فهرست مطالب

جستارهای نوین ادبی - سال سی و نهم شماره 4 (پیاپی 155، زمستان 1385)

نشریه جستارهای نوین ادبی
سال سی و نهم شماره 4 (پیاپی 155، زمستان 1385)

  • 234 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/03/20
  • تعداد عناوین: 13
|
  • نقدی بر نگرش اسطوره از منظر لوی استروس
    ابوالقاسم پرتوی صفحات 1-18
    در این مقاله برآنیم که نشان دهیم چگونه سهم تعریف اسطوره به دور از دیدگاه صرفا زبان شناسانه در تفکر لوی استروس برای محقق، راه شناخت تاویل روایت های اسطوره ای را مسدود می کند. از این رو نخست به تعریف نماد در ارتباط با اسطوره پرداختیم، سپس به تاول اسطوره از منظر لوی استروس بسنده کردیم، آنگاه با ذکر مثالهایی دریافتیم که اسطوره نوعی روایت است که اشکال آن نخست در ژرفای تصورات پدیدار گشته و پاره ای از آن در کسوت قالبهای بدیع تجلی یافته است، پس از ذکر دو حکایت و تطبیق آن با پاره ای از روایت های همگان به رهیافت...
    کلیدواژگان: نماد، اسطوره، لوی استروس
  • انسان، اوماتیسم و عرفان اسلامی
    دکرت غلامرضا پیروز صفحات 19-32
    از دیدگاه مدرنیستها، عرفان اسلامی در طول تاریخ در بعد روابط و مناسبات حاکم میان سالک و شیخ و مرید و مراد، نوعی (اراده معطوف به قدرت) و به تبع آن (استبداد سیاسی) را در جامعه ایران پرورش داده است؛ برای مثال وقتی حافظ یا مولانا از اطاعت محض و ناگزیر مرید در اشعار خود سخن می گویند، نوعی نگرش نهادینه شده منفی در عرفان ایرانی را تبلیغ می کنند که برآیند این نگرش، یقینا در سطح جامعه نیز جاری و ساری می گردد...
    کلیدواژگان: انسان، مدرنیسم، عرفان، مرید، مراد، استبداد
  • بررسی تطبیقی و تحلیل ساختاری روایت یوسف
    عبدالله رادمرد، مریم صالح نیا صفحات 33-51
    روایت و روایت شناسی، که در روزگار ما توجه پژوهشگران و منتقدین بسیاری را در حوزه های مختلف به خود جلب کرده، در عرصه ادبیات نیز بخش وسیعی را به خود اختصاص داده است. بررسی متون ادبی از دیدگاه روایت شناسی، پژوهشگر را متوجه نکات ظریف و ارزنده ای می کند که جز از این راه، دستیابی به آنها میسر نیست. حال اگر یافته های روایت شناسان و ساختار گرایان را با نظر به این که از دل مکتب ساختارگرا نوعی دانش روایت شناسی ظهور کرده است، با هم در این بررسی به کار بریم، تجزیه و تحلیلی راهگشا و دقیق حاصل خواهد شد...
    کلیدواژگان: روایت، داستان، تفسیر، ساختار، پی رفت، گزاره
  • جلوه سعدی در آینه ادبیات تطبیقی
    احمد رضی، زهرا سعادتی نیا صفحات 53-69
    سعدی شیرازی، از جمله شاعران فارسی زبان است که آثار او از بازتاب جهانی وسیع برخوردار است. در حوزه ادبیات تطبیقی نیز سعدی از معدود شاعرانی است که آثارش بیش از سایرین، موضوع مطالعات تطبیقی قرار گرفته است. هدف از این نوشتار تاکید بر لزوم رعایت ملاکها و اصول تطبیق در ادبیات تطبیقی و بررسی و تحلیل مطالعات و پژوهشهای تطبیقی است که به زبان فارسی درباره سعدی و آثار او انتشار یافته است. این مقاله دو بخش دارد: در بخش اول با نگاهی به مقالات و کتابهای فارسی منتشر شده در زمینه ادبیات تطبیقی با موضوع (سعدی) به تجزیه و تحلیل آماری آن آثار پرداخته و نتیجه گرفته شده است که اغلب مطالعات تطبیقی درباره سعدی به طور کامل با موازین و...
    کلیدواژگان: ادبیات تطبیقی، سعدی، گلستان ژاپنی، کنکو
  • شعر مدرن ایران، کتاب مقدس
    سیدمهدی زرقانی، حسن سلطانی صفحات 71-91
    با اینکه کلمه فرنگ در شعر خاقانای و سعدی مطرح شده و در دوره صفوی هم می توان نشانه هایی از فتنه گری چشم فرنگی را در شعر فارسی ردیابی کرد و نشان داد، اما نقطه عطف تعامل ایران با غرب دوره مشروطه است. در این دوره، رود خروشان فرهنگ غربی – مسیحی با همه ظرفیت به طرف ایران سرازیر گردید و در نتیجه آن، (کتاب مقدس) در ادبیات مدرن ایران که شدیدا متاثر از فرهنگ غربی بود، به گونه ای گسترده مطرح شد. در این مقاله بازتاب و تاثیر (کتاب مقدس) در شعر نو در چند شکل بررسی شده است...
    کلیدواژگان: کتاب مقدس، شعر مدرن ایران، تاثیر و تاثر
  • شابی و رمانتیسم
    سید حسن سیدی صفحات 93-106
    ابوالقاسم الشابی (1909- 1934) از شاعران نامبردار تونس است که در عمر کوتاهش اشعار نیکویی از خود به یادگار گذاشت. ناقدان، وی را از پیران مکتب رمانتیسم می دانند. اما رمانتیسم در اشعار وی صبغه دیگری یافته است که می توان او را شاعری رمانتیک از نوع خود دانست. به عبارت دیگر، این مقاله بر آن است که بیان دارد، شابی شاعری فراتر از یک مکتب بوده است. رمانتیسم شابی ویژه اوست و به خوبی توانسته است رمانتیسمی از گونه خاص خود بنا نهد.
    کلیدواژگان: رمانتیسم، شابی، شعر معاصر
  • در غیاب متن: تحلیلی بینا متنی از داستان قلعه ذات الصور
    محمدعلی غلامی نژاد، داوود عمارتی مقدم صفحات 107-118
    در این مقاله، با استفاده از مفاهیم متن ظاهری/ متن زایشی و امر نهادین/ امرنشانه ای – آن گونه که توسط کریستوا بسط یافته است – تحلیلی بینا متنی از داستان (قلعه ذات الصور) ارائه شده است. این تحلیل، در پی وضوح بخشیدن به (دیگر بودگی) متن و حضور نیرویی مخربی است که معنا و دلالت بر ساخته متن را با چالش مواجه می کند...
    کلیدواژگان: بنیا متنیت، متن ظاهری، متن زایشی، امر نهادین، امرایمایی، داستان قلعه ذات الصور
  • هومر و افلاطون دو روی یک سکه
    سهراب گنجی مراد صفحات 119-132

    این مقاله به بررسی چشمه های مشترکی که هومر و افلاطون هر دو از آن سیراب شده اند، می پردازد، بررسی این سرچشمه ها، از بررسی تاثیر عظیم هومر بر افلاطون مهمتر است، زیرا نشان می دهد که چطور این دو، دو روی یک سکه و دو جلوه از یک حقیقتند. برای درک اهمیت این رابطه، باید توجه داشت که هومر نماد سطوره الهام، شعر، حماست و داستان سرایی است که افلاطون نماد لوگوس...

    کلیدواژگان: شعر، حقیقت، ظهور، موزها، تفسیر واپس نگرانه و قهقرایی
  • مرگ شخصیت در رمان نو
    طاهره لطفی نیا صفحات 133-143
    در رمان نو (شخصیت) در جامعه غرق شده است و چه بسار قهرمان داستان از نسلی فراموش شده انتخابی شده باشد که اهمیت چندانی ندارد. رمان نویسان جدید، (شخصیت) داستان را از قالب سنتی بیرون کشیده اند و به او شکلی نو بخشیده اند. امروز دیگر از (قهرمان) داستان تعریف خاصی ارائه نمی شود و رفتار و سکنات او مورد تحلیل و بررسی قرار نمی گیرد. در این جستار سعی شده در قالب مثالهایی از آثار رمان نویسان جدید این فروپاشی و مرگ شخصیت نشان داده شود...
    کلیدواژگان: شخصیت، رمان نو، رمان سنتی
  • بررسی تطبیقی نیمه ناتمام در اشعار فروغ و شاملو
    نرگس محمدی بدر، آریا نگین ناجی صفحات 145-168
    مرد و زن هر دو بی هم نیمه ناتماماند. این دو بر اساس اسطوره ای که آریستوفانس در مهمانی افلاطون باز می گوید با پیدا کردن هم کامل می شوند. در این نوشتار، نیمه ناتمام آدمی همان جفت اوست. در دنیای ادبیات، اشعار عاشقانه یا لیریک جایگاهی برای توصیف نیمه ناتمام است. در این نوشتار، خط توصیفی نیمه ناتمام در اشعار دو شاعر معاصر – فروغ و شاملو – دنبال شده و با هم تطبیق گردیده است. فروغ به تنهایی خودش ایمان پیدا می کند و شاملو آیدا را در راس آرمانهای خویش قرار می د هد...
    کلیدواژگان: نیمه ناتمام، اشعار عاشقانه، فروغ، شاملو، آیدا، ادبیات معاصر
  • «گرال»، جامی بسان «جام کیخسرو»
    نقیب نقوی صفحات 169-190
    بررسی عرفان تطبیقی و بازتاب اندیشه های عرفان ایران در دیگر فرهنگ ها زمینه ای را فراهم می آورد که از رهگذر آن می توان بنیان باورهای عرفان شرقی و پدیده های نمادین فرهنگ ایرانی را که در قرون وسطی و پیش از آن بر عرفان مسیحیت سایه افکنده باز شناخت. بیشتر این باورها را از چشم انداز آشنایی مغرب زمین با پیشینه های فرهنگ و اساطیر ایرانی، آیین مانی، زرتشت، اسلام و سرانجام دیدگاه های شیخ اشراق آنان سخت گره خورده است، به ویژه دیدگاه های شیخ شهاب الدین سهروردی در قصه...
    کلیدواژگان: عرفان تطبیقی، سهروردی، غربت غریبه، گرال
  • مقایسه سرود بیست و دوم ایلیاد (کشته شدن هکتور) و حماسه رستم و اسفندیار بر پایه الگوی لباو والتسکی
    محمدرضا پهلوان نژاد صفحات 191-210
    در این پژوهش به بررسی ساخت کلان یا چارچوب فکری حماسه رستم و اسفندیار شاهنامه فردوسی و روایت کشته شدن هکتور بر اساس الگوی لباو و والتسکی (1967) پرداخته شده است. از مقایسه و تطبیق روایت رستم و اسفندیار و کشته شدن هکتور بر بخشهای عمده الگوی فوق که شامل فضاسازی، روند و پایان بندی است مشاهده می شود که هر دو روایت بر الگو منطبق است. به عبارت دیگر، این دو روایت که از دو فرهنگ و زبان متفاوت هستند، جهانی بودن الگوی فوق را تایید می کند. در این مقاله، ابتدا به معرفی الگوی لباو و والتسکی...
    کلیدواژگان: ساخت کلان، چکیده، فضاسازی، روند، گره، ارزیابی، گره گشایی، درس اخلاقی، نقش ارجاعی، نقش ارزیابی
  • سام شپرد و ادبیات نمایشی مدرن و پست مدرن
    رجبعلی عسگرزاده صفحات 211-228
    ادبیات نمایشی آمریکا از روزهای آغازین، همواره سیر تکاملی را پشت سر گذاشته است. این نوع ادبیات، که به صورت جدی در قرن بیستم آغاز می شود با نمایشنامه های یوجین او نیل شناخته می شود. همزمان و پس از او نمایشنامه نویسان متعددی ظهور کردند که برجسته ترین آنها تنسی ویلیامز و آرتور میلر هستند. این دو به همراه او نیل نمایشنامه نویسان مدرنیست محسوب می شوند. با ظهور ادوارد البی نوع جدیدی از این ادبیات ظهور می کند که ناشی از تئاتر آبسورد اروپاست. پس از البی، نمایشنامه نویسان مطرح دیگری که با آغاز پست مدرنیسم پا به عرصه نمایشنامه نویسی...
    کلیدواژگان: نمایشنامه، ادبیات نمایشی، مدرنیسم، پست مدرنیسم، سام شپرد