فهرست مطالب

همای سلامت - سال سوم شماره 6 (پیاپی 17، بهمن و اسفند 1385)

دو ماهنامه همای سلامت
سال سوم شماره 6 (پیاپی 17، بهمن و اسفند 1385)

  • تاریخ انتشار: 1386/05/05
  • تعداد عناوین: 13
|
  • حبیب سلیم پور، مریم تاجور، محمد عرب صفحه 12
    بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، برنامه های توسعه ای به صورت 5 ساله طراحی گردیدند. مقدمات تهیه برنامه چهارم توسعه نیز از اواخر سال 1381 پایه ریزی شد. رویکرد اصلی این برنامه در زمینه بهداشت و درمان، حضور فعال در بازارهای جهانی بدلیل رشد فزاینده مقوله جهانی سازی می باشد که در فصل هفتم کتاب قانون برنامه چهارم مشتمل بر 12 ماده تدوین گردیده است. یکی از مواد فصل هفتم ماده 87 به شرح زیر می باشد:وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است به منظور زمینه سازی برای حضور موثر در بازارهای جهانی و تبدیل جمهوری اسلامی ایران به مرکز رفع نیازهای سلامت و پزشکی منطقه، در چهارچوب سیاستهای راهبردی تجاری، تسهیلات لازم را در خصوص معرفی توانمندی ها، عرضه و بازاریابی خدمات سلامت و آموزش پزشکی و تولیدات، تجهیزات و فرآورده های پزشکی و دارویی ارائه نماید، به نحوی که مقدار ارز حاصل از صادرات خدمات و تولیدات مزبور معادل 30% مصارف ارزی بخش بهداشت و درمان، در پایان سال پایانی برنامه چهارم باشد. این پژوهش به منظور بررسی سوابق موجود در زمینه فعالیتهای فوق و بررسی نظرات مسئولین و کارشناسان و دست اندرکاران مربوطه جهت بسترسازی و تمهید مقدمات لازم برای اجرای این ماده انجام گرفت. این پژوهش از نوع مطالعات مقطعی است. جامعه پژوهشی شامل مدیران و روسای بیمارستانهای استانهای مورد نظر و مسئولین بهداشت و درمان آن استانها و بیماران خارجی بستری شده در آن بیمارستانها می باشد. محیط پژوهش شامل 9 استان آذربایجان شرقی و غربی، خراسان، خوزستان، اصفهان، شیراز، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و تهران می باشد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش 3 نوع پرسشنامه است که به روش مصاحبه تکمیل گردیده است. یافته های پژوهش در زمینه وضعیت کشور در مورد صادرات کالاهای غیرنفتی و صدور دارو و تجهیزات پزشکی حاکی از این است که کشور از رشد نسبتا قابل توجهی در این زمینه برخوردار بوده است و لیکن در زمینه صدور خدمات پزشکی متاسفانه داده های جامع و قابل اعتمادی مبنی بر سوابق میزان صادرات خدمات پزشکی در کشور موجود نمی باشد.
    آنچه که بدیهی است این است که تاکنون فعالیت منسجم و برنامه ریزی کلانی در خصوص مقابله با مسائل ناشی از جهانی سازی در عرصه بهداشت و درمان و مسئله توریسم درمانی در کشور صورت نگرفته است. هر چند گامهای کوچکی در نواحی مختلف کشور برداشته شده است و لیکن بدلیل اهمیت فوق العاده مسئله، لازمست هر چه سریعتر دولتمردان راهکارها و بسترهای لازم را به منظور اجرای این مسئله در کشور فراهم کنند تا بخش خصوصی بتواند در بستر مناسب و شرایط مستعد در این زمینه فعالیتهای خود را به منصه ظهور برساند. پیشنهادهای این پژوهش شامل دو قسمت است: بخشی که حاصل این پژوهش می باشد با استفاده از نظرات و عقاید مسئولین بهداشت و درمان کشور و بسیاری از افراد دخیل و دست اندرکار ارائه گردیده است. بخش دیگر شامل پیشنهادها یا راهکارهای کلان است که بر اساس مطالعات گذشته و سوابق موجود طراحی، تدوین و ارائه گردیده است. امید است با به کار بستن پیشنهادها مناسب و عملی، هر چه سریع تر اقدامات لازم در جهت امکان حضور بخش بهداشت و درمان کشور در عرصه های جهانی فراهم آید.
    کلیدواژگان: کالای پزشکی، خدمات پزشکی، توریسم پزشکی، صادرات، بیمار خارجی
  • مهتاب کرمی، زکیه پیری صفحه 23
    امروزه مدیریت دانش، یکی از موضوعات مطرح مباحث علمی است که برای سازمان فرصتی فراهم می کند تا فرآیندهایش را در راستای کاهش مخارج سازمانی و افزایش اثربخشی، بهبود بخشد.
    سازمان مراقبت بهداشتی نیز با بهره مندی از استراتژی مدیریت دانش می تواند بهره وری و کیفیت عملکرد خود را ارتقاء بخشد. درجهت نیل به این هدف، دسترسی به اطلاعات صحیح و دقیق، یک مزیت استراتژیک محسوب می گردد که این رسالت را بخش مدیریت اطلاعات بهداشتی بر عهده دارد. یکی از فرآیندهای این بخش، کدگذاری است که محصول آن اطلاعات مفید و کاربردی می باشد. از آنجاییکه مدیریت دانش شامل فرآیندهایی چون اخذ دانش، ایجاد دانش جدید، ذخیره و سازماندهی دانش، به اشتراک گذاشتن دانش و استفاده از دانش می باشد. کدگذاری بیماری ها و اقدامات نیز در سازمان مراقبت بهداشتی یک فرآیند مدیریت دانش تلقی می شود، زیرا برخی از مفاهیم مدیریت دانش در آن مصداق پیدا می کند.
    مفاهیمی از قبیل کدگذاری (یا رمزنگاری) دانش با استفاده از سیستم های طبقه بندی و نامگذاری بیماری ها، اقدامات و تجهیزات مورد استفاده در ارائه مراقبت بهداشتی، ذخیره دانش در پایگاه های کامپیوتری به منظور روزآمد کردن، پایش و بازیابی، بسته بندی دانش با تمام جزییات آن و ارائه به سیاستگذاران، پزشکان و پژوهشگران و نهایتا ایجاد هماهنگی بین منابع فکری. سازمان مراقبت بهداشتی با استفاده از ابزار مدیریت دانش مانند گروه های مباحثه آنلاین، داده کاوی و پردازش تحلیلی آنلاین در فرآیند کدگذاری می تواند اطلاعات صحیح، دقیق و کامل تولید نموده و دانش سازمانی خود را افزایش دهد. مقاله حاضر یک مقاله مروری است که با بهره مندی از مطالعات کتابخانه ای و جستجو در اینترنت تدوین شده است.
    کلیدواژگان: مدیریت دانش، کدگذاری بیماریها، مدیریت اطلاعات بهداشتی
  • عی محمد مصدق راد صفحه 32
    سازمان های زیادی برای کسب موفقیت به مدیریت کیفیت فراگیر متوسل شده اند. پژوهش های مختلفی در زمینه بکارگیری این تکنیک مدیریتی به کار گرفته شد. با این وجود در زمینه تجزیه و تحلیل منظم فرآیند مدیریت کیفیت فراگیر تحقیقات چندانی به عمل نیامده است. هدف این مقاله شناسایی نقاط قوت و ضعف مدیریت کیفیت فراگیر، مراحل منطقی که باید جهت دستیابی به مدیریت کیفیت فراگیر به کار گرفته شود و توسعه یک مدل برای استفاده بهتر از این تکنیک می باشد. مدل توسعه یافته متعالی مدیریت کیفیت فراگیر، مدلی است که تکنیک های مدیریت کیفیت را در یک توالی اثربخش و کارآمد ادغام می سازد. این مدل رویکردی ائتلافی (مجموعه ای از 10 تکنیک مدیریتی) را به منظور پشتیبانی مدیریت در راستای بهبود مستمر مورد تاکید قرار می دهد. چهارچوب نظری این الگو برای سازمان هایی مفید است که در بازار رقابت قصد برتری بر دیگران را دارند. مدل توسعه یافته متعالی مدیریت کیفیت فراگیر یک تحول استراتژیک را در راستای بهبود مستمر کیفیت به وجود می آورد.
    یکی از مهمترین ویژگی های الگوی توسعه یافته متعالی مدیریت کیفیت فراگیر توانایی در ارائه فرآیند گام به گام برای دستیابی به مدیریت کیفیت فراگیر است. دیگر آنکه، هر یک از مراحل فرآیند در حوزه اختیارات خود انجام پذیر است و نتایج آن به صورت جداگانه قابل ارزیابی است. این ویژگی بسیار سودمند است، زیرا سازمان ها می توانند تصمیم بگیرند که در کجا اقدامات خود را متمرکز کنند و در صورت عدم دستیابی به نتایج مورد انتظار یک گام به عقب برگردند. به همین علت، الگوی مورد نظر یک الگوی ساده و انعطاف پذیراست.
    کلیدواژگان: کیفیت، مدیریت کیفیت فراگیر، سازمان های بهداشتی و درمانی
  • صفحه 46
    بدون شک، تفاوت بین موفقیت و شکست، اغلب در میان توانمندی های ما برای خوب تصمیم گرفتن قرار دارد که بیشتر اوقات چنین نیست، انسانهای عاقل و بالغ خوب تصمیم می گیرند و مردم نابالغ این گونه نیستند. دختر چهارساله ای دارم که به آرامی یاد می گیرد تا تصمیماتش را خودش بگیرد. معیارهایی که او همواره برای تصمیم گیری درنظر دارد کدامند؟
    به طور طبیعی و ساده او از خودش دو سوال دارد:الف - آیا این انتخاب برایم منفعتی دارد؟
    ب - آیا از تصمیم درست خود می توانم انتظار منافعی را داشته باشم؟ اگر این طرزتلقی درست به نظر می رسد، نباید شما را متعجب سازد. همه افراد معقول، از این طرز تلقی به خوبی استفاده می کنند.
    بنابراین، ما پس از این چگونه باید تصمیم بگیریم؟ برای تصمیم گیری چند قدم قابل توجه در این نوشته وجود دارد. من نیز چند ضرب المثل قدیمی را که آموزنده به نظر می رسند و با آن مرتبط هستند اضافه کرده ام.
  • صفحه 48
    در این مقاله شما با ده راهکار برای ساختار سازی و استفاده مناسب از داده ها و اطلاعات محیطی نظام سلامت آشنا می شوید و در انتها درمی یابید که برای بهره برداری بهتر از امکانات و برای برنامه ریزی در خصوص استفاده از اطلاعات چگونه باید رفتار نمود و به چه مواردی باید توجه کرد.
    کلیدواژگان: اطلاعات، بهبود سیستم، نظام سلامت ملی
  • اصغر زارعی، معصومه رحیمی ترجمه: اصغر زارعی، معصومه رحیمی صفحه 51
    این مقاله در مورد خصوصی سازی در مراقبت های بیمارستانی در لهستان بحث می کند. همزمان با تغییرات مفهومی قوانین مالکیت، مراجع مربوط به فرایندهای بازسازی کلی ساختار سلامتی مشخص و ارائه شده است. اولین بخش مقاله در مورد اشکال خصوصی سازی از قبیل خصوصی سازی مدیریت، خصوصی سازی موردی، خصوصی سازی عملکردی و خصوصی سازی کامل یا کلی، که در لهستان به کار رفته است صحبت می کند...
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، ساختار سازی مجدد، مراقبت بیمارستانی، لهستان
  • صفحه 58
    هدف از این مقاله بررسی مخارج تحقیقات بخش بهداشت و سلامت از طریق بررسی تحقیقات پیشین است. در این صورت سیاستگذاران قادر خواهند بود از سرمایه گذاری خود در این بخش بیشترین بهره را ببرند. اغلب کشورهای در حال توسعه، هزینه زیادی را به تحقیقات سلامت و بهداشت تخصیص می دهند اما ممکن است نرخ برگشت سرمایه یعنی بهبود وضعیت سلامت بسیار پایین باشد...
    کلیدواژگان: کشورهای در حال توسعه، تحقیقات، هزینه ها
  • صفحه 61
    تحول و دگرگونی در الگوی بیماری ها و در تئوری های مربوط به سیر بیماری، عواقب و پیامدهای جمعیتی، بازتابهای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی آنها، برخورداری از حق سالم زیستن برای انسان ها، مسئولیت انکار ناپذیر دولت ها در تامین و تدارک خدمات سلامت برای جمعیت های تحت پوشش و این گونه مسائل، تحلیل سلامت و بیماری در ساختار کلان حیات اقتصادی و اجتماعی را اجتناب ناپذیر می نماید.
    کتاب سرمایه گذاری در بهداشت برای توسعه از آخرین تولیدات سازمان جهانی بهداشت در عرصه اقتصاد کلان و بهداشت می باشد که توسط گروهی از کارشناسان با تجربه سازمان جهانی بهداشت تالیف و منتشر شده است...
  • صفحه 64
    استفاده مدیران از روش ها و ابزارهای مختلف برای بهبود کیفی لازم است اما هیچگاه کافی نیست. این ابزار و روش ها بایستی در یک طرح فراگیر و سازماندهی شده مورد استفاده قرار گیرند. استفاده ناقص از روش ها به نتایج ناقص منجر خواهد شد. لازم به ذکر است که کیفیت در بلند مدت قابل دستیابی است و بایستی آن را به عنوان زیر ساخت فرآیند مدیریت در نظر گرفت. اجرای برنامه کیفی به موفقیت در اولین گام ها بستگی دارد.
    روش های اصلی ارائه شده توسط پیشگامان کیفیت در شماره های قبلی مجله مورد بررسی قرار گرفته اند. روش هایی مثل مراحل چهارده گانه بهبود کیفیت مربوط به کرازبی، برنامه عملیاتی هفت مرحله ای دمینگ، مراحل چهار گانه کنترل کیفیت جامع فیگنبام و روش کنترل کیفیت شرکت ها که توسط ایشیکاوا ارائه شده است. همه این روش ها دارای یک نقطه ضعف مشترک هستند و آن این است که تنها نکاتی که از دید پدید آورنده آن مهم بودند را شامل شده و جنبه های دیگر فرآیند در آنها به خوبی دیده نشده است. روش جامع فلود سعی دارد به وسیله یک برنامه آموزشی و با استفاده از همه ایده های کیفی بر این مشکل فائق آید. فرآیند ارائه شده توسط او در فصل بیست و ششم تشریح شده است. یک مدیر توانمند می تواند از این اصول در جهت کیفیت مطلوب بهره ببرد و با انتخاب ابزار مناسب آنها را در سازمان خود پیاده نماید. پرداختن به روش کلی کنترل جامع کیفیت چندان مفید نخواهد بود. بنابراین در این فصل به جنبه های عمومی مدیریت پروژه، اجرا و کنترل آن می پردازیم...
  • علیرضا زرین آرا صفحه 69
    به گفته برخی از افرادی که این مجموعه را مرور نموده و به آن عمل کرده اند، مطالب آن بسیار جذاب تر از عنوان آن است. اما این را بدانید که باور این سخن که خواندن این مطالب زندگی ما را از این رو به آن رو خواهدکرد برای کسانی که آن را بخوانند و به مفاهیم آن واقعا عمل کنند بسیار آسان خواهد بود.
    پس از استفاده از نکات این مجموعه، کارآیی و درآمد شما بدون اغراق چند برابر خواهدشد. روابط فردی و اجتماعی شما بهبود یافته و می توانید افق های جدیدی را در زمینه کاری و تحصیلی و حتی معنوی، پیش روی خود باز کنید...