دو ماهنامه همای سلامت
سال سوم شماره 5 (پیاپی 16، آذر و دی 1385)

در روز نهم نوامبر سال2006میلادی هیات اجرایی سازمان جهانی بهداشت خانم دکتر چن را به عنوان مدیرکل جدید خود معرفی کرد و این موضوع در روز بعد توسط مجمع سازمان جهانی بهداشت به تصویب رسید. مدیرکل سازمان جهانی بهداشت مسئول اصلی امور فنی و اجرایی سازمان است. دکتر چن پیش از این معاون مدیرکل سازمان، در بخش بیماری های واگیردار و همچنین نماینده مدیرکل در آنفولانزای جهانگیر بوده است. به عنوان مدیر، دکتر چن خدمات جدیدی در زمینه پیشگیری از بیماری ها و ترویج سلامت به راه انداخته است. وی ابتکارات تازه ای برای بهبود مراقبت بیماری های واگیر و واکنش در برابر آنها، تقویت آموزش حرفه ای کارکنان بهداشت عمومی و برپایی همکاری های بهینه ملی و بین المللی را به کار گرفته است. دکتر چن پس از انتخاب، به مجمع سازمان جهانی بهداشت گفت که می خواهد از روی تاثیر کار سازمان بر مردم آفریقا و بر روی زنان در سراسر جهان، مورد قضاوت قرار گیرد و گفت: تمام مناطق، تمام کشورها، تمام مردم از اهمیتی یکسان برخوردارند. این سازمان، سازمان سلامت برای همه جهان است. فعالیت ما باید بر زندگی همه کس و در همه جا تاثیر بگذارد. اما همه ما باید توجه خود را معطوف کسانی کنیم که نیازهای بیشتری دارند...

بیمارستان یکی از مهمترین نهادهای ارائه دهنده خدمات بهداشتی ودرمانی،متشکل از مجموعه ای از امکانات و تجهیزات پیچیده وپیشرفته ونیروی انسانی تخصصی وغیر تخصصی است که برای برقراری،حفظ وتامین یکی از اساسی ترین نیازهای انسان یعنی سلامتی تلاش می کند.
این نهاد قبل از شروع هر اقدام و فعالیتی نیازمند فراهم کردن فضا و محیط امن درجهات مختلف برای مشتریان داخلی وخارجی خود بوده واز طرف دیگر باید دارای امکانات وتجهیزات لازم برای برخورد باشرایط وحوادث اضطراری باشد،چرا که همواره بیم آن می رود براثر حوادث و وقایع دردناک ناشی ازآن، خسارات جبران ناپذیر مادی وانسانی به وجود آید.
از این رو چنانچه ایمنی را میزان یا درجه فرار ازخطرات بدانیم، برای رسیدن به ایمنی یا به عبارت دقیق تر ارتقای ایمنی دربیمارستان ها اولین گام، مسئله تشخیص و شناسایی خطرات است.
قطعا" با شناسایی حوادث و با برنامه ریزی صحیح در راستای پیش گیری و مقابله با عوارض نا مطلوب حوادث و آمادگی همه جانبه کادر بهداشتی و درمانی می توان اثرات حوادث را تا حد قابل توجهی کاهش داد.
توقع و انتظار گسترده ای مبنی بر آمادگی بیمارستان ها برای مقابله با هر بحرانی وجود دارد، زیرا زمانی که حوادث غیر مترقبه رخ می دهند شرایط کار بیمارستان ها به طور کامل تغییر می کند.تغییرات مورد نظر شامل کلیه فعالیت ها می شود و انطباق وضعیت بیمارستان ها با شرایط حوادث غیر مترقبه بر اساس طرح های از پیش تعیین شده انجام می گیرد. تنظیم مجدد عملیات بیمارستان ها باید در همان مکان و با همان کارکنان که در زمان عادی در بیمارستان فعالیت داشتند انجام پذیر باشد، بنابر این وجود یک برنامه مقابله با حوادث غیر مترقبه جهت کاهش عوارض بحران های ناشی از حوادث،مواجهه اصولی و برنامه ریزی شده با حوادث و استفاده اثر بخش از منابع مالی ضروری به نظر می رسد.

این پژوهش به منظور بررسی نقش بیمارستان شهید دکتر قلی پور بوکان در رفع نیاز های درمانی منطقه درسال 1382 صورت گرفت.
این پژوهش از نوع توصیفی-مقطعی است. جهت انجام پژوهش240 نفر از افراد منطقه در شهر و روستا به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده و پس از جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها، داده ها به صورت جداول توزیع فراوانی نمایش داده شد و نتایج زیر بدست آمد.
بیشترین بعد خانوار در جمعیت شهری مورد پژوهش خانواده های 4-3 نفره و در جمعیت روستایی 6-5 نفره بود.با توجه به اجرای بیمه همگانی، حدود 27 درصد از جمعیت شهری مورد پژوهش هیچگونه بیمه ای نداشتند.
بیشترین افراد در جمعیت شهری مورد پژوهش از مطب استفاده کرده(72 درصد) در حالی که جمعیت روستایی مورد پژوهش بیشتر از بیمارستان بوکان جهت رفع نیازهای درمانی خود استفاده نموده اند(95 درصد).
5/92درصد افراد در جمعیت شهری و روستایی مورد پژوهش به نسبت تقریبا مساوی از بیمارستان در مورد مراجعه بیماران اورژانسی خود استفاده نموده اند. 66درصد داروهای تجویز شده توسط پزشک بیشتر در داروخانه های عمومی شهر تهیه شده و داروخانه بیمارستان34درصد نیازهای دارویی بیماران اورژانسی را به طور کامل برطرف می کند.
نسبت تخت فعال به جمعیت 58/0 است که رقم بسیار پائینی نسبت به شاخص کشوری (6/1) است. ضریب اشغال تخت و طول اقامت بیمار به ترتیب 5/69 درصد و 59/2 روز که نشانه عدم استفاده صحیح از تخت های بیمارستانی و ورود و خروج سریع بیماران است. نسبت بیمار بستری به جمعیت 1/17 در هزاراست که رقم بالایی در استان می باشد. بیشترین علت مرگ و میر افراد، بیماران سکته قلبی، تصادفی، نوزادان نارس و سکته مغزی می باشد.
با توجه به جداول توزیع فراوانی به سرویس های فیزیوتراپی، الکتروانسفالوگرافی، سی تی اسکن، اکوکاردیوگرافی، تست ورزش، سنگ شکن، سونوگرافی، اسپیرو متری، آندوسکپی و تخصص های پوست، ارولوژی در جمعیت شهری و روستایی مورد پژوهش نیاز بوده اما به علت عدم وجود در بیمارستان بوکان استفاده نشده است.

امروزه مراکز بهداشتی و درمانی به خصوص بیمارستان ها بخش عمده ای ازمنابع تخصیص یافته به فصل بهداشت و درمان را به خود اختصاص داده اند. لذا کنترل این منابع به منظور استفاده صحیح و کارآمد و جلوگیری از هدررفتن آنها از وظایف مهم مدیریت به شمار می رود.(1) هدف ازاین پژوهش آن است تامیزان و علل کسورات اعمال شده در پرونده های بستری بیمه خدمات درمانی و بیمه تامین اجتماعی در شش ماهه اول سال 84 در بیمارستان شهید رجائی مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی و به صورت مقطعی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه پرونده های بستری بیماران تحت پوشش سازمان بیمه خدمات درمانی و بیمه تامین اجتماعی در مرکز آموزشی درمانی شهید رجائی که کسورات برآنها اعمال شده است، می باشد. داده ها از طریق تکمیل چک لیست های تنظیم شده در قالب جداولی از پرونده بیماران ترخیص شده استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

چهارمین نمایشگاه سلامت که در روزهای نزدیک به افتتاح از سوی متولیان برگزاری آن با عنوان دومین جشنواره سلامت تهران معرفی شد30 آبان الی3 آذر ماه در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران برگزار شد. این جشنواره با هدف ارتقای سطح سلامت و همگانی نمودن فرهنگ اهمیت دادن به سلامت در همه جنبه های زندگی با همکاری بخش های مختلف دولتی و غیردولتی برگزار شد. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سازمان ملی جوانان، شهرداری تهران (در قالب معاونت های شهرداری)، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، ستاد مبارزه با مواد مخدر و وزارت آموزش و پرورش از مهمترین حامیان این جشنواره بودند و هر کدام از سازمان های مذکور سعی داشتند تا با ارائه دستاوردها و برنامه های انجام شده و در دست انجامشان، بازدیدکنندگان را از این مهم مطلع نمایند. جشنواره سلامت امسال نیز همچون سال گذشته در مورد زمان و محل برگزاری با مشکلاتی روبرو بود که در نهایت به لطف خدا و با همکاری مدیران محترم شرکت سهامی نمایشگاه های جمهوری اسلامی ایران و مرکز توسعه تجارت ایران، مشکلات مرتفع و جشنواره در سی ام آبانماه برگزار شد...

سومین کنگره بین المللی بهداشت، درمان و مدیریت بحران در حوادث غیرمترقبه 23 – 21 آذرماه 1385 با حضور اساتید و مهمانان داخلی و خارجی در مرکز همایش های بین المللی رازی تهران و به همت بسیج جامعه پزشکی برگزار شد. این کنگره به ریاست دکتر باقری لنکرانی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد و دبیر کنگره دکتر خسرو جدیدی بود. در این کنگره کمیته های علمی و اجرایی فعالیت داشتند که کمیته علمی شامل زیر کمیته های مدیریت، درمان، توانبخشی و مددکاری، امداد و نجات و بهداشت بود. کمیته اجرایی به ریاست دکتر علی اصغر یعقوبی انجام وظیفه نمود...

هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین میزان درآمد پزشکان عمومی و شاخصهای عملکرد آنها در معاینات بالینی بوده و روش مطالعه به صورت مقطعی است. تمام نمونه ها از منابع معتبر علمی، دو سال پیش از استقرار قانون عملکرد پزشکان عمومی در آوریل سال 2004میلادی گرفته شده است. از آنجا که تعیین درآمد واقعی هر پزشک عمومی امکان پذیر نمی باشد به جای آن شاخص درآمد محاسبه گردید (میزان پرداخت خام به هر پزشک عمومی منهای میانگین هزینه های ملی).
ارقام مربوط به حقوق کارکنان نیز مد نظر قرار گرفت. این دو شاخص سرمایه ای با معیارهای عملکرد پزشکان عمومی مقایسه شد. اطلاعات 151 مورد از 166 مرکز جمع آوری گردید. بر اساس یافته ها، افزایش تعداد بیماران و بودجه کارکنان سبب 31% تغییر در درآمد پزشکان عمومی می شود (به ترتیب 66/0=β 001/0< P؛ 19/0=β، 02/0=P). افزایش بودجه پرسنل به طور مستقل موجب بهبود نمونه های اسمیر سرویکس و میزان واکسیناسیون در طی 2 سال گردید (24/0= β، 01/0 = P؛ 18/0=β، 03/0=P). ارتباطی میان شاخص های عملکرد و درآمد پزشکان عمومی مشاهده نشد.
پزشکان عمومی می توانند با پذیرش تعداد بیشتری بیمار، میزان درآمد خود را افزایش دهند. در حالی که افزایش کارآیی ایشان تغییر بسیار مختصری در درآمد کلی خواهد داشت. ایجاد انگیزه برای مراقبتهای بهداشتی بهینه سبب خواهد شد، پزشکان عمومی تعادلی میان کسب درآمد و افزایش کیفیت خدمات برقرار نمایند. برای حصول نتایج بهتر، لازم است بودجه اختصاص یافته به کارکنان افزایش یابد.

اگرچه تکنولوژی و فناوری اطلاعات به طور گسترده ای در بیمارستانها مورد استفاده قرار می گیرد اما داده های کمی در رابطه با امنیت فرآیند تجویز داروها در دسترس است. مورد استثنا در این رابطه دستورات رایانه ای شده پزشکان و تصمیمات آنها است که در رابطه با امنیت تجویز دارو عمل می نماید. نوآوری های دیگر در این مقوله استفاده از روبوتها برای نوشتن و پرکردن نسخه ها، بارکدها، وسایل خودکار پیچیدن نسخه و رایانه ای نمودن گزارش اجرای مراقبتهای پزشکی است که گرچه مطالعه کمی در مورد آنها انجام شده ولی انتظار می رود که میزان خطاها را کاهش داده باشند. سیستم مراقبت پزشکی در آینده شامل موارد یاد شده و سایر فناوری های جدید است که همه به صورت الکترونیک به همدیگر متصل می گردند.

با وجود اینکه فناوری رایانه ای، صنایعی نظیر هواپیمایی و بانکداری را متحول کرده، اما تاکنون برای مراقبت های پزشکی خدمات چندانی ارائه نداده است. اغلب مراکز مراقبت پزشکی بدون اینکه از کاربرد مؤثر آخرین فناوری ها، برای نیل به اهداف حرفه ای خود آگاهی داشته باشند، همچنان به خرید آنها مشغولند و این همان کاری است که در دوران اولیه ظهور رایانه انجام می شد. این سازمان ها با سرمایه گذاری محض در زمینه فناوری اطلاعات به جای سرمایه گذاری درزمینه قابلیت های فناوری اطلاعات به کسب مؤلفه های آن یعنی عمدتا خدمات سخت افزار و نرم افزار و خدمات ارائه شده توسط فروشنده، می پردازند و اغلب این مؤلفه ها را درک نکرده و در نتیجه قادرنیستند برای اهداف سازمانی خود از آنها بهره کامل بگیرند. در نبود قابلیت های نهادی IT، مراکز مراقبت های پزشکی به شدت بر بازار آشفته فروش IT، متکی شده اند که در این بازار فروشندگان، طرح و ساختار شفافی ارائه نمی دهند و تمایلی ندارند رابط ها که سیستم های "بسته" آنها را با سیستم های سایر فروشندگان پیوند می زند (مدارهای بین دو سخت افزار) را عرضه کنند و در نتیجه این سیستم ها از کار می افتند. زیرا فناوری و داده های بسیار متفاوتی را اجرا کرده اند در نتیجه اطلاعات در این پایگاه های زیرزمینی و مخفی می ماند. سیستم های پزشکی می توانند با توسعه قابلیت های نهادی IT، با این چالش روبرو شوند و این امر به آنها امکان می دهد که سیستم های IT حرفه ای و کلینیکی (بالینی) را کاملا با هم تلفیق کنند و استفاده های خلاقانه ای از IT ارائه دهند. این مقاله، به مفهوم جامع قابلیت IT بر اساس نظریه منابع پایه در شرکت ها، به عنوان چاره ای برای مسائل سرمایه گذاری IT در زمینه مراقبت های پزشکی می پردازد.

بر اساس گزارش های منتشر شده از نتایج کنفرانس های مختلف، به کارگیری و توسعه استعدادهای برتر، برای بسیاری از شرکت ها یک دارایی و ارزش به حساب می آید. این مقاله بر اساس گزارش های 22 شرکت ارائه دهنده مدیران مستعد و بر مبنای بازخوردی از 19 شرکت عضو کنفرانس، نتیجه گیری شده است. بر طبق این نتایج، موارد زیر در زمینه مدیریت کاری استعدادهای یک سازمان، مهم و قابل توجه می باشد.
• مشاغل حساس و حیاتی را در سازمان شناسایی نموده و فرآیندها را به گونه ای سازمان دهید که شکاف های بالقوه را هدف گیری نمایند...

به نظر شما ما باید فرآیندگرا باشیم یا نتیجه گرا؟ آیا در اجرای پروژه های تحقیقاتی، اجرایی و یا حتی پروژه های عملیاتی توجه به این مقوله لازم است؟ آیا مدیران نظام علمی و یا سیستم هایی که بر اساس علم فعالیت می نمایند (از جمله سیستم های آموزشی) لازم است از این دریچه ها به امور جاری یا پروژه های خود توجه نمایند؟
این ها پرسش هایی هستند که ذهن بسیاری از سیاستگذاران و مسئولان نظام های آموزشی، علمی و اجرایی را سال ها به خود مشغول ساخته و آنها در پی پاسخی برای این پرسش ها هستند.
کتاب مدیریت تکنولوژی به عنوان یک راهنمای کاربردی برای ارزیابی و بهبود فرآیندهای مدیریتی این بخش تلاش نموده تا با ارائه راهکارهایی مشخص به پرسش های پیش گفته پاسخ دهد. به نظر می رسد رویکرد اولیه کتاب برای بخش صنعت بوده و مخاطبان آن بیشتر این گروه را شامل می شود اما وقتی به متن و الگوهای کتاب توجه عمیق تری شود می توان دریافت که مطالب آن برای بخش خدمات دولتی و یا شرکت های خصوصی نیز کاربرد دارد. کتاب بر پایه روش شناختی دانشگاه کمبریج طراحی و نوشته شده و در پیشگفتار کتاب چنین آمده است:«در تمام 12 سالی که به کارهای مطالعاتی و مشاوره ای در زمینه مدیریت تکنولوژی اشتغال داشته ام، هر بار که پروژه ای را به سازمان یا شرکتی پیشنهاد کرده ام، بلافاصله با این سوال روبرو شده ام که در انتهای این پروژه چه چیزی دست ما را می گیرد؟...

هدف غایی تمام روش ها، ابزارها و تکنیکهایی که تاکنون به آنها پرداخته شده است چیزی نیست بجز افزایش عملکرد کیفی سازمان. فرض ما بر این بوده است که موفقیت سازمان، موفقیت جامعه و تک تک کارکنان سازمان محسوب می شود. البته این فرض در مورد ابزار مورد استفاده صادق نمی باشد. در اینجا بیشترین تمرکز روی امور عملیاتی است و اینکه چه کاری انجام شود و چگونه به نحو احسن صورت گیرد. اما این سوال که آن امر باید انجام شود یا خیر هیچگاه پرسیده نمی شود...

انجام موفقیت آمیز یک تغییر نیازمند مشارکت تمامی کارمندان در همه مراحل آن خواهد بود. فارغ از این نکته که در کدام یک از مراحل برنامه ریزی، اجرا و یا حتی ارزیابی قرار داشته باشید لازم است که عامل نیروی انسانی و مسائل مربوط به آن را در نظر داشته باشید. دیدگاه مردم، به معنای افراد درگیر در موضوع، به میزان بسیار زیادی مسئول موفقیت و یا شکست برنامه های تغییر خواهد بود. جوهره و اصل مدیریت یک تغییر، مدیریت افرادی است که در ارتباط با تغییر قرار دارند...