نشریه بیماریهای عفونی و گرمسیری
پیاپی 34 (تابستان 1385)

پاپیلوما ویروس انسانی (HPV) از عوامل احتمالی دخیل در ایجاد سرطان سلول سنگفرشی مری (ESCC) بویژه در مناطق پرخطر می باشد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی تیپ های پرخطر HPV در ESCC می باشد.
در این مطالعه تیپ های پرخطر HPV در 140 مورد ESCC بوسیله PCR با استفاده از پرایمرهای GP5+/GP6 جهت تکثیر یک قطعه 150 –pb از ژنوم HPV بررسی شدند. درمرحله بعدی در نمونه های HPV مثبت، سکوانسینگ DNA جهت تعیین نوع HPV انجام شده است.
از 140 بیمار دارای ESCC مورد مطالعه 50.7% زن و 49.3% مرد بودند. سنین بیماران بین 20 تا 81 سال بوده و نیمی از آنها بین 60 تا 70 سال قرار داشتند. 23.6% نواحی تومورال و 8.6% لبه های غیر درگیر اطراف تومور از نظر HPV مثبت بوده اند. بیمارانHPV مثبت 21.7% مرد و 25.3% زن بوده اند. د ر36% موارد HPV هم زمان در ناحیه تومورال و لبه ها غیردرگیر وجود داشته است. فراوانی انواع پرخطر HPV در نواحی تومورال به ترتیب زیر بوده است: 16- HPV: 60.6%، 18- HPV: 30.3%، 33- HPV: 6.1%، و 31- HPV: 3%، تنها HPV بدست آمده از لبه های غیردرگیر 16- HPV بوده است. ارتباطی بین وجود HPV و سن و جنس بیماران مشاهده نگردید.
همانند سایر مناطق پرخطر، در کشور ما نیز HPV از عوامل اتیولوژیک دخیل در ایجاد ESCC است. مشابه سایر گزارشات HPV تیپ های 16 و 18 شایع ترین فرم های پرخطر HPV در ESCC می باشند.

بروسلوزیس یک مشکل بهداشتی مهم است مه در سراسر جهان اتفاق می افتد و نمای بالینی آن غیر اختصاصی می باشد. میزان بروز بروزسلوز انسانس در سطح جهان مشخص نمی باشد و این ناشی از تفاوت در کیفیت سیستم گزارش دهی و اطلاع رسانی در کشورهای مختلف است. براساس آخرین آمارهای موجود در ایران، استان همدان جز استان های با آلودگی شدید محسوب می شود (بروز 107.5 در 100000 نفر درسال). این مطالعه با هدف تعیین قدرت IgG-ELISA در تشخیص بروسلوزیس حاد انجام گرفت.
این مطالعه تشخیصی روی در دو گروه انجام شد. گروه اول شامل مبتلایان به تب مالت حاد از مراجعین به درمانگاه عفونی بیمارستان سینای شهر همدان بوده که بیماری آنان براساس معاینه بالینی، مثبت شدن آزمایش Wright در عیار برابر یا بیش از 1.80 یا آزمایش 2ME در عیار برابر با بیش از 1.40 مورد تایید قرار گرفت. گروه دوم را افراد غیرمبتلا به تب مالت از بین دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی همدان و خانواده های آنان تشکیل می دادند که سالم بودن آنان براساس منفی بودن یافته های بالینی، آزمایشات Wright و 2ME مورد قضاوت قرار گرفت. سپس تست IgG-ELISA بر روی افراد هر دو گروه انجام شد و حساسیت و اختصاصیت آن محاسبه گردید.
تعداد 200 بیمار به بیماری بروسلوزیس (120 نفر مرد و 80 نفر زن) و 200 نفر گروه غیربیمار (96 نفر مرد و 104 نفر زن) مورد بررسی قرار گرفتند. میانگین سنی گروه بیمار 38.74 سال (با انحراف معیار 17.3، حداقل 6 سال و حداکثر 76 سال) و گروه غیربیمار 33.38 سال (با انحراف معیار 14.5، حداقل 6 سال و حداکثر 70 سال) بود. نتیجه تست Wright و 2ME در همه افراد گروه غیربیمار منفی گزارش گردید. حساسیت و اختصاصیت تست IgG-ELISA به ترتیب 92% و 100% و ارزش اخباری تست مثبت و ارزش اخباری تست منفی به ترتیب 100% و 92.5 % محاسبه گردید.
با توجه به نتایج این مطالعه و مطالعات مشابه انجام شده می توان چنین نتیجه گیری کرد که تست IgG-ELISA برای تشخیص بیماری بروسلوزیس یک تست سریع، راحت، حساس، دقیق و در دسترس بوده و از جهت هزینه های آزمایشگاهی و وقت مقرون به صرفه است.

ویروس هپاتیت E در آسیا به عنوان شایع ترین و در آفریقای شمالی و خاومیانه دومین عامل هپاتیت حاد بالغین بعد از ویروس هپاتیت B شناخته شده است. مهمترین راه انتقال این بیماری راه مدفوعی- دهانی است ودر این موارد اهمیت آب آلوده بیش از آلودگی غذا است؛ با این حال انتقال ویروس از مادر حامله به جنین، انتقال تزریقی، به خصوص در نواحی آندمیک بیماری، و انتقال از طریق مقاربت نیز محتمل دانسته شده است. همچنین اخیرا احتمال انتقال این ویروس از طریق انتقال خون نیز مطرح شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی آنتی بادی بر علیه ویروس هپاتیت E در مراجعین به سازمان انتقال خون همدان در سال 1384 انجام شد.
این مطالعه بصورت توصیفی- مقطعی، بر روی 280 اهدا کننده خون، مراجعه کننده به سازمان انتقال خون همدان انجام شد. خون های اهدا شده از نظر هپاتیت B، هپاتیت C، HIV و سیفیلیس بررسی می شوند. مقدار 3 میلی لیتر از نمونه خون مراجعین پس از جداسازی لخته آن، در لوله آزمایش مخصوص و در درجه حرارت -4°C به آزمایشگاه ارسال شده و از نظر وجود آنتی بادی بر علیه ویروس هپاتیت E توسط روش ELISA، با استفاده از کیت Diapro ساخت کشور ایتالیا، آزمایش گردید. اطلاعات در مورد سن، جنس، شغل، سطح تحصیلات، محل زندگی، وضعیت آب آشامیدنی، سابقه زردی در خانواده و یا فرد اهدا کننده، اعتیاد، عمل جراحی، بستری در بیمارستان، تزریق خون و سابقه واکسیناسیون برعلیه هپاتیت B با استفاده از پرسشنامه های از پیش طراحی شده جمع آوری گردید. اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار آماری SPSS ویرایش سیزدهم با آزمون های تی و مربع کای و سطح اطمینان 95% مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.
از 280 اهدا کننده مورد بررسی 249 نفر مرد (88.9 درصد) و 31 نفر (11.1 درصد) زن بودند. آنتی بادی بر علیه ویروس هپاتیت E (Anti-HEV IgG) در 36 نفر (12.9 درصد) وجود داشت و 7 نفر (2.5 درصد) مبتلا به هپاتیت E حاد بودند (دارای Anti-HEV). میانگین سنی در افراد دارای آنتی بادی بر علیه ویروس هپاتیت E، 7.6±33 سال و در افراد فاقد آنتی بادی، 15.3±33.5 سال بود (NS). 205 نفر کمتر از 40 سال و 75 نفر 40 سال یا بیشتر داشتند. 31 نفر ازافراد با سن کمتر از 40 سال (15.1 درصد) دارای Anti-HEV IgG بودند، در حالیکه 5 نفر از افراد با سن 40 سال یا بیشتر (6.7 درصد)، دارای Anti-HEV IgG بودند (P<0.05). نسبت مرد به زن از نظر Anti-HEV IgG در مطالعه حاضر 0.6 بود. اختلاف موجود در افراد دارای Anti-HEV IgG و افراد فاقد Anti-HEV IgG از نظر سطح تحصیلات، شغل، منبع آب آشامیدنی، سابقه زردی در خانواده، سابقه بستری در بیمارستان و سابقه تزریق خون، از نظر آماری معنی نبود. در حالیکه فراوانی موارد مثبت Anti-HEV IgG در ساکنین روستا، بطور معنی داری بیشتر از شهری ها بود (P<0.05).
با توجه به شیوع سرولوژیک 12.9 درصد هپاتیت E در اهدا کنندگان خون در شهر همدان و نیز با توجه به نتایج حاصل از مطالعات انجام شده در تبریز و نهاوند، احتمالا ایران از نظر عفونت با HEV اندمیک می باشد.

لیشمانیوز یک بیماری مشترک بین انسان و دام است که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان از شیوع نسبتا بالایی برخوردار است. این بیماری توسط تک یاخته تاژک داری به نام لیشمانیا ایجاد می شود. ابتلا به لیشمانیوز، پس از بهبودی سبب بروز مصونیت دایمی علیه این بیماری می شود. بنابراین واکسیناسیون بهترین راه کنترل می باشد. هدف از این تحقیق، ارزیابی میزان ایمنی زایی سوش مهندسی شده ای از لیشمانیا ماژور در موش های BALB/c می باشد.

در این تحقیق از یک سوش لیشمانیای ترانسژیک استفاده شده که علاوه بر داشتن ژنوم کامل لیشمانیا ماژور، حامل ژن های سیستم خودکشی سلولی شامل HSV-tk و Yeast-cd نیز در ژنوم خود می باشد. این انگل مهندسی شده در برابر داروهای گانسیکلوویر و 5- فلوروسیتوزین از بین می رود در حالی که این دو دارو هیچگونه اثر کشندگی روی لیشمانیا ماژور وحشی ندارند. در این آزمایش ابتدا موش های BALB/c با انگل ترانسژیک آلوده شدند و سپس توسط داروهای مذکور تحت درمان قرار گرفتند. سپس میزان ایمنی ایجاد شده علیه لیشمانیا در این حیوانات بررسی گردید.

ارزیابی میزان سایتوکاین ها از طریق ELSA نشان دهنده افزایش سطح IFN-g و کاهش IL-4 در موش های درمان شده می باشد. از طرفی نتایج حاصل از آزمون چالش (challenge) نیز وجود میزان بالایی از ایمنی علیه لیشمانیا را در حیوانات تحت آزمایش تایید می کند.

مقاومت آنتی میکروبیال یکی از عمده ترین معضلات بهداشتی در دنیا محسوب می شود که مهمترین علت آن، مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها ناشی از ضعف اطلاعات اپیدمیولوژیک و میکروبیولوژیک است. این مطالعه به منظور تعیین حساسیت آزمایشگاهی باسیل های گرم منفی و استاف اورئوس به سفپیم و سایر آنتی بیوتیک های وسیع الطیف انجام گرفت.
این مطالعه توصیفی- مقطعی طی سال 1383 در مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) کرمانشاه انجام شد و طی آن نمونه های بالینی ارسال شده از کلیه بخش های بیمارستان در محیط های استاندارد کشت داده و با استفاده از روش های معمول جمعا 500 ایزوله سودوموناس آئروژینواز، کلبسیلا، ایکولای واستاف اورئوس به ترتیب شناسایی وارد مطالعه شد و حساسیت آزمایشگاهی آنها نسبت به سفپیم در مقایسه با سایر آنتی بیوتیک های وسیع الطیف با روش دیسک ویفیوژن مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها با آزمون مربع کای در مرز معنی داری روی P<0.05 تحلیل شدند.
از 500 ارگانیسم جدا شده 179 مورد ایکولای، 179 مورد کلبسیلا، 76 مورد استاف اورئوس و 66 مورد سودو موناس آئروژینوزا بود. میزان حساسیت ارگانیسم های بالا نسبت به سفپیم تفاوت آماری معنی داری داشت (P<0.0001)، طوریکه بیشترین میزان حساسیت مربوط به ایکولای با 68.8% و کمترین میزان آن مربوط به سودوموناس آئروژینوزا با 3% بود. همچنین موثرترین آنتی بیوتیک علیه سودومونا، کلبسیلا، ایکولای و استاف ارئوس، ایمی پنم به ترتیب با 28.8%، 95.5%، 99.4% و 90.8% حساسیت و کم اثرترین آنتی بیوتیک علیه سودومونا و ایکولای، سفتریاکسون به ترتیب با حساسیت 67.6%، 1.5% و کم اثرترین آنتی بیوتیک علیه کلبسیلا، سفپیم با حساسیت 19% و در مورد استاف اورئوس، سفتازیدیم با حساسیت 50% بود. بیشترین میزان مقاومت به آنتی بیوتیک های تحت مطالعه به ترتیب در بخش های سوختگی (75.55%) و (%54,92) ICU کمترین مقاومت در بخش های سرپایی (10.91%) و عفونی (24.76%) مشاهده شد.
نتایج پژوهش ما در مورد میزان حساسیت باسیل های گرم منفی و استاف اورئوس نسبت به سفپیم حاکی از جایگاه پایین این آنتی بیوتیک بود که با مطالعات خارج از کشور تفاوت فاحشی داشت و موید استفاده بی رویه از سفالوسپورین ها خصوصا نسل سون در مرکز ما است که مکانیسم های مقاومت مشابهی با سفپیم دارند، همچنین میزان حساسیت نسبت به سایر آنتی بیوتیک های وسیع الطیف چندان رضایت بخش نبود و اثر بخشی نسبتا مناسب ایمی پنم نیز ممکن است ناشی از مصرف محدود این دارو و تفاوت مکانیسم های مقاومت به آن نسبت به آنتی بیوتیک های رایج باشد. این نتایج هشداری جدی در نحوه استفاده از آنتی بیوتیک ها محسوب شد. و توجه ویژه به استراتژی های آکادمیک درمانی را ضروری می نماید.

ویروس سایتومگال یکی از شایع ترین عوامل بیماری زای فرصت طلب در مبتلایان به HIV/AIDS می باشد که سبب ایجاد سندرم های گوناگونی نظیر کوریوتینیت، انسفالیت، پنومونی و گاستروانتریت در مبتلایان به ایدز می گردد. این ویروس از خانواده هرپس ویروس ها بوده و در تمامی مایعات بدن افراد آلوده یافت می شود. آلودگی به ویروس سایتومگال انتشار جهانی دارد بطوریکه میزان آلودگی از 45 درصد در کشورهای پیشرفته تا 100 درصد در کشورهای در حال توسعه متغیر است. هدف اصلی از این مطالعه تعیین شیوع سرمی آنتی بادی های (LgM, IgG) ضد سایتومگالوویروس در افراد آلوده به ویروس HIV بود.
دراین مطالعه توصیفی- مقطعی (Cross-sectional) 75 نمونه سرم افراد آلوده به ویروس HIV (شامل 48 نمونه سرم ارسالی به آزمایشگاه کنترل کیفی پایگاه قم، 24 نمونه سرم مربوط به زندانیان طرح دیده ور و 3 نمونه سرم اهداکنندگان خون) از تیرماه 1382 لغایت خرداد ماه 1383 پس از تایید وجود Anti-HIV به روش وسترن بلات از نظر آنتی بادی های (LgM, IgG) ضد سایتومگالوویروس به روش ELISA با استفاده از کیت تشخیصی CMV-IgG و CMV-IgM ساخت شرکت Equipar ایتالیا مورد آزمایش قرار گرفتند. پس از انجام آزمایش های مربوطه، مشخصات فردی 75 فرد آلوده به ویروس HIV از قبیل جنس، سن، وضعیت تاهل، میزان تحصیلات، سابقه اعتیاد و سابقه زندان از پرونده های موجود در مرکز مشاوره ایدز مرکز بهداشت استان قم جمع آوری گردید و مورد بررسی قرار گرفت.
از تعداد 75 نمونه سرم آزمایش شده به روش IgG-ELISA 53 نفر (70.66%) دارای آنتی بادی IgG اختصاصی (بیش از 0.5U/ml) بودند و تمامی نمونه های سرم از نظر وجود آنتی بادی IgM ضد سایتومگالوویروس به روش IgM-ELISA منفی بود. تمامی 53 نفری که آزمایش IgG-ELTSA آنها مثبت شده بود، مذکر بودند و 41 نفر (77.35%) آنان در محدوده سنی 35-20 سال و 12 نفر (22.65%) در محدود سنی 50-36 سال قرار داشتند. از مجموع 53 نفر، 27 نفر (50.94%) مجرد و 26 نفر (49.06%) متاهل بودند. از نظر میزان تحصیلات 4 نفر (7.54%) بیسواد، 36 نفر (67.93%) دارای تحصیلات ابتدایی و راهنمایی و 13 نفر (24.53%)از تحصیلات متوسطه برخوردار بودند. 33 نفر (62.26%) از 53 نفری که دارای آنتی بادی اختصاصی ضد سایتومگالوویورس بودند، سابقه اعتیاد تزریقی داشتند و 27 نفر (50.94%) دارای سابقه زندان بودند.
نتایج حاصله نشان می دهد 70.66% (53 نفر) افراد آلوده به ویروس HIV که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند، دارای آنتی بادی (IgG) ضد سایتومگالوویروس می باشند. از آنجاییکه آلودگی به این ویروس می تواند بیماری های خطرناک و مرگباری را در بیماران ایدزی ایجاد نماید، لذا در افراد آلوده به ویروس HIV که دارای آنتی بادی اختصاصی ضد سایتونگالوویروس هستند و شمارش سلول های CD4 آنها کمتر از 50 می باشد بایستی کیموپروفیلاکسی با گان سیکلوویر (Ganciclovir) انجام گیرد.

اشریشیاکلی 0157:H7 یکی از عوامل اصلی ایجاد کننده بیماری های منتقل شونده به وسیله مواد غذایی در انسان است. منابع حیوانی به ویژه شیر گاو یکی از کانون های اصلی انتقال عفونت به انسان محسوب می گردد. هدف از این پژوهش، ارزیابی شیوع و مقایسه روش های مختلف غنی سازی و بررسی حساسیت آنتی بیوتیکی سویه های جدا شده این باکتری از شیرخام در گاوهای شهرستان جهرم است.
در این پژوهش 500 نمونه شیرگاو از سه منطقه شهرستان جهرم در سال 1384 جمع آوری و پس از غنی سازی در سه محیط کشت TSB, BHI, ECB واجد نووبیوسین در سه دمای: 22 و 37 و 45 درجه سانتی گراد مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس از محیط CT-SMAC, VRBA, ECC به منظور بررسی تخمیر سوربیتول و لاکتوز و از محیط کروموژن اختصاصی MST برای بررسی فعالیت بتا گلوکورونیدازی باکتری های جدا شده استفاده گردید. در نهایت با استفاده از آنتی سرم اختصاصی جداسازی باکتری E.coli O157:H7 تایید و توسط روش های استاندارد حساسیت نسبت به 17 آنتی بیوتیک مختلف بررسی شد.
استفاده از محیط TSB در دمای 22°C (با فروانی 53.60%) مناسب ترین روش غنی سازی تشخیص داده شد. از مجموع نمونه های مورد بررسی، 45 نمونه (9%) اشریشیاکلی سوربیتول منفی جداسازی گردید، همچنین میزان شناسایی اشریشیاکلی MUG - 3.60% و اشریشیاکلی O157:H7 پس از انجام تست های تاییدی 3.40% تشخیص داده شد که تمامی آنها نسبت به پنی سیلین، آمپی سیلین و نووبیوسین مقاومت داشتند.
به دلیل شدت بیماری زایی و دوز عفونت اندک باکتری E.coli O157:H7 (100 تا 200 ارگانیسم) انجام مطالعات گسترده تر بر روی سایر مواد لبنی در سطح کشور پیشنهاد می گردد.

عفونت های ثانویه یکی از معضلات اساسی در بیماران سوختگی بشمار می روند. مصرف آنتی بیوتیک، ضعف سیستم ایمنی، سوء تغذیه، دبریدمان های متعدد و جراحی از عوامل مساعد کننده عفونت ناشی از قارچ های ساپروفیت در بیماران سوختگی می باشند. هدف مطالعه حاضر تعیین کلونیزاسیون عوامل قارچی در زخم های ناشی از سوختگی در بیماران بستری در بیمارستان طالقانی بود.
این مطالعه توصیفی روی 414 بیمار دچار زخم ناشی از سوختگی در بیمارستان طالقانی اهواز انجام گرفت. به طور هم زمان لام مستقیم و کشت از نظر قارچ شناسی از زخم بیماران تهیه شد. نمونه ها ابتدا با پتاس 10% شفاف و گسترش وتهیه شده با بلودومتیلن رنگ آمیزی شد. تمامی نمونه ها در محیط های سابورودکستروزآگار کشت داده شدند. عوامل قارچی با استفاده از بررسی ساختمان ماکروسکوپی و ریزبینی قارچ و در مورد مخمر، با روش تولید لوله زایا مورد شناسایی قرار گرفتند.
37 (8.9%) بیمار از کل بیماران مورد بررسی دارای عناصر قارچی در نمونه تهیه شده مستقیم و کشت بودند. گونه های قاراچی جدا شده از بیماران شامل آسپرژیلوس فومیگاتوس، کاندیدا آلبیکنس، رایزوپوس، پنی سیلیوم و آلترناریا بود. کاندیدا آلبیکنس و آسپرژیلوس فومیگاتوس بترتیب با 17 (47.2%) و 10 (27.7%)، بیشترین موارد جدا شده از ضایعات را شامل بودند. تفاوت معناداری از نظر موارد مثبت قارچی با گروه های سنی، جنسی، بخش های مختلف و میزان سوختگی در بیماران مورد مطالعه بدست نیامد.
نتایج مطالعه حاضر از نظر میزان شیوع و همچنین گونه های قارچی جداشده باسایز مطالعات انجام شده همخوانی زیادی را نشان داد. عدم وجود تفاوت بین شیوع کلونیزاسیون قارچی با سایر متغیرها نظیر گروه های سنی، بخش های مختلف بیمارستانی و درصد سوختگی احتمالا بدلیل وحدت رویه درمانی و وجود شرایط مشابه برای بیماران در بخش های مختلف می باشد. با بوجه به احتمال انتشار کلونیزاسیون های قارچی به سایر نقاط بدن و در مواردی احتمال ابتلا بیماران به سپتی سمی ناشی از قارچ ها و پیش آگهی ناشی از این عفونت ها مراقبت از بیماران و در صورت نیاز درمان آنها گام مهمی در پیشگیری از خطرات احتمالی این عفونت ها می باشد.

آنتراکوفیبروزیس عبارت است از انباشته شدن ذرات کربن روی بافت ریه و معمولا بدلیل قرار گرفتن در معرض غبار کربن و بعضی از فلزات ایجاد می شود و علایم آن عبارت است از تنگی یا انسداد برونش همراه به وجود پیگمان های سیاهرنگ روی مخاط برونش که حین برونکوسکوبی بخوبی مشخص میشود. این پدیده با توجه به آسیب رساندن به بافت ریه بخصوص راه های هوایی شخص را مستعد ابتلا به عفونت های ریه منجمله سل مینماید. مطالعه فوق به منظور تعییین شیوع سل ریه در بیماران مبتلا به آنتراکوفیبروزیس در شهر زاهدان صورت گرفت.
این مطالعه مقطعی- توصیفی طی مدت 3 سال از ابتدای سال 1381 تا پایان اردیبهشت سال 1385 صورت گرفت و در آن تمامی بیمارانی که به دلیل بیماری مزمن ریوی به کلینیک های بیمارستان بوعلی زاهدان مراجعه نموده و با توجه به مطرح بودن سل ریه و منفی بودن اسمیر خلط از نظر باسیل اسید- فاست تحت برونکوسکوپی قرار گرفته بودند بررسی شدند. معیار تشخیص آنتراکوفیبروزیس یافته های آسیب شناسی و تشخیص سل آزمایش گسترش خلط قرار داده شد.
از بین 211 بیمار که تحت برونکوسکوپی قرار گرفته بودند 49 نفر (23.2%) مبتلا به آنتراکوفیبروزیس بودند و از این تعداد 38 نفر (75.5%) مبتلا به سل ریه بودند. نسبت ابتلا زنان مبتلا به آنتراکوفیبروزیس با مردان تقریبا برابر بود (25 مرد در مقابل 24 زن) و 96% موارد آنتراکوفیبروزیس را افراد سیگاری تشکیل می دادند. 76% زنان مبتلا به آنتراکوفیبروزیس نیز سابقه اشتغال به نانوایی داشتند در حالیکه در گروه مردان تنها 2 نفر نانوا وجود داشت. تعداد مردان و زنان مبتلا به سل به ترتیب 18 و 20 نفر بود و تفاوت معنی داری بین ابتلا به سل و وجود آنترافیبروزیس در دو جنس مشخص نشد.
با توجه به شیوع نسبتا بالای سل در این منطقه و اینکه تعداد کثیری از زنان و مردان دراین استان سیگاری بوده یا از قلیان استفاده می نمایند و همچنین تعداد زیادی از زنان بومی برای تهیه نان خود مبادرت به پخت نان گاهی حتی پخت روزانه میکنند توصیه می شود در هر بیمار مبتلا به علایم ریوی مزمن به خصوص در افرادی که تشخیص آنتراکوفیبروزیس حین برونکوسکوبی مطرح شده است بیماری سل بیشتر مد نظر قرار بگیرد و در جهت تایید یا رد آن اقدامات بیشتری صورت پذیرد تا از انتشار بیماری در جامعه جلوگیری شود.

به رغم تمام موفقیت های بدست آمده در زمینه کنترل و پیشگیری از بیماری های عفونی در دنیا و بخصوص در کشورهای توسعه یافته، بیماری سل هنوز هم بعنوان یک مشکل جدی بهداشت عمومی در دنیا مطرح است. این مطالعه به بررسی اپیدمیولوژیک موارد سل ریوی طی دو سال در استان کردستان می پردازد.
دراین مطالعه کلیه بیماران مبتلا به سل ریوی تشخیص داده شده از ابتدای سال 1379 تا پایان سال 1380 استان کردستان بررسی شدند. اطلاعات از مراکز سل شهرستان ها از روی پرونده های بیمارستانی و بهداشتی، دفاتر و در صورت نقص با مراجعه به بیمار جمع آوری شد.
در این مطالعه 387 نفر شامل 234 زن (6.5%) و 153 مرد (39.5%) بررسی شدند. 225 نفر (58.1%) شهری و 162 نفر (41.9%) روستایی بودند. در مردان میانگین سن 54.84 سال (±19.8) و در زنان 44.9 (±20.3) بود (P<0.0001). 225 نفر (58.1%) اسمیر مثبت و 162 نفر (41.9%) اسمیر منفی بودند. میزان بروز سل ریوی اسمیر مثبت 7.3 در یکصد هزار نفر، نسبت بیماریابی موارد جدید اسمیر مثبت 29%، میزان موفقیت در درمان موارد اسمیر مثبت 92%، میزان فوت کل بیماران 6.2% و شکست درمان 3.5% بود. در این مطالعه میانگین تاخیر در تشخیص در بیماران اسمیر مثبت 84.1 (±87.3) و در بیماران اسمیر منفی 178.6 روز (±277.7) بود (P<0.001).
بیشتر بودن بروز سل در زنان در مقایسه با مردان فقط در چند کشور ناحیه مدیترانه شرقی سازمان بهداشت جهانی شامل ایران، افغانستان و پاکستان گزارش شده است و در بقیه کشورها بروز در مردان بیشتر از زنان است. میزان بروز سل بر خلاف انتظار در جمعیت شهری بیشتر از جمعیت روستایی بود و میزان بیماریابی پایین است. میزان تاخیر در تشخیص در این مطالعه نسبت به مطالعات مشابه بالاتر بود که لازم است اطلاع رسانی مناسب به مردم و پزشکان در مورد سل انجام شود.