نشریه مطالعات بین المللی
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 14، تابستان 1386)

یکی از اصلی ترین دلایل انحلال کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل این تصور بود که این کمیسیون تحت سیطره دولت هایی است که خود از حقوق بشر سو استفاده می کنند. ما از معیار ترور سیاسی برای آزمون تجربی این فرضیه استفاده کردیم و تحلیل ما درستی این ادعا را ثابت کرد. نکته دیگری که بدان پی بردیم این بود که دولت های سو استفاده کننده از حقوق بشر مدت ها در کمیسیون کار می کردند هر چند این مشکل در پایان جنگ سرد مورد توجه قرار گرفت. ادعا می کنیم سازمان ملل باید از داده های حقوق بشری موجود به مراتب استفاده های بهتری کند و در این...

ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی و طی جنگ با عراق شاهد افزایش نرخ زاد و ولد بود. زاد و ولد کودکان آن اندازه هشدار دهنده بود که مقامات مذهبی و دولتی همراه با دانشگاهیان و سیاستگذاران مبارزه ای هماهنگ شده را برای کنترل ازاد و ولد آغاز کردند. با وجود موفقیت آمیز بودن فوق العاده این مبارزه نکته مبهم این است که ایران چگونه توانست نرخ زاد و ولد 5/6 درصد را در سال 1970 به نرخ رشد 2 درصد در سال 2002 کاهش دهد. این موفقیت را تنها در پرتو چگونگی درگیری شدن زنان در سیاستگذارای عمومی و نقش داوطلبانه آنها در این کار می توان درک کرد. نقش زنان...

شهروندی یکی از پدیده های بنیادینی است که جهانی شدن آن را به چالش کشیده است. در جهانی که در آن مردم پیوسته مرزها را پشت سر می گذارند, دیگر عضو یک دولت- ملت بودن مبنای مناسبی برای شهروندی نیست. در رابطه با شهروندی جهانی سه رهیافت وجود دارد. رهیافت دولت گرا مدعی است دولت های حاکم شهروندان را کنترل می کنند و رویایی است اگر فرض کنیم شهروندی را می توان با صورت بندی های مختلف سیاسی هم نشین کرد. رهیافت کانتی مدعی است افراد نسبت به نژاد بشری تعهد اخلاقی دارند که می تواند فراتر از تعهدات شهروندی آنها...

شاید تا دیروز موضوع حقوق بشر نمی توانست سبب ساز گسست و پیوند روابط میان دو بازیگر بین المللی شود. ولی امروزه به ادعای کشورهای باختر زمین, حقوق بشر می تواند ماهیت روابط بازیگران نظام بین الملل را دستخوش تغییر و تحول کند. اتحادیه اروپا در همین زمینه گاه شرط حقوق بشر در روابط سیاسی و بازرگانی با برخی از واحدهای سیاسی را به کار می گیرد. نوشتار پیش روی با در نظر داشتن مفروض یاد شده, این فرضیه را به آزمون می گذارد که اتحادیه اروپا به دلیل هزینه بالا و ناتوانی در بهره مندی از قدرت سخت hard power خواهان اثرگذاری و ایجاد روابط خارجی با ایران...

مذهب در آمریکا دارای ماهیت اجتماعی است. ارزشهای مذهبی از همسویی و تطابق با باورهای مدنی در جامعه آمریکا برخوردار هستند. به جهت وجود این واقعیت است که مذهب از شان سیاسی بالایی در ایالات متحده امریکا برخوردار است. این شان برآمده از عملکرد اجتماعی مذهب و ویژگی های زمینی آن است. سرمایه اجتماعی که در چارچوب آن شهروندان آمریکایی به وظایف و تعهدات اجتماعی خود عمل می کنند به شدت متاثر از باورهای مذهبی می باشد. به همین روی است که شاهد وجود یک مثلث سه وجهی در جامعه آمریکا می باشیم که اضلاع آن شهروندان, حکومت..

بر اساس نظریه های سیستمی, ساختار نظام بین الملل بر رفتار و سیاست خارجی کشورها تاثیر گذار است و لذا تغییر این ساختار با فروپاشی شوروی باید تبعات تازه ای را در بر داشته باشد. از جمله این تبعات این است که در نظام شبه تک قطبی پس از جنگ سرد استقلال عمل کشورها از تک ابرقدرت کاهش می یابد. یکی از کشورهای عمده اروپایی که در طول تاریخ حتی در دوران متصلب جنگ سرد و پس از آن خواهان ایفای نقشی مستقل از آمریکا در عرصه بین المللی به طور عام و خاومیانه به طول خاص بوده کشور فرانسه است. از این رو بررسی سیاست خارجی کشورهایی...

ویژگی دومینویی انقلاب های رنگی در منطقه اور- آسیا, از یک سو, ناشی از ساختارهای نادرست و عقب افاده کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز است و از دیگر سو, نشات گرفته از آموزه های مداخله گرایانه نو محافظه کاران آمریکایی است که پی جوی مدیریت روند دموکراسی سازی جهانی هستند. نگارنده با بهره گیری از مفهوم دولت ناکام خواسته است بر این نکته پافشاری کند که راهبرد تغییر رژیم که اکنون ویژگی آموزه های سیاست خارجی آمریکاست, هم از یک سو هم راستای دموکراسی سازی فعالانه جهانی است و هم از دیگر سو ساقط کننده ساختار دولت های ناکام و فروپاشیده ای..

سازمان ملل متحد مهم ترین نهاد بین المللی است که دامه فعالیت آن از صلح و امنیت بین المللی گرفته تا مقابله با ایدز, سواد آموزی, حقوق بشر و بسیاری از موضوع های خرد و کلان را در سر تا سر جهان در بر می گیرد. شورای امنیت گرچه یکی از شش رکن اصلی سازمان ملل متحد است ولی عملکرد ارکان سازمان ملل طی شش دهه گذشته به ویژه طی دوره پس از جنگ سرد جای هیچ تردید باقی نگذاشته است که شورای امنیت در عمل مهم ترین رکن سازمان ملل متحد می باشد. اما از آنجا که ترکیب کنونی شورای امنیت انعکاس دهنده موازنه قدرت در سال های پس از جنگ...

با پایان جنگ سرد و به ویژه با پایداری ایده جهانی شدن, گفتمان نوینی در ادبیات روابط و حقوق بین الملل شکل گرفت که بازتاب وابستگی متقابل جهانی, در هم تنیدگی ساختار و محتوای امنیت/ پیشرفت و همرگایی کارگزاران بازیگران ملی منطقه ای و بین المللی در راستای مدیریت چالشها و تهدیدهای پیش روی است. دقت در ابعاد و محتوای گفتمان موصوف گویای این واقعیت است که ماهیت تهدیدها نسبت به دوران جنگ سرد تغییر کرده است. منابع و کانونهای تهدید دچار دگرگونی شده است. پاسخها- واکنشها نیز به همان نسبت متنوع شده است. تنوع گزاران/ بازیگران...