مجله دانشگاه علوم پزشکی گرگان
سال هشتم شماره 4 (پیاپی 20، زمستان 1385)

استامینوفن دارویی است که به طور شایع توسط مادران باردار در طی تمام مراحل بارداری به عنوان ضد درد و تب بر مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه به منظور روشن شدن اثرات تراتوژنیک مصرف طولانی استامینوفن در قبل و حین بارداری و تاثیرات اسید فولیک در پیشگیری از این اختلالات در جنین های موش طراحی گردید.
210 سر موش باردار از سوش Balb/c در شرایط استاندارد آزمایشگاه حیوانات، در قالب 3 گروه تجربی II، I و III (هر گروه 30 سر موش) دسته بندی شدند. حیوانات گروه تجربی I (شامل 3 زیر گروه I20، I10 و I30 به تعداد 10 سر موش در هر زیر گروه) به میزان 40mg/kg/day شربت استامینوفن به صورت گاواژ به ترتیب در زمان های 10 و 20 و 30 روز قبل از حاملگی و 10 روز اول حاملگی دریافت نمودند. گروه های کنترل معمول و کنترل منفی به همان تعداد (10 سر موش) به ترتیب نرمال سالین و ماده بی اثر دارو را مصرف نمودند. حیوانات گروه تجربی II20، II10) II و (II30 نیز به میزان 80mg/kg/day در دو دوز صبح و عصر و در زمان های فوق الذکر از دارو استفاده نمودند. همچنین در گروه تجربی III20، III10) III و (III30 موش ها 80mg/kg/day استامینوفن به همراه اسید فولیک با دوز 0.14mg/kg/day دریافت کردند. یک سری گروه های کنترل معمول و کنترل منفی نیز برای این دو گروه استفاده شد. موش ها در روز 18 حاملگی با استفاده از بیهوشی سزارین شده و جنین ها توسط استریومیکروسکوپ مورد بررسی قرار گرفتند. اطلاعات در جداول توزیع فراوانی درج گردید و توسط آزمون های ANOVA و TUKEY و با استفاده از نرم افزار SPSS ارزیابی شد.
مصرف طولانی مدت استامینوفن برای هر دو دوز 80mg/kg/day و 40 و در زمان های 20 و 30 روز قبل از حاملگی و 10 روز اول حاملگی می تواند باعث ناهنجاری های در اندام از جمله بدشکلی، کوتاهی و عدم تشکیل دست و غیرقرینگی در اندام ها شود. خونریزی های زیرجلدی و جذب جنینی نیز از دیگر موارد مشاهده شده بود. در گروه I30 تعداد نوزادان ناهنجار 16.1 و ناهنجاری های اندام 11.3 درصد مشاهده شد. در گروه II20 میزان ناهنجاری های جنینی 6.5 درصد و ناهنجاری های اندام 4.9 درصد مشاهده شد. در گروه II30 میزان ناهنجاری های جنین 14 و ناهنجاری های اندام 12.4 درصد مشاهده شد. در گروه III20 که دارو و اسیدفولیک همزمان مصرف کردند، میزان ناهنجاری ها به 1.6 درصد کاهش پیدا نمود و در گروه III30 نیز میزان ناهنجاری ها به 1.6 درصد تقلیل یافت (P<0.05).
این مطالعه نشان داد که مصرف زیاد و طولانی مدت قبل و در حین حاملگی استامینوفن در موش ها باعث ناهنجاری های جنینی به ویژه در اندام ها می گردد و مصرف همزمان اسیدفولیک با استامینوفن در کاهش ناهنجاری نقش موثری دارد.

کنترل درد بعد از عمل سزارین با بی حسی اسپانیال می تواند با استفاده از داروهای مسکنی مانند داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی انجام شود. ایندومتاسین و ولتارن هر دو از دسته داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی هستند. هدف از انجام این مطالعه مقایسه تاثیر این دو دارو بر کاهش شدت درد پس ازعمل سزارین بود.
در این کار آزمایی بالینی 100 زن باردار بستری در بیمارستان ولی عصر (عج) شهر رزن که برای اولین بار مورد عمل سزارین انتخابی قرار گرفته بودند، به طور تصادفی در دو گروه 50 نفری قرار گرفتند. در هر گروه پس از تعیین نمرات شدت درد (با استفاده از خط کش 5 درجه ای لیکرت) و بر حسب نیاز بیماران به مسکن، گروه مورد شیاف ایندومتاسین 100 میلی گرم هر 8 ساعت و حداکثر 2 بار در 24 ساعت و گروه شاهد آمپول ولتارن 75 میلی گرم هر 12 ساعت و حداکثر 2 بار در 24 ساعت دریافت نمودند. نمرات شدت درد و عوارض جانبی و نیز نیاز به مسکن اضافی (پتیدین) هر 4 ساعت تا 24 ساعت ارزیابی شد. اطلاعات با استفاده از آزمون های آماری تی، فیشر، آزمون مجذور کای و ویلکاکسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
ایندومتاسین و ولتارن هر دو بر کاهش درد تاثیر مثبت داشتند (P<0.05). در 4 ساعت بعد از مصرف تفاوت معنی داری در کاهش درد در دو گروه ایندومتاسین و ولتارن و بیشتر در گروه ولتارن وجود داشت (P<0.05)، در حالی که در سایر اوقات این تفاوت معنی دار نبود. از نظر نیاز به مسکن اضافی تفاوت آماری معنی دار وجود نداشت و عوارض جانبی در گروه ایندومتاسین به نحو بارزی (6 درصد) کمتر از گروه ولتارن (42 درصد) بود (P<0.05).
نتایج این مطالعه نشان داد که می توان ایندومتاسین را به عنوان مسکن پس از عمل سزارین و در ساعات اولیه به همراه یک مسکن دیگر برای بیماران توصیه نمود.

با توجه به عوارض دیابت حاملگی، تشخیص و درمان زودرس آن می تواند بسیار با اهمیت باشد. بنابراین بیماریابی دیابت در زنان حامله در کاهش عوارض مادر و جنین اثرات مفیدی دارد. هدف از این مطالعه، بررسی فراوانی دیابت حاملگی بود.
این مطالعه توصیفی - تحلیلی روی 401 زن حامله مراجعه کننده به یکی از کلینیک های مامایی شهرستان بابل انجام شد. همه بیماران پرخطر از نظر دیابت در تریمستر اول و بقیه زنان باردار در 28-24 هفته حاملگی تحت آزمایش با تست یک ساعته تحمل گلوکز (GCT) قرار گرفتند. در مواردی که GCT مختل بود (قند خون بیش از 135mg/dl پس از تجویز خوراکی 50 گرم گلوکز)، تست تحمل گلوکز (GTT) برای آنان انجام می شد و در صورتی که GTT مختل بود، تشخیص دیابت حاملگی (GDM) داده می شد.
میانگین سنی بیماران 24.69±5.31 سال بود. 4 بیمار (یک درصد) دارای دیابت آشکار بودند. در 397 بیمار باقیمانده GCT انجام گردیدو 44 نفر (11 درصد از کل بیماران) دارای GCT مختل و 19 نفر (4.7 درصد از کل بیماران) دچار دیابت حاملگی (GDM) بودند و 26.3 درصد از بیماران دچار GDM در این بررسی علاوه بر رژیم درمانی نیاز به انسولین نیز داشتند. در ضمن بین افزایش سن و شیوع اختلال تحمل گلوکز رابطه مستقیم وجود داشت (P<0.05).
با توجه به فراونی نسبتا زیاد اختلال GCT در زنان باردار این منطقه نسبت به موارد اروپایی، انجام مطالعات وسیع تر به منظور غربالگری و تعیین شیوع دیابت حاملگی به لحاظ برنامه ریزی برای کاهش مرگ و میر مادران و نوزادان پیشنهاد می گردد.

سندرم تونل کارپال شایع ترین گیرافتادگی اعصاب محیطی می باشد. یکی از درمان های متداول این عارضه تزریق کورتیکواستروئید در داخل تونل است. این تحقیق به منظور مقایسه تاثیر تزریق متیل پردنیزولون از طریق کف دست (روش جدید) نسبت به تزریق از پروگزیمال مچ (روش متداول) در درمان سندرم تونل کارپال انجام شد.
این مطالعه آینده نگر و دوسوکور روی 56 مچ دست بیمارانی که بر اساس معیارهای الکترودیاگنوستیک دارای سندرم تونل کارپال خفیف تا متوسط بودند، انجام شد. بیماران به صورت تصادفی دو گروه تقسیم شدند. در روش متداول تزریق از سطح قدامی و پروگزیمال مچ و از بین تاندون عضلات فلکسور کارپی رادیالیس و پالماریس لونگوس انجام می شود. در روش دیگر (روش نوین) سوزن از قسمت کف دست وارد می شود. انجام بررسی های الکترودیاگنوستیک به وسیله یک پزشک و تزریق ها به وسیله پزشک دیگر انجام گرفت، به نحوی که پزشک اول از نوع تزریق اطلاعی نداشت. هر دو گروه قبل از تزریق نمودارهای امتیاز بینایی را تکمیل کردند. گروه اول (کنترل) را با روش متداول و گروه دوم (مطالعه) را با روش جدید مورد تزریق قرار دادیم. بعد از یک ماه بیماران مجددا از نظر نمودارهای امتیاز بینایی و الکترودیاگنوستیک مورد بررسی قرار گرفتند.
میزان افزایش سرعت هدایت عصبی در گروه کنترل (متداول) به طور متوسط 4.00 متر بر ثانیه بود. میزان افزایش سرعت هدایت عصبی در گروه مطالعه (روش نوین) به طور متوسط 12.03 متر بر ثانیه بود. میزان بهبودی درد بر اساس نمودار امتیاز بینایی در هر دو گروه تقریبا یکسان و دو واحد کاهش داشت.
در روش تزریق جدید میزان بهبودی بیماران از نظر مطالعات الکترودیاگنوستیک سه برابر روش تزریق متداول بود. بنابراین به نظر می رسد که روش تزریق نوین بتواند جایگزین مناسبی نسبت به روش تزریق متداول در درمان سندرم تونل کارپال باشد.

برخی از ترکیبات شیمیایی از گروه آفت کش ها مانند ارگانوفسفره ها و کربامات ها با فعالیت کولین استراز تداخل کرده و یا آن را مهار می سازند. اندازه گیری فعالیت کولین استراز کاربرد زیادی در تشخیص آسیب کبد به وسیله حشره کش ها دارد. یکی از گروه هایی که در معرض خطر مسمومیت با آفت کش ها قرار دارند، کارکنان شاغل در کارخانجات تولید سموم هستند. هدف از انجام این مطالعه بررسی تاثیر کار در مجاورت سموم روی سطح کولین استراز گلبول های قرمز بود.
این تحقیق در سال 1384 روی کارکنان یک کارخانه تولید سموم گیاهی انجام پذیرفت. در این مطالعه از 58 نفر طی دو مرحله قبل از شروع کار و پس از سه ماه نمونه گیری به عمل آمد. آزمایش کولین استراز به روش اصلاح شده المن و آزمایش های آنزیمی به روش کینتیک انجام شدند.
میانگین سطح کولین استراز گلبول های قرمز در مرحله اول 48.5±11.2 IU/gHb و در مرحله دوم 37.9±17.3IU/gHb بود 95 CI=-43.30-14.77، P<0.05) درصد، (paired t test، mean=-29.03. سطح AST در مرحله دوم نسبت به مرحله اول افزایش داشت، اما از نظر آماری اختلاف معنی داری مشاهده نشد. افزایش معنی داری در سطح ALT دیده شد (P<0.05). همچنین در غلظت آلبومین سرم کاهش معنی داری مشاهده شد (P<0.05). در مجموع 15 نفر (25.9 درصد) کاهش بیش از 35 درصد در سطح کولین استراز گلبول های قرمز داشتند.
با توجه به کاهش شدید سطح کولین استراز گلبول های قرمز در 26 درصد کارکنان کارخانه، سنجش روتین کولین استراز در کارکنان شاغل در این گونه مشاغل و افرادی که با سموم گیاهی در ارتباط هستند، الزامی به نظر می رسد.

پره اکلامپسی یکی از سه علت شایع مرگ و میر مادران و قابل اعتمادترین معیار مورتالیتی و موربیدیتی جنین محسوب می گردد. لذا یافتن روشی که تشخیص سریع تر را امکان پذیر سازد، می تواند از این عوارض بکاهد. این مطالعه به منظور ارزش تشخیصی نسبت پروتئین به کراتی نین نمونه ادرار تصادفی در تشخیص پروتئینوری در بیماران مشکوک به پره اکلامپسی در بیمارستان فاطمه الزهرا و امام خمینی (ره) ساری انجام شد.

این مطالعه آینده نگر روی 150 نفر زن مشکوک به پره اکلامپسی بستری در مرکز آموزشی - درمانی امام خمینی (ره) ساری در سال 1382 که عفونت ادراری، تب، بیماری کلیوی نداشتند و سیگاری نبودند، انجام شد. جمع آوری ادرار 24 ساعته برای تعیین میزان پروتئین دفع شده و یک نمونه تصادفی ادرار برای تعیین نسبت پروتئین به کراتی نین دفع شده تهیه و به آزمایشگاه ارسال شد. نتایج آزمایش ها همراه با یافته های دموگرافیک در پرسشنامه ای ثبت گردید. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار آماری SPSS و آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.

بین نسبت پروتئین به کراتی نین نمونه تصادفی ادرار و میزان پروتئین دفع شده در ادرار 24 ساعته هبستگی معنی داری وجود داشت (P<0.05، r=0.37). در ضمن مناسب ترین حساسیت، ویژگی و ارزش اخباری مثبت و منفی نسبت پروتئین به کراتی نین به عنوان روش جایگزینی سنجش پروتئین ادرار 24 ساعته زمانی است که این نسبت 0.175 باشد.

با توجه به همبستگی معنی داری که بین نسبت پروتئین به کراتی نین و میزان پروتئین دفع شده در ادرار 24 ساعته وجود دارد، آزمون نسبت پروتئین به کراتی نین با نسبت 0.175 می تواند جایگزین سریع و قابل اعتمادی برای آزمون سنجش پروتئین ادرار 24 ساعته باشد.

سیلیکا یا اکسید سیلیس از جمله مواردی است که وجود آن در مواد غذایی، نشانگرآلودگی دانسته شده و جزء کارسینوژن های انسانی طبقه بندی می شود. برخی محققان این ماده را در اتیولوژی سرطان مری دخیل دانسته اند. استان گلستان از نظر بروز و شیوع سرطان مری روی کمربند جهانی این بیماری قرار دارد. مطالعه حاضر به منظور تعیین غلظت سیلیس در آرد گندم مصرفی استان انجام شد.

در این مطالعه نمونه برداری به روش سرشماری از کل کارخانه های تولید آرد استان (25 کارخانه) انجام شد. نمونه ها به مرکز تحقیقات آب و خاک جهاد کشاورزی گرگان تحویل داده شد. برای استخراج از روش ذوب قلیا در کروزه نیکلی با حرارت 550 درجه سانتی گراد استفاده شد و عصاره به دست آمده به وسیله اسید احیا گردید. کمپلکس حاصل از آن در طول موج 820 نانومتر با اسپکتروفتومتر مورد بررسی قرار گرفت و نتایج ثبت گردید. پس از ورود اطلاعات به نرم افزار آماری SPSS-12 و تعیین شاخص های مرکزی و پراکندگی، اختلاف بین میانگین غلظت سیلیس در مناطق مختلف استان با استفاده از آزمون ناپارامتریک (کروسکال والیس) مقایسه گردید.

میانه غلظت سیلیس 0.0030 گرم، میانگین غلظت 0.008760 با انحراف معیار 0.004265، حداقل غلظت 0.003 و حداکثر 0.018 گرم در هر 100 گرم آرد تولیدی کارخانه های استان برآورد گردید. میانه غلظت سیلیس به ترتیب در گرگان و منطقه مرکزی استان (0.012)، غرب (0.01) و شرق (0.003) گزارش شد. اختلاف موجود بین میانه ها در مناطق مختلف استان از نظر آماری معنادار نبود.

نتایج این مطالعه نشان داد که سیلیس آرد گندم در نقاط مختلف این منطقه در حد طبیعی بود. اگر چه در مطالعات قبلی میزان سیلیس در حد بالایی بوده است.

امروزه فشارخون یکی از مهم ترین مشکلات سلامتی در کشورهای جهان و یکی از عوامل خطرساز بیماری های قلبی– عروقی به شمار می رود. با توجه به فقدان مطالعات انجام شده، مطالعه حاضر به عنوان تعیین اپیدمیولوژی و پرفشاری خون در جامعه شهری استان گلستان انجام گردید.
این مطالعه توصیفی، به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایروی 5000 نفر از جمعیت جامعه شهری استان گلستان که در محدوده سنی 17 تا 70 سال بودند، بر اساس میزان شیوع، مطالعات قبلی و فرمول های آماری، در نیمه دوم سال 1383 و نیمه اول سال 1384 انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه و استفاده از دستگاه فشارسنج الکترونی بود. فشارخون به وسیله افراد آموزش دیده به طور تصادفی در زمان صبح و عصر اندازه گیری شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-11.5 و آمار توصیفی گزارش گردید.
نمونه ها 2500 نفر (50 درصد) مرد و 2500 نفر (50 درصد) زن با قومیت های ترکمن (4.6 درصد)، سیستانی (18.9 درصد) و فارس (76.4 درصد) در محدوده سنی 17 تا 70 سال بودند. این مطالعه با توجه به معیار JNC-5 نشان داد که از کل افراد جامعه 46.4 درصد از نمونه ها فشارخون طبیعی، 22.6 درصد فشارخون بالای طبیعی، 21.4 درصد فشارخون خفیف، 7.4 درصد فشارخون متوسط و 2.2 درصد فشارخون شدید داشتند.
میزان شیوع پرفشاری خون در مجموع در جامعه شهری استان گلستان 31 درصد می باشد که این میزان از گزارش های سایر شهرهای ایران و جهان کمی بیشتر است که توصیه می شود در برنامه ریزی های بهداشتی و درمانی مد نظر قرار گیرد.

تصادف با وسیله نقلیه، خشونت و نزاع موجب تشدید صدمات جسمی گوناگون از جمله آسیب های فک و صورت می گردد. با توجه به این که گزارش دقیقی در مورد شیوع شکستگی های فک و صورت و ضایعات همراه در استان گلستان وجود نداشت، بر آن شدیم که مطالعه ای با هدف تعیین الگوی شکستگی های فک و صورت در استان گلستان را با بررسی مراجعه کنندگان به مرکز آموزشی- درمانی 5 آذر گرگان طی سال های 84-138 انجام دهیم.

در این مطالعه توصیفی گذشته نگر، کلیه مراجعین به مرکز آموزشی- درمانی 5 آذر گرگان در طی سال های 84-1382 که شامل 221 نفر بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. متغیرهای دموگرافیک، اتیولوژیک، صدمات همراه و درمان های انجام شده روی بیماران ثبت شد و داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-11.5 توصیف شد.

از 221 بیمار بررسی شده، 84.1 درصد مذکر و 15.9 درصد مونث بودند. شایع ترین سن 30-21 سالگی و فراوان ترین علل شکستگی فک و صورت در افراد مورد مطالعه، حوادث رانندگی (72.8 درصد)، سقوط از بلندی (15.4 درصد) و ترومای شدید (11.8 درصد) بود. در بین تصادف ها، شایع ترین علت شامل تصادف با موتورسیکلت (60.9 درصد) می شد. فراوان ترین محل شکستگی در استخوان ماندیبولار (78.7 درصد) و شایع ترین صدمات همراه، ترومای مغز و بافت عصبی (77.2 درصد) بود. بیشترین درمان انجام شده به صورت درمان جراحی باز 73.8) Open reduction درصد) بوده و هیچ موردی از مرگ در بیماران گزارش نشد.

علت اکثر شکستگی های فک و صورت حوادث رانندگی، به خصوص موتورسیکلت بود که این موضوع تاکید بر رعایت اصول قوانین رانندگی و استفاده از کلاه و کمربند ایمنی را ضروری تر جلوه می دهد.

احیای قلب و ریه (CPR) سلسله اعمالی است که به وسیله افراد آگاه و حاضر در صحنه برای بازگرداندن قلب و ریه انجام می شود. این مطالعه با هدف سنجش تاثیر آموزش CPR بر آگاهی پرستاران شاغل در مراکز درمانی نسبت به احیای قلبی - ریوی انجام شد.
این مطالعه به صورت کارآزمایی گروهی و به روش قبل و بعد از اجرا روی 26 نفر از پرستاران شاغل در دانشگاه علوم پزشکی گلستان انجام شد. ابزار مورد استفاده در این تحقیق پرسشنامه و شامل 43 پرسش آگاهی بود. به طوری که پاسخگویی به سوالات نیاز به آگاهی از اصول احیای مقدماتی و پیشرفته را داشت که بین شرکت کنندگان توزیع و در حضور محقق قبل و بعد از اتمام آموزش تکمیل و گردآوری گردید. شیوه آموزش به صورت سخنرانی و روش اجرای عملی بر روی مانکن طی 2 روز، هر روز 8 ساعت و به صورت کارگاهی در دو بخش پایه و پیشرفته انجام گرفت. با توجه به کیفی بودن داده ها، از آزمون ویلکاکسون استفاده شد. سطح معنی داری در کلیه آزمون ها a=0.01 در نظر گرفته شد.
از 26 پرستار لیسانس انتخاب شده، 57.7 درصد مرد و 42.3 درصد زن با میانگین سنی 35.54±5.99 و با میانگین سابقه کار 10.35 بودند. آگاهی در مورد آریتمی های شایع منجر به مرگ و پروتکل های درمانی متداول قبل از آموزش بسیار پایین و نیز در مورد دارو درمانی چندان مناسب نبود. پس از آموزش میزان آگاهی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافت. البته در بعضی موضوعات مانند علایم ایست قلبی، اقدامات اولیه در برخورد با بیمار دچار ایست قلبی- ریوی، مانورهای باز کردن راه هوایی و چگونگی انجام ماساژ افزایش آگاهی قابل ملاحظه نبود.
نتایج این تحقیق بیانگر آگاهی بسیار کم پرستاران در موردآریتمی های شایع منجر به مرگ، چگونگی برقراری گردش خون و داروهای مورد، مانور هایملیش و چگونگی انجام آن بود. همچنین این تحقیق نشان داد که دوره های آموزشی می تواند بر افزایش آگاهی پرستاران تاثیر قابل ملاحظه ای داشته باشد.

سرطان مری یکی از ده سرطان شایع در سطح جهان است. استان گلستان در کمربند سرطان مری جهان قرار دارد و این کمربند نیز بر کمربند نهشته های لسی جهان منطبق است، لذا احتمال می رود که ارتباط تنگاتنگی بین نهشته های لسی و بروز برخی از بیماری های اندومیک مانند سرطان مری وجود داشته باشد. در سطح استان گلستان نهشته های لسی از شرق به غرب گسترش دارند، لذا نهشته های لسی به عنوان یکی از عوامل خطرزا در اتیولوژی سرطان مری با دیدگاه زمین شناسی پزشکی، مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه نمونه برداری از نهشته های لسی استان گلستان از شرق به غرب انجام شد. نمونه های جمع آوری شده برای شناسایی کانی های موجود، مورفولوژی سطحی کانی ها و تجزیه شیمیایی به ترتیب از روش پراش پرتوایکس (XRD)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و انرژی پراکندگی تجزیه اشعه ایکس (EDAX) استفاده شد.
در مطالعات کانی شناسی کانی های غالب کوارتز، فلدسپار و کلسیت بوده و کانی های رسی آن نیز (9.2 درصد) ایلیت و کلریت بود. مقدار سیلیس از 56.3 تا 45.4 درصد از شرق به غرب متغیر بود. اندازه ذرات لس ها از شمال شرقی به طرف جنوب غربی کاهش یافته و ترکیبات شیمیایی نهشته های لسی حاوی K، Al، Si و Ca بود که آنها را می توان به کانی های کوارتز، فلدسپار، کلسیت، ایلیت و کلریت نسبت داد.
بر طبق شواهد زمین شناسی پزشکی، شاید نهشته های لسی استان گلستان را بتوان به دلیل تاثیر کانی های رسی بر چرخه بیوشیمیایی، وجود سیلیس بالا در ترکیبات شیمیایی نهشته های لسی و ارتباط مستقیم اندازه دانه ها را به عنوان اتیولوژی شیوع سرطان مری در نظر گرفت. به طوری که تغییرات شیوع سرطان مری در این 30 سال اخیر در استان هنوز بیانگر درصد بالای شیوع سرطان مری در بخش شرقی آن که دارای گسترگی زیادی از نهشته های لسی است، می باشد.

خشونت نسبت به همسر یکی از معضلات بزرگ بهداشتی بسیاری از کشورها می باشد که پیامدهای منفی جسمانی و روانی زیادی را برای قربانیان به بار می آورد. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت سلامت روان زنان قربانی همسرآزاری می پردازد.
در این مطالعه 1186 زن به صورت تصادفی سیستماتیک از کلیه مناطق شهر تهران انتخاب شدند و پرسشنامه همسر آزاری و سلامت عمومی GHQ-28 را تکمیل نمودند. اطلاعات به دست آمده از طریق نرم افزار آماری SPSS و با آزمون t و تحلیل رگرسیون چندگانه تجزیه و تحلیل شدند.
از 1186 نمونه پژوهش 85.4) 1013 درصد) بدرفتاری عاطفی، 31.5) 374 درصد) بدرفتاری جسمی، 30.4) 360 درصد) بدرفتاری جنسی و 17.4) 206 درصد) هم زمان هر سه نوع بدرفتاری را تجربه کردند. زنان قربانی خشونت، از وضعیت بدتر سلامت عمومی رنج می بردند (P<0.05). به علاوه رابطه انواع همسرآزاری به عنوان متغیر پیش بین با هر یک از ابعاد سلامت عمومی به عنوان متغیر ملاک (y) که با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه انجام شد، نشان داد که بین این متغیرها رابطه مثبت وجود دارد. یعنی تجربه بدرفتاری دیدن از هر نوع، پیش بینی کننده بروز اختلال در سلامت عمومی فرد است (P<0.05).
قربانیان همسرآزاری از مشکلات سلامت عمومی بیشتری رنج می برند. به عبارتی بین بدرفتاری دیدن و مشکلات روان شناختی رابطه وجود دارد و در این بین قربانیان بدرفتاری جنسی و جسمی در مقایسه با قربانیان بدرفتاری عاطفی مشکلات بیشتری را تجربه کردند.

سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان می باشد. رشد و تمایز بافت طبیعی و بدخیم پستان به وسیله هورمون های استروئیدی و عوامل رشد از قبیل HER-2/neu تنظیم می گردد. هدف از این مطالعه تعیین فراوانی بیان گیرنده استروژن، گیرنده پروژسترون و HER-2/neu در یک جمعیت ایرانی مبتلا به سرطان پستان مهاجم بود.
این مطالعه به روش مقطعی- توصیفی روی 50 نمونه بیماران مبتلا به سرطان پستان مهاجم در بیمارستان امام خمینی طی سال های 85-1384 انجام گرفت. ابتدا برش هایی از بلوک پارافینی نمونه هر یک از بیماران تهیه و سپس یکی از برش ها با روش هماتوکسیلین- ائوزین و مابقی با روش ایمونوهیستوشیمی و با استفاده از کیت های استروژن، پروژسترون و HER-2/neu شرکت Dako رنگ آمیزی و نمونه های مثبت و منفی مشخص گردید. بخش توصیفی داده ها به وسیله نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت.
طیف سنی افراد مورد مطالعه 88-28 سال و میانگین سنی مبتلایان 52.6 سال بود. گیرنده استروژن در 80 درصد، گیرنده پروژسترون در 72 درصد و HER-2/neu در 57.1 درصد موارد مثبت بودند. بیان توام گیرنده استروژن و پروژسترون در 70 درصد موارد بود که 62.9 درصد آنها از نظر HER-2/neu مثبت بودند. در 8 درصد بیماران گیرنده استروژن مثبت و گیرنده پروژسترون منفی بود. در 20 درصد بیماران هر دو گیرنده استروژن و پروژسترون منفی بودند که 83.4 درصد آنها از نظر HER-2/neu منفی بودند.
آمار به دست آمده در این مطالعه شامل بروز نسبی بالای HER-2/neu و بروز بالای گیرنده هورمونی در این منطقه نسبت به تحقیقات صورت گرفته در مناطق دیگر احتمال دخالت مساله نژاد و شرایط آب و هوایی را مطرح می نماید.

تالاسمی شایع ترین اختلال ژنتیکی است که آمارها از وجود 2 تا 3 میلیون ناقل و 20 هزار بیمار تالاسمی ماژور در کشور حکایت دارد. از سال 1376 و با اجرای برنامه کشوری کنترل تالاسمی، مشاوره و ترغیب زوج های مینور به انصراف از ازدواج با مشاوره و افزایش سطح آگاهی ایشان به عنوان استراتژی اصلی پیشگیری کشور انتخاب شد. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی طرح پیشگیری از تالاسمی بر افزایش سطح آگاهی زوجین و انصراف زوج های ناقل از ازدواج در شهرستان گرگان انجام شد.
این مطالعه از نوع مقطعی و ابزار گردآوری اطلاعات فرم اطلاعاتی و پرسشنامه ای محقق ساخته بوده که روایی و پایایی آن تایید شده بود. نمونه ها برای سنجش سطح آگاهی شامل 282 نفر از زوجین در شرف ازدواج بودند. همچنین 107 زوج مینور، شناسایی شده طی سال های 82-76 نیز از نظر انصراف از ازدواج مطالعه شدند و در هر دو بخش عوامل مرتبط نیز بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون های کای دو، تی و آنالیز واریانس صورت گرفت.
میانگین سن 282 زوج مورد بررسی در خانم ها 26.5 و آقایان 24.86 سال به دست آمد. 57.8 درصد ساکن شهر و 39.4 درصد خویشاوند بودند. اکثر مردان دارای شغل آزاد و اکثر خانم ها خانه دار و نیمی از نمونه ها نیز زیر دیپلم بودند. سطح آگاهی 2.5 درصد ضعیف، 9.2 درصد متوسط، 53.2درصد خوب و 29.1 درصد عالی به دست آمد. ارتباط سطح آگاهی با سطح تحصیلات، محل سکونت و شغل معنی دار بود (P<0.05)، ولی با سن، جنس و خویشاوندی رابطه معنی دار آماری مشاهده نشد. از 10 زوج ناقل شناسایی شده تنها 2 مورد (20 درصد) از ازدواج انصراف دادند. همچنین بررسی 107 زوج ناقل سال های 82-76 نشان داد، 43 درصد آنها از ازدواج منصرف شده اند که این موضوع با خویشاوندی، محل سکونت و سطح سواد مرتبط بود (P<0.05).
با وجودی که سطح آگاهی نسبتا خوب بود اما عملکرد زوج ها مناسب نبود و درصد بالایی از افراد ناقل همچنان به این ازدواج های پرخطر تن می دهند.