فهرست مطالب
پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات
سال بیست و یکم شماره 4 (پیاپی 48، تابستان 1385)
- 144 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1385/05/17
- تعداد عناوین: 8
- مقالات
-
صفحه 1رشد و توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی باعث تحول بخش مرجع و ظهور خدمت جدیدی به نام میز مرجع دیجیتالی شده که جایگاه خاصی در کتابخانه ها پیدا کرده است. در خدمات مرجع دیجیتالی، نیازهای کاربران از طریق محمل های ارتباطی بین کاربر و کتابدار متخصص (محمل هایی از قبیل فرم مفصل پست الکترونیکی، فرم وبی، گفتگوی اینترنتی، ارتباط ویدیویی، و...) به کتابخانه ارسال می شود و کتابدار متخصص به سؤالات پاسخ می دهد. در مقاله حاضر ابتدا اهمیت و جایگاه میز مرجع دیجیتالی در کتابخانه های تخصصی بررسی می شود و سپس با تاکید بر ارائه خدمات مرجع از طریق پست الکترونیکی و فرم وبی، رهنمودهایی برای طراحی نرم افزار مرجع دیجیتالی ارائه می گردد.
کلیدواژگان: میز مرجع دیجیتالی، مدل های خدمات مرجع دیجیتالی، پست الکترونیکی -
صفحه 19این مقاله می کوشد با روش تحلیل محتوا به بررسی پایان نامه های رشته کتابداری و اطلاع رسانی موجود در پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران بپردازد. جامعه آماری پژوهش از 240 پایان نامه تشکیل شده که در سال های 1373 تا 1382 از دانشگاه های مختلف کشور به این پژوهشگاه ارسال شده اند. یافته های پژوهش نشان می دهد که دانشگاه علوم پزشکی ایران بیش ترین تعداد پایان نامه را ارسال کرده است. گرایش موضوعی غالب در پایان نامه های مورد نظر به مقوله «کتابخانه ها و مراکز منابع» و ضعیف ترین گرایش به مقوله «رسانه» است. در مقوله «کتابخانه ها و مراکز منابع» زیرگروه «کتابخانه های دانشگاهی» بیش تر از دیگر کتابخانه ها بررسی شده. از لحاظ روش پژوهش، بیش تر پایان نامه ها از روش پیمایشی استفاده کرده اند. متوسط استنادها و نسبت استفاده از منابع خارجی به کل منابع نیز در این ده سال رو به افزایش بوده استکلیدواژگان: تحلیل محتوا، پایان نامه، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران، کتابداری و اطلاع رسانی
-
صفحه 41پژوهش حاضر به تحلیل هزینه - اثربخشی منابع الکترونیکی در کتابخانه های تخصصی شهر تهران پرداخته و درصدد پاسخگویی درباره نوع، هزینه، و اثربخشی منابع الکترونیکی در کتابخانه های مذکور می باشد. روش پژوهش مورد استفاده، روش پیمایشی از نوع ارزشیابی است. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه و جامعه مورد پژوهش، 63 کتابخانه تخصصی مستقر در شهر تهران است. تحلیل داده ها با روش های آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس انجام شده.
نتایج نشان داد که کتابخانه های مورد پژوهش از 9 نوع منبع الکترونیکی برخوردارند که بیش ترین درصد برخورداری مربوط به اینترنت با 4/21% و کم ترین درصد برخورداری مربوط به چندرسانه ای ها با 2/7% می باشد. 1/84% کتابخانه ها از بودجه سالانه برای خرید منابع الکترونیکی استفاده می کنند. 5/36% کتابخانه ها هزینه هر بار استفاده از منابع الکترونیکی؛ 6/25% آن ها هزینه ذخیره و انتقال منابع مذکور، و 3/33% کتابخانه های مورد مطالعه، میزان هزینه به ازای هر استفاده کننده را در حد «کم» ارزیابی کرده اند. بنابراین نتایج هزینه خرید منابع الکترونیکی در حد کمی قرار دارد. 1/65% کتابخانه ها میزان برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی کاربران توسط منابع الکترونیکی، 6/55% آن ها میزان دسترسی کاربران به اطلاعات روزآمد و 2/49% کتابخانه های مورد مطالعه میزان دسترسی به اطلاعات دقیق را در حد «زیاد» ارزیابی کرده اند. با توجه به نتایج به دست آمده، اثربخشی منابع الکترونیکی در حد «زیاد» می باشد.
کلیدواژگان: هزینه، اثربخشی، هزینه، اثربخشی، منابع الکترونیکی، کتابخانه های تخصصی -
صفحه 65بدون شک یکی از مهم ترین پدیده های چند دهه اخیر در صنعت اطلاعات و اطلاع رسانی، ظهور و محبوبیت پایگاه های اطلاعاتی ماشین خوان و خصوصا پایگاه های اطلاعاتی پیوسته بوده است. در واقع می توان گفت پایگاه های اطلاعاتی پیوسته، صنعت اطلاعات را به گونه ای که دیده می شود خلق کرده است. بنابراین نوشتن خلاصه ای از تاریخچه این پدیده، مهم به نظر می رسد. در اینجا خلاصه ای از بسیاری از رویدادهای مهم در زمینه صنعت پایگاه های اطلاعاتی پیوسته ارائه می شود.
کلیدواژگان: بازیابی اطلاعات، بازیابی پیوسته، پایگاه اطلاعاتی، بانک اطلاعاتی، صنعت پیوسته، صنعت اطلاعات -
صفحه 81امروزه در عصر انفجار اطلاعات هستیم، عصری که فناوری اطلاعاتی زندگی افراد را عمیقا تغییر داده است. روش های گردآوری، ذخیره، بازیابی، انتقال و اشاعه اطلاعات، متفاوت گشته است. دراین میان دسترسی به اطلاعات سازمان یافته درکانون توجه قراردارد و این امر در راستای بهبود ارائه خدمات و دسترسی کاربران به اطلاعات مناسب در کوتاه ترین زمان ممکن، مطرح می باشد. از آنجا که علم کتابداری همگام با تغییرات رخ داده در دانش اطلاع رسانی، صورت متفاوتی یافته، دراین مقاله سعی بر آن است که درگاه های اطلاعاتی و کاربرد آن ها درکتابخانه ها شرح داده شود و اهمیت آن ها مورد بررسی قرار گیرد.
کلیدواژگان: درگاه، درگاه کتابخا نه ای -
صفحه 97«استاندارد قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی» در سال 2000 به تصویب هیئت مدیره «انجمن کتابخانه ای دانشکده ای و پژوهشی امریکا» رسید و از آن زمان مورد استفاده بسیار قرار گرفته است.
مترجم حاضر در انجام تحقیقات مربوط به پایان نامه خود به ترجمه فارسی آن نیاز داشت؛ اما چنین به نظر می رسید که ترجمه های موجود از این متن دارای اشکالاتی است و به همین دلیل مترجم یک بار دیگر به ترجمه این متن اقدام کرد. از آنجا که اعتبار ترجمه فارسی در تایید اعتبار تحقیقات مربوط به پایان نامه مذکور اهمیت داشت، متن ترجمه فارسی برای «انجمن کتابخانه های دانشکده های و پژوهشی» ارسال شد. پس از بررسی این ترجمه، انجمن مذکور اعلام کرد که ترجمه را بسیار کامل و دقیق یافته است و پذیرفت که این ترجمه را نیز در کنار ترجمه هایی که به زبان های دیگر از «استاندارد قابلیت های سواد اطلاعاتی برای آموزش عالی» به عمل آمده، در سایت مربوط به خود قرار دهد.
با عنایت به نکات مذکور، این ترجمه به عنوان متن تاییدشده مرجع تصویب کننده این استانداردها ارائه می شود تا مورد استفاده و ارجاع علاقه مندان قرار گیرد.
-
صفحه 121این مقاله بر پایه رهنمودهای «انجمن خدمات مرجع و کاربران» (روسا) پیشنهادهایی را در مورد عملکرد رفتاری متخصصان خدمات مرجع و برای اطلاع رسانی مصاحبه مرجع پیوسته مؤثر، مطرح می کند. همچنین مشاهداتی کلی درباره محیط های چت مبتنی بر متن و فضاهای پیام رسانی فوری ارائه می دهد و سپس به مجازات و جریمه هایی اشاره می کند که وقتی بدرفتاری به سطحی از مزاحمت و اختلال می رسد که تذکرهای کلامی از سوی دیگر کاربران روی خط، در کنترل این بدرفتاری مؤثر واقع نمی شود، در این محیط ها قابل اجرا هستند. در ادامه مجموعه ای از دستورالعمل های رفتاری برای کتابداران به منظور ارائه خدمات مرجع بی درنگ از طریق چت بیان می شود.
کلیدواژگان: خدمات مرجع، مصاحبه مرجع، خدمات مرجع پیوسته، خدمات مرجع دیجیتالی، خدمات مرجع بی درنگ، گروه های پیوسته چت -
صفحات 138-142
-
Page 1Rapid growth and development of information and communication technologies has revolutionized the reference services by giving rise to a new service: Digital Reference Desk. Given the broad presence of internet and information networks, digital reference desk (DRD) has come to find a special place in libraries. In DRD services, user’s needs are communicated to the library (and the special subject librarians) using a host of communication media. The present paper attempts to first investigate the importance and standing of DRD in special libraries and later offers guidelines for DRD software design with emphasis on reference service delivery via e-mail and web forms.
-
Page 19The present paper attempts to study the Library and Information Science dissertations held with IRANDOC using content analysis methods. The study sample was comprised of 240 dissertations sent to IRANDOC from various Iranian universities during 1994-2004. Findings indicate the Tehran University of Medical Sciences had sent the highest number of dissertations. The dominant subject was Libraries and Resource Centers. Media had the least subject focus. Academic libraries were reviewed more than other types of libraries. Most dissertations have used surveying as the preferred research methodology. Average citation rate and the foreign citation to total citation ratio were on the rise in the given time period.
-
Page 41The present investigation deals with analysis of cost-effectiveness of electronic resources of special libraries in Metropolitan Tehran. It seeks to identify the type, cost and efficacy of electronic resources in the said libraries. An evaluation survey was conducted using a questionnaire. 63 special libraries in Tehran were surveyed. The data collected were analyzed using SPSS. The libraries hold nine kind of electronic resources, with Internet at 21.4% has the largest share and Multimedia with 7.2% has the least share. 84.1% of these libraries acquire electronic resources within their annual budget allocations. Regarding cost overheads, 36.5% consider it to be minimal for electronic resources, while 25.6% consider cost overheads for storage and transmission of the said resources to be minimal. 33.3% consider cost-overheads per each user to be minimal. 65.1% of the libraries consider user satisfaction of information needs by electronic resources to be high while 55.6% consider patron access to up-to-date information to be high. 49.2% of studied libraries considered access to accurate information to be high. Based on results, effectiveness of electronic resources was to be high.
-
Page 65Without doubt one of the most important phenomena in recent decades in information industry has been the emergence and popularity of machine-readable databases, particularly online databases. In fact, databases can almost be said to have created the information industry as we know it. Thus to write a historical summary of this phenomenon is important. The present paper offers a brief summary of important events in online database industry in recent decades before and after internet is presented.
-
Page 81Nowadays we are in the age of information explosion. It is a time period marked by ICT induced upheaval in people lives. Information collection, storage, retrieval, transmission and dissemination have become different. Nevertheless, access to organized information is still the focus of attention so as to improve users’ information services and access at least amount of time possible. Since the library science has undergone a shift in line with the changes sweeping the information science, and given the fact that librarians champion the interests of information users, the present paper attempts to outline information portals and their applications, as well as importance, within libraries
-
Page 121
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.