فهرست مطالب
پژوهشنامه متین
پیاپی 36 (پاییز 1386)
- 178 صفحه، بهای روی جلد: 7,500ريال
- تاریخ انتشار: 1386/10/25
- تعداد عناوین: 8
-
- مقالات
-
صفحه 1اعتبار شرط ترک فعل حقوقی و نیز اثر آن در میان فقها و حقوقدانان محل بحثهای فنی و تحلیلی عمیقی است. از حیث آثار، ترتب حکم تکلیفی دایر بر وجوب ایفای شرط، نظر مقبول تر محسوب می شود. البته در این خصوص نظر مخالف نیز دایر بر عدم ترتب چنین حکمی بر شرط از برخی اهل فن، نقل شده است. حکم وضعی (لزوم) خود شرط ضمن عقد، نیز موضوع دیگری است که با معلوم شدن حکم تکلیفی، پاسخ آن معلوم می شود. لیکن اختلاف مهمتر و بنیادین در باب حکم وضعی (وضعیت و اعتبار حقوقی)، عمل حقوقی است که ترک آن، شرط شده است. نظریات صحت، عدم نفوذ و بطلان سه نظریه عمده قابل طرح در این باب می باشند که هریک نیز طرفداران و ادله خاص خود را دارند. به نظر می رسد از میان سه نظریه مطرح، نظریه عدم نفوذ بهتر از دو نظریه دیگر قابلیت توجیه دارد.
کلیدواژگان: شرط ترک فعل حقوقی، ترتب حکم، حکم تکلیفی، اعتبار حقوقی، مقتضای ذات عقد -
صفحه 21چکیده: یکی از مسائلی که جامعه امروز با آن مواجه است مساله تغییر جنسیت و احکام مربوط به آن است. در مورد اینکه آیا تغییر جنسیت امری مجاز شمرده می شود یا خیر اقوال متعددی وجود دارد که در مجموع می توان آنها را به سه قول تقسیم کرد: مشروعیت مطلق، ممنوعیت مطلق، مشروعیت مشروط. در این مقاله در مورد این سه قول و ادله اظهار شده از سوی هر یک از گروه ها، همچنین به نظر امام خمینی و قوانین موجود در کشورهای دیگر و ایران در این رابطه پرداخته شده است. در پایان نیز آثار و احکام فقهی و حقوقی مترتب بر تغییر جنسیت بیان شده است.
کلیدواژگان: مشروعیت مطلق، ممنوعیت مطلق، مشروعیت مشروط، حلیت، تسلیط -
صفحه 37حرمت استظلال از مسلمات و ضروریات فقه شیعه است که پیش از حضرت امام مورد فتوای صریح فقها قرار نگرفته است. بنابراین می توان آن را از متفردات امام راحل محسوب کرد. پس از حضرت امام اکثر مراجع عظام این مطلب را پذیرفته و بدان فتوا داده اند. نویسنده نیز با توجه به مهم بودن مساله آن را مورد بحث قرار داده و روایات وارده در این زمینه را مورد بررسی قرار داده است. به طور کلی، این روایات به چهار دسته تقسیم می شود: الف) روایاتی که در آنها «استتار عن الشمس» مورد نهی واقع شده است. ب) روایاتی که در آنها از کلمه اضحاء استفاده شده است. ج) روایاتی که بر حرمت تظلیل و استظلال دلالت دارند، یعنی روایاتی که در آنها از عنوان تظلیل و استظلال و مشتقاتش استفاده شده است.
د) روایاتی که بر حرمت استظلال به آنها تمسک شده، یعنی روایاتی که در آنها از نشستن در قبه و کنیسه نهی شده است.
همچنین، نویسنده به بیان معنای مختلف واژه استظلال از فرهنگهای مختلف پرداخته و در پایان نتیجه گرفته است که این روایات هیچ دلالتی بر زیر چتر رفتن در شب ندارند و لذا می توان در این مورد به سهولت حکم به برائت کرد.
کلیدواژگان: استظلال، محرم، سترالراس، استتار عن الشمس، اضحاء -
صفحه 71موضوعها و مباحث مربوط به زنان همواره یکی از مباحث مهم و فراگیر در طول تاریخ اندیشه ها بوده و در دوران معاصر، به دلایل مختلف، از رشد و بسامدی بیشتری در ایران و جهان برخوردار شده است. رویکرد معقول به مباحث این عرصه و دفاع منطقی از اندیشه های اسلامی درباره زنان، مستلزم آشنایی هر چه بیشتر با دیدگاه های اسلامی و غیر اسلامی است که در این زمینه مطرح شده اند. این امر اگر به گونه ای تطبیقی انجام شود از دامنه تاثیر بیشتری برخوردار است و دایره وسیع تری از حقیقت را روشن می سازد. از این رو در نوشتار حاضر در یک گونه شناسی تطبیقی، نگرش امام خمینی و فمینیسم رادیکال در باب کرامت زن مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیه این مقاله آن است که در مورد دفاع از کرامت زن، نگرش اسلامی در خوانش امام خمینی، نسبت به نگرش فمینیستی در خوانش فمینیسم رادیکال غربی، از برجستگی و دفاع پذیری بیشتری برخوردار است. در مقاله حاضر، پس از بیان برخی نکته های مقدماتی، دیدگاه های امام خمینی و فمینیسم رادیکال درباره زنان معرفی، آنگاه پس از یک بررسی تطبیقی، دلایل برتری نگرش امام بیان خواهد شد. در پایان نیز برخی نکته هایی که امروز در پیگیری اندیشه امام به کار می آید ارائه می گردد.
کلیدواژگان: زن، کرامت زن در اسلام و غرب، امام خمینی، فمینیسم رادیکال، زن پژوهی -
صفحه 97چکیده: ماهیت اعتقادی و مردمی انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن، از سویی باعث شد تا دشمنی قدرتهای حاکم جهانی برانگیخته شود و از سوی دیگر، ایران اسلامی را به کانون الهام بخش و بیداری ملتها به ویژه مسلمانها تبدیل کرد. بر این اساس رهبری انقلاب اسلامی، از آغازین روزهای پیروزی انقلاب برای انتقال آموزه ها و تجربیات خویش به دیگر جوامع احساس وظیفه کرده و با طرح اندیشه صدور انقلاب در صدد پاسخگویی به این نیاز دو سویه انقلاب و طرفداران فراملی آن برآمده است. واقعیت این است که اندیشه «صدور انقلاب» که می بایست به یک سیاست ضابطه مند تبدیل شود با نگرشهای گوناگونی مواجه بود، ولی امام خمینی به عنوان واضع مکتب انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در مواضع خویش ضمن اعلام قطعی صدور انقلاب، ابعاد آن را نیز ترسیم کرد. در این مقاله با رویکرد توصیفی تحلیلی به تبیین چرایی، اهمیت و ضرورت صدور انقلاب از منظر امام خمینی پرداخته خواهد شد.
در اندیشه امام خمینی ضمن اینکه صدور انقلاب به دلیل ماهیت و ویژگی های ایدئولوژیک انقلاب اسلامی به عنوان وظیفه و تکلیف مطرح بوده و بر مبانی اعتقادی مبتنی است، از لحاظ واقعیتهای منطقه ای و بین المللی نیز اجتناب ناپذیر است. از طرفی، از دیدگاه امام خمینی در صدور انقلاب می بایست ملتها را هدف دانست و به ابعاد جامع صدور انقلاب توجه کرد تا اهداف و منافع جمهوری اسلامی ایران در محیط فراملی برآورده شود.
کلیدواژگان: امام خمینی، انقلاب اسلامی، صدور انقلاب، همگرایی، فراملی، تکلیف گرایی، رسالت جهانی -
صفحه 119یده: جهانی شدن یکی از واقعیتها و مباحث مهم در جهان امروز است که در دو عرصه سخت افزاری و نرم افزاری جریان دارد. از زمانهای گذشته بسیاری از مکاتب و ادیان از ایجاد جامعه ای جهانی به عنوان یک آرمان سخن گفته اند و متفکران اسلامی هم به اظهار نظر در مورد آن پرداخته اند و وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه اسلام را با دیدگاه های موجود غربی در این مورد مطرح کرده اند. امام خمینی نیز به عنوان یک فقیه و متفکر اسلامی به ارائه دیدگاه های خود در این موضوع مهم جهان معاصر پرداخته است.
در این مقاله کوشش شده تا با گردآوری و استنتاج از سخنان ایشان، دیدگاه های امام خمینی در این موضوع مطرح شود.
به اعتقاد نویسنده امام خمینی برخوردی گزینشی با جهانی شدن دارد. ایشان عرصه سخت افزاری جهانی شدن را مثبت ارزیابی می کند، اما چالش اصلی را در عرصه نرم افزاری جهانی شدن می داند و معتقد است روح و ارزشهای حاکم بر روند جهانی شدن در جهت منافع سلطه گران جهانی و مبتنی بر درک نادرستی از انسان است. ایشان معتقد است باید در عرصه نرم افزاری جهانی شدن روح و ارزشهای جدیدی را حاکم کرد که همان گسترش ارزشهای فطری و انسانی اسلام در عرصه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جهانی است که در دراز مدت می تواند ایجاد جامعه جهانی مطلوب را فراهم آورد.
کلیدواژگان: جهانی شدن، جهانی سازی، اسلام، امام خمینی -
صفحه 129نوشتار حاضر که متشکل از شش بحث فرعی است درصدد تشریح نسبت بین دین و ایدئولوژی به عنوان یک معرفت است، تا از این طریق به گونه های دینداری متاثر از ایدئولوژی دست یابد. بر این اساس، ضمن توضیح ویژگی های اساسی ایدئولوژی، رابطه این دو مفهوم در دو عرصه متفاوت یعنی در غرب و در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. بررسی تحلیلی تاریخی این موضوع به خصوص در ایران، نوشتار را به سمت منظور اصلی خویش رهنمون ساخته است. در این مسیر ضرورت تشخیص داده شد که برخی از انتقادهای مهم نیز مطرح و مورد بررسی قرار گیرد. در نهایت، بر پایه مباحث فوق، پنج گونه دینداری متاثر از ایدئولوژی از یکدیگر متمایز گردید، ویژگی های آنها توضیح داده شد و تحلیل مقایسه ای از آنها ارائه شد.
کلیدواژگان: ایدئولوژی، دینداری، دینداری پویا، دینداری ایستا، سکولاریسم، سنت -
صفحه 159در این جستار اعتباری یا حقیقی بودن احکام شرعی مورد بررسی قرار گرفته و فرضیه اعتباری بودن آن با امعان نظر در معنای حقیقت و اعتبار و ماهیت اراده تشریعی حق تعالی که ناظر به افعال فاعل مختار می باشد اثبات شده است. امام خمینی معتقدند که انشائیات از امور اعتباری اند که تنها در وعای اعتبار تحقق دارند. معقول نیست که از انشائیات امور حقیقی ایجاد گردد، زیرا اصل سنخیت ایجاب می کند که حکم شرعی نیز به تبعیت از انشائیات، امری اعتباری باشد. احکام شرعی مبتنی بر مصالح و مفاسد نفس الامری است؛ لذا ورای هر اعتبار شرعی حقیقتی است چنانکه ورای جعل احکام شرعی اجتماعی، تسهیل در تفاهم و معیشت اجتماعی انسانها قرار گرفته است؛ لذا نباید بین اعتباری بودن احکام شرعی و ورای آن خلط شود.
کلیدواژگان: حکم شرعی، حقیقی، اعتباری، اراده تکوینی، اراده تشریعی، اتحاد اراده و طلب
-
Page 1The credibility of condition for leaving the legal deed and its effect among jurispedents and lawyers is the subject of many deep technical and exploring debates. Considering the effects, the priority of obligatory decree on obligation of doing the condition is more popular. Also there are opposition ideas on non-priority of such decree. The obligation of the very condition in contract is another subject to consider which will be clear when the issue of obligatory decree is solves. But the more basic and important difference is over the conditional decree (legal condition and credit), the leaving of which is recommended. The theories of correctness, non-influence, and reject are three main ideas to be considered here with their respective reasons. The idea of non-influence seems to be more defendable than the two other ideas.
-
Page 21One issue in current world is sex changing and its laws. There are different ideas about promissory or prohibition of sex changing which could be categorized in three groups: absolute permission, absolute prohibition, conditioned permission. These three ideas and their respective reasons as well as the ideas of Imam Khomeini and current regulations in Iran and other countries are mentioned in this article where finally the jurispedential decrees about sex changing are proposed.
-
Page 37The unlawfulness of istizlal (standing in the shadow) is one of the indisputable issues of Shiah Jurisprudence that Imam khomeini’s antecedents had no expiliclt decree in this regard, so it is one of the peculiar decrees of Imam khomeini following whom most of the Maraji (supreme religious authorties) accepted his view. Owing to the importance of the issue, the author of this article tries to examine this issue whith reference to certain narrrations. These narrations are of four kinds as follows:A) Those narrations in which covering from the sun are prohibitted.B) Those narrations which used the word idha.C) Those narrations which consider istizlal and idha as unlawful and some of the people used these words and their derivatives.D) Some of the narrations are used to consider istizlal as unlawful, that is, those narrations according to which sitting under a dome or in a synagogue is prohibitted.Moverover, this article referes to various meanings of istizlal in different cultures and at the end it is concluded that they do not prohibit to go under the umbrella in the night, so we can say that is lawful.
-
Page 71A Long History of ideas, there has always been a remarkable sensitivity toward women’s issues. Today, it is also an important topic for research. To address this problem profoundly and to make a defence of Islam viwes on women’s issue involve knowing Islamic and non-Islamic views about women’s issues to be sure, It is better to do it in a more comparative form. In this paper, thus, we compare Imam khomeini’s views on women’s dignity with radical feminists views. We believe that Imam khomeinis Islamic viwes on women is more deliberate and defensible than feminist views. At the end of the article, we suggest some points about studying Imam Khomeinis views on women.
-
Page 97The religious and popular nature of Iranian revolution and the resulting government raised enmity by great world powers from one side while turning it to the inspiring point for nations especially the Muslims. Hence the leader of Iranian revolution felt a duty to export its experiences and lessons form the very initial days of victory and thus proposed the theory of exporting revolution to respond to the mutual demand of revolution and its aboard followers. In fact the theory of “exporting revolution” should have been an ordered policy which faced many different views but Imam Khomeini as the ruler of this revolution and founder of Islamic Republic not only insisted on exporting the revolution but also defined its aspects. This article will explore the reasons, importance and necessity of exporting revolution as seen by Imam Khomeini. Imam Khomeini believed exporting revolution to be a beliefs-based duty due to its ideological characteristics which is inevitable in regional and international conditions. On the other side Imam Khomeini believed nations should be aimed in exporting the revolution while considering all aspects where the interests of the Islamic Republic could be gained.
-
Page 119Globalization is among important facts and issues in current world which is underway both in software and hardware. Different traditions and religions have proposed formation of a united global society as their ideal throughout the history where Islamic thinkers have explained the differences and commonalities of Islamic view with that in west. Imam Khomeini has also proposed his ideas on this issue as an Islamic thinker.This article tries to examine the idea of Imam Khomeini by collecting his says and reasoning on them. The author believes Imam Khomeini had a selective view about globalization and while confirming the hardware side of the process, rejected the current software flow as based on an incomplete knowledge of human and supplying the interests of global suppressive powers. He believed new values should be developed in software side of globalization which could be the natural and human values of Islam in different stages of culture, politics, and economics which could provide the desired global society in long term.
-
Page 129The present work tries to explore the relationship between religion and ideology as epistemologies in its six parts to introduce the different forms of ideologically effected religion-believing. Hence while explaining the basic characteristics of Ideology; the relationship between these two concepts is explored in two different scenes of West and Iran. The historical-exploring study of this subject, especially in Iran, moves the article toward its main goal. Also it was considered crucial to introduce some critics in this regard. Finally five different forms of ideologically affected religion-believing were proposed and their respective characteristics were explored.
-
Page 159The credibility or realness of religious laws are examined in this work where the credibility is proved by referring to the meaning of realness and credibility as well as the nature of legislative power of divine supervising the deeds of free doer. Imam Khomeini believes the writings are of credible matters which only realized by their credit. Hence no real matter could evolve from writing where the rule of compatibility implies religious laws to be credible following their writing. Religious laws are based on self-concept of good and bad. Thus beyond any religious law there exists a reality just as beyond any fabricated social religious law there exists an agreement among people. So the credibility of religious laws and beyond them should not be mixed.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.