مجله کشاورزی دانشگاه تهران
پیاپی 1 (فروردین 1378)

به منظور طراحی شبکه های زهکشی زیر زمینی ضرورت دارد که هدایت آبی اشباع خاک تعیین گردد. یکی از روش های متداول برای اندازه گیری هدایت آبی اشباع خاک روش پمپاژ به داخل چاهک است. روش دیگری که اخیرا برای اندازه گیری فوق پیشنهاد شده است روش پرمامترگلف می باشد. از هر دو روش برای اندازه گیری هدایت آبی اشباع خاک در بالای سطح ایستایی و یا آبشویی املاح اضافی خاک اجرا می شود، استفاده می گردد. برای مقایسه روش پمپاژ به داخل چاهک با روش پرمامترگلف، آزمایش هایی در دو مزرعه در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام گرفت. از مقایسه دو روش نتیجه شد که در روش پمپاژ به داخل چاهک روند کامل تری از تغییرات نفوذپذیری (و درنهایت هدایت آبی اشباع) خاک نسبت به زمان اندازه گیری می شود، ولی در روش پرمامترگلف هدایت آبی اشباع در مدت زمان کمتری اندازه گیری می شود. با استفاده از یک برنامه کامپیوتری بنام GEFI (مدل عمومی نفوذ) اطلاعات اندازه گیری شده برازش داده شد. نتایج نشان داد که این مدل قادر است اطلاعات اندازه گیری شده را برای هر دو روش به خوبی برازش دهد و هدایت آبی اشباع را پیش بینی نماید.

شاخص سطح برگ (LAI) به عنوان پارامتری مهم برای نشان دادن رشد قسمت هوائی گیاهی استفاده می شود. رشد هوائی گیاه میزان تابش نور به گیاه، میزان فتوسنتز، مقدار تعرق گیاهی، کل مواد ساخته شده توسط گیاه و نهایتا میزان محصول را منترل می نماید. علاوه بر آن شاخص سطح برگ در روش های استفاده از عکس های ماهواره ای مورد استفاده قرار می گیرد. مدل کامپیوتری SWLEWW برای شبیه سازی رشد روزانه شاخص سطح برگ گندم واریته قدس در رابطه با تغییرات شرایط رطوبتی خاک طراحی شده است. مدل دارای دو بخش است: (1) برنامه SWATRE: تغییرات رطوبت خاک را در طول رشد شبیه سازی می کند. (2) برنامه LEWW: افزایش شاخص سطح برگ را در طول رشد تعیین می نماید. هر دو برنامه کامپیوتری همزمان کار نموده و در پایان هر روز میزان رشد، بهم ارتباط داده می شوند. امکان استفاده از مدل با انجام چند آزمایش مزرعه ای در ایستگاه تحقیقات خاک و آب کرج از طریق کشت گندم در سری خاک مزرعه مورد بررسی قرار گرفته است. ارقام اندازهگیری شده شاخص سطح برگ با مقادیر حاصل از اجرای مدل بسیار نزدیک به هم است و بدین ترتیب استفاده از مدل در شرایط آب و هوائی کرج برای گندم زمستانه توصیه می شود.

بیماریزائی 16 جدایه مختلف قارچ Fusarium culmorum که از نواحی مختلف واشنگتن، داکوتای شمالی و مینه سوتا جمع آوری شده بود روی ارقام و لاین های جو Chevron، Morex، CI 9539، M84-931 و M84-942 در گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. واکنش ارقام و لاین های Karl، Larker، Morex، Robust، M48، M66، M69، Chevron، CI 9539 و Excel نسبت به مخلوط 16 جدایه قارچ در مزرعه نیز تعیین گردید. بر اساس نتایج حاصل، بیماریزائی جدایه های 25،10 و 27 از سایر جدایه ها شدیدتر و بیماریزائی جدایه های 11، 15 و 30 از سایر جدایه های مورد آزمایش کمتر بود(P<0.05). درصد جوانه زدن ارقام CI 9539 و Chevron می باشد که در این دو رقم درصد جوانه زدن به ترتیب 61 و 3/66 بوده است. در رقم Morex درصد جوانه زدن بذور 8/46 بوده که از سایر ارقام و لاین ها کمتر بوده است(P<0.05). درصد گیاهچه های مرده در لاین M84-942 5/17 بود که از سایر ارقام و لاین ها بیشتر بوده است (P<0.05). درصد وزن خشک ریشه در لاین M84-931و رقم Chevron به ترتیب 7/82 و 2/76 که از سایر ارقام و لاین های مورد آزمایش بیشتر بوده است (P<0.05). در آزمایشهای مزرعه ای آلودگی سنبلچه ها در رقم Chevron 3 درصد بوده که حداقل آلودگی را نسبت به بیماری فوزاریوز سنبله جو نشان داد. درصد آلودگی سنبلچه ها در ارقام CI 9539 و Morex به ترتیب 18 و 19 و در سایر لاین ها بین 20 تا 35 درصد متغیر بود.

پنیرهای تولیدی در کارخانجات کشور غالبا به گروه پنیرهای سفید آب – نمکی تحت عنوان کلی «پنیر فتا» تعلق دارند، این نوع پنیر از شیر گاو پاستوریزه شده تولید می شود و در آب نمک دوران رسیدن خود را می گذراند. در این تحقیق ویژگی های میکروبی لخته و آب – نمک مورد ارزیابی قرار گرفت. تحولات جمعیت میکروبی کل، باکتری های لاکتیکی، مخمرها، کلی فرمها و باکتری های بیهوازی مطالعه شد. جمعیت میکروبی کل در لخته تازه Log cfu 3/8 بود که در طی دوره رسیدن بطور معنی داری کاهش یافت(96/0 r=) و به cfu 3/6 Log بعد از 90 روز نگهداری در آب نمک رسید. جمعیت باکتری های لاکتیکی موجود در لخته بین روزهای 0 و 90 بطور معنی داری کاهش یافت بطوریکه جمعیت این باکتری ها از Log cfu 4/8 در لخته تازه به Log cfu 2/4 در نودمین روز نگهداری لخته در آب – نمک رسید. تعداد باکتری های لاکتیکی در آب – نمک در سی امین روز به حداکثر یعنی Log cfu 9/7 رسید و سپس در نودمین روز نگهداری به جمعیت Log cfu 9/3 کاهش یافت. نتایج حاصل از شمارش مخمرها در لخته آب – نمک نشان داد که جمعیت مخمرها در لخته در روز سی ام Log cfu 6/7 بود که بعد از 90 روز نگهداری تعداد آنها به Log cfu 4 کاهش یافت، همچنین مخمرها در آب – نمک در روز سی ام تا Log cfu 7/7 افزایش یافته سپس در روز 90 به Log cfu 1/2 کاهش یافت. در آزمایشها مخمر candida pseudotropicalis از لخته و آب نمک جدا گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که جمعیت کلی فرمها در طی دوره رسیدن به شدت کاهش می یابد، بطوری که در شصتمین روز نگهداری اثری از وجود آنها مشاهده نشد. Esherichia coli تیپ 2 (اندول منفی) و Klebsiella aerogenes از لخته و آب – نمک جدا گردید. بعد از 10 روز نگهداری حالت کش دار شدن هم در لخته و هم در آب نمک مشاهده شد. نتایج حاصل از آزمایشات مربوط به جستجوی عامل این پدیده منجر به شناسایی و جداسازی Bacillus coagulans گردید.