مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال بیستم شماره 1 (پیاپی 50، بهار 1386)

امروزه استفاده از ترمیم های ترکیبی آمالگام- کامپوزیت در دندان های خلفی به منظور کاهش مشکلات ترمیم های آمالگام یا کامپوزیت به تنهایی توصیه می شود. نظر به این که در ترمیم های ترکیبی ریزنشت بین دو ماده از اهمیت بالایی برخوردار است، تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثر یک سمان چسبنده جدید به نام Rely-X ARC بر میزان ریزنشت فصل مشترک دو ماده مزبور انجام شد.
در این مطالعه تجربی 24 دندان پره مولر سالم ماگزیلا که به تازگی کشیده شده بودند، انتخاب شدند. پس از انجام تراش های مزیالی و دیستالی و متراکم کردن آمالگام تا 2 میلیمتری سرویکالی حفرات، دندان ها به طور تصادفی در 4 گروه 12 تایی به صورت زیر قرار داده شدند. در گروه اول بلافاصله کامپوزیت رزین قرار گرفت. در گروه دوم پس از کاربرد سمان ARC Rely-X، کامپوزیت رزین قرار داده و کیور شد. در گروه های 3 و 4، 24 ساعت پس از متراکم کردن آمالگام به ترتیب بدون کاربرد سمان و با کاربرد آن کامپوزیت رزین قرارداده و کیور شد. پس از انجام عملیات سیکل حرارتی، نمونه ها برای بررسی میزان ریزنشت با تکنیک نفوذ رنگ (dye penetration) آماده شدند. سپس درجات نفوذ رنگ تعیین و با استفاده از آزمون آماری کروسکال والیس مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
فراوانی درجات نفوذ رنگ از بیشترین به کمترین به ترتیب در گروه های 3، 2، 1 و4 به دست آمد. بررسی نتایج حاصل از رتبه بندی نفوذ رنگ اختلاف معنی داری در میزان ریزنشت بین گروه ها نشان نداد (P>0.05). هیچ کدام از شرایط مورد آزمایش به طور کامل از ریزنشت بین دو ماده آمالگام و کامپوزیت جلوگیری نکردند که این مسئله ممکن است به عوامل مختلفی مانند نوع سمان رزینی به کار رفته و عدم توانایی اتصال کافی بین دو ماده آمالگام و کامپوزیت ارتباط داشته باشد.

از جمله مواردی که پیش آگهی درمان های اندودانتیکس را تحت تاثیر قرار می دهد، پرفوریشن است که نیاز به درمان سریع و مناسب دارد. در حال حاضر MTA خاکستری به عنوان ماده انتخابی در درمان پرفوریشن ها به کار می رود. مطالعه حاضر با هدف بررسی هیستولوژیک ترمیم پرفوریشن های مکانیکی ناحیه فورکیشن توسط MTA سفید و سمان پرتلند و مقایسه آن با MTA خاکستری انجام شد.
در این مطالعه تجربی، دندان های پره مولر دوم تا چهارم فک بالا و پایین پنج سگ، درمان ریشه شد. سپس ناحیه فورکیشن دندان ها پرفوره و با MTA تیره در گروه 1، MTA سفید در گروه 2، سمان پرتلند در گروه 3 و گلوله پنبه در گروه 4 (کنترل) بسته شد. حیوانات پس از چهار ماه کنترل، با اوردوزاژ یوپنتال سدیم به صورت تزریق وریدی و وایتال پرفیوژن با فرمالدئید 10% کشته شدند. از آزمون کای دو وآزمون دقیق فیشر جهت مقایسه تشکیل نسج سخت به ترتیب در بین گروه ها و برای مقایسه دو به دوی گروه ها استفاده شد. آزمون ناپارامتری کروسکال والیس و مقایسه چندگانه Dunn نیز جهت مقایسه متغیر آماس به ترتیب در بین گروه ها و برای مقایسه دو به دوی گروه ها استفاده و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
اگرچه MTA تیره نتایج مطلوب تری نشان داد (9/90% تشکیل نسج سخت و تنها 1/9% آماس شدید)، ولی تفاوت میان MTA خاکستری، MTA سفید و سمان پرتلند از نظر آماری معنی دار نبود.
از نظر شدت آماس و تشکیل نسج سخت تفاوت معنی داری بین گروه های MTA خاکستری، MTA سفید و سمان پرتلند وجود نداشت. در مجموع هم MTA سفید و هم سمان پرتلند را می توان به عنوان جایگزین MTA خاکستری در ترمیم پرفوریشن به ترتیب در نواحی با اهمیت و فاقد اهمیت از نظر زیبایی استفاده کرد.

عدم پلیمریزاسیون کافی سیمان های رزینی منشا اثرات زیانباری از جمله کاهش خواص مکانیکی و فیزیکی و افزایش اثرات سوء بیولوژیکی می باشد. با کاربرد سیمان های رزینی دوال کیور جهت چسباندن پست های هم رنگ، پخت آن در نواحی عمقی کانال دندان از جهات مختلف قابل بررسی است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی درجه پلیمریزاسیون سیمان های رزینی دوال کیور جهت چسباندن فایبر پست های ترانسلوسنت و اپک در عمق های متفاوت انجام شد.
در این مطالعه تجربی، درجه تبدیل دو سیمان رزینی دوال کیور، Nexus 2(Kerr، USA)، Rely X ARC (3M،ESPE) همراه با کاربرد دو پست فایبری هم رنگ دندان، (RTD فرانسه) DT- Light و DT-White در عمق های مختلف اندازه گیری شد. دستگاه لایت کیور مورد استفاده، Optilux 501 با شدت 650-700 mw/cm2 و مدت تابش 60 ثانیه بود. درجه تبدیل در 3 عمق مختلف (4، 6 و 8 میلیمتر) توسط روش FTIR (Fourier Transform Infra Red) اندازه گیری شد. اطلاعات، توسط آزمون های ANOVA و Post hoc مورد ارزیابی قرار گرفت و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
درجه تبدیل سیمان Rely X با هر دو پست DT-Light و DT-White در عمق های مختلف تفاوت معنی داری نداشت (P>0.05). در مورد سیمان Nexus با پست DT-Light، درجه تبدیل در عمق 8 میلیمتر به طور معنی داری کمتر از عمق 4 و 6 میلیمتر بود (P<0.05). سیمان Nexus با پست DT-White در عمق 8 میلیمتر کاهش معنی داری نسبت به 4 میلیمتر داشت. در هر دو سیمان گروه کنترل، در عمق 4 میلیمتر %DC بیشتری نسبت به عمق های 6 و 8 میلیمتر داشت(P<0.05). پست DT-White نسبت به گروه بدون پست و DT-Light در عمق 4 میلیمتر کاهش معنی داری در DC ایجاد کرد. پست DT-Light در عمق 6 میلیمتری افزایش معنی دار DC سیمان Rely X را نسبت به پست DT-White و گروه بدون پست ایجاد نمود. در سیمان Nexus 2 در هر دو عمق 6 و 8 میلیمتر پست DT-Light نسبت به دو گروه دیگر افزایش معنی داری در DC ایجاد کرد.
براساس نتایج حاصل از این مطالعه، به کار بردن پست های فایبری ترانسلوسنت در مقایسه با انواع اپک، پخت بیشتری در رزین ایجاد می کند و برای اطمینان از دوام ترمیم بهتر است از این نوع پست بهره جست.

مصرف وسیع و مکرر نوشابه های اسیدی یکی از علل اصلی اروژن دندانی در انسان می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مقایسه میزان اروژن مینای دندان ناشی از دو نوشابه ایرانی و مقایسه آن با دو نمونه خارجی موجود در بازار ایران انجام شد.
در این مطالعه تجربی- آزمایشگاهی ده بطری از نوشابه های زمزم کولا و پرتقالی و ده قوطی پپسی و میراندا تهیه و میانگین کلسیم محتوای آنها (در سه نوبت) اندازه گیری شد. تعداد 120 پره مولر سالم که به منظور ارتودنسی کشیده شده بودند، به طور تصادفی به سه گروه 40 تایی A، B و C برحسب زمان اکسپوژر و هر یک از این گروه ها به چهار زیر گروه ده تایی برحسب نوشابه مورد بررسی، تقسیم شدند. در سطح باکال هر دندان نیم دایره ای به قطر 5 میلی متر انتخاب و بقیه سطح دندان با ماده مقاوم به اسید پوشانده شد، سپس دندان ها در 20 میلی لیتر از نوشابه های مورد نظر غوطه ور شدند. مدت زمان تماس گروه اول، 15 دقیقه، گروه دوم، 45 دقیقه و گروه سوم، 12 ساعت بود. سپس از هر زیرگروه 3 نمونه به طور تصادفی انتخاب و میزان کلسیم نوشابه اندازه گیری شد. محاسبه انحلال کلسیم هر دندان بر مبنای تفاوت کلسیم قبل و بعد از آزمایش صورت گرفت و سپس داده ها توسط آزمون های آماری way ANOVA،2 one way ANOVA و Tukey HSD آنالیز شدند.
براساس آزمون way ANOVA 2 بین میزان کلسیم رها شده در انواع نوشابه ها اختلاف معناداری دیده شد. همچنین زمان اندازه گیری نیز اثر معناداری داشت، ضمن این که برهم کنش این دو عامل نیز معنادار بود (P<0.05)، به ترتیبی که بیشترین میزان اروژن در زمان 12 ساعت هر 4 نوع نوشابه دیده شد و اروژن در 15 دقیقه در زمزم نارنجی و در 45 دقیقه و 12 ساعت در پپسی به طور معناداری بیشتر از سایر نوشابه ها بود (P<0005).
در مقایسه بین 4 نوشابه، پپسی بیشترین و زمزم کولا کمترین اثر اروژن را روی مینای دندان ها نشان دادند و در برآیند کلی نوشابه های خارجی نسبت به انواع ایرانی اثر اروزیو بیشتری داشتند، ولی به هر حال در این زمینه نیاز به مطالعات بیشتری است.

چرخه سلولی از اهمیت بسیاری در رشد و تمایز تومورها برخوردار است و مولکول های متعددی در این روند نقش دارند. مطالعه حاضر با هدف تعیین expression p21waf (مهارگر چرخه) و cyclin D1 (محرک چرخه سلولی) در آملوبلاستوما انجام شد.
در این مطالعه توصیفی مقطعی تعداد 40 بلوک پارافینی آملوبلاستوما انتخاب و مقاطع تهیه شده از آنها به روش ایمونوهیستوشیمی با آنتی بادی p21waf و cyclin D1 رنگ آمیزی شدند. سپس توسط گراتیکول چشمی فراوانی سلول های رنگ گرفته به صورت labeling index تعیین شد. آنالیزهای آماری به صورت ناپارامتری و توسط آزمون من ویتنی و signed ranked Wilcoxon انجام و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
expression cyclin D1 در هسته سلول های تومورال به میزان زیاد مشاهده گردید. اختلاف بین میزان expression پروتئین cyclin D1 در بین نوع solid و یونی سیستیک و بین دو نوع بافت شناختی آن معنادار نبود.Expression p21 در هسته سلول های تومورال و به میزان کم مشاهده شد. اختلاف بین میزان expression پروتئین p21 در بین نوع solid و یونی سیستیک معنادار نبود. اختلاف بین expression ملکول p21 در بین دو فرم پلکسی فرم و فولیکولار معنادار بود(P=0.049). در بین نوع پلکسی فرم و فولیکولار اختلاف طرح رنگ پذیری در سلول های حاشیه ای مشاهده شد (P=0.009)، ولی در سلول های مرکزی اختلاف معناداری مشاهده نشد. بین دو نوع solid و یونی سیستیک در طرح رنگ پذیری اختلاف معناداری وجود نداشت. ارتباط بین cyclin d1 و p21 در آملوبلاستوما معنی دار نبود.
یافته ها میزان expression بالای cyclin D1 در آملوبلاستوما را نشان داد که به نظر می رسد این پروتئین در توموروژنز آملوبلاستوما نقش داشته باشد. در مورد پروتئین p21 نیز نتایج نشان دهنده expression پایین بود که به نظر می رسد مکانیسم های دیگری غیر از آن در توموروژنز نقش داشته باشند.

آماده سازی مکانیکی کانال دندان، یکی از مهمترین مراحل درمان ریشه است. جهت آماده سازی از روش های دستی یا چرخشی استفاده می شود که هر یک از آنها مزایا و معایبی دارند. یکی از مشکلات در تمام سیستم ها، خروج دبری از فورامن آپیکال در حین آماده سازی کانال می باشد که می تواند باعث ایجاد التهاب پری آپیکال و در نتیجه افزایش درد و تورم شود. مطالعه حاضر با هدف مقایسه روش آماده سازی دستی و سه سیستم چرخشی Profile، Raceو Flex Master از لحاظ میزان دبری خارج شده از فورامن آپیکال در ضمن آماده سازی کانال انجام شد.
در این مطالعه آزمایشگاهی، 100 عدد دندان پره مولر تک کانال فک پایین کشیده شده انسانی با انحنا 0-10 درجه انتخاب و به چهار گروه 25 تایی تقسیم شدند. طول ریشه تمام دندان ها با قطع تاج به میزان مساوی درآمد (15 میلیمتر). گروه H به روش دستی با تکنیک Step back، گروه P توسط سیستم چرخشی پروفایل، گروه R توسط سیستم چرخشی Race و گروه F توسط سیستم چرخشی Flex Master آماده سازی شدند. برای توزین دبری ها از ویال های حاوی آب مقطر که قبل از کار توسط ترازویی با دقت 0001/0 گرم توزین شده بود، استفاده شد. پس از پایان آماده سازی کانال، ویال ها کاملا خشک شده و دوباره توزین انجام شد. اختلاف وزن ویال ها در دو نوبت، وزن دبری خارج شده از فورامن آپیکال بود. سپس مقایسه میانگین وزن دبری بین چهار گروه توسط آزمون واریانس یک عاملی با P<0.05 به عنوان سطح معنی داری انجام شد.
بیشترین میانگین وزن دبری بین چهار گروه در گروه H (روش دستی) مشاهده شد که با هر سه گروه چرخشی اختلاف معنی داری داشت(P<0.001). کمترین میانگین وزن دبری مربوط به گروه R (Race) بود که با گروه F ((Flex Master اختلاف معنی داری داشت، ولی اختلاف آن با گروه P (Profile) معنی دار نبود.
سیستم چرخشی Race نسبت به تکنیک دستی Step back و سیستم چرخشی Flex Master باعث خروج دبری کمتری از فورامن آپیکال می شود.

آمالگام دندانی به عنوان ماده ترمیمی برای دندانهای خلفی مورد استفاده دندانپزشکان است. هنگام کارکردن با آمالگام به دلیل وجود جیوه در ترکیب این ماده، ممکن است، مقداری بخار جیوه در فضای کار منتشر شود که اگر تراکم آن از اندازه های استاندارد تجاوز کند، مشکلاتی در سلامتی کارکنان دندانی ایجاد می کند. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان مواجهه دندانپزشکان شهر تهران با جیوه ناشی از آمالگام دندانی از طریق اندازه گیری تراکم بخار جیوه موجود در فضای کار آنها انجام شد.
تعداد 211 کلینیک دندانپزشکی در این مطالعه توصیفی- تحلیلی شرکت داده شدند. این کلینیک ها از نقاط مختلف شهر تهران (شمال، مرکز، شرق، غرب و جنوب) به صورت نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. دندانپزشکان در روز نمونه گیری از محل کار، پرسشنامه ای که شامل سوالاتی درباره مشخصات فردی مانند سن و سابقه کار، طرز کار با آمالگام و مشخصات محیط کار بود، تکمیل کردند. سنجش تراکم بخار جیوه هوای محل کار دندانپزشکان با استفاده از لوله جاذب جیوه (Hydrar) و پمپ های نمونه برداری (SKC،222-3) طبق متد شماره 6009 نایوش (NIOSH=National Institute Of Occupational Safety and Health) انجام و نمونه های ادرار دندانپزشکان در همان روز گرفته شد. بررسی نمونه های جمع آوری شده به روش آنالیز آزمایشگاهی جذب اتمی بدون شعله انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمونهای ناپارامتریک کروسکال والیس، من ویتنی و کندال استفاده و P<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
میانگین جیوه هوای محیط کار و جیوه ادرار دندانپزشکان شهر تهران به ترتیب 8.39(±9.68) و 3.107(±3.95) میکروگرم بر متر مکعب به دست آمد. بین جیوه هوای محیط کار و جیوه ادرار دندانپزشکان همبستگی معنی داری وجود نداشت (r=0.07، p>0.05). از بین متغیرهای مورد مطالعه نوع آمالگام مورد استفاده در میزان تراکم بخار جیوه محل کار تاثیر معنی داری داشت، بدین معنی که افرادی که آمالگام نوع فله ای استفاده کردند، میزان بخار جیوه فضای محل کارشان بیشتر از افرادی بود که آمالگام کپسولی استفاده کردند (p=0.034)، همچنین بین مساحت اتاق کار دندانپزشک و میزان بخار جیوه موجود در آن همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (p=0.009). بین عوامل دیگر مورد مطالعه مثل ساعات کار در روز، ساعات کار در هفته، تعداد پرکردگی ها و تعویضها، نحوه خارج کردن جیوه اضافی، طرز نگهداری آمالگام سفت شده، نحوه نگهداری آمالگام خام، وجود و عدم وجود تهویه در اتاق و بقیه متغیرها با میزان تراکم بخار جیوه محل کار دندانپزشکان ارتباط آماری معنی داری به دست نیامد.
براساس یافته های این مطالعه تراکم بخار جیوه هوای محل کار دندانپزشکان در شهر تهران از حد استانداردهای بین المللی (25 میکروگرم بر متر مکعب) کمتر بود. در عین حال بهتر است دندانپزشکان در انتخاب نوع آمالگام مورد استفاده خود دقت بیشتری به عمل آورند.

وزن کم زمان تولد به عنوان یکی از معیارهای اساسی سلامت جامعه به شمار می آید. براساس مطالعات انجام شده، یکی از عواملی که خطر زایمان زودرس را افزایش می دهد، بیماری های پریودنتال می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی رابطه بین سلامت لثه و زایمان زودرس در نمونه ای از جمعیت زنان ایرانی انجام شد.
در این مطالعه مقطعی، تعداد 201 زن باردار که به بیمارستان مهدیه تهران مراجعه کرده بودند، بدون داشتن بیماری سیستمیک و یا عوامل خطرساز زایمان زودرس و موارد مخدوش کننده، مانند استرس روانی شدید، انتخاب شدند. از این تعداد 99 نفر زایمان به موقع و 102 نفر زایمان زودرس داشتند که شاخص های خونریزی، عمق شیار لثه و دبری در آنها اندازه گیری شد. یافته ها با استفاده از آزمون های Chi-square و من- ویتنی با سطح معنی داری p<0.05 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.
اختلاف معنی داری بین مقادیر متوسط حاصل از شاخص خونریزی، عمق شیار لثه ای و شاخص دبری میان گروه با زایمان به موقع و زایمان زودرس دیده شد (p<0.001).
از آنجا که بیماری های پریودنتال می توانند از عوامل خطرساز در بروز زایمان زودرس باشند، بررسی بهداشت و مراقبت دهانی- دندانی قبل از حاملگی و کنترل وضعیت مطلوب بهداشت دهان در دوره حاملگی ضروری به نظر می رسد.

زیست سازگاری یکی از مهمترین ویژگی های هر عامل باندینگ است. از آنجا که عوامل باندینگ عاجی در حفرات دندانی با گسترش زیر لثه ای، در تماس نزدیک با بافتهای لثه ای و مخاطی قرار می گیرند، بنابراین سنجش واکنش بافتی به این مواد امری ضروری است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی آزمایشگاهی اثر سمیت سلولی عامل باندینگ عاجی AdheSE بر سلول های فیبروبلاست لثه انسانی انجام شد.
در این تحقیق آزمایشگاهی، سمیت سلولی ادهزیو عاجی AdheSE (باند و پرایمر) (Vivadent، Liechtenstein) به صورت پلیمریزه نشده و پلیمریزه شده، مورد بررسی قرار گرفت. جزء پرایمر به مدت 30 ثانیه، 300 ثانیه و 24 ساعت و جز باند به صورت پلیمریزه نشده به مدت 20 ثانیه، 300 ثانیه و 24 ساعت، و هر دو به صورت پلیمریزه شده به مدت 24 و 48 ساعت در رقت های مختلف در مجاورت سلول های فیبروبلاست لثه انسانی اولیه قرار گرفتند. سمیت سلولی ترکیبات مورد مطالعه با آزمایشهای MTT، شمارش سلولی و DNA condensation مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت آنالیز آماری داده های حاصله، از آنالیز ANOVA دو طرفه برای داده های تکراری استفاده و p<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
آزمایش MTT، نشان داد که سمیت AdheSE Bond پلیمریزه نشده، پس از 20 ثانیه مجاورت، تنها در رقت 1-10 اختلاف معنی داری با گروه کنترل داشت (p<0.001) و با افزایش زمان مجاورت به 300 ثانیه و 24 ساعت، بیشترین میزان سمیت به ترتیب در رقت های 3-10 و 4-10 مشاهده گردید. اثر سمیت سلولی پرایمر AdheSE به صورت پلیمریزه نشده، پس از 30 و 300 ثانیه مجاورت از رقت 2-10، و پس از 24 ساعت مجاورت از رقت 3-10 شروع شد و در رقت 1-10 به حداکثر میزان خود رسید. آزمایش MTT نشان داد که جز باند AdheSE در حالت پلیمریزه شده در 24 ساعت در رقت های 1:2 (p<0.001)، 1:4 و 1:6(p<0.01)، اختلاف معنی داری با گروه کنترل نشان داد، در حالی که در آزمایش شمارش سلولی، این اختلاف تنها در رقت 1:2 معنی دار بود(p<0.001). با انجام آزمایش DNA condensation مشخص شد که آپوپتوز (شکل مشخصی از مرگ سلولی به لحاظ مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، که turnover سلولی را تنظیم می کند) در تمامی ترکیبات مورد مطالعه چه به صورت پلیمریزه نشده و چه به صورت پلیمریزه شده، کمتر از 5% کل مرگ سلولی رخ داده را به خود اختصاص داد.
عامل باندینگ عاجی AdheSE در هر دو جز خود دارای اثر سمیت سلولی بر روی سلول های فیبروبلاست لثه انسانی بود. میزان سمیت، با رقت، زمان مجاورت و پلیمریزاسیون ارتباط داشت. ضروری است که اجزاء سمی این ماده شناسایی شده و با موادی با سازگاری نسجی بهتر جایگزین شوند.

چی کونگ از ورزش های باستانی چینی است که شامل مدیتیشن، حرکات آرام بدنی و تنفس می شود. از طرفی بزاق به عنوان یکی از مایعات ترشحی بدن، علاوه بر آن که از سدهای دفاعی بدن به شمار رفته و دارای ترکیبات دفاعی موثری می باشد، برای حفظ سلامت ساختارهای مختلف داخل دهان و کاهش پوسیدگی ها ضروری است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی تاثیر انجام حرکات چی کونگ بر میزان ترشح بزاق، pH بزاق و SIgA آن انجام شد.
23 نفر انسان سالم 20- 24 سال در این مطالعه مداخله ای قبل و بعد شرکت کردند. این افراد با هدف افزایش انرژی شش ها و کلیه ها به مدت 6 ماه از ابتدای پاییز 1383 تا انتهای زمستان 1384 تحت نظر مربی مجرب به انجام حرکات چی کونگ به مدت 30 دقیقه در روز پرداختند. بزاق غیرتحریکی افراد در 2 مرحله، یکی قبل از شروع انجام حرکات (بهار 1383) و دیگری بعد از انجام حرکات (بهار 1384) هر هفته در روزهای سه شنبه جمع آوری شد. همچنین pH بزاق هر هفته هم زمان با اندازه گیری مقدار بزاق غیرتحریکی، اندازه گیری شد. مقدار SIgA بزاق نیز براساس اندازه گیری مقدار آن در آخرین مرحله جمع آوری بزاق غیرتحریکی با استفاده از روش Elisa در انتهای هر دو بهار سنجیده شد.
براساس نتایج مطالعه حاضر، اختلاف معنی دار بین مقدار بزاق و مقدار SIgA بزاق در قبل و بعد از انجام حرکات چی کونگ دیده شد (p<0.01)، ولی بین مقدار pH بزاق در قبل و بعد از انجام حرکات چی کونگ اختلاف معنی دار نبود.
این نتایج نشان داد که انجام حرکات چی کونگ به مدت 6 ماه موجب افزایش مقدار بزاق غیرتحریکی و مقدار SIgA بزاق می شود.

شایع ترین ماده ای که طی دهه های اخیر برای پالپوتومی دندان های شیری به کار می رود، فرموکرزول است، ولی با توجه به معایب بالقوه آن، تحقیقات زیادی به منظور یافتن جایگزین برای آن انجام گرفته است. اخیرا MTA به علت خواص فیزیکی و بیولوژیکی برتر مورد توجه قرار گرفته است. مطالعه حاضر با هدف مقایسه میزان موفقیت کلینیکی و رادیوگرافیک پالپوتومی دندان های مولر شیری با فرموکرزول و MTA (ساخت ایران) انجام شد.
در این کارآزمایی بالینی، مجموعا 30 دندان مولر شیری که معیارهای مورد نظر را داشتند، به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند.
15 دندان مولر شیری در گروه فرموکرزول و 15 دندان در گروه MTA مورد درمان پالپوتومی قرار گرفته و ترمیم شدند. علایم کلینیکی و رادیوگرافی در هر یک از ماه های اول، سوم، ششم، نهم و دوازدهم مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. بررسی آماری داده ها توسط آزمون آماری Fisher''s Exact انجام و p<0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
بعد از گذشت یک سال، تفاوت معنی داری از نظر میزان موفقیت درمان بین گروه (%85.8) MTA و فرموکرزول (%93.3) مشاهده نشد (P@1) و تنها علامت شکست مشاهده شده تحلیل داخلی بود.
با توجه به خواص مطلوب MTA و معایب فرموکرزول، این ماده می تواند به عنوان جایگزین مناسبی برای فرموکرزول در درمان پالپوتومی دندان های شیری مطرح باشد.

طراحی پروتزهای پارسیل متحرک وظیفه دندانپزشک می باشد، با این حال بسیاری از دندانپزشکان به علت عدم تجربه کافی و یا کمبود وقت، این وظیفه را به تکنیسین واگذار می کنند. جهت طراحی این پروتزها، برای سهولت و تسریع در ارایه طرح درمان و نیز آموزش دانشجویان دندانپزشکی می توان از رایانه استفاده کرد. مطالعه حاضر به عنوان گام اول برای یافتن قوانین مورد توافق متخصصین پروتز صورت پذیرفت تا در مرحله بعدی مطالعه یک نرم‎افزار جهت ارایه طرح درمان پروتزهای پارسیل متحرک طراحی شود.
برای 41 نفر از اعضای هیئت علمی متخصص پروتزهای دندانی هفت دانشکده دندانپزشکی در سطح ایران، پرسشنامه ای مشتمل بر 121 قانون طراحی پروتز پارسیل ارسال شد. برای تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات به دست آمده از نسبت درصد استفاده شد.
از میان 120 قانون مطرح شده، 92 قانون (%76.2) مورد توافق بیش از %60 دندانپزشکان بود که این قوانین به تفکیک شامل، قوانین سدل %80، قوانین رست %76.2، قوانین کلاسپ %78.4، قوانین اتصال دهنده اصلی فک بالا و پایین به ترتیب %63.3 و %80.9 بود.
متخصصین پروتز عضو هیات علمی در ایران در مورد 2/76% از قوانین مورد پرسش موافق بودند. کمترین توافق در قوانین مربوط به اتصال دهنده های اصلی فک بالا بود که می تواند مربوط به تفاوت کتب مرجع و ایده های طراحی متخصصین باشد.