فهرست مطالب

ره آورد نور - سال ششم شماره 19 (پیاپی 36، تابستان 1386)

فصلنامه ره آورد نور
سال ششم شماره 19 (پیاپی 36، تابستان 1386)

  • 80 صفحه، بهای روی جلد: 4,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/06/20
  • تعداد عناوین: 15
|
  • صفحه 2

    وقتی سخن از جامعه اطلاعاتی به میان می‌آید، پیش از هر چیز باید تصویر روشنی از اطلاعات و داده (Data) پیدا کنیم.
    داده، به هر نوع اطلاعاتی که روی صفحات کاغذ یا درون نوارهای صوتی یا فیلم‌های تصویری به صورت فیزیکال یا به صورت مکتوب وجود داشته باشد، گفته می شود.
    داده، محتوایی است انباشته که هنور نشانه‌گذاری نشده است. اگر این محتوا نشانه‌گذاری شود، آن وقت به آن اطلاعات گفته می‌شود. تفاوت بین داده و اطلاعات مانند تفاوت بین کتابخانه‌ای است در هم ریخته و کتابخانه‌ای مرتب، منظم و علامت‌گذاری شده. داده‌های نشانه‌گذاری و مرتب شده را اطلاعات می‌گویند. و چون اطلاعات منظم است قابل بازیابی و بهره‌برداری است.
    داده‌های بسیاری در کشور ما تولید می‌شود؛ اما چون روی آنها داده‌ورزی صورت نگرفته و هنور تبدیل به اطلاعات نشده نمی‌توانید به سهولت به آن‌ها دسترسی پیدا کنید. فرمت‌گذاری یا تک‌گذاری یا نشانه‌گذاری، فعالیتی است که داده را تبدیل به اطلاعات می‌کند آن وقت شما با استفاده از کامپیوتر می‌توانید به‌راحتی به اطلاعات منظم شده دسترسی پیدا کنید. این یک روش تبدیل داده به اطلاعات است؛ یعنی انبوه داده‌ها در منابع و کتب دینی را به گونه‌ای سامان می دهیم که کامپیوتر بتواند آن‌ها را بازیابی کند.

  • دین، فرهنگ و فناوری اطلاعات
  • مجتبی عباسی قادی صفحه 4

    این تحقیق، درصدد شناسایی و رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران  است. این پژوهش ضمن مروری که بر فضای مفهومی موضوع دارد، از رویکردی تلفیقی که برگرفته از تیوری‌های استفاده و خشنودی، کاشت یا پرورش و تیوری ساخت‌یابی گیدنز می باشد، برای تبیین پدیده مذکور بهره گرفته و با عنایت به فرضیاتی که از این تیوری‌ها با توجه به ویژگی جامعه آماری مورد مطالعه اخذ کرده است، به شناسایی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران پرداخته است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از فن پرسشنامه بر روی 1516 نفر از کاربران بالای پانزده سال در شهر تهران که از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ایی (در جامعه آماری خانوار) و هدفمند (در جامعه آماری کافی‌نت) با سطح خطای 05/0 و ضریب اطمینان 95 درصد انتخاب، اطلاعات و داده های مورد نیاز جمع‌آوری گردید.
    جهت احتساب اعتبار شاخص‌ها از اعتبار سازه‌ای (با استفاده از تحلیل عامل) و همچنین جهت احتساب روایی شاخص‌ها، از ضریب آلفای کرونباخ با دامنه صفر تا یک استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در گام اول آزمون فرضیه‌های تحقیق، متغیرهای مدت استفاده کاربران از اینترنت، میزان استفاده کاربران از اینترنت، مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت ها از سوی کاربران اینترنت، پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران و میزان تحصیلات کاربران رابطه معناداری را با هویت دینی کاربران نشان داده‌اند. همچنین متغیر نوع استفاده کاربران از اینترنت رابطه معناداری را با متغیر وابسته نشان نداد.
    در گام دوم آزمون فرضیه‌های تحقیق در بخش تحلیل رگرسیونی، متغیرهای مدت استفاده کاربران از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت‌ها از سوی کاربران اینترنت، پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران  رابطه و تاثیر معنی داری را با متغیر وابسته تحقیق نشان داده‌اند و در مجموع 23 درصد از واریانس و تغییرات هویت دینی کاربران را تبیین کردند که در این میان، از متغیرهای مدت استفاده تاثیرگذاری بر هویت دینی کاربران برخوردار بودند. همچنین درگام دوم آزمون فرضیه‌های تحقیق در بخش تحلیل مسیر متغیرهای مدت استفاده کاربران از اینترنت، میزان استفاده کاربران از اینترنت، نوع استفاده کاربران از اینترنت، انگیزه و هدف کاربران در استفاده از اینترنت، مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت‌های اینترنت از سوی کاربران، پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران و میزان تحصیلات کاربران بر هویت دینی تاثیرگذار بودند؛ با این تفاوت که متغیر مدت استفاده کاربران از اینترنت به صورت مستقیم، متغیرهای میزان استفاده کاربران از اینترنت، نوع استفاده کاربران از اینترنت، انگیزه و هدف کاربران در استفاده از اینترنت، مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت و میزان تحصیلات کاربران به صورت غیر مستقیم و متغیرهای واقعی تلقی کردن محتوای سایت‌های اینترنت از سوی کاربران و پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم بر متغیر وابسته تحقیق، یعنی هویت دینی کاربران، تاثیر می‌گذارند.

  • محمد خامه گر صفحه 16

    فناوری‌های‌ جهانی اطلاعات و ارتباطات، به ویژه اینترنت، تحولات‌ فوق‌العاده‌ سیاسی‌، فرهنگی‌ و اقتصادی‌ قرن بیست و یکم‌ را تسریع‌ کرده است. درست‌ همان‌طور که‌ تلگراف‌، تلفن‌ و راه‌آهن‌ درقرن‌ نوزدهم‌ و اوایل‌ قرن‌ بیستم‌ باعث‌ تحول‌ چشم‌اندازهای‌ ملی‌ و بین‌المللی‌ شدند، فناوری ارتباطات و وجه مشخص آن، یعنی اینترنت در زمان ما، تحولات بی‌سابقه را به دنبال داشته‌اند؛ تا آن‌جا که به وجه غالب جهان معاصر تبدیل شده است .

    گرچه «اینترنت» به عنوان یکی از ابزارهای انتقال اطلاعات به شمار می‌رود، ولی بیش از آنکه یک ابزار باشد، یک رسانه است و مانند هر رسانه این امکان را دارد که هم برای انتشار موضوعات مختلف و ترویج آن و هم برای آموزش موضوعات استفاده شود. موضوعات دینی و مذهبی هم از این امر مستثنا نیستند.  

    با گسترش اینترنت و کاربردهای روزافزون آن، فهم دین،‌ دین‌داری و هویت دین در جهان امروز، پیوست بزرگی به نام «جهان مجازی» را پیدا کرده ‌است که «عمل دینی» و «نگاه دینی» و «مراجع هنجارهای دینی» را تغییر داده است. با نگاهی کلان می‌توان گفت در دسترس بودن همه جهان در کنار اشاره‌گر ماوس،‌ آسیب‌های دینی و در عین حال ظرفیت‌های دینی گسترده‌ای را فراهم می‌کند.

    ادیان، به ویژه ادیان ابراهیمی چون مسیحیت و اسلام که داعیه جهان‌گرایی دارند، در فضای اینترنت کاملا ابزارمند می‌شوند. این ادیان همیشه به دنبال توسعه دین و تقویت دینداری بوده‌اند. و اینک بلندگو و رسانه جهانی به یاری دین آمده ‌است. انطباق ابزار و محتوا موجب شده که ابزار جهان‌گرایانه در اختیار محتوای جهان‌گرایانه، روند رو به شتابی را به حوزه‌ عمومی جهانی ببخشد. البته خصیصه‌های فضای مجازی هنوز درک نشده‌ و در بحث ورود مباحث دینی به فضای مجازی، تکرار نگاه، یک خطای روشی محسوب می‌شود. وقتی عالم دینی در مسجد حرف می‌زند، با مخاطب مسجدی مواجه است که تقریبا دارای عقاید و باورهای مشابه‌اند؛ اما دنیای مجازی یک فضای غیرمرکزی است که با تنوع جنس، سن، نژاد، ارزش‌ها و باورها و به طور کلی مخاطب‌های گوناگون مواجه است؛ با این خصوصیت که همه جمعیت همزبان امکان بهره‌برداری دارند.

    حال وقتی سخن از افزایش سهم قرآن در اینترنت به میان می آید ، باید نخست درباره این نکته سخن گفت که آیا به دنبال افزایش محتوای قرآنی در فضای مجازی هستیم؟ یا از افزایش تعداد کاربران پایگاه های قرآنی در اینترنت سخن می گوییم؟

    گرچه هر یک از این رویکردها  با چالش ها و راهکارهای متفاوتی مواجه هستند، اما نمی‌توان از تاثیر متقابل آنها بر یکدیگر غفلت نمود . به میزانی که حجم اطلاعات ارائه شده در اینترنت افزایش یابد و نیازهای مختلف کاربران قرآنی در فضای مجازی پاسخ داده شود، به همان تناسب تعداد مراجعان به پایگاه های قرآنی افزایش می یابد. از سوی دیگر، با مراجعه بیشتر مراجعان به پایگاه های قرآنی و اعلام  نیازهای جدید از سوی کاربران، مدیران پایگاه های قرآنی انگیزه بیشتری برای افزایش محتوای قرانی پایگاه های خود خواهند داشت. از این رو، در بررسی راهکارهای افزایش سهم قرآن در اینترنت به ناچار هر دو رویکرد مورد توجه واقع می شود. با این نگاه، موارد ذیل را می توان به عنوان راهکارهای افزایش قرآن در فضای مجازی برشمرد.

  • نرم افزارهای اسلامی
  • علی نعیم الدین خانی صفحه 20


    نرم‌افزار نور الولایه که همزمان با ولادت فرخنده مولای عارفان و موحدان، امیر مومنان، علی(ع) در سیزدهم رجب المرجب 1428 هجری قمری تولید شده و در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران حوزه ولایت و امامت قرار گرفته است، در روز پنج‌شنبه اول شهریورماه 1386 با حضور علما، پژوهشگران، اساتید برجسته حوزه و دانشگاه و دانشجویان و طلاب علوم دینی در مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی رونمایی شد.
    این نرم‌افزار جدید، از دیگر محصولات مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است که به موضوع امام‌شناسی و مباحث کلامی حوزه امامت و ولایت اختصاص دارد. منابع موجود در این برنامه ارزشمند به گفتگوی بین مذاهب و پاسخگویی به شبهات و دفاع از مکتب اهل بیت(ع) پرداخته و هدف اصلی از تولید این نرم‌افزار، ارایه گوشه‌هایی از آثار انتشار یافته در مورد گفتگوی بین مذاهب اسلامی است.
    در این‌جا لازم است از تمامی دست‌اندکاران و زحمت‌کشان امر تهیه و تولید این برنامه مفید و کارامد، تقدیر و تشکر نماییم. امید است که در آتیه نزدیک، شاهد تولید نسخه‌های جدیدتر این نرم‌افزار باشیم و جامعه محققان و محبان اهل بیت(ع) از آثار نفیس مربوط به بحث امامت و ولایت بهره بیشتری برده، به برکت تولید چنین نرم‌افزارهای سودمندی، عطر حق و حقیقت در فضای جامعه دین‌پژوه و ولایت‌مدار ایران اسلامی پراکنده گردد.

  • سیدهاشم شوقی صفحه 26

    تربیت درست کودکان و نوجوانان با استفاده از راهکارهای علمی و روان‌شناسانه آرزوی همه پدران و مادران در سراسر جهان است؛ اما جامعه اسلامی به این مقدار بسنده نمی‌کند و ایجاد پشتوانه دینی و فرهنگی در فرزندان این مرز و بوم مقدس را نیز می‌جوید.
    برای دستیابی به این هدف والا، به برنامه‌هایی نیاز است که افزون بر راهکارهای علمی و روان‌شناختی، از دستورهای دینی نیز بهره برده باشد.
    امروزه استفاده از کامپیوتر، به‌ویژه در میان قشر کودک و نوجوان، به طرز وسیعی گسترش یافته است و خوشبختانه هر روز شاهد هستیم که در کشور ما بر تعداد استفاده کنندگان از کامپیوتر افزده می‌شود و کمتر خانواده‌ای را می‌توان یافت که حداقل یکی از اعضای خانواده‌اش با کامپیوتر آشنایی نداشته باشد. جای بسی شعف و سرور است که این پیشرفت جدید قرن بیست و یکم جای خود را کاملا در جمع ایرانیان باز کرده و یادگیری کامپیوتر به مسیله‌ای ضروری بدل شده که  بدون داشتن تسلط کافی بر کامپیوتر، کار و زندگی کردن را  دشوار می‌پندارند. در این میان، کودکان و نوجوانان سهم بیشتری در یادگیری کامپیوتر و وسایل جدید دیگری که به سرعت راهی بازار می‌شوند، دارند و متناسب با سرعت پیشرفت دانش، خود را به آخرین دانش روز مجهز می‌کنند؛ چرا که آنها نسبت به افراد میانسال از اشتیاق و جرات بیشتری برای کنجکاوی در کامپیوتر برخوردارند. بنابراین، نسل آینده نسلی است که با کامپیوتر و اینترنت و دیگر فناوری های نوین ارتباطی بزرگ شده و به‌شدت به آنها وابسته خواهد بود. این امر سبب می شود تا والدین و مدیران و برنامه‌ریزان بخش های مختلف فرهنگی و آموزشی از هم اکنون به فکر چاره‌اندیشی در خصوص تبعات منفی این فناوری‌ها باشند؛ زیرا اگرچه کامپیوتر مزایا و امکانات بی‌شماری را فرا روی عموم مردم به‌ویژه قشر جوان و نوجوان قرار می‌دهد، اما دارای تاثیرات منفی نیز هست که در صورت توجه نکردن به آن، سلامت این نسل و در نهایت سلامت جامعه به خطر خواهد افتاد.

  • پایگاه های اسلامی
  • خلیل منصوری صفحه 34

    از ابزارهای ارتباطی و اطلاع رسانی علمی و پژوهشی که فنآوری روز در دسترس همگان قرار داده است، بسیار سخن گفته شده است. بی گمان شبکه جهانی اینترنت نه تنها در حوزه خبری و اطلاع رسانی نقش فعال و سازنده ای را ایفا می کند، بلکه در حوزه پژوهشی و ایجاد بانک های علمی و فنی نیز حضور چشمگیر و فعالی را دارا می باشد. امروزه کسی نمی تواند از تحقیقات علمی و تخصصی سخن بگوید، بی آن که به اینترنت و کتابخانه های دیجیتالی آن مراجعه کرده باشد.
    اگر دیروز هر محققی برای تامین منابع پژوهشی خود نیازمند کتابخانه و مطالعات کتابخانه ای بود تا از پیشینه تحقیق و مسایل و مطالب مرتبط به موضوع اطلاعاتی را به دست آورد و با فیش نگاری تحقیقات خود را غنی و پربار نماید و بتواند پژوهشی جامع و کامل و برخاسته همه انظار و آرای مرتبط به آن موضوع ارایه کند، اکنون بر اوست تا به شبکه جهانی سری بزند و از مجموعه عظیم و فراهم آمده آن که گاه بیش از مجموعه های موجود در کتابخانه های یک کشور است، بهره مند شود.
    امروزه انبوه اطلاعاتی که در هر ثانیه در حال تبادل است و نیز افزایش کمی و کیفی داده های علمی موجب شده است که پایگاه های تخصصی در هر علم، بلکه حتی رشته های وابسته و بلکه در بسیاری از موضوعات و مسایل یک رشته و علم ایجاد شود. این ضرورت از آن جا خود را بر جامعه علمی و اطلاع رسانی علمی تحمیل کرده است که در میان انبوه اطلاعات و داده های علمی هر کسی می کوشد تا کوتاه ترین و آسان ترین راه را بیابید و از این که ساعت ها وقت گرانبهای خویش را صرف وبگردی و جستجوی پردامنه در شبکه جهانی نماید، به پایگاه هایی مراجعه نماید که علمی ترین، اصلی ترین و کامل ترین منابع و محتوا را در اختیار وی بگذارد.
    به نظر می رسد که پایگاه های تخصصی به زبان فارسی که افزون بر ارایه محتوا، بتواند محتوای علمی و معتبر و قابل استنادی را در اختیار کاربران بگذارد، نسبت به دیگر زبان ها بسیار کم و یا جزیی است. با این همه، در سال های اخیر تلاش هایی از سوی برخی از مراکز علمی و دانشگاهی و پژوهشی انجام شده است تا این خلا علمی را در شبکه جهانی کاهش دهند و فضایی را به خود اختصاص دهند. یکی از پایگاه تخصصی که در حوزه اطلاع رسانی علمی و تخصصی فعالیت می کند و در یک سال اخیر تحول بسیار چشمگیری داشته، پایگاه معارف قرآن (www.maarefquran.com) است. این پایگاه وابسته به مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات حوزه علیمه قم است.

  • علی روح الهی خراسانی صفحه 40
    امروزه استفاده از اینترنت و پایگاه های موجود در آن، رو به افزایش است و هر کدام با استفاده از جذابیت های گرافیکی و اطلاعات جدید سعی دارند تا توجه کاربران را به خود معطوف دارند. این مساله به خصوص در پایگاه های کودکان و نوجوانان به خوبی نمایان است.
    اینترنت از آغازین روز های تولد آن، به جاذبه ای ویژه برای کودکان، جوانان و نوجوانان تبدیل شده است؛ چنان که تحقیقات به عمل آمده در مورد استفاده کودکان از اینترنت و کامپیوتر از رشد روزافزون این پدیده در این سنین حکایت می کند.
    داده های آماری در این زمینه نشان می دهد که تعداد کودکان 2 تا 7 ساله ای که در منزل از کامپیوتر استفاده می کنند، از 48 درصدی که در سال 1996م به ثبت رسیده بود، به 70 درصد در سال 2000 م افزایش یافته است. استفاده از اینترنت نیز در میان این علاقه مندان کوچک، از 15 درصد به مرز 52 درصد در این سال مبنا رسیده است.
    اقبال گسترده به اینترنت را می توان در سرعت و امکان استفاده راحت از این وسیله ارتباطی جستجو کرد. تحقیقات صورت گرفته در این زمینه نشان می دهد که گسترش و انتشار اینترنت 9 برابر سریع تر از رادیو، 4 برابر سریع تر از کامپیوترهای شخصی و سه برابر سریع تر از تلویزیون بوده است. این سرعت بالا و جذابیت جستجوی اینترنتی، باعث شده که در حال حاضر 149 میلیون نفر در برابر جاذبه جادویی آن سر تسلیم فرود بیاورند.
    این در حالی است که هر ماه 12درصد به این تعداد افزوده می شود. بررسی های آماری در سال 2000، یعنی 7 سال پیش نشان می دهد که کودکان، 2 تا 7 سال به طور متوسط 34دقیقه در روز از کامپیوتر استفاده می کرده اند. این استفاده با افزایش سن و سال کودکان به میزان بیشتری نیز رسیده است. با گذشت 7 سال از این تحقیقات می توان اطمینان حاصل کرد که رقم مورد نظر در حال حاضر افزایش چشمگیری پیدا کرده است. (1)بیشتر والدین به علت وجود جنبه های منفی اینترنت به خصوص دسترسی به تصاویر و نوشته های غیر اخلاقی و یا در معرض استفاده پورنوگرافی (Pornography) (2) از آنان، نگران استفاده کودکان و نوجوانان خود از اینترنت هستند.
    متخصصان در مورد تاثیر اینترنت بر کودکان معتقدند که: «با وجود جنبه های مثبت از قبیل جنبه های آموزشی و ارائه خدمات ارتباطی، رایانه و اینترنت جنبه های منفی نیز دارند. استفاده کنترل نشده از کامپیوتر به ویژه وقتی که با دیگر فناوری ها از قبیل تلویزیون همراه باشد، کودک را در معرض خطر اثرات مضر آن بر تکامل فیزیکی، اجتماعی و روانی قرار می دهد... فضای سیال و حضور بی واسطه در دنیای مجازی می تواند آسیب ها و خطراتی برای آن ها به دنبال داشته باشد: با این حال، با فرض این خطرات نمی توان مانع حضور کودکان در اینترنت شد زیرا در صورتی که از کامپیوتر صحیح استفاده شود، اثرات مثبتی دارد. (3)اینترنت می تواند فضایی گسترده برای خلاقیت کودکان و نوجوانان فراهم نماید تا بهتر بیاموزند، سرگرم شوند و با دوستان مدرسه ای به گفتگو بنشینند و در صورت نیاز مشکلات خود را با معلمان و اساتید خویش مطرح و آن را حل نمایند؛ اما به تعبیر روان شناس این رشته: «درست همانند دنیای واقعی، در دنیای وب نیز نظارت والدین بر استفاده آن ها از این فضا و راهنمایی آنان به سایت های سالم امری ضروری است».
    روان شناسان معتقدند رفتار صحیح والدین و اتخاذ سیاست های خاص، بهترین گزینه جهت تصحیح رفتار کودکان، نوجوانان و جوانان است؛ چرا که در غیر این صورت، فرزندان نه تنها رفتار نادرست خود را ترک نمی کنند، بلکه لجبازی با والدین را در پیش گرفته و هر روز بیش از روز قبل به سایت های غیراخلاقی مراجعه می کنند.
    از آن جایی که امروزه با تلاش و اهتمام مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران توان استفاده از اینترنت افزایش چشمگیری داشته و در تمامی شهرها و بسیاری از روستاهای کشور اسلامی مان امکان استفاده از اینترنت به وجود آمده است و با توجه به این که این فناوری، هم می تواند در خدمت سازندگی قرار گیرد و هم ابزاری برای تخریب کودکان، نوجوانان و جوانان باشد، بنابراین دو مساله مهم باید مورد متوجه والدین و مسئولان باشد؛ والدین از آن جهت که به عنوان مربیان اصلی کودکان هستند و مسئولان از آن جهت که در امر تربیت فکری و علمی و شکوفایی استعدادهای کودکان نقش دارند. این دو مهم عبارت اند از:1. چگونه از این فناوری می توان برای رشد و تکامل کودکان و نوجوانان استفاده نمود؟
    2. چگونه می توان اشتیاق آن ها به استفاده از اینترنت را به راه درست هدایت کرد؟
  • پادکست یا وبلاگ، کدام آسانتر است؟ / نگاهی به پادکست و کارکردهای آن در اینترنت
    محمد نافعی صفحه 46

    شانزدهم مرداد امسال، جهاد دانشگاهی 28 ساله شد. این نهاد تقریبا همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی فعالیت خود را آغاز کرده است. فعالیت های قرآنی و ترویج و تبلیغ متون دینی و معارف اسلامی از بدو تاسیس جهاد دانشگاهی همواره از اولویت های راهبردی این نهاد بوده است که با راه اندازی «سازمان فعالیت های قرآنی دانشجویان کشور» گامی در جهت سازماندهی کلیه برنامه ها و فعالیت های قرآنی به منظور پاسخگویی به نیازهای دینی جوانان و دانشجویان و دانشگاهیان برداشته شد. سازمان فعالیت های قرآنی دانشجویان کشور تشکیلاتی است وابسته به معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی که متناسب با نیازهای جوانان به تدوین طرح ها و اجرای برنامه های ویژه دانشجویان و دانشگاهیان، به موضوع «قرآن و فرهنگ قرآنی» می پردازد. هدف از تاسیس «سازمان فعالیت های قرآنی دانشجویان کشور» توسعه فرهنگ دینی و قرآنی از طریق: تبلیغ و ترویج فرهنگ و معارف قرآن کریم، بسترسازی فرهنگی و فراهم سازی زمینه های انس بیشتر با کتاب وحی و تدبر در آن، پژوهش در ابعاد مختلف در جهت ارتقای فرهنگ قرآنی و آگاهی های دینی دانشجویان و دانشگاهیان است.
    در حال حاضر، جهاد دانشگاهی در دنیای مجازی اینترنت با بیش از ده پایگاه اطلاع رسانی مشغول فعالیت و ارائه خدمات است که در حدود پنج مورد از پایگاه های فعلی جهاد دانشگاهی با رویکرد قرآنی مشغول فعالیت هستند. نگارنده این سطور سعی دارد پایگاه های اینترنتی جهاد دانشگاهی را که با رویکرد قرآنی مشغول فعالیت هستند، در این نوشتار معرفی کند.

  • وبلاگ های اسلامی
  • علی نعیم الدین خانی صفحه 54

    در جهان رو به رشد فناوری اطلاعات و ارتباطات، وبلاگ و وبلاگ نویسی افق روشنی را فراسوی خود دارد و هر روز بر میزان استفاده از این ابزار کارامد اینترنتی افزوده می شود. در این میان، وبلاگ های مذهبی از نظر کمیت و کیفیت رشد فزاینده ای داشته اند و مطالب و محتوای ارزنده ای را در معرض استفاده کاربران و علاقه مندان به موضوعات مذهبی و اعتقادی قرار داده اند. در بین وبلاگ های مذهبی نیز وبلاگ های مربوط به امام زمان(عج) و عصر آخر الزمان، بسیار قابل توجه می باشند و همواره شاهد استقبال چشمگیر کاربران از این گونه وبلاگ ها هستیم؛ چنان که محبت و معرفت جوانان این مرز و بوم نسبت به ساحت مقدس حضرات معصومین(ع)، به ویژه حضرت ولی عصر، امام زمان(عج)، باعث شکل گیری فردی و یا گروهی این گونه وبلاگ ها شده است و صد البته اینترنت بهترین فضای موجود برای ترویج و توسعه فرهنگ غنی مهدویت به شمار می رود. گفتنی است که محتوای معمول وبلاگ های مهدویت، اعتقادی، تحلیلی، روایی و ادبی است.
    بر همگان مبرهن است که انقلاب شکوهمند اسلامی ایران به رهبری امام خمینی(س) و ادامه همان خط روشن و مبارک به رهبری های فرزانه و حکیمانه مقام عظمای ولایت، حضرت آیت الله خامنه ای – مد ظله العالی – نقش بسزایی در شکل گیری و توسعه این گونه فعالیت های مذهبی در گستره جامعه داشته و دارد و بحمد الله تا کنون نیز مسیرهای امیدبخشی را فراسوی شیفتگان به انقلاب و ولایت گسترده است.
    به هر حال، اگر مفاهیم دینی و موضوعات اعتقادی بخواهد در اینترنت جای خود را به شایستگی باز کند و به گونه ای منطقی و علمی توسعه و ترویج یابد، باید از ویژگی های فنی و نکات شکلی و محتوایی لازم برخوردار باشد. در این نوشتار، سعی نموده ایم تا ضمن بررسی کلی وبلاگ های مربوط به مهدویت، ویژگی های بارز آن ها را بکاویم و بایسته های یک وبلاگ مهدوی را یادآور شویم و در آخر نیز به ذکر چند نکته مهم و پیشنهاد راهگشا بپردازیم.
    بدیهی است که توجه به مطالب و راهکارهای ارائه شده در این مقاله، کمک شایانی به نهادینه سازی عرصه وبلاگ نویسی در حوزه مباحث دینی، خاصه مقوله مهدویت و انتظار خواهد نمود و حرکت در این مسیر مبارک را سامان دهی کرده و خصایص یک وبلاگ نمونه مهدوی را نشان می دهد.

  • معصومه شهبندی صفحه 64

    موج پادکست به عنوان یک رسانه از اواخر سال 2004 شروع شد (ویکی پدیا). می گوییم اینترنت ابزاری در جهت تسریع جهانی شدن است؛ محیطی که بیش از سایر رسانه ها امکان شنیده شدن تک تک افراد را به وجود آورده است. اگر رسانه ها در دوره ای با قدرت انحصاری خود فریاد «تک صدایی» بودند، اینترنت آغازی برای «چند صدایی» شد. حال اگر بخواهیم به صدا به معنای واقعی خود، «صدا»ی فرستنده تکیه کنیم، پادکست این امر را سهولت بخشیده است. در این مقاله، سعی نگارنده بر این است پادکست و رادیو را در کنار هم تحلیل کند؛ چرا که محتوای هر دو «صدا» است و تفاوت ها بر سر چگونگی انتشار و ابزار مورد استفاده برای پخش، در راستای آن محتوا است.

    کلیدواژگان: پادکست، رادیو، مخاطب فعال
  • دانش کاربری