مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی
سال دوم شماره 3 (پیاپی 7، پاییز و زمستان 1381)

مقدمه. یکی از مشکلات عمده بخش های بالینی آموزشی رابطه متقابل بین دانشجویان و بیماران بستری در این بخشها است. به طوری که در موارد زیادی مشاهده می شود بیماران علیرغم حضور پزشکان مجرب و امکانات بهتر در این بخش ها از بستری شدن در آنها خودداری می کنند. هدف از این مطالعه بررسی نظر بیماران بستری در بخش های آموزشی در مورد جنبه های گوناگون حضور دانشجویان در بخش های آموزشی است. روش ها. مطالعه از نوع توصیفی مقطعی است که در مرداد ماه 1379 در 12 بخش از 4 بیمارستان آموزشی شهر تبریز توسط پرسشنامه ای که شامل 16 سئوال بود در مورد 120 نفر از بیماران بستری با مراجعه مستقیم به بیمارستان و پرسش از کلیه بیماران بستری در آن روز (در بخش کودکان با پرسش از همراه بیمار تکمیل شده است). یافته ها. در 90% موارد بیماران از مشارکت دانشجویان در امر مراقبت و درمان خود راضی بودند و در 82% موارد حضور دانشجویان را باعث افزایش میزان اطلاعات پزشکی خود در مورد بیماری شان و نحوه مراقبت از خود می دانستند. همچنین در 28% موارد بیماران از تکرار شرح حال گیری و معاینه توسط دانشجویان ابراز رضایتی و در 5/65% آن را باعث طولانی شدن ویزیتها می دانستند. از طرف دیگر در 89% موارد حضور توام پزشک و دانشجو در بخش را باعث افزایش دقت در امر تشخیص و درمان خود می دانستند. در نهایت در 5/57% از بیماران اظهار می داشتند که بحث های علمی به عمل آمده در مورد بیماری شان هنگام ویزیت باعث نگرانی آنها در مورد بیماری خود می شود. نتیجه. یافته های فوق نشان می دهد که علیرغم طولانی شدن معاینه اغلب بیماران بستری در بخشهای آموزشی حضور دانشجویان را مفید ارزیابی می کنند، که امید است با در نظر گرفتن سایر انتظارات و حقوق بیماران از این فرصت بخوبی استفاده شود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. امروز آموزش مداوم بعنوان یک ضرورت درجهان مطرح می باشدوحدودیک دهه ازاجرای آن در کشورمامی گذرد یکی از راه های تعیین نیازهای اموزشی فارغ التحصیلان کسب نظریات ایشان در مورد ابعاد گوناگون فعالیت حرفه ای می باشد.باتوجه به ضرورت بازنگری مستمردربرنامه های آموزش مداوم این مطالعه درراستا ارزشیابی برنامه های آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی یاسوج انجام گردید. روش ها. پژوهش مذکور بصورت توصیفی مقطعی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه نظر خواهی از شرکت کنندگان بوده است که بین 581 نفر توزیع گردید و در نهایت با خارج کردن پرسشنامه های مخدوس با استفاده از نرم افزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. از 581نفر شرکت کننده14% زن و86% مرد بوده اند میانگین سنی شرکت کنندگان به ترتیب 30 سال و 39 سال بوده است. آنالیز اطلاعات در ارتباط با میزان دست یابی به اهداف نشان می دهد که 60% محل برگزاری برنامه های بازآموزی، 74% میزان امتیاز تعلق گرفته شده، 51% متناسب بودن محتوای برنامه ها با نیاز سنجی شغلی، 60% شیوه اجرا، و70% محتوای علمی برنامه ها را افراد شرکت کننده خوب و بسیار خوب ارزیابی نموده اند. نتیجه. این پژوهش مبین موثر بودن برنامه های آموزش مداوم پزشکی است. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی کهگیلویه و بویر احمد, یاسوج.

مقدمه. گرچه برنامه خودگردانی بیمارستانها از اوایل دهه 1980 میلادی در برخی کشورهای صنعتی (مانند دانمارک و فرانسه) و در حال توسعه (مانند غنا؛ اندونزی؛ کنیا و زیمبابوه) آغاز گردیده ولی با کمال تعجب در مورد چگونگی بازده این روش مدیریتی بخصوص در بیمارستانهای آموزشی مطالعات بسیار محدودی در دنیا انجام شده است.از آنجا که معیارهای ارزیابی اثرات خودگردانی را میتوان در عواملی همچون کارائی؛ رعایت عدالت در ارائه خدمات درمانی؛ مسئولیت پذیری در قبال جامعه و کیفیت ارائه خدمات خلاصه نمود؛ مدیریت خودگردان بیمارستانها اصولا با اهدافی نسبتا متناقض روبرو میباشد که با اضافه شدن بحث آموزش بر پیچیدگی مسئله افزوده میگردد. روش ها. این مطالعه در دو بخش انجام گردیده است: 1- مروری بر تجربیات سایر کشورها 2- بررسی نتایج نظر سنجی از روسای دانشکده های پزشکی و اعضای هیئت علمی سراسر کشور در سال 1380. در مورد اثرات خودگردانی در بیمارستانهای آموزشی مطالعه گروه محققین دانشگاه هاروارد در کشورهای غنا و زیمبابوه که در سال 1997 و با توجه به چهار معیار فوق و از طریق جمع آوری اطلاعات؛ مصاحبه و آنالیز انجام شده مورد بررسی قرار میگیرد و چهار عملکرد مدیریتی مشتمل بر نقش دولت؛ مدیریت کلی؛ مالی و مدیریت منابع انسانی ارزیابی میگردد. یافته ها. نتیجه مطالعه این محققین نشان میدهد که اهداف فوق در بیمارستانهای آموزشی به درستی محقق نشده است. ابهام در تعیین و ترسیم دقیق اهداف طرح و الویت ها؛ تداخل مدیریتی و ضعف قدرت تصمیم گیری؛ محرک ناکافی برای تغییر نگرش و عملکرد پرسنل؛ پایین بودن ضریب اشغال تخت و افزایش تدریجی بودجه دریافتی مستقیم از دولت از جمله مهمترین مشکلات اجرائی طرح خودگردانی در بیمارستانهای آموزشی این دو کشور بود.بر اساس نظر سنجی فوق الذکر در کشور ما نیز ابعاد منفی و متعدد دیگری مورد توجه قرار گرفت که اهم آنها شامل: آموزش پزشکی فرایندی نیروبر و سرمایه بر است و اصولا نمیتواند سودآوری کوتاه مدت داشته باشد؛ این مسئلا با روح خودگردانی در تضاد واضح است؛ نقش دانشکده ها و معاونین آموزشی در این بیمارستانها تضعیف شده است؛ اعضای هیات علمی بیشتر وقت خود را صرف امور درمانی نموده و از فعالیت اصلی خود که همانا آموزش و پژوهش میباشد بازمانده اند؛ این مسئلا موجب افت کیفی آموزش گردیده است؛ کاهش طیف بیماری ها در مراکز آموزشی؛ محدود شدن فضای آموزشی و الگو گیری غلط دانشجویان از برخورد مادی گرایانه اساتید و در نتیجه تضعیف اخلاق پزشکی نیز از جمله نکات منفی حاصل از اجرای این طرح ذکر گردیده است. نتیجه. مروری بر نتایج مطالعات معتبر جهانی در کشورهای در حال توسعه نشان از عدم کفایت طرح خودگردانی در بیمارستانهای آموزشی و حتی غیر آموزشی دارد. مسئولین آموزشی و اساتید کشور نیز بر حذف این طرح مدیریتی در بیمارستانهای آموزشی یا تغییر کلی ساختاری آن تاکید دارند. به نظر میرسد حتی در صورت پذیرش این طرح؛ حداقل باید بار مالی تحمیل شده ناشی از آموزش به گونه ای مناسب (سوبسید مستقیم دولت بر اساس هزینه محاسبه شده سرانه تربیت دانشجو یا با حذف فرانشیز دریافتی از بیماران به عنوان یارانه آموزشی) کاهش یابد. آدرس. ساختمان شماره 2 وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی, خیابان وصال شیرازی, بلوار کشاورز, تهران.

مقدمه. تعیین نیازهای آموزشی اولین گام برنامه ریزی آموزشی ونخستین عامل ایجاد تضمین کیفیت واثربخشی کارکرد آموزش است. کلیه تصمیمات در خصوص تدارک اهداف ومحتوای آموزشی مناسب واستفاده موثراز سایرمنابع تابعی از مطالعات نیازسنجی است. هدف این مطالعه تعیین تطابق نیازآموزشی ومحتوای آموزشی ارائه شده در دوره های بازآموزی بیماری های شایع روانپزشکی وبیماری های شایع اطفال بوده است. روش ها. این پژوهش یک مطالعه مقطعی است. 50 نفر از مشمولین آموزش مداوم سال 80 که در دوره های آموزشی روانپزشکی واطفال شرکت نموده اند. نمونه پژوهش را تشکیل داند. ابزارجمع آوری داده ها وپرسشنامه آموزش مدون دوره بازآموزی بود متشکل از ویژگی های فردی وسئوالات سنجش تطابق نیاز ومحتوا برای دوره روانپزشکی واطفال که براساس مقیاس 5 درجه ای لیکرت تنظیم گردید. روایی ابزاربا استفاده از روایی محتوا ونظرخواهی ازصاحب نظران r=0.98 وپایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون مجدد r=0.85 محاسبه شد. داده ها با نرم افزارSPSS و با استفاده از آزمونهای مناسب مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت. یافته ها. بیشترین نیاز دردوره بیماری های شایع اطفال یا 1/96 درصد مربوط به کاربرد بالینی آنتی بیوتیکها و 7/80% مربوط به عفونتهای حاد تنفسی بوده است. بیشترین مطابقت بین نیاز ومحتوا دراین دوره مربوط به برخورد با بیمارتب دار83% وکاربرد بالینی آنتی بیوتیکها 8/81% وکمترین مطابقت مربوط به مواد تیفوئید، بروسلوزو بیماری های پوست به ترتیب 25%، 6/16%و 7/16% بوده است. بیشترین نیاز دردوره بیماری های روانپزشکی مربوط به اختلالات اضطرابی 6/82% ودرمانهای دارویی 6/69% وبیشترین مطابقت مربوط به اختلالات اضطرابی 74%، اعتیاد4/70% ودرمانهای دارویی 4/ 70% بوده است. کمترین تطابق مربوط به سبب شناسی 9/25% واختلالات سوماتوفرم تجزیه ای وساختگی 2/22% بوده است. همچنین بین متغیرسابقه کاربا نظرات افراد درزمینه تطابق نیاز ومحتوا دردوره روانپزشکی با P<0.05 رابطه معنی داروجود داشت بطوریکه افراد با سابقه کاربیشتر، تطابق بیشتری دراین زمینه احساس نمودند. همچنین بین نظرات مشمولین دردوره بیماری های شایع اطفال با متغیرجنس رابطه معنی دار آماری وجود داشت ومردان نسبت به زنان تطابق بیشتری را اعلام نمودند. نتیجه. براساس یافته های تحقیق به نظرمی رسد که در برنامه ریزی های آینده بتوان با تحلیل محتوا براساس نیاز آموزشی تاکید بیشتری نمود وازنتایج آن که اثربخشی بیشترآموزش وجلب رضایت مشمولین خواهد بود استفاده کرد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی کرمان, کرمان.

مقدمه. ازجمله عواملی که معمولا"درنظامهای آموزش عالی ارزیابی می شود فرآیند آموزش ووضعیت دانش آموختگان می باشد، نظرات دانشجویان ازمواردی است که برای ارزشیابی فرآیند آموزش مورد توجه می باشد این مطالعه بصورت کیفی در خصوص وضعیت آموزش تئوری، عملی، وسایل کمک آموزشی وچگونگی نقش دانشجویان بصورت مباحثه گروهی (FGD) انجام شده است. روش ها. ازدانشکده های زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی دو گروه ازدانشجویان ترم آخر براساس معدل (بیشتراز15 وکمتراز15)به شکل تصادفی انتخاب شدند ودرهرگروه حداقل 10-8 نفرشرکت داشتند درمجموع 87 دانشجو درطرح شرکت کردند بطورمتوسط برای مباحثه گروهی حداقل 5/1 وحداکثر 45/1 ساعت زمان صرف شده است. بعدازجمع بندی نظرات نتایج برمبنای پرسشنامه راهنما براساس نظراکثریت واقلیت افراد بیان شده است ملاک اکثریت گفته های 80 درصد دانشجویان و اقلیت برمبنای 40-30 درصددانشجویان منظور شده است. یافته ها. اکثریت دانشجویان ازنحوه تدریس اساتید بخصوص دروس اختصاصی راضی نبودند وبعللی از جمله استفاده از شیوه های سنتی تدریس، غیرکاربردی بودن مطالب، عدم تسلط اساتید برمطالب وانتقال آن وناهمگون بودن برنامه ریزی آموزشی براساس تخصص اساتید اشاره کردند. درخصوص واحدهای عملی نیز اکثریت دانشجویان به دلالیل مختلف ازجمله، عدم تناسب آموزش بالینی بااهداف آموزشی، برنامه ریزی نادرست دربخشها،استفاده ازمربیان کم تجربه وکمبود امکانات وتجهیزات دربخشها ابراز نارضایتی نمودند اهم راهکارهایی که توسط دانشجویان جهت رفع نواقص مطرح شد عبارتند از: ادغام کلاسهای تئوری وبالینی، فشرده شدن علوم پایه، استفاده ازشیوه های نوین تدریس، ارائه مطالب به شکل کاربردی، تجهیز مراکزکارآموزی وارزشیابی دانشجویان براساس عملکرد نه تکالیف پایان کارآموزی بود. درخصوص محیط فیزیکی نیمی از دانشجویان بعلت غیراصولی بودن مکانهای آموزشی ازنظر ساختمان وتهویه ابراز نارضایتی نمودند اکثردانشجویان مواردی ازجمله استفاده نادرست ازوسایل کمک آموزشی وکمبود وسایل کمک آموزشی رامطرح نمودند.درارتباط بامنابع اطلاع رسانی اکثریت دانشجویان ازوضعیت کتابخانه ها واینترنت رضایت نداشته واظهار میداشتند تعداد کتب مرجع درکتابخانه ها کم ودسترسی به اینترنت جهت کسب اطلاعات به روز، برای اکثریت دانشجویان امکان پذیر نیست. اکثریت دانشجویان معتقد بودند دانشجو می تواند نقش مهمی درامرآموزش ایفا کند ولی فرصت مداخله بعلت انتقاد پذیرنبودن مسئولین به دانشجویان داده نمی شود. نتیجه. باتوجه به مشکلات موجود درآموزش تئوری وعملی به نظرمی رسد برای ارتقاء سطح آموزش مسئولین بامشارکت دانشجویان واساتید تحولی جدی درراستای تدوین برنامه های آموزش مدون منطبق بانیاز فراگیر درعرصه عملکردی، بازنگری وهمفکری نمایند. آدرس. مرکز بهداشت استان, بلوار بهداشت, زاهدان.

مقدمه. با توجه به اهمیت راهبردهای مطالعه و یادگیری در پیشرفت تحصیلی که لزوم سنجش آنرا ایجاب میکند و با توجه به فقدان اطلاعات در مورد راهبردهای مورد استفاده دانشجویان، این پژوهش با هدف بررسی راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1378 و تعیین عوامل مرتبط با استفاده از این راهبردها انجام شد. روش ها. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 412 دانشجوی سال اول تا سوم رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی که در سال 1378 مشغول به تحصیل بوده اند، انتخاب شدند. دانشجویان خارجی از مطالعه حذف شدند. راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان با استفاده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان با استفاده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری تالیف شده توسط وین اشتین و همکاران بررسی شد. این پرسشنامه برای استفاده در این پژوهش به زبان فارسی ترجمه و 3 مطالعه مقدماتی بر روی آن انجام شد. این پرسشنامه یک ابزار تشخیصی است که شامل 10 حیطه نگرش، انگیزش، کنترل وقت، اضطراب، تمرکز، انتخاب ایده اصلی، راهنمای مطالعه، پردازش اطلاعات خودآزمایی و راهبردهای آزمون می باشد. اطلاعات فردی و سوابق تحصیلی از پرونده های تحصیلی دانشجویان استخراج شد. نیمرخ راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان با جدول نمونه هنجاری دانشجویان آمریکا مقایسه گردید. یافته ها. دانشجویان از سه مقیاس راهبردهای آزمون، نگرش و کنترل اضطراب بیشترین نمرات و از انتخاب ایده اصلی، کمترین نمرات را کسب نمودند. راهبردهای مطالعه و یادگیری دانشجویان در رشته ها و پایه های تحصیلی مختلف با یکدیگر تفاوت آماری معنی دار نداشت. دختران از نگرش بهتری نسبت به تحصیل برخوردار بودند (000/0 p =) و پسران به میزان بیشتری از راهبردهای پردازش اطلاعات استفاده میکردند (025/0 p =). دانشجویانی که حداقل در یکی از ترمهای گذشته مشروط شده بودند درحیطه های اضطراب (000/0 p =)،پردازش اطلاعات (005/0 p =)، انتخاب ایده اصلی (033/0 p=)، خودآزمایی (34/1 p =) و راهبردهای آزمون (000/0 p =) نمرات کمتری کسب کردند. نمرات دانشجویان مورد مطالعه در راهبردهای آزمون معادل صدک 80 و در کنترل اضطراب و تمرکز معادل صدک 75 و در فعالیتهای انگیزشی معادل صدک 15 نمونه هنجاری دانشجویان آمریکا بود. نتیجه. یافته ها بیانگر عملکرد خوب دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد در استفاده از راهبردهای آزمون، کنترل اضطراب و تمرکز و سطح پایین فعالیتهای انگیزشی آنان می باشد. استفاده از پرسشنامه راهبردهای مطالعه و یادگیری در تعیین حیطه های قوت و ضعف مطالعه دانشجویان بویژه در بررسی مشکلات یادگیری دانشجویانی که سابقه افت یا شکست تحصیلی دارند و نیز آموزش راهبردهای صحیح مطالعه و یادگیری به دانشجویان توصیه می شود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی مشهد, خیابان دانشگاه, مشهد.

مقدمه. آموزش مناسب دانشجویان بالینی پزشکی و آماده نمودن آنان برای تشخیص و درمان مناسب بیماری ها از اهداف آموزش پزشکی می‎باشد. با توجه به شیوع بالای بیماری های عفونی و با توجه به اهمیت و تطبیق محتوای آموزشی با نیازهای جامعه این مطالعه به منظور سنجش آگاهی های علمی کارورزان پزشکی در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی گلستان در زمینه تشخیص، درمان و اقدامات پیشگیری چهار بیماری مهم عفونی انجام گردید. روش ها. این مطالعه توصیفی با استفاده از پرسشنامه چهار جوابی در زمینه آگاهی های مربوط به تشخیص، درمان و پیشگیری چهار بیماری عفونی مننژیت، تب مالت، سل و اسهال خونی از 44 نفر از کارورزان رشته پزشکی انجام گردید. یافته ها. میزان آگاهی علمی کارورزان (درصد پاسخهای صحیح) در مورد بیماری چهارگانه عفونی 41درصد می‎باشد که این میزان در مورد تب مالت 63 درصد، اسهال خونی 44 درصد، سل 63 درصد و مننژیت 27 درصد است. بین میزان آگاهی علمی کاروزان و تعداد بیماران دیده شده همبستگی آماری معنی‎داری مشاهده نگردید. تیجه‎. این مطالعه نشان داد که میزان آگاهی علمی کارورزان در زمینه چهار بیماری شایع عفونی کافی نبوده ونیاز به بازنگری برنامه آموزش مدون در زمینه آموزش بیماری های عفونی دانشجویان رشته پزشکی می‎باشد. آدرس. دانشکده پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی گرگان, گرگان.

مقدمه. از پنج سال پیش تاسیس مراکز آموزش مهارت های بالینی(clinical skills lab) در برخی دانشگاه های کشور شروع شده است. مدیران مراکز آموزش مهارت های بالینی دانشگاه ها در کارگاه آموزشی مدیران این مراکز در دی ماه 1380 مطرح کردند که وجود استاندارد هایی برای این مراکز باعث خواهد شد تا مدیران بتوانند با تکیه بر آن ها حداقل های ضروری مرکز را تضمین کنند. همچنین وجود این استاندارد ها پایه ای برای ارزیابی های درونی و بیرونی مراکز خواهد بود. روش ها. در تدوین این استاندارد ها، از قالب «استاندارد های بین المللی پایه دانشکده های پزشکی» که توسط فدراسیون جهانی آموزش پزشکی(WFME) تهیه شده است استفاده شد. سپس حیطه های اصلی استاندارد ها در شش عنوان برنامه ریزی، مدیریت, دانشجویان, برنامه آموزشی، ارزشیابی برنامه و منابع آموزشی تعیین و زیرحیطه های آنان نیز مشخص شدند. سپس پیش نویس استانداردهای مربوط به هر حیطه با استفاده از منابع آموزشی و مدیریتی موجود و تجربیات کارشناسان معاونت آموزشی و امور دانشگاهی تدوین شد. پیش نویس اولیه در سه مرحله اصلاح و ویرایش شد. پیش نویس اصلاح شده برای نظرسنجی به دوازده دانشگاه علوم پزشکی که طبق ارزیابی های معاونت آموزشی و امور دانشگاهی جزو دانشگاه های صاحب تجربه در تاسیس مرکز آموزش مهارت های بالینی بودند ارسال شد و با اعمال نظرات دانشگاه ها استاندارد ها نهایی شد. این استانداردها در دو سطح «استاندارد ضروری» و «استاندارد کیفیت» تقسیم شده اند. «استانداردهای ضروری» استانداردهایی هستند که رعایت آن ها در هر مرحله از راه اندازی و توسعه ضروری است. «استانداردهای کیفیت» استانداردهایی هستند که اجرای آن ها را می توان به مراحل بعدی توسعه موکول کرد. یافته ها. نتیجه طرح فوق 30 استاندارد ضروری و 21 استاندارد کیفیت برای مراکز آموزش مهارت های بالینی است که در 6 حیطه و 27 زیرحیطه تنظیم شده اند. نتیجه. با استفاده از استاندارد های مورد توافق می توان:برنامه ریزی دقیق تری برای تاسیس و را هاندازی این مراکز انجام شود. ارزیابی درونی مراکز را انجام داد. ارزیابان وزارت متبوع می توانند ابزار منطقی, تعریف شده و یکسانی برای پایش مستمر این مراکز به کار برند. آدرس. دبیرخانه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی, خیبان وصال, بلوار کشاورز, تهران.

مقدمه. روند تغییرات آموزش پزشکی از سنتی به جامعه نگر، بهره گیری بیشتر از دروس پزشکی اجتماعی و ارائه آنها در مقاطع مناسب تحصیلی به دانشجویان را ایجاب مینماید. هدف این مطالعه، مقایسه عملکرد تحصیلی دانشجویان دوره های فیزیوپاتولوژی و کارآموزی بالینی در درس عملی پزشکی اجتماعی میباشد. روش ها. تمام دانشجویان دانشکده پزشکی که تاکنون واحد کارآموزی بهداشت را اخذ کرده اند مورد مطالعه قرار گرفتند. برای تمام دانشجویان در ابتدای ورود به دوره، پیش آزمون و در انتها پس آزمون به عمل آمد. محتوای درسی و شیوه ارزشیابی تمام دانشجویان یکسان بود. رابطه متغیرهای جنس، گذراندن دوره های اطفال و زنان، مقطع تحصیلی با نمرات پیش آزمون، پس آزمون و کارآموزی مورد بررسی قرار گرفتند. از آزمونهای t، t زوج، آنالیز واریانس و همبستگی برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها. از 239 دانشجو، 2/37% در دوره فیزیوپاتولوژی و 8/62% در مقطع کارآموزی بالینی تحصیل میکردند. 50% دانشجویان دختر و بقیه پسر بودند. میانگین نمرات پیش آزمون، پس آزمون و کارآموزی دانشجویان مقطع کارآموزی بالینی بالاتر از دانشجویان مقطع فیزیوپاتولوژی بوده و تفاوت در دو مورد اول معنی دار بود(0001/0=P برای هر مورد). مقایسه کارآموزانی که دوره های زنان و اطفال را نگذرانده بودند با دانشجویان مقطع فیزیوپاتولوژی نشان داد میانگین نمره پس آزمون در دو گروه، تفاوت معنی دار دارد(به ترتیب 004/0P= و 0001/0 P=)، اما این تفاوت در میانگین نمره کارآموزی مشاهده نگردید. میانگین نمرات تمام آزمون ها به استثنای میانگین نمره کارآموزی و پیش آزمون در دختران در دو مقطع مورد مطالعه بالاتر از پسران بود و در تمام موارد تفاوت معنی دار بدست آمد(005/0 P<). گذراندن دوره های اطفال و زنان با میانگین نمرات پیش آزمون و کل نمره کارآموزی دانشجویان مقطع بالینی رابطه نداشت. تیجه. نتایج کلی نشان میدهد علیرغم مشارکت و فعالیت بیشتر و بالاتر بودن نمرات دانشجویان مقطع کارآموزی نسبت به فیزیوپاتولوژی، عملکرد تحصیلی هر دو گروه مشابه است. آدرس. گروه بهداشت و پزشکی اجتماعی, دانشگده پزشکی, دانشگاه شاهد, تهران.

مقدمه. ارزشیابی یکی از جنبه های مهم در فرایند فعالیتهای آموزشی است و توسط آن میتوان به کاستی ها و نقاط قوت برنامه اموزشی پی برد و راهکار مناسبی را در جهت حل مشکلات برنامه آموزشی ارائه نمود. روش ها. برای انجام این پژوهش پرسشنامه ای تهیه شده و در اختیار اساتید قرار گرفت و سپس اطلاعات استخراج شده توسط نرم افزاز SPSS مورد آنالیز قرار گرفته است. یافته ها. بر طبق نتایج بدست آمده 5/72% اعضای هیئت علمی علوم پایه دانشگاه از ارزشیابی مرحله ای و 5/27% آنها از ارزشیابی تراکمی استفاده میکنند. مهمترین آزمونهای مورد استفاده برای ارزشیابی بترتیب سئوالات چند گزینه ای و آزمونهای کتبی (تشریحی) میباشد. اساتید عمدتا مهمترین ملاک ارزشیابی خود را امتحان پایان ترم میدانند. اکثریت قریب به اتفاق آنها (2/90%) بهنگام تدریس از طرح درس استفاده میکنند. حدود 30% آنها دارای مدرک Ph.D. بوده و عمدتا در بیش از یک مقطع تدریس مینمایند. 51% اساتید امتحان میان ترم برگزار میکنند. بین مقطع تحصیلی تدریس شده توسط اساتید و نحوه ارزشیابی آنها از دانشجویان رابطه معنی داری وجود داشت. نتیجه. با اینکه استاید عمدتا ارزشیابی مرحله ای را مورد استفاده قرار میدهند، اما با این حال، مهمترین ملاک ارزشیابی را امتحان پایان ترم میدانند. اکثر اساتید از نظر سنی و سابقه تدریس جوان بوده و میانگین تعداد واحدهائی را که در هر ترم تدریس مینایند، بیشتر از سقف موظف آنها میباشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی زاهدان, زاهدان.

مقدمه. بهبود کیفیت آموزش پزشکی از مسائل اصلی نظام آموزش پزشکی کشور می باشد. ساز و کارهای گوناگون جهت ارتقاء کیفیت آموزش مطرح بوده که از جمله آنها به ابزار ارزشیابی می باشد. در نظام آموزش عالی ارزشیابی آموزشی در سطح درون دادها (از جمله انتخاب دانشجو، هیئت علمی، برنامه درسی و...)، در سطح فرایند در سطح برون داد نظام آموزش بر روند فعالیتهای این نظام نظارت نموده و در جهت مطلوب هدایت می نماید. هدف کلی از اجرای این طرح، شناخت مدلل مشکلات موجود در گروه های بالینی و ارائه پیشنهادات لازم در سطوح مختلف اجرائی در جهت. رفع نواقص و نیز پیگیری موارد پیشنهادی بوده است اهداف ویژه شامل ارزیابی وضعیت مدیر گروه از دیدگاه هیئت علمی، ارزیابی وضعیت فعالیت آموزشی و پژوهشی هیئت علمی از دیدگاه خود، ارزیابی وضعیت فعالیت آموزشی و پژوهشی هیئت علمی از دیدگاه فراگیران، ارزیابی وضعیت اورژانس، درمانگاه،بخش اتاقهای عمل گروه های بالینی مربوطه ارزیابی وضعیت فضا و تجهیزات کمک آموزشی گروه های بالینی، ارزیابی وضعیت پرسنل پشتیبانی و نیروی انسانی تخصصهای گروهسهای بالینی، ارزیابی وضعیت کیفیت خدمات نیروی انسانی تخصصهای گروه های بالینی، ارزیابی وضعیت آموزشی گروه های بالینی از دیدگاه فراگیران بر حسب مراکز آموزشی درمانی می باشد. روش ها. مطالعه از نوع مقطعی می باشد. جامعه مورد مطالعه کلیه فراگیران مقاطع بالینی و فراهدهندگان گروه پزشکی (کارآموز، کارورز، دستیار و اعضاء هیئت علمی بالینی) بوده و نمونه گیری به صورت غیراحتمالی و بطریق سرشماری انجام شده است. شرکت کنندگان در این مطالعه شامل 240 کارآموز، 199کارورز و 261 دستیار و 209 عضو هیئت علمی می باشند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه خود ایفاد و چک لیست که توسط نمایندگان ارزشیابی خاص هر گروه بالینی براساس اهداف آموزشی و شاخصهای مصوب تهیه گردید و توسط افراد تحت مطالعه تکمیل و پس از جمع آوری داده ها، توسط نرم افزار آماری SPSS مورد توصیف قرار گرفت و نهایتا نتایج توسط نمایندگان ارزیابی درونی هر گروه بالینی تحلیل گشته و پیشنهادات اجرائی در چهار سطح مدیریت گروه، ریاست دانشکده پزشکی، معاونین دانشگاه علوم پزشکی ایران و ستاد وزارتخانه ارائه گردید یافته ها. نتایج حاصل از نظرات فراگیران و فرادهندگان در 16 گروه بالینی به طور کلی به شرح ذیل می باشد.ارزشیابی مدیریت گروه مطلوب، ارزشیابی استاد در خصوص فعالیتهای آموزشی و پژوهشی خود نیمه مطلوب، ارزشیابی نظر کارآموزان، کارورزان و دستیاران در مورد وضعیت آموزشی خود در گروه های بالینی به ترتیب نامطلوب و مطلوب و نیمه مطلوب، ارزشیابی اورژانس ها نیمه مطلوب، درمانگاه ها نیمه مطلوب، بخشها نیمه مطلوب، اتاق عمل نیمه مطلوب، فضا و تجهیزات کمک آموزشی نیمه مطلوب، پرسنل پشتیبانی و نیروی تخصصی نیمه مطلوب، کیفیت نیروی انسانی نامطلوب. نتیجه. به نظر می رسد نظام آموزشی پزشکی بالاخص در رده گروه های بالینی در دانشگاه علوم پزشکی ایران که از جمله ده دانشگاه علوم پزشکی اصلی در کشور محسوب می گردد امری اجتناب ناپذیر است، نظرات متخصصین گروه های بالینی عموما حکایت از عدم برنامه ریزی اصولی در جذب متناسب دانشجو، هیات علمی علاقمندی، نیروی انسانی با مهارت، عدم وجود امکانات کمک آموزشی متناسب، عدم تامین امنیت مالی اساتید و اجراء نادرست طرح خودگردانی مراکز آموزشی درمانی داشته و از اینرو عوامل مذکور می تواند اثرات مضاعفی در کاهش کیفیت آموزش پزشکی داشته باشند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی ایران, تهران.

مقدمه. تدوین طرح درس از مراحل اساسی فعالیتهای قبل از تدریس برای هر مدرس است و می تواند تا حدود زیادی راهگشای وی برای ارائه آموزش مؤثر و با کیفیت بالاتر باشد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تعیین وضعیت طرح درس اعضاء هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد صورت گرفته است. این بررسی بر روی طرح درس نظری کلیه اعضاء هیئت علمی شاغل در دانشکده های پزشکی، دندانپزشکی، پرستاری مامایی، بهداشت و پیراپزشکی انجام شده است. روش ها. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و چک لیست مربوط به وضعیت طرح درس در 9 بخش جداگانه طرح درس شامل‹‹ اطلاعات عمومی، مقدمه، اهداف کلی، اهداف ویژه، استراتژی آموزشی، روش و نحوه ارزشیابی، منابع و برنامه زمان بندی با امتیاز بندی مشخص ›› استفاده شده است. یافته ها. نتایج نشان می دهد که در اکثر موارد اشکالات موجود در تدوین طرح درس مربوط به مقدمه، افعال اهداف کلی و ویژه، نحوه ارزشیابی وارائه منابع می باشد. درضمن جهت نیل به نتایج دقیق تر ارتباط میان امتیاز طرح درس اعضاء هیئت علمی با مواردی مانند دانشکده محل کار عضو هیئت علمی، سن، جنس، مرتبه علمی، میزان سابقه تدریس و... سنجیده شده است. در اصل مقاله بصورت مبسوط نتایج حاصل ازاین پژوهش مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. آدرس. مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی, یزد.

مقدمه. دلیل وجودی هر سیستم آموزشی تحقق بخشیدن به هدفهای آن نظام است. اگر هدفهای مورد نظر به درستی تحلیل و اولویت های آن به روشنی تعیین و تسریع نشده باشد امکان حرکت و فعالیت صحیح و در نهایت تحقق هدفهای آموزشی در درون آن نظام غیر ممکن خواهد بود.به این منظور کمیته برنامه ریزی درسی مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه در سال 79 پیگیری نگارش اهداف آموزشی توسط گروه های مختلف آموزشی را سرلوحه کار خود قرار داد. این مطالعه به تجزیه و تحلیل اهداف آموزشی نگارش یافته توسط گروه های آموزشی می پردازد. روش ها. این مطالعه به صورت توصیفی بر روی اهداف یادگیری نگارش یافته دروس میکروبشناسی، ویرو س شناسی، فیزیولوژی 1، فارماکولوژی، بافت شناسی، تغذیه پزشکی رشته پزشکی، میکروبشناسی کارشناسی علوم آزمایشگاهی و درس روش بیهوشی 1 دوره کاردانی هوشبری، مدارک پزشکی 1، بیماری های داخلی جراحی 1 و عفونی، پرستاری ویژه، پرستاری بهداشت جامعه 3، انگل شناسی، حشره شناسی و قارچ شناسی رشته پزشکی، کارآموزی نوزادان، بارداری و زایمان 1، کارآموزی داخلی جراحی، نشانه شناسی و معاینات فیزیکی، کارآموزی بهداشت، ریاضیات و آمار حیاتی صورت گرفت.این اهداف توسط گروه های آموزشی در حیطه های مختلف یادگیری طبقه بندی و بام بندی گردید. فراوانی اهداف یادگیری در حیطه های مختلف تعیین گردید. همچنین فراوانی اهداف بر اساس سطو‍ ح مختلف حیطه شناختی به دست آمد و نتایج درمورد دروس مختلف مقایسه گردید. یافته ها. در مجموع 8113 هدف یادگیری بررسی شد. از کل اهداف مورد بررسی 7/96% در حیطه شناختی، 8/1 % در حیطه روانی حرکتی و 2/1% در حیطه عاطفی بود. اهداف یادگیری حیطه شناختی براساس سطوح مختلف یادگیری (طبقه بندی بلوم) بررسی و نتایج آن به شرح زیر است: 7/37% در سطح دانش، 6/37%در سطح درک، 8/15% در سطح کاربرد، 3/5% در سط‍ح تجزیه و تحلیل، 7/2% در سط‍ح ترکیب و 0/9% در سطح ارزشیابی بود. نتیجه. نتیجه گیری می شود که بخش عمده اهداف تدوین شده در حیطه شناختی و به ویژه در سطح دانش بود. اهداف عاطفی حداقل تعدا د را دارا بوده که شاید علت این باشد که این اهداف با نگارش ها، عواطف، علایق و ارزشها سر و کار دارد و ارزشیابی درجه تحقق اهداف های رفتاری آنها بسیار مشکل است. نظر به اینکه با ارائه بازخورد مناسب به گروه های آموزشی می توان به ارتقاء کیفی آموزش کمک نمود کمیته برنامه ریزی درسی دانشگاه علوم پزشکی کاشان مصمم است ضمن انجام این مهم گروه های آموزشی را تشویق به نگارش اهداف آموزشی سایر دروس نموده تا بستر مناسب برای تحقق اهداف آموزشی فراهم آورد. آدرس. مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان, کاشان

مقدمه. با توجه به اهمیت انتخاب رشته تحصیلی درآینده شغلی، انجام یک پژوهش درزمینه بررسی آگاهی دانشجویان کاردانی هوشبری از شرح وظایف ونحوه ادامه تحصیل خود ضروری بنظرمی رسید. به این منظوراین بررسی برروی دانشجویان کاردانی هوشبری دانشگاه علوم پزشکی کاشان انجام گردید. روش ها. این مطالعه بصورت توصیفی برروی 50 نفر از دانشجویان به منظورتعیین میزان آگاهی آنان از رشته هوشبری قبل از انتخاب رشته وازطریق پرسشنامه صورت گرفت. بخش اول سئوالات شامل اطلاعات دموگرافیک وبخش دوم سئوالات منعکس کننده آگاهی پذیرفته شدگان از رشته کاردانی هوشبری قبل از انتخاب رشته بود برای تجزیه وتحلیل اطلاعات ازنرم افزارSPSS (آزمونهای t وX2) استفاده شد. یافته ها. ازبین دانشجویان مورد بررسی 35 نفر (70%) ورودی1379 و15 نفر(30%) ورودی 1380 (11 نفر (22%) مرد و 39 نفر (78%) زن)بودند. براساس نتایج بدست آمده 3/65 % افراد قبل از انتخاب رشته هیچگونه اقدامی درجهت کسب آگاهی ننموده بودند. ازنظرمیزان آگاهی، 8/18 % دانشجویان قبل از انتخاب رشته آگاهی خوب، 50% متوسط و2/31% آگاهی ضعیف داشتند (P=0.008) نمره آگاهی پسران 5/3 3/9 ودختران 8/3 9/5 بود. (p=0.015). نمره آگاهی ورودی های 79، 9/3 4/6 وورودی های 80، 8/3 2/7 بدست آمد. (p=0.4). ازبین افرادیکه آگاهی خوب داشتند 3/31 % با مشورت و 5/12% بدون مشورت اقدام به انتخاب رشته نموده بودند. نتیجه. با توجه به نتایج بدست آمده اکثردانشجویان نسبت به انتخاب رشته انتخابی آگاهی خوب نداشته وتلاشی جهت کسب اطلاعات درمورد آن ننموده بودند در حالیکه افرادیکه جهت انتخاب رشته مبادرت به مشورت نموده بوند از آگاهی بیشتری برخورداربودند. با توجه به اهمیت انتخاب رشته تحصیلی درآینده شغلی امید است با انجام پژوهش های گسترده تردراین زمینه راهی بسوی افزایش آگاهی دانشجویان گشوده گردد تا قبل از انتخاب رشته با اشراف کامل به رشته های دانشگاهی مبادرت به انتخاب نمایند. آدرس. مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کاشان, کاشان.

مؤسسه. وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی پس از تدوین استانداردهای بین المللی برای آموزش پزشکی پایه (عمومی)، فدراسیون جهانی آموزش پزشکی (WFME) در سال 2001، با تشکیل یک گروه ویژه نسبت به تدوین راهنمای این فدراسیون برای آموزش پزشکی تخصصی اقدام نمود. گزارش این گروه ویژه در سپتامبر 2001 منتشر شد. این استانداردها در قالب 9 شاخه و 37 زیر شاخه تدوین شده اند. محورهای اصلی این راهنما شامل رسالت و پیامدها، فرایند آموزش، ارزیابی آموزش گیرندگان، آموزش گیرنده، آموزش دهندگان، محیط ها و منابع آموزشی، ارزشیابی دوره آموزشی، مدیریت و امور اداری، و ارزیابی و بازنگری مستمر کیفیت می باشند. در هر شاخه در قالب یک یا چند زیر شاخه وضعیت مطلوب آموزش پزشکی تخصصی در دو سطح استاندارد پایه (ضروری) و استاندارد ارتقای کیفیت تعریف شده است. بررسی تطبیقی نظام آموزش پزشکی تخصصی کشور از نظر قوانین و مقررات مربوطه، به ویژه آیین نامه ها، دستورالعمل ها و استانداردهای ساختار نوین ارزشیابی و اعتباربخشی آموزش پزشکی تخصصی کشور با استانداردهای WFME می تواند نقاط قوت و ضعف آن را بهتر نمایان سازد. در این مقاله با بیان هر یک از استانداردهای WFME برای آموزش پزشکی تخصصی به مقایسه وضعیت نظام آموزش پزشکی تخصصی کشور از منظر مقررات و استانداردهای آموزشی موجود با آن می پردازیم. بر اساس نتایج این بررسی مشخص می شود که از میان 37 استاندارد پایه راهنمای مورد ذکر، در 34 مورد مقررات و استانداردهای آموزش پزشکی تخصصی کشور دارای انطباق مناسب تا کامل با این استانداردها می باشد. هر چند انطباق ذکر شده قابل توجه می باشد اما لازم است تلاش های بیشتری برای تامین موارد عدم انطباق، و نیز تحقق استانداردهای ارتقای کیفیت انجام گیرد. آدرس. دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی, ساختمان شماره 2 وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی, خیابان وصال شیرازی, بلوار کشاورز, تهران.

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی تهران مقدمه. شناخت مشکلات عملی موجود در برنامهریزی آموزشی از دید اعضاء هیئت علمی که در واقع مجریان اصلی برنامه آموزشی می باشند و ارتقاء کیفیت آموزش از طریق اصلاح مشکلات برنامه روش ها. پژوهش فوق یک مطالعه توصیفی بوده و از طریق پرسشنامهای که اعتبار, پایایی و میزان عملی بودن آن با نظارت متخصصین قبلا تایید شده بود اطلاعات مورد نظر جمعآوری شد. نحوه نمونه گیری به صورت سرشماری بوده و میزان پاسخگویی 49% می باشد. نتایج حاصل توسط نرم افزاری آماری Spss تجزیه و تحلیل شد. یافته ها. درمورد اهداف تربیت دانشجو 4/55% واحدهای مورد پژوهش معتقدند این اهداف پاسخگوی نیازهای حرفهای دانشجویان نبوده و متناسب و هماهنگ با نیازهای جامعه نیست(4 / 57%) اغلب پاسخگویان میزان شناخت دانشگاه از نیازهای جامعه(7/ 73%) و میزان شناخت دانشگاه از نیازهای حرفهای فارغ التحصیلان (3 / 76%) را ناقص و محدود میدانند. امادر مورد اهداف دروس تخصصی اکثریت نمونه ها معتقدند این اهداف پاسخگوی نیازهای حرفهای دانشجویان بوده (7 / 52%) و با نیازهای جامعه هم هماهنگ است (9/50%) ولی ارتباط بین دروس پایه و بالینی ضعیف (9/69%) و بسیارمبهم و نامعلوم است (8/63%). اکثریت واحدهای مورد پژوهش (3/79%) کیفیت ارزشیابی های انجام شده از دانشجو چه در طول دوره تحصیل و چه پایان دوره (56%) را نامطلوب میدانند. نتیجه. به جهت رفع مشکلات فوق مشارکت بیشتراعضاء هیئت علمی در امر برنامهریزی آموزشی و تجدید نظر کلی در این برنامه ها ضروری به نظر میرسد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تهران, خیابان نصرت شرقی, تهران.

مقدمه. یکی از اهداف مهم آموزش عالی ارزشیابی عملکرد آموزشی استاد به منظور ارتقاء تدریس است. در این راستا طی 30 سال گذشته صدها مقاله انتشار یافته که وسعت پراکندگی مطالعات در زمینه های مختلف از روایی، پایایی تا مفید و غیر مفید بودن باعث شده است که نتوان عقاید محققین را خلاصه نمود. این تحقیق دو مبحث را مورد بررسی قرار می دهد. نخست روایی و پایایی از دیدگاه موافق و مخالف بحث می شود و سپس اشکال مفهومی کاربرد یافته های SET جهت یقین اثربخشی تدریس ارائه می گردد. لذا هدف از این تحقیق تعیین صحت و اعتبار ارزشیابی استاد با توجه به دیدگاه های موافق مخالف و نیز مشخص نمودن اشکال مفهومی آن است. روش ها. این تحقیق یک مطالعه کتابخانه ای و جامعه مورد بررسی مقالات مروری و تحقیق مربوط به ارزشیابی استاد بوده است در این رابطه ‍(از بین 1000 مقاله مربوط به سالهای 1955-1990 که از طریق کتابخانه های کشور خارج از کشور و اینترنت تهیه شده بود تعداد 100 مقاله بطور تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت سپس اطلاعات حاصل از مقالات بصورت مقایسه ای تجزیه وتحلیل گردید. یافته ها. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که طرفداران SET معتقدند که دانشجویان دارای نوعی فراشناخت هستند که باعث می گردد ارزشیابی آنها از استاد صحیح و دقیق باشد در حالیکه مخالفان قضاوت دانشجویان عینی نبوده و ذهنی می باشد لذا از روایی لازم برخوردار نیست همچنین موافقین SET با توجه به همبستگی بین ارزشیابی استاد توسط دانشجویان در حال تحصیل و فارغ التحصیل اظهار می دارند که ارزشیابی استاد توسط دانشجو از ثبات و پایایی برخوردار است ضمن اینکه یکسان بودن ارزشیابی دانشجو از یک استاد از یک درس در طول چند سال در تحقیقات بیانگر پایایی قضاوت دانشجود بوده است. مخالفان اظهار می دارند که پایایی ارزشیابی استاد توسط دانشجو متاثر از محیط آموزشی، ویژگی های دانشجو، ویژگی های استاد و ویژگی های دوره آموزشی است. اشکال مفهومی در زمینه کاربرد SET این است که دانشجویان تنها منبع مقید تعیین اثربخشی استاد محسوب می شوند و این تصور غلط وجود دارد که یک واحد اندازه گیری ثابت و منحصربفرد (متریک) تحت عنوان اثربخشی تدریس، معیار قضاوت دانشجو در زمینه ارزشیابی استاد است و نظر دانشجو در این زمینه بعنوان یک واقعیت (fact) در نظر گرفته می شود. تیجه. نتایج تحقیق نشنان دادا که ارزشیابی استاد توسط دانشجو از روایی لازم برخوردار نبوده و استناد به یافته های حاصل از SET به تنهایی پاسخگوی ارزشیابی استاد نمی باشد و می بایست از روش های دیگری بعنوان مکمل در این رابطه استفاده نمود. روش های مذکور باید شامل مجموع معیارهایی از عملکرد آموزشی استاد باشدکه فقط عوامل تحت کنترل استاد را منعکس نماید همچنین اشکال مفهومی در SET را نمی توان رفع نمود. آدرس. مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز

مقدمه. رویارویی با پدیده انفجار اطلاعات لزوم تربیت افرادی متفکر و اندیشمند را محسوس ساخته است در این میان بکارگیری راهبردهای آموزشی مؤثر در فرایند آموزش دانشجویان پرستاری که مسؤولیت خطیر مراقبت از بیمار را بر عهده دارند از اهمیت ویژه ای برخوردار است پژوهش حاضر با توجه به نقایص موجود در فرایند آموزش یادگیری دانشجویان پرستاری و به منظور آزمودن راهبرد بازاندیشی صورت گرفته است. روش ها. گروه هدف این پژوهش 20 نفر از دانشجویان سال چهارم پرستاری شهرستان تبریز بوده اند که به مدت 10 هفته یک برنامه بازاندیشی را تجربه نموده اند این دانشجویان طی یک کارگاه آموزشی با اصول بازاندیشی آشنا شده و به مدت 10 هفته بر فعالیتهای بالینی خود بازاندیشی نموده اند، به دانشجویان یک راهنما در مورد نحوه انجام بازاندیشی داده شد و از آنان خواسته شد تا تفکرات خود را پیرامون تجارب بدست آمده از محیط بالینی در ژورنالهای شخصی خود بنویسند. ژورنالهای دانشجویان که بصورت هفتگی به پژوهشگر تحویل داده می شد مورد مطالعه قرار می گرفت و به آنها بر اساس مقیاس سطوح بازاندیشی و راهبردهای تفکر در پرستاری بازخورد مناسب داده می شد. در پایان مدت مذکور دانشجویان در دو گروه 10 نفری در مصاحبه گروهی شرکت نمودند و به سؤالات باز طرح شده توسط پژوهشگر پاسخ دادند. مباحث دانشجویان روی دو نوار کاست ضبط گردید. از مطالب ضبط شده نسخه برداری شد و مطالب نسخه برداری شده به روش کیفی مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفت کدگذاری طی سه مرحله انجام و داده ها طبقه بندی و سپس نامگداری شد. نامهای داده شده به هر طبقه بندی سازه های بدست آمده از این پژوهش است. یافته ها و نتیجه. نتایج و تحلیل یافته ها نشان داد که بازاندیشی بر 5 حیطه تفکر، یادگیری، مراقبت، مکانیزمهای خود تنظیمی و انگیزش تاثیر دارد. مفاهیم و سازه های بدست آمده در این پژوهش هر کدام عنصر مهمی در فرایند یادگیری دانشجویان است. سازه های بدست آمده از این پژوهش در چرخه یادگیری تجربی که توسط کلب (1984) ارائه شده است قابل ادغام است آدرس. مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز, تبریز.

مقدمه. ازمسائلی که دانشجویان پزشکی ومسئولین آموزش با ان روبرو هستند, اهمیت دروس علوم پایه درفهم دروس بالینی و ارزیابی وضعیت تحصیلی دانشجودر مقاطع بعد ازعلوم پایه است.هدف ما دراین پژوهش بررسی همبستگی بین امتحان جامع علوم پایه (CBSE) وامتحان جامع پیش کاورزی (CPIE) وتعیین اعتبار پیشگویی CBSE برای CPIE است, روش ها. مطالعه مقطعی برروی 103 دانشجوی پزشکی از سه ورودی مختلف وشامل 52 مذکر و 51 مونث انجام شد.جهت مقایسه میانگین CBSE و CPIE درد و جنس از ازمون Tمستقل و جهت بررسی ارتباط نمره CBSE باCPIEوتعیین اعتبار پیشگوییCBSE برای CPIE از همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ساده استفاده شد. یافثه ها. میانگین CBSE درجنس مذکر71/16±71/122و مونث82/14±70/119ومیانگین CPIE درجنس مذکر45/13±73/118ومونث81/16±21/118بود,که دوشاخص مذکور بین دوجنس تفاوت معنی داری نداشتند.ضریب همبستگی بین این دو شاخص درکل دانشجویان 598/0واعتبار پیشگویی CBSE برای CPIEبرابر 358/0بود. ضریب همبستگی و اعتبارپیشگویی درجنس مذکربترتیب 513/0و263/0 ودرمونث بترتیب 696/0و485/0بود. نتیجه. نتایج این مطالعه نشان داد که همبستگی معنی داری بین CBSEوCPIE وجود داردوازمون CBSE ابزار معتبری برای شناسایی دانشجویانی است که در معرض شکست یا موفقیت درامتحان CPIE قرار دارندوبا اگاهی ازنمره CBSE میتوان تاحدودی نمره CPIE راپیشگویی کرد.ضریب همبستگی واعتبار پیشگویی درجنس مذکر بیشترازمونث است. میانگین نمرات مذکوردر دو جنس باهم اختلاف معنی داری ندارند.

مقدمه. ارزشیابی استاد توسط دانشجو فرآیندی است که هدف آن سنجش اثربخشی تدریس و ارتقاء کیفیت آموزش است در این راستا تلاش زیادی در جریان است تا نتایج ارزشیابی اعضای هیئت علمی با نتایج واقعی منطبق شود. شواهد پژوهشی نشان داده است که اظهارنظر دانشجویان در مورد اساتید متاثر از عواملی است که ممکن است با موضوع ارزشیابی ارتباط چندانی نداشته باشد. هدف از این تحقیق مشخص نمودن پاسخ این پرسش است که آیا بین عملکرد تحصیلی دانشجویان با نمره ارزشیابی استاد توسط دانشجویان ارتباط معنی دار آماری وجود دارد. روش ها. این مطالعه توصیفی و جامعه مورد بررسی 1734 نفر دانشجوی 16 رشته تحصیلی از 7 دانشکده بوده است. به منظور اجرا پرسشنامه ارزشیابی استاد شامل 16 سئوال با مقیاس پنج درجه ای 1 (بسیار ضعیف) و 5 (بسیار خوب) که همسانی درونی آن به روش آلفاکرونباخ 95/0بود در کلاس درس بین کلیه دانشجویان توزیع و سپس جمع آوری گردید اطلاعات حاصله با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. در مجموع آزمون آماری پیرسون با مقادیر (05/0) P بصورت دو دامنه مشخص نمود که بین معدل دانشجویان با نمره ارزشیابی استاد رابطه منفی و ضعیف وجود داشته که عملا مهم نبوده است. آزمون تحلیل واریانس و تحلیل عوامل با شاخص قراردادن معدل دانشجویان در سه گروه پائین (کمتر از 14)، متوسط (17-14) و بالا(بیشتر از 17) تعیین نمود که بین نمره ارزشیابی اساتید برحسب سه گروه معدل تعیین شده تفاوت معنی دار وجود نداشته است. مقایسه شدت همبستگی بین نمره ارزشیابی و معدل دانشجویان مذکر و مؤنث با استفاده از فرمول Z فیشر نشان داد که بین عملکرد تحصیلی دانشجویان مذکر و مؤنث با نمره ارزشیابی تفاوت معنی داری وجود نداشته است نتیجه. نتیاج این مطالعه نشان می دهد که عملکرد تحصیلی دانشجویان بعنوان یک عامل مخدوش کننده در نتایج ارزشیابی استاد دخالتی ندارد و جهت انجام ارزشیابی ها بایستی تمامی دانشجویان بطور تصادفی در انجام ارزشیابی استاد و تکمیل پرسشنامه ها مشارکت داشته باشند. آدرس. مرکزمطالعات وتوسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز

مقدمه. بدون شک اطلاع از نظرات و ویژگی های فراگیران، بر برنامه ریزی آموزشی، تعیین موضوع، محتوا و تمامی فعالیتهای آموزشی تاثیری انکار ناپذیر دارد0 لذا بررسی حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی با هدف تعیین نیازهای آموزشی فراگیران از نظر خود آنها و چگونگی ارتقا برنامه های آموزشی نظری عملی، انجام گرفت0 روش ها. در این مطالعه تعداد 155 نفر از دانشجویان رشته های مختلف گروه پزشکی که کلیه واحدهای دروس نظری و عملی بالینی خود را گذرانده و در مرحله فارغ التحصیلی قرار داشتند بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند0 ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بوده که علاوه بر مشخصات فردی، نظر آنها در مورد محتوای درس، تعداد واحد و موارد آموزش داده شده متناسب با مقاطع تحصیلی و نیازهای شغلی آینده مورد سوال واقع و پس از جمع بندی توسط نرم افزارهای رایانه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت0 یافته ها. با توجه به نتایج پژوهش 71% فراگیران مورد بررسی مونث بوده و 7/69 % آنان دارای سن 24-21 سال بودند0 29% را دانشجویان رشته پرستاری، 5/24 % مامایی، 3/10 % هوشبری، 8/14 % اتاق عمل و 3/21 % را دانشجویان رشته بهداشت شامل می شدند0 بر اساس نظر فراگیران دروس تئوری نیازهای آموزشی 6/31 % و دروس بالینی و کارآموزی نیازهای آموزشی 7/38 % آنان را تامین می کند0 برای 5/46 % دانشجویان دروس نظری و برای 4/37 % آنان دروس عملی و بالینی مناسب اما ناکافی بوده است 0 از نظر 9/23 % فراگیران نیز دروس بالینی عملی و از نظر 9/21 % آنان مطالب و موارد آموزش داده شده نظری با نیازهای آموزشی و شغلی آنها تناسب لازم نداشته آزمونهای آماری اختلاف معنی داری بین نظر فراگیران رشته های مختلف در رابطه با دروس بالینی و نیز دروس نظری عمومی، پایه، اصلی و تخصصی همچنین جنس مدرسین و شیوه های تدریس آنان نشان می دهد0 نتیجه. به هر حال به دلایلی چون نارسایی در سر فصل برخی از دروس، نحوه عملکرد و شیوه های آموزش توسط مدرسین و اساتید، فراهم نبودن شرایط، منابع و امکانات لازم جهت تامین نیازهای آموزشی فراگیران، توجه بیش از پیش به موارد فوق و سایر علل مرتبط از سوی مدیران، برنامه ریزان، مدرسین و متولیان امر آموزش دانشجویان علوم پزشکی پیشنهاد می شود0 آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی گناباد, گناباد.

مقدمه. ارزشیابی مؤثرترین شیوه برای بهبود کیفیت آموزش به شمار می رود. یکی از عمده ترین روش های ارزیابی در محیط های آموزشی، ارزشیابی از کیفیت فعالیت های علمی – آموزشی اعضاء هیئت علمی می باشد. بطور کلی از روش های متنوعی جهت ارزشیابی مدرسین استفاده می شود از جمله نظر رئیس دانشکده، مدیر گروه، نظر همکاران، خود ارزیابی ونظر دانشجو که در این میان استفاده از نظر دانشجویان متداولتر است. به منظور فراهم آوردن اطلاعات ضروری در بهبود نظام ارزشیابی استاد این تحقیق با هدف تعیین نظرات اساتید نسبت به ارزشیابی استاد توسط دانشجو انجام گرفت. روش ها. ازپرسشنامه ای روا و پایا مشتمل بر 22 سؤال که شامل شانزده سوال بسته و 6 سوال باز بود در این پرسشنامه عواملی از قبیل موافقت کلی اساتید با انجام ارزشیابی توسط دانشجو، نظر اساتید در خصوص زمان مناسب برای انجام ارزشیابی و رضایت اعضاء هیئت علمی از روند ارزشیابی در دانشکده پزشکی جهرم و نظر آنان در خصوص سایر روش های ارزشیابی مورد پرسش قرار گرفت کلیه اساتید علوم پایه، و بالینی وپرستاری دانشکده علوم پزشکی جهرم دراین تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها. نتایج نشان داد 64% از اساتید با اصل انجام ارزشیابی توسط دانشجو کاملا موافق بودند لیکن36% از اساتید نسبتا موافق بودند که دانشجویان به طور آگاهانه فرم ارزشیابی استاد را پر می کنند و مدرسین معتقد بودند که دانشجویان نظرات شخصی خود را در ارزشیابی دخالت می دهند. و 56% درصد از اساتید بهترین زمان برای توزیع پرسشنامه دو هفته آخر ترم می دانند. همچنین ارتباط آماری معنی داری بین جنس اساتید، سابقه کار و رشته تحصیلی آنان با نقطه نظراتشان دیده نشد. (P>0/05) نتیجه. بیش از نیمی از اساتید (64%) با انجام ارزشیابی توسط دانشجویان بطور کلی موافقند. لیکن بیشتر آنان (76%) اعتقاد دارند که دانشجویان بیشتر از آنکه به محتوا و روش تدریس استاد توجه داشته باشند به ارزیابی اخلاق و رفتار و شخصیت مدرس می پردازند. به نظر می رسد که بازنگری روش های ارزشیابی اعضاء هیات علمی بایستی جزء اولویت های کاری وزارتخانه قرار گیرد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی جهرم, جهرم.

مقدمه. پایه و اساس ارزشیابی درست را اندازه گیری تشکیل می دهد. مهمترین وسیله اندازه گیری پیشرفت تحصیلی آزمون است و هر آزمون باید از ویژگی هایی مانند عینیت؛ سهولت اجرا؛ اعتبار و پایایی برخوردار باشد. دقت در ساخت آزمون منجر به افزایش اعتبار ارزشیابی می گردد. روش های متعددی برای سنجش اعتبار و پایایی سئوالات امتحانی وجود دارد. مادر مطالعه حاضر به بررسی آگاهی و عملکرد اعضاء هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در مورد چگونگی سنجش اعتبار و پایایی سئوالات امتحانی پرداخته ایم. روش ها. این مطا لعه مقطعی توصیفی بوده و در آن به 100 نفر از اعضاء هیئت علمی بصورت تصادفی پرسشنامه داده شد که در مجموع 70 پرسشنامه ها باز گردا نیده شد. روش های آماری مورد استفاده شامل روش های آمار توصیفی بود. یافته ها. در خصوص آگاهی از روش های تعیین اعتبار؛ 80% افراد از اعتبار محتوی و 7/25 % از اعتبار سازه و بقیه از اعتبار ملاکی اطلاع داشتند. در خصوص آگاهی از روش های تعیین پایایی؛ 9/42% از پایایی به روش دو نیمه کردن و تنها 2/24% با روش کودر ریچاردسون آشنایی داشتند. در خصوص عملکرد؛ اکثریت نمونه ها (7/45%) برای تعیین اعتبار سئوالات امتحانی از روش اعتبار محتوی و 20% از آنها از روش بازآزمایی برای تعیین پایایی سئوالات استفاده می کردند. در خصوص علت عدم سنجش اعتبار و پایایی سئوالات امتحانی؛ 2/34% افراد ذکر کردند که با نحوه تعیین اعتبار و پایایی آشنایی ندارند. نتیجه. ر مجموع این مطالعه نشان داد که اگر چه آگاهی اساتید از نحوه سنجش اعتبار و پایایی سئوالات متوسط بوده است؛ اما عملکرد آنان در این مورد ضعیف است. آدرس. دانشکده پرستاری و مامایی, دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز.

مقدمه. درک و فهم ضایعات و تغییرات سلولی در بیماری های مختلف مستلزم اطلاع از ساختمان سلولها میباشد که از طریق درس بافت شناسی ایجاد میشود. عملکرد درس بافت شناسی در انجام این مهم و نقش آن در یادگیری مطالب بالینی تاکنون در دانشکده پزشکی شیراز ارزشیابی نشده و این مطالعه به این منظور انجام گردید. روش ها. پرسشنامه ای حاوی 14 سئوال در مقیاس لیکرت (Likert scale) در برگیرنده اجزای ارزشیابی یک درس (course evaluation) بین دانشجویان ورودی 75، که دروس علوم پایه و فیزیوپاتولوژی را گذرانده اند، توزیع و پس از تکمیل، جمع آوری و مورد آنالیزآماری قرار گرفت. یافته ها. تعداد 80 (53%) پرسشنامه تکمیل شده جمع آوری گردیدوهمه پاسخ دهند گان به تمام سؤالات جواب ندادند. به نظر دانشجویان تعداد واحدهای درس بافت شناسی زیاد (56%) ولی با توجه به تعداد واحدهای آن درس، میزان مطالب تدریس شده متناسب با انتظار بود (63%). همچنین شیوه تدریس آن درس باعث علاقه مندی و انگیزش دانشجویان گردید (50%) ولی آنان را بصورت حافظین مطالب درسی بار آورده (77%) و باعث ایجاد توانائی های تفکر نقادانه (53%) و حل مسئله (65%) نگردید. دانشجویان حذف آن درس از برنامه آموزش پزشکی را به نفع یادگیری مطالب بالینی ندانسته (82%) و محتویات نظری آن را برای فهم آن مطالب لازم (82%) و کلاسهای عملی آن را برای این موضوع مفید ارزیابی کردند(60%). آنان همچنین معتقد بودند که در آن درس جزئیات مطالب تدریس می شد که ارتباطی با مطالب بالینی نداشتند (62%) و بدون دانستن آنها میتوان مطالب بالینی را فهمید (60%). به نظر آنان مطالب تدریس شده برای متخصصین آن رشته مفیدتر از دانشجویان پزشکی بود (55%) و برگزاری دوره های آموزش بالینی برای مدرسین آن درس ضروری دانستند (86%). تفاوت معنی داری بین نظرات دانشجویان در مورد کاربرد بالینی محتوای درس بافت شناسی وجود نداشت. نثیجه. نتایج نشان میدهند که اگر چه دانشجویان معتقد بودند که محتوای درس بافت شناسی برای یادگیری فهم مطالب بالینی لازم است ولی در آن درس جزئیات مطالب تدریس میگردید که ارتباطی با مطالب بالینی نداشتند. همچنین بدلیل استفاده از روش سخنرانی (lecturing)، دانشجویان توانائی های حل مسئله و تفکر نقادانه را کسب نکردند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. بر اساس ماده 13 آئین نامه تسهیلات آموزشی ویژه دانشجویان ممتاز، چنانچه میانگین نمرات دانشجوی ممتاز در دو نیمسال متوالی یا متناوب از 17 کمتر باشد او نمی تواند ازتسهیلات آیین نامه استفاده نماید. این مطالعه به بررسی روایی این ماده پرداخته است. روش ها. تئوری سه حلقه ای Renzulli جهت تعریف مفهوم استعداد درخشان انتخاب شد. کسب معدل کل 15 یا بالاتر به عنوان ملاک کسب شاخص توانایی های عمومی بالاتری داشتن انتخاب شد. بر اساس پرسشنامه SRBCSS پرسشنامه ای طراحی شد تا خلاقیت و پشتکار دانشجویان ممتاز را بسنجد. کسب نمره 3 یا بالاتر از این پرسشنامه به عنوان کسب سایر شاخصهای تئوری یاد شده در نظر گرفته شد. دانشجویانی مورد مطالعه قرار گرفتند که در سالهای 1376 لغایت 1378 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پذیرفته شده و بر اساس ماده 1 آئین نامه تسهیلات آموزشی ویژه دانشجویان ممتاز به عنوان دانشجوی ممتاز شناخته شده بودند. 147 دانشجو مورد مطالعه قرار گرفتند. 50% این دانشجویان مونث بودند. 39 دانشجو در قالب 20 گزارش به معرفی پژوهشها و فعالیتهای علمی خویش پرداختند. بر اساس ماده 13 آئین نامه، می بایست عضویت 31 نفر از این دانشجویان در دفتر استعدادهای درخشان ملغی می شد. در حالیکه 18 نفر از این 31 دانشجو کلیه شاخصهای تئوری Renzulli را کسب نموده بودند. نتیجه. از بین دانشجویان ممتازی که بر اساس ماده 13 آئین نامه تسهیلات آموزشی ویژه دانشجویان ممتاز از ادامه عضویت آنان در دفاتر استعدادهای درخشان جلوگیری می شود استعدادهای درخشان وجود دارد که تعداد کمی نیز نیستند. لذا توصیه می شود سیاستگزاران آموزش پزشکی در هنگام تصویب آئین نامه های دانشجویان ممتاز به روانشناسی استعدادهای درخشان و شیوه های شناسایی این قبیل دانشجویان توجه بیشتری داشته باشند.

مقدمه. هدف نهایی آموزش پزشکی کسب مهارتهای بالینی در دانشجویان پزشکی ورشته های مرتبط با آن است. اعتماد به نفس یکی از اجزای اصلی صلاحیت بالینی است به طوری که نشانگر مهمی در توانایی و صلاحیت محسوب می شود. این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی است که به منظور تعیین مهارت بالینی دانشجویان مامایی در غربالگری بیماری های زنان وتعیین تاثیر امتحان بالینی بر میزان اعتماد به نفس دانشجویان در مهارت بالینی در دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1380-1378 انجام شد. روش ها. در این بررسی 40 نفر از دانشجویان سال آخر مامایی که در امتحان بالینی به این منظور طراحی شده بود شرکت نمودند. پرسشنامه رتبه بندی شده از 10-0 به منظور تعیین میزان اعتماد به نفس دانشجویان در مهارت بالینی برای تهیه شرح حال، برقراری ارتباط با بیمار، معاینه فیزیکی، تشخیص و اقدام مناسب تهیه شد که بلافاصله قبل و بعد از امتحان فینال توسط ایشان تکمیل می شد. همچنین مهارت بالینی در غربالکری بیماری های زنان در سه سطح خوب، متوسط و بد تعیین گردید. یافته ها.نتایج پژوهش نشان داد که بیشترین میزان اعتماد به نفس دانشجویان قبل و بعد از امتحان بالینی در مورد توانایی تهیه شرح حال و برقراری ارتباط با بیمار است و کمترین آن مربوط به تشخیص و اقدام مناسب می باشد، در مورد معاینه فیزیکی اکثریت اعتماد به نفس را در حد متوسط اعلام کردند، آزمون آماری اختلاف معنی داری را بین میزان اعتماد به نفس دانشجویان و برگزاری امتحان بالینی نشان داد. بطوریکه اعتماد به نفس ایشان در مورد تشخیص و بخصوص انجام اقدام مناسب بعد از امتحان بالینی افزایش نشان داد. همچنین نمرات حاصل از امتحان نشان داد که توانایی اکثریت ایشان در تهیه شرح حال و برقراری ارتباط در سطح خوب و در بقیه موارد در سطح متوسط می باشد. نتیجه. بر اساس یافته های پژوهش ما نتیجه گرفتیم برگزاری امتحان بالینی باعث افزایش اعتماد به نفس فارغ التحصیلان در مهارت بالینی ایشان می گردد، چرا که بین اعتماد به نفس و مهارت بالینی ارتباط مستقیم وجود دارد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تهران, تهران.

مقدمه. ارزشیابی به لحاظ ماهیت و پیچیدگهای خاص خود، از گسترده ترین و جنجالی ترین موضوعات آموزشی است و این مقوله وقتی که با انتخاب دانشجویان ای تلفیق میگردد که از افراد تاثیر گذار در آموزش و پژوهش درحرفه خود میباشند، اهمیت آن دو چندان میگردد. واین امر بیانگر ضرورت ارزشیابی آزمون ی درجهت بر بستن راه بر مشکلات آینده است ویا بعبارت دیگر: برنامه ریزی آینده می تواند درگرو طراحی معیار مناسب ارزشیابی باشد. روش ها. دراین پژوهش توصیفی و تحلیلی نمرات کلیه داوطلبان شرکت کننده (162نفر)در آزمون ای پرستاری سال 79-1378 تحلیل گردید. یافته ها. نتایج زیر از تحلیل داده ها بدست آمد. درجه دشواری کلیه سوالات در محدوده مناسب قرار داشت(56/50-31/60). هیچیک از دروس قدرت تشخیص مناسبی نداشتند (37/0-19/0). ضریب همبستگی کودرریچاردسون دلیلی مبنی بر روایی آزمون نشان نداد.(r2=0.0025) سایر شاخص های تحلیلی آزمون نیز ارزیابی شده است. نتیجه. از آنجا که نتایج این قبیل آزمونها علاوه بر تغییر سرنوشت افراد می تواند بر سرنوشت یک حرفه تاثیر بگذارد، باتوجه به نتایج این پژوهش و نیاز حرفه پرستاری به افراد شایسته درسطوح بالای آموزشی پیشنهاد میگردد: برای طراحی سوالات، مجموعه ای از صاحب نظران به فراخور نیاز گردهم آیند وپلی دوطرفه و جاوادانه بین طراحان و نقادان سوالات برقرار گردد، تا ابزاری روا وپایا و آزمونی سالم تهیه گردد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تهران, تهران.

مقدمه. یکی از ویژگی های مهم هر آزمونی، اعتبار پیش بینی آن است یعنی اینکه یک آزمون تا چه اندازه معیار مهمتر و یا آزمون دیگری را در آینده بیش بینی کند. این بررسی به منظور تعیین اعتبار بیش بینی امتحان جامع علوم پایه در موفقیت دانشجویان پزشکی در دوره فیزیوپاتولوژی و بالینی انجام گرفت. روش ها. افراد مورد مطالعه دانشجویان پزشکی ورودی سال 1373 دانشگاه علوم پزشکی گیلان بودند که یکبار در امتحان جامع علوم پایه شرکت کرده و قبول شده بودند. اطلاعات مورد نیاز شامل متغیرهای دمگرافیک و میانگین نمرات امتحان جامع علوم پایه، دوره فیزیوپاتولوژی و آزمون جامع پیش کارورزی از پرونده های دانشجویان استخراج و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها. افراد مورد مطالعه شامل 55 نفر پسر و 38 نفر دختر بودند که 81 نفر (87%) از طریق سهمیه مناطق و 12 نفر (13%) از طریق سهمیه های دیگر پذیرفته شده بودند. ضریب همبستگی بین آزمون جامع علوم پایه، معدل دوره فیزیوپاتولوژی 49/0 بود (P=0.0001) که کمتر از ضریب همبستگی بین این آزمون و امتحان جامع پیش کارورزی 65/0 (P=0.0001) بوده است. در آزمون رگرسیون ضریب تشخیص (R2) بین آزمون جامع علوم پایه و معدل فیزیوپاتولوژی 24/ 0) (P=0.00001 و بین همان آزمون و امتحان جامع پیش کارورزی 42/0 (P=0.0001) بدست آمد. نتیجه. نتایج این بررسی نشان می دهد که امتحان جامع علوم پایه اعتبار بیش بینی معنی دار نسبتا بالائی را در عملکرد دانشجویان در امتحان جامع پیش کارورزی داشته است و آزمون مناسبی برای غربالگری دانشجویان برای ورود به دوره های بعدی می باشد. آدرس. کمیته پژوهشهای دانشجویی, معاونت پژوهشی, دانشگاه علوم پزشکی رشت, رشت.

مقدمه. در برنامه ریزی آموزشی مساله مهم اقتصادی کردن توانایی محدود یادگیری با استفاده از انتخاب صحیح و متناسب موضوع و محتوا، شیوه آموزش و فراهم آوردن محیط آموزشی مناسب توام با ایجاد انگیزه در فراگیران است. استفاده بهینه از زمان و مدیریت صحیح آن بعنوان عاملی مهم در تنظیم فعالیتهای آموزشی شناخته شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر استفاده بهینه دانشجویان از زمان جهت آمادگی بهتر تحصیلی در سال 1380 انجام گردیده است. روش ها. تعداد 100 نفر از دانشجویان رشته های پرستاری، مامایی، اطاق عمل و هوشبری شاغل به تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی لرستان به روش تصادفی ساده نمونه گیری شده و از طریق پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه در 4 بخش ویژگی های فردی و تحصیلی افراد نمونه، فعالیتهای مرتبط با استاد، فعالیتهای مربوط به دانشجو و فعالیتهای مربوط به سیستم آموزشی تنظیم شد یافته ها. نتایج حاکی از آن بود که از دیدگاه دانشجویان مورد بررسی مهمترین عامل در استفاده بهینه دانشجویان از زمان مربوط به فعالیتهای سیستم آموزشی و پس از آن فعالیتهای مرتبط بادانشجو بوده و از این میان کمترین عامل به فعالیتهای استاداختصاص دارد. مهمترین موارددربخش فعالیتهای مربوط به سیستم آموزشی تامین امکانات رفاهی، برنامه ریزی امتحانات بانظرخواهی ازدانشجویان و برنامه ریزی قوی در نحوه ارائه واحدها جهت عدم تحمیل واحد زیاد در یک ترم به دانشجو است. در مجموعه فعالیتهای مرتبط با دانشجو، مهمترین موارد علاقه دانشجو به رشته تحصیلی، توجه کافی وی در کلاس درس، اطمینان ازآینده شغلی، تامین مالی، عدم الزام به انجام کاردانشجویی و داشتن برنامه ریزی بودومهمترین عوامل مرتبط به استاد دراین راستا مهارت استاد دربکارگیری روش های مناسب تدریس، تعیین زمان برگزاری امتحانات بانظردانشجو وارائه طرح درس درابتدای ترم تحصیلی بوده است. نتیجه. به نظر می رسد استفاده مناسب دانشجویان از زمان در مجموعه فعالیتهای آموزشی به عوامل متعددی وابسته است و نقش برنامه ریزان سیستم آموزشی از دیدگاه دانشجویان با اهمیت تر به نظر می رسد. آدرس. دانشکده پرستاری و مامایی خرم آباد, خیابان خاتم الانبیا, خرم آباد.

مقدمه. این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که به منظورتعیین ومقایسه میزان یادگیری مهارتهای پرستاری دانشجویان کارشناسی پیوسته دانشکده پرستاری مامایی با استفاده از دوالگوی آموزشی معلم مداروفردمدارانجام گرفت. روش ها. ابتدا به 90 نفراز افراد جامعه مورد پژوهش پرسشنامه ای شامل یک سری اطلاعات دموگرافیک مانند جنس، سن، وضعیت تاهل، تعداد فرزندان، محل سکونت، تعداد افراد خانواده، میزان درآمد ماهیانه خانوار، وضعیت شغلی (شاغل بودن یا نبودن) نوع شغل، میزان کاردر ماه، تجربیات قبلی، معدل کل ترم های گذشته و... تکمیل نموده وسپس 30 نفر از انان که دارای شرایط ومعیارهای تعیین شده بودند به عنوان نمونه پژوهش به صورت تصادفی وبه دوگروه 15 نفری تقسیم گردیدند. ازنمونه ها پیش آزمون عملی با استفاده از چک لیست نحوه اجرای عملیات احیاء قلبی – تنفسی پایه را فرا گرفتند ویک هفته پس ازجلسه تمرین هردو گروه، آزمون عملی براساس چک لیست اولیه توسط یکی از مربیان دانشکده پرستاری مامایی که هیچ اطلاعی ازنحوه آموزش دوگروه ونحوه قرارگرفتن دانشجویان درگروه ها نداشت (یکسوکور) انجام شد. نمران پیش آزمون عملی جهت تعیین مهارت اولیه دانشجویان ونمرات پس آزمون عملی جهت تعیین یادگیری وتاثیرآموزش مورد تجزیه وتحلیل آماری با استفاده از برنامه SPSS قرارگرفت. یافته ها و نتیجه. تجزیه وتحلیل آزمون های آماری نشان داد که دردوالگوی آموزشی معلم مدار(t=29.7, p=0.001) وفردمدار(t=62.11, p=0.001) آموزش موثرومیزان یادگیری مهارتها در هردوالگو یکسان بود (z=1.55,p=0.13) وبین میزان یادگیری دردو الگو تفاوت معنی دارآماری وجود ندارد و فرضیه پژوهش رد می شود. درارتباط با وجود یا عدم وجود همبستگی بین متغیرها از آزمون دقیق فیشروضریب همبستگی پیرسن استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین متغیرمیزان یادگیری ومتغیرجنس، محل زندگی، تعداد افراد خانواده ومیزان درآمد ماهیانه خانوارهمبستگی وجود ندارد. ولی نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسن درگروه فرد مدار(r=0.52,p=0.049) نشان داد که بین سن ومیزان یادگیری همبستگی خطی معنی دار وجود دارد بطوریکه با افزایش سن دراین میزان یادگیری افزایش می یابد ولی درگروه معلم مداراین همبستگی بین متغیرسن ومیزان یادگیری وجود ندارد. همچنین نتیجه آزمون دقیق فیشرنشان داد که درگروه فرد مداربین دوگروه با معدل کل متفاوت ازنظرمیزان یادگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (2pf=0.05) ولی درگروه معلم مداربین دوگروه با معدل کل متفاوت اختلاف معنی داری دیده نشد. درعین حال نتیجه آزمون ضریب همبستگی پیرسن در گروه معلم مدار (r=0.66,p=0.007) نشان داد همبستگی خطی معنی داربین معدل کل ومیزان یادگیری وجود دارد. بطوریکه با افزایش معدل کل میزان یادگیری نیز افزایش می یابد ولی درگروه فرد مدارهمبستگی بین متغیرمعدل کل و میزان یادگیری دیده نشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی, تهران.

مقدمه. متون آموزشی در اشکال مختلفی, از یادداشتهای کلاسی گرفته تا معرفی چندین مرجع خارجی, در اختیار دانشجویان قرار می گیرد که می توانند کارایی های متفاوتی داشته باشند. از اینرو بررسی کارایی اشکال مختلف متون که بطور معمول مورد استفاده می باشند میتواند اساتید را در انتخاب اشکال مناسبتر ارایه متون, در آموزش دروس علوم پایه پزشکی کمک نماید. روش ها. اطلاعات مربوط به اشکال مختلف ارایه متون درسی در 8 سال گذشته و دلیل انتخاب آنها از طریق پرسشنامه اختصاصی, از اساتید جمع آوری گردید. رتبه دانشجویان در دروس مختلف امتحانات سراسری علوم پایه پزشکی در 6 سال گذشته به عنوان شاخص جهت ارزیابی کارایی اشکال مختلف متون مربوطه انتخاب گردید. نظرات دانشجویان پزشکی که در زمان انجام این مطالعه در مقاطع فیزیوپاتولوژی، کارآموزی و کارورزی بودند درباره اشکال مناسب متون جهت آموزش دروس علوم پایه پزشکی از طریق پرسشنامه اختصاصی جمع آوری گردید. یافته ها. نتایج مطالعه نشان داد که اساتید, متون آموزشی را معمولا در 9 شکل به دانشجویان ارایه می نمایند. گرچه نتایج این مطالعه از نظر آماری تفاوت های معنی داری را در کارایی آموزشی اشکال مختلف متون نشان نداد اما ارتباطات قابل توجهی را بین اشکال مختلف متون, رتبه امتحان پایه و نظرسنجی دانشجویان مطرح نمود. نتیجه. جمع بندی کلی نتایج کمی وکیفی این مطالعه ارایه متون را به شکل یک کتاب خلاصه انگلیسی, توام با یادداشتهای کلاس یا یک کتاب نسبتا خلاصه فارسی تالیف اساتید ایرانی, توام با یادداشتهای کلاس را دارای بیشترین کارایی و ارایه متون به شکل یک کتاب انگلیسی خلاصه نشده و یا ارجاع دانشجو به مراجع مختلف فارسی و انگلیسی را دارای کمترین کارایی ارزیابی نموده است. کاهش دادن منطقی حجم مخصوصا در ارتباط با مباحث صرفا نظری و افزایش بار کاربردی متون علوم پایه پزشکی و انجام این مطالعه در مقیاس بزرگتر می باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی کردستان, سنندج.

مقدمه. بیماری سل یکی از قدیمی ترین بیماری های شناخته شده طول تاریخ بشریت است که با مطرح شدن دوباره آن پس از سالها به عنوان یک معضل بهداشتی این سوال در ذهن ایجاد می شود که آیا مواجهه دانشجویان دانشکده پزشکی در مدت تحصیل بالینی با بیماران مسلول در حدی میباشدکه این پیام اوران بهداشت در آینده بتوانند در حد معقولی بیماری سل را تشخیص و درمان نمایند. روش ها. این مطالعه توصیفی و گذشته نگر مقطعی بوده و با بررسی پرونده بیماران بستری در دو مرکز آموزشی مهم دانشگاه علوم پزشکی شیراز شامل جنس, سن, بخش بستری, مدت بستری,تشخیص نهایی, تعداد مرتبه بستری در طول یک سال و... ثبت گردید و نتایج مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها. در مرکز آموزشی بیمارستان نمازی در مدت فوق 48 نفر شامل 28 مرد و 20 زن با متوسط سنی 41.3 سال پذیرش و بستری شده که 4 نفر از این افراد در مدت فوق 2 بار بستری شده بودند. در مدت فوق در مرکز آموزشی بیمارستان شهید فقیهی 25 نفر شامل 13 مرد و 12 زن که یک نفر دو بار بستری شده بود مشاهده گردید. متوسط مدت بستری در بیماران 10 روز و متوسط سن بستری شدگان 46.4 سال بود. از میان این افراد 19 نفر در بخشهای مختلف اتفاقات بیمارستان بستری بودند. نتیجه. از میان 221 نفر مسلول مراجعه کننده به مراکز بهداشتی شیراز در مدت فوق تنها 73 نفر(33%) در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی بستری شده بودند. باید توجه نمود که از این تعداد افراد هم 55 نفر(75%) در بخشهای اتفتقات بیمارستانها که مشخصا تعداد دانشجویان بسیار کمتری را نسبت به بخشهای اموزشی اصلی بیمارستان می پذیرد بستری بودند که تازه اگر شرایطی باشد که همواره در اتفاقات بیمار بستری مسلول داشته باشیم هم در حدود یک سوم دانشجویان(150 نفر برای هر ورودی) هرگز در برنامه گردشی آموزشی بخش بیمار مسلول را ویزیت نخواهند کرد و با توجه به اشکال مختلف و علائم بالینی بسیار وسیع این بیماری که به عنوان تشخیص افتراقی اکثر بیماری های دیگر مطرح است می فهمیم که خداقل شرایط آموزش بالینی جهت اکثر دانشجویان برای انواع مختلف این بیماری فراهم نخواهد شد. بنابراین نتیجه می گیریم که باید امکاناتی فراهم گردد تا دانشجویان بالینی حداقل برای 2 هفته در یکی از مراکز بهداشتی ویژه مرجعه بیماران مسلول اشکال مختلف بیماری و علائم بالینی مسلول را فرا گیرند تا بتوانند از این اندوخته علمی و تجربی در کار طبابت خود استفاده نمایند. آدرس..مرکز تحقیقات میکروبشناسی بالینی استاد البرزی, بیمارستان نمازی, شیراز.

مقدمه. سل از بیماری های مهم عفونی بوده که علیرغم پیشرفت قابل توجه درنحوه درمان وکشف دارو های مؤثر،همواره جامعه بشری بامشکلات ناشی ازآن روبرو بوده است.این بیماری شامل طیف وسیعی از علائم کلینیکی می باشد که توسط مایکوباکتریوم توبرکلوز و یا به میزان کمتر توسط برخی دیگر از مایکوباکتریوم ها ایجاد میشود.آگاهی پزشکان از جنبه های مختلف بیماری ودرمان سریع آن میتواند از روش های موثر درکنترل بیماری باشد.این تحقیق به منظور تعیین میزان اگاهی پزشکان عمومی واینترن های شهر یاسوج از بیماری سل کودکان صورت پذیرفته است. روش ها. دراین تحقیق توصیفی-مقطعی، کلیه پزشکان عمومی شاغل در شهریاسوج(64نفر)واینترن های دانشگاه علوم پزشکی یاسوج (20نفر)اعم از زن ومرد توسط پرسشنامه ای مشتمل بر 20سوال از جنبه های مختلف بیماری سل کودکان مورد پرسش قرارگرفتند و پس از جمع آوری اطلاعات به دست آمده، داده هاازطریق آمارتوصیفی موردبررسی قرارگرفت. یافته ها. در این بررسی مشخص گردید اکثر پزشکان واینترن ها(فراوانی 43نفر،2/51درصد)ازسطح آگاهی متوسط(نمره8تا11 از20)برخورداربوده اند.از این میان حداکثرآگاهی مربوط به تشخیص بیماری وحداقل آن مربوط به علائم بیماری می باشد. بین آگاهی پزشکان عمومی واینترن ها وبین آگاهی پزشکان با سال فراغت ازتحصیل،محل تحصیل،محل خدمت ووضعیت بازآموزی بعدازفارغ التحصیلی اختلاف آماری معنی داری مشاهده نگردید.میانگین آگاهی پزشکان زن از مردان بیشتر بود که این اختلاف در رابطه با تشخیص بیماری معنی دار می باشد. نتیجه. باتوجه به نتائج این تحقیق وبررسی مطالعات دیگر به نظر میرسد ضعف نسبی آموزش پزشکی در همه دانشگاه ها وجود دارد ودرره های بازآموزی فعلی بر افزایش آگاهی پزشکان درحین خدمت تاثیرقابل توجهی نداشته است. ولذا لازم است، به خصوص در رابطه با برخی از بیماری های مهم برنامه های آموزشی وبازآموزی مورد بازنگری قرار گیرد. آدرس. بیمارستان امام سجاد(ع), دانشگاه علوم پزشکی یاسوج, یاسوج.

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی تهران مقدمه. در نظام ارزیابی کنونی پذیرش دانشجو براساس هوش عمومی آنها صورت می گیرد که با کنکور ورودی دانشگاه ها ارزیابی می شود. با در نظر گرفتن این حقیقت که یکی از عملکردهای مهم فارغ التحصیلان علوم پزشکی، آموزش دادن به بیماران در جهت بهبودی و مراقبت از سلامت خود است، اهمیت مهارتها و توانش ارتباطی کمتر از هوش عمومی نیست. قدرت پیش بینی هوش زبانی که توسط آزمون سیزا (سنجش یادگیری زبان ایرانیان) اندازه گیری می شود در مورد گزینش داوطلبان موفق بیش از آن آزمون ورودی کنکور دانشگاه ها است. روش ها. در این پژوهش با استفاده از روش تجربی نشان داده شد که امکان موفقیت ارتباطی افرادی که در آزمون سیزا نمرات بالاتری آورده اند بهتر از کسانی است که در این آزمون نمرات پائینی کسب کرده اند. به شرکت کنندگان در آغاز سال تحصیلی 81-1380 آزمون سیزا ارائه گردید و براساس نمره به دو سطح بالا و پایین گروه بندی شدند. هر دو گروه روال عادی تحصیلی خود را در یادگیری زبان و دوره های علوم پایه طی کردند. سپس نمرات نهایی آنان در پایان نیمسال بعنوان شاخص پیشرفتهایشان با ارزش های پیش بینی شده در آزمون سیزا و همچنین با معدل نمرات علوم تجربی و زبان کنکور به طور جداگانه مقایسه گردید. یافته ها. آزمون سیزا نشان داد که نسبت به آزمونهای دیگر از قبیل نمره زبان کنکور و یا هوش عمومی که با معدل علوم تجربی در کنکور برآورد گردیده است. از قدرت پیش بینی بالاتری برخوردار است. تیجه. چنانچه هوش زبانی داوطلبان را بعنوان عاملی در گزینش آنان در نظر بگیریم، میزان موفقیتهای تحصیلی آنان را با’ دقت بیشتری می توان پیش بینی کرد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران, تهران.

مقدمه. کسب آگاهی و اطلاع درباره نیازهایی که عموما بیشترین اهمیت را برای هر یک از افراد دارند، برای مدیران حائز اهمیت است و اکثریت قریب به اتفاق صاحبنظران بر این عقیده اند که یکی از مهمترین عوامل کار و پیشرفت در سازمانها مساله انگیزش در کار می باشد. به دلیل نقش بسزایی که اساتید بالینی دانشگاه های علوم پزشکی در امر تربیت و آموزش دانشجویان پزشکی دارند، بررسی کیفیت آموزش آنها حائز اهمیت می باشد و از آنجا که یکی از مهمترین عوامل مؤثر در تدریس مساله انگیزش اساتید می باشد، پژوهشی تحت عنوان «بررسی نظرات اساتید بالینی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد انگیزه فعالیت آنان در دانشگاه، در سال 1380»، توسط مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی انجام شد. روش ها. جامعه آماری این پژوهش را اساتید بالینی شرکت کننده در برنامه های آموزش مداوم دانشگاه علوم پزشکی ایران تشکیل می دادند. به منظور بررسی نظرات پاسخ دهندگان پرسشنامه ای طراحی شد و در میان افراد جامعه پژوهش توزیع گردید. در مجموع یکصد و پنجاه پرسش نامه عودت داده شد که بوسیله نرم افزارهای آماری SPSS و EPI/6 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها. انتقال آموخته های علمی خود به دیگران (4/84%)، فراهم بودن زمینه رشد علمی و فکری (9/72%)، کسب مدارج علمی عالی تر (8/43%) و... از جمله دلایل حضور اساتید از سوی آنان در دانشگاه اعلام شد. نتیجه. بکارگیری سیستم صحیح مدیریت از سوی مسؤولین، تاکید بر حضور بیشتر مسؤولین در فیلدهای آموزشی به عنوان الگویی برای سایر اساتید، تامین امکانات رفاهی برای اساتید، تامین امکانات و مساعدتهای لازم برای انجام پژوهشهای علمی و... از جمله عواملی است که می تواند موجب حضور فعالتر اساتید در دانشگاه شده و درنهایت ارتقاء کیفیت آموزش را درپی داشته باشد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی ایران, تهران.

مؤسسه. دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مقدمه. در هر سال حدود 5000 پزشک فارغ التحصیل می شوند که انتظار می رود با دانش و مهارت فرار گرفته در دوران تحصیل واجد توانایی های لازم برای درمان و اداره بیماری های شایع جامعه باشند اما پزشکان عمومی با داشتن اطلاعات نظری نسبی فاقد این توانایی می باشند لذا این پژوهش در نظر دارد ضمن شناخت مشکلات با ارئه برنامه مدون تا حد امکان نسبت به رفع این مشکل اقدام نماید. اهداف کلی واختصاصی این پژوهشی مشتمل بر سه مرحله برنامه ریزی، اجرا و اداره آموزش و ارزشیابی آموزش میباشد. روش ها. این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی (گذشته نگر و آینده نگر) می باشد جمعیت مورد مطالعه شامل تمامی کارورزان پزشکی که چهار بخش اصلی را در سال تحصیلی 81-80 می گذرانند می باشد، ابزار جمع آوری اطلاعات شامل پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده می باشد روش انجام کار شامل سه مرحله به این شرح میباشد: طراحی فرایند اثر بخش؛ تعیین نیازهای آموزشی؛ بر اساس نیازسنجی آموزشی، اهداف تعیین و به سه سطح؛ آنچه باید یاد بگیرد؛ آنچه بهتر است یاد بگیرد؛ آنچه دانستن آن چندان ضروری نیست تقسیم می گردد. تهیه طرح درس و ابلاغ آن به اساتید جهت استفاده و اجرای آن. اجرای برنامه کارورزی بر اساس پروتکل تهیه شده. ارزیابی بر اساس نظرات دانشجوی کارورزی، اساتید و دستیاران یافته ها. از مجموعه 55 عنوان آموزش تعیین شده بر اساس سرفصل دروس و سایر منابع، بر طبق نظرات اساتید، دستیاران رشته زنان و زایمان و پزشکان عمومی فارغ التحصیل در مراکز بهداشتی درمانی، 24 عنوان جزو واجبات یادگیری must know تعیین شده که این عناوین به ترتیب اولویت شامل معاینه فیزیکی کامل، معاینه Gyn، گرفتن شرح حال، محاسبه دوزاژ دارو مورد استفاده در بخش زنان و استفاده مناسب از آن و انجام CPR نوزاد، معاینه OB و... و سه عنوان جزو مواردی است که دانستن آن چندان ضروری نیست که عبارتند از فریز کردن، بکارگیری سونوگرافی و ارزیابی سلامت جنین و بکار گرفتن CST در ارزیابی سلامت جنین و 28 مورد دیگر جزو مواردی است که دانشجو بهتر است در یادگیری تلاش نماید (better to know) نتیجه. برای انجام آموزش اثر بخش یعنی آموزشی که متناسب با نیازهای جامعه باشد انجام نیازسنجی آموزشی ضروری است با انجام این عمده اوقات و انرژی اساتید و هزینه های آموزشی صرف تاکید بر اولویت های آموزشی (واجب یادگیری) می شود و مواد آموزشی کم اهمیت تر در اولویت بعدی قرار می گیرد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مقدمه. یکی از دغدغه های مهم و قابل توجه مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و شرکت کنندگان در آزمون پذیرش دستیاری انتخاب بهترین یا اتخاذ تصمیم درست و به حق است. داشتن یک آزمون مناسب و اجرای درست آن تا حدود زیادی موجب کاهش این دغدغه می شود. در این ارتباط آزمون بیست و نهمین پذیرش دستیاری با بهره گیری از شیوه های علمی در طراحی سوال مشتمل بر بررسی دقیق برنامه درسی توسط کمیته طراحی سوال دبیرخانه شورای تخصصی، نمونه گیری محتوای دروس، مهارتهای مورد سنجش، نوشتن سوالات توسط متخصصان و ویرایش آنها، رعایت نکات مورد نظر در تجزیه و تحلیل کیفی سوالات و نهایتا تهیه صورت نهایی آزمون با رعایت اصول اجرایی و روانشناختی برگزار گردید. بهره گیری از روش فوق در طراحی سوال ایجاب می کند که آزمون مورد نظر ویژگی های اساسی 1) دارای اعتبار "قابل قبول بودن. 2) دارای روایی مناسب بودن. 3) عملی بودن را داشته باشد. لذا این تحقیق با توجه به اهداف زیر طراحی شده است. 1- بررسی مشخصه های روان سنجی آزمون پذیرش دستیاری شامل: اعتبار، پارامترهای سوال (درجه دشواری، قدرت تشخیص و درصد پاسخ به هر گزینه) 2- بررسی مشخصه های آماری آزمون پذیرش دستیاری روش ها. نوع مطالعه: این پژوهش یک مطالعه کاربردی توصیفی است. جامعه مورد پژوهش: تمامی شرکت کنندگان در آزمون پذیرش دستیاری (11809 نفر) ابزار جمع آوری اطلاعات: یک آزمون دویست سوالی چهارگزینه ای است. پس از اجرای آزمون سوالات توسط برنامه ویژه تجزیه و تحلیل سوال، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پارامترهای روان سنجی و آماری آزمون برآورد گردید. یافته ها 95/0KR20Reliability =, 398/0Mean P=, 10Standard error =, 30/0Mean RPBIS = 55/762Total Test Variance =, 88/40Total Item Variance =, 60/27Standard Deviation = نتیجه. با توجه به میزان اعتبار و خطای استاندارد اندازه گیری، آزمون به خوبی و دقیق توانسته است میزان دانش نظری شرکت کنندگان را ارزیابی نماید. و به عبارت دیگر نتایج اجرای این آزمون (رتبه و نمره شرکت کنندگان) معتبر است. با توجه به عدم وجود D منفی (قدرت تمیز منفی) در بین سوالات شیوه طراحی سوالات مناسب بوده است. میزان درجه دشواری سوال (P) تا حدودی متناسب با تعداد دستیار مورد نظر جهت انتخاب می باشد. اگر چه به منظور رسیدن به شرایط مطلوب ضروری است میزان درجه دشواری سوالات از این میزان نیز بیشتر کاهش یابد، به گونه ای که درجه دشواری سوال برابر نقطه برش آزمون باشد. (به عنوان مثال اگر مقرر است از بین 12000 نفر شرکت کننده 1200 نفر دستیار را انتخاب نماییم منطقی است که متوسط میزان درجه دشواری حدودا برابر 20/0 باشد) آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مقدمه. یکی از ارکان اصلی سازمان های آموزشی، اساتید هستند و طبیعتا نحوه عملکرد ایشان در بازدهی کلی سازمان نقشی اساسی را ایفاء می نماید. بدیهی است ارزشیابی مستمر از نحوه عملکرد اساتید که بخشی از آن بعهده دانشجویان گذاشته شده است، در صورتیکه بطور صحیحی انجام شود، می تواند گویای وضعیت عملکرد استاد بوده و ضمن تشخیص نقاط قوت و ضعف، بعنوان عاملی کمک کننده در جهت بهبود فعالیتهای آموزشی ایشان مؤثر باشد. روش ها. این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی است و هدف کلی آن تعیین نظرات اساتید و مدیران گروه دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد تاثیر ارزشیابی دانشجویان از اساتید در بهبود تدریس اساتید در سالهای 80-1378 بوده است. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه، پرسشنامه بود که در بخش اول به سنجش نظر اساتید در مورد میزان تغییر در نحوه تدریس ایشان با توجه به ارزشیابی های دانشجویی، و در بخش دوم به سنجش نظرات کلی اساتید در ارتباط با ویژگی های ارزشیابی دانشجویی از اساتید، می پرداخت. در پرسشنامه مدیران گروه، بخش دیگری نیز وجود داشت که در آن مدیر گروه در مورد تغییر در نحوه تدریس اساتید گروه خود نظر میداد. جهت انجام تحلیلهای آماری از نرم افزار spss استفاده شده است. جامعه پژوهش در این مطالعه کلیه اساتید شاغل در دانشکده های مدیریت و اطلاعرسانی، بهداشت، توانبخشی، پیراپزشکی، و پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی ایران بوده است یافته ها. نتایج این مطالعه نشان داد که بطور کلی اکثریت اساتید (9/61 درصد) میزان تغییر در عملکرد خود را با توجه به ارزشیابی های دانشجویی انجام شده از ایشان در طی دو سال گذشته کم، 7/28 درصد، این میزان را در حد متوسط و 4/9 درصد در حد زیاد میدانسته اند. همچنین در بخش نظرخواهی از مدیران گروه در مورد اساتید نتایج نشان داد که اکثریت مدیران گروه ها (8/65 درصد) میزان تغییر در عملکرد اساتید را با توجه به ارزشیابی های دانشجویی انجام شده از ایشان در طی دو سال گذشته کم، 7/25 درصد، این میزان را در حد متوسط و 5/8 درصد در حد زیاد میدانسته اند. نتیجه. با توجه به اهمیت امر ارزشیابی بنظر میرسد که می بایست در مورد فرآیند ارزشیابی اساتید، با رویکردی کارشناسانه و علمی تر و مبتنی بر دخالت مستقیم اساتید و نیز با توجه به جمیع فاکتورهای موجود و مؤثر بر فعالیتهای علمی، آموزشی و پژوهشی اقدام نمود. ایجاد ابزارهای دقیقتر برای ارزشیابی اساتید از دیدگاه های مختلف و یافتن روش هایی مناسب برای ارائه بازخورد به ایشان می تواند در بهبود عملکرد و انطباق بیشتر فعالیتهای تدریسی ایشان با اصول و موازین علمی مؤثر باشد و نیز نظرات و خواسته های دانشجویان را در این خصوص تامین نماید. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی قزوین, قزوین.

مقدمه. استفاده از نظر دانشجویان برای ارزشیابی اساتید، روش بسیار معمول و شناخته شده ای است. اما علیرغم کاربرد فراوان آن،شواهد پژوهشی گویای آنست که اظهار نظر دانشجویان درباره معلمان، متاثر از عواملی است که با موضوع ارزشیابی، چندان ارتباطی ندارد و صرفا به ویژگی های خاص استاد مربوط می شود(2). تعیین دیدگاه های دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه علوم پزشکی قزوین در مورد الویتهای ارزشیابی اساتید. روش ها. جهت انجام این مطالعه توصیفی از پرسشنامه استفاده شده است.پرسشنامه ها توسط محققین و از طریق واحدهای آموزش دانشکده های مختلف در بین دانشجویان توزیع گردیده و مجددا از همین طریق جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها. یافته ها نشان داد که از نظر اکثریت دانشجویان (2/85 درصد) مهمترین الویت در ارزشیابی استاد،“تسلط بر موضوع درس” می باشد.همچنین در بخش مهارتهای تدریس،مهمترین الویت“تسلط بر موضوع درس” (2/85 درصد)؛ در بخش ویژگی های فردی،“داشتن اعتماد بنفس” (5/78 درصد)؛در بخش مهارتهای ارتباطی، “برقراری ارتباط صمیمانه با دانشجو” (8/69 درصد)؛ در بخش رعایت اصول و قوانین آموزشی، “رعایت زمان دقیق شروع و پایان کلاس” (9/36 درصد)؛ و در بخش مهارتهای ارزشیابی نیز مهمترین الویت، “برگزاری امتحان جامع و دقیق در پایان ترم” (2/34 درصد) بوده است.همچنین اکثریت واحدهای مورد پژوهش(3/33 درصد)نتایج ارزشیابی های فعلی از اساتید را “تاحدودی” با واقعیت منطبق می دانستند و 3/10 درصد از ایشان ارزیابی های فعلی را “اصلا” با واقعیت منطبق نمی دانستند. نتیجه. نتایج حاضر بر این نکته تاکید دارد که گرچه دانشجویان، برخی از فاکتورهای بسیار مهم در ارزسیابی اساتید را بخوبی تشخیص میدهند اما همه آنچه را که بر اساس معیارهای علمی برای یک استاد خوب لازمست،مهم تشخیص نمیدهند وهمین امر ممکنست از اعتبار و پایایی ارزشیابی های دانشجویی از اساتید بکاهد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی قزوین, قزوین.

روش ها. برای این پژوهش توصیفی- مقطعی پرسشنامه دو قسمتی شامل سوالات دموگرافیک و اختصاصی برای دانشجویان، کاردانهای اتاق عمل و هوشبری شاغل و نیز اعضای هیات علمی این رشته ها، در دانشگاه علوم پزشکی قزوین، طراحی و اطلاعات با نرم افزار spss پردازش شدند. یافته ها. 118 نفر دانشجو، 28 نفر شاغلین کاردانی اتاق عمل و هوشبری و 9 نفر اعضائ هیات علمی این رشته ها همگی در انجام پژوهش همکاری نمودند. نظرات دانشجویان و شاغلین به ترتیب عبارت است از: 62%و 6/53% رشته را از روی علاقه انتخاب نمودند،7/40% و1/32% آینده شغلی را ضعیف ارزیابی می کنند،3/87% و 75% تمایلی به ادامه تحصیل در رشته پرستاری ندارند. 4/64% و 8/42% کسب مهارت در ارتباط با رشته خود را در صورت ادامه تحصیل در رشته پرستاری ضعیف ارزیابی می کنند. 1/88% و 7/85% نیاز به تحصیل در رشته مرتبط را یک ضرورت می دانندو 1/77% و 1/57% بر ضرورت تربیت پرسنل اتاق عمل و هوشبری تاکید دارند. اعضای هیات علمی ادامه تحصیل در رشته پرستاری، تقبل وظا یف مربوطه توسط دانشجوی پرستاری را که یک دوره آموزشی کوتاه مدت سپری کند ضعیف ارزیابی نموده با تربیت پرسنل مخصوص رشته های اتاق عمل و هوشبری کاملا موافق هستند. نتیجه. سیستم آموزشی با اتلاف سرمایه های اصلی مملکت و انحراف آن ها به رشته پرستاری که مورد علاقه ان ها نیست و از سوی دیگر با بکارگیری کارشناس پرستاری در اتاق عمل مانع از بهره وری نیروهای آموزش دیده می شود. این امر انگیزش دانشجویان اتاق عمل و هوشبری را از بین می برد. کاردانی اتاق عمل و هوشبری سرمایه گذاری بی سرانجام است. آدرس. دانشکده بهداشت و پیراپزشکی, دانشگاه علوم پزشکی قزوین

مقدمه. با توجه به ضرورت بازنگری مستمر در برنامه های آموزش مداوم تعیین نیازهای آموزشی جهت اجرای برنامه های آموزش مداوم تدوین، اجرا و ارزشیابی اینگونه برنامه ها بخشی تفکیک ناپذیر از فعالیت هر سازمانی است. اجرای برنامه آموزش مداوم نباید صرفا“محدود به شرکت در برنامه ها گردد بلکه باید مکانیزم ارزشیابی که قادر به اندازه گیری میزان پیشرفت شرکت کنندگان باشد به برنامه اضافه گردد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نیازهای آموزشی کادر پرستاری و مامایی و سپس تدوین و اجرای برنامه ها و ارزشیابی آنها در سال80-1379 در شیراز انجام گرفته است. روش ها. پس از کسب نظرات کادر آموزشی و بالینی که با مصاحبه گروهی (focus group) انجام پذیرفت نیازهای آموزشی تعیین و عناوین زیر برای برنامه های آموزش مداوم اولویت بندی شد: ارتباط، سرطان و مراقبت های مربوطه، آموزش به مددجو، داروها و مراقبت های مربوطه در دو نوبت برای پرسنل پرستاری و مامایی اجرا شد. در برنامه اول 117 نفر، برنامه دوم 88 نفر، برنامه سوم 114 نفر، برنامه چهارم 63 نفر و برنامه پنچم 102 نفر یعنی جمعا“484 نفر شرکت نمودند. برنامه ها بصورت سخنرانی، پرسش و پاسخ و پانل اجرا گردید. پیش از هر برنامه پیش آزمون و پس از هر برنامه پس آزمون از شرکت کنندگان بعمل آمد و در پایان هر برنامه از شرکت کنندگان در مورد 4 متغیر رفتارهای مدرسین هدف برنامه، هدف یادگیرنده و رضایت از برنامه نظر سنجی شد. یافته ها. از کل شرکت کنندگان در 5 برنامه 26/83 درصد زن و 74/16 درصد مرد بوده اند و میانگین سنی آنها 9/34 و میانگین سابقه کار آنها 4/13 سال بوده است. میانگین نمرات شرکت کنندگان در 5 برنامه در پس آزمونها نسبت به پیش آزمونها سیر صعودی داشته است و از نظر آماری معنی دار بوده است. (P<0.0001) تحلیل اطلاعات (ANOVA) در ارتباط با 4 حیطه رفتارهای مدرسین، هدف برنامه، رضایت از برنامه و هدف یادگیرنده در تمامی 5 برنامه در حیطه رفتارهای مدرسین و هدف یادگیرنده با P<0.0001 معنی دار می باشد نتیجه. با تعیین روابط میان متغیرها در گروه ها و برنامه های مختلف چنین بنظر می رسد که متغیرهای مؤثر در میزان اثر بخشی یک برنامه متنوع و متفاوت می باشند و لذا با انجام ارزشیابی های مستمر می توان تمامی جنبه های یک فرآیند را مورد بررسی قرار داد. آدرس. دانشکده پرستاری و مامایی حضرت فاطمه (س), دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. در مراکز آموزشی ارزشیابی فعالیت های آموزشی اساتید به طرق گوناگون انجام می گیرد. یکی از متداول ترین این روش ها که تقریبا در تمامی دانشگاه های معتبر دنیا انجام می گیرد، ارزشیابی استاد توسط دانشجویان (S E T) بوسیله پرسشنامه است شواهد پژوهشی نشان داده است که با وجود کاربرد فراوان این نوع ارزشیابی، اظهار نظر دانشجویان درباره عملکرد اساتید، متاثر از عواملی است که برخی با آن مرتبط و برخی دیگربی ارتباطند. هدف از این پژوهش بررسی و تعیین دیدگاه دانشجویان نسبت به ارزشیابی استاد S E T)) و اولویت و اهمیت عواملی بوده است که دانشجویان در ارزشیابی اساتید خود به آنها استناد می نمایند. روش ها. پرسشنامه نظر سنجی با تعداد 64 سئوال بسته با مقیاس 5 درجه ای از1 (اصلا) تا 5 (بسیار زیاد) طراحی و بین 561 تن از دانشجویان دانشگاه توزیع گردید. تعداد 423 پرسشنامه توسط دانشجویان تکمیل و جمع آوری گردید (بازگشت پرسشنامه 5/75%) داده ها با برنامه S P S S مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که پس از محاسبه فراوانی، درصد و میانگین، با تعیین مجذور کای، آزمون t دانشجویی، روش توکی (Tukey) و همبستگی پیرسون نتایج مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین پاسخ ها بترتیب اولویت شامل، ویژگی های شغلی استاد، ویژگی های فردی استاد، ویژگی های علمی استاد، فرآیند ارزشیابی و ویژگی های دانشجویان بوده است. یافته های تحقیق همچنین مشخص نمود که دانشجویان با میانگین 05/4 برای ویژگی های شغلی اساتید نسبت به ویژگی های علمی و فردی آنان اهمیت بیشتری قائل هستند. در حالیکه ویژگی های دانشجویان را با میانگین 45/3 در ارزشیابی استاد کم اهمیت تر ارزیابی نموده اند. دانشجویان با میانگین 73/3 فرآیند ارزشیابی و ارزشیابی های انجام شده در دانشگاه را در حد نسبتا مطلوب می دانند. آنها در پاسخ میزان صداقت دانشجویان در تکمیل پرسشنامه های ارزشیابی و قابل اعتماد بودن نتایج آن تا چه حد میباشد با میانگین 08/4 اعلام نموده اند که نتایج ارزشیابی از اعتبار بالائی برخوردار است. اگر چه با میانگین نسبتا پایین (45/3) اعتقاد داشتند که دانشگاه برای نتایج ارزشیابی دانشجو از استاد اهمیت زیادی قائل نبوده است. تیجه. نتایج حاصل حاکی از آنست که نگرش دانشجویان دانشگاه نسبت به ارزشیابی استاد (S E T) درحد نسبتا مطلوب است و بایستی دانشگاه جهت افزایش سطح کیفیت ارزشیابی استاد و استفاده بهینه از نتایج ارزشیابی برنامه ریزی نماید و در این راستا از ویژگی های مطلوب اساتید از نظر دانشجویان الهام بگیرد و در نهایت با فراهم نمودن بازخورد مناسب جهت اساتید به بهبود شرایط یادگیری و کیفیت تدریس کمک نماید. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اهواز, اهواز.

مقدمه. دانشجویان دوره عمومی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز قسمت عمده دوره آموزشی بخش داخلی خود را در بخش های بستری طی کرده و آموزش بالینی بیشتر بر محور این بیماران انجام می شود. بررسی تنوع و برخی خصوصیات بیماران بستری شده در بخش های داخلی عمومی و پاسخ گوئی به این نکته که آیا آموزش بالینی بر محور بیماران بستری شده پاسخگوی نیازهای آموزشی دانشجویان دوره عمومی پزشکی می باشد؟ روش ها. در یک دوره دو ساله با مراجعه منظم به دو بخش داخلی عمومی واقع در بیمارستانهای نمازی و شهید فقیهی همه بیماران بستری شده را از نظر خصوصیات اپیدمیولو}یک، تشخیص بیماری، مدت بستری، میزان مرگ و میر، تعداد بیماران بستری شده در هر ماه و نیز تنوع بیماری های مختلف بررسی شدند. یافته ها. بطور متوسط در هر ماه 5 26 بیمار در هر بخش بستری شدند. 10 بیماری شایع 68 درصد موارد بیماران بستری را شامل می شد که بترتیب عبارت بودند از: دیابت و عوارض آن، نارسایی مزمن و حاد کلیوی، نارسایی قلبی، پنومونی، مسمومیت ها، ترومبوز وریدی، خونریزی گوارشی، بیماری های مزمن انسدادی ریوی و بدخیمی ها. متوسط مدت بستری شدن برای هر بیمار 5 14 روز میزان مرگ و میر در مردان و زنان به ترتیب 3/18و6/14 درصد بود. بطور متوسط درهر ماه در هر بخش بیماران با 615 نوع بیماری مختلف بستری می شوند. نتیجه. بیماران بستری شده در بخش های عمومی داخلی دانشگاه علوم پزشکی شیراز تنوع و خصوصیات لازم جهت آموزش طب داخلی ندارند و روش های دیگر از جمله توسعه آموزش درمانگاهی ضروری است. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. امروزه یادگیری مادام العمر به عنوان یک ویژگی حرف تخصصی بیش از همیشه مورد تایید است. اطلاعات جدید با سرعت زیاد در حال تولید هستند و دامنه گسترش اطلاعات عمدتا افرادی را تحت تاثیر قرار میدهد که در مشاغل آموزشی قرار گرفته اند. تعیین تاثیر کارگاه های آموزشی برگزار شده در مرکز مطالعات وتوسعه آموزش دانشگاه از سال 1374 تا سال 1380 روش ها. نوع مطالعه توصیفی مقطعی, جمعیت مورد مطالعه اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، تعداد نمونه 375 نفر، روش نمونه گیری تمام شماری و ابزارجمع آوری داده ها پرسشنامه معتبر خود اجرا بوده است. یافته ها. وضعیت شرکت اعضاء هیات علمی در کارگاه ها: در کارگاه های فرآیندآموزش درعلوم پزشکی (2/73%), طرح درس (55%), ارزشیابی دانشجو واستانداردسازی سئوالات امتحانی (8/59%), چگونگی برگزاری کارگاه های آموزشی (1/28%)،کامپیوتر (8/44%)، دوره های زبان انگلیسی (2/19%), اعضای هیات علمی شرکت داشته اند. بیش از 50% استادان کارگاه فرآیند آموزش را که کارگاهی 5 روزه ومتشکل از سه بخش طرح درس، شیوه ها وفنون تدریس وارزشیابی دانشجو است را در فعالیتهای آموزشی خود موثر دانسته و پس از آن کارگاه ارزشیابی واستانداردسازی سئوالات امتحانی وطرح درس می باشد. بیشترین نیاز به گذرانیدن کارگاه های آموزشی به تفکیک دانشکده ها مربوط به کارگاه فرآیند آموزش درعلوم پزشکی(83%),طرح درس(9/90%) ارزشیابی و استانداردسازی سئوالات امتحانی (100%), کامپیوتر و زبان انگلیسی (100%) بوده است. مناسبترین روش آموزش از بین 7 روش، کارگاه آموزشی اعلام گردیده و7/38% کارگاه یک تا سه روز را مناسب دانسته اند. بعلاوه 76%زمان مناسب برگزاری کارگاه را صبح و فصل مناسب را تابستان دانسته اند. نتیجه. یادگیری در بزرگسالان تحت تاثیر نیاز فرد به آموختن است و اعضاء هیات علمی مورد بررسی، شرکت در کارگاه و دوره های آموزشی متناسب با نیاز را گامی مناسب جهت ارتقاء توان آموزشی خود وکیفیت آموزش در دانشگاه می دانند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی تهران, تهران.

تهران اعتباربخشی، به عنوان رویکردی به تضمین و ارتقای کیفیت، در ایالات متحد امریکا پیشینه ای صدساله دارد. در دو دهه ی اخیر در کشورهای دیگر جهان نیز اقدامات گسترده ای در زمینه ی استقرار ساختارهای اعتباربخشی انجام شده است. در چند سال اخیر، در ایران نیز بحث های قابل توجهی درباره ی مبانی اعتباربخشی صورت گرفته و اقداماتی نیز در جهت استقرار ساختارهای اعتباربخشی انجام شده است. یکی از چالش های عمده ی عملی درباره ی ساختارهای اعتباربخشی، آن است که برخلاف سنت غیردولتی و اختیاری بودن ساختارهای اعتباربخشی در کشورهای پیش رو این مفهوم، برخی ساختارها که بر مبنای الگوی اعتباربخشی در کشورهایی مانند ایران ایجاد شده اند، دولتی هستند و شرکت برنامه ها و مؤسسه ها در فرایند ارزیابی آن ها الزامی است. این امر تردیدهایی را درباره ی این که آیا اساسا چنین ساختارهایی را می توان اعتباربخشی دانست پیش آورده است. در این مقاله کوشیده ایم تا تاریخچه سیستم های اعتباربخشی، و زمینه، خاستگاه و سیر تحولات آن ها را بررسی کنیم. تلاش کرده ایم با استفاده از منابع موجود و دیدگاه های صاحب نظران نشان دهیم که ویژگی هایی مانند غیردولتی بودن سازمان متولی اعتباربخشی و اختیاری بودن شرکت در فرایند اعتباربخشی، بیش از آن که ویژگی ذاتی اعتباربخشی باشند، ریشه در سنت و زمینه ی فرهنگی غالب در کشورهای خاستگاه آن دارد. به علاوه، نشان داده ایم که در همین کشورها نیز با سیاست گذاری های جدید که بر پشتیبانی مالی برنامه ها و مؤسسه هایی که مورد تایید ساختارهای اعتباربخشی هستند تاثیر می گذارد، از اهمیت این جنبه ها کاسته شده است. آدرس. ساختمان شماره 2 وزارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی, خیابان وصال, بلوار کشاورز, تهران.

مقدمه. در چند مطالعه اخیر به کمی حضور موثر اساتید در محیط های آموزشی اشاره شده است کمی حضور موثر اساتید از عوامل زیادی ناشی می شود در چند سال گذشته عدم وجود نگرش جامع نسبت به این موضوع باعث شد تا مدیران سطوح مختلف با این موضوع به صورت سلیقه ای بر خورد کنند. برای حل مشکل بهی صورت اصولی لازم است که گروه های مختلف صاحبان منافع (مسوولان اساتید دانشجویان و کارکنان) در فرایند حل مشکل شرکت داشته باشند. اهداف طرح حاضر عبارت بودند از: تعیین عوامل موثر در کاهش حضور موثر آموزشی اعضای هیات علمی و اولویت بندی آن ها؛ تعیین راهکارهای افزایش حضور موثر آموزشی و اولویت بندی آنها. روش ها. در مرحله اول (بررسی متون) مطالعات مرتبط با موضوع در داخل و خارج کشور بررسی شد و عوامل و راهکارهای مطرح شده در این زمینه از انها استخراج شد. جلسات بارش افکار (Brainstorming)با حضور مدیران حوزه معاونت اعضای هیات علمی و مدیران دانشگاهی برگزار شد. همچنین نظرات کارکنان بیمارستان ها دستیاران و کارورزان جمع اوری شد. نامه ها وشکایات بریده جراید واظهار نظرهای مکتوب و بیانیه های همایش آموزش پزشکی چهارم نیز در این مورد مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم وبرای تعیین عوامل موثر بر کاهش حضور موثر هیات علمی از تمامی صاحبان منافع (Stakeholders) ضمن برگزاری جلسات متعدد و با استفاده از روش مصاحبه عمقی وساختارمند کسب نظر شد. عوامل تعیین شده توسط این گروه ابتدا طبقه بندی شده سپس با روش معیار گذاری و محاسبه ماتریسی اولویت بندی شدند. در مرحله سوم طرح راهکارهای رفع عوامل فوق تعیین شد. الگوی مطالعه در این قسمت کسب نظر از صاحب نظران (expert idea) بود مدعووین در این کارگاه به هشت گروه مختلف کاری تقسیم شدند و هر گروه راهکار های خود را با توجه به استاندارد موجود مطرح کرد. سپس تمامی راهکارها توشط اعضای گروه امتیاز دهی و اولویت بندی شدند. آدرس. دبیرخانه شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی, وزرات بهداشت درمان و آموزش پزشکی

مقدمه. نیمی از جنبه های مهم و حساس در شکل دهی توانمندی حرفه ای پرستاری آموزش بالینی است. تقریبا 50% زمان صرف شده در مدارس پرستاری، صرف آموزش در فیلدهای بالینی می شود و آموزش بالینی ((قلب)) آموزش حرفه ای در پرستاری است. به همین علت مشخص کردن زمان کمی جهت انجام فعالیتهای آموزشی در بالین قدم اول جهت اصلاح و کارایی بیشتر آموزش پرستاری است، این مطالعه جهت نیل به این هدف طراحی شده است. روش ها. این مطالعه به صورت توصیفی مقطعی از اسفند 79 تا خرداد 80 انجام گرفت. جمعیت مورد مطالعه گروه های آموزش بالینی کارآموزی داخلی جراحی یک تا چهار و ویژه بوده است. از هر گروه کارآموزی 20% از دانشجویان بصورت تصادفی انتخاب و از آنان خواسته شد بطور تصادفی (از هر هفته یک روز جمعا چهار روز در یک ماه) زمان صرف شده جهت انجام فعالیتهای مختلف در بالین بر اساس چک لیستی که به همین منظور تدوین شده بود را ثبت نمایند. قبل از اجرا توسط یک پیش آزمون روایی و پایایی چک لیست و پرسشگران مورد بررسی و تائید قرار گرفت سپس در طی چهار ماه (جمعا 160 روز) اطلاعات جمع آوری گردید. یافته ها. میانگین فعالیت تئوری از هفته اول تا چهارم کارآموزی به ترتیب 34، 35، 50 و 63 دقیقه بوده است. میانگین فعالیت عملی به ترتیب 5/88، 79، 63، 60 دقیقه بوده است. میانگین فعالیت بررسی و شناخت بیمار به ترتیب 31، 28، 27و 27 دقیقه بوده است. میانگین زمانی فعالیتهای عملی در هفته های اول تا چهارم کارآموزی سیر نزولی داشته و بر عکس میانگین زمانی فعالیتهای تئوری از هفته اول تا چهارم سیر صعودی داشته است. در بخشهای ویژه میانگین زمانی فعالیتهای عملی دانشجویان بیش از سایر بخشها بوده است. نتیجه. در کل میانگین زمان آموزش بالینی 150 دقیقه بوده است و این مقدار تقریبا 50% زمان اختصاص داده شده به کارآموزی است. با توجه به اتلاف وقت حدود 5/2 ساعت به نظر می رسد باید در برنامه زمانبندی فعالیتهای کارآموزی تجدید نظر شده تا بتوان به نحو مطلوبی از وقت دانشجویان استفاده شود. همچنین لازم است بررسی های مشابه با این تحقیق در سایر دانشکده های پرستاری انجام شده و نتایج با هم مقایسه گردد تا بتوان با استفاده از آن نسبت به رفع نواقص آموزشی بهتر تصمیم گیری نمود. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان, رفسنجان.

مقدمه. ارزشیابی به عنوان یکی از کارکردهای مدیریت دانشگاهی نقش مهمی در برنامه ریزی صحیح، اجرای موفق برنامه های آموزشی و بهبود کیفیت آموزش در دانشگاه ها دارد.از آنجا که یکی از وظایف واحد ارزشیابی،ارزیابی مستمر اعضای هیات علمی توسط دانشجویان میباشد و از طرفی آگاهی دانشجویان نسبت به اهمیت ارزشیابی موجب میگردد که در تکمیل فرم های مربوطه دقت بیشتر اعمال گردد.و در این راستا بر آن شدیم که دیدگاه دانشجویان پزشکی را نسبت به ارزشیابی اساتید را مورد بررسی قرار دهیم. روش ها. این مطالعه یک مطالعه توصیفی مقطعی بود، که هدف آن بررسی دیدگاه دانشجویان پزشکی نسبت به ارزشیابی اساتید در دانشگاه علوم پزشکی لرستان بود. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر 15 سؤال بود، که سؤالات با توجه به نظرات دانشجویان و کارشناسان مدیریت و ارزشیابی طراحی گردید، این پرسشنامه بین 62 نفر از دانشجویان پزشکی به طور تصادفی توزیع شد، و از آنها درخواست گردید به هر یک از گزینه ها براساس موضوع و قالب جمله بندی در طیف،خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم پاسخ دهند.داده ها با نرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. نتایج نشان می دهد 5/35 درصد از دانشجویان پزشکی ارزشیابی اساتید را در بهبود وضعیت آموزشی غیر موثر و 4/27 درصدآن را تا حدودی موثر ذکر نموده اند.دانشجویان شکل و نحوه اجرای ارزیابی، ابراز انتظارات خود از اساتید، موثر بودن ویژگی های شخصی استاد و همچنین مداخله عکس العمل های شخصی و احساسی برخورد نمودن را در تکمیل فرم های ارزشیابی تا حدودی موثر دانسته اند. 5/43 درصد از دانشجویان معتقد به بی توجهی مسئولین به نظرات منعکس شده آنها در فرم های ارزشیابی بوده اند.6/30 درصد از دانشجویان تاثیر آموزش مستمر کارشناسان واحد نظارت و ارزشیابی را زیاد تا خیلی زیاد عنوان نموده بودند و تنها 4/27 درصد از دانشجویان اطمینان به محرمانه بودن پاسخ های ذکر شده در فرم های ارزشیابی را ذکر کرده اند. همچنین فقط 4/27 درصد از دانشجویان فرآیند ارزشیابی را وسیله ای برای رتبه بندی و ارتقاء اساتید دانسته اند. نتیجه. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می گردد: آموزش دانشجویان و آگاه نمودن آنها قبل از تکیمل فرم ها در خصوص نقش و اهمیت ارزشیابی در ارتقاء کیفیت آموزش و ارتقاء اساتید که می توان با درج نمودن شرح مختصری از ارزشیابی در مقدمه فرم ها به آن مبادرت ورزید. توزیع و جمع آوری پرسشنامه های ارزشیابی توسط نمایندگان دانشجویان به منظور مشارکت فعال در فرایند ارزشیابی و افزایش اطمینان از محرمانه بودن اطلاعات مندرج در فرم ها. ترتیبی اتخاذ گردد که دانشجویان بصورت تیمی (مثلا پنج نفره) نسبت به تکیمل فرم ها مبادرت نمایند. توجیه نمودن دانشجویان و یا سوپر وایزر آموزشی توسط واحد ارزشیابی بعنوان رابط. در خاتمه فرم های ارزشیابی چند سطر به منظور ارائه انتقادات و پیشنهادات دانشجویان از نحوه ارزشیابی اساتید طراحی گردد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی لرستان, خرم آباد.

مقدمه. یکی از سیاستهای برنامه پنج ساله سوم توسعه کشور در بخش آموزش عالی، ارتقای کیفیت آموزش می باشد و از آنجا که مراکز و واحدهای توسعه آموزش در دانشگاه های علوم پزشکی کشور به همین منظور تاسیس گردیده اند، بدیهی است که این مراکز مسئولیت اجرایی این سیاست را در دانشگاه ها به عهده داشته باشند 0 از آنجائیکه قبلا" داده های این مراکز بصورت پراکنده جمع آوری می شد، این مطالعه برای اولین بار به منظور گرد آوری طبقه بندی شده داده ها انجام شد تا بعنوان اطلاعات پایه درجهت بررسی روند پیشرفت فعالیتهای آتی این مرکز مورد استفاده قرارگیرد0 روش ها. پس از مطالعه منابع متعدد موجود درمورد ساختار و شرح وظایف مراکز مطالعات، پرسشنامه ای طراحی گردید و پس از اصلاحات نهایی درجلسه روسای مراکز مطالعات، تاریخ 15/4/79 توزیع شد 0 داده های واصله در 6 ماهه دوم سال 79 جمع آوری شده و درقالب جدید، طبقه بندی وخلاصه گردید0 یافته ها. دربین تمام دانشگاه ها/ دانشکده های علوم پزشکی کشور، دانشگاه شیراز قدیمی ترین و دانشگاه قم جدید التاسیس ترین مراکز مطالعات را دارند 0 درکل این مراکز، 441 نفر کارشناس / هیات علمی مشغول بکار بوده اند 0 روسای مراکز، 4 نفر پزشک، 17 نفر متخصص بالینی، 6 نفر ای علوم پایه، 7 نفر کارشناس ارشد علوم پایه، 2 نفرکارشناس ارشد آموزش و 3 نفر نا مشخص بودند 0 در کل مراکز، اعضای 14 دانشگاه / دانشکده هیچگونه دوره آموزشی نگذرانده بودند 0 در 5 دانشگاه / دانشکده دوره آموزشی جهت اعضای هیات علمی برگزارشده بود0 در 9 دانشگاه / دانشکده پژوهشی در زمینه آموزش پزشکی انجام نشده بود. در 6 دانشگاه / دانشکده، برنامه های آموزشی توسط این مراکز ارزیابی نشده بود 0 مراکز مطالعات 17 دانشگاه / دانشکده از بدو تاسیس هیچگونه متنی در زمینه آموزش پزشکی منتشرنکرده بود. نتیجه. تاپایان سال 1378 در تمام دانشگاه ها ودانشکده های علوم پزشکی کشور، مرکز مطالعات وتوسعه اموزش پزشکی راه اندازی شده بود 0 تقریبا" تمام دانشگاه ها / دانشکده ها، فعالیت خود را با برنامه اموزش اساتید اغاز کرده بودند 0 اکثر پرسنل این مراکز هیات علمی بوده و فعالیتشان دراین مراکز بصورت پاره وقت بوده است 0 دانشگاه های بزرگ نه تنها قادر به انجام وظایف و برنامه ها بصورت مستقل هستند بلکه می توانند دراین زمینه به سایر دانشگاه ها/ دانشکده ها کمک کنند 0 از انجا که مراکزاز استانداردهای پاسخ دهی یکسانی استفاده نکرده بودند، نتایج بین دانشگاه ها قابل مقایسه نیست 0 آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, ساختمان شماره 2 وزارت بهداشت, درمان و آموزش پزشکی, خیابان وصال, بلوار کشاورز, تهران.

مقدمه. در راستای ارتقا’ کیفیت آموزش عالی، پژوهش حاضر با هدف ارزشیابی برنامه آموزش در عرصه (کارآموزی و کارورزی) دانشجویان دانشکده مدیریت واطلاع رسانی پزشکی ازدیدگاه خودآنها طراحی گردید. روش ها. در نمونه گیری بصورت سرشماری,57 نفر توسط چک لیست پنج متغیره مورد پرسشگری قرار گرفتند. تجزیه وتحلیل داده ها (آمار توصیفی وآزمون2χ) توسط نرم افزار SPSS انجام پذیرفت. یافته ها. از 57 نفر دانشجوی مورد مطالعه 58/31درصد کار آموزی مدیریت، 33/33 درصدکارورزی سازماندهی و09/35 درصد کارورزی بانکهای اطلاعاتی در گروه کتابداری را گذرانده بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که بین ارزیابی توانمندی دانشجویان و موضوعات آموزشی طبق طرح درسی در هر سه گروه ارتباط معنی داری وجود دارد(P<0.05).. همچنین بین آموخته های دانشجو از استاد و توانمندی دانشجو به ترتیب در کارآموزی مدیریت، سازماندهی و بانکهای اطلاعاتی ارتباط معنی داری وجود داشت. در این تحقیق بین آنچه دانشجو دیده است و توانمندی او نیز ارتباط معنی داری در هر سه گروه بدست آمد. در همین ارتباط بین توانمندی دانشجو با مطالعه و انجام امور محوله به دانشجو نیز معنی دار بود. نتیجه. بین توانمندی دانشجو که خود او ارزیابی نموده بود و پنج متغیر اصلی ارتباط معنی داری وجود دارد. در هر سه گروه نسبت به آموزش چند موضوع درسی نمره ضعیفتری محاسبه گردید که تلاش بیشتری را برای یادگیری دانشجو مطرح می نماید. در مجموع افزایش زمان آموزش توانمندی ها بصورت عملی در برنامه آموزش درعرصه تاکید می گردد. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان

مقدمه. بطور معمول ارزیابی دانشجویان پزشکی در طول دوره آموزش محدود به ارزیابی محفوظات و اطلاعات آنها بوده و کمتر به ارزیابی مهارتهای بالینی توجه می شود. در حالی که چگونگی برقراری ارتباط با بیمار و معاینه درست، نقش مهمی در تشخیص و درمان بیماران دارد. این مقاله حاصل تلاش در جهت بررسی مهارت کارورزان در انجام معاینه فیزیکی می باشد. روش ها. کلیه کارورزان که مجموعا 114 نفر بودند در حالی که یک بیمار را برای اولین بار معاینه می کردند از طریق Check List مورد ارزیابی قرار دادند. یافته ها و نتیجه. نتایج حاکی از این می باشد که مهارت و دقت در انجام معاینه فیزیکی با متوسط نمرات کارورزان در امتحانات جامع علوم پایه و پره انترنی رابطه مستقیم داشته و به شرایط معاینه و معاینه قسمتهایی چون پوست، مو، اندام ها و ستوان فقرات و معاینه دستگاه عصبی کمتر توجه نشان می دهند. آدرس. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی, دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی, میدان باهنر, یزد.

مقدمه. دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی کشور با هدف تربیت و توسعه نیروی انسانی لازم و کارآمد درزمینه علوم پزشکی به منظور اعتلای سلامت جامعه ایجاد شده اند. افراد یک جامعه دارای مشکلات مشترک و بالطبع نیازهای مشترکی هستند. وجود دانشگاه های علوم پزشکی در منطقه میتواند در تشخیص و تامین نیازهای بهداشتی و توسعه خدمات بهداشتی و درمانی بسیار مؤثر باشد. چراکه دانشگاه می کوشد تا فعالیت های آموزشی سازمان را در انطباق با اهداف و نیازهای جامعه همسو نموده، نیروهای خود را در جهت گسترش مشارکت افراد جامعه برای توسعه خدمات بهداشتی بسیج نماید. ارزیابی تاثیر وجود دانشگاه بر ارائه خدمات بهداشتی موجب شناخت نقاط قوت و ضعف برنامه های آموزش پزشکی شده و زمینه های مساعدی را برای استفاده مطلوب از فرصت ها جهت دستیابی به اهداف دانشگاه فراهم می آورد. تعیین تاثیر دانشگاه های علوم پزشکی بر ارائه خدمات بهداشتی از دیدگاه مسئولین دانشگاه. روش ها. این پژوهش از نوع توصیفی بود که تعداد 12 دانشگاه علوم پزشکی بطور تصادفی طبقه ای از مناطق تعیین شده از سوی وزارت متبوع انتخاب شدند به نحوی که از هر طبقه حداقل دو نمونه در مطالعه شرکت نمایند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که برای تعیین چگونگی تاثیر ارائه خدمات بهداشتی پاسخ ها بر اساس طبقه بندی لیکرت در چهار معیار ‍«خیلی زیاد»، «زیاد»، «تاحدی»، «اصلا» در نظرگرفته شد. یافته ها. به طور کلی تاثیر دانشگاه بر ارائه خدمات بهداشتی 07/28 درصد«خیلی زیاد»،35/40 ذرصد«زیاد» و 07/28 درصد «تا حدودی» بوده و فقط 75/1 درصد اصلا بر ارائه خدمات بهداشتی تاثیر نداشته اند. از لحاظ دسترسی به تیم سلامت 50 درصد پرستار و 20 درصد پزشک و سایر کارکنان 25 درصد «خیلی زیاد» بوده است. از نظر دسترسی به خدمات بهداشتی اولیه کاهش سوء تغذیه در منطقه 25 درصد «خیلی زیاد» و دسترسی به آب آشامیدنی 50 درصد «زیاد» و ارتقاء بهداشت مادر کودک 33/33 درصد «خیلی زیاد» و افزایش توجه به آموزش بهداشت برای عموم 50 درصد «خیلی زیاد» بوده است. از نظر دسترسی به خدمات پزشکی یافته ها نشان می دهند که افزایش دسترسی به خدمات اساسی پزشکی 60درصد «زیاد» و 40 درصد «تا حدی» بوده است. همچنین ارتقاء کیفیت ارائه مراقبت در بیمارستانهای محلی 20درصد«خیلی زیاد» و 60 درصد «زیاد» بوده است.و افزایش دسترسی به خدمات تخصصی 40% خیلی زیاد و 60% زیاد بود. نتیجه. افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی اولیه در منطقه از جمله افزایش توجه به آموزش بهداشت برای عموم به میزان 50 درصد در سطح «خیلی زیاد» نشان دهنده اینست که بسیاری از دانشگاه های علوم پزشکی و خدمات درمانی توانایی ها و تعهدات خود را در میان خیال جامعه توسعه داده اند و فعالیت های آنان در عرصه خدمات تنها به خدمات تحقیقی ویا تامین خدمات وسیع در سطح دوم و سوم معطوف نبوده است. لذا به منظور توسعه اجتماعی اقتصادی و بهداشتی، همکاری های بین بخشی سایرنهادها وزارتخانه های ذیربط با دانشگاه پیشنهاد می گردد. آدرس. دانشکده پرستاری و مامایی, دانشگاه علوم پزشکی ایران, تهران

مقدمه. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آموزش و نظارت مستمر در رعایت ضوابط استاندارد در دفاتر کار مامایی بود. روش ها. تحقیق حاضر یک مطالعه مداخله ای از نوع نیمه تجربی می باشد نمونه مورد مطالعه شامل تمام دفاتر کار مامایی (پنجاه واحد) در شهرستان شیراز بوده و جمع آوری اطلاعات با تکمیل چک لیستهای استاندارد اداره نظارت وا رزشیابی معاونت دارو و درمان و با مراجعه کارشناسان به دفاتر کار مذکور طی سه مرحله صورت گرفته است بر اساس یافتن نواقص در هر مرحله مداخله ای به صورت آموزش چهره به چهره در همان مرحله انجام شده و در مراحل بعد مجددا پی گیری شده است و نهایتا اطلاعات به دست آمده از چک لیست های مراحل مختلف از طریق برنامه های مناسب آماری مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفته است. یافته ها. بر اساس چک لیستهای استاندارد موجود میانگین نواقص دفاتر کار مامایی از مرحله اول 46/0+ 33/5) به مرحله دوم (33/0 + 08/3) و از مرحله دوم به مرحله سوم (18/0 + 37/1) کاهش یافت و با آزمون تکرار اندازه گیری تفاوت معنی دار بین میانگین نواقص در مراحل مذکور وجود داشت (0001/0› P) همچنین در بررسی میانگین نواقص به تفکیک موضوعات بررسی شده کاهش میانگین به ترتیب از مرحله اول بازدید تا مرحله سوم بازدید در موارد زیر دیده شده. رعایت بهداشت محیط، استفاده از ضدعفونی کننده های مناسب، داشتن وسایل ضروری در دفاتر کار و وسایل مورد نیاز جهت انجام زایمان اورژانس (0001/0› (P و رعایت بهداشت فردی و داشتن مجوز معتبر و نصب آن (03/0 › P). و در استفاده از تعرفه مناسب و حدود نسخه نویسی تفاوت معنی داری بین مراحل بازدید مشاهده نشد. نتیجه. نظارت و ارزیابی برنامه های آموزشی یعنی بررسی میزان پیشرفت رفتار مطلوب و مورد نظر فراگیر باید به طور مداوم و مستمر انجام پذیرد تا چگونگی پیشرفت برنامه های آموزشی و میزان دستیابی به نتیجه مطلوب در هر مرحله روشن شود و در صورت انحراف استاندارد اقدام اصلاحی صورت گیرد و برنامه های بهداشتی و درمانی زمانی توام با موفقیت هستند اگر نظارت و ارزشیابی دقیق بر مبنای معیارهای تعیین شده در مورد آنها اجرا شود. آدرس. معاونت درمان و دارو, دانشگاه علوم پزشکی شیراز, شیراز.

مقدمه. تصور دانشجویان استعداد درخشان در مورد دانشگاه و زندگی علمی و دانشگاهی چیست؟ آیا این تصورات قبل از ورود به دانشگاه و پس از مواجهه واقعی با محیط دانشگاه تغییر می یابد؟ این تغییر چگونه و در چه جهاتی رخ می دهد؟ آیا این تغییرات اموری با اهمیت هستند؟ و آیا دانشجویان استعداد درخشان برای معضلات زندگی آموزشی راه حلهای مناسبی ارائه می کنند؟ روش ها. برای بررسی سوالات فوق از یک مطالعه کیفی استفاده شد. بیست نفر از دانشجویان رشته پزشکی که به عنوان استعداد درخشان شناخته می شدند در یک مصاحبه انفرادی و بدون محدودیت از لحاظ زمان و محتوا دیدگاه های خود را درباره زندگی دانشگاهی قبل از ورود به دانشگاه و بعد از آن مشروحا بیان داشتند. مصاحبه ها پس از پیاده شدن روی نوار مجددا به رویت و تایید پاسخگویان رسید. یافته ها. در غالب محورهای مورد بحث دانشجویان استعداد درخشان واقعیت زندگی دانشگاهی، پائین تر از حد تصورات قبلی آنان بود. گسترش سیستمهای اطلاع رسانی در دانشگاه از مواردی بود که فراتر از حد انتظارات همه آنها جلوه می کرد. نتیجه. به نظر می رسد تصور پائین تر از سطح انتظار از دانشگاه و زندگی دانشگاهی از عواملی است که بتدریج ممکن است نخبگان علمی کشور را قدری مایوس نماید و بستر ساز تمایل آنان به مهاجرت شود. از اینرو توجه به عواملی که باعث این می شود که دانشگاه ها پائین تر از سطح یک محیط علمی جلوه کند، مسلما از اولویتهای دست اندرکاران نظام آموزش عالی پزشکی؟ دانشگاه هاست. آدرس. دفتر استعدادهای درخشان، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان, اصفهان.

مقدمه. بدون شک بزرگترین بلای جامعه بشری پس از جنگ جهانی دوم، جهانگیری ایدز می باشد. با توجه به بافت جوان کشور وبا عنایت به این که افزایش آگاهی نقش اساسی در پیشگیری از این بیماری دارد و جوانان هم بیشترین قربانیان و ناقلین این ویروس می باشند. بنابراین ضروری به نظر می رسد میزان آگاهی و نگرش دانشجویان که قشری از جوانان می باشند بررسی شود تا بتوان به میزان توانایی آنها در مقابله با این بیماری پی برد و نیاز به برنامه های آموزشی را مشخص نمود. لذا پژوهشی با هدف تعیین میزان آگاهی و نوع نگرش انجام گرفته است. روش ها. این مطالعه به روش توصیفی مقطعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 140 نفر از دانشجویان نیمسال آخر دانشگاه علوم پزشکی یاسوج که در رشته های پزشکی، پرستاری و مامایی، بهداشت عمومی، اتاق عمل و هوشبری بودند، می باشد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه ای سه قسمتی بوده است، قسمت اول مشتمل بر مشخصات دموگرافیک، قسمت دوم 30 سئوال مربوط به آگاهی و قسمت سوم 14 گویه مربوط به نگرش بوده است. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. نتایج نشان داده که میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج در حد متوسط بود، همچنین در میزان آگاهی آنان بر حسب رشته و جنس تفاوت قابل ملاحظه ای مشاهده نشد. یافته های دیگر نشان داد که نگرش دانشجویان نسبت به گویه ها در زمینه ایدز مثبت بود. منبع اصلی کسب اطلاعات اکثریت واحدهای مورد پژوهش رسانه های گروهی از قبیل رادیو تلویزیون، مجلات، روزنامه و جزوات آموزشی بوده است. نتیجه. با توجه به یافته های پژوهش میزان آگاهی در دانشجویان گروه علوم پزشکی قابل قبول نبوده و می بایست برنامه ریزی جدی صورت گیرد و با توجه به این که این دانشجویان اطلاعات خود را در زمینه ایدز از طریق رسانه های گروهی و جزوات آموزشی کسب نمودند می بایست انتقال پیامهای بهداشتی را از طریق این دو کانال تقویت نمود. آدرس. آموزشکده پیراپزشکی, دانشگاه علوم پزشکی یاسوج, یاسوج.

مقدمه. جامعه نگری مفهومی است که امروز توجه به آن پیش از هر زمان دیگر جهت ارائه خدمات در قلمرو رشته های وابسته به علوم پزشکی احساس می گردد. علی رغم موفقیتهای چشمگیر در این زمینه، باید اذعان نمودکه هنوز تا اجرای کامل آموزش پزشکی جامعه نگر در دانشگاه های کشور راه طولانی وجود دارد و دلیل این مشکل، وجود موانعی نظیر کمبود بودجه، کمبود واحدهای مناسب (عرصه)، تردید در ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر و... می باشد. لذا پژوهشگر به بررسی ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر پرداخته است. روش ها. این مطالعه به روش توصیفی مقطعی انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 151 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی شهرتهران بودند. ابزار گرد آوری داده ها دراین پژوهش، پرسشنامه ای دو قسمتی بوده است: قسمت اول مشتمل بر مشخصات دموگرافیک و در قسمت دوم دیدگاه های اعضای هیات علمی در مورد ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر خواسته شده بود. در این پژوهش داده های موجود در 151 پرسشنامه تکمیل شده، که با استفاده از SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها. نتایج نشان داد که 37 درصد واحدهای مورد پژوهش، اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر را کاملا ضروری 7/41 درصد ضروری و 3/21 درصد غیر ضروری می دانند. آزمون آنالیزواریانس یکطرفه بین دانشگاه محل کار، مدرک تحصیلی و جنس واحدهای مورد پژوهش با دیدگاه آنان در مورد ضرورت اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر اختلاف معنی داری نشان نداد اما بین رشته تحصیلی اعضای هیات علمی با دیدگاه آنان در مورد آموزش پزشکی جامعه نگر اختلاف معنی داری بود.p<0/001) (نتیجه. با توجه به نتایج پژوهش اعضای هیات علمی اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر را ضروری می دانند و می بایست جهت اجرای کامل آن برنامه ریزی گردد و اعضای هیات علمی در رشته های پرستاری و بهداشت بیشتر از سایر رشته ها اجرای آموزش پزشکی جامعه نگر را ضروری می دانند آدرس. آموزشکده پیراپزشکی, دانشگاه علوم پزشکی یاسوج, یاسوج.

مقدمه. ارتقاء کیفیت آموزش و تداوم آن از طریق تقویت محیط پژوهشی دانشگاه که این امر با شناخت مشکلات و تنگناهای انجام پژوهش از دید اعضاء هئیت علمی و رفع این مشکلات مسیر خواهد شد. روش ها. پژوهش فوق یک مطالعه توصیفی بوده و از طریق پرسشنامه ای که اعتبار، پایایی و میزان عملی بودن آن با نظارت متخصصین قبلا تایید شده بود، اطلاعات مورد نظر جمع آوری شد. نحوه نمونه گیری به صورت سرشماری بوده و میزان پاسخگویی 49% باشد. نتایج حاصل توسط نرم آفزار آماری Spss و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد یافته ها. اکثریت واحدهای مورد پژوهش (8/80 درصد) معتقدد بودند اغلب پژوهشهای جاری دانشگاه تکراری بوده و پاسخگوی نیازها و مشکلات جامعه نیست (9/88 درصد). اغلب نمونه ها (81 درصد) کیفیت پژوهشها از نظر متدولوژی را ضعیف و نامطلوب ذکر نموده اند. هم چنین از نظر پاسخگویان بیشترین مشکلات موجود در انجام پژوهش موانع مالی (97%)، موانع اداری (78%)، و امکانات کم و نامطلوب برای انجام پژوهش (5/93%)، می باشد. و نیز 9/84 درصد آنان میزان اطلاع رسانی در پژوهشها (بانک اطلاعات) در کشور را نامطلوب میدانند. /88 درصد اعضاء هئیت علمی انگیزه استاد برای انجام پژوهش را ضغیف میدانند و 82 درصد آنان نیز عملکرد اساتید برای انجام پژوهش را نیر ضعیف میدانند. نتیجه. به نظر میرسد برای توسعه فرهنگ پژوهش دردانشگاه باید علاوه بر رفع مشکلات عمده فوق راهکارهایی جهت افزایش توان علمی اعضاء هئیت علمی در انجام پژوهش نیز اتخاذ نمود. آدرس. مرکزمطالعات و توسعه آموزش نطذا, داشنکده پرستاری و ماماییم دانشگاه علوم پزشکی تهران, تهران.