فصلنامه دانش کشاورزی
سال هفدهم شماره 4 (پیاپی 68، 1386)

نمایه پالمر، نقطه تحولی در سیر تکاملی روش های کمی سازی شدت خشکسالی به شمار می رود که علی رغم گذشت حدود چهار دهه و ارائه نمایه های مختلف، دارا بودن ویژگی ها و رویه محاسباتی خاص، همچنان لزوم بهره برداری از آن را توجیه می نماید. این نمایه عموما با بحث بیلان آبی در تخمین انحراف رطوبتی یک منطقه، شناخته می شود، درحالی که روش رده بندی منحصر به فرد آن، بعضا با اشاره های اجمالی و برداشت های غیردقیق مواجه بوده است. بر همین اساس، بررسی و تعمیم معادله های رده بندی یا بخش تحلیل شدت و مدت وقایع خشکسالی و ترسالی نمایه پالمر، ضرورتی اساسی برای اهداف علمی و کاربردی محسوب می شود. این موضوع به منظور بهره مندی بیشتر از ظرفیت های ممتاز روش رده بندی مذکور، مورد توجه این مقاله قرار گرفت. یافته های این پژوهش را می توان در عناوین ذیل خلاصه نمود: 1) تعیین ساختار کلی معادله شدت با معرفی عامل جدید شدت خنثی؛ 2) ارائه تحلیلی استخراج این معادله برای هر دو وجه کمبود یا مازاد رطوبت، که در تعدیل منطقه ای ضرائب دوام دوره مورد نیاز است؛ 3) تبیین تاثیر قالب رده بندی بر عوامل دوام دوره و بر تحلیل شروع و خاتمه وقایع، و فراهم نمودن امکان ارائه دیدگاه های تازه و پیشنهاد اصولی درمورد این قالب؛ 4) تشریح روند نسبتا پیچیده پیمایش معکوس و مهیاساختن زمینه بکارگیری آن حتی در مواردی بجز نمایه پالمر؛ 5) زمینه سازی برای افزایش بهره گیری صحیح تر این رویه و گسترش ظرفیت توسعه و اصلاح یا تکمیل آن.

احداث حوضچه های آرامش در پایاب سازه های آبی یکی از راه های ممکن ومعمولی است که برای کاهش واتلاف انرژی جریان فوق بحرانی خروجی آز آنها طراحی و اجرا می گردد. طول حوضچه هاو هزینه ساخت آنها عوامل مهمی است که در طراحی این سازه ها مورد توجه قرار می گیرند. بدون شک حوضچه های کوتاهتراز نظر معیارهای فوق مناسب تر می با شند که به علت کوتاهی طول آنها و تلاطم شدید جریان در حوضچه از راندمان اتلاف انرژی بسیار بالابرخوردار خواهند بود. عموما معیارهای طراحی برای تامین پایداری این سازه ها مبتنی بر مشخصه های میانگین جریان نظیر سرعت متوسط و فشار هیدروستاتیک می باشند. علیرغم تحقیقات انجام شده توسط محققین گذشته بنظر می رسد که فرض فشار هیدروستاتیک در طراحی حوضچه های متراکم نظیرحوضچه آرامش ساف (اس- آ- اف) بویژه طراحی ضمایم آن، نمی تواند از سطح اعتماد بالایی برخوردار باشد.در این تحقیق با احداث یک حوضچه آرامش از نوع ساف در یک فلوم آزمایشگاهی و استفاده از ابزاردقیق، فشار متوسط موثر در اطراف بلوک های پای تنداب اندازه گیری ومورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که فشار متوسط در وجوه بلوک از توزیع هیدروستاتیک تبعیت ننموده و با عدد فرود جریان فوق بحرانی ورودی به جوضچه رابطه کاهشی وبا درجه استغراق (مطابق پیش بینی) رابطه مستقیم دارد. لازم به توضیح است که تغییرات فشار متوسط دروجوه مختلف بلوک ها از روند یکسان برخوردار نبوده ولازم است بطور مجزا مورد بررسی و در طراحی ها مورد توجه قرارگیرد.

ریسک بر فرایند تصمیم گیری بهره برداران کشاورزی تاثیر دارد و از عمده ترین عوامل تعیین کننده سرعت انتشار فن آوری های نوین در بین آنها است. لذا، شناخت منابع ایجاد ریسک و عوامل موثر بر آن می تواند راهنمای مناسبی برای استفاده از فن آوری های مناسب در کشاورزی باشد. در این مطالعه منابع مختلف ایجاد مخاطره از نظر مرکبات کاران شهرستان جهرم در استان فارس مورد بررسی قرار گرفت. به منظور شناسایی عوامل موثر بر تلقی از ریسک بهره برداران از مدل پروبیت طبقه بندی شده استفاده شد. این مدل با روش حداکثر درستنمایی برآورد گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که دسترسی به آب و سرمازدگی محصول مهم ترین منابع ایجاد ریسک در بین بهره برداران مرکبات کار است. همچنین، نتایج حاکی از آن بود که سطح زیرکشت باغات، دریافت وام سرمایه ای و شرکت در کلاس های ترویجی دارای رابطه ای منفی و معنی دار با منبع ریسکی دسترسی به آب است. در حالی که، سطح زیرکشت، پذیرش بیمه محصول در مقابل سرمازدگی، دریافت وام سرمایه ای و شرکت در کلاسهای ترویجی دارای رابطه منفی و معنی داری با منبع ریسکی سرمازدگی محصول بود. با توجه به نتایج این تحقیق، نقش دولت در زمینه بهبود و توسعه آموزش های ترویجی و فراهم نمودن تسهیلات لازم برای دریافت وام که می تواند منجر به بهبود تکنولوژی در تولید و کاهش ریسک گردد آشکار است. لذا در این خصوص پیشنهاد می شود که دولت سرمایه گذاری لازم را انجام دهد، از طرف دیگر افزایش سطح زیر کشت منجر به کاهش ریسک می گردد، لذا یکپارچه سازی اراضی باعث سرمایه گذاری بیشتر در تکنولوژی های کم آبیاری و سایر تکنولوژی ها خواهد شد.

به منظور بررسی تاثیر هدایت الکتریکی (EC) محلول غذایی بر روی رشد ونمو، غلظت و ترکیب اسانس گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita var officinalis) و نیز معرفی فرمول غذایی مناسب، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار سطح EC محلول غذایی (6/5 و8/2، 4/1، 7/0 دسی زیمنس بر متر) و در سه تکرار در محیط آبکشت انجام گرفت. بر اساس نتایج این آزمایش رشد و نمو گیاه، شامل وزن تر و خشک به طور معنی داری تحت تاثیر EC محلول غذایی قرار گرفت (01/0≥P). بیشترین وزن تر وخشک بوته در تیمار EC1.4 اتفاق افتاد. در تیمار EC5.6، کاهش 40 درصدی در بیوماس بوته نسبت به تیمار EC1.4 مشاهده شد. تاثیر EC محلول غذایی بر روی غلظت فسفر و پتاسیم برگ ها معنی دار (05/0≥P)، ولی بر غلظت نیتروژن معنی دار نبود. درصد اسانس نیز به طور معنی داری تحت تاثیر EC قرار گرفت (05/0≥P). بیشترین درصد اسانس درتیمار EC1.4 وکمترین آن درتیمارهای EC5.6 و EC0.7مشاهده گردید. عمده ترین ترکیبات اسانس در تمامی تیمارها شامل منتون، منتول و منتوفوران بود. روند تغییرات ترکیبات اسانس در تیمارها متفاوت بودند. منتون از تیمار EC1.4 به بعد روندی کاهشی ولی منتول و پولگون روندی افزایشی داشتند. به علاوه با افزایش EC محلول غذایی ترکیبات سزکوئی ترپن، نظیر بتاکاریوفیلن و بتاکوببن در اسانس افزایش یافت. بر اساس نتایج بدست آمده EC محلول غذایی 4/1 دسی زیمنس بر متر را در آبکشت می توان برای تولید نعناع فلفلی بکار برد.

تاثیر تنش شوری روی گیاه شامل کاهش پتانسیل آب، برهم زدن تعادل یونی، و سمیت املاح خاص می باشد. کلسیم کافی تحت تنش شوری می تواند مقدار برداشت سدیم را کاهش دهد و با کاهش نسبت سدیم به پتاسیم شرایط رشد را برای گیاه مناسب تر سازد. به منظور بررسی اثرات شوری بر روی صفات فیزیولوژیکی و نقش کلسیم در افزایش تحمل به شوری در گندم، آزمایشی با دو ژنوتیپ متحمل(ژنوتیپ 12) و حساس به شوری(ژنوتیپ 3)، سه سطح شوری: شاهد، 100 و 200 میلی مولار کلرید سدیم و سه سطح کلسیم: شاهد، 5 و 10 میلی مولار کلرید کلسیم در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای شوری به صورت تدریجی اعمال شدند. در 21 روز پس از اعمال تیمار شوری نمونه برداری اندام هوایی انجام گرفت. نتایج نشان داد که افزایش غلظت کلریدسدیم در محیط ریشه موجب کاهش وزن خشک اندام هوایی، سطح برگ، کلسیم اندام هوایی و پتانسیل آب برگ می شود در مقابل مقدار سدیم در اندامهای فوق الذکر و نیز پرولین برگ افزایش نشان داد. بین دو ژنوتیپ حساس و متحمل به شوری از نظر مقدار سدیم اندام هوایی پس از اعمال تیمار شوری اختلاف معنی دار وجود داشت و ژنوتیپ شماره 3 مقدار سدیم بیشتری به اندام هوایی منتقل کرد. افزودن کلسیم به محیط رشد موجب کاهش اثرات مخرب شوری و افزایش تحمل به شوری در ژنوتیپ های گندم شد. برای مثال 10 میلی مولار کلریدکلسیم همراه با 200 میلی مولار کلرید سدیم در مقایسه با همین سطح شوری به تنهایی، در ژنوتیپ متحمل، نسبت سدیم به پتاسیم اندام هوایی، برگ پرچم و اولین برگ ساقه را کاهش داد ولی کلسیم اندام هوایی، پتانسیل آب مقدار پرولین و وزن خشک اندام هوایی را افزایش داد. چنین استنباط می شود که ژنوتیپ متحمل از طریق انتقال کمتر سدیم به اندام هوایی، جذب بیشتر کلسیم و پتاسیم، سنتز ترکیبات آلی بیشتر و حفظ روابط آبی بالاتر توانسته تحمل به شوری را افزایش دهد. افزودن کلسیم احتمالا باعث کاهش انتقال سدیم به اندام هوایی، بهبود روابط آبی گیاه و افزایش پرولین شده و اثرات شوری را کاهش داده و شرایط را برای رشد مساعد تر کرده است.

برای بررسی اثرات محدودیت آب روی ذخیره سازی٬ درصد روغن و پروتئین در بذرهای سویا، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1383 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. کرت های اصلی به تیمارهای آبیاری (I1٬I2 ٬ I3 و I4٬ به ترتیب آبیاری پس از 3±60، 3±80، 3 ±100 و 3±120 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و کرت های فرعی به دو رقم سویا (زان و هاک) و کرت های فرعی فرعی برای مراحل برداشت با فواصل شش روز از یکدیگر اختصاص داده شد. نتایج نشان داد که درصد روغن و پروتئین دانه های سویا در برداشت های مختلف به طور معنی دار تحت تاثیر کمبود آب قرار نگرفت. ولی با افزایش شدت کم آبی تولید روغن و پروتئین در واحد سطح کاهش پیدا کرد. با افزایش میانگین وزن دانه، درصد روغن کاهش و درصد پروتئین افزایش یافت. در کل نتیجه گیری شد که تولید روغن وپروتئین سویا در واحد سطح تحت شرایط آبیاری کامل و محدود را می توان با افزایش عملکرد دانه از طریق انتخاب واریته های پر محصول بهبود بخشید.

به منظور بررسی برخی ویژگی های زراعی ذرت در کشت مخلوط آن با کدوی تخمه کاغذی،، یک آزمایش مزرعه ای با استفاده از روش افزایشی در دو سال (سال های زراعی 1382 و 1383) در منطقه کرمانشاه، انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا درآمد. فاکتورها عبارت بودند از تراکم ذرت (5، 6 و 7 بوته در متر مربع) و تراکم کدوی تخمه کاغذی (صفر، 1، 2 و 3 بوته در متر مربع). اگرچه در هر دو سال آزمایش، بدنبال افزایش تراکم ذرت در کشت خالص، عملکرد دانه بطور معنی داری افزایش یافت، ولی روند آن در دو سال مشابه نبود. در کشت های مخلوط، افزایش تراکم کدوی تخمه کاغذی تا دو بوته در متر مربع، تاثیر معنی داری بر عملکرد دانه ذرت نداشت، ولی افزایش بیشتر موجب کاهش معنی دار عملکرد نسبت به کشت خالص ذرت شد. کشت مخلوط با کدوی تخمه کاغذی، تاثیر معنی داری بر وزن هزار دانه ذرت نداشت. تعداد دانه در بلال بیشتر از سایر اجزای عملکرد تحت تاثیر کشت مخلوط با کدوی تخمه کاغذی قرار گرفت و مانند کشت های خالص، با افزایش تراکم ذرت، رو به کاهش نهاد. کشت کدوی تخمه کاغذی در بین ردیف های ذرت، تاثیر معنی داری بر وزن بلال، برگ، ساقه و بیوماس کل و همچنین شاخص برداشت نداشت.

به منظور بررسی اثرات تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد دو لاین پیشرفته سویا تحقیقی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار طی سالهای 81-1380 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به مورد اجرا گذاشته شد. فاکتور تاریخ کاشت در سه تاریخ (1/2 P1 =، 15/2P2 = و30/2 P3 =) و تراکم بوته در سه سطح (30D1=، 40 D2= و 50D3 = بوته در متر مربع) با دو لاین پیشرفته سویا حاصل از تلاقی (Williams x Collombus) و (Williams x Chippewa) در نظر گرفته شدند. تجزیه مرکب عملکرد دانه در دو سال اجرای آزمایش نشان داد که اثر تاریخ کاشت، سال * تاریخ کاشت، تراکم کاشت، تراکم کاشت * لاین، لاین و لاین * تاریخ کاشت * سال بر عملکرد دانه معنی دار است. در تراکم 50 بوته در مترمربع بیشترین عملکرد دانه با لاین حاصل از تلاقی Williams x Chippewa برابر 866/2 تن در هکتار به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه (3667 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت P2 با لاین حاصل از تلاقی Williams x Chippwa در سال دوم حاصل گردید. در کل می توان چنین نتیجه گرفت که لاین حاصل از تلاقی Williams x Chippwa عملکردی بیشتر از لاین دیگر داشت و تاریخ کاشت دوم یعنی پانزدهم اردیبهشت با تراکم 50 بوته در متر مربع با لاین حاصل از تلاقی Williams x Chippwa نسبت به سایر تیمارها عملکرد دانه بالاتری تولید نمود.

عملکرد دانه و بسیاری از صفاتی که در گیاهان و جانوران دارای اهمیت اقتصادی می باشند، به صورت کمی به توارث می رسند و با روش انتخاب مستقیم پیشرفت چندانی در بهبود آنها حاصل نمی شود. یکی از روش های موثر انتخاب غیرمستقیم جهت بهبود عملکرد دانه به همراه صفات موثر بر آن، استفاده از شاخص های انتخاب می باشد. در این تحقیق، 109 گیاه F2 حاصل از تلاقی بین ارقام هاشمی و کادوس، به منظور ارایه شاخص های گزینشی مناسب برای اصلاح عملکرد و صفات مرتبط با آن، در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد روز تا رسیدگی کامل، ارتفاع بوته، طول خوشه، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، تعداد خوشه، تعداد دانه پر در خوشه، تعداد کل دانه در خوشه، وزن صد دانه، عملکرد دانه در واحد بوته، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، طول دانه و عرض دانه بود. نتایج حاصل نشان داد که در بین صفات اندازه گیری شده، عملکرد بیولوژیک و عرض برگ پرچم به ترتیب بیشترین و کمترین میزان وراثت پذیری عمومی را به خود اختصاص دادند. عملکرد دانه با صفات تعداد دانه پر در خوشه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد کل دانه در خوشه، تعداد خوشه، طول برگ پرچم، طول خوشه و عرض دانه همبستگی ژنتیکی مثبت و معنی داری داشت. نتایج تجزیه علیت نشان داد که عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، تعداد کل دانه در خوشه و عرض برگ پرچم اثرات مستقیم مثبت بر روی عملکرد دانه دارند، در حالی که تعداد روز تا رسیدگی اثر مستقیم منفی با عملکرد دانه نشان داد. برای تهیه شاخص های گزینشی مناسب به منظور اصلاح عملکرد و اجزای آن، ده شاخص گزینشی مختلف بر اساس دو شاخص بهینه و پایه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که گزینش بر مبنای صفاتی نظیر عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت که به عنوان صفات موثر بر عملکرد دانه در تجزیه علیت ژنتیکی مشخص شدند، با توجه به اثرات مستقیم ژنتیکی (ضرایب علیت ژنتیکی) آنها به عنوان ارزش های اقتصادی، می تواند مفید باشد. در مقابل، برای صفاتی که وراثت پذیری بیشتری از عملکرد داشتند، استفاده از ضرایب همبستگی ژنتیکی آنها به عنوان ارزش های اقتصادی می تواند به شاخص های برتر و مناسب جهت اصلاح جمعیت منجر شود. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از هر دو شاخص بهینه و پایه پیشرفت ژنتیکی تقریبا مشابهی برای صفات مورد مطالعه ارایه می دهند، معذالک استفاده از شاخص پایه به دلیل سهولت محاسبات و تفسیر نتایج بر شاخص بهینه ارجحیت داشته و پیشنهاد می گردد.

لوبیا گیاه دو لپه ای و دیپلوئید 22=n2 است. منشاء اولیه آن آمریکای مرکزی و جنوبی است. جهت تنوع ژنتیکی و رابطه آن با عملکرد چهار رنگ لوبیا (سفید، قرمز، چیتی و سیاه) از طرح بلوک های متعادل گروهی در سه تکرار و برخی تجزیه های آماری استفاده شد. در تجزیه رگرسیون و علیت پنج صفت در برگیرنده خصوصیات نیام نشان داده شد که وزن نیام و زمان50% نیام دهی به ترتیب با بیشترین مقدار R2(896/0 و 022/0)، بالاترین اثر مستقیم (917/1 و 621/1-) و بیشترین میزان همبستگی با عملکرد دانه (909/0 و 667/0-) مهمترین صفات موثر بر عملکرد بودند. نتایج تجزیه عامل ها با تعیین 6 عامل پنهان و توجیه 80% تغییرات موید نتایج بالا می باشد. با تعیین سه گروه مجزا در تجزیه خوشه ایبه روش وارد مشخص شد که ارقام سفید و قرمز بدلیل قرابت ژنتیکی بسیار زیاد در یک گروه بوده و با ارقام چیتی قرابت نزدیک اما با ارقام سیاه دورترین فاصله ژنتیکی را دارند.

به منظور بررسی تاثیر میزان دسترسی زنبوران کارگر به منابع پروتئینی روی رفتارهای بهداشتی آنها در برابر کنه واروآ، دو آزمایش جداگانه صورت گرفت. آزمایش اول در قالب آزمون t روی ده کلنی زنبور عسل در دو گروه پنج تایی انجام شد به طوریکه گروه اول در سه نوبت با کیک جانشین گرده تغذیه ولی گروه دوم به عنوان شاهد تغذیه نشدند. آزمایش دوم با 16 کلنی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار سطح مختلف ذخیره گرده(750 باتله، 750، 1500 و 3000 سانتی متر) مربع و چهار تکرار انجام شد. در هر دو آزمایش اندازه گیری نظافت گری با جمع آوری و شمارش کنه های ریخته شده بر کف کندوها و اندازه گیری میزان حذف شفیره های مرده به روش کشتن شفیره ها با استفاده از انجماد و شمارش تعداد شفیره های خارج شده توسط زنبوران کارگر در مقاطع مختلف زمانی انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که در آزمایش اول تغذیه یا عدم تغذیه تحریکی کلنی ها با کیک جانشین گرده روی میزان بروز هیچکدام از صفات مورد اندازه گیری(حذف شفیره ها و نظافت گری) تاثیر قابل ملاحظه ای ندارد. در آزمایش دوم نیز میزان انجام رفتار نظافت گری تحت تاثیر میزان گرده ذخیره ای کلنی ها قرار نگرفت ولی از نظر حذف شفیره های مرده در 12 ساعت اول شمارش، بین تیمارها اختلاف معنی دار وجود داشت(05/0>p). مقایسه میانگین تیمارها در این مدت نشان داد که کلنی های تیمار شده با حداکثر ذخیره گرده یعنی 3000 سانتی متر مربع با میانگین 13/36% بیشترین و کلنی های تیمار شده با گرده خیلی کم یعنی 750 سانتی متر مربع همراه با تله با میانگین 30/27% کمترین میزان حذف شفیره های مرده را داشتند.

عملکرد دوازده آمیخته جدید Xinhang1×Koming1، Xinhang1×Koming2، Xinhang1×Y، Xinhang2×Koming1، Xinhang2×Koming2، Xinhang2×Y، Xinhang3×Koming1، Xinhang3×Koming2، Xinhang3×Y، 101433×Koming1، 101433×Koming2، 101433×Y و نیز سه آمیخته تجاری 31×32 (M)، 103×104 (N) و 107×110 (O) کرم ابریشم در سه دوره پرورشی مشتمل بر دو فصل بهار و پاییز بررسی شد. کلیه مراحل تفریخ و پرورش آمیخته ها طبق اسلوب و شیوه های استاندارد انجام پذیرفت. سایر مراحل و فرایندهای آزمایش و نیز رکوردگیری صفات مربوطه طبق دستورالعمل و پروتکل های استاندارد انجام پذیرفت. آمیخته تجاری 31×32 از نظر بیشتر خصوصیات اقتصادی در سطح بسیار بالایی قرار داشت. اثر فصل روی کلیه خصوصیات اقتصادی آمیخته ها به استثنای درصد قشر پیله به شدت معنی دار بود (0001/0P<). اثر نوع آمیخته نیز روی تمام خصوصیات معنی دار بود. جنس نیز اثر معنی داری روی صفات وزن پیله، وزن قشر پیله و درصد قشر پیله داشت (0001/0P<). اثر متقابل فصل و آمیخته تنها روی خصوصیت درصد قشر پیله معنی دار نبود. در کل دوره های پرورشی، وزن پیله تولیدی به ازای ده هزار لارو (6/20133 گرم) در آمیخته M بالاترین و در E (3/16421 گرم) پایین ترین بود. بطور کلی نتایج نشان می دهند که آمیخته تجاری 31×32 M)) از نظر بیشتر خصوصیات اقتصادی در سطح بسیار بالایی قرار داشته و از عملکرد مطلوبی برخوردار است. بنابراین، استفاده از آمیخته فوق در سطح تجاری به منظور تهیه تخم نوغان قابل عرضه به نوغانداران در شرایط آب و هوایی منطقه شمال ایران توصیه گردید.

این تحقیق به منظور بررسی اثر زمان برداشت و زمان تخمیر برگ سبز چای بر روی خصوصیات کیفی چای سیاه به روش CTC در دو رقم مختلف در دشت در سال زراعی 1383 در مرکز تحقیقات چای لاهیجان انجام گردید. درصد تئافلاوین، تئاروبیژن، رنگ کل، شفافیت، تانن و کافئین در دو رقم امیدبخش 100 و هیبرید طبیعی چینی، در زمان های برداشت خرداد، مرداد و مهر و در زمان های تخمیر 30، 60، 90، 120 و 150 دقیقه اندازه گیری شد. براساس نتایج حاصل از این آزمایش، علاوه بر تفاوت ژنتیکی معنی دار ارقام مورد آزمایش در تولید ترکیبات شیمیایی ایجاد کننده کیفیت، تغییرات شرایط آب و هوایی در زمان های مختلف برداشت و همچنین زمان های متفاوت تخمیر نیز به صورت معنی دار بر روی میزان تئافلاوین، تئاروبیژن، رنگ کل، شفافیت، تانن و کافئین موثر بود. این نتایج بیانگر اثر متقابل معنی دار رقم × زمان برداشت × زمان تخمیر بر روی صفات تعیین کننده کیفیت چای سیاه بود. بر این اساس، هر رقم در زمان های متفاوت برداشت دارای زمان تخمیر بهینه خاص خود بود و می توان با کنترل زمان تخمیر تا حد زیادی کیفیت چای حاصل را افزایش داد. برآورد ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که به استثنای همبستگی بین تئاروبیژن و شفافیت، کافئین و شفافیت و نیز رنگ کل و نسبت تئافلاوین به تئاروبیژن (TF/TR)، همبستگی بین سایر صفات در سطح احتمال 1 درصد معنی دار می باشد.

ترجیح غذایی شپشه ی برنج روی پنج رقم بومی و تجاری برنج ایران (گرده، بینام، طارم، ندا و فجر) در دو دمای ثابت 1± 25 و 1±30 درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی 5±75 درصد و تاریکی مطلق بررسی شد. میزان جلب شدن حشرات کامل به دانه ها، زاداوری ماده ها (در یک زمان 10 روزه از دوره ی تخمریزی) و دوره ی نشوونما، بین رقمها و دماها مقایسه گردید. جلب شدن حشرات کامل به دانه ها با ارائه ی دانه های برنج به 50 حشره ی کامل تازه خارج شده به مدت یک هفته بررسی شد. داده ها نشان داد که گرده و بینام جلب کننده ترین ارقام بودند چرا که به ترتیب به طور متوسط 07/12 و 72/11 حشره از کل 50 حشره /ظرف/روز (کلاس A) در آنها شمارش شد. از طرف دیگر، رقم فجر تنها 56/6 حشره/ظرف/روز را جلب کرد (کلاس C). زاداورترین ماده ها با میانگین های به ترتیب 73/18، 1/13، 9/9، 47/6 و 23/6 فرزند/ماده به ترتیب روی گرده (کلاس A)، طارم (کلاسB)، ندا (کلاسBC)، فجر و بینام (هر دو کلاس C) پرورش یافتند. دو عامل سن والدین و دما بر تعداد نتاج نر اثر معنی داری داشتند در حالی که تعداد نتاج ماده تنها از عامل اول متاثر شد. نسبت جنسی (درصد ماده ها) در دمای 25 درجه ی سانتی گراد در تمام ارقام بیش از دمای30 درجه سانتی گراد بود. زمان نشوونما در دمای 30 درجه به طور معنی داری (01/0=α) کوتاهتر از 25 درجه سانتی گراد بود. این دوره در ارقام مختلف از 53/35 تا 22/40 روز در 30 درجه و از 39/40 تا 3/43 روز در 25 درجه سانتی گراد متغیر بود. به نظر می رسد ارقام فجر و ندا در برابر شپشه ی برنج مقاومت نسبی نشان می دهند حال آن که ارقام گرده و طارم نسبتا حساس می باشند. رقم بینام در دو دمای آزمایش اثرات متفاوتی روی این آفت نشان داد.

بذر یونجه یکساله دارای غلافی نیمه خشبی و مارپیچی است که قبل از کاشت باید غلافگیری شود. این کار را می توان هنگام برداشت انجام داد. به منظور طراحی کمباین برداشت بذر یونجه یکساله، نیروی برشی غلاف بذر باید تعیین گردد. در این تحقیق بر روی دو گونه از یونجه های یکساله M. scutellata و M. rigidula در قالب یک طرح آزمایشی با سه متغیر مستقل و یک متغیر وابسته، نیروی برشی اندازه گیری و بررسی شده است. متغیر های مستقل شامل رطوبت غلاف، سرعت برش و جهت برش بودند. به منظور اعمال نیروی برشی بر نمونه، یک گیره مخصوص برای نگهداری نمونه در دستگاه کشش-فشار، طراحی و ساخته شد. بررسی آماری داده ها نشان داد که افزایش رطوبت در اکثر موارد باعث افزایش نیروی برشی در گونه M. scutellata می شود. نیروی برشی، با جهت برش رابطه معنی داری داشت و مقدار آن در جهت عمود بر محور پیچش غلاف نسبت به جهت موازی کمتر بود. افزایش سرعت برش، از mm.s-116/0 به سرعت های بالاتر نیروی برشی را در گونه M. scutellata کاهش داد. همچنین انرژی برشی بر اساس سطح زیر منحنی نیرو- جابجایی اندازه گیری شده و برای محاسبه توان مورد نیاز واحد غلافگیری کمباین برداشت بذر یونجه یکساله به کار برده شد.

در این تحقیق ویژگی های فیزیکی پنج رقم سیب زمینی رایج شامل ارقام مارفونا، آگریا، کوزیما، گرانولا و مارادونا در استان چهارمحال و بختیاری مورد بررسی قرار گرفت. جرم، حجم، سه قطر عمود بر هم، قطر متوسط هندسی، وزن مخصوص، درصد کرویت و مساحت رویه از جمله ویژگی های فیزیکی مورد بررسی بود. نتایج نشان داد که از میان ارقام مورد بررسی، رقم مارفونا دارای بیشترین وزن، قطر متوسط هندسی، حجم و مساحت رویه می باشد. بنابراین از نظر درشتی برای صادرات رقم بازار پسندی است. ناچیز بودن انحراف استاندارد وزن مخصوص رقم مارفونا، حاکی از یکنواختی مطلوب این رقم می باشد. ویژگی های فوق برای کل ارقام بصورت مخلوط نیز محاسبه و مقایسه گردید. از نظر شکل هندسی، سیب زمینی مشابه بیضی است. از آنجا که ضریب همبستگی و ضریب تبیین جرم با اقطار متقاطع، حجم و جرم با قطر متوسط هندسی، جرم با حجم، نیز جرم و حجم با مساحت رویه بالاتر از 9/0 درصد بود، روابط رگرسیونی مربوطه تعیین و ارایه گردید. به منظور تعیین خواص مکانیکی سیب زمینی شامل انرژی لازم برای تغییر شکل و مدول الاستیک مماسی، از آزمایش سه محوری و تک محوری بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در موقعیت یکسان (20 درصد تغییر شکل نسبی)، فقط بین مدول الاستیک مماسی رقم آگریا و کوزیما در سطوح مختلف تنش جانبی، در سطح 5% اختلاف معنی دار وجود دارد (آزمون دوطرفه تی). با توجه به بزرگتر بودن مقادیر میانگین مدول الاستیک مماسی رقم آگریا، می توان گفت که غده سیب زمینی رقم آگریا سفت تر از رقم کوزیما می باشد.

یکی از راه های کاهش ضایعات برنج، اصلاح و بهینه سازی دستگاه های موجود در خط تبدیل برنج از جمله سفیدکن تیغه ای است. در این راستا، توپی سفیدکن متداول، به مارپیچ انتقال مجهز شد. درآزمون و ارزیابی دستگاه، اثر دور توپی در چهار سطح (600، 700، 800 و 900 دور در دقیقه) و دبی خروجی در سه سطح (400، 500 و 600 کیلوگرم در ساعت) بر کیفیت برنج رقم سازندگی تعیین گردید. به این منظور از آزمایش فاکتوریل بر مبنای طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار استفاده شد. در هر آزمایش، درصد شکستگی و درجه سفید شدگی برنج اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد اثرات ساده و متقابل دور توپی و دبی خروجی برنج بر درصد شکستگی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. همچنین اثر ساده دبی خروجی و اثر متقابل دور توپی و دبی خروجی بر درجه سفید شدگی برنج در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها، بیشترین درصد شکستگی برنج (25/38 درصد) در سفیدکن تیغه ای بهینه شده در دور 800 دور در دقیقه با دبی خروجی 600 کیلوگرم در ساعت و کمترین آن (79/20 درصد) در دور 700 دور دردقیقه با دبی خروجی 400 کیلوگرم در ساعت ایجاد شد. همچنین بیشترین درجه سفید شدگی برنج(45/6 درصد) در دور 900 دور در دقیقه با دبی خروجی 400 کیلوگرم در ساعت و کمترین آن (15/2 درصد) در دور 600 دور دردقیقه با دبی خروجی 600 کیلوگرم در ساعت به دست آمد. از نظر کاربردی، مناسب ترین تنظیم دستگاه، دور 700 دور در دقیقه و خروجی 400 کیلو گرم در ساعت است.