دو ماهنامه همای سلامت
سال چهارم شماره 2 (پیاپی 19، خرداد و تیر 1386)

هیچ سیستم مراقبت سلامتی امکان پهره گیری از منابع نامحدود را ندارد، از این رو جهت دستیابی به عملکرد مناسب در این سیستم ها، بایستی استفاده از منابع سایر بخشهای جامعه مورد بررسی قرار گیرد. کشورهای با درآمد متوسط به پایین، به ندرت دارای منابع مالی کافی برای استفاده از بیمه اجتماعی سلامت برای شهروندان خود هستند و درصد زیادی از منابع مالی بخش بهداشت و درمان در...
هیچ سیستم مراقبت سلامتی امکان بهره گیری از منابع نامحدود را ندارد، از این رو جهت دستیابی به عملکرد مناسب در این سیستم ها، بایستی استفاده از منابع سایر بخشهای جامعه مورد بررسی قرار گیرد.
کشورهای با درآمد متوسط به پایین، به ندرت دارای منابع مالی کافی برای استفاده از بیمه اجتماعی سلامت برای شهروندان خود هستند و درصد زیادی از منابع مالی بخش بهداشت و درمان در این کشورها از راه پرداخت مستقیم از جیب بیماران مهیا می شود. همین موضوع موجب می شود که در مواقع بروز بیماری های پرهزینه، تعداد زیادی از افراد توانایی پرداخت هزینه های مربوط به بیماری را نداشته باشند. این مسئله سبب شده است که در اصلاحات بهداشتی، بر تغییر جهت گیری ها از پرداخت های مستقیم از جیب بیماران، به سمت سایر شیوه های تامین مالی تاکید شود. با توجه به این محدودیت های سیستم مراقبت بهداشتی، بیمه خصوصی بهداشتی به عنوان راه حلی برای کاهش هزینه های بیماران، پیشنهاد شده است. هر چند که نقش بیمه های خصوصی بهداشتی در تامین مالی مراقبت های بهداشتی کشورهای با درآمد متوسط به پایین، روز به روز در حال افزایش است، با این وجود هنوز دانش کافی درمورد بیمه خصوصی در این کشورها وجود ندارد.
مقاله حاضر، ضمن مرور روش های مختلف تامین مالی منابع در بخش سلامت، جایگاه بیمه خصوصی را در این روش ها روشن تر ساخته و نهایتا راهکارهایی برای توسعه این نوع بیمه ارایه خواهد داد.

سیستم برنامه ریزی، تشکیلات و نحوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در هر کشور تحت تاثیر نظام سیاسی و وضعیت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن کشور است. حتی نوع نظام بهداشتی و درمانی در دو کشور یکسان نیست ولی تشابه گروهی از عوامل باعث می شود که بتوان نظام های بهداشتی و درمانی کشور های مختلف را دسته بندی کرد. معمول ترین روش دسته بندی نظام، نظام سیاسی و اقتصادی است که شامل معاونت عمومی، طب ملی و بیمه بهداشتی است.
نوع دیگر دسته بندی می تواند بر اساس نظام پرداختی و نحوه تامین مالی موسسات نظام باشد.این نوع دسته بندی امروزه رواج بیشتری دارد.
بالاخره ارائه خدمات بهداشتی و درمانی در ایران در قالب نظامی صورت می گیرد که به نام «شبکه بهداشتی درمانی» نامیده می شود. این شبکه از کوچکترین واحد خدماتی یعنی خانه بهداشت در روستا شروع و به مراکز بهداشتی درمانی روستایی، مراکز بهداشت و بیمارستان عمومی در شهرستان ها و مراکز بهداشت و بیمارستان تخصصی در مراکز استان گسترش می یابد. نظام بهداشتی کشور ایران را می توان در سه سطح شهرستان، استان و کشور قرار داد. مقایسه بین کشورهای متفاوت نیز ارائه خواهد گردید.

پیشرفت های جدید در زمنیه علوم، دانش و روش های تحقیقاتی و هم چنین بررسی های نیازسنجی به تمام بخش های زندگی اجتماعی و علوم انسانی تاثیر گذاشته است. پرستاری و پزشکی در میان گروهی از انواع علوم قرار دارند که تاثیر فراوانی برده و در این راستا با روش های تحقیقاتی جدیدی روبرو هستند. در این مقاله سعی شده تا با مرور بر روش دلفی، جزئیات آن را مشخص کرده و به پاره ای از سوالات جواب بدهیم. سوالاتی ازقبیل این که این روش چیست؟ کاربرد آن کدام است؟ و کدام بازبینی در این روش وجود دارد؟
یکی از اهداف اصلی این مقاله، نمایش جزئیات بیشتر و اطلاعات کاربردی در خصوص این روش مهم است که ممکن است به آسانی توسط پرستاران، پزشکان و حتی کسانی که مسئولیت های مدیریتی دارند فراموش شود. عدم آگاهی از این روش و روش استفاده از آن، بیشترین علت فراموشی این روش ارزشمند، به خصوص در مطالعات کیفی است.
این مقاله تاریخچه مختصری از این روش، انواع مختلف و موارد تجدید نظری که در آن شده را ارائه کرده موضوعات کاربردی را مورد بحث قرار خواهد داد.

با عنایت به این که ساختار سیستم تامین مالی هزینه های بهداشت و درمان در کشورهای مختلف، به طور کلی به دو گونه می تواند باشد: سیستم تامین مالی تصاعدی (نابرابری در تامین مالی هزینه های بهداشت و درمان به نفع گروه های درآمدی پایین است) و سیستم تامین مالی نزولی (نابرابری در تامین مالی هزینه های بهداشت و درمان به نفع گروه های درآمدی بالا است). در تحقیقی که در سال 1373 انجام شد، نتایج حاصل بیانگر این بود که سیستم تامین مالی هزینه های بهداشت و درمان در ایران نزولی است. مقاله حاضر به دنبال این است که با بررسی مجدد و با استفاده از آخرین آمار هزینه و درآمد خانوارهای شهری روستایی، منتشرشده توسط مرکز آمار در سال 1382، مشخص کند که سیستم تامین مالی هزینه های بهداشت و درمان در کشور در سال 1382 در مقایسه با سال 1370 به چه سمتی حرکت کرده است؛ آیا سیستم کماکان نزولی است یا تصاعدی شده است؟

هر سازمان بر اساس فلسفه وجودی خاصی پدید آمده که بقا و پیشرفت آن در تداوم و تکامل آن فلسفه نهفته شده است. گسترش و تغییر اهداف، فرآیندها و ساختارهای سازمان، ریشه در فلسفه وجودی آن داشته و در میدان رقابت با سایر همگنان خود ضامن بقا و پیشرفت سازمان می باشد. اما چه کسی اهداف و ساختار سازمان را متناسب با شرایط محیط تغییر داده و تعیین می کند

در اوج تمدن عربی - اسلامی بین قرون 8 و 12، دانشمندان اساس طب مدرن را برپایه مشاهده و استدلال بنا نهادند. کتاب قانون طب ابن سینا، قرنها کتاب استاندارد پزشکی در اروپا محسوب می شد. در بیمارستان هایی که همچنان در مرکز آلپو وجود دارند، بیماران روانی با آب، موسیقی و بوی گل (که گواهی بر نگرش روشنفکرانه تلقی می شود) درمان می شدند. امروزه بقایای ژئوپولیتیک آن امپراتوری، که میراثی از نبردهای گذشته و مرزهای تحمیل شده اند، برخی از فقیرترین و غنی ترین کشورهای جهان را در بر می گیرند، کشورهایی که شاخص های اصلی بهداشت در آنها عموما با وضعیت اقتصادی آنها برابری می کند.
بسیاری از این کشورها چه فقیر و چه غنی، بجای بهداشت، پژوهش و نیز توسعه، هزینه بسیاری را صرف دفاع می کنند و از لحاظ شاخص های اصلی توسعه بسیار عقب مانده هستند. رژیم های دیکتاتوری، انگیزه های اقتصادی و نبردها از عوامل مهاجرت متخصصان امر بهداشت بوده است: حدود پانزده هزار پزشک عرب، کشورهای خود را در سالهای 1998 تا 2000 ترک کرده اند. این شمارهBMj، توجه را به این گونه وجه تمایزات بهداشتی، میزان وسیع بیماری هایی که مرتبط با شرایط قابل پیشگیری هستند و نیز نبود عزم سیاسی برای رویارویی با آنها، جلب می کند. هم چنین این امر بیانگر این موضوع است که ابتکارات محلی چگونه باعث تغییر شده است...

امروزه سیستم های اطلاعات جغرافیایی یکی از پر طرفدارترین مقولات رایانه ای و تکنولوژیکی است که عرصه های مختلفی برای استفاده از آن پدید آمده است. این عرصه ها از کاربردهای نظامی و صنعتی و زمین شناسی تا بهداشت و درمان را فرا گرفته است. در این مقاله سعی شده است تا ضمن آشنایی با اصول سیستم های اطلاعات جغرافیایی، چگونگی کاربرد آن مورد بحث قرار گیرد. ارتباط...
امروزه سیستم های اطلاعات جغرافیایی یکی از پر طرفدارترین مقولات رایانه ای و تکنولوژیکی است که عرصه های مختلفی برای استفاده از آن پدید آمده است. این عرصه ها از کاربردهای نظامی و صنعتی و زمین شناسی تا بهداشت و درمان را فرا گرفته است. در این مقاله سعی شده است تا ضمن آشنایی با اصول سیستم های اطلاعات جغرافیایی، چگونگی کاربرد آن مورد بحث قرار گیرد.
ارتباط داده ها به مفهوم نقشه ها در یک قالب مشخص که به آسانی برای تصمیم سازان قابل فهم باشد؛ تجزیه و تحلیل داده ها در قالب تجزیه و تحلیل فاصله ای برای محاسبه جمعیت در شعاع یک محل؛ حمایت در تصمیم گیری با توجه به درک مناسب از نقشه ها و توانایی نمایش شاخص های سیستم های اطلاعات بهداشتی و نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی؛ و متصل شدن به دیگر نواحی برای نمایش اطلاعات در ابعاد آموزشی و اطلاع رسانی از خصوصیات سیستم های اطلاعات جغرافیایی است که در این مقاله در مورد آن بحث می شود.
این مقاله می گوید که نقشه ها به آسانی, موزون نبودن منابع مختلف و بی عدالتی ها را در گسترش منابع و یا نا کارآمد بودن سرویسهای بهداشتی و نتایج بهداشتی را نشان می دهند. همچنین نقشه ها فرصت مناسبی برای به اشتراک گذاری منابع و اطلاعات در حوزه های مختلف را فراهم می کنند و می توانند تبدیلات و ارتباطات بین داده ها را بپرورانند. مزیت اصلی در استفاده درون حوزه ای سیستم های اطلاعات جغرافیایی, می تواند بررسی اشتراک بین سرمایه گذاری و هزینه های برگشتی باشد.

یافته های تحقیقی به طور فزاینده ای به عنوان داده های مهم در ساختار سیاست بهداشت شناخته می شوند. این نگرانی وجود دارد که قانونگذاری بهداشت، تا جایی که بر سر کار هستند، از یافته ها بهره نگیرند. عوامل تاثیرگذار بر استفاده قانونگذاران از انواع مختلف تحقیق دارد در آثارشان آشکار می شود، هرچند هنوز شناخت کمی از این عوامل در توسعه کشورها وجود دارد...
پیشینه: یافته های تحقیقی به طور فزاینده ای به عنوان داده های مهم در ساختار سیاست بهداشت شناخته می شوند. این نگرانی وجود دارد که قانونگذاران بهداشت، تا جایی که بر سر کار هستند، از یافته ها بهره نگیرند. عوامل تاثیرگذار بر استفاده قانونگذاران از انواع مختلف تحقیق دارد در آثارشان آشکار می شود، هرچند هنوز شناخت کمی از این عوامل در توسعه کشورها وجود دارد. موضوع این تحقیق کشف این عوامل با بررسی فرآیند قانونگذاری برای سیاست رایج مربوط به دارو در کشورهای در حال توسعه است؛ فهرست داروهای ضروری.
روش شناسی: مطالعه مجموعه و آخرین اطلاعات مربوط به فهرست داروهای ضروری کشور مالی با استفاده از روش های کیفی انجام گرفت. مصاحبه های عمیق و تقریبا تنظیم شده و یک بحث گروهی معمولی با قانونگذاران کشور، به ویژه اعضای کمیسیون ملی که فهرست داروها را انتخاب و روزآمدسازی می کنند، برگزار گردید. متن نهایی با استفاده از رویکرد مربوط به داروشناسی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین مدارک نیز بررسی و تحلیل شدند.
چندین عامل در اطلاعات درون متن، که به نظر بر استفاده از یافته های تحقیقی بهداشت برای این قانونگذران تاثیرگذار بودند، مشخص گردید. این عوامل عبارتند از: دستیابی به اطلاعات، مناسبت تحقیق، استفاده از تحقیق که فرآیندی وقت گیر به شمار می آید، اعتماد به تحقیق، مقام افرادی که دیدگاه خود را ارائه می دهند، کارایی در روش های تحقیق، الویت تحقیق در فرآیند سیاست، و پاسخگویی.
اثبات انتقال تحقیق به سیاست مستلزم تلاش محققان، قانونگذاران، تولید افزوده و انتشار تحقیق مرتبط و سودمند و حمایت فنی متداوم و توسعه یافته از سوی شبکه ها و سازمان های چندملیتی است. در این صورت، قانونگذاران کشورهای در حال توسعه برای ارائه تصمیم گیری های آگاهانه در خصوص مسائل سیاست بهداشت بهتر آماده خواهند شد.

در شماره های قبل مطالبی در مورد اهمیت برنامه ریزی فردی و لزوم تغییر روش انجام برخی کارهای پراهمیت ارائه شد. همین طور در مورد این که معمولا وقت کافی برای همه کارهای روزمره نخواهیم داشت مطالبی ارائه گردید. در ادامه بر لزوم تغییر عادتها و ثبات عادتهای مناسب اشاره شد و پس از آن به توضیح پانزده اصل از اصول برنامه ریزی فردی پرداختیم.
در این قسمت به ادامه اصول یاد شده می پردازیم اما قبل از ذکر اصل شانزدهم نکته ای را که مربوط به اصل پانزدهم است توضیح می دهیم.
در انتهای بخش قبل، گفتیم که باید اراده کنید که یک خوشبین تمام عیار بشوید و به عکس العمل های افراد و شرایط پیرامون، پاسخهای مثبت بدهید. می گویند که شما نباید هرگز مشکلاتتان را با دیگران درمیان بگذارید زیرا هشتاد درصد از مردم اصلا به مشکلات شما اهمیت نمی دهند و بیست درصد بقیه از این که بدانند شما برای این مشکلات اهمیت زیادی قائل هستید به نوعی خوشحال می شوند! بنابراین چه کسی بهتر از خود شما برای تشویق و روحیه بخشیدن می تواند عمل کند.