نشریه علوم کشاورزی و منابع طبیعی
سال نهم شماره 4 (پیاپی 36، زمستان 1381)

در سالهای اخیر تغییرات اقلیمی بویژه گرم شدن کره زمین ناشی از مصرف سوختهای فسیلی بطور گسترده ای مورد توجه قرار گرفته است. برای بررسی تغییرات اقلیمی از 40 سال آمار هواشناسی ایستگاه گرگان از سال 1961 تا پایان سال 2000 میلادی استفاده گردید. میزان تغییر در متغیرهای مربوط به دما و بارندگی با روش رگرسیون خطی ساده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان می دهد میانگین دمای حداکثر و حداقل طی چهل سال گذشته در این منطقه در سطح احتمال 0.05 افزایشی نداشته است، حتی میانگین دمای حداقل در ماه می)12 اردیبهشت تا 11 خرداد(به ازای هر سال 0.04 درجه سانتی گراد کاهش یافته است (p=0.05). تعداد روز با دمای بالاتر از 35 درجه سانتی گراد در دو ماه می)12 اردیبهشت تا 11 خرداد(به میزان 0.05 روز در ماه در هر سال (p=0.019) و جولای 12) خرداد تا 10 تیر(به میزان 0.13 روز در ماه در هر سال (p=0.028) کاهش یافته است. در مورد متغیرهای مربوط به بارندگی، نتایج حاکی از آن است که بارندگی سالانه به میزان 4.3 میلی متر در سال کاهش بسیار معنی داری (p=0.008) یافته است. همچنین بارندگی در ماه مارس 11) اسفند تا 12 فروردین(، 1.3) میلی متر در سال(کاهش بسیار معنی داری داشته است (p=0.001). تعداد روز در سال با بارندگی کمتر از 10 میلی متر p=0.029)، و شیب 0.03 روز در سال(و همچنین تعداد روز در ماه با بارندگی کمتر از 10 میلی متر در ماه دسامبر 11) آذر تا 11 دی(، p=0.009)، و شیب 0.12 روز در ماه در سال(افزایش داشته است. در مجموع نتیجه گیری شد که تغییر اقلیم جهانی در این منطقه بر دما اثر محسوسی نداشته ولی موجب کاهش بارندگی گردیده است.

گونه Bromus tomentellus Boiss گیاهی چند ساله با پراکندگی جغرافیایی وسیع است که در اکثر نقاط ایران دیده می شود. به دلیل تنوع رویشگاه و اهمیت این گونه در حفظ و احیا مراتع، به بررسی فنولوژی، ریخت شناختی و کروموزومی آن پرداخته ایم. بذور تهیه شده از بانکهای ژن مربوط به مناطق اصفهان، داران، سمیرم، حسین آباد سنندج، فرکه (ایذه)، نورآباد فارس، کرج، نجف آباد، دامنه های سبلان، چهاردانگه ساری، بجنورد، اسفراین و کرمانشاه بود که در گلدان با عمق 1.5 سانتی متر و فاصله کاشت 5 سانتی متر از هم کاشته شدند. با ظهور اولین برگ مطالعات صورت گرفت. نتایج حاصل از ریخت شناختی نشان داد رنگ رشته های فیبری قاعده غلاف، حضور و عدم حضور کرک و تراکم آن در سطح پهنک برگ و غلاف، تعداد و طول و عرض برگ، طول ساقه، طول گل آذین، نسبت طول گل آذین به طول ساقه، تعداد ساقه های حاصل از پنجه زدن، طول پایک سیخک، تعداد و طول سنبلک، طول پوشه بالایی و پایینی، طول پوشینه تحتانی، طول سیخک و طول بذر در تاکسونومی عددی اکوتیپهای گونه ارزش بیشتری دارند. نتایج فنولوژی حاکی از وجود 3 دوره زندگی است که عبارتند از: رشد رویشی اولیه که از اسفند تا اوایل تیرماه به مدت 3.5-4 ماه ادامه می یابد، دوره خشکی موقت از مرداد تا آبان ماه بوده و بطور متوسط 3 ماه است و دوره رشد مجدد پاییزه که از آبان تا فروردین ماه سال بعد به مدت 4.5-5 ماه طول می کشد. گلدهی، رسیدن و ریزش بذر به ترتیب از اردیبهشت تا خرداد ماه، اوایل خرداد تا تیرماه و از تیر تا مرداد ماه بطور متوسط 15-30 روز ادامه دارد. این گونه نه تنها 28 کروموزومی نیست بلکه 42 کروموزومی بوده و گیاهی هگزاپلوئید X=7) و (2n=42 می باشد و دارای دو تیپ مشخص کروموزومی است یکی با 36 کروموزوم و ساب متاسانتریک و 6 کروموزوم متاسانتریک و دیگری 26 کروموزوم ساب متاسانتریک و 16 کروموزوم متاسانتریک می باشد. آنالیز خوشه ایحاصل از مطالعات فوق با استفاده از روش مقایسه جفت گروه غیرهموزن با میانگین حسابی (UPGMA) وجود دو خوشه اصلی را که یکی نمونه های مناطق نیمه مرطوب سرد و خشک معتدل و دیگری نمونه های مناطق نیمه خشک و خشک سرد را در برگرفته است، نشان داد. نتیجه حاصله بیانگر وجود اکوتیپهای مختلف این گونه است که هر یک با شرایط خاص اکولوژیک سازش یافته اند و اقلیم و رویشگاه به عنوان فاکتور مهمی در تقسیم بندی اکوتیپها موثر است.

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و میزان نیتروژن سرک بر عملکرد و اجزای عملکرد توده بومی عدس زابل، آزمایشی در سال زراعی 1376-77 در مزرعه آموزشی و تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل واقع در مجاورت سد سیستان اجرا شد. در این آزمایش 4 تاریخ کاشت 10 و 25 آبان ماه و 10 و 25 آذر ماه و 4 سطح نیتروژن سرک صفر، 18.5، 37 و 55.5 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. با تاخیر در کاشت، طول دوره رشد گیاه بخصوص دوره رویشی کاهش یافت. میزان عملکرد دانه، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد غلاف پر و پوک در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و تعداد دانه در بوته تحت تاثیر تاریخ کاشت قرار گرفتند و اختلاف آنها در سطح %1 معنی دار گردید. اثر تاریخ کاشت بر تعداد غلاف در گره نیز در سطح %5 معنی دار شد. نیتروژن بر هیچیک از صفات مورد بررسی تاثیر معنی داری نداشت. حداکثر عملکرد دانه با مصرف 55.5 کیلوگرم نیتروژن در تاریخ کاشت اول و حداقل عملکرد دانه نیز با مصرف 55.5 کیلوگرم نیتروژن در تاریخ کاشت چهارم بدست آمد.

کشت مخلوط ارقام گندم بویژه ارقامی که از نظر ارتفاع با هم اختلاف دارند ممکن است موجب افزایش عملکرد شود. علت این امر ایجاد کانوپی موج دار و استفاده کارآتر از منابع محیطی بویژه تشعشع است که موجب افزایش عملکرد مخلوط نسبت به اجزای آنها در کشت خالص می گردد. برای این منظور، در سال زراعی 1377 با استفاده از دو رقم گندم شامل رقم پاکوتاه MV-17 به ارتفاع تقریبی 65 سانتی متر و رقم پابلند الوند به ارتفاع تقریبی 110 سانتی متر با آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تراکم: پایین تر از مطلوب، مطلوب و بالاتر 450)، 500 و 550 بذر در متر مربع(و شش نسبت کشت MV-17 به الوند 100): 0، 20: 80، 40: 60، 80: 20 و (100: 0 به صورت مخلوط ردیفی با سه تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل به اجرا درآمد. بر اساس نتایج حاصل از این بررسی حداکثر عملکرد در کشت های خالص برای هر دو رقم در تراکم مطلوب بدست آمد و مقدار آن برای ارقام MV-17 و الوند به ترتیب 5800 و 6240 کیلوگرم در هکتار بود. ارزیابی مخلوط با استفاده از شاخص نسبت برابری زمین انجام شد و بیشترین مقدار این شاخص در نسبت 40: 60 و در تراکم بالاتر از مطلوب حاصل شد (LER=1.12). عملکرد این مخلوط 9.13 درصد بیشتر از حداکثر عملکرد حاصل از تک کشتی رقم پابلند الوند بود. سایر شاخص های زراعی و رقابتی نیز، حاکی از مزیت این نوع ترکیب در مقایسه با سایر ترکیبات مخلوط بود.

به منظور بررسی و تعیین تنوع ژنتیکی و ارتباط آن با پراکندگی اقلیمی در جوهای بومی ایرن، تعداد 208 نمونه از توده های موجود در موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر متعلق به 22 شهر و 5 اقلیم آب و هوایی (در تقسیمات اقلیمی گوسن) کشت و مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی عبارت بودند از: تعداد روز تا خوشه دهی، تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، طول و عرض و سطح برگ پرچم، فاصله بین قاعده سنبله و پهنک برگ پرچم، قطر قسمت وسط فاصله بین قاعده سنبله و گره برگ پرچم، طول غلاف برگ پرچم، طول سنبله، طول ریشک، نسبت طول ریشک به طول سنبله، ارتفاع بوته، وزن بذر در سنبله، تعداد بذر در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبلچه در سنبله، تراکم خوشه، طول بذر و عرض بذر. محاسبات آماری از جمله تجزیه واریانس یکطرفه با تعداد تکرار نامساوی برای هر صفت، مقایسه های میانگین صفات بین جامعه اصلی با شهرها و اقلیم ها، همبستگی بین ویژگی های اقلیمی و صفات و نهایتا گروه بندی نمونه های مورد بررسی از طریق تجزیه خوشه ایصورت گرفت. تجزیه واریانس و مطالعات مقدماتی نمونه ها از حیث صفات مورد بررسی، اهمیت صفات مذکور را در تمایز شهرها و اقلیم ها مشخص نمود. همبستگی صفات با پارامترهای اقلیمی، اطلاعات سودمندی از وراثت پذیری صفات و اثرات متقابل ژنوتیپ با محیط برای انتخاب ژرم پلاسم مناسب بدست می دهد. تجزیه خوشه ایبر اساس صفات، اقلیم های مورد بررسی را در دو کلاستر قرار داد که از مقایسه این نتایج با تجزیه خوشه ایحاصل از ویژگی های اقلیمی الگوپذیری نسبتا خوب تنوع ژنتیکی از تنوع اقلیمی نتیجه گیری شد اما مشخص گردید بین تنوع ژنتیکی و تقسیم بندی جغرافیایی رابطه مشخصی وجود ندارد.

در این تحقیق اثرات تنش شوری به وسیله کلریدسدیم بر ویژگی های رشد، پتانسیل آب برگ، میزان نسبی آب برگ و میزان تولید پرولین دو رقم پیاز خوراکی قرمز ری و سفید طارم زنجان در کشت هیدروپونیک مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارهای شوری با انجام آبیاری با محلول غذایی هوگلند 0.5 حاوی صفر، 25، 50، 75 و 100 میلی مولار نمک انجام شد. طرح آماری مورد استفاده کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی بود که در سه تکرار انجام گرفت. در این تحقیق رقم به عنوان عامل اصلی و غلظتهای کلریدسدیم به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. این تحقیق گلخانه ای در گلدانهایی با بستر ماسه، پرلیت به نسبت 1:3 انجام شد و رشد ارقام در شرایط کنترل شده محیطی تداوم یافت. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش سطوح شوری ارزش صفات ریختی و نیز پتانسیل آب برگ در دو رقم در غلظتهای مشابه تفاوت چندانی نداشتند. افزایش معنی داری تولید پرولین همگام با افزایش سطوح شوری و نقش این متابولیت در افزایش تحمل به شوری بطور معنی داری موثر بود و این نقش بطور مشهودتری در رقم قرمز ری مشاهده گردید.

بررسی الگوی جریان در رودخانه، ابزاری کاربردی را می طلبد. بدین منظور تلاشی صورت گرفت تا نرم افزار MOBED2 برای جریان دوبعدی غیرماندگار گسترش یابد. از آنجا که جریان در رودخانه ها با توجه به مرزهای طبیعی، یک جریان انحنادار است حل معادلات ناویر - استوکس در مختصات انحنادار متعامد صورت گرفته است تا تطابق بین جریان و مرزها وجود داشته باشد. معادلات اصلی شامل معادلات دوبعدی بقا جرم و معادله جریان می باشند که به روش غیر صریح حل شده اند. جهت اعتبار مدل، مطالعات موردی روی بازه ای از رودخانه کرخه صورت گرفت. نتایج حاصل از اندازه گیری سرعت و تراز سطح آب با مقادیر محاسبه شده در مدل ریاضی مذکور برای دو نقطه شاهد از تطابق مطلوبی برخوردار است.

طی دو سال بررسی فونستیک از طریق مسافرت به مناطق مختلف استان گیلان به خصوص مناطق زیر کشت محصولات کشاورزی و باغات میوه، کفشدوزکهای موجود جمع آوری شدند. در نتیجه این بررسی 26 گونه متعلق به 17 جنس، 8 قبیله و 5 زیر خانواده شناسایی گردید که تعداد 19 گونه برای اولین بار از استان گیلان گزارش می شوند. تمامی گونه های جمع آوری شده بجز یک گونه قارچ خوار بقیه شکارگر شته ها، شپشکها، مگسهای سفید و کنه های مضر نباتی بودند. اسامی کفشدوزکهای شناسایی شده به تفکیک زیر خانواده به شرح زیر می باشد. گونه هایی که برای اولین بار از استان گیلان گزارش شده اند با ستاره مشخص گردیده اند.
1-Subfamily CoccinellinaeCoccinella septempunctata, Coccinella undecimpunctata*, Adalia bipunctata, Oenopia conglobata, Propylea quatuordecimpunctata, Hippodamia variegata*, Psyllobora vigintiduopunctata*.
2-Subfamily ChilocorinaeChilocorus bipustulatus, Exochomus nigripennis*, Exochomus nigromaculatus*, Bromus octosignatus*.
3-Subfamily ScymninaeScymnus apetzi*, Scymnus quadriguttatus*, Scymnus rubromaculatus*, Scymnus araraticus*, Scymnus auritus*, Scymnus syriacus*, Scymnus flavicolis*, Nephus bipunctatus*, Cryptolaemus montrouzieri, Clitostethus arcuatus*, Stethorus gilvifrons*, Stethorus punctillum*.
4-Subfamily SticholotinaePharoscymnus ovoideus*, Serangium montazerii*.
5-Subfamily CoccidulinaeRodalia cardinalis.

طی نمونه برداری هایی که در سالهای 1376 و 1377 در شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی صورت گرفت، پنج گونه از دو جنس aragus (Lat.) و Eristalis (Rond.) به ترتیب متعلق به دو زیر خانواده Syrphinae و Milesiinae جمع آوری گردید. گونه های جمع آوری شده عبارتند از: Paragus tibialis، P.albifrons، P.quadrifasciatus، Eristalis arbustorum و E.tenax نمونه های جمع آوری شده پس از انتقال به آزمایشگاه حشره شناسی دانشگاه شهید بهشتی مورد مطالعه ریخت شناسی قرار گرفتند. مقاله حاضر اولین گزارش در مورد گونه های دو جنس Paragus و Eristails از ایران می باشد.

بیواکولوژی پسیل زیتون در دو باغ زیتون طی سه سال متوالی و در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. پسیل زیتون زمستان را به صورت حشره کامل بر روی درختان زیتون بسر می برد. از اواخر اسفند تا اوایل فروردین ماه، پسیلهای نر و ماده جفت گیری کرده، حشره ماده تخمهای خود را ابتدا در جوانه های جانبی موجود روی سرشاخه های زیتون، سپس داخل جوانه های انتهائی، و به دنبال آن در غنچه های گل بین کاسبرگ و گلبرگ قرار می دهد. پسیلهای ماده به طور متوسط 2.7± 51.4 عدد تخم می گذارند و دوره تخم ریزی آنها از اویل فروردین تا اوایل خرداد ماه می باشد. دوره پورگی پسیل از اواسط فروردین تا اواخر تیرماه است و پسیلهای کامل نسل بهاره از اواخر اردیبهشت تا اوایل خرداد ماه ظاهر می گردند، این حشره یک نسل در سال دارد و پسیلهای کامل نسل بهاره سرتاسر تابستان، پائیز و زمستان را روی درختان زیتون به حالت جفت گیری کرده به دیاپوز می روند. رجحان میزبانی این حشره از ارقام مختلف زیتون نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال %1 وجود دارد و پسیل زیتون رقم روغنی را نسبت به سایر ارقام زیتون ترجیح می دهد. نسبت جنسی پسیلهای کامل نر به ماده در رودبار و جمال آباد در هر دو منطقه تقریبا 1.1:1 بود. پوره های این آفت توسط زنبورهایی از خانواده Pteromalidae و Encyrtidae پارازیته می شوند. شکارگرهای مختلفی از کفشدوزکها، بالتوری ها، مگسهای سیرفیده و عنکبوتها نیز روی تخمها، پوره ها و حشرات کامل این حشره فعالیت می کنند. بعلاوه سرمای زمستان هم موجب مرگ و میر پسیلهای کامل زمستان گذران و کاهش جمعیت آنها می گردد.

بیماری لکه سیاه گردو یکی از بیماری های مهم این محصول در نقاط مختلف دنیا محسوب می شود که در سالهای اخیر شیوع آن در مناطق مختلف گردوکاری کشور گزارش شده است. به منظور مطالعه پراکنش، اهمیت و توسعه این بیماری در نواحی شمالغرب کشور، باغات گردو در استانهای زنجان، قزوین، همدان و آذربایجان شرقی در طول سالهای 1376-80 مورد بازدید و بررسی قرار گرفت. جهت شناسایی عامل بیماری، نمونه های مشکوک با داشتن علایمی مانند نکروز برگ ها و لکه های قهوه ای در سطح برگ دمبرگ و سرشاخه ها پس از انتقال به آزمایشگاه و ضدعفونی سطحی بر روی محیط های کشت عمومی مانند PDA، CMA و NA منتقل شدند که متعاقبا قارچ عامل بیماری با کلنی سفید تا قهوه ای روشن در سطح آنها ظاهر گردید. به استناد مطالعات میکروسکپی انجام یافته بر روی مشخصات ظاهری قارچ، نحوه اسپورزایی، اندام های تولید مثل غیر جنسی و سایر مشخصات تاکسونومیکی، گونه عامل بیماری Juglandis Marssonia تشخیص داده شد. این بیماری گاهی با شدت قابل ملاحظه ای در اکثر مناطق گردوکاری نواحی شمالغرب کشور مشاهده شد، به نحوی که در بعضی از باغات خسارت آن تا 70 درصد برآورد گردید. مطالعات ریخت شناسی انجام یافته بر روی جدایه های قارچ عامل بیماری نشان داد که تفاوتی از این نظر بین جدایه های مختلف متعلق به این مناطق وجود ندارد. علایم بیماری معمولا در برگها و شاخه های جوان بصورت لکه های کوچک با حاشیه دندانه دار و به رنگ قهوه ای ظاهر می گردند که معمولا به قطر 1-3 میلی متر هستند ولی بتدریج بزرگ شده و در اثر بهم پیوستن لکه ها، سطح وسیعی از برگها نکروزه شده و در صورت مساعد بودن شرایط آب و هوایی به خصوص رطوبت بالا، منجر به ریزش برگ ها می شود. نتایج بررسی های انجام یافته در خصوص اهمیت اینوکلوم (ماده تلقیح) اولیه در ایجاد بیماری که با استفاده از تله گذاری با لام های مخصوص انجام گردید، نشان داده شد. که آلودگی های اولیه در بهار ممکن است از دو منبع اصلی آلودگی یعنی آسکوسپورهای آزاد شده از داخل پری تسیوم های قارچ و یا کنیدیوم های تکثیر شده در سطح نقاط آلوده شاخه های جوان ناشی گردد. بررسی های انجام شده در خصوص واکنش ارقام مختلف گردو نسبت به بیماری که در شرایط گلخانه ای و با استفاده از تلقیح برگ های ارقام مختلف گردو با سوسپانسیون اسپور با غلظت 10 اسپور در هر میلی لیتر انجام گردید نشان داد که تفاوت محسوسی بین ارقام فوق از نظر تحمل به بیماری وجود دارد به نحوی که رقم الموتی که از ارقام محلی استان قزوین می باشد تحمل قابل ملاحظه ای به بیماری دارد. ضمن اینکه حذف بقایای آلوده گیاهی شامل برگ ها و میوه های آلوده سال قبل نیز در کاستن از خسارت بیماری بطور چشمگیری موثر بوده است.

در این تحقیق نحوه استقرار Pseudomonas syringae بر روی تمام مراحل دوره زندگی گیاه، از مرحله کشت بذر تا مرحله بذرگیری از میوه مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعه دینامیزم جمعیت P.syingae تحت شرایط مزرعه نشان داد که پک مرحله رورست در دوره زندگی P.s.pv.tomato و P.s.pv.syringae بر ارقام حساس (کانریرو) و مقاوم (کاستون) گوجه فرنگی وجود دارد. میزان استقرار باکتری بستگی به نوع واکنش سلولهای باکتری و گیاه دارد. استقرار باکتری در داخل میوه بطور معنی داری کمتر از قسمتهای رویشی گیاه بود و این در حالی بود که باکتری بر روی ارقام حساس بطور معنی داری بیشتر از گیاهان مقاوم استقرار یافت. در شرایط مزرعه انتقال P.s.pv.tomato از طریق بذر بسیار کم است. روش افزایش قطعه منتخب محدود شده جهت شناسایی دقیق جدایه های P.syringae در شرایط مزرعه بر روی گیاهان آلوده مناسب تشخیص داده شد. با توجه به نتایج بدست آمده از این روش در مجموع چنین استنباط می شود که استقرار رورست باکتری بیشتر ناشی از آلودگی های اولیه بوده و باکتری های مهاجر در اتمسفر تاثیر چندانی در آن ندارد.

آزمایشی جهت تعیین تاثیر تغذیه سطوح مختلف یک نوع پروبیوتیک با نام تجاری ایمونوباک بر عملکرد جوجه های گوشتی به مدت 45 روز انجام گردید. در این آزمایش از 500 قطعه جوجه نر و ماده استفاده شد. آزمایش دارای 4 گروه آزمایشی و هر گروه آزمایشی دارای 5 تکرار و هر تکرار دارای 25 قطعه جوجه بود که در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. جیره ها شامل (1 جیره پایه بدون پروبیوتیک، (2 جیره پایه + %80 مقدار توصیه شده پروبیوتیک، (3 جیره پایه + مقدار توصیه شده پروبیوتیک، (4 جیره پایه + %12 مقدار توصیه شده پروبیوتیک بود. جیره های آزمایشی 2، 3 و 4 طی روزهای 1-10 و 16-25 روزگی به ترتیب حاوی 4، 5 و 6 میلی گرم پروبیوتیک به ازای هر جوجه در روز و طی 31-40 روزگی به ترتیب حاوی 8، 10 و 12 میلی گرم پروبیوتیک به ازای هر جوجه در روز بودند. در این آزمایش پروبیوتیک طی دوره های 11-15، 26-30 و 41-45 روزگی از جیره پایه حذف گردید. نتایج نشان داد که ضریب تبدیل در گروه هایی که پروبیوتیک مصرف کرده اند در مقایسه با گروهی که جیره پایه را مصرف کرده اند، در کل دوره آزمایش 1-45) روزگی(بطور معنی داری بهبود یافت (P<0.05) اما افزایش وزن، مصرف دان، میزان مرگ و میر، تولید لاشه، چربی بطنی، pH بستر و رطوبت بستر بین گروه های آزمایشی در انتهای آزمایش 45) روزگی(اختلاف معنی داری پیدا نکرد (p>0.05).

به منظور بررسی اثر سنین مختلف شیرگیری بر روی صفات رشد، ضریب تبدیل غذایی و بازده غذایی بره های نر و ماده لری بختیاری این تحقیق به مورد اجرا گذاشته شد. در این مطالعه تعداد 66 راس بره نر و ماده لری بختیاری که در یک فصل زایش متولد شده بودند، بطور تصادفی انتخاب و پس از طی مدت زمان دوره شیرخوارگی در سنین 60، 90 و 120 روزگی شیرگیری شدند و تا سن 6 ماهگی پروار گردیدند. آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی با روش فاکتوریل 2×3 (دوره های مختلف شیرگیری × جنس) انجام شد. جیره های غذایی مورد استفاده حاوی 2.51 مگا کالری در کیلوگرم ماده خشک انرژی قابل متابولیسم و 13.07 درصد پروتئین خام و متشکل از 40 درصد علوفه و 60 درصد کنسانتره بود. نتایج آزمایش نشان داد، بین میانگین وزن شیرگیری بره هایی که در سن 60 روزگی شیرگیری شده بودند با بره هایی که در سن 90 و 120 روزگی شیرگیری شدند تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (P<0.05). میانگین وزن نهایی بره ها در گروه های مختلف شیرگیری 60)، 90 و 120 روزه(به ترتیب 44.64، 43.01 و 41.30 کیلوگرم بود که میانگین وزن نهایی بره های 60 روزه شیرگیری شده بطور معنی داری (P<0.05) بالاتر از بره هائی بود که در سن 120 روزه شیرگیری شده بودند. بین میانگین افزایش وزن گروه های مختلف شیرگیری تفاوت معنی دار نبود اما میانگین افزایش وزن روزانه بره های نر و ماده به ترتیب 275.18 و 210.74 گرم بود که با هم اختلاف معنی داری داشتند (P<0.01). میانگین ضریب تبدیل غذایی گروه های مختلف شیرگیری 60)، 90 و 120 روزه(به ترتیب 8.52، 8.07 و 7.88 بود و در بره های نر و ماده به ترتیب 7.2 و 9.1 بود که فقط تفاوت بین میانگین ضریب تبدیل غذایی بره های نر و ماده معنی دار بود (P<0.05). با توجه به اینکه افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی و بازده غذایی بره های شیرگیری شده در سنین مختلف از نظر آماری در یک سطح بود و وزن نهایی بره هایی که در سن 60 روزگی شیرگیری شده بودند بالاتر از بره های 90 روزه شیرگیری شده بود و صفات دوره پروار بره های نر بهتر از بره های ماده بود توصیه می گردد که بره های نر در سن 2 ماهگی 60) روزگی(شیرگیری و وارد مرحله پروار گردند.

به منظور بررسی اثر مخمر زنده (Saccharomyces cerevisiae-1026) بر تخمیرات شکمبه و متابولیتهای خون از چهار راس بره نر شش ماهه بلوچی فیستوله شده با میانگین وزن 35 کیلوگرم در یک طرح چرخشی اسپلیت پلات استفاده گردید. جیره های غذایی بر اساس جدولهای ARC (1995) برای 1.25 برابر احتیاجات نگهداری تنظیم شد. تیمارها عبارت بودند از: (H جیره علوفه ای 30) درصد کنسانتره + 70 درصد علوفه(، (HY جیره علوفه ای + 4 گرم مخمر برای هر راس گوسفند در روز، (C جیره کنسانتره ای 70) درصد کنسانتره + 30 درصد علوفه(و (CY جیره کنسانتره ای + 4 گرم مخمر برای هر راس گوسفند در روز. نمونه های خون و مایع شکمبه بترتیب طی 6 و 8 ساعت پس از مصرف خوراک و نمونه های ادرار به منظور تخمین پروتئین میکروبی در سه روز پایانی آزمایش تهیه شد. دو ساعت پس از مصرف خوراک کنسانتره ای، مخمر موجب افزایش معنی دار pH (P<0.1) شمکبه شد 6.22) در مقابل (6.05. مخمر غلظت آمونیاک مایع شکمبه ای را با تیمار علوفه ای طی 1 تا 4 ساعت و با تیمار کنسانتره ای طی 0.5 تا 3 ساعت بعد از مصرف خوراک، بطور معنی داری کاهش داد (P<0.05). مخمر 3 ساعت پس از مصرف خوراک علوفه ای و 2 ساعت پس از مصرف خوراک کنسانتره ای موجب افت معنی دار (P<0.05) غلظت اوره پلاسما)بترتیب 10.72 در مقابل 13.76 و 10.69 در مقابل 13.74 میلی گرم بر دسی لیتر(شد. میانگین تولید پروتئین میکروبی با تیمار علوفه ای بطور نسبی (P<0.1) بیشتر از سایر تیمارها بود. نتایج نشان داد که مخمر با افزایش مصرف آمونیاک و افزایش تولید پروتئین میکروبی کارآیی خوراک را افزایش می دهد.

سه اصله درخت از گونه Populus nigra از جنگل آموزشی شصت کلاته قطع گردید و تخته هایی به ضخامت 5-7 سانتی متر از آنها تهیه شد. پس از آنکه رطوبت تخته ها به 13 درصد رسید، نمونه های آزمونی برای تعیین خواص فیزیکی و مکانیکی تهیه گردید. نمونه ها توسط منومر استایرین که مخلوط با رنگ نارنجی و آغازگر بنزیلپراکسید بود اشباع گردید و با روش حرارت مستقیم و استفاده از آون، عمل پلیمریزاسیون انجام شد. خواص فیزیکی و مقاومت های مکانیکی نمونه های شاهد و چوب پلاستیک اندازه گیری شد. نتیجه آزمایشها نشان داد که چوب پلاستیک باعث افزایش 90 درصدی دانسیته و کاهش 51 درصدی هم کشیدگی مماس و شعاعی می گردد. کلیه مقاومت های مکانیکی چوب پلاستیک نسبت به نمونه های شاهد بهبود یافت و در این میان بیشترین افزایش مربوط به مقاومت فشار عمود بر الیاف با 345 درصد و کمترین افزایش مربوط به مقاومت به ضربه با 16 درصد بود.