ماهنامه بازتاب اندیشه
پیاپی 93 (دی 1386)

آقای ملکیان برای بیان مولفه های تجددگرایی، ابتدا به سه ساحت انسانی اشاره می کنند. سپس به تفاوت دو نگاه سنتی و نگاه جدید در مساله ناکامی های بشر در تغییر جهان بیرونی یا جهان درونی اشاره می کنند و نتیجه می گیرند که جوهره تجددگرایی را باید در همین نگاه یافت. به نظر ایشان سایر مولفه های تجددگرایی نتیجه منطقی همین نگاه است.

آقای طبیبیان معتقدند که باید نگاه منفی به کسب ثروت و قدرت تغییر کند و این امور به عنوان یک رذلیت محسوب نشود. حکومت و قدرت باید از اقتصاد جدا شود و باید قانونمندی بر رفتار اقتصادی حاکم باشد. در ادامه به مشکلات ساختاری کشورهای جهان سوم اشاره می کند و نتیجه می گیرد به علت این که موارد فوق در این کشورها رعایت نمی شود. هر روز ما شاهد فاصله گرفتن کشورهای جهان سوم از کشورهای توسعه یافته هستیم.

حقوق بشر و دفاع از آن یکی از اهم دغدغه های جوامع امروزی است و باید معنای حقوق بشر را به مواردی که واجد ضمانت اجراست، مثل منع شکنجه یا منع مجازات بدون محاکمه و دادرسی عادلانه محدود کنیم. ما نمی توانیم با معیارهای ثابت و مشترکی که برای خود تعیین کرده ایم به ارزیابی و قضاوت، رعایت یا عدم رعایت حقوق انسان در جوامع دیگر مشغول شویم. امروزه از حقوق بشر به نوعی سخن گفته می شود...

آقای میرسپاسی به انتقاد یک دسته از روشن فکران ایرانی که نگاهی ضد روشنگری غربی دارند، اشاره داشته و معتقد است، این افراد باید از گفتمان های بنیادگرا و اصالتمند و ناهمخوان با تمدن غرب فاصله بگیرند و به سوی نظریه های عمل گرا و پراگماتیستی متمایل شوند. نگرش عاطفی و غیر تاریخی نسبت به آنچه که فرهنگ و ارزش های بومی و ملی قلمداد می شود. در دنیای کنونی واقعیت ندارد، چون عمدتا محصول نوعی تفکر دفاعی و خیال پردازانه نوستالژیک است. وی معتقد است...

آقای نصر در این گفت و گو پیرامون رابطه بین حوزه نظر و عمل و تعامل این دو حوزه با دموکراسی در قالب اسلام بحث می کند. ایشان معتقدند چون اسلام بر مبنای وحی تعریف می شود و دموکراسی براساس رای اکثریت شکل می گیرد، لذا به راحتی نمی توان بین این دو آشتی برقرار ساخت و وی با ارائه شواهد تاریخی مثل نظریه پردازی علامه نائینی در عصر مشروطه، حزب اعتدال و توسعه در ترکیه بر این امر تاکید می کند که در فلسفه سیاسی اسلام، حوزه عمل گرایی بر نظریه پردازی مقدم است...

آقای عضدانلو در این نوشتار به دنبال پاسخ این سوال است چرا انسان ها در امر سیاست همیشه سوژه سیاسی هستند و دیگران برای آنها اتخاذ تصمیم می کنند? فرضیه اساسی این مقاله پیرامون این سوال است که متولیان قدرت به وسیله ایدئولوژی قدرت خود را نهادینه می کنند و به آن مشروعیت می بخشند. ایشان معتقدند سیاست از طریق زبان ایدئولوژیک می شود و نتیجه ایدئولوژیک شدن سیاست رسوخ تحریف در امر سیاست است...

در این مصاحبه آقای پازوکی اظهار داشته تصوف در کنار تشیع یک عقیده است و آنچه سبب شده که فقها صوفیه را خارج از اسلام بدانند از نوع تلقی و نگاه آنها نشات می گیرد و بیشتر این رویکردها و ردیه نویسی ها از دوره صفویه شروع شده، و آنچه امروز باعث می شود که فقها با صوفیه مقابله کنندر ناشی از سیاست زدگی است، جو کنونی حوزه سبب می شود که تصوف از سوی فقها مطرود شوند...

نویسندگان این مقاله به بررسی وضعیت اجتماعی زنان در جمهوری اسلامی ایران اشاره کرده اند. بعد از انقلاب آمار شهرنشینان از روستاییان پیشی گرفت، آمار با سوادان افزایش یافت، زاد و ولد خانواده ها در سال های اولیه انقلاب افزایش یافت و از سال 1365 به بعد به شدت کم شد. جامعه به سرعت به یک جامعه شهرنشین باسواد و جوان تبدیل شد. در امر پوشش و آزادی اجتماعی در روابط دو جنس و امکان تحصیل و اشتغال و خروج از خانه زنان و کنترل باروری آنها، پیشرفت هایی حاصل شده است...

آقای حضرتی مقاله را در دو بخش تنظیم کرده است: 1- چیستی نگرش نخبگان مسلمان نسبت به جایگاه زن، 2- چرایی این نگرش ها و ریشه های تاریخی آن در ایران اسلامی. در بخش اول دیدگاه های مختلف را به دو دسته تقسیم کرده اند: 1- مخالفان مشارکت سیاسی زنان، 2- موافقان مشارکت سیاسی زنان. سپس ادله مخالفان را از آیات و روایات ذکر می کنند و سپس از سوی موافقان اول استدلال های مخالفان را پاسخ می دهد و بعد ادله آنها را ذکر می کند...