فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز
پیاپی 58 (تابستان 1386)

رهایی کشورهای آسیای مرکزی از مدار حاکمیت کمونیستی اتحاد جماهیر شوروی فرصتی را پدید آورد تا تعاملات فرهنگی، اقتصادی و سیاسی کشورهای رها شده از حالت بسته به گسترده تبدیل شود. جمهوری اسلامی ایران از امتیازاتی برخوردار است که دیگران از آن بی بهره اند و به همین منظور فعالیت های فرهنگی و اقتصادی ایران به موازات توسعه و بسط روابط سیاسی براساس استفاده از فرصتهای پدید آمده از همان روزهای آغازین...

انتقال مسالمت آمیز قدرت در اوکراین به گروه های مخالف سبب شده است تا مفهوم انقلاب دموکراتیک در این کشور مطرح شود و یک بار دیگر از زمان فروپاشی شوروی، اذهان بین المللی را به این منطقه مهم و استراتژیک جهان جلب کند. اوکراین، دومین کشور بزرگ اروپا از نظر وسعت جغرافیایی در سالهای 2004 و 2007 مواجه با دو انقلاب رنگی نارنجی و آبی شده که این مقاله به بررسی این دو تحول مهم می پردازد.

با خروج قوای شوروی از ایران و سقوط فرقه دموکرات آذربایجان، تعدادی از ایرانیان به شوروی مهاجرت کردند. پس از بهبود روابط ایران و شوروی با روی کار آمدن خروشچفاین گروه از مهاجران تلاش مضاعفی را برای بازگشت به موطن به عمل آوردند. تدوین این مقاله متکی بر اسناد 325 پرونده موجود در اداره کل اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت خارجه میباشد و بر آن است چگونگی این کوشش را نشان دهد.

حاکمیت ایران بر ناحیه قفقاز از دوران پیش از میلاد و از زمان اشکانیان در منابع تاریخی ذکر شده است و حتی مورخان ایرانی و عرب مبنای بسیاری از شهرداری این ناحیه را به پادشاهان ساسانی نسبت داده اند. پس از ورود اسلام نیز این ناحیه همچنان تحت حاکمیت ایرانیان باقی ماند و پذیرش اسلام توسط ساکنان شرقی و شمالی قفقاز پیوند و ارتباط فرهنگی قفقاز را با ایران بیشتر کرد، اما روسیه از ابتدای قرن هجدهم میلادی که با اصلاحات فراگیر پتر کبیر از کشوری عقب افتاده و روستایی به عصر صنعتی وارد شده بود...

در بین کانونهای مختلف رقابت بین ایالات متحده و روسیه، قفقاز جنوبی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. ایالات متحده در دوره پس از جنگ سرد در راستای گسترش نفوذ خود در جمهوری های پس از شوروی به این حوزه ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک توجه ویژه ای مبذول داشته است و حداقل توانسته است جهت گیری های سیاسی و امنیتی دو جمهوری قفقاز را به سمت غرب متمایل سازد. این وضعیت هیچگاه برای روسیه خوشایند نبوده و بنابراین تلاش کرده است از طرق مختلف مانع از...

نوشتار حاضر مروری بر وضعیت احزاب مهم حاضر در سیستم فعلی حزبی روسیه، جایگاه آنها در ساختار سیاسی روسیه در دهه 70 با پویایی نسبی احزاب در فرایندهای سیاسی و مشارکت نظری و عملی آنها در حوزه های مختلف از جمله در حوزه سیاست خارجی است. همچنین، تاثیر متقابل تاکید دولت بر استمرار ویژگی مهم فرهنگ سیاسی سنتی روسیه مبنی بر ضرورت وجود دولت قدرتمند از یک سو و عدم نهادینه شدن روندها و نهادهای مدنی از جمله احزاب از سوی دیگر به عنوان...