مجله مهندسی متالورژی
پیاپی 2 (زمستان 1377)

شکل دهی غلتکی (cold roll forming) یکی از روش های تغییر شکل ورقهای فلزی است که در آن ورق تخت اولیه با عبور از میان غلتکها بطور پیوسته خم شده و به پروفیل مورد نظر تبدیل می شود. در این مقاله جهت تعیین تغییر شکل، تویع زایوه خم و نیروی شکل دهی آنالیزی ارائه می شود و به صورت تئوری اثر توان کار سختی و شعاع خم غلتک بر طول تغییر شکل و نیرو بررسی می شود. کلمات کلیدی: شکل دهی غلتکی (roll forming) طول تغییر شکل، زاویه خم، نیروی شکل دهی، شکل دهی ورق.

برنزهای قلع حاوی سرب و روی کاربردهای وسیعی در ریخته گری قطعاتی از قبیل سوپاپها، شیر آلات، دنده ها، چرخ دنده ها، بوشها، یاتاقانها و... دارند. وجود عناصر با اختلاف دانسیته زیاد در کنار هم، ریخته گری این آلیاژ را با مشکل مواجه نموده است. در این میان مهمترین مسئله تمایل زیاد سرب به جدایش درشت در ریخته گری گریز از مرکز این برنزها می باشد. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر پارامترهای مختلف ریخته گری گریز از مرکز بر روی جدایش ماکروسکوپی سرب در آلیاژ92200 c انجام گرفته است. پارامترهای مورد تحقیق عبارتند از: سرعت دوران قالب، درجه حرارت ریخته گری مذاب، ضخامت بوش ریختگی، میزان خنکی شوندگی قالب و استفاده از مواد جوانه زا، از آنجا که در ریخته گری گریز از مرکز می توانیم تمام پارامترهای مذکور را تغییر دهیم. در این تحقیق سعی شده است شرایط بهینه برای ریخته گری آلیاژ 92200 c و تولید بوشهای سالم و عاری از جدایش درشت سرب بدست آید. نتایج نشان می دهد که افزایش دمای ریخته گری، ضخامت بوش و سرعت دوران قالب موجه تشدید جدایش سرب در جداره بوش و ازدیاد مقدار جوانه ای نیکل یا دبی آب خنک کننده باعث تقلیل جدایش سرب می گردند.

به منظور کاربرد سرباره های کوره قوس الکتریک فولاد سازی خواص و مشخصات آنها در این تحقیق مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته است. بررسی های میکروسکوپی نوری الکترونی بر روی نمونه ها نشان می دهد که فاز های موجود در این سرباره عبارت از دی کلسیم سیلیکات، وستیت و کلیسم فریت است. فازهای جزئی دیگر عبارتند از ذرات فولاد، یک فاز اکسیدی مخلوط، و منیزیووستیت و تری کلسیم سیلیکات، وجود این فازها به وسیله تفرق اشعه X بر روی نمونه ها تایید شده است. اندازه گیری وزن مخصوص و تخلخل نمونه ها تاثیر فازها و ترکبات موجد را بر روی وزن مخصوص نشان می دهد نتیجه آزمایش جدایش مغناطیسی بر روی نمونه ها پس از جدایش آنها را به دو قسمت مغناطیسی و غیر مغناطیسی نشان می دهد. بخش مغناطیسی شامل آهن بیشتر است که می تواند جهت بازیابی در تولید اهن و فولاد استفاده شود و قسمت غیر مغناطیسی محتوی آهک بیشتر است که در تولید سیمان می تواندمورد استفاده قرار گیرد. برای کاربرد سرباره در سیمان وجود اکسید آهن از عوامل محدود کننده است بنابراین جدایش مغناطیسی می تواند به مصرف بیشتر سرباره فولاد در تولید سیمان منجر شود.

با توجه به مسئله آلودگی محیط زیست ناشی از فرآیندهای آلاینده صنعتی، استفاده از منابع جدید انرژی که حداقل آلودگی را به همراه داشته باشند در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا طی دو دهه اخیر استفاده از انرژی مایکروویو به عنوان منبع گرمایش و وسیله فرآوری مواد شروع و امروزه به طور وسیعی گسترش یافته است. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشانگر آنست که استفادهاز این نوع انرژی، ضمن اینکه الودگی محیط زیست را بطور چشمگیری کاهش می دهد. فرآیندها راتسریع نموده و در کاهش هزینه های تولید نیز موثر است. در این مقاله ضمن ارائه ماهیت و ویژگی های مایکروویو و بررسی بر هم کنش مایکروویو با مواد، کاربردهای متنوع آن، در فرآیندهای مواد مرور گردیده است. در این زمینه بطور مشخص استفاده از انرژی مایکروویو در فرآیندهای سنتز احتراقی مواد، تستهای غیر مخرب مواد،بازیافت پسابهای ماشینکاری فولاد و استحصال فلزات از منابع اولیه مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین نمونه های از نتایج تحقیقات انجام شده توسط مولفین این مقاله در زمینه استفاده از انرژی مایکروویو دراحیاء مستقیم کانه های آهن داخلی توسط ذغال ارائه شده است.

فرایند تبدیل مات به مس بلیستر، با استفاده از دمش هوا به درون مذاب محتوی کنورتوپیرس- اسمیت صورت می گیرد. مطالعات انجام شده توسط محققین متعدد و مؤلفان این مقاله نشانگر آن است که فرآیند دمش در شرایط صنعتی تحت رژیم حباب سازی صورت می گیرد. در این تحقیق با توجه به این واقعیت، با استفاده از یک الگوی ریاضی، اثر پارامترهای موثر بر فرآیند شکل گیری حباب الگو سازی گشته و مورد بررسی قرار گرفته است. از نتایج حاصل از این تحقیق می توان به عنوان ابزاری در جهت بررسی علل تخریب مضاعف نسوز در اطراف دهانه دمنده های کنورترپیرس- اسمیت استفاده نمود.

ترکیبات بین فلزی به ویژه آلومینایدها از جدیدترین مواد مهندسی است که به دلیل خواص منحصر به فردی که به ویژه در درجه حرارتهای بالا از خود نشان میدهند به طور وسیعی مورد توجه قرار گرفته اند. در قسمت اول این مقاله ترکیبات بین فلزی و آلومیناید ها مورد بحث قرار می گیرند، سپس آلومیناید های نیکل، تیتانیم و آهن از ابعاد مختلف تشریح می شوند آنگاه در بخش دوم روش های تولید آلومینیایدها معرفی می گردد.