مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال دوم شماره 1 (پیاپی 5، زمستان 1378)

از میان گروه های مختلف داروئی که در بیماری های قلبی – عروقی به کار می روند می توان مسدود کننده های کانال کلسیم را نام برد که داروی دیلتیازم در این گروه داروئی جای می گیرد. چون استخوان سازی نقش اساسی در دوران رشد کودک دارد، و هرگونه اختلال در روند آن می تواند آسیب های جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد، لذا کاربرد دیلتیازم به عنوان یک مسدود کننده کانال های کلسیم در این دوران در موشهای صحرائی مورد مطالعه قرار گرفت.
جهت نیل به این هدف دوزهای 2،3،4 و 8 میلی گرم به کیلوگرم دیلتیازم بر روی روند استخوان سازی و رشد طولی استخوان های دراز در موشهای صحرائی یک، دو و سه ماهه مورد بررسی قرار گرفت. پس از پایان مطالعه، حیوانات کشته شده و استخوانهای دراز جدا و پس از تمیز شدن، طول، انحناء، قطر و وزن آنها اندازه گیری شد. سپس از استخوانها لامهای میکروسکوپی تهیه و مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند.
نتایج حاصل از مطالعات میکروسکوپی و ماکروسکوپی شامل، الف) افزایش تعداد سلولهای غضروفی و از سوئی مهار کلسیفیکاسیون و استخوانی شدن سلول ها، ب) افزایش طول، انحناء، قطر و وزن استخوانهای دراز و نازک و شکننده شدن آنها و ج) عدم ساخت بافت استخوانی و مشاهده استئوپروز در تمام گروه های تحت درمان با دیلتیازم.
با توجه به نقش اساسی کلسیم در استخوان سازی در دوران رشد، تماس با عوامل مسدود کننده کانال کلسیم از جمله دیلتیازم می تواند مخاطره آمیز باشد.

درگیری کلیه یکی از عوارض مهم دیابت است که در عرض چند سال پس از شروع دیابت خود را نشان می دهد و یکی از عوامل مهم نارسایی کلیه و دیالیز محسوب می شود. تشخیص تغییرات زودرس کلیه در بیماری دیابت می تواند باعث جلوگیری از پیشرفت آن و مرحله نهایی بیماری کلیه گردد.
برای پیدا کردن تغییرات زودرس سلولی در لوله های کلیه، ابتدا رت ها توسط آلوکسان دیابتی شدند. سپس از بعد از 8 هفته دیابتی بودن، کلیه آنها را در آورده و با رنگ آمیزهای هماتوکسیلین-ائوزین (H-E) و پاس هماتوکسیلین (PAS-H) و متد اشمورل s method)‘(Schmorl تغییرات سلولی در لوله های کلیه مورد بررسی قرار گرفتند.
بررسی های میکروسکوپی لوله ها نشان داده است که در سلولها لوله ها بخصوص در لوله های پروگزیمال رنگدانه های لیپوفوشین که تجمع فراوان آنها در سلول می تواند نشانه آسیب سلولی باشد بصورت غیرطبیعی افزایش یافته است. همچنین وجود سلولهایی که بزرگتر وائوزینوفیل تر از سلولهای طبیعی بوده و گاها دارای دو هسته می باشند با راسی گنبدی شکل و هسته بزرگتر از معمول قابل تشخیص بوده اند.
بنابراین تغییرات اولیه در سلولهای لوله های کلیوی می تواند به عنوان اولین علایم درگیری کلیه در بیماری دیابت مطرح گردد.

با توجه به اهمیت مسمومیت های غذائی ناشی از سالمونلاها و راه سرایت آنها از طریق مواد غذایی. بررسی آلودگی تخمTمرغهای مصرفی به باکتری سالمونلا و تعیین سروتایپ های آن انجام گرفته است.
تحقیق حاضر بروش توصیفی و بر روی 500 عدد تخم مرغ جمع آوری شده بطور تصادفی از چهار مرکز عمده توزیع تخم مرغ در شیراز طی مدت پنجاه روز، بطور روزانه، انجام شد. آزمایشات میکروبشناسی بطور جداگانه بر روی پوسته و زرده تخم مرغ انجام گرفت تا وجود احتمالی آلودگی در پوسته و یا زرده مشخص گردد.
پس از انجام مراحل کشت، از پوسته دو تا از تخم مرغها، باکتری های Salmonella newport Group C2 و Salmonella typhimurium و فقظ از زرده یک تخمTمرغ باکتری Salmonella typhimurium جدا شد. 90% تخم مرغهای مورد آزمایش هم زرده و هم پوسته آلوده به Escherichia coli و نیز 16% تخم مرغها هم زرده و پوسته آلوده به باکتری Proteus داشتند.
نتیحه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، در حال حاضر میزان آلودگی تخم مرغهای مصرفی به سالمونلا در بین طیور تخمگذار وجود دارد و بایستی اقدامات مؤثری را جهت پیشگیری از گسترش آلودگی بعمل آورد.

خوددرمانی یکی از مسائل مهم بهداشتی است که می تواند در بسیاری از موارد معظلات مهمی را در جامعه ایجاد کند. سالانه مبالغ هنگفتی در اثر خوددرمانی با داروهای موجود در دنیا هزینه می گردد. یکی از مواردی که عمدتا در آن افراد دست به خوددرمانی می زنند، سرماخوردگی است. این مطالعه به منظور یافتن شیوه خوددرمانی در این موارد و نقش برخی از عوامل مؤثر برآن در شهرستان بابل در سال 1377 انجام گرفته است.
این مطالعه بصورت قطعی روی 961 نفر از ساکنین 45-15 سال شهرستان بابل، در نیمه دوم سال 1377 انجام شد. نمونه گیری بصورت چند مرحله ای و با در نظر گرفتن توزیع دو مشخصه جنس و محل سکونت صورت پذیرفت. داده های مطالعه از طریق پرسشنامه آزمایش شده، جمع آوری و نهایتا با استفاده از آمار توصیفی و تست آماری Chi-square آنالیز شدند و در صورتی که ارزش P از 05/0 کمتر بوده تفاوتها معنی دار تلقی شدند.
میانگین سنی افراد 4/9±8/28 سال بود. 4/40 درصد افراد در هنگام سرماخوردگی به پزشک مراجعه نمودند. میزان مراجعه در افراد 45-31 سال نسبتا بیشتر از افراد 30-15 سال بود (42 درصد در مقابل 1/39 درصد). همچنین این میزان در افراد روستایی بیشتر از ساکنین شهر بود (47 درصد در مقابل 8/35 درصد) که از نظر آماری نیز تفاوت کاملا معنی داری بود (0005/0< p). در صورت عدم مراجعه به پزشک 3/81 درصد افراد خوددرمانی داشتند. 4/79 درصد مربوط به مصرف آنتی بیوتیک ها بوده و مدت خوددرمانی در این مورد بین 1 تا 14 روز در نوسان بود. 1/86 درصد افراد دارو را شخصا و براحتی از داروخانه تهیه کردند. همچنین ارتباطی بین میزان تحصیلات و میزان مراجعه به پزشک وجود داشت (00003/0< p).
با توجه به یافته ها مشخص می شود که نسبت خوددرمانی در این جامعه و بویژه در جامعه شهری قابل توجه بوده و متاسفانه خوددرمانی با آنتی بیوتیک ها نیز در این موارد بطور چشمگیری بالاست. بهرحال این مسئله نیاز به توجه بیشتر متولیان امر خصوصا پزشکان و داروسازان شاغل در سطح شهرستان دارد تا ضمن اطلاع رسانی دقیق به بیماران، خود کمترین نقش را در اشاعه خوددرمانی داشته باشند.

عفونت ادراری از شایعترین عفونتهای میکروبی کودکان است و ریفلاکس وزیکویورترال (VUR) که به معنای برگشت ادرار از مثانه به حالب است از مهمترین علل زمینه ساز ضایعات پایدار مانند افزایش فشار خون و نیاز به دیالیز و پیوند کلیه در کودکان می باشد که تشخیص به موقع این عامل زمینه ساز می تواند نقش مهمی در پیشگیری از عوارض فوق داشته باشد.
این مطالعه توصیفی جهت تعیین شیوع VUR در کودکان یکماهه تا 14 ساله که بصورت سرپایی یا بستری به بیمارستان کودکان امیرکلا در سالهای 1375 تا 1377 با تشخیص عفونت ادراری مراجعه و تحت ارزیابی رادیولوژیک قرار گرفته اند به تفکیک سن و جنس و شدت آن انجام گرفت.
از 122 کودک مراجعه کننده با عفونت ادراری 44 بیمار بدلیل عدم پیگیری از مطالعه حذف و از 78 کودک ارزیابی شده با بررسی رادیولوژیک، 35 کودک (45%) دارای VUR بودند که 15 کودک (42%) زیر 2 سال، 6 کودک (18%) 5-2 سال، و 14 کودک (40%) بالای 5 سال داشتند. همچنین 23 کودک (66%) ابتلا دو طرفه داشتند.
براساس نتایج این مطالعه نزدیک به 2/1کودکان مبتلا به عفونت ادراری دارای VUR بودند که در 23 مورد (66%) دوطرفه بوده است و بیشترین میزان ابتلا در کودکان زیر 2 سال (42%) می باشد. نتایج حاصله دلالت بر اهمیت روزافزون بررسی یافته های رادیولوژیک و پیگیری مداوم کودکان با عفونت ادراری است.

سهم بزرگی از برنامه های مربوط به تنظیم خانواده در مناطق روستایی به عهده بهورزان می باشد. بنابراین به منظور ارزیابی عملکرد خود بهورزان در زمینه تنظیم خانواده به برررسی رفتارهای باروری کلیه بهورزان متاهل شهرستان بابل پرداخته شد.
جهت اینکار پرسشنامه ای توسط پژوهشگر تهیه و توسط 171بهورز متاهل تکمیل شد و داده های مربوطه نهایتا با استفاده از تست آماری Chi-square و آزمون t آنالیز شدند و در صورتی که ارزش P از 05/0 کمتر بوده تفاوتها معنی دار تلقی شدند.
نتایج بدست آمده از این بررسی نشان می دهد که میانگین سنی بهورزان 01/30 سال (بهورزان مرد 01/32 و بهورزان زن66/28 سال) و میانگین تعداد اولا آنها 03/2 نفر بوده که بهورزان زن با برخورداری از میانگین تعداد اولا کمتر (7/1 نفر) نسبت به بهورزان مرد (همسر بهورزان مرد) (7/2 نفر)، الگوی مناسبتری از رفتارهای باروری را نشان داده اند (005/0< p). ضمنا بهورزان زن با برخوداری از میانگین سن ازدواج کمتر (001/0< p) نسبت به همسر، میانگین اولین حاملگی بالاتر (001/0< p) همچنین میانگین فاصله موالید و فاصله دو حاملگی آخر طولانی تر (025/0 p <) از رفتارهای باروری بهتری برخوردار بوده اند که البته انجام آزمونهای آماری بجز یک مورد (میانگین فاصله موالید) بیانگر اختلاف معنی داری بین دو گروه یادشده می باشد. بررسی بر روی روش های تنظیم خانواده نشان داد که تنها 4/57 درصد از بهورزان از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده نموده اند و 4/28 درصد آنها از روش های غیرمطمئن استفاده می کنند. ضمنا 2/14 درصد از بهورزان به دلایل مختلف چون نازایی، حاملگی یا تازه عروس و تازه داماد بودن از هیچ روشی استفاده نمی کردند.
بطور کلی رفتارهای باروری بهورزان زن بهتر از بهورزان مرد (همسر بهورزان مرد) و در مجموع مطلوبتر از زنان روستایی مناطق دیگر استان بوده است.

نمایش breech شایع ترین وضعیت قرار گرفتن جنین در لگن مادر پس از نمایش سر می باشد. در این نمایش عارضه مرگ و میر و موربیدیتی جنین نوزاد و مادر افزایش می یابد. برای اطلاع از شیوع این نمایش و بررسی نحوه ختم حاملگی آن در مادران شهر کرمان و همچنین تعیین ارتباط با بعضی از خصوصیات مادری و جنینی در مقایسه با نمایش سر، این مطالعه صورت گرفت.
این مطالعه به صورت مقطعی روی 1500 زن باردار مراجعه کننده به زایشگاه های اورژانس شهر کرمان (نیک نفس و کاشانی) در سال 1376 صورت گرفت.
نتایج حاصل نشان دهنده شیوع معادل 4/3% نمایش breech در بین مراجعین بود. در 6/76% موارد breech ختم حاملگی با انجام سزارین و در 4/23% با زایمان واژینال صورت گرفته بود. این رقم در مقایسه با نمایش سفالیک که 2/28% سزارین و 1/71% زایمان واژینال داشتند تفاوت معنی دار آماری نشان داد (001/0< p). سن حاملگی کمتر از 36 هفته و 38-37 هفته هر یک 9/31% از موارد breech را شامل می شد ولی در نمایش سر بیشترین موارد یعنی 4% جنین ها سن حاملگی 40-39 هفته داشتند (001/0< p). بیشتر زنان در هر دو گروه نمایش بریچ و سر در محدوده سنی 25-21 سال قرار داشتند و بیشترین افراد در هر دو گروه تعداد زایمان قبلی معادل 2-0 داشتند و از این نظر اختلاف معنی داری بین دوگروه وجود نداشت. در 7/4% از موارد breech و 9/0% از نمایشهای سفالیک (سر) سابقه حاملگی چندقلوی قبلی وجود داشت و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود (027/0 p=). سابقه زایمان بریچ قبلی اختلاف معنی داری در دو گروه نداشت و نسبت نوزادان پسر به دختر در این نمایش برابر 1 بود.
با توجه به آمارهای بالا به نظر می رسد شیوع نمایش breech در کرمان با سایر نقاط دنیا تفاوت چندانی ندارد. ولی ارتباط این نمایش با عواملی نظیر سن جنین، نحوه ختم حاملگی و سابقه چندقلویی قبلی در مقایسه با نوع سفالیک قابل تامل و بررسی بیشتر می باشد.

اندازه گیری قد و زون یکی از راه های متداول برای متخصصان کودکان و بهداشت جهت پی بردن به چگونگی رشد جسمانی کودکان است و زمانی این اندازه گیری ها ثمربخش خواهد بود که نتیجه با یک معیار قابل قبول سنجیده شود، از آنجا که در این کشور معیار مورد استفاده معمولا استانداردهای خارجی هستند که بطور کلی با اندازه های کودکان و جوانان ایرانی تفاوتهائی دارند. لذا آگاهی بر اندازه های جسمانی کودکان کاشانی و مقایسه با معیارهای خارجی مهمترین علل و انگیزه این بررسی را تشکیل می دهد.
این بررسی مقطعی برای تعیین قد و وزن کودکان 6-2 ساله شهرستان کاشان در اوائل سال 1377 انجام گرفت. در این بررسی 8543 دختر و پسر سالم در مراکز و خانه های بهداشت شهر و روستا توسط کارشناسان بهداشت و بهورزان مورد اندازه گیری قد و وزن قرار گرفتند. ترازوها از نوع Seca (آلمانی)، Detecto (آمریکایی)، و Smic (چینی) بوده و هر روز در شروع و ضمن کار چندین نوبت با وزنه های شاهد کنترل شده است.
وزن و قد پسران از دختران در همه گروه های سنی بیشتر است. کودکان شهری در مقایسه با کودکان روستائی دارای قد و وزن بیشتری هستند. همبستگی بین قد و وزن در کودکان مثبت و مستقیم است که ضریب آن برای دختران بین 45% + تا 75% + و برای پسران 62% + تا 69% است.
اندازه های قد و وزن کودکان کاشانی با اندازه های کودکان سایر مناطق جهان هماهنگی ندارد. بنابراین نمی توان معیار مرکز ملی آمار بهداشتی آمریکا NCHS و دیگر معیارهای خارجی برای ارزیابی اندازه های جسمانی کودکان بویژه کاشانی استفاده نمود و بهتر است که برای کودکان ایرانی معیار مخصوص این کشور تدوین گردد.

سندرم Jervell Neilson یک بیماری بسیار نادر مادرزادی است که به صورت QT-interval طولانی همراه با کری و سنکوپ های مکرر تظاهر می نماید. این بیماری به صورت اتوزومال مغلوب منتقل می شود. در این مقاله یک مورد سندرم Jervell Neilson که همراه با سنکوپ های متعدد و کری بوده است گزارش می نمائیم.
معرفی بیمار: پسر 14 ساله ای با تابلوی سنکوپ های مکرر، کری حسی از بدو تولد، در معاینه بالینی فشار خون طبیعی وریدهای ژگولر و صدای اول و دوم قلبی نیز طبیعی بودند. رادیوگرافی سینه و اکوکاردیوگرافی قلبی نیز طبیعی گزارش گردید. در الکتروکاردیوگرافی Qt-interval طولانی داشت. کودک تحت درمان با بتابلوکر قرار گرفت و تا سه سال پیگیری هیچ سنکوپی مشاهده نگردید.
سندرم Jervell Neilson باید در تشخیص افتراقی سنکوپ های کودکان بایستی مطرح شود تا تشخیص و درمان زودرس تری برای بیماران انجام شود.