مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل
سال چهارم شماره 4 (پیاپی 16، پائیز 1381)

استرس یکی از مسایل عمده جوامع بشری می باشد، که در بروز بیماری های روانی نقش به سزایی دارد. این مطالعه با هدف بررسی نقش سیستم هیستامینرژیک مغز در بروز پاسخ های رفتاری استرس انجام شد.
این مطالعه بر روی چهار گروه 15 تایی از موش های سفید صحرایی نر به وزن 250 تا 300 گرم انجام شد که پروبهای میکرودیالیز مغز تحت تاثیر بیهوشی کلرال هیدرات (400 mg/kg, IP) و به روش استرئوتاکسی کاشته شد. بعد از ریکاوری موشها مورد تجربه قرار گرفتند، در حالی که جریان مایع مغزی نخاعی مصنوعی (حاوی 2 میلی مول کلسیم) در پروبهای کاشته شده، برقرار بود. 5 دقیقه استرس تیل پینچ(Tail pinch) به گروه شاهد و گروه شم Sham اعمال شد، در حالی که جریان مایع در پروبها برقرار بود، در دو گروه آزمایش هیستامین(10 μM) و پرومتازین (10 M) به جریان مایع اضافه شد و استرس مشابه اعمال گردید. طول این پاسخ ها در طی اعمال استرس ثبت و گروه شم با شاهد و گروه آزمایش با شم مقایسه شد. تغییرات بر اساس درصد محاسبه و آنالیز آماری بر مبنای داده های مطلق انجام گرفت. برای مقایسه داخل گروه از t-test دو طرفه و برای مقایسه بین گروهی از ANOVA استفاده گردید.
براساس نتایج این مطالعه در مغز، سیستم هیستامینرژیک نقش تحریکی روی پاسخ های رفتاری مربوط به استرس تیل پینچ را تا %38±8 افزایش و پرومتازین موضعی به عنوان آنتی هیستامین آن را تا %43±13 کاهش می دهد.
نتایج حاصله پیشنهاد می کند که در مغز، سیستم هیستامینرژیک نقش تحریکی، روی پاسخ های رفتاری مربوط به استرس تیل پینچ اعمال می کند.

یکی از شایع ترین موارد در اورژانس های اندودانتیکس کنترل درد دندانهای مبتلا به پالپیت برگشت ناپذیر می باشد. از آنجایی که پی پرین (ماده موثر فلفل سیاه) در طب سنتی نیز به عنوان مسکن (به ویژه دندان درد) استفاده می شد، لذا برآن شدیم در دندانهای مولر دایمی ضمن پالپوتومی اثر بخشی این دارو را در کنترل درد بررسی کنیم.
دراین مطالعه به روش تجربی(Clinical trial) تعداد 60 بیمار از میان مراجعین بخش اندو که براساس معاینات اولیه احتیاج به درمان ریشه تنها یک دندان مولر دایمی داشتند، به دو گروه 30 نفره مورد و کنترل تقسیم شده و پس از بیحسی ضمن پالپوتومی، اثر تسکینی ژل پی پرین 1.5% در گروه مورد و پنبه استریل خشک در گروه کنترل با روشVisual Analoge Pain Scale از نوع 10- 0Numerical در ساعات 72، 48، 24، 12، 8، 4، 2، 0 مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج این تحقیق نشان داد که در ساعات 8، 4، 2 پس از درمان میزان درد در گروه کنترل و مورد اختلاف معنی داری نداشته است ولیکن از ساعت 12 الی 72 میزان درد در گروه مورد کمتر بوده است.
با توجه به نتایج حاصل از تحقیق فوق واثرات ضد دردی پی پرین به نظر می رسد بتوان از ژل پی پرین در کنترل دردهای حاد پالپی استفاده نمود.

معیارهای لایت (پروتئین و لاکتیک دهیدروژناز) و کلسترول در حال حاضر جهت افتراق مایع اگزودا از ترانسودا در پلورال افیوژن بکار می رود که بکارگیری چند پارامتر هم وقت گیر و هم پرهزینه می باشد این مطالعه به منظور نشان دادن ارزش آلکالین فسفاتاز در مایع پلور جهت افتراق این دو مایع و مقایسه آن با پارامترهای رایج (لایت و کلسترول) انجام شده است.
این مطالعه طی سالهای80-1377 بر روی تمام بیماران با پلورال افیوژن مراجعه کننده به بخش ریه بیمارستان شهید بهشتی انجام شد. مایع پلور و خون تمام این بیماران به طور همزمان جهت بررسی بیوشیمیک (پروتئین و لاکتیک و دهیدروژناز و کلسترول و آلکالین فسفاتاز) سیتولوژی و باکتریولوژی ارسال شد. بررسی های تکمیلی مانند بیوپسی پلور و سایر اقدامات تا مشخص شدن نتیجه نهائی تشخیص در صورت ضرورت انجام می شد. تعداد 64 بیمار تا مشخص شدن نتیجه قطعی تشخیص پی گیری شدند. نتایج پارامترهای لایت (پروتئین و لاکتیک دهیدروژناز) و کلسترول با فعالیت آلکالین فسفاتاز از نظر دقت و حساسیت در جداسازی نوع پلورال افیوژن مقایسه شده اند.
43 بیمار (67%) دارای پلورال افیوژن از نوع اگزوداتیو و 21 بیمار (33%) دارای پلورال افیوژن از نوع ترانسوداتیو بوده اند، پارامتر آلکالین فسفاتاز در جداسازی افیوژن پلور اگزوداتیو از ترانسوداتیو به ترتیب دارای حساسیت 88% و ویژگی 100% و دقت 90% می باشد. در حالی که معیار های لایت دارای حساسیت 96% و ویژگی 77% بوده است.
آلکالین فسفاتاز از نظر دقت، ارزشی مشابه با کرایتریای لایت در جداسازی دو نوع مایع دارد ولی با توجه به ویژگی بالای آن در مقایسه با معیارهای لایت ارزش این پارامترها در تشخیص پلورال افیوژن ترانسوداتیو واضح تر می باشد.

یکی از عوامل موفقیت در درمان ریشه دندان، تعیین طول کانال ریشه می باشد. که در حال حاضر جهت تعیین طول کانال ریشه، رادیوگرافی کارآمدترین روش می باشد. امروزه دستگاه های الکترونیکیApex finder نیز به عرصه درمان کانال ریشه وارد شده اند. در این تحقیق بر آن شدیم تا میزان اعتماد به این دستگاه را مورد بررسی قرار دهیم. در این مطالعه تعداد 62 دندان تک کانال مربوط به 45 بیمار مراجعه کننده به بخش اندودانتیکس دانشکده دندانپزشکی بابل جهت تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. ابتدا یک رادیوگرافی پری آپیکال به روش موازی از دندان مزبور به عمل آمد، سپس بر روی دندان مزبور حفره تهیه شد و با دستگاه الکترونیکیApex finder از نوعFormatron V تعیین طول نموده، سپس اندازه های به دست آمده با Apex finder و رادیوگرافی پری آپیکال به روش موازی جداگانه ثبت شده و در نهایت مقایسه دو روش انجام گردید.
نتایج حاصل از این مطالعه پس از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که دستگاه الکترونیکیApex finder در 30.6% موارد انطباق صددرصد و با پذیرش 0.5 mm خطا در 54.8% موارد نسبت به رادیوگرافی پری آپیکال به روش موازی قادر به نشان دادن اندازه های قابل قبول هستند.
در این مطالعه مشخص شد که دستگاه الکترونیکیApex finder در تعیین طول کانال ریشه موفقیت کامل نداشته و نسبت به رادیوگرافی پری آپیکال به روش موازی کارآیی پایین تری دارد و بایستی همچنان در کنار استفاده از Apex finder از رادیوگرافی پری آپیکال به روش موازی نیز جهت حصول اطمینان از دقت کار استفاده نمود.

با توجه به شیوع بالای کمردرد مکانیکی و افزایش آن در جامعه و درمان متعارف فیزیوتراپی و سابقه موفقیت درمانهای دستی ستون فقرات، این مطالعه به منظور مقایسه درمان های دستی ستون فقرات و فیزیوتراپی در درمان کمردرد مکانیکی، انجام شد.
این مطالعه به روش کارآزمایی بالینی یک سویه کور بر روی 105 بیمار 60-20 سال، با مدت کمردرد 2 هفته تا 6 ماه و با رادیوگرافی کمر و ساکروم طبیعی مراجعه کننده به بیمارستان شهدا تجریش در سال 1380 انجام شد. بیمارانی که حامله یا معتاد به مواد مخدر بودند و در 6 ماه گذشته فیزیوتراپی یا درمان دستی انجام داده و نقص نورولوژیک داشتند، از مطالعه خارج شدند. بیماران به طور تصادفی و مستمر در 3 گروه قرار گرفتند. به بیماران گروه شاهد یک پمفلت آموزشی داده شد، بیماران گروه فیزیوتراپی با Hot pack، Ultrasound و TENS معمولی درمان شدند و بیماران گروه درمان های دستی تحت درمان های دستی ستون فقرات (روش (Maigne قرار گرفتند. برای بررسی تاثیر درمان از شاخص های درد (VAS)، ناتوانی (پرسشنامه Morris - (Roland و اندازه گیری محدوده حرکتی فقرات کمری، طی دوره 6 هفته ای استفاده شد.
96 بیمار (56 زن و 40 مرد) مورد بررسی قرار گرفتند. گرو ه ها از نظر سن، جنس، BMI و شدت کمردرد و ناتوانی مشابه بودند. شدت کمردرد و ناتوانی در هر سه گروه کاهش یافت. کاهش شدت کمردرد در گروه درمانهای دستی نسبت به دو گروه دیگر بیشتر بود(p<0.001). درمانهای دستی ستون فقرات در درمان کمردرد مکانیکی مؤثرتر از فیزیوتراپی و پمفلت آموزشی می باشد. جهت مقابله با Novelty effect، انجام تحقیق دیگری با حجم نمونه بیشتر، در چند مرکز درمانی و با پیگیری حداقل 6 ماهه توصیه می شود.

پروپوفول جدیدترین دارو برای القا و نگهداری بیهوشی است. امروزه مصرف آن به دلیل شروع اثر سریع، مدت اثر کوتاه، داشتن خاصیت ضدتهوع و استفراغ و احساس راحتی بعد از عمل، رو به افزایش می باشد. در این مطالعه تغییرات همودینامیک در القای بیهوشی و شیوع تهوع، استفراغ بعد از عمل با پروپوفول و تیوپنتال سدیم با هم مقایسه می شود.
در این بررسی 100 بیمار کلاس یک انجمن بیهوشی آمریکا (ASA1) بطور تصادفی به دو گروه 50 نفری تقسیم شدند. در هر دو گروه پره مدیکاسیون برحسب وزن، یکسان داده شد. القای بیهوشی در گروه مطالعه با پرپوفول 2 mg/kg و در گروه کنترل با تیوپنتال سدیم 5 mg/kg، انجام شد و به همه بیماران 1.5 mg/kg ساکسینیل کولین تزریق گردید، سپس لوله گذاری داخل تراشه انجام گرفت. ضربان قلب و فشارخون سیستول و دیاستول بعد از پره مد، بعد از القای بیهوشی و دقایق 1 و 5 و 10 بعد از لوله گذاری اندازه گیری و ثبت شد. همچنین بیماران در ریکاوری به مدت یک ساعت از نظر شیوع تهوع و استفراغ تحت نظر بودند.
نتایج نشان می دهد که تغییرات ضربان قلب با پروپوفول بعد از القای بیهوشی و لوله گذاری داخل تراشه حداقل بوده ولی با تیوپنتال سدیم افزایش یافت که این اختلاف معنی دار بود (P<0.05). بعد از القای بیهوشی افت فشار خون در هر دو گروه وجود داشت که اختلاف بین آنها معنی دار نبود، اما بعد از لوله گذاری در هر دو گروه افزایش فشار خون مشاهده گردید که در گروه تیوپنتال سدیم بیشتر از پروپوفول بوده است (P=0.000). تهوع و استفراغ در ریکاوری در گروه مطالعه یک نفر و در گروه کنترل 3 نفر بود، که از نظر آماری معنی دار نبوده است.
براساس نتایج این مطالعه پروپوفول بهتر از تیوپنتال سدیم از پاسخ همودینامیک ناشی از لوله گذاری داخل تراشه جلوگیری می کند. بنابراین در بیمارانیکه مصرف تیوپنتال سدیم ممنوع است یا در افرادی که حداقل افزایش فشارخون در لوله گذاری مدنظر می باشد، می توان پروپوفول را به جای تیوپنتال استفاده کرد.

خلاصه: آسپیراسیون مایع آمنیوتیک آغشته به مکونیوم ممکن است منجر به سندرم آسپیراسیون مکونیوم گردد که موربیدیتی و مورتالیتی قابل ملاحظه ای دارد. بنابراین اداره زایمان با مایع آمنیوتیک آغشته به مکونیوم برای پیشگیری از آسپیراسیون اهمیت بسزایی دارد. تا حال چندین اقدام پیشنهاد شدند که برای مثال می توان انجام سزارین انتخابی، انفوزیون نرمال سالین به داخل کیسه آمنیون و شستشوی تراشه و برنش بوسیله سورفاکتانت رقیق شده را نام برد، که مفید بودن آنها به اثبات نرسیده است. ساکشن اروفارنکس و نازوفارنکس در زمان زایمان سر، قبل از زایمان شانه ها و بعد از تولد، ساکشن داخل تراشه تمام نوزادان بیحال موثرترین اقدامات می باشند. در این مطالعه تمامی این روش ها بحث شده و مروری بر مقالات موجود ارائه می شود.

امروزه تجهیزات پزشکی به طور روزمره در بیمارستانها جهت بیماران مختلف مورد استفاده قرار می گیرند. تجهیزات بیهوشی نیز می توانند در انتقال آلودگی از بیماری به بیمار دیگر نقش بسزایی داشته باشند. هدف از این بررسی، تعیین میزان آلودگی ماشین بیهوشی، با استفاده از محلول ضدعفونی کننده ساولن می باشد.
در این بررسی توصیفی تحلیلی، 48 مورد نمونه برداری از دو قسمت ماشین بیهوشی موجود در 6 اتاق عمل بیمارستان شهید بهشتی بابل به عمل آمد. نمونه برداری از قسمت های قبل از سدالایم و بعد از سدالایم در مراحل قبل از شستشو و بعد از شستشو با محلول ساولن (10%) انجام گردید. نتایج حاصله با استفاده از آزمون مجذور کای آنالیز شد.
براساس نتایج به دست آمده از نمونه برداری های انجام شده از نقاط قبل از سدالایم در مرحله قبل از شستشو، 16.7% و در مرحله بعد از شستشو 19.4% موارد آلوده به باکتری بوده است. همچنین یافته ها نشان می دهد که نواحی بعد از سدالایم در مرحله قبل از شستشو، 37.5% و در مرحله بعد از شستشو 33.3% موارد آلودگی باکتریایی داشتند که این اختلاف از نظر آماری معنی دار نبود.
بر اساس یافته های این تحقیق، آلودگی باکتریایی در مراحل قبل و بعد از شستشو در ماشین های بیهوشی وجود داشته که نشانگر آن است، با روش معمول و استفاده از محلول ضدعفونی کننده ساولن با غلظت غیراستاندارد، تاثیر چندانی بر کاهش میزان آلودگی ندارد.

عفونت با فاسیولا هپاتیکا انگلی از گروه ترماتودها، تظاهرات بالینی گوناگونی ایجاد می کند و عفونت با این انگل در کشور ایران مخصوصا در استان های شمالی آن، شیوع قابل ملاحظه ای دارد.
گزارش مورد: دراین مقاله، یک مورد عفونت با فاسیولا هپاتیکا با تظاهرات غیرمعمول تب و آسیت راجعه گزارش می گردد که تایید تشخیصی آن توسط تست سرولوژی مثبت و یافته های سی تی اسکن کبدی و ائوزینوفیلی صورت گرفت و بعد از درمان مناسب بیمار بهبودی کامل بالینی و رادیولوژیک یافت.
با توجه به شیوع عفونت در کشورمان و تظاهرات بالینی فوق به نظر می رسد که باید فاسیولیازیس در کلیه بیماران با یافته های فوق مدنظر باشد.

فیستول وزیکوواژینال به دنبال جراحی های لگن، رادیوتراپی لگن سرطان سرویکس و یا تروما به وجود می آید. درمان های مختلفی براساس عامل به وجود آورنده و اندازه فیستول وجود دارد. در موارد نادری این فیستول می تواند گسترش پیدا کرده و رکتوم را نیز درگیر کند. در داخل هر فیستول وزیکوواژینال به دنبال عفونت مکرر ادراری احتمال ساختن سنگ وجود دارد (اگرچه بسیار نادر است).
گزارش مورد: بیمار خانم 55 ساله ای است که با بی اختیاری کامل ادرار که به دنبال یک زایمان مشکل در 30 سال قبل به وجود آمده بود، به بخش ارولوژی مراجعه کرده است. 5 سال بعد از زایمان به علت ایجاد فیستول تحت عمل قرار گرفت و بعلت بزرگی فیستول حالب ها به سیگمویید پیوند زده شدند (روشی غیر مرسوم). بعد از مراجعه بیمار و انجام آزمایشات پاراکلینیکی سنگ بزرگی به ابعاد 10×10 سانتی متر تمام یورترا، واژن و رکتوم را پر کرده بود که بعد از آمادگی بیمار تحت عمل جراحی لاپاراتومی قرار گرفت و سنگ خارج گردید.
از عوارض دیر هنگام اتصال حالب به سیگمویید می توان از تنگی محل اتصال و سرطان رکتوم و تشکیل سنگ نام برد. این موضوع اهمیت پیگیری وضعیت بیماران را بعد از عمل بیشتر می کند.