Annals of Military and Health Sciences Research
Volume:1 Issue: 3, 2003

علیرغم استفاده گسترده سلاح های شیمیایی در جنگ جهانی اول و ممنوعیت استفاده از سلاح های شیمیایی توسط معاهده 1925 ژنو در طی سال های جنگ تحمیلی این عوامل توسط رژیم عراق علیه رزمندگان ایران استفاده شد. اثرات مختلف خردل گوگردی بر سیستم تنفسی، خونی، گوارشی و اثرات آن بر پوست، چشم و تغییرات ژنتیکی و سرطان زایی آن قبلا گزارش شده بود. اما اثرات آن بر سیستم اندوکرین تا دهه اخیر ناشناخته بود. این مطالعه با هدف ارزیابی سیستم اندوکرین بیماران مورد مواجهه با گاز خردل گوگردی انجام شده است.
این مطالعه به روش توصیفی و تحلیلی و بر روی 146 رزمنده 18 تا 54 ساله که با سلاح های شیمیایی مصدوم شده بودند از نظر اندازه گیری هورمون های T3 و T4 آزاد، TSH سرم، غلظت کورتیزول و ACTH سرم، تستوسترون، گنادوتروپین ها و پرولاکتین سرم و اثر مواد شیمیایی بر روی سیستم آندوکرین انجام یافته است.
اثر سلاح های شیمیایی حاوی سولفور موستارد بر سیستم آندوکرین شامل کاهش سطح عمومی هورمون های تیروئید، افزایش T3 معکوس و ACTH در هفته اول، افزایش FT4I و TSH در هفته سوم، استمرار افزایش ACTH تا هفته پنجم و کاهش قابل توجه کورتیزول در هفته های چهارم و پنجم پس از مصدومیت با سلاح های شیمیایی حاوی خردل گوگردی بود. بعلاوه کاهش شدید تستوسترون توتال و آزاد و DHEA-S پنج هفته پس از مصدومیت شیمیایی مشاهده گردید و 30% از مصدومین 1 تا 3 سال پس از مصدومیت دچار اولیگواسپرمی بودند.
در مجموع اثرات سلاح های شیمیایی حاوی خردل گوگردی در هفته های اول به علت استرس شدید شبیه سوختگی است و از طرف دیگر اثرات مستقیم بر توقف تکثیر DNA در هسته سلول ها دارد. که اثرات مخرب آن در اسپرماتوژنز ممکن است برای سال ها باقی بماند پیگیری فعالیت هورمونی مصدومین شیمیایی در سال های پس از مصدومیت به ویژه کار عملی بیضه ها و اسپرماتوژنز توصیه می شود.

گاز جنگی سولفور موستارد در جنگ عراق-ایران بکار گرفته شده است و موجب ضایعات چشمی، سیستم تنفسی و پوستی در غالب موارد می گردد. مصدومین مورد مواجهه با آن بیش از یک میلیون نفر می باشند که دچار درجات مختلف ناتوانی عملی سیستم ریوی می باشند. این مطالعه با هدف تعیین رابطه ضایعات دیررس چشمی با ناتوانی عملی ریه در مصدومین شیمیایی مورد مواجهه با گاز سولفور موستارد انجام گردید، تا در طول زمان تاثیرات گاز جنگی خردل بر روی چشم و سیستم تنفسی مشخص گردد.
تعداد 500 مرد مصدوم شیمیایی با گاز سولفور موستارد بطور داوطلبانه از سراسر ایران انتخاب و به بررسی شدت ضایعات چشمی در سه سطح خفیف، متوسط و شدید با نارسایی عملی سیستم تنفسی از طریق آزمون های تنفسی پرداخته شده است.
گروه مورد مطالعه مبتلا به آسم (55%) و بیماری مزمن انسدادی (35%) و فیبروز منتشر ریه (10%) بودند. 500 مرد مصدوم با سن (5.2±36.5 سال) و سابقه 82.2% مجروحیت یکبار و عارضه پوستی 99.2% در این مطالعه بررسی شدند. ضایعات چشمی با درجه خفیف 80% و متوسط 13.2% و شدید 6.8% را دارا بودند. ناتوانی عملی ریوی شامل 69.2%، خفیف 19.4% و متوسط 11.4% شدید بودند. رابطه آماری معنی داری (P <0.005) بین ناتوانی عملی سیستم ریوی و شدت ضایعات چشمی وجود دارد.
نتیجه گیری و توصیه ها: در مجموع ناتوانی عملی سیستم ریوی بیش از شدت ضایعات چشمی بود و ناتوانی عملی 30.8% در حد متوسط و شدید معرف میزان بالای ناتوانی در مصدومین ایرانی نسبت به گزارش جنگ جهانی دوم می باشد، که شاید علت آن تاثیر گاز سولفور موستارد با دز پایین در زمان جنگ بر سیستم تنفسی باشد که نسبت به عوارض چشمی کمتر مورد توجه بوده است و نیازمند مطالعه اپیدمیولوژیک گسترده تر می باشد تا ضمن پاسخ مناسب به سوال منجر به اتخاذ روش های پیشگیری گردد.

آنتی بادی آنتی اسپرم در ناباروری 12-8 درصد زوج های کم بارور (Subfertile) دخیل است. اطلاعات اندکی در زمینه رابطه میزان آنتی بادی آنتی اسپرم در سرم با میزان آن در موکوس گردن رحم وجود دارد. در برخی مطالعات نشان داده شده که میزان آنتی بادی آنتی اسپرم در سرم نشان دهنده وجود آن در ترشحات دستگاه تولید مثل زنان نمی باشد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه آنتی بادی آنتی اسپرم سرم زنان نابارور با میزان آن در موکوس گردن رحم انجام شد.
در این مطالعه توصیفی مقطعی تعداد 153 زن که تحت ارزیابی جهت ناباروری بودند، از سرم و موکوس گردن رحم آنها نمونه برداری انجام شد و با روش (Indirect immunobead test: IBT)، میزان آنتی بادی آنتی اسپرم اندازه گیری شد. داده های حاصله با استفاده از نرم افزار آماری SPSS10 و با شاخص ضریب همبستگی و آزمون آماری رگرسیون تجزیه و تحلیل شد.
بین آنتی بادی های آنتی اسپرم (IgG و IgA) در سرم بیماران با میزان آن در موکوس گردن رحم ارتباط همبستگی مثبت وجود داشت. اما تحلیل و رگرسیون نشان داد که با داشتن آنتی بادی های آنتی اسپرم در سرم نمی توان میزان آنها در موکوس گردن رحم را پیش بینی کرد.
نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج بدست آمده نشان می دهند که اندازه گیری آنتی بادی های آنتی اسپرم فقط از یک مایع منفرد در بدن، برای ارزیابی زنان از نظر ناباروری ایمونولوژیک کافی نمی باشد. در ایجاد و تظاهر آنتی بادی آنتی اسپرم در زنان، فاکتورهای پیچیده و متعددی دخیل هستند.

یکی از عوامل مهم ناباروری مردان، ضایعات نخاعی است که با توجه به سابقه جنگ تحمیلی درصد بالایی از جمعیت مردان نابارور را در کشور ما تشکیل می دهد. براساس مطالعات انجام شده، مهمترین مشکل این بیماری ناتوانی در انزال و کیفیت پایین مایع منی است. هدف این تحقیق تعیین رابطه کیفیت مایع منی مردان مبتلا به ضایعات نخاعی بر روی میزان ناباروری به روش (Intra cytoplasmic sperm injection: ICSI) و مقایسه آنها با مردان سالم می باشد.
مطالعه بصورت گذشته نگر در مرکز ناباروری کوثر بر روی 71 مرد ضایعه نخاعی و 44 مرد سالم (زوج های نابارور Unexplain) که هر دو گروه به روش ICSI تحت معالجه قرار گرفته اند، انجام شد. پارامترهای بررسی شده عبارتند آز: حجم مایع منی، pH و Liqui fication و Viscosity، داده ها تحت بررسی آماری قرار گرفتند.
اختلاف آماری معنی داری از لحاظ تاثیر پارامترهای مورد بررسی بر روی میزان باروری به روش ICSI در دو گروه شاهد و مورد وجود نداشت. P-Value بدست آمده در مورد متغیرهای Volume و Liquification و pH به ترتیب عبارتند از 0.07، 0.32 و 0.066 فقط در مورد Viscosity اختلاف آماری معنی داری (P=0.042) در دو گروه وجود داشت.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به یافته های آماری و مقایسه اثرات فاکتورهای مورد بررسی بر روی میزان باروری به روش ICSI، به نظر می رسد یکی از بهترین روش های باروری برای درمان ناباروری مردان مبتلا به SCI استفاده از روش IVF-ICSI است. اگرچه مشخص است که وضعیت باروری وابسته به متغیرهای زیادی است و کار بیشتری را در این زمینه می طلبد.

سن آغاز بلوغ جنسی به عوامل متعددی مثل نژاد، سطح اجتماعی، اقتصادی و وضعیت تغذیه وابسته است. از آنجایی که دانستن سن طبیعی بلوغ برای تشخیص موارد غیر طبیعی مثل بلوغ زودرس لازم است برآن شدیم که سن طبیعی مراحل مختلف بلوغ جنسی را در بخشی از تهران تعیین نماییم.
این مطالعه، مقطعی و آینده نگر با حجم نمونه 658 نفر می باشد. نمونه ها از 4 مدرسه دخترانه شهرری تهران انتخاب شدند. نحوه نمونه گیری به روش خوشه ایبوده است. در ابتدا تمام نمونه ها از جهت سلامتی مورد معاینه قرار گرفتند و کسانی که مشکلی از نظر سلامتی داشتند از مطالعه خارج شدند. اطلاعاتی در رابطه با وضعیت اجتماعی-اقتصادی ایشان جمع آوری شد، علائم ثانوی جنسی در آنها مورد بررسی بالینی قرار گرفت و قد و وزن نمونه ها اندازه گیری و ثبت گردید.
نمونه ها اکثرا در سطح، اجتماعی و اقتصادی پایینی قرار داشتند و تمام شاخص های رشدی آنان از مقادیر استاندارد کمتر بود. میانگین (انحراف معیار) سن آغاز رشد پستان (0.82±9.75) سال، میانگین سن رویش موهای پوبیس (1.12±10.45) سال و میانگین سن منارک (1.4±13.42) سال بود.
نتیجه گیری و توصیه ها: نمونه ها از وضعیت اجتماعی، اقتصادی پایینی برخوردار بودند و سن آغاز منارک در آنها نسبت به دیگر گزارش ها دیرتر بود ولی سن آغاز علایم ثانویه جنسی با گزارش های مربوط به دختران سفیدپوست دیگر کشورها و دختران شرق تهران تفاوتی نداشت. بنابراین وضعیت اقتصادی اجتماعی پایین می تواند باعث سیر کندتر بلوغ و طولانی شدن مراحل مختلف آن گردد.

افسردگی از شایعترین بیماری های روانپزشکی است که شیوع بسیار بالایی از آن گزارش شده است باتوجه به شیوع بالای آن و عوارضی همچون یاس، ناامیدی از زندگی، نارضایتی، افکار انتحاری، بلاتصمیمی این مطالعه با هدف شناخت وضعیت این بیماری در مراجعه کنندگان به بیمارستان 506 در پاییز و زمستان 1381 انجام گرفت.
تحقیق به روش توصیفی مقطعی در 200 نفر از مراجعین به بیمارستان 506 ارتش و با استفاده از تست تشخیصی Beck و مصاحبه بالینی از بیماران انجام گرفت.
از میان پاسخ دهندگان 89% دچار درجاتی از افسردگی بودند که 24% افسردگی خفیف (Mild) و 24% افسردگی متوسط (Moderate) و 41% افسردگی شدید (اساسی) بودند. نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به شیوع بالای افسردگی ایجاد مراکز مشاوره، تخصیص بودجه بیشتر در جهت امور تفریحی و زیارتی و حل مشکل وضعیت اقتصادی می تواند در بهبود این وضعیت موثر باشد.

در کشورهای مختلف مطالعات بسیاری در مورد توزیع، فراوانی سنی و جنسی و علل و محل آسیب های فک و صورت انجام شده است و در ضمن علل و شیوع متغیری نیز گزارش شده است. در ایران گزارش دقیقی در مورد شیوع شکستگی های فک و صورت و ضایعات همراه وجود ندارد. هدف این مطالعه بررسی شیوع شکستگی های فک و صورت و آسیب های همراه در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان بعثت می باشد.
در این مطالعه توصیفی 45 بیمار مذکر و 5 بیمار مونث با محدوده سنی 16 تا 50 ساله از نظر سن، جنس، محل و علت شکستگی فک و صورت و ضایعات همراه مورد بررسی قرار گرفته اند.
در طی 2 سال فراوانی شکستگی ها به قرار زیر بود: 32 شکستگی فک تحتانی، 14 شکستگی بینی، 12 شکستگی گونه، 6 شکستگی ماگزیلا، 4 شکستگی دنتو آلوئولار و یک شکستگی کاسه چشم. بیشترین عامل شکستگی حوادث رانندگی (24 مورد) بود و موارد شکستگی های ناشی از نزاع (9 مورد)، سقوط از بلندی (9 مورد) بوده است.
نتیجه گیری و توصیه ها: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که، بیشترین علل شکستگی های فک و صورت، تصادفات با وسایل نقلیه می باشد که 48% شکستگی فک و صورت را بخود اختصاص داده است و بیشترین آسیب های ارتوپدی همراه 9 مورد (50%) بوده است. با توجه به این که وسایل ایمنی حین رانندگی و کار فقط در یک بیمار استفاده شده بود، از این رو بنظر می رسد رعایت اصول و قوانین حین رانندگی و کار بتواند از میزان شکستگی های فک و صورت کم کند.

بیماری کاسلمن (Castleman’s disease) یک بیماری بسیار نادر با اتیولوژی ناشناخته می باشد که می تواند با درگیری لنف نودها در هر قسمتی از بدن تظاهر یابد. براساس پاتولوژی به دو فرم هیالین واسکولار و پلاسماسل تقسیم می شود. در این بیماری افزایش سطح سرمی IL-6 دیده می شود که پاتوژنز آن یک اختلال لنفوپرولیفراتیو خوشخیم با اتیولوژی نامشخص می باشد. بیماران مبتلا به بیماری کاسلمن با تب، آنمی، افزایش ESR، افزایش پروتئین C-Reactive، پلی کلونال گاماگلوبولینمیا و طیف متغیری از اتو آنتی بادی ها مراجعه می کنند. در این مطالعه به معرفی 3 بیمار مبتلا به بیماری نادر کاسلمن اقدام گردیده است.
معرفی بیمار: بیمار اول: خانم 54 ساله که با شکایت اصلی تب های مکرر از پنج سال قبل به همراه آرتریت قرینه مفاصل و آرترالژی بدون خشکی صبحگاهی مراجعه کرده بود. بیمار دوم: خانم 49 ساله با شکایت اصلی تنگی نفس مراجعه کرده بود که از هشت ماه قبل تب 40 درجه سانتیگراد و ضعف و بی حالی را ذکر می کرد. بیمار سوم: آقای 31 ساله با شکایت اصلی تب مراجعه کرده بود که کاهش وزن و دردهای استخوانی را نیز ذکر می کردند. برای هر سه بیمار آزمایش های کشت خون و ادرار، کشت مغز استخوان، CXR، سونوگرافی و CT اسکن شکم انجام گردیده بود. که پس از بیوپسی از غدد لنفاوی بیماران، تشخیص Castleman’s disease برای آنها داده شد. که از سه بیمار فوق دو مورد به فرم Plasma cell و یک مورد به فرم Hyaline vascular بودند.
نتیجه گیری و توصیه ها: در این بررسی فرم پلاسما سل شایعتر بود، تظاهرات سیستمیک از قبیل تب، آنمی، هیپرگاماگلوبولینمیای پلی کلونال، ارگانومگالی و کاهش وزن در هر دو فرم بیماری مشاهده شد. در فرم هیالین واسکولار، لنفادنوپاتی لوکالیزه و در فرم پلاسما سل لنفادنوپاتی متعدد واضح مشاهده شد.

ایدز یک بیماری کشنده قرن و پاندمی جهانی است که تقریبا مشکل بهداشتی تمام کشورهاست. از سال 1981 تاکنون بیش از 20 میلیون نفر در سرتاسر جهان جان خود را به علت ابتلا به بیماری ایدز از دست داده اند. در ارتش های بزرگ دنیا افراد در موقع استخدام و ورود به ارتش از نظر ابتلا به ویروس HIV مورد آزمایش قرار می گیرند و راه های انتقال ایدز برای آنان آموزش داده می شود. در ایران نظامیان و سربازان نیز از گروه های در معرض خطر می باشد. هر چند تعداد افراد مبتلا به ایدز در نیروهای مسلح کم می باشد ولی در صورت عدم اقدامات پیشگیرانه باعث شیوع ایدز در نیروهای مسلح خواهد شد.
این مطالعه به روش مروری (Review article) از نوع تحلیلی انجام گرفت. به طور سیستماتیک با استفاده از کلمات کلیدی AIDS HIV transmission و Military و Prevention به جستجوی مقالات موجود بین سال های 2003-1995 در سایت های www.pubmed.com و سایت سازمان بهداشت جهانی (www.who.org) پرداخته که خلاصه بیش از 60 مقاله در اختیار قرار گرفت، سپس با استفاده از سایت های Ovid و Proquest متن کامل مقالات تهیه و 19 مقاله جهت تهیه این مقاله مورد استفاده قرار گرفت.
نتیجه گیری و توصیه ها: با توجه به اینکه بالغین جوان قسمت اعظم پرسنل نیروهای مسلح را در ایران تشکیل می دهند، لذا جهت پیشگیری از آلودگی به ویروس HIV در بین پرسنل نیروهای مسلح رعایت موارد و اقداماتی که در این مقاله به آنها اشاره می شود توصیه می گردد. در ایران حدود 6-5 هزار بیمار مبتلا به ایدز و حدود 30-20 هزار نفر آلوده به ویروس HIV بدون علامت وجود دارند که می تواند شیوع یک باند در کشورمان باشد. سن شایع بیماری 45-20 سال بوده، در آمار جهانی شیوع ایدز در بین نیروهای مسلح بیش از افراد معمول بوده ولی در ایران بیشترین گروه مبتلایان به ایدز را معتادان تزریقی تشکیل می دهند.