فهرست مطالب

نامه مفید - پیاپی 63 (دی 1386)

مجله نامه مفید
پیاپی 63 (دی 1386)

  • نامه اقتصادی
  • 168 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1386/10/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • محاسبه نسبت تبادل تولید و تورم (مورد اقتصاد ایران)
    اسدالله فرزین وش، فرهاد علی نژاد مهربانی صفحه 3
    در این مقاله به محاسبه مفهومی تحت عنوان نسبت فداکاری پرداخته ایم. نسبت فداکاری معیاری است که می توان با توسل بدان، تا حدودی آثار سیاست های کنترل تورم اعمال شده از سوی بانک مرکزی را ارزیابی کرد. نسبت عکس العمل انباشته تولید به عکس العمل غیر انباشته تورم در اثر سیاست پولی انقباضی را نسبت فداکاری گویند. جهت بررسی آثار سیاست پولی انقباضی روی نرخ رشد تولید حقیقی و تورم از روش VAR ساختاری چهار متغیره استفاده گردیده است. متغیرهای مدل شامل سری های زمانی فصلی نرخ رشد تولید حقیقی، نرخ رشد نقدینگی، نرخ تورم و نرخ بهره حقیقی می باشد که برای دوره (4/1384-1/1367) بکار برده شده است. تحت این روش و با معرفی فروض مشخص و منطبق با اقتصاد ایران، پس از استخراج اثر شوک های پولی، نسبت فداکاری به میزان 27/2 طی یک دوره شش ساله محاسبه گردیده است. آنچه که از نتایج تحقیق برمی آید بدین شرح است. اولا) اعمال سیاست های پولی انقباضی جهت کنترل تورم طی یک دوره تقریبا طولانی شش ساله، باعث کاهش روند تورمی می شود؛ ثانیا) علامت منفی نسبت فداکاری بدین معناست که رابطه بین تغییرات روند تورمی و تغییرات تولید در یک جهت نمی باشند. به عبارت دیگر، با اعمال سیاست پولی انقباضی و رسیدن به روند تورمی پایین تر از مقدار اولیه، نرخ رشد تولید افزایش می یابد. در نهایت می توان نتیجه گیری کرد که در اقتصاد ایران، پس از گذشت یک دوره پنج یا شش ساله، دستیابی به روند تورمی پایین تر با نرخ رشد بالاتر تولید ممکن می شود و کاهش یک درصد در روند تورم نه تنها باعث کاهش نرخ رشد تولید نمی شود بلکه آن را به میزان 27/2 درصد افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: نسبت فداکاری، سیاست های پولی انقباضی، شوک های ساختاری، مدل SVAR
    چکیده زبان: فارسی
  • بررسی عامل موثر بر بهره وری کل عوامل تولید در صنایع معدنی ایران
    اکبر کمیجانی، جواد صلاحی صفحه 25
    در این مقاله ضمن مروری بر مبانی نظری مدل های رشد درونزا؛ اثرگذاری سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه، فناوری اطلاعات و ارتباطات و صادرات بر رشد اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید و با بهره گیری از مطالعات تجربی صورت گرفته در این خصوص، در سه بخش تولید محصولات اولیه آهن و فولاد، تولید محصولات اساسی آلومینیومی و تولید محصولات اساسی مسی در دوره (1385-1373) ضمن برآورد موجودی سرمایه فیزیکی، اقدام به برآورد تابع تولید و محاسبه رشد بهره وری کل عوامل تولید گردید. ملاحظه گردید کشش سرمایه فیزیکی بیشترین مقدار کشش نهاده تولید را داشته و کشش هزینه تحقیق و توسعه و فناوری اطلاعات و ارتباطات بسیار کوچک بوده و کشش صادرات و سرمایه انسانی معنی دار نمی باشد. نرخ رشد بهره وری کل عوامل تولید در هر سه بخش مورد مطالعه روندی مشابه داشته و در چهار سال 75، 79، 83 و 85 دارای رشدی مثبت و در بقیه سال ها منفی می باشد.
    کلیدواژگان: سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه، فناوری اطلاعات و ارتباطات، بهره وری کل عوامل تولید
    چکیده زبان: فارسی
  • بررسی رابطه تورم و رشد اقتصاد در کشورهای در حال توسعه: شواهدی جدید
    احمد جعفری صمیمی، صدیقه قلی زاده کناری صفحه 45
    هدف این مقاله، بررسی عوامل موثر بر رشد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه با استفاده از داده های سری زمانی و مقطعی و آزمون فرضیه اثر منفی تورم بر رشد اقتصادی در 90 کشور درحال توسعه طی سال های (2003-1995) است. برای این منظور الگوی سیستم معادلات همزمان شامل بر دو معادله تورم و رشد اقتصادیه با تاکید بر مدل مثلثی گوردن بکار گرفته شده است. نتایج حاصل از برآورد الگوهای رگرسیونی نشان می دهند که متغیرهای رشد صادرات کالاها و خدمات، مجموع سهم سرمایه گذاری خصوصی و دولتی به تولید ناخالص داخلی، بر رشد اقتصادی اثر مثبت و معناداری دارند. رشد نیروی کار نیز بر رشد اقتصادی اثر مثبت اما بی معنایی داشته است. همچنین اثر سهم هزینه های جاری دولت از تولید و تورم بر رشد اقتصادی منفی و معنادار است. بنابراین فرضیه اصلی این مقاله اثر منفی تورم بر رشد اقتصادی در اقتصاد کشورهای درحال توسعه تایید شده است. کاهش تورم، یک گام موثر در راستای دسترسی به نرخ رشد اقتصادی بالا در این کشورها می باشد. مطابق با نتایج، یک درصد افزایش در تورم، رشد اقتصادی را به میزان 02/0 درصد کاهش داده است. نتایج بدست آمده در معادله تورمی، بیان می کنند که رشد حجم نقدینگی و اینرسی تورمی تورم دوره قبل در توضیح تغییرات سطح تورم نسبت به متغیرهای دیگر، نقش بیشتری دارند. بنابراین در راستای رشد اقتصادی مطلوب، سیاست های کاهش حجم نقدینگی و افزایش انتظارات خوشبینانه، با توجه به توانایی دولت در کنترل تورم از طریق اینرسی تورمی، برای کشورهای درحال توسعه پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: تورم، رشد تولید ناخالص داخلی، مدل تورم گوردن، سیستم معادلات همزمان
    چکیده زبان: فارسی
  • تفکیک سیاست های پولی با استفاده از شاخص شرایط پولی (MCI) در ایران
    حسین صادقی، پرویز رستم زاده، حسنی اصغرپور صفحه 59
    سیاست های پولی یکی از ابزارهای مهم مدیریت تقاضای اقتصاد بوده و در سیاستگزاری اهمیت فراوان دارد. در این راستا، تعیین قاعده سیاستگزاری پولی و نیز تشخیص سیاست های پولی انبساطی و انقباضی برای سیاستگزاران و اقتصاددانان از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
    در مقاله حاضر سعی شده است ضمن نقد و بررسی قاعده سیاستگزاری تیلور، شاخص جدیدی برای تفکیک سیاست پولی به نام شاخص شرایط پولی (MCI) معرفی شود. این شاخص به صورت ترکیبی از تغییرات نرخ بهره حقیقی و نرخ ارز حقیقی نسبت به سال پایه تعریف شده و تغییرات مثبت این شاخص دلالت بر سیاست پولی انقباضی و تغییرات منفی آن نشان دهنده سیاست پولی انبساطی است. در این مقاله شاخص شرایط پولی اقتصاد ایران با بهره گیری از داده های سری زمانی سالانه برای دوره (1385-1352) محاسبه شده و بر اساس آن سیاست های پولی انبساطی و انقباضی اجرا شده توسط بانک مرکزی از هم تفکیک شده است.
    کلیدواژگان: سیاست پولی، شاخص شرایط پولی (MCI)، تقاضای کل، نرخ ارز، نرخ بهره
    چکیده زبان: فارسی
  • شناسایی شوک های ساختاری با استفاده زا مدل عرضه و تقاضای کل در چارچوب مدل VAR دو متغیره
    عبدالناصر همتی، علیرضا مباشرپور صفحه 83
    این مقاله، با استفاده از مدل عرضه و تقاضای کل، قیدهای کوتاه مدت به کار برده شده را برای شناسایی شوک های ساختاری بکار می برد. همچنین با استفاده از این مدل به همراه قید بلندمدت بلانچارد و کوا شیب منحنی عرضه کل، واریانس شوک های عرضه و تقاضای کل و هبمستگی بین شوک های آن برای اقتصاد ایران تخمین زده شده است. در این مطالعه از داده های فصلی مربوط به دوره (3/1385-1/1368) استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که شوک های عرضه و تقاضای کل همبستگی کمی با یکدیگر دارند. از طرف دیگر تخمین شیب منحنی عرضه کل کوتاه مدت در مدل AS-AD نشان می دهد که اثر فوری شوک عرضه ساختاری به اندازه یک درصد بر تولید بزرگتر از شوک تقاضای ساختاری یک درصد بر تولید می باشد. همچنین نتایج حاصل از تجزیه های واریانس نشان می دهند که در مدل AS-AD با علیت از طرف تقاضا به طرف عرضه، شوک های تقاضا در کوتاه مدت در حدود 25 درصد و در بلندمدت نزدیک به 9 درصد تغییرات تولید ناخالص داخلی را توضیح می دهند.
    کلیدواژگان: VAR ساختاری، شوک های عرضه و تقاضا، قید بلانچارد، گوا
    چکیده زبان: فارسی
  • بررسی اثر آزادسازی تجاری بر رشد اقتصادی، با تاکید بر متغیرهای مرسوم در مدل رشد (مورد کشورهای در حال توسعه)
    حمید ابریشمی، محسن مهرآرا، علیرضا تمدن نژاد صفحه 103
    هدف مقاله حاضر بررسی اثر آزادساری اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه با استفاده از یک مدل پانل نامتوازن طی دوره (2003-1985) می باشد. برای این منظور علاوه بر متغیرهای مرسوم در مدل رشد مانند سرمایه گذاری فیزیکی، سرمایه انسانی، جمعیت کل از متغیرهای کنترل شامل نسبت واردات و صادرات به تولید ناخالص داخلی استفاده شده است. بررسی ها نشان دهنده رابطه مثبت و معناداری بین سرمایه انسانی و سرمایه فیزیکی با رشد اقتصادی است. اما متغیرهای تجاری به عنوان شاخص آزادسازی، اثرات با اهمیتی (به لحاظ اندازه) بر رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه در طی دوره نمونه نداشته اند. در این میان متغیر جمعیت کل، بیشترین تاثیر منفی را بر رشد اقتصادی این کشورها به جای گذاشته است.
    کلیدواژگان: آزادسازی تجاری، رشد اقتصادی، کشورهای در حال توسعه، پانل
    چکیده زبان: فارسی
  • بررسی توزیع درآمد در ایران با رویکرد ناپارامتریک (1383 - 1348)
    محمدنبی شهیکی تاش، مهیم شهیکی تاش، باقر درویشی صفحه 121
    در این تحقیق برای سنجش درجه نابرابری توزیع درآمد در ایران از رویکرد ناپارامتریک و از شاخص های نابرابری ضریب جینی (GINI)، شاخص تایل (T)، شاخص نابرابری هرفیندال (HHI) و شاخص شانن (E) استفاده شده است.
    مطالعات بانک جهانی (2005) نشان می دهد که دانمارک، ژاپن، سوئد، بلژیک، چک و نروژ به عنوان کاراترین نظام توزیع درآمد در جهان شناخته می شوند. همچنین بر مبنای رتبه بندی صورت گرفته توسط بانک جهانی مشاهده می شود که ایران از نظر امتیاز به عنوان شصت و سومین کشور از نظر کارایی سیستم توزیع درآمد شناخته می شود که در مقایسه با کشورهایی مانند دانمارک، سوئد، نروژ و... جایگاه نامناسبی است.
    همچنین نتایج این تحقیق بیانگر آن است که از سال 1361 گرچه ضریب جینی(GINI) دارای نوساناتی میباشد ولی در مجموع این شاخص دارای روند کاهشی بوده است به گونه ای که از 546/0 در سال 1361 به 392/0 در سال 1383 کاهش یافته است؛ شاخص تایل (T) نیز موید چنین روندی است. از سال 1363 شاخص هرفیندال (HHI) تقریبا ثابت بوده و شاخص شانن (E) در حال افزایش بوده، در شرایطی که کوواریانس ضریب جینی (GINI) و شانن (E) منفی بوده است؛ لذا با توجه به اصول این سه شاخص می توان نتیجه گرفت سهم درآمدی دهک های پائین افزایش یافته است.
    کلیدواژگان: شاخص های نابرابری، توزیع درآمد، ضریب چینی (GINE)، تایل (T)، هرفیندال (HHT) و شانن (E)
    چکیده زبان: فارسی
  • بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و نقدشوندگی سهام در ایران
    شاپور صواتی، امیر رساییان صفحه 143
    یکی از مباحثی که در ادبیات مالی، مورد تحقیق و بحث و بررسی قرار گرفته است، بررسی رابطه بین اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، به عنوان معیار نقدشوندگی سهام و ساختار سرمایه می باشد. عوامل مختلفی در تحقیقات پیشین، مورد بررسی قرار گرفته اند و وجود رابطه آنها با ساختار سرمایه، مورد تایید قرار گرفته است. این عوامل، شامل نقدشوندگی سهام (اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام)، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و سودآوری می باشد. ما در این تحقیق به بررسی رابطه بین این عوامل به عنوان متغیرهای مستقل و اهرم مالی به عنوان متغیر وابسته در بورس اوراق بهادار تهران می پردازیم. در راستای این هدف، تعداد 60 شرکت از بین جامعه آماری که اطلاعات مورد نیاز برای دوره 4 ساله مورد تحقیق (1383-1380) در مورد آنها قابل دسترسی بود انتخاب گردید. برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش رگرسیون ترکیبی استفاده شده است. آزمون معنی دار بودن الگوها با استفاده از آماره های TوF صورت گرفت.
    نتایج حاصل از آزمون فرضیات، بیانگر این مسئله است که بیش از57% تغییرات در اهرم مالی توسط متغیرهای مستقل نقدشوندگی سهام، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و درآمد قبل از سود تسهیلات دریافتی، مالیات و استهلاک، توضیح داده می شود. بین ساختار سرمایه و متغیرهای مستقل نقدشوندگی سهام شرکت و درآمد قبل از سود تسهیلات دریافتی، مالیات و استهلاک (سودآوری) رابطه معنی داری در سطح اطمینان 95 درصد وجود ندارد. نتایج تحقیق بیانگر رابطه منفی و معنی دار بین اندازه شرکت و ساختار سرمایه در سطح اطمینان 95 درصد می باشد. بین متغیرهای نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام و خالص اموال، ماشین آلات و تجهیزات و ساختار سرمایه در سطح اطمینان 99 درصد رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد.
    کلیدواژگان: ساختار سرمایه، نقدشوندگی سهام، اندازه شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری، سودآوری
    چکیده زبان: فارسی
|
  • Measuring the Sacrifice Ratio between Production and Inflation (the Case of Iran)
    Asadollah Farzinvash, Farhad Alinejad Mehrbani Page 3
    This paper is devoted to calculate the sacrifice ratio in Iran, which is in the context of assessing the impact of monetary policies that are carried out by central bank to control the inflation. Sacrifice ratio is the cumulative output loss arising from a permanent reduction in inflation due to the contractive monetary policies. We drive the estimate of the sacrifice ratio from four variables structural VAR model. In this model – with some specific assumption, concerning Iranian economy – the calculated sacrifice ratio is -2.27 in a six years horizon. The results of this paper represent these two facts that first, contractive monetary policies for controlling inflation has almost reduced inflation long run trend. Second, negative sacrifice ratio indicates that the benefits of the lower inflation trend is reflected on higher growth rate of output in the long – run.
    Keywords: Sacrifice Ratio, Contractive Monetary Policy, Structural Shocks, SVAR Models'
    Abstract Original: Persian
  • Review of the Factors Affecting on the Productivity of Total Factor Productivity in the Iranian Mining Industries
    Akbar Komijani, Javad Salahi Page 25
    Original: Persian
  • Inflation and Economic Growth in Developing Countries: New Evidence
    Ahmad Jafari Samimi, Sedigheh Gholizadeh Kenari Page 45
    The purpose of the present paper is to investigate the cross- sectional impacts of macroeconomic factors on economic growth and testing the hypothesis that inflation has negative effect on economic growth in 90 developing countries during 1995-2003. For this purpose, we use a simultaneous equations system in which both inflation and economic growth are treated as endogenous variables. We have also extended the Levine – Relent framework to include the so-called Gordon triangle model.Our findings indicate that the rate of exports of goods and services, the ratio of total private and public investment to GDP have positive and significance effect and the rate of labor force has positive but insignificance impact whereas, the ratio of current government expenditures to GDP as well as the inflation rate have negative and significance effect on economic growth in countries under consideration.Therefore, the main hypothesis in this paper – the negative effect of inflation on economic growth – accepted in developing countries.
    Abstract Original: Persian
  • Separation of Monetary Policies Using Monetary Condition Index in Iran
    Hossein Sadeghi, Parvize Rostam Zadeh, Hossein Asgharpoor Page 59
    Monetary Policies are one of the important instruments of the economic demand management and are much important in policy making descisions. In this direction, determination the rule of monetary policy making and discretion of expansionary and contractionary monetary policies are also important for policy makers and economists. In this paper, in addition to analysis of Taylor monetary policy making Rule, has introduced new index for separating of monetary policy, monetary condition index. This index combination of variation of real interest rate and real exchange rate relative to base year and positive variations of this index, denote contractionary monetary policy and negative variations shows that monetary policy is expansionary. In this essay, monetary condition index has calculated using annual Iran economy time series data, from 1352-1385 and in according to it, accomplished expansionary and contractionary monetary policies has been separated.
    Keywords: Monetary Policy, Monetary Condition Index (MCI), Aggregate Demand, Exchange Rate, Interest Rate
    Abstract Original: Persian
  • Using the Aggregate Demand and Supply Model to Identify Structural Shocks: Results Using a Bivariate VAR
    Abdolnaser Hemmati, Ali Reza Mobasherpoor Page 83
    This paper studied the short-run restrictions by a simple aggregate demand–aggregate supply model to identify structural shocks. Combined with the Blanchard-Quah restriction, it allowed estimation of the slope of the aggregate supply curve, the variances of structural demand and supply shocks and the extent to which structural demand and supply shocks are correlated, are estimated. Quarterly data for the period 1368:1-1385:3 were utilized in this study. This paper found that the demand and supply shocks were weakly correlated. On the other hand, the point estimate of the output-inflation tradeoff parameter, which is the slope of the short-run aggregate supply curve in the model, implies that the immediate effect on output of a structural supply shock is larger than that of an equal-sized structural demand shock. The variance decompositions also indicated that with causality from demand to supply, 25% of the short-run variation in output and nearly 9% of the long-run variation in output was the result of the structural supply shock.
    Keywords: Structural VAR, Supply, Demand Shocks, Blanchard, Quah Decomposition
    Abstract Original: Persian
  • The Trade Liberalization and Economic Growth in the Developing Countries
    Hamid Abrishami, Mohsen Mehrara, Alireza Tamadonnejad Page 103
    This article analyzes the effects of trade liberalization on the economic growth, facing on variables like trade, level of secondary school enrolment, gross capital formation and population in the growth model. Trade liberalization in developing countries over the last 20 years has often been implemented with the expectation of growth being stimulated; yet the evidence on its growth enhancing effects is mixed. Using a panel framework, the article finds that liberalization does appear to have a positive impact upon growth, albeit with a lag. For estimation we chose a sample and findings are robust to changes in specification, sample size and data period.
    Keywords: Trade Liberalization, Economic Growth, Developing Countries (DC), Panel
    Abstract Original: Persian
  • Income Distribution in Iran: A non-Parametric Approach
    Mohammad N. Shahiki Tash, Mohim Shahiki Tash, Bagher Darvishi Page 121
    In this research, income distribution was studied in Iran with a non-parametric approach and using some inequality indexes. The result of the research reveals that Denmark, Sweden, Belgium and Norway have the best system of income distribution in the world. In accordance with the ranking that was released by World Bank in 2005, income distribution in Iran is in 63th position and less efficient compare to Denmark, Sweden, and Norway. Although it has fluctuated since 1982, Gini Coefficient has a downside trend and decreases from 0.55 in 1982 to 0.39 in 2004. Likewise, Theil index shows the same trend. Since 1982, Herfindhal index has remained steady, and Shannon index has decreased, while the covariance between Gini Coefficient and Shannon index is negative. Therefore, it can be concluded that the income share for low incomes has increased.
    Keywords: Inequality Indexes, Income Distribution, Theil, Herfindhal, Shannon
    Abstract Original: Persian
  • A Survey on the Relationship between Capital Structure and Stock Liquidity in Iran
    Shapour Salavati, Amir Rasaiian Page 143
    In recent years, studies about effective factors on capital structure have been performed in different countries that all of them attempt to determine and make clear the factors that affect on decisions about capital structure. The effect of stock liquidity on capital structure and the effect of other factors such as firm size, market to book value of equity, tangible fixed assets and profitability on capital structure have been studied in previous researches. We examine the effect of these variables on capital structure. Therefore, 60 sample firms that their required data for a four years period (1380-1383) was available are selected. The panel data regression is used to examine the hypotheses. Significance of the estimates and models are examined by T and F statistics.
    Keywords: Capital Structure, Stock Liquidity, Firm Size, Market to Book Value of Equity, Profitability
    Abstract Original: Persian