فهرست مطالب
فصلنامه علوم حدیث
سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 47، بهار 1387)
- 214 صفحه،
- تاریخ انتشار: 1387/05/28
- تعداد عناوین: 10
-
-
صفحه 9در این نوشتار ابتدا از مدارس حدیثی عصر علی بن ابراهیم قمی سخن به میان آمده و سپس به معرفی اساتید، شاگردان و طبقه او پرداخته شده و به دنبال آن، تفسیر القمی معرفی شده و گفته شده که تمامی این کتاب، از علی بن ابراهیم نبوده و نیمی از آن را یکی از شاگردش تدوین کرده است و با شواهدی به اثبات آن پرداخته شده و از ثقه بودن راویان احادیث آن تفسیر سخن به میان آمده است.
کلیدواژگان: تفسیر القمی، علی بن ابراهیم، اساتید، شاگردان -
صفحه 20این نوشتار، شرح حدیثی از پیامبر درباره غربت اسلام است. نویسنده ابتدا احادیث مربوط به موضوع غربت را نقل کرده و سپس به بیان معنای غربت می پردازد و اقسام چهارگانه غریب را برشمرده و از غربت پسندیده و ناپسند سخن می گوید.
کلیدواژگان: غربت، غربت اسلام، اقصام غربت، غربت پسندیده، غربت ناپسند -
صفحه 43این مقاله درباره فرازی از یکی از زیارات پیامبر است که با مراجعه به دیگر زیارت ها و احادیث معنای آن روشن می شود.
نویسنده، در این مقاله بر آن است تا روشن سازد که گاهی برای روشن ساختن معنای درست زیارت باید به سرچشمه آنها که قرآن و برخی از احادیث شیعه است مراجعه کرد.
کلیدواژگان: زیارت پیامبر، سرچشمه احادیث، قرآن، فقه الحدیث -
صفحه 62این نوشتار به ابن شعار موصلی و کتاب قلائد الجمان او پرداخته است و پس از بیان مقدمه ای در معرفی اجمالی کتاب، از فواید حدیثی آن، عقیده مذهبی مولف و شرح حال شیعیان و متشیعان در کتاب سخن به میان آمده و سپس شرح حال 43 نفر از ایشان استخراج گردیده و به گوشه های اشعار مذهبی آنها اشاره شده است.
کلیدواژگان: ابن شعار موصلی، قلائدالجمان، شعرای شیعی -
صفحه 84یکی از پدیده های خاص زبان عربی که در متون ادبی و نیز بر زبان روایات جاری شده و در علوم حدیثی چون رجال وارد شده «کنیه» است. کنیه و مباحث مربوط به آن، به خاطر اهمیت فراوانی که در فهم و درک متون روایات و نیز تعامل صحیح با اسناد روایی داراست، بحثی گسترده می طلبد که این مقاله در سه محور عمده ادبیات، فرهنگ عربی، و فرهنگ اسلامی به بحث درباره آن پرداخته است.
کلیدواژگان: کنیه، ادبیات، فرهنگ عربی، فرهنگ اسلامی -
صفحه 113کوفه نخستین شهری است که شیعه و حدیث شیعه در آن پدید آمد، اما آغاز شکل گیری مکتب حدیثی شیعه را نمی توان به تاریخ ورود امیرالمومنین علی(ع) به کوفه بازگرداند. در این دوران، گرچه سخنان پربار امیرالمومنین و موضع گیری های آن حضرت در مسائل مختلف پیش روی کوفیان بود، اما آنان به آن حضرت مانند دیگر صحابه پیامبر می نگریستند و حتی گاه نظریات صحابی مانند ابن مسعود را بر نظر ایشان ترجیح می دانند. در واقع، تشکیل نهاد نظام مند حدیثی و عقیدتی در شیعه سیری تدریجی را طی کرده است؛ حرکتی که از پیش از ورود امیرمومنان علی(ع) به کوفه آغاز شد و در دوران امام باقر(ع) به ثمر نشست. این حرکت هم زمان با دوران حکومت امویان است که از بعد بیرونی دوران تلخ شیعه محسوب می شود با مجبور شدن امام حسن(ع) به صلح با معاویه و با شهادت امام حسین(ع) در سال 61 ق، و با مصیبت ها و رنج هایی که شیعیان در زندان ها و قتلگاه های حاکمان خونریزی همچون ابن زیاد و حجاج متحمل می شدند.
اولین گام های تشکیل مکتب حدیثی مستقل در شیعه، به معنای پیروی از نظر و عمل امام، در زمان صادقین(ع) برداشته شد. شاید اولین گزارش مربوط به تشکیل نظامی فقهی و پیروی از دستورات امام در این زمینه، نامه ای است از هشام بن عبدالملک به یوسف بن عمر، والی کوفه، درباره زیدبن علی؛ و نیز سخن هشام درباره علاقه کوفیان به امام باقر که می گفت: «این مرد پیامبر کوفه است»، در این زمان حداقل پنج شاخه فکری در میان شیعیان وجود داشت: شیعه سیاسی و مردمی، شاخه معتدل فقی هان، شاخه متکلمان شیعه، شاخه غالیان و مفوضه.
در این نوشتار ابتدا چگونگی شکل گیری مبانی حدیثی شیعه، و در ادامه شاخه های فکری شکل گرفته در نخستین مکتب حدیثی شیعه به بحث گذارده می شود.
کلیدواژگان: مکتب، حدیث، شیعه، تشیع، صادق -
صفحه 146اهل سنت در حوزه شخصیت شناسی به طور مکرر فضایل اهل بیت(ع) را بیان کرده و کتاب های متعددی را در این زمینه سامان داده اند؛ به گونه ای که به جرات می توان گفت که در فضایل هیچ گروهی، حتی خلفای سه گانه و ائمه چهارگانه اهل سنت نیز، این میزان کتاب به سامان نرسیده است. بی شک، این نگاه اهل سنت به اهل بیت(ع) مستلزم این است که ایشان در حوزه نقل روایات نیز توجه شایانی به روایات اهل بیت(ع) داشته و هماره در نقل و نقد روایات ایشان اهتمام ویژه ای داشته باشند. در این پژوهش، مهم ترین کتاب های روایی اهل سنت جستجو شده و آمار مربوط به روایت های هر یک از ائمه اهل بیت(ع) در این منابع، به تفکیک، استخراج گردیده و با استناد به این آمار، ثابت شده است که اهل سنت در مقام نقل روایات، آن گونه که باید، به روایات اهل بیت توجه نکرده اند.
کلیدواژگان: روایات اهل بیت (ع)، روایات اهل سنت، تمام اهل سنت با روایات، تعامل اهل سنت با اهل بیت (ع) -
صفحه 185نقل و نگارش احادیث یکی از مسائل مورد اختلاف در تاریخ حدیث به شمار می رود و گروهی در نقل و کتابت حدیث به منبع اجتناب از آن قایل شده و برخی نظری متفاوت دارند. این مقاله به بررسی این منازعات و اختلاف ها پرداخته است.
کلیدواژگان: جایگاه حدیث، نقل حدیث، نگارش حدیث -
صفحه 196الوافی یکی از منابع بزرگ روایی به شمار می رود و مشتمل بر پنجاه هزار حدیث همراه با توضیح ها و شرح هایی است که مولف بزرگ آن، مرحوم فیض کاشانی در ذیل روایات آورده است، اما این کتاب، آن چنان که در خور و شایسته آن است، مورد توجه قرار نگرفته است. این مقاله به معرفی این کتاب گرانسنگ می پردازد.
در این مقاله امتیازهای این کتاب، انگیزه مولف در تدوین آن، تاریخ تحریر و موقعیت آن نزد علمای اسلام، نسخه های خطی و چاپی، شرح ها، حاشیه ها و مستدرک های این کتاب، مورد بحث قرار گرفته و یا معرفی شده اند.
کلیدواژگان: الوافی، فیض کاشانی، مجامع روایی
-
Page 3In this editorial, it is said that the circle of sciences which are called Islamic sciences is an indefinite circle and there is no accurate definition of Islamic sciences what is understood by views of some experts is that Islamic sciences are applied to the sciences which are related to the holy Quran and hadith. The influence of hadith on them is also discussed herein.Keywords: Islamic Sciences, Hadith, the Holy Quran, Influence, Definition
-
Page 9In this paper, first the hadith schools of the time of Ali bn Ibrahim is dealt with and then his teachers, students, and his tafsir (Tafsir al-Qomi) are introduced. It is said that the whole book is not written by Ali bn Ibrahim and already half of it has been compile by one of his students. The author of the present paper tries to prove it by presenting some documents.Keywords: Tafsir of al Qomi, Ali bn Ibrahim, Teachers, Students
-
Page 20This paper deals with a hadith, from the holy Prophet, about loneliness of Islam. The author first mentions those hadith which are concerned with the issue of loneliness and then renders a definition of ghurbat (loneliness) while classifying them into four kinds. He also talks about accepted loneliness and unaccepted one.Keywords: Loneliness, Loneliness of Islam, Kinds of Loneliness, Accepted Loneliness, Unaccepted Loneliness
-
Page 43This paper is concerned with a section of a Zyyarat to the holy Prophet which it's meaning is understood by referring to other ziyarats and hadiths.The author of the present paper tries to prove that sometimes one should refer to origins of ziyarat [viz. the holy Quran and hadith] to get their true meaning.Keywords: Ziyarat of the Holy Prophet, Origins of Hadith, the Holy Quran, Comprehension of Hadith
-
Page 62This paper is concerned with Ibn Shi`ar Musili and his book Qalaid al-Jam`an. After giving a brief account of the book, the writer of the present paper comes up with the author of the book and his religious doctrine. He studies the biographies of the Shiite presented in the book in general and deals with 43 of them in particular. He also points to some of their religious poems.Keywords: Ibn Shiar Musili, Qalaid al Jaman, Shiite Poets
-
Page 84Kuniya (agnomen) is one of the phenomena specific to Arabic and is found in literary textsand also hdiths and rijal. Kuniya and its related issues, due to its high importance in comprehension of hadith texts and proper analysis of chain of authorities, demands an extended discussion. Here the author views it from three perspectives: literature, Arabic culture, and Islamic culture.Keywords: Kuniya (Agnomen), Literature, Arabic Culture, Islamic Culture
-
Page 113Kufa is the first city in wich Shia and Shiite hadith took place. However formation of Shiite hadith school of thought does not date back to the arrival of the Commander of the Faithful at Kufa. In this paper, the author first deals with the formation of the principles of Shiite hadith and then the disciplines of the first Shiite hadith school of thought are verified.Keywords: Hadith, School of Thought, the Shiite, the Followers, Two Truthful Imam, (Peace be upon them)
-
Page 146Ahl al-Sunna have frequently mentioned the virtue of the household of the holy Prophet in their books. We can dare say that no group neither the three caliphs nor the four Imams of Ahl al-Sunna have books on their virtues as many as the household of the Prophet. Without any doubt, this approach demands their high regards to the Infallible Imams hadithsand also their transmission and criticism of hadiths of Ahl al-bayt. In this paper, the athor has studied the most important hadith books of Ahl al-Sunnah and has extracted the number of hadiths ascribed to any Imam of Ahl al-Bayt. He finaly concludes that the people of Sunnah hve not paid as much attention as it deserves to Ahl al-Bayt's hadiths.Keywords: Hadiths of the Household of the Holy Prophet, the Sunni Hadiths, the Sunni Approach to the Infallible Imams Hadiths, the Sunni Treatment with The Household of the Holy Prophet
-
Page 185Transmission and writing hadith is one of the controversial issues in the history of hadith. Some forbid it and some others have a different view. This article deals with these debates and discrepancies.Keywords: Status of Hadith, Transmission of Hadith, Hadith Writing
-
Page 196Al-Wafi, containing fifty thousand hadiths along with explanations and commentaries which have been written by its great compiler, the late Fayz Kashani following the hadiths, is reckoned as one of the great sources of hadith. But this book is not regarded as it deserves. Thus the author of the present paper views it from different perspectives and gives a detailed account of this valuable book. The following issues are discussed in this paper: privileges of the book, the author's motive for writing the book, date of its writing, its status in the eyes of Islamic scholars, its manuscript and printed copies, interpretations, annotations and supplements, etc.Keywords: al, Wafi, Fayz Kashani, Hadith Collections
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.