مجله فرهنگ و اندیشه ریاضی
سال بیست و دوم شماره 1 (پیاپی 30، بهار 1382)

مطالعه خمینه ها در هندسه امری طبیعی است و در این زمینه، تشخیص خمینه ها از یکدیگر مساله ای مهم است. در این راستا، ناورداهای مختلف به کار می آیند و کار تشخیص را ساده می سازند. البته به طور کلی این که بتوان فضاهای مشخصی را توسط یک یا دو ناوردا از یکدیگر تمیز داد، امری بسیار خوشبینانه به نظر می رسد، ولی اخیرا این تشخیص صورت گرفته است و نشان داده شده است که برخی مفاهیم در عین پیچیده بودن ظاهرشان، در عمق بسیار ساده و طبیعی هستند. این نوشته در صدد آن است تا به حدس آنتروپی مینیمال بپردازد، کمی از تاریخچه آن بگوید، چگونگی اثبات آن را شرح دهد و برخی از کاربردهای بسیار آن را در هندسه و سیستمهای دینامیک بازگو کند.

در این مقاله عملگرهای یکنوا از یک فضای باناخ به دوگان آن را معرفی می کنیم و از آنها برای بررسی وجود جواب برای معادلات دیفرانسیل پاره ای تحت شرایط خاصی استفاده می کنیم. در نهایت، با ضعیف کردن شرط یکنوایی به شبه یکنوایی و معرفی عملگرهای تغییراتی، نتایج مشابهی را برای معادلات دیفرانسیل پاره ای شبه خطی به دست می آوریم.

یکی از قضایای اساسی در حساب دیفرانسیل قضیه رل است: ریشه های مشتق یک تابع بین ریشه های آن تابع قرار دارد. یک نتیجه قضیه رل این است که اگر یک چندجمله ای با ضرایب حقیقی روی هیات اعداد حقیقی شکافته شود، آن گاه مشتق آن نیز چنین خواهد شد. از این رو می توانیم سوال کنیم که برای چه هیات های دیگری چندجمله ای ها از خاصیت رل پیروی می کنند. ما این پرسش را برای هیات های متناهی تنها با استفاده ار نتایج اساسی نظریه هیات های متناهی پاسخ خواهیم داد.

در نخستین نگاه، افرازها چیزی مانند بازی بچه ها به نظر می رسد. اما همانطور که در نظریه اعداد اتفاق می افتد، کار به ظاهر ساده شمارش راه های شکستن یک عدد به چند قسمت، سریعا منجر به مسائلی پیچیده و در عین حال زیبا می گردد. افرازها نقش مهمی در زمینه های گوناگون ریاضیات مانند ترکیبیات، نظریه لی، نظریه نمایش و فیزیک ریاضی ایفا می کنند. ما در این مقاله به نقش آنها در نظریه اعداد می پردازیم.

انسان گرایی، ریاضیات را یک پدیده اجتماعی - تاریخی - فرهنگی می داند که بر اساس احتیاجات علوم و زندگی شکل می گیرد. اشیاء ریاضی را شبیه پول و کارت دعوت، موجود در شعور جمعی و احکام ریاضی را شبیه قانون و مذهب، مولفه ای از آگاهی اجتماعی ما تلقی می نماید و معتقد است که بدون انسانها، ریاضیاتی وجود ندارد. داستان واقعی و جذاب زیر، از نظر فلسفه آموزش ریاضی حاوی نکات بدیع وارزشمندی در راستای دیگاه انسانگرایی هرش است.