فهرست مطالب

شیعه شناسی - پیاپی 21 (بهار 1387)

فصلنامه شیعه شناسی
پیاپی 21 (بهار 1387)

  • 248 صفحه، بهای روی جلد: 9,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/06/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • امیربهرام عرب احمدی صفحه 7
    فرقه بهره داوودی یکی از مذاهب منشعب از تشیع است که در سطح جهان چند میلیون نفر پیرو دارد. اساس این فرقه بر انتخاب داوطلبانه آن قرار گرفته است، لذا افراد هر یک از جوامع بهره، آزادانه این مذهب را پذیرفته اند و در قبول و یا رد آن آزادند.
    در این مقاله علاوه بر بررسی کلی تاریخ این فرقه، برخی از اصول اعتقادی و آداب و رسوم شیعیان بهره داوودی به طور مختصر مورد بررسی قرار گرفته، تصویری کلی از وضعیت دینی این مذهب ترسیم شده است.
    کلیدواژگان: شیعه اسماعیلیه، نزار، مستعلی، عقیده، باطن، میثاق
  • فتحیه فتاحی زاده صفحه 39
    در این نوشتار مسئله خرافه و نقش پیامبر اعظم(صلی الله علیه وآله) در خرافه زدایی مورد بحث قرار گرفته است.
    با توجه به گستردگی دامنه خرافات، به طور کلی می توان خرافات عصر جاهلی را در سه فصل اعتقادی، احکام، شرایع دینی و عادات و آداب اجتماعی دسته بندی کرد. از آنجا که طرح تمامی اقسام خرافه در این نوشتار نمی گنجد، تنها نمونه هایی از خرافات مربوط به عادات اجتماعی به بحث گذارده شده است. فال نیک و بد، آویختن اشیای جادویی برای دفع چشم زخم، خوش یمنی و بدیمنی روزها، عطسه زدن و آتش افروزی برای بارش باران، از مهم ترین جلوه های آداب و رسوم خرافی است که تعداد قابل توجهی از افراد جامعه جاهلی بدان پایبند بوده، بعضا امروزه نیز بدان اعتقاد دارند. شیوه برخورد آن حضرت با این قبیل خرافات و رهنمودهایی که در این باره ارائه فرموده است، در جهت اصلاح افکار و اندیشه ها بسیار مؤثر است.
    کلیدواژگان: پیامبر اعظم (ص)، خرافه زدایی، فال نیک و بد، خوش یمنی و بدیمنی روزها
  • دکترمحمدرضا فخر روحانی صفحه 59
    زبان انگلیسی به سبب بین المللی بودن و دارا بودن کتاب های مرجع و مورد اعتماد علمی، از موقعیتی ممتاز و منحصر به فرد برخوردار است. در این مقاله سعی شده به بررسی مدخل «عاشورا» در شماری از کتاب های مرجع انگلیسی پرداخته شود. دستاورد کلی این پژوهش نشان می دهد مفهوم «عاشورا» بیشتر از زاویه دید اهل سنت و به عنوان روز «روزه مستحبی» معرفی شده است و تنها برخی از این منابع، روز «عاشورا» را با تکیه بر نقطه نظر و دیدگاه شیعه تعریف کرده اند.
    کلیدواژگان: عاشورا، شیعه، کتاب های مرجع انگلیسی، شرق شناسی، محرم
  • علی محمد میرجلیلی صفحه 83
    در این مقاله، اهمیت نگارش حدیث از نظر اسلام مورد بررسی قرار می گیرد و روایاتی از پیامبر(صلی الله علیه وآله) و ائمه(علیهم السلام) در تشویق اصحاب خود به نوشتن نقل می گردد. آن گاه شیوه عملی شیعیان در عصر معصومین(علیهم السلام) در مورد نوشتن احادیث مطرح و بیان می شود که روایات در همان عصر توسط شیعیان ثبت و ضبط گردیده است
    کلیدواژگان: حدیث، شیعه، کتابت
  • عزت الله مولایی نیا صفحه 107
    دین مقدس اسلام که خاتم الادیان است، با توجه به نوع نگاه و رویکرد فکری و عملی آن به زندگی دنیوی و اخروی بشر، رژیم حقوقی خود، از جمله جایگاه حقوقی زن و مرد را در عرصه های مختلف، با یک نگاه عادلانه، فرامرزی و فرامادی و فرازمانی تنظیم نموده و در نصوص قرآن، سنت را به صورت یک دستورالعمل الزامی در معرض دید جهانیان قرار داده است. مقاله حاضر، آیه «الرجال قوامون...» را که یکی از ده ها آیه ای است که نظام حقوقی زن و مرد را در نهاد خانواده و گستره جامعه مطرح می نماید با بهره گیری از آرای ارجمند پژوهشگران فریقین در حوزه های تفسیر، حدیث، فقه، تاریخ و حقوق اسلام مورد بحث و بررسی دقیق قرار داده و دستاوردها و نتایج حاصله را در اختیار خوانندگان گرامی قرار می دهد.
    کلیدواژگان: الرجال، قوامون، النساء، خانواده، جامعه
  • سید عسکری حسینی مقدم صفحه 141
    یکی از حوادث مهم و بزرگ تاریخ اسلام، حادثه غدیر است. این حادثه بزرگ که در اواخر عمر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) رخ داده است، منشا بسیاری از حوادث، تحولات، گرایش ها، فرهنگ ها، عقاید و ایده ها گردید. در طول 1400 سال گذشته، محققان و اندیشه مندان بسیاری، به پژوهش و تجزیه و تحلیل و بررسی این واقعه تاریخی پرداخته اند. پایه همه این بررسی ها بر فرض صحت و تحقق حادثه غدیر استوار است. آیا حادثه غدیر ساخته و پرداخته شیعیان است؟ آیا حادثه غدیر در گفتار دیگران آمده است؟ و ده ها سؤال دیگر.
    در این گفتار مختصر، به یکی از این جوانب، یعنی غدیر از منظر عالمان و منابع اهل سنت پرداخته می شود.
    کلیدواژگان: غدیر، حدیث غدیر، حادثه غدیر خم
  • قاسم جوادی، سیدعلی حسنی صفحه 175
    شهر حله یکی از شهرهای عراق (ارض سواد) است. این شهر در تاریخ پرفراز و نشیب شیعه، دارای جایگاهی ویژه است; شهری که به مدت سه قرن مرکزیت دانش های شیعی را عهده دار بوده است; شهری که بزرگان تاثیرگذار در عرصه فقه، اصول و کلام شیعی همچون ابن ادریس و محقق کرکی و علامه حلی در آن ظهور کرده اند و به رشد و کمال نایل شده، از آنجا جهان تشیع را رهبری کرده اند. روزگاری در این سرزمین، حوزه علمیه پررونقی بر پا بود که مرکزیت حوزه های شیعی را عهده دار بوده است، اما با تاسف فراوان، اطلاعات کمی از این مدرسه بزرگ شیعی در دسترس است. در این مجال، در صدد ارائه بررسی هر چند ناقص از فراز و فرود این حوزه بزرگ هستیم.
    کلیدواژگان: حوزه علمیه، حله، علماء
  • علی احمد ناصح، نانسی ساکی صفحه 209
    انسان از نعمت بزرگی به نام نیروی عقل و اندیشه برخوردار است که این موهبت، او را از سایر موجودات ممتاز نموده است.
    در مقایسه با سایر ادیان، اسلام بیشترین اهمیت و ارزش را برای عقل و اندیشه قائل شده است و عقل و شرع را مکمل هم و رابطه آنها را دوسویه و هماهنگ می داند. فراخوانی قرآن مجید به تعقل و اندیشیدن استدلالی و منطقی از موضوعاتی است که در بسیاری از آیات الهی با گونه های متفاوتی به صراحت بیان شده است، به شکلی که هیچ تاویلی را نمی پذیرد; از این رو در احادیث معصومین(علیهم السلام) توجه خاصی به این مسئله شده است; بنابراین در دیدگاه عالمان بزرگ شیعه، اندیشه عقلانی و برهانی جایگاه بسیار والایی دارد و منابع شیعه در این زمینه گویای جایگاه ویژه عقل در مبانی تفکری آنان است.
    کلیدواژگان: عقل، تعقل، تفکر، شیعه، مکتب شیعه
|
  • Dr. Amir Bahram Arab Ahmadi Page 7
    Bohra Davoodi, a Shiite sub-sect, has millions of adherents around the world. This sect is based on the principle of free choice and thus members of Bohra communities have chosen their religion freely and are free to get along with or abandon it. In addition to assessing the general development of this sect, the paper tries to briefly assess some of its doctrines and rituals giving on the whole an overview about it.
  • Dr. Fathiya Fattahizadeh Page 39
    The present article deals with superstition and the role the Holy Prophet of Islam played in fighting against it. Being of a wide domain, superstition can be divided into three divisions: doctrinal, legal and social ritual. Since the paper cannot give coverage to all these issues, it has sufficed to throwing light on superstitions related to the realm of social rituals and practices. Fortune-telling wearing magical objects to prevent envy, good and bad days, sniffing and building fire to make the sky rain are among the most popular superstitious acts performed by people of ignorant societies in the past and to some extent by members of the present societies. The way the Holy Prophet (peace be upon him) tackled the issue and the instructions he put forth to eliminate this evils, were very effective in this regard.
  • Dr. Muhammad Reza Fakhr Rohani Page 59
    Being an international language used in reliable scholarly reference books, English enjoys a unique status among the world languages. The present article is an attempt to study “ashura” in a number of English reference books. The study shows that ashura is looked at more from a Sunnite perspective introducing it as a day of “recommended fast” rather that a Shiite one. Only few of these sources have handled the matter from a Shiite point of view.
  • Dr. Ali Mohammad Mirjalili Page 83
    This article studies the importance of the compilation oftraditions from an Islamic point of view. It quotes prophetic traditions encouraging the prophet’s companions to jot down traditions. As a result it elaborates on how the Shias contemporary with the infallibles, were compiling traditions. It concludes that Shias were recording traditions at the time of the infallible Imams.
  • Dr. Izzatullah Mawlaeyniya Page 107
    As a final religion, the religion of Islam, based on its theoretical and practical approach towards human life in this world and in the world to come, has established its own just legal regime in all walks of life including the status of women. It has regarded Qur’an and tradition as two obligatory instructions for Muslims. The present study, examines “…” which is one of the many verses dealing with woman’s status in family as well as in society, on the basis of opinions expressed by Shiite and Sunnite scholars in areas such as Islamic exegesis, traditions, jurisprudence, history and law.
  • Dr. Sayyid Askari Husaini Muqaddam Page 141
    Being an important historic event in the history of Islam happening towards the end of the life of the Holy Prophet of Islam (peace be upon him), Ghadir began to become the origin of many other events, developments, tendencies, cultures and doctrines. During the last fourteen centuries, many scholars have tackled the issue analyzing and examining it: Is Ghadir an event forged by Shias? Are there any one else other than Shias, who have dealt with the issue? Etc. The present study deals with one of these issues that is Ghadir from the perspective of Sunnite scholars.
  • Dr. Qasim Jawadi, Sayyid Ali Hasani Page 175
    Hilla, an Iraqi city, enjoys a peculiar status in Shiite turbulent history. It was a center of Shiite learning for three centuries and it was here where many influential scholars and theologians such as Ibn Idris, Muhaqqiq Karaki and Allama Hilli were educated and began to guide world Shias. As mentioned, once it was home to a grand seminary leading other Shiite seminaries, of which our knowledge is unfortunately very scare. The present writing is an attempt to study, though deficiently the ups and downs in the history of this grand seminary.
  • Dr. Ali Ahmed Nasih, Nancy, Saki Page 209
    Being privileged with intellect and intellection, man is distinguished from other kinds of animals. Compared with other religions, Islam gives much importance to intellect and intellection, considering intellect and religion as two complementary harmonic parts. The encouragement by Qur’an of intellection and thinking logically is something related explicitly by many verses, admitting of no interpretation. Based on this, traditions have also paid particular attention to the matter. Thus intellection and logical thinking have a high position in the eye of great Shiite scholars and the Shiite sources are a clear witness to this effect.