نشریه دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال نهم شماره 1 (پیاپی 14، پاییز و زمستان 1381)

اکثر فراورده های ایمونوگلوبولین درمانی از طریق رسوب گاماگلوبولین ها توسط الکل سرد)روش (Cohn تهیه می شوند که فقط از طریق عضلانی قابل مصرف هستند. روش های مختلفی به منظور تهیه ایمونوگلوبولین های وریدی صورت گرفته است که کروماتوگرافی تعویض یونی یکی از آنها می باشد. در این مطالعه میزان اگریگیشن، فراگمنتیشن و خلوص فراورده های ایمونوگلوبولین G ضد آنتی ژن Rh تهیه شده به روش کروماتوگرافی ستونی مورد بررسی قرار گرفت و با فراورده های حاصل از روش Cohn مقایسه گردید. تخلیص آنتی D مورد استفاده در این تحقیق به روش کروماتوگرافی ستونی از پلاسما در پژوهشکده بوعلی و فراورده تجاری WinRho تهیه گردید. برای بررسی اگریگیشن و فراگمنتیشن از یک ستون محتوی سفادکس G-200 بطول 150cm و عرض 1.5cm استفاده شد.در تعیین خلوص فراورده نیز تکنیک SDS-PAGE و الکتروفورز استات سلولز به کار برده شد و میزان IgA فرآورده ها توسط SRID تعیین گردید.نتایج نتایج نشان داد که ایمونوگلوبولین های آنتی D تهیه شده به روش کروماتوگرافی ستونی، از خلوص مناسبی برخوردارند و بیش از %95 در باند گاما قرار گرفته و میزان IgA فراورده نیز کمتر از 40 میکروگرم در میلی لیتر است. در بررسی اگریگیشن و فراگمنیشن موجود در نمونه نیز میزان کمتر از %3 بود)در روش Cohn خلوص %60 و میزان اگریگیشن و فراگمنتیشن بیش از %20 است(. همانطور که مشاهده شد استفاده از روش ستون کروماتوگرافی برای تهیه آنتی D سبب کاهش قابل توجه اگریگیشن و پروتئین های اضافی همچون IgA از فراورده شده است و به این ترتیب قابل تزریق به صورت وریدی است.

لازمه آگاهی از چگونگی رشد جسمی به منظور بررسی سلامتی یا بیماری، مقایسه اندازه های جسمی (قد، وزن، دور سر) با یک معیار استاندارد قابل قبول است. این مطالعه به منظور بررسی وزن، قد و دور سر کودکان 1 تا 24 ماهه شهر بیرجند و مقایسه آن با NCHS و سایر مطالعات مشابه در ایران انجام شده است. در این مطالعه مقطعی تعداد 1545 کودک 1 تا 24 ماهه دختر و پسر مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر بیرجند در طی آبان ماه 81 انتخاب شده و وزن و قد و دور سر آنها اندازه گیری شد. صدک های آنها ترسیم و با منحنی های NCHS مقایسه گردید.نتایج بر اساس نتایج بدست آمده، صدک دور سر کودکان مورد مطالعه با صدک های NCHS مطابقت داشت و صدک های وزن و قد کودکان تا سنین 4 تا 8 ماهگی مطابق منحنی NCHS و سپس افت کرده و با افزایش سن انحراف از NCHS بیشتر می شود. با توجه به اینکه افت وزن و قد در سن شروع تغذیه کمکی، آغاز شده و افزایش می یابد و جبران افت رشد در سالهای بعد تقریبا امکان پذیر نیست. لذا با توجه به بهبود وضع تغذیه کودکان در شهر بیرجند ضرورت دارد.

درمان مفصل کاذب مادرزادی استخوان ساق یک مشکل ارتوپدی می باشد. روش های مختلفی برای درمان این عارضه ابداع شده است ولی هیچکدام نتیجه رضایتبخش و مورد قبولی ندارد. هدف این مطالعه تعیین کفایت و ارجحیت اکسترنال فیکساتور حلقوی در درمان این عارضه نسبت به روش های دیگر تثبیت استخوان می باشد. در این مطالعه نتایج درمان جراحی در 7 بیمار مبتلا به مفصل کاذب مادرزادی استخوان ساق که با تکنیک الیزاروف برای عدم جوش خوردگی، زاویه دار بودن محل عارضه در ساق، کوتاهی ساق و ناهنجاری و الگوس در مچ پا بین سالهای 1379 تا 1381 درمان شدند، ارائه شده است.نتایج جوش خوردگی اولیه در محل مفصل کاذب در 5 بیمار از 7 بیمار بوجود آمد و بعد از پیگیری بیماران بطور متوسط تا 2.5 سال، در این 5 بیمار جوش خوردگی نهایی دیده شد. در 3 بیمار محدودیت اکستانسیون زانوی طرف مبتلا در حد 10-15 درجه باقی ماند و در 2 مورد بیماری عود نمود و 2 بیمار از 7 بیمار از درمان رضایت کامل داشتند. بطور کلی اگر چه دوره درمان مفصل کاذب مادرزادی استخوان ساق با روش الیزاروف طولانی است و در اطفال با سن پایین عوارض متعددی دارد، اما علی رغم این، نتیجه درمانی نسبتا خوب و امیدبخشی در علاج این عارضه دارد.

عفونتهای بیمارستانی از علل مرگ و میر و بیماریزایی در نوزادان می باشند و می توانند از طریق تماس مستقیم شخص حامل میکروب با نوزاد یا از طریق وسایل آلوده به وی منتقل شوند. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان و نوع آلودگی پرسنل و وسایل و محیط فیزیکی بخش نوزادان می باشد. 65 نمونه کشت گوش و حلق و بینی و دست از پرسنل و 68 نمونه کشت از وسایل اتاق نوزادان و 12 نمونه کشت از وسایل اتاق معاینه و ترالی اورژانس جمع آوری گردید. نمونه ها بطور تصادفی از بین وسایل بخش انتخاب شده و نمونه گیری طی دو مرحله بوده است.نتایج نتایج نشان داد که در مجموع درصد آلودگی وسایل بخش نوزادان %25 و وسایل اتاق معاینه و ترالی اورژانس %15 و پرسنل %10 بوده است. بیشترین آلودگی وسایل به ترتیب با عوامل میکروبی اشریشیاکولی و استافیلوکوک کوآگولاز مثبت و کلبسیلا و بیشترین نوع آلودگی پرسنل نیز استافیلوکوک کوآگولاز مثبت و استرپتوکوک β همولیتیک بوده اند. با توجه به موارد فوق پیشنهاد می گردد روش های عمومی کنترل عفونت در بخش از طرف کمیته کنترل عفونت بیمارستان مورد تجدید نظر قرار گرفته و مقررات ورود به بخش نوزادان و شرایط آسپتیک و ضدعفونی کردن وسایل به دقت رعایت شود.

در سال های اخیر هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه شیوع چاقی بطور فزاینده ای رو به افزایش است. چاقی کودکان احتمال چاقی بزرگسالی و بیماری های همراه با آن را بالا می برد. این مطالعه با بررسی شیوع چاقی در کودکان سنین دبستان شهر بیرجند و ارتباط آن با برخی عوامل اجتماعی اقتصادی در سال 1381 انجام شد. تعداد 1772 دانش آموزان دبستانی 7-12 ساله از طریق نمونه گیری دو مرحله ای خوشه ایو سیستماتیک انتخاب و اندازه گیری قد و وزن آنها انجام و سایر اطلاعات دموگرافیک از طریق مصاحبه و مراجعه به پرونده تحصیلی آنها کسب شد. کودکان با وزن بالاتر از %20 از میزان استاندارد برای قد و جنس، چاق محسوب شدند.نتایج شیوع چاقی در کودکان مورد مطالعه %3.3 بود. شیوع چاقی در دختران %4.3 و پسران %2.5 بود. شیوع چاقی در دختران بیشتر از پسران بوده است (P<0.05). ارتباط بین میزان تحصیلات والدین و شغل مادر با چاقی کودکان معنی دار بود (P<0.05). با توجه به یافته های این بررسی اگر چه مشکل شیوع چاقی در کودکان بیرجند چندان جدی نیست، ولی بررسی در طبقات مرفه اجتماعی مورد نیاز است. ضمن آنکه مطالعات دوره ای به منظور مقایسه روند چاقی کودکان، طی سالهای آینده ضرورت دارد.

آموزش بخش مهمی از مراقبتهای پرستاری است. بیمار مرکز اصلی آموزش و ارائه خدمت است. پرستار از پذیرش تا ترخیص وی را همراهی می نماید تا با ارائه اطلاعات لازم به بیمار سیر بیماری کوتاهتر شده و میزان رضایت وی افزایش یابد. لذا این پژوهش با هدف کلی «تعیین میزان رضایت بیماران از مهارتهای آموزشی پرستاران» انجام شد. در این پژوهش 250 بیمار ترخیصی هر روز بخشهای داخلی و جراحی بیمارستان امام رضا (ع) بیرجند، از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. سپس توسط پژوهشگر مورد مصاحبه قرار گرفتند. فرم مصاحبه مدون شامل دو قسمت، تعیین مشخصات فردی و تعیین میزان رضایت بیماران بود. اطلاعات با مقیاس سه گزینه ای لیکرت بصورت رتبه ای تجزیه و تحلیل شد.نتایج یافته ها نشان داد که، بیماران از مهارتهای آموزشی پرستاران %12.8 به میزان زیاد، %56.8 در حد متوسط و %30.4 به میزان کم رضایت داشتند. میزان رضایت در بیماران بستری بخش جراحی، بیماران ساکن شهر، بیماران با عدم سابقه بستری در بیمارستان و بیماران با مشکلات تنفسی بالاتر بود (P<0.0001). ولی با متغیرهای وضعیت بیمه، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، جنس، سن، دفعات بستری و مدت بستری ارتباط معنی دار نبود. به نظر می رسد پرستاران به دلیل حجم کاری زیاد و کثرت بیماران کمتر به نقش آموزشی خود می پردازند و لازم است مدیران در جهت اجرای این امر مهم توجه و برنامه ریزی نمایند تا در این مورد نیز حقوق بیماران حفظ گردد.

دیابت شیرین از اختلالات شایع متابولیک می باشد. این بیماری با اختلالات متابولیک و عوارض دراز مدت چشمی، کلیوی، عصبی و عروق خونی مشخص می شود که تحت تاثیر اختلالات متابولیک، ژنتیکی و محیطی و میزان بهره مندی از خدمات مراقبتی قرار می گیرد. از این رو مطالعه بررسی شیوع این عوارض در بیماران دیابتی بستری شده در بیمارستان می تواند در بهبود شرایط به منظور کاهش عوارض این بیماری کمک کننده باشد. در یک مطالعه توصیفی طی یکسال (1379-1380) کلیه بیماران دیابتی که در بخش داخلی بیمارستان ولیعصر و امام رضا (ع) بستری شده بودند از نظر وجود عوارض دیابت مورد بررسی قرار گرفتند از چک لیست بعنوان ابزار مطالعه استفاده شد و معیارهای تشخیص عوارض دیابت بر مبنای یافته های بالینی، معاینات فیزیکی و نتایج آزمایشگاهی بود.نتایج در مدت 12 ماه، 70 بیمار دیابت بررسی شدند که 42 نفر (%60) زن و 28 نفر (%40) مرد بودند. توزیع فراوانی بیماران بر حسب گروه های سنی، %55.6 از مردان و %44.4 از زنان در رده سنی 30-49 سال، %26.2 مردان و %73.8 از زنان در رده سنی 50-69 سال و %63.2 از مردان و %36.8 از زنان در رده سنی 70-89 سال قرار داشتند. در این مطالعه فراوانی نسبی هیپوگلیسمی 13 نفر (%18.6)، کتواسیدوز 8 نفر (%11.4)، کمای هیپراسمولار 2 نفر (%2.9)، رتینوپاتی 36 نفر (%51.4)، نفروپاتی 33 نفر (%47.1)، نوروپاتی 31 نفر (%44.3)، بیماری عروق بزرگ 48 نفر (%68.6)، پای دیابتی 9 نفر (%12.9) و عفونتها 21 نفر (%30) بدست آمد. فراوانی نسبی عوارض دیابت در مطالعات مختلف بصورت طیفی از حداقل فراوانی نسبی و حداکثر فراوانی نسبی گزارش شده است. که در مطالعه فوق فراوانی نسبی عوارض تقریبا معادل حداکثر فراوانی نسبی سایر مطالعات بود.

اکتینومایکوز شکمی وضعیتی است که شبیه بیماری بدخیم تظاهر نموده و ممکن است به دنبال سوراخ شدن مزمن دستگاه گوارش و ضمائم آن از جمله آپاندیس بروز نماید. آپاندیس شایعترین عضویست که به این عارضه مبتلا می شود. وجود سابقه استفاده طولانی مدت از دستگاه جلوگیری از بارداری داخل رحمی (IUD) در خانمهای جوان نیز یک عامل مستعد کننده محسوب می شود.تشخیص اکتینومایکوز شکمی بدون عمل جراحی مشکل است و تظاهرات معمول آن عبارت از آبسه ها و مجاری پایدار ترشحی است. اگر چه تظاهرات کلینیکی و رادیولوژیکی اکتینومایکوز غیر اختصاصی است اما در صورت وجود ارتشاح شبه توموری به مزانتر به ویژه در خانم هایی که سابقه استفاده از IUD دارند تردید در تشخیص افزایش می یابد. انجام برش نگاری رایانه ای از شکم روش مفیدی به منظور تشخیص و پیگیری این بیماران می باشد.درمان این بیماران شامل تجویز طولانی مدت آنتی بیوتیک خوراکی و در مواردی انجام عمل جراحی از جمله برش و تخلیه آبسه ها و برداشتن مجاری پایدار ترشحی می باشد.