فهرست مطالب
فصلنامه راهبرد
پیاپی 48 (پاییز 1387)
- 234 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
- تاریخ انتشار: 1387/07/15
- تعداد عناوین: 6
- پژوهش
-
صفحه 17
پاکستان در رقابت با هند و با هدف ایجاد نیرویی بازدارنده در برابر این کشور سرانجام در 28 نوامبر سال 1998 دست به آزمایش هستهای زد و عملا به جرگه کشورهای هستهای پیوست. آزمایش هستهای پاکستان و همچنین هند در زمان خود اگرچه با واکنش منفی قدرتهای بزرگ جهان روبهرو شد ولی این واکنش تنها به وضع تحریمهایی نسبتا محدود منجر گردید و هیاهوی مخالفان پس از چندی فرو نشست. ایالات متحده علیرغم نگرانی از این موضوع، تا پیش از واقعه 11 سپتامبر 2001 از اتمی شدن پاکستان احساس تهدید چندانی نمیکرد ولی واقعه مذکور که بانیان آن در افغانستان ماوا داشتند و پیش از اقدام مذکور بیشترین همکاری را با آیاسآی سرویس اطلاعات ارتش پاکستان داشتند، امریکا را به شدت هراسناک کرد. از طرف دیگر تشدید قدرت اسلامگرایان تندرو در داخل پاکستان و بحرانی شدن اوضاع داخلی این کشور بر شدت نگرانیها افزود به طوری که رفتهرفته مسئله امنیت تاسیسات هستهای پاکستان به یکی از مسایل عمده پیش روی غرب تبدیل گردید. ایالات متحده در حال حاضر میکوشد ضمن تقویت جایگاه ژنرال پرویز مشرف، رییس جمهوری پاکستان، به وی در زمینه ایجاد سامانههای مناسب حفاظتی برای تامین امنیت تاسیسات هستهای این کشور کمک کند و در عین حال امکان دخالت مستقیم نظامی در پاکستان، در صورت سقوط قهرآمیز دولت مشرف را به منظور تحت کنترل گرفتن تاسیسات مذکور از نظر دور نمیدارد.
کلیدواژگان: معاهده منع اشاعه هسته ای، دست های ایمن، سرویس اطلاعات ارتش پاکستان، طالبان، القاعده، ایالات شمالی، پرویز مشرف، زرادخانه هسته ای، امنیت تاسیسات، بخش طرح های استراتژیک، نیروهای ویژه -
صفحه 57
دوام و بقای هر جامعه بسته به وجود و رعایت نظم (تدابیر تنظیم و برقراری سامان در روابط اعضای جامعه) است. جامعه بین المللی نیز نیازمند نظم است اما این نظم نه به اجبار و فشار یک یا چند عضو آن بلکه محتاج مقبولیتی عام به مثابه ارزشی جمعی است. مادامی که این امر جنبه هنجاری نیافته، نه تنها دوامی نخواهد داشت بلکه به دلیل تبعیت از منافع متفاوت اعضای اجتماع بین المللی، مسیری واحد را نیز طی نخواهد کرد. از این روست که نفی و انکار نظم حقوقی با نفی و انکار نظم اجتماعی ملازمه داشته و نظم اجتماعی بیش از هرچیز نیازمند به نظم حقوقی است. در این میان، برخی از دولتها درصددند با تعریف های غیرجمعی از امنیت، صلح و منافع جامعه بین المللی، هنجارهای حاکم بر این امور را نیز بی آنکه از طیف اجتماعی بگذرد، خود پایه ریزی نمایند. رژیم «ابتکار گسترش امنیت» یا امنیت گستری (پی.اس.آی)، نمادی از این تلاش ها است ; در این نوشتار، رژیم مذکور در پرتو موازین حقوق بین الملل مورد ارزیابی و تحلیل قرار می گیرد و پیامدهای آن بر صلح و امنیت بین المللی و همچنین رهیافت چندجانبه گرایی و روند مذاکراتی و معاهده ای ناظر بر خلع سلاح کشتار جمعی نیز تشریح می گردد.;
کلیدواژگان: ابتکار گسترش امنیت، حقوق بین الملل، خلع سلاح، کنترل تسلیحات، سلاح های کشتار جمعی -
صفحه 123
مناقشات و درگیریها در طول تاریخ همواره یکی از عناصر اصلی سیاست داخلی و سیاست بینالملل بودهاند. پس از شکلگیری دولت مدرن، این نهاد تلاش کرده است وقوع مناقشات را تا حد امکان کاهش دهد. به صورت کلی در عرصه تحول نظام بینالمللی جامعه بینالمللی از زمان عهدنامه وستفالیا تاکنون رهیافتهای متفاوتی را جهت پایان دادن به مناقشات و درگیریها پشت سر نهاده است. در یک تقسیمبندی علمی سه رهیافت مدیریت مناقشه، رهیافت حل و فصل مناقشه و رهیافت چندبعدی پایانبخشی به مناقشه از جمله رهیافتهای جامعه بینالمللی در مدیریت مناقشات در طول چند سده گذشته بوده است. مقاله کنونی به صورت مشخص به بررسی چالشهای رهیافت چندبعدی پایانبخشی به مناقشه در چهارچوب عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد از یک منظر تاریخی تحلیلی میپردازد.; سابقه تاریخی عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد به عنوان یکی از اجزای رهیافت چندبعدی پایانبخشی به مناقشات و عناصر مختلف شکلدهنده به آن در این مقاله بررسی میشود. با توجه به پیشینه تاریخی، عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد در فضای کنونی با چالشهای عمدهای مواجه است که این چالشها را میتوان به دو گروه: چالشهای امنیتی و چالشهای همکاری هماهنگی تقسیم کرد. بر این اساس چالشهای امنیتی بر دودسته اساسی شکل گرفتهاند: 1) دولتهای ضعیف یا شکستخورده و 2) بحث تروریسم. از جمله علل چالشهای امنیتی درباره دولتهای ضعیف یا شکست خورده میتوان به تاخیر در فرآیند ملتسازی، خلا قدرت، نابرابری و فساد اشاره کرد. همچنین در خصوص تروریسم میبایستی عللی چون تعصبات قومی، قبیلهای، نژادی و مذهبی را میتوان ذکر کرد.; با توجه به اهمیت عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد باید با شناسایی چالشهای مربوطه خود را برای مقابله با آنها و هماهنگی عوامل مختلف عملیات حفظ صلح با شرایط نوین جهانی آماده نماید. در این راستا توجه به موضوع امنیت انسانی در این عملیات دارای اهمیت بالایی است.;
کلیدواژگان: سازمان ملل متحد، عملیات حفظ صلح، مناقشات، امنیت انسانی، مناقشه بغرنج -
صفحه 133
کشور امارات عربی متحده نیز همانند اغلب کشورهای دیگر حاشیه جنوبی خلیج فارس درگیر یک چالش ساختاری میان رشد سریع اقتصادی و متقابلا عدم توسعه سیاسی و نقض موازین بینالمللی حقوق بشر است؛ اما به نظر میرسد که در جهت هماهنگ شدن با افکار عمومی جهانی و جلب سرمایهگذاریهای خارجی و نیل به شاخصهای توسعه پایدار، به آرامی نشانههای برخی اصلاحات دموکراتیک و رعایت بیشتر هنجارهای حقوق بشری در این کشور در حال ظهور است. با این حال مهمترین انتقاداتی که درزمینه نقض حقوق بشر علیه دولت امارات تاکنون مطرح بوده عبارتند از: الف) عدم رعایت حقوق کارگران مهاجر؛ ب) محدودیت آزادی بیان و اجتماعات؛ ج) قاچاق انسان؛ د) اعدام و سایر مجازاتهای قضایی خشن.
کلیدواژگان: دولت امارات عربی متحده، موازین حقوق بشر، توسعه سیاسی، رشد اقتصادی، اسناد بنیادین حقوق بشر، شورای ملی فدرال، حقوق کارگران مهاجر، آزادی بیان و اجتماعات، قاچاق انسان، اعدام و مجازات قضایی خشن، سرمایه گذاری خارجی -
صفحه 141
هر چند که حتی قبل از شکل گیری واعلام موجودیت اسراییل در سال 1948،عوامل صهیونیستی در قالب سازمان هایی چون وکاله الیهود وآژانس یهود در کشورهای عربی و بویژه عراق امروزی فعالیت می کردند وحتی آنچنان که در برنامه های اولیه تیوری پرداز صهیونیستی تیودور هرتزل نیز وجود داشته ،امپراتوری عثمانی _که عراق امروزی بخشی از حکومت وسیع ان به شمار می رفت_جزء یکی از سرزمین های موعود برای ایجاد دولت اسراییلی معین شده بود و هیاتهایی نیز در آن زمان در ملاقاتهایی با شاه عثمانی به شیوه های مختلف به این مساله اشاره نموده بودند ؛با این وجود اسراییل قبل وبعد از شکل گیری هیچگاه به صورت رسمی وآشکار در عراق حضور نداشته است . این تنها سازمانهای اطلاعاتی صهیونیستی بوده اند که تحت پوشش های مختلف وبه صورت غیر علنی در راستای دستیابی به اهداف خود در بخشهایی از این کشور حضور داشته وفعالیت می کردند.این مساله با اعلام موجودیت اسراییل و ظهور مخالفتهای دولت های عربی – اسلامی و بویژه تشکیل جبهه متحد عرب به رهبری جمال عبدالناصر ،ملموس تر از قبل نیز می گردد.چرا که اغلب دولتهایی که پس از استقلال عراق بر سر کار می آمدند تحت تبعیت از ناسیونالیسم عربی ضد صهیونیستی،به هر شکل ممکن دشمنی خود را با اسراییل نشان می دادند.; از همین روست که پس از پایان جنگ عراق ،یکی از مهمترین و بیشترین موضوعات مطرح در سطح بین المللی و منطقه ای، موضوع نقش اسراییل در جنگ و بالتبع ،افزایش حضور آن در عراق پس از صدام بوده است.; خلا استراتژیکی که پس از سرنگونی صدام در عراق حادث گردید، کشورهای دارای منافع در عراق را بر آن واداشته تا علاوه بر تلاش در گسترش نفوذ خود در این کشور به منظور تاثیر گذاری بر آینده عراق، تمام تلاش خود را در جهت کاهش نفوذ رقبای دارای نفع دیگر، بکار بندند.; از جمله کشورهای دارای منافع در عراق ، ایران و اسراییل هستند که از دو جنبه ذیل دارای وضعیت مشابهی می باشند;
کلیدواژگان: اسرائیل، صهیونیسم، ناسیونالیسم عربی، آمریکا، عراق، حزب بحث، خاورمیانه جدید، کشورهای منطقه، نئومحافظه کاران، کردستان -
صفحه 193
دوم فروردین ماه (22 مارس) هرسال روز جهانی آب بهمنظور تحرکبخشیدن به عزم و اراده ملتها در حل «بحران مدیریت منابع آب» است. این بحران به معنای فقدان قانونگذاری صحیح و عدم اراده سیاسی برای حل وضعیت نامطلوب منابع آب جهانی میباشد.; یکی از مشکلات عمده درخصوص منابع محدود آب، افزایش روزافزون تعداد افرادی است که در مصرف آب شریک میشوند. ازآنجاکه همگان به آب شیرین و پاک نیاز دارند، دور از ذهن نیست تا جنگهای آینده جهان بر سر منابع آب صورت گیرد. در 50 سال گذشته 37 مورد خشونت بین کشورها بر سر آب گزارش شده است که همه آنها بهجز 7 مورد به خاورمیانه مربوط میشود. چنانکه طبق اعلام مطالعات سازمانمللمتحد کمبود آب مشکلی حاد در سراسر خاورمیانه میباشد.; اگرچه طبق این مطالعات ایران و عراق تنها کشورهای منطقه هستند که هنوز در آستانه بحران آب قرار ندارند، لیکن پیشبینی میشود که درصورت ادامه روند کنونی وضعیت کمبود و آلودگی آب در منطقه، این دو کشور نیز در آیندهای نهچنداندور با بحران آب مواجه شوند. چنانچه پژوهشها حاکی از این است که با توجه به قرار گرفتن ایران در مناطقی که در آینده با بحران آب مواجه خواهند شد، پیشبینی میشود تا سال 2050 سهم سرانه آب هر نفر به کمتر از هزار مترمکعب برسد.; آنچه ضروری مینماید ایجاد «برنامه اقدام جهانی» جهت تضمین امنیت دسترسی به آب سالم برای همه جهانیان است. همچنین محسوب نمودن برخورداری همگان از آب بهعنوان یکی از عوامل اساسی حقوقبشر، تدوین سیاستهای ملی و منطقهای و افزایش کمکهای بینالمللی به کشورهای درحالتوسعه و توسعهنیافته در کنار برنامه اقدام جهانی جهت حل این معضل بسیار موثر خواهد بود.; مقاله حاضر علاوه بر معرفی برخی شاخصهای معتبر تعیین بحران آب، به بیان و قیاس اهم معضلات و چالشهای امروز جهان و ایران در خصوص دسترسی به منابع آب پایدار جهت مصارف گوناگون پرداخته است. همچنین، در نهایت به ارایه راهکارهای موثر برای مقابله و پیشگیری از وقوع شرایط نامطلوب اجتماعی سیاسی و اقتصادی ناشی از عدم مدیریت صحیح و استفاده بهینه از این منبع حیاتی که منجر به کمبود آن شده است، میپردازد.;
کلیدواژگان: بحران آب، مدیریت منابع آب، سیاست های ملی، برنامه اقدام جهانی
-
Page 17
Pursuant to longstanding rivalry with India and in order to demonstrate its deterrent power against that country, Pakistan carried out its first nuclear test on November 28, 1998, thus becoming a nuclear-weapon state. Although nuclear tests carried out by India and Pakistan elicited negative reactions from big powers at that time, but those reactions were limited to minor sanctions. Despite its concern, the United States did not care much about Pakistan before 9/11. However, the terrorist attacks, whose perpetrators were based in Afghanistan and had close ties to ISI (Pakistan’s intelligence agency), greatly startled the American government. On the other hand, empowerment of radical Islamist forces in Pakistan and escalation of domestic crisis in that country further alarmed the west and made security of Pakistan’s nuclear facilities a major preoccupation for west. The United States is currently trying to shore up Pakistan’s President Parvez Musharraf and help him to establish necessary protective systems to ensure security of that country’s nuclear installations. At the same time, the possibility of direct intervention in Pakistan in case of possible overthrow of Musharraf has not been overruled.
Keywords: Non-Proliferation Treaty (NPT), safe hands, Pakistan Army Intelligence Service, Taliban, Al Qaeda, Northern Provinces, Parvez Musharraf, nuclear arsenal, security of facilities, strategic plans section, special forces -
Page 57
Survival of a society hinges on existence and respect for Law and order (to regulate relations; among members of that society). International society also needs some order. However, that; order cannot be imposed under pressure from one or more members, but should be accepted; by the majority as a collective value. As long as international order has not become a norm, it; will be neither sustainable, nor able to take a single course due to differences in the interests; of the members of international society. Therefore, negating legal order will be tantamount to; negating social order and more than anything else, social order needs a legal order. Meanwhile,; some governments are trying to present non-collective definitions of international security,; peace and interests of international society in order to shape the norms that govern those issues; without taking on board the viewpoints of all members of international society. Proliferation; Security Initiative (PSI) is one such example.; The present paper will analyze this initiative in the light of international law and will; expound its consequences for international peace and security.
Keywords: Proliferation Security Initiative, International Law, Disarmament, arms control, Weapons of Mass Destruction -
Page 123
Conflicts and wars have been an integral component of domestic and international policies in; the course of history. After establishment of modern nation-state, it has tried to reduce conflicts.; Since Westphalia Treaty, the world has experienced different approaches to end conflicts; and wars. According to a scientific classification, conflict management, conflict resolution,; and multidimensional conflict approaches have been used at international level to manage; major conflicts in the past few centuries. The present article focuses on challenges resulting; from multidimensional conflict management approach adopted in the course of UN peacekeeping; missions from historical and analytical angles.; The paper will also review historical background of UN peacekeeping missions as a component; of multidimensional conflict management approach. In view of that historical background,; peacekeeping missions undertaken by the United States are currently facing major; challenges which can be divided in two groups: security challenges as well as cooperationcoordination; challenges. According to this division, security challenges are posed by either 1); weak and defeated governments, or 2) terrorism. Security challenges posed by weak or defeated; states include delay in nation building process, power vacuum, inequality, and corruption.; Ethnic, tribal, and racial discriminations as well as religious bigotry are major challenges; resulting from terrorism.; In view of the importance of UN peacekeeping operations, we must identify related challenges; and get ready to confront them while coordinating various factors to undertake peacekeeping; missions conforming to new international conditions. Such missions will be of utmost; importance due to significance of human security.
Keywords: United Nations, peacekeeping operations, Conflicts, Human Security, Intractable, conflict, A Glance at the Human Rights Situation -
Page 133
The United Arab Emirates, like other Persian Gulf littoral states, is grappling with a structural challenge between rapid economic growth and lack of political development which is characterized by violation of international human rights standards. However, it seems that signs of democratic reforms and more respect for human rights are gradually appearing in that country in order to appease international public opinion, attract foreign investments, and achieve sustainable development targets. However, the most important criticism related to human rights violations of UAE government has, thus far, focused on four issues: A) disregard for the rights of immigrant workers; B) restrictions on freedom of expression; C) human smuggling; and D) capital punishment and other forms of physical punishments.
Keywords: UAE government, human rights standards, Political Development, Economic Growth, basic human rights documents, Federal National Council, immigrants workers’ rights, Freedom of Expression, human smuggling, other violent judicial punishments, Foreign Investment -
Page 141
Although Zionist agents were active in Arabic countries, especially Iraq, through such organizations; as Jewish Agency even before establishment of Israel in 1948, and despite the fact that; Zionist theoretician, Theodor Herzl, had designated the whole Ottoman Empire (of which Iraq; was a small part) as the promised land for the Israeli government and some delegations had; met with the Ottoman king, Israel was never officially present in Iraq either before or after its; establishment. Only Zionist intelligence agencies were present there under different covers; and pursued their goals. This became more pronounced after the birth of Israel and opposition; to it by Arabic and Islamic governments, especially after establishment of a unified Arab front; led by Gamal Abdel Nasser. Most governments of Iraq were inspired by anti-Zionist Arabic; nationalism to show their animosity toward Israel in every possible manner.; Therefore, after the war in Iraq, one of the most important developments discussed at international; and regional levels was the role of Israel in that war and its subsequent presence in; Iraq.; The strategic void after downfall of Saddam prompted countries which had interests in; Iraq to enhance their clout in that country in order to influence future developments to their; own benefit and to the detriment of rival states.; Iran and Israel are two most important countries which have vested interests in Iraq.
Keywords: Israel, Zionism, Arabic Nationalism, United States, Iraq, Baath Party, new Middle, East, regional countries, neoconservatives, Kurdistan -
Page 193
March 22 is the world Water Day, which aims to encourage nations seek ways to overcome; "water resources management crisis". That crisis means lack of correct laws and a political; determination to solve the existing problem regarding world water resources.; A major problem with regard to limited water reserves is increased number of people needing; those reserves. Since everybody needs clean, fresh water, it is easy to imagine that future; NO. 48, Vol. 16, Autumn 2008; 8; wars will be over water. During the past 50 years, 37 instances of violence have broken out; among countries over water and in all those cases save for seven cases, Middle East has been; involved. According to studies carried out by the United Nations, water shortage is an acute; problem throughout Middle East.; Although those studies have indicated Iran and Iraq as two countries which are not still; grappling with water shortage, if the current downturn in water resources continues, the two; countries will be facing the crisis in the near future. Since Iran is located in a region which has; been always facing water shortage, studies have indicated that per capita water quota will be; below 1,000 cubic meters by 2050.; Therefore, introducing a "global action plan" is necessary to ensure water access for all; people. Also, considering public water access as a major component of human rights, formulating; national and regional policies and increasing international aid to developing and underdeveloped; states along with the said global action plan will be good steps to be taken to overcome; this problem.; The present paper will introduce some reliable indexes for determining water crisis while; explaining the most important problems currently facing the world and Iran for access to sustainable; water resources for different uses. In conclusion, suitable mechanisms for preventing; unfavorable social, political, and economic conditions resulting from incorrect management of; water resources and non-optimal consumption, which has led to water scarcity, will be presented.
Keywords: water crisis, Water Resources Management, national policies, global action plan