Journal of Dentistry, Shiraz University of Medical Sciences
Volume:9 Issue: 2, 2008

بیان مساله: هر چه سرعت پلیمریزاسیون بیشتر باشد، کامپازیت فرصتی کمتر برای جریان یافتن داشته و ناگهان سخت گشته و به ایجاد پتانسیل جدایی ترمیم از دیواره های حفره و کاهش استحکام پیوند منجر می گردد.
هدف از این پژوهش، بررسی اثر الگوی تابشی پیشرونده ی پیشنهادی نوین (SUP) بر استحکام پیوند کامپازیت به مینا و عاج در مقایسه با چند الگوی تابشی دیگر بود.
مواد و در این پژوهش تجربی-آزمایشگاهی، گروه های آزمایشی شامل 40 نمونه ی مینایی و 40 نمونه ی عاجی بر روی سطح فاشیال دندان های کانین آماده شدند. مولدهای سیلندریک به ابعاد 2×2 میلی متر به وسیله ی کامپازیت Colten A 3.5 به روش توده ای پر گردیده و بر روی سطح آماده شده جا گرفتند. چهار الگوی تابشی برای گروه های مینایی و عاجی 10 تایی، به قرار زیر به کار گرفته شد. درسه گروه نخست به ترتیب برنامه ی HIP، LOP و PUL دستگاه آسترالیس 7 و در گروه چهارم برای کیورینگ برنامه ی تابشی SUP استفاده گردید. پس از انکوباسیون 37 درجه ی سانتی گراد به مدت 24 ساعت و 500 دور چرخه ی دمایی (55-5 درجه ی سانتی گراد) و مانت کردن نمونه ها در آکریل، اندازه گیری میزان استحکام پیوند به وسیله ی دستگاه اینسترون با سرعت کراس هد 5/0میلی متر بر دقیقه انجام شد. سپس، داده ها با کمک نرم افزار SPSS با آزمون های واریانس یک عاملی و دو عاملی و دانکن، واکاوی آماری شدند.
نتایج نشان داد، که در گروه های عاجی (172/0p =) و مینائی (295/0p=) هیچ اختلاف معناداری میان استحکام باند منتج از چهار الگوی تابشی وجود ندارد و نیز، عامل یا متغیر مستقل الگوی تابشی تاثیر قابل توجهی بر استحکام پیوند ندارد (388/0p=).
الگوی تابشی SUP نیز، مانند دیگر الگوها می تواند استحکام باندی مطلوب با مینا و عاج ایجاد کند.

بیان مساله: تعیین سطح استخوان آلوئولار در بیماری های پریودنتال اهمیتی فراوان در طراحی و روش جراحی و نیز، پاسخ به درمان و تعیین پیش آگهی دندان ها دارد. به این منظور، استفاده از جراحی و دید مستقیم دقیق ترین روش بوده، ولی روشی تهاجمی است و همیشه امکان پذیر نیست. پروب کردن از راه لثه، به عنوان جایگزینی مناسب برای این منظور مطرح است.
هدف از این پژوهش، بررسی ارزش تشخیصی سوندینگ استخوان برای تعیین سطح استخوانی در آسیب های پریودنتال یک، دو و سه دیواره است.
مواد و شمار 90 آسیب استخوانی یک، دو و سه دیواره در 37 بیمار مبتلا به بیماری پریودنتیت مزمن بررسی شدند. با استفاده از پروب UNC-15، سطح استخوان اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده با میزان اندازه گیری شده طی جراحی و دید مستقیم مقایسه گردید. از روش های آماری تی زوج (Paired T test) و همبستگی پیرسون (Pearson’s correlation) برای ارزیابی نتایج استفاده شد.
میزان همبستگی میان نتایج با پروب از راه لثه و اندازه گیری طی جراحی، 97/0، 94/0 و 95/0 به ترتیب در آسیب های یک، دو و سه دیواره (001/0>p) به دست آمد. میانگین سطح استخوانی اندازه گیری شده به وسیله ی پروب از راه لثه در آسیب های یک، دو و سه دیواره،کمتر از مقادیر اندازه گیری شده طی جراحی بود (p، به ترتیب 172/0، کمتر از 001/0 و 188/0)، که بیانگر نبود تفاوت معنادار در آسیب های یک و سه دیواره است.
میزان همبستگی نتایج در روش سوندینگ استخوانی و جراحی زیاد بوده و می توان سوندینگ استخوانی را جایگزین روش تهاجمی جراحی در تعیین سطح استخوان کرد.

بیان مساله: برای ارزیابی استحکام پیوند برشی مواد مورد استفاده در باندینگ براکت ها، از سرعت های متفاوت کراس هد دستگاه اینسترون استفاده می شود. در مورد اثر سرعت های گوناگون در تنوع نتایج آزمایش های استحکام پیوند برشی بررسی های اندکی انجام شده است.
هدف از این بررسی آزمایشگاهی، ارزیابی اثر تغییر در سرعت کراس هد ماشین آزمایش کننده بر استحکام پیوند برشی Transbond XT و گونه ی شکست کامپوزیت بود.
مواد و برای انجام این پژوهش، 175 دندان پره مولر انسان گردآوری و به هفت گروه 25 تایی بخش و پس از آماده سازی سطح، براکت های فلزی دایانالوک 22/0 با استفاده از ادهزیو Transbond XT به دندان ها پیوند شدند. براکت ها 24 ساعت پس از ترموسایکلینگ به وسیله ی دستگاه اینسترون با سرعت های کراس هد 5/0،1، 5/2، 5، 5/7، 10 و 25 میلی متر بر دقیقه با نیروی برشی (shear) از سطح دندان ها جدا شدند. استحکام پیوند برشی نمونه ها و نمایه ی ادهزیو برجامانده (ARI) بررسی شدند. داده های استحکام پیوند با واکاوی واریانس یک سویه و آزمون توکی (Tukey) و روش شکست پیوند نیز، با آزمون های کروسکال والیس و محاسبه ضریب همبستگی اسپیرمن واکاوی شدند.
میانگین استحکام پیوند برشی به دست آمده در گروه های گوناگون کراس هد 5/0، 1، 5/2، 5، 5/7، 10 و 25 میلی متر، به ترتیب 39/16، 37/14، 30/13، 12/14، 32/13، 58/16 و 83/13 مگاپاسکال بود. نتایج آنالیز واریانس یک سویه و توکی نشان دادند، که استحکام پیوند برشی گروه های 5/0 و 10 میلی متر بر دقیقه از نظر آماری اختلافی چشمگیر با دیگر گروه های سرعت کراس هد داشت، در حالی که، میان سرعت کراس هد 5/0 و 10 و نیز، سرعت کراس هد 1، 5/2، 5، 5/7 و 25 میلی متر بر دقیقه تفاوت آماری چشمگیری وجود نداشت. تفاوتی در نمایه ی ادهزیو برجامانده در میان گروه های مورد بررسی وجود نداشت و تنها در گروه سرعت کراس هد پنج میلی متر بر دقیقه، رابطه ای معنادار میان نمایه ی ادهزیو برجامانده و میزان استحکام پیوند مشاهده گردید.
سرعت کراس هد دستگاه اینسترون عاملی اثر گذار بر استحکام پیوند برشی است ولی گونه ی شکست کامپوزیت از سرعت های گوناگون کراس هد اثرپذیر نمی باشد.

بیان مساله: یکی از مهم ترین رویکردهای مهار رفتار کودکان در دندانپزشکی، مهار درد است. از آنجا، که تزریق بی حسی معمولا به عنوان مرحله ای پرتنش در دندانپزشکی انگاشته می شود، مهار خوب درد در فرایند تزریق و انجام کارهای دندانپزشکی، به عنوان عاملی مهم در به دست آوردن همکاری کودک اثر گذار خواهد بود.
هدف از این بررسی، مقایسه ی میزان احساس درد با بهره گیری از دو روش سنجش درد و موفقیت بی حسی در بلاک عصب آلوئولار پایینی با استفاده از سوزن های با گیج 27 و 30 بود.
مواد و این بررسی از گونه ی کار آزمایی بالینی بود که به روش طرح نصف دهان انجام شد و از هر دو گونه ی سوزن برای همه ی کودکان استفاده شد. چهل کودک در سنین پنج تا هشت سال که به انجام بی حسی برای درمان پالپوتومی در هردو دندان مولر دوم شیری فک پایین نیاز داشتند به بررسی وارد گردیدند. بی درنگ، پس از تزریق بی حسی تنه ای فک پایین، شدت درد با استفاده از دو روش سنجش درد (گزارش شخصی و ارزیابی رفتاری درد) ارزیابی گردید. پرستار و کودک اطلاعی از گونه سوزن نداشتند. سپس، داده ها با استفاده از آزمون غیر پارامتری ویلکاکسون واکاوی آماری شدند.
سوزن گیج 30 به گونه ای چشمگیر نسبت به گیج 27 درد کمتر داشت (05/0p<). میزان موفقیت بی حسی با استفاده از هر دو گونه گیج سوزن، 95 درصد بود. همبستگی چشمگیری میان دو روش سنجش درد مورد استفاده در فرایند کاربرد هر دو گیج وجود داشت (05/0p< و 01/0p<). میانگین شدت درد در هر دو گیج در دختران بیشتر از پسران بود (01/0p<). در میان گروه های سنی گوناگون تفاوت معنادار در میانگین شدت درد مشاهده نشد.
از آنجایی، که درد احساس شده به هنگام استفاده از سوزن گیج 30 به گونه ای معنادار کمتر از سوزن گیج 27 بود و از سویی، موفقیت بی حسی در هر دو گونه سوزن یکسان بود، کاربرد معمول سوزن گیج 30 در بی حسی های تنه ای فک پایین، به ویژه در کودکان پیشنهاد می گردد.

بیان مساله: درمان نخستین پریودنتیت مزمن شامل آموزش بهداشت و انجام جرمگیری بالا و زیر لثه و تسطیح ریشه است. در پاکت های عمیق، جراحی به دنبال درمان نخستین پیشنهاد می شود. به نظر می رسد، که تجویز موضعی مواد ضدمیکروبی می تواند باعث بهبود علایم التهابی شود.
هدف از این پژوهش، مشخص کردن اثر استفاده از ژل مینوسیکلین پس از درمان نخستین در مقایسه با انجام درمان نخستین به تنهایی در پریودنتیت مزمن لثه است.
مواد و این بررسی بر روی 15 بیمار با عمق پاکت پنج میلی متر و یا بیشتر انجام شد. در آغاز، عمق پاکت، حد چسبندگی، نمایه ی پلاک و خونریزی اندازه گیری شد. درمان نخستین در همه ی بیماران انجام گردید. در هر بیمار، یک دندان آزمون و یک دندان شاهد انتخاب شد. در پاکت دندان های آزمون، ژل مینوسیکلین دو درصد در هفته های صفر، دو و چهار تزریق شد. سپس، با دندان های شاهد در هفته های 4،2 و 16 مقایسه شدند. برای بررسی آماری از آزمون تی- زوج (Paired t-test) و استیودنت تی استفاده شد.
میانگین عمق پاکت در پیش و پس از درمان در گروه آزمون، 83/0 53/6 و 76/0 46/3 و در گروه شاهد، 83 23/6 و 75 30/4 بود. میزان کاهش عمق پاکت در گروه آزمون نسبت به شاهد معنی دار بود (001/0 p<). میانگین حد چسبندگی در پیش و پس از درمان در گروه آزمون، 14/0 654/0 و 36/0 66/1 و در گروه شاهد، 16/0 78/0 و 36/0 33/1 به دست آمد. میزان افزایش چسبندگی در گروه آزمون نسبت به شاهد معنی دار بود (001/0 p<). میانگین نمایه ی خونریزی و پلاک هم، در گروه آزمون کاهش بیشتر داشت (001/0 p<).

بیان مساله: پروتزهای پارسیل متحرک (RPDs) روش درمانی متداول برای بازسازی نواحی بی دندانی پارسیل هستند، اما می توانند دشواری های پریودنتال جدی را برای دندان های بر جا مانده ی بیمار ایجاد کنند.
هدف از این پژوهش، بررسی اثر پروتزهای پارسیل ساخته شده با طرح RPI (رست مزیالی، صفحه راهنما، آی بار) بر نمایه های پریودنتال دندان های پایه در مقایسه با دندان های غیر پایه بود.
مواد و در این بررسی مداخله ای آینده نگر، روی هم رفته، 48 دندان پایه و غیر پایه، در شمار 22 بیمار 30 تا 68 سال با میانگین سنی 48 سال با بی دندانی کلاس یک کندی، بدون در نظر گرفتن سن و جنس به بررسی وارد شدند. نمایه های پریودنتال شامل عمق بالینی پریودنتالClinical probing depth(CPD)، سطح چسبندگی بالینی Clinical attachment level(CAL)، پهنای لثه ی کراتینیزه (KG) و نمایه ی لثه ای (GI) در زمان های دو هفته، 4،1 و12 ماه پس از تحویل پروتز در دندان های پایه و غیرپایه اندازه گیری شدند. از روش آماری ناپارامتری ویلکوکسون (Wilcoxon) برای بررسی تغییرات و مقایسه ی نتایج استفاده شد.
بجز نمایه ی KG، دیگر معیارهای بالینی در زمان های صفر تا 12 ماه افزایش آماری معنادار در دندان های پایه و شاهد داشتند (001/0 p<). تفاوتی معنادار در نمایه های CPD،CAL،GI، KG در بین دندان های پایه و شاهد در 12 ماه دیده نشد.
نتایج این بررسی نشان دهنده ی اثر چشمگیر پروتزهای پارسیل متحرک با طرح RPI در ایجاد و تشدید بیماری های لثه ای در دندان های پایه وغیر پایه بوده و به نظر می رسد، که این اثر نتیجه ی افزایش تجمع پلاک میکروبی باشد. بنابراین، می توان با اعمال روش مناسب مهار پلاک و یا ایجاد تغییراتی در طراحی پروتز پارسیل از شدت و میزان اثر آن کاست.

بیان مساله: روش های پرتونگاری کاربردی گسترده در دندانپزشکی دارد. یکی از کاربردهای آن، تشخیص آسیب های پری آپیکال است. گیرنده های پرتونگاری معمولی دارای دشواری هایی، مانند، اندازه ی پرتو دریافتی بالا و نیاز به تجهیزات جانبی هستند. پرتونگاری دیجیتال به عنوان روشی جدید موجب دگرگونی در پرتونگاری دندانی گردیده است. افزون بر برتری های فراوان آن (کاهش اندازه ی پرتو دریافتی بیمار، حذف مراحل ظهور و ثبوت و تاریکخانه و اشکالات مربوط به آن و...) دارای قابلیت هایی است، که با استفاده از نرم افزارهای رایانه ای می تواند به تشخیص درست تر کمک کند.
هدف از این بررسی، مقایسه ی روش دیجیتال با استفاده از قابلیت های آن با پرتونگاری معمولی در تشخیص آسیب های پری آپیکال ایجاد شده در مندیبل خشک انسان بود.
مواد و در این پژوهش، تجربی- آزمایشگاهی با استفاده از دندان های موجود بر روی جمجمه ی خشک در آغاز، 50 آسیب مصنوعی در زیر اپکس دندان ها ایجاد شد. از این آسیب ها با دو روش معمولی و دیجیتال تصویربرداری و تصویرهای به دست آمده به وسیله ی رادیولوژیست خوانده شده و مقایسه گردید. در پرتونگاری دیجیتال، از دو قابلیت ویژه ی تصویربرداری شامل، بزرگنمایی (Zooming) و تغییر کنتراست- دانسیته درنرم افزار Cygnus media استفاده شد. که افزون بر مقایسه ی پرتونگاری معمولی و دیجیتال، کارایی این قابلیت ها در تشخیص درست آسیب های پری آپیکال نیز، با یکدیگر مقایسه شد. داده ها با استفاده از آزمون مجذور کای واکاوی گردیدند.
یافته ها نشان داد، که میانگین درصد تشخیص درست آسیب های پری آپیکال با روش دیجیتال و قابلیت تغییر دانسیته- کنتراست، 66 درصد و با روش دیجیتال و قابلیت تغییر بزرگنمایی 40 درصد و با روش معمولی 39 درصد بود و آزمون مجذور کای نشان داد، که قابلیت تغییر دانسیته- کنتراست نسبت به دو روش دیگر در تشخیص درست آسیب های پری آپیکال تفاوتی معنادار دارد (001/0 p).
در بررسی انجام شده، میان روش های تغییر دانسیته- کنتراست و بزرگنمایی در پرتونگاری دیجیتال و معمولی، روش تغییر دانسیته کنتراست در تشخیص درست آسیب های پری اپیکال از دقت بیشتر برخوردار است.

بیان مساله: میزان موفقیت درمان های ترمیمی انجام شده با کامپوزیت های نوری در پیوند مستقیم با شدت نور دستگاه های لایت کیور است.
هدف از پژوهش کنونی، بررسی شدت نور دستگاه های لایت کیور موجود در همه ی مراکز درمانی و مطب های خصوصی شهر یزد، در پیش و پس از کاربرد ترانس ثابت کننده ی ولتاژ برق بود.
مواد و این بررسی بر روی 82 دستگاه لایت کیور موجود در مراکز درمانی دندانپزشکی شهر یزد و به وسیله ی دستگاه نورسنج انجام شد. در آغاز، شدت نور دستگاه اندازه گیری و دوباره، پس از کاربرد ترانس، شدت نور بررسی شد و نتایج به وسیله ی آزمون آماری پیرسون و ضریب اسپیرمن ارزیابی شد.
میانگین شدت نور دستگاه ها، به ترتیب در پیش و پس از کاربرد ترانس ثابت کننده ی ولتاژ، 3/241 و 6/272 میلی وات بر سانتی متر مربع بود و اختلافی معنادار در میان شدت نور دستگاه ها در پیش و پس از کاربرد ترانس وجود داشت (05/0p<).
از نظر شدت نور، 7/64 درصد از دستگاه های بررسی شده دارای شدت نور مطلوب بودند، 6/8 درصد در گروهی بودند، که لازم بود مدت زمان تابش نور بیشتر شود و 9/21 درصد در گروهی بودند، که امکان پلیمریزاسیون کامل کامپوزیت ها به وسیله ی نور این دستگاه ها وجود نداشت و 8/4درصد هم در گروه با شدت نور بیش از اندازه (500 میلی وات) بودند.
شدت پرتو در بسیاری از دستگاه های لایت کیور موجود در مطب های شهر یزد در اندازه ی مطلوب نبود، ولی با استفاده از ترانس ثابت کننده ی ولتاژ، شدت نور به گونه ای معنادار افزایش یافت (05/0p<).

بیان مساله: هلیکوباکتر پیلوری، به عنوان عامل بیماریزا در ایجاد گاستریت و زخم پپتیک و عامل احتمالی بروز سرطان معده شناخته می شود. نظر به ردیابی هلیکوباکتر در پلاک دندانی، به حفره ی دهانی، به عنوان جایگاه ثانوی آلودگی توجه شده است. با این رو، هنوز به طور کامل روشن نیست، که آیا حفره ی دهان به عنوان منبعی برای این باکتری عمل می کند.
هدف از این بررسی این بود، که آیا حفره ی دهان منبعی برای این باکتری به شمار می آید، و آیا هیچ ارتباطی میان گاستریت و آلودگی پلاک دندانی وجود دارد یا نه؟
مواد و در این بررسی برای به کارگیری روشی غیرتهاجمی با حساسیت و ویژگی بالا از واکنش زنجیره ای پلیمراز برای ردیابی هلیکوباکتر پیلوری استفاده شد. نمونه های پلاک بالای لثه ای و زیرلثه ای از شمار 67 بیمار مبتلا به پریودنتیت گردآوری شدند، که 23 نفر از این بیماران، افزون بر ابتلا به پریودنتیت، از گاستریت نیز، رنج می بردند. با استفاده از ترادف ژن های متفاوت هلیکوباکتر پیلوری، در این بررسی برای بهینه سازی یک برنامه ی حساس و اختصاصی برای تشخیص و ردیابی این باکتری، شمار چهار جفت آغازگر الیگونوکلئوتایدی طراحی شدند. برای واکاوی آماری داده ها از آزمون های مجذور کای و فیشر استفاده شد. سطح معنادار بودن مقایسه ها، 05/0 p در نظر گرفته شد.
بنا به نتایج این بررسی، هلیکوباکتر پیلوری در نمونه ی پلاک افراد مبتلا به پریودنتیت از شیوع پایینی (9/5 درصد) برخوردار بود. بنا به بررسی های آماری، ارتباطی معنا دار میان عفونت هلیکوباکتر در پلاک دندانی و بیماری گاستریت دیده شد (012/0 p=).
گرچه شیوع هلیکوباکتر پیلوری در پلاک های دندانی در میزان بسیار کمی دیده شد، اما با این رو، شاید ضروری باشد،که به آنها، به عنوان منبع احتمالی عود دوباره ی گاستریت پس از درمان این بیماری توجه شود. پیشنهاد می گردد، که در کنار درمان پادزیستی این بیماری، نسبت به درمان های مربوط به زدایش پلاک و آموزش موازین بهداشتی مناسب به بیماران کوشش گردد.

بیان مساله: مهم ترین رویکرد هدایت رفتاری کودک، مهار درد است.از تازه ترین مواد مورد استفاده در کاهش درد، استفاده از پد لیدوکائین یا دنتی پچ (Dentipatch) است، که تا کنون در ایران در این باره پژوهشی انجام نشده است.
این بررسی برای مقایسه ی اثر پد لیدوکائین (Dentipatch) با ژل بنزوکائین 20 درصد انجام گرفت.
مواد و در این بررسی تجربی60 کودک، شرکت کردند،که داوطلب تزریق اینفیلتره ی دو سویه در مخاط باکال فک بالا بودند. در آغاز دو آزمون ارزیابی اضطراب عمومی و دندانی بر روی تمامی کودکان انجام شد. پس ازگذاشتن پد لیدوکائین به مدت 10 دقیقه یا ژل بنزوکائین به مدت دو دقیقه و پاک کردن مخاط، تزریق انجام می گرفت و سپس، از کودک برای تکمیل Visual Analogue Scale (VAS) کمک گرفته و درباره ی درد تزریق درهرسمت پرسیده می شد. بررسی ها به وسیله ی دو فرد به صورت جداگانه انجام می گردید. میانگین کاهش درد در هرگروه با استفاده از آزمون تی زوج (Paired T.test) و ویلکاکسون (Wilcoxan Signed Ranks test) مقایسه شد.
.در مقیاسVAS، در کودکان بی اضطراب دندانی، میانگین مقادیر مربوط به ژل (85/66) اختلافی معنادار با میانگین مقادیر مربوط به پد (92/29) را نشان داد (001/0p<). در کودکان با اضطراب دندانی میانگین های فوق، به ترتیب 85/70 و 91/25 با تفاوت آماری معنادار به دست آمد. بر پایه ی گزارش کودک در کودکان بی اضطراب دندانی، میانگین مقادیر مربوط به ژل و پد به ترتیب 31/2 و 54/0 بود، که از نظر آماری این تفاوت معنادار بود (001/0 p<).
همچنین بر پایه ی گزارش کودک، تفاوت آماری معنادار در میانگین مقادیر ژل (1/28) و پد (66/0) در کودکان با اضطراب دندانی مشاهده گردید.
کارکرد پد لیدوکائین برتر از ژل بنزوکائین بود. بررسی های بیشتر برای کاربرد پد لیدوکائین در زمان کمتر پیشنهاد می شود.

بیان مساله: گاهی به علت ظهور و یا پرتوگیری زیاد عکس ها بیش از اندازه تیره می شود. اگر بتوان چگالی فیلم های تیره رابه کمک محلول روشن کننده و یا روش دیجیتال غیر مستقیم کاهش داد نیاز به پرتوگیری دوباره ی بیمار نخواهد بود.
هدف از انجام این پژوهش مقایسه ی روش دیجیتال غیرمستقیم و محلول های روشن کننده در برگشت کیفیت تشخیصی پرتونگاری های تیره بود.
مواد و در این بررسی تجربی، با استفاده از مدل آزمایشگاهی (فانتوم) موجود در بخش رادیولوژی، شمار 50 پرتونگاری پری اپیکال به روش نیمساز از نواحی گوناگون دندانی فک بالا و پایین فراهم شد. از هر ناحیه، در آغاز، با زمان تابش استاندارد مشخص شده تصویرهای شاهد فراهم شد، که از کیفیت تشخیصی مناسب برخوردار بود. سپس، زمان تابش 5/1 برابر گردید تا تصویرها تیره شود. نمونه های تیره به وسیله ی محلول روشن کننده و روش دیجیتال غیر مستقیم اصلاح و بررسی شد. در روش دیجیتال، تصویر فیلم تیره و فیلم شاهد به وسیله ی اسکنر به رایانه وارد شد و با استفاده از برنامه ی فتوشاپ، اصلاح شد. سپس، فیلم های تیره با محلول روشن کننده، پردازش و روشن شد. با استفاده از پرسشنامه ی آماده شده، نمره هایی از 1 تا 4 توسط سه نفر از دستیاران رادیولوژی به نواحی گوناگون کالبدی مشخص شده، در تصویرها بر پایه ی کیفیت آنها داده شد. داده ها گردآوری شده و به کمک آزمون های فریدمن و ویل کاکسون واکاوی آماری شدند.
میان کیفیت تشخیصی تصویرهای تیره و گروه های دیگر اختلافی معنادار وجود داشت (001/0>p). کیفیت تصویرهای تیره با استفاده از محلول روشن کننده و روش دیجیتال غیرمستقیم بهبود یافته و از گروه شاهد بهتر بود. میانگین نمره های داده شده به کیفیت تشخیصی تصویرهای روشن شده با محلول بیشتر از تصویرهای روشن شده دیجیتالی بود.
با استفاده از روش دیجیتال غیرمستقیم و محلول روشن کننده می توان کیفیت تشخیصی تصویرهای تیره را بهبود بخشید و نیازی به پرتوگیری دوباره ی بیمار نیست. استفاده از محلول های روشن کننده در این روند بهتر از روش دیجیتال می باشد.

هدف این گفتار ارایه ی یافته های سیالوگرافی غیر معمول در غده ی زیر فکی است، که در آن، سه شاخه شدن مجرای وارتون عامل ایجاد علایم همانند انسداد شناخته شد. مردی 36 ساله با علایم انسداد غده ی بزاقی زیر فکی سمت راست به درمانگاه مراجعه کرد. پس از بررسی سیستمیک وانجام معاینه های بالینی و پرتونگاری، سیالوگرافی انجام شد و سه شاخه شدن درناحیه پروگزیمال بخش عمقی (افقی) مجرای وارتون عامل انسداد شناخته شد. اهمیت این نمونه به این دلیل است، که عوامل انسدادی معمول مانند سنگ کلسیفه یا غیر کلسیفه، تنگی موضعی مجرا (استریکچر)، موکوسل و یا کیست های بزاقی، هیچ یک عامل ایجاد درد و تورم غده به هنگام غذا خوردن نبودند. بر پایه ی مروری بر مقالات انجام شده، این نخستین مورد مجرای وارتون با این آناتومی قابل تشخیص در سیالوگرافی است.