دو فصلنامه ترجمان وحی
سال دوازدهم شماره 1 (پیاپی 23، بهار و تابستان 1387)

در این نوشتار، کوشش شده است معانی مجازی به عنوان بعدی از ابعاد بیکران قرآن کریم که در برگردان متن به زبانهای فارسی و به ویژه انگلیسی مترجم را در جهت شفافیت معنایی یاری می دهد با ذکر سی مورد همراه با ترجمه فارسی و انگلیسی آنها بررسی شود.
در این راستا، ترجمه های فارسی قرآن کریم از مهدی الهی قمشه ای، محمدمهدی فولادوند،علی مشکینی و ناصر مکارم شیرازی و نیز برگردان انگلیسی آربری، ایروینگ، پیکتال و یوسف علی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این مطالعه تطبیقی چنین است:الف در بیشتر موارد، مترجمان در انتقال سازوکار بلاغی زبان مبدا به لحاظ ویژگی های زبان هدف ناتوانند.
ب کنایه در تمام زبانهای دنیا وجود دارد، ولی کنایه های زبان عربی با کنایه های زبان فارسی و به خصوص زبان انگلیسی مطابقت نمادین ندارند.
ج ابرام مترجمان در انتقال شکل، گاه آنها را از انتقال معنای هدف ناتوان ساخته است. د در بسیاری از موارد، معنا بدون در نظر گرفتن موقعیت ارتباط به گویشور زبان هدف انتقال یافته است.
ه توجه بیشتر مترجمان به روساخت، باعث گرته برداری معنایی و لفظی شده است.
و اطلاعات انتقال داده شده به زبان هدف بدون توجه به عوامل ارتباط، پیش تصورات، زمینه های روان شناختی، فرهنگی، جغرافیایی و عوامل تاثیرگذار در انتقال معنای وضعی، صورت گرفته است. ز مترجمان، فرایند سخن و تظاهر صوری آن را در بسیاری از موارد به جهت اینکه آنها زیربنای نظری زبان شناسی نداشته اند، در ترجمه لحاظ نکرده اند. پیشنهاد می شود مترجمان قرآن کریم قبل از اقدام به ترجمه در فرایند رمزگشایی، ضمن آشنایی باعلوم بلاغی زبان عربی و سیاق کلامی، مفاهیم را از طریق ژرف ساخت درک و تاویل نمایند و معادل سازی را بر اساس صنعت بلاغی موجود و متعارف زبان هدف انجام دهند.