فهرست مطالب

سیاست - پیاپی 2 (تابستان 1386)

فصلنامه سیاست
پیاپی 2 (تابستان 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/06/13
  • تعداد عناوین: 6
|
  • کیومرث اشتریان صفحه 1
    این مقاله از زاویه قدرت و علوم سیاسی و با تمرکز بر واحد تحلیلی «موافقت نامه بودجه جاری نهاد ریاست جمهوری» نگاهی محدود به مبحث بودجه دولتی دارد. تاثیر قدرت سیاسی و اعمال نفوذ مقامات بالای دیوان سالاری دولتی می تواند به ضرر نظام کارشناسی بودجه بیانجامد. قدرت، به ویژه در فرایند اعتبارات و تخصیص بودجه و از جمله در ردیف های متفرقه بودجه قابل اعمال است. در عین حال این اعمال نفوذ در فرایند حسابرسی و ارزیابی نیز قابل مشاهده است. این مقاله نگاهی خرد بر بودجه می گشاید بر موافقت نامه متبادله بین سازمان مدیریت و برنامه ریزی با نهاد ریاست جمهوری متمرکز می شود تا بتواند به تایید این فرضیه بپردازد که تاثیر مقامات دیوانی – سیاسی نظام کارشناسی بودجه را تضعیف نموده و فرایند بودجه ریزی را به ابهام می کشاند.
    کلیدواژگان: شفافیت بودجه، قدرت دیوانی، قدرت سیاسی دیوانسالاری، موافقت نامه بودجه، نهاد ریاست جمهوری
  • پرویز دلیرپور صفحه 25
    راهبرد توسعه فرآورده ی رسیدن نخبگان جامعه به استنباط های مشترک است. راهبرد توسعه نمودار همگنی درونی اندیشه ها و مناسبات اجتماعی است. رسیدن به توسعه بالاترین درجات هماهنگی و همسویی و سازواری را می طلبد. در ایران راهبردهای گوناگونی همچون راهبرد جایگزینی واردات و از 1368 به بعد راهبرد توسعه ی صادرات مطرح گردیده است. برنامه های خصوصی سازی و تعدیل ساختاری رهیافت های جدیدتری برای پیشبرد توسعه هستند. ولی این کوته بینی است که هر چه را دولت بر آن نام راهبرد نهاد «راهبرد ملی» بیانگاریم. براستی، پیش از آن باید دید که آیا ساخت دولت ملت به معنای کلاسیک آن در یک اجتماع پیدا شده است یا خیر. تاثیر شکاف های اجتماعی از یک سو و شکاف میان دولت و جامعه از دیگر سو بر تدوین راهبرد توسعه چیست؟ در این مقاله می کوشم نخست با سنجش نظریه هایی که بسادگی دولت را مسئول چنین کنشی می داند نارسایی هایی این رهیافت را نشان دهم سپس به رهیافت جامع تر اریک اولین رایت عنایت خواهم کرد که رابطه ی چند سویه ی دولت و جامعه و شکافهای اجتماعی بر یکدیگر را با پروا نسبت به واقعیت های اجتماعی وا می کاود و در کاربست نظریه ی او البته نه به شیوه ای مکانیکی بلکه با پروا داشتن نسبت به ویژگی های جامعه ی ایران خواهم کوشید.
    کلیدواژگان: دیوانسالاری، تعیین کنندگی سراسری، محدودیت ساختاری، گزینش، بازتولید، مبارزه ی طبقاتی، راهبرد توسعه، ایجاد دگرگونی، میانجی گری، محدودیت سازگار یابی کارکردی
  • حسین صیفی زاده صفحه 81
    در این مقاله دستوری-محتوائی، تلاش شده ضمن تحلیلی نقادانه از پژوهش مدرسی در ایران، مشکلات کار آموزشی-پژوهشی را ناشی از چهار مشکل (عدم مناسبت جامعه شناختی، عدم مناسبت فرهنگی، عدم صلابت منطقی و فقدان کارآمدی سیاسی) معرفی شود. نویسنده به اقتضای این معرفی تحلیلی و برساخته، یکی از مشکلات مبتلابه ایرانی را تحت عنوان «هیجانگرائی»رصد کرده است. فراتر از آن، او با تکیه بر رویکردی فراسوگرایانه از لحاظ شناختی، و نوعملگرایانه از لحاظ فلسفی ارائه دهد. در این تلاش، هم مسئله موضوعیت مشکلات واقعی ایران مد نظر قرار گرفته، و هم خشیه ظنی و غیر جزمی. ضمن آنکه، موضوع روش بهانه پرداخن به امر محتوائی شده، اما نکته در درون یک قالب متصلب شناختی محصور نمانده است. به رغم احترام به رویکردهای متکثر، رویکرد کثرتگرای این نوشته ملازم با نوعی فراسوگرائی است که با محرکه اشراقی (حیات-فناگرائی) حرکت را آغاز، و با تدبیر علمی-فلسفی، چشم انداز فلسفی را برای نیل به جهان مجرد فرا-ضابطی-فراطبیعی تصویر می کند
    کلیدواژگان: اشراق، تمدن فرهنگی، فرهنگ تمدنی، فرهنگ مبادی آداب، فرهنگ معنوی، هیجان گرایی عوام سالار (مابوکراتیک)، چشم انداز گرایی، فراسوگرایی، همگرایی، ایستار، فناگرایی و حیات گرایی، شهود
  • علیرضا صدرحسینی صفحه 121
    براساس نظریه نیابت عامه فقیه از امام معصوم، هرگونه تصرف حاکمان جور در مال و جان و شئون عمومی جامعه اسلامی در زمان غیبت بدون اذن فقهاء نامشروع است. به نظر منکران ولایت فقیه که ولایت بر حوزه زندگی دینی و عمومی مردم را در انحصار امام معصوم می دانند تصرف فقهاء- و به طریق اولی غیرفقها- در این امور فاقد مشروعیت است. در نظریه سومی که در این مقاله مطرح شده، فقهاء وظیفه دارند در زمان غیبت برای تصدی امر حکومت قیام کنند و مؤمنان هم موظفند با آنان برای این منظور همراهی کنند؛ ولی در صورتی که آنان در برقراری حکومت توفیق نیافتند، حاکمان جائر موظفند جامعه اسلامی را بر اساس قوانین شرع و مطابق مصالح عمومی مسلمین اداره کنند و برای این منظور مجازند تصرفات شرعی و عقلایی لازم را در زندگی اجتماعی مردم اعمال کنند. از نتایج مهم این نظریه، ترتب آثار شرعی بر تصرف های عقلایی و منطبق با موازین شرعی آنان در جان و مال مردم و مشروعیت همکاری مردم با این حکومت ها در این موارد، مگر در مواردی که مصلحت اهمی آن را ممنوع سازد، می باشد
    کلیدواژگان: ولایت فقیه، قضاوت، حدود، حاکم جائر، حسبه، فقه، شیعه، حکومت
  • حمیرا مشیرزاده صفحه 153
    بسیاری بر آنند که حمله آمریکا به عراق سرفصل نوینی در روابط بین الملل و همچنین سیاست خارجی ایالات متحده محسوب می شود. این حمله نمودی است از تغییر در سیاست خارجی ایالات متحده از یک سیاست مبتنی بر «هژمونی جویی» به یک سیاست «امپراتوری جویانه». به رغم اینکه سیاست ایالات متحده با واکنش منفی زیادی در سطح جهان روبه رو شد، اما در داخل ایالات متحده، حداقل تا مدتی، از آن استقبال می شد. آنچه در اینجا حائز اهمیت است این نکته می باشد که چگونه چنین چرخشی در چارچوب سیاستگذاری خارجی ایالات متحده امکان پذیر شد. این مقاله تلاشی است برای نشان دادن چگونگی تکوین این سیاست در بستر گفتمانی مناسب در داخل آمریکا. استدلال اصلی آن نیز این است که از به هم پیوندخوردن موفقیت آمیز چند گفتمان این بستر مناسب گفتمانی فراهم شد. اینها از یک سو شامل چند گفتمان بنیادی سیاست خارجی آمریکا یعنی لیبرالیسم، استثناگرایی، و گفتمان امنیت ملی هستند که زمینه شکل گیری گفتمان جدید امپراتوری را برساختند و از سوی دیگر گفتمان امنیت سازی که عراق را به عنوان آماج اصلی عمل در چارچوب این گفتمان نوین به هدفی مشروع تبدیل کرد. با وجود این، وجود گفتمان ها و خرده گفتمان های بدیل می تواند به رغم این تغییرات، راه را برای مقاومت در برابر تداوم سیاست جدید هموار سازد.
    کلیدواژگان: گفتمان، آمریکا، عراق، سیاست خارجی، امپراتوری
  • سیداحمد موثقی صفحه 191
    روابط بین افراد و گروه ها و ملل اساسا برای رفع نیازها، نارسایی ها و کمبودهایی است که آنها به طور طبیعی دارند و جهت نیل به این هدف توسعه های و تحقق و افزایش ظرفیت ها، ثروت، رفاه، صلح و همزیستی، انسان ها و جوامع مدرن به کمک عقل و علم و با تقسیم کار تخصصی و مبادله آزادانه کلمه و کالا و رقابت سازنده و گفتگو و مذاکره و سازش در سطوح ملی و بین المللی با یکدیگر همکاری می کنند. در واقع همان طور که این مقاله درصدد تبیین آن است، فضای صلح و تفاهم و گفتگو و آشتی، زمینه ساز توسعه و ترقی و تمدن است ولی فضای جنگ و خشونت و تنش و درگیری، زمینه ساز عقب ماندگی و زوال می باشد.
    کلیدواژگان: آزادی، گفتگو، توسعه، صلح، جنگ، خشونت، مدرنیته، مدرن، عقلانیت
|
  • Kioomars Ashtarian Page 1
    Recommendations of International Organizations like as World Bank insist of the necessity of clear procedure of budgeting to achieve "good governance". "Good governance" needs a series of administrative and political readiness. This article argues that the political pressure of officials in public administration could lead to ambiguity and unfair distribution of budget. Our unity of analysis is "Budget Agreement" between Management and Planning Organization of I.R. of Iran and Institution of Presidential Office.
  • Parviz Dalirpoor Page 25
    The national development strategy is result of communal presumption among the elites. Internal coherence of the social relations and thoughts are manifested by it. Development needs the highest degrees of coordination and coherence. In Iran, various strategies including the import substitution and from 1988 forth the export promotion are declared by the government. Privatization and structural adjustment are among the newer programs. But considering "national strategy" whatever the government calls so is naively. In fact, before this one must examine whether modern sate-nation is formed in a given society. What are the effects of social cleavages from one hand and the gaps between state and society from another on the development strategy formulation? In this essay, I will try firstly to criticize state-centered theories and by showing their defections I will apply a more inclusive approach, Olin Wright's theory, which analyses multifaceted relations between state-society and social cleavages. In doing so I will not be mechanical but I will consider Iranian particularities.
  • H. Seifzadeh Page 81
    Due to the prevalence of alien Arabized Greek and Western modernism, this scholar has risked to speculate upon a chronic political problematic, unfolded in terms of mobocratic emotionalism. In a preliminary attempt, this scholar has attempted to ponder on this problematic. Beyond this analytical attempt, this scholar has also attempted to speculate on a construct, assumed to represent the moral culture of Iran.
  • Ali Reza Sadr Hussaini Page 121
    From view point of some shia jurisprudents in the absence of the immaculate Imam, nobody have the right to enforce the Islamic law like Hudud. This paper tries to explain that in the absence of immaculate Imam, if an illegitimate government took over the Islamic society, they had the same rights and duties of legitimate goverment. For instance, they should do their best to conduct Islamic law and they are allowed to collect the task and spend it in favour of society.
  • Homeira Moshirzadeh Page 153
    The US invasion against Iraq has been regarded as a turning point in the foreign policy of the United States as well as a salient event in international politics. It is argued that the invasion represents a shift in American foreign policy from a hegemonic to an imperial one. Although the US policy shift faced significant negative reactions all around the world, it was, at least for a while, celebrated inside the United States. The important question here is about the way in which such a shift became possible in US foreign policy making. This article discusses the constitution of this policy ithin an appropriate discursive context inside American polity as well as the US public. The main argument here is that the successful articulation of a few discourses provided the context for the possibility of such a shift. Liberalism, exceptionalism, and national security as the basic discourses constituting US identity and interests included elements the articulation of which could legitimize the change in foreign policy. What made Iraq as a ‘legitimate’ target of the new foreign policy was a securitization discourse that represented it as a rogue dangerous actor in world politics that would directly threaten the United States. It is concluded that despite the realization of the new foreign policy there are other discourses and sub-discourses in the US that may pave the way for resistance against its persistence.
  • Seyed Ahmad Movassaghi Page 191
    The relationship between individuals and groups and nation is basicly for meeting needs, deficiencies and shortages that they have naturally. In order to reach to this developmental goal and the realization of, and increasing, capacities, wealth, wel fare, peace and coexistence, modern people and societies by means of reason and societies by means of reason and societies by means of reason and science and with specialized division of labour and free exchange of word and goods and productive compelition and dialogue and negoliation and compromise at both national and international levels cooperate with each other, In fact, as this article seeks to explain it, the context of peace and mutual understand ding and dialogue and " dialogue and development" Compromise leads to development, but the context of war and violence and tension leads backwardness and decline.