فهرست مطالب

فصلنامه سیاست
پیاپی 1 (بهار 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/02/11
  • تعداد عناوین: 6
|
  • فرشته اتفاق فر صفحه 1
    این مقاله پیرامون تلاش های دیپلماتیک سیدضیاءالدین طباطبایی می باشد که در راس یک هیات رسمی از سوی دولت ایران در سال 1298 (هجری شمسی) به منطقه قفقاز اعزام شده است. این هیات بلندپایه دیپلماتیک زمانی به قفقاز اعزام شده است که منطقه در تب و تاب تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی به سر می برد. امپراتوری بزرگ روسیه همسایه شمالی ایران و یکی از نیرومندترین قدرت های جهانی به سرعت در حال فروپاشی است. جنگ جهانی اول (1293-1297 هجری شمسی) به همراه جنگ های دیگری که با سایر قدرت های اروپایی از نیمه دوم قرن نوزدهم در امپراتوری روسیه اتفاق افتاده، زمینه های اضمحلال آن قدرت را به همراه آورده است. انقلاب اکتبر (1296) روند این فروپاشی را تسریع می نمود. این انقلاب روسیه را در ورط? یک جنگ داخلی تمام عیار میان نیروهای موافق و مخالف انقلاب گرفتار ساخته. در اثناء این تحولات حکومت ایران هیاتی را به ریاست سیدضیاءالدین طباطبایی به منطقه قفقاز اعزام می دارد. هدف هیات رسیدگی به وضعیت ایرانیانی است که در نتیجه انقلاب روسیه در منطقه قفقاز گرفتار شده اند. اما جدای از این هدف، سیدضیاء تلاش می نماید تا شاید مجددا پیوندهایی میان ایران و مناطق قفقاز بالاخص آذربایجان به وجود آورد. تضعیف چشمگیر قدرت روسیه این انگیزه را در برخی مقامات ایرانی به وجود می آورد که شاید بتوان پیوند با ایران را در قالب یک فدراسیون جایگزین پیوند این مناطق با روسیه نمود.
    کلیدواژگان: سید ضیاء الدین طباطبایی، قفقاز، ایران، انقلاب اکتبر، روسیه، دیپلماسی، جنگ جهانی اول، ناسیونالیزم، قاجاریه
  • احمد دوست محمدی صفحه 21
    با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، موج جدیدی از تجدید حیات اسلام، سرتاسر جهان اسلام را در برگرفت. این موج به ویژه در سرزمین فلسطین، از قدرت تعیین کنندگی بیشتری برخوردار بود، به طوری که در عرض مدت کوتاهی موقعیت سیاسی و ارکان رژیم اشغالگر قدس را به لرزه انداخت. در چنین شرایطی، حامیان و هم پیمانان رژیم صهیونیستی در غرب و برخی از رهبران و سران سرسپرده و سازشکار آنان در منطقه، به یاری این رژیم شتافته و با ارائه طرح های صلح خاورمیانه، تلاش های همه جانبه ای را برای تثبیت موقعیت این رژیم و تامین امنیت آن در منطقه حساس و استراتژیک خاورمیانه آغاز کردند. با این وجود، امروز، پس از قریب به سه دهه تلاش، هدف دستیابی به یک صلح پایدار در منطقه، بش از گذشته، دور از دسترس است. سئوال اساسی ما این بود که چرا این تلاش ها نتیجه نداده است؟ریشه این ناآرامی ها را باید در کجا جستجو کرد؟ مطالعات و بررسی ها به روشنی حاکی از این است که کشمکش ها و جنگ های خاورمیانه ریشه در خلق و خوی نژادپرستانه، توسعه طلبانه و سلطه جویانه رژیم صهیونیستی اسرائیل دارد که خود برگرفته از تعالیم و دستورات تورات تحریف شده، تلمود و پروتکل های زعمای صهیونیسم می باشد و صلحی که اسرائیل از آن دم می زند، یک صلح واقعی نیست. بلکه صرفا ترفندی است برای ادامه حیات تحمیلی خود در منطقه در جهت اجرای سیاست اشغال و انقراض نسل اعراب مسلمان. لذا با وجود رژیم جعلی اسرائیل، دستیابی به صلح پایدار در منطقه، یک ایده خیالی است
    کلیدواژگان: صلح، خاورمیانه، فلسطین، اسرائیل، تورات تحریف شده، تلمود، پروتکل های دانشوران صهیون، صهیونیسم، نژادپرستی، پیمان شکنی، توسعه طلبی، سلطه جویی
  • داود فیرحی صفحه 77
    روش شناسی یک علم ابزاری است که به اعتبار شرایط امکان آن، از دو جهت محدودیت دارد: 1. نسبت با نوع معرفت شناسی؛ 2. نسبت با ماهیت موضوع. بنابراین، می توان گفت که معرفت شناسی ها، جهان بینی ها و، به طور کلی، نظام دانایی در هر تمدنی، مبنای روش اندیشه و زندگی یک قوم به طور عام، و زندگی سیاسی آنان به طور خاص، را تشکیل می دهند. دانش سیاسی دوره میانه اسلام نیز از نظام معرفتی ویژه ای پیروی می کند و البته اندیشه در باب امر سیاسی در دنیای اسلام هم بر مبنای همان نظام عام دانایی استوار است. این دانش دارای ویژگی هایی همچون نظام فطرت، ضرورت وحی و نبوت، بنیاد شرعی عقل و فلسفه، بنیاد عقلی و فلسفی شریعت، جهان نص، تقدیم نص و رواج فقه سیاسی می باشد. در این مقاله به اجمال، به این دو نکته، یعنی نسبت روش شناسی اندیشه سیاسی دور? میانه اسلامی با معرفت شناسی از یک سو، و با ماهیت موضوع سیاست از سوی دیگر، اشاره شده و تلاش کرده ایم نتایج منطقی این نوع از نسبت و رابطه را در عمل سیاسی مسلمان دور? میانه تحلیل کنیم
    کلیدواژگان: اندیشه سیاسی اسلام، روش شناسی، معرفت شناسی، اسلام دور میانه، سلطنت اسلامیه
  • فردین قریشی صفحه 109
    این‎مقاله بدنبال یافتن پاسخ این پرسش است که متفکران جوامع اسلامی تا چه حدی «درست» و «سنجیده» می‎اندیشند. از همین رو ابتدا معیار «درست و سنجیده اندیشی» مورد بررسی قرار گرفته است. این معیار ناظر بر «آزاد اندیشی» و «رهایی از قیمومت‎های مختلف» در مقام اندیشه‎ورزی است و راه تحقق آن «تجربه‎گرایی» و تکیه بر «داده های عینی» به عنوان مبنای داوری است. در واقع انسان اندیشه‎ورز در صورت محرومیت از این ویژگی به «بحران عقلانیت» گرفتار خواهد آمد و عقل او در شناخت واقعیات راه به خطا خواهد پیمود. بعد از روشن ساختن این معیار سعی شده است با استفاده توامان از روش قیاس و روش شبه آزمون، در خصوص شیوه اندیشه‎ورزی دسته های مختلف متفکران جوامع اسلامی که شامل سنت‎گرایان، تجددخواهان و نوگرایان دینی است، داوری شود. حاصل کار عبارت از این است که هر سه جریان فکری جهان اسلام با «درست و سنجیده اندیشی» فاصله دارند و به همین لحاظ در اسارت «بحران عقلانیت» قرار گرفته‎اند. از حیث میزان آسیب‎پذیری در برابر این بحران نیز سنت‎گرایی بیشترین میزان تاثر و نوگرایی دینی کمترین میزان تاثر را از خود نشان می‎دهد و جریان تجددخواهی نیز در مابین این دو قرار گرفته است
    کلیدواژگان: بحران عقلانیت، سنت گرایان، تجددخواهان، نوگرایان دینی، جوامع اسلامی
  • مسعود کاشانی صفحه 135
    با اشغال ایران در جنگ جهانی دوم از سوی متفقین در شهریور 1320، مبارزه برای بیرون راندن اشغال گران آغاز شد وپس از یک دهه مبارزه سرسختانه، نهضت ملی ایران در واپسین روزهای اسفند 1329 به پیروزی رسید. هر چند این نهضت همه عوامل پیروزی نهایی و رسیدن به هدف های خود در زمینه برگزاری انتخابات آزاد و اجرای قانون ملی کردن صنعت نفت را در اختیار داشت ولی ملت ایران گرفتار توطئه های انگلستان برای ناکام ساختن این نهضت بزرگ مردمی گردید. انگلیسی ها توانستند با جاسازی عوامل نفوذی خود در پست های کلیدی و مداخله غیر آشکار در امور داخلی ایران، اتحاد ملت ایران را از هم گسیخته و زمینه فروپاشی این نهضت را فراهم آورند. آنچه دراین میان دارای اهمیت است شناخت مکانیزم مداخله بیگانگان در امور داخلی کشورماست که به مراتب از اشغال گری یا کودتای نظامی خطرناک تر می باشد. این مکانیزم در این مقاله مورد بررسی تاریخی ومستند قرار گرفته و نشان داده شده است برخلاف روایت مشهور، در مرداد ماه سال 1332 هیچ یک از واحدهای نظامی ارتش دست به حرکت نظامی یا کودتا علیه دولت رسمی کشور نزدند. زیر پاگذاردن اصل تفکیک قوا، به سستی کشیدن مجلس شورای ملی و انحلال آن، وارد کردن مصنوعی حزب توده به صحنه سیاسی کشور، برقرار کردن سانسور کامل اطلاعاتی، به بن بست کشیدن اقتصاد کشور و گسترش فقر عمومی پدیده های خطرناکی بوده اند که دریک برنامه ریزی دقیق در خلال دوسال و چند ماه پیروزی و ناکامی این نهضت از سوی انگلستان در کشورما به مورد اجرا گذارده شده اند. سیاست های بیگانه در پرتو این مداخله ها و توطئه های ویران گر توانسته اند نفت ملی شده ایران را باردیگر به کنترل خویش درآورده و ملت ایران را از آزادی و دموکراسی محروم نمایند
    کلیدواژگان: مداخله در امور داخلی کشورها، مکانیزم مداخله در امور داخلی کشورها، نهضت ملی ایران، براندازی، انحلال مجلس
  • حمیدرضا ملک محمدی صفحه 201
    نظریه انتخاب عمومی از جمله نظریه های حوزه اقتصاد سیاسی است که بحث از دولت را نه در عرصه جست و جوی خاستگاه این نهاد و ریشه های آن، بلکه در میدان عملکردهای دولت و توان آن از دو نگاه واقعی و صوری، مورد کند و کاو قرار می دهد. نقطه تمرکز این بحث، انسان اقتصادی یعنی انسانی از منظر دانش اقتصادی است که موجودی منطقی و ناظر به منافع خویش بر پایه تحلیل هزینه – فایده می باشد نظریه انتخاب عمومی نگاهی به کاردکردهای این انسان در چارچوبی دولتی – دیوانی دارد.
    کلیدواژگان: اقتصاد سیاسی، سیاست، دولت، دیوانسالاری، انتخاب عمومی
|
  • Fereshteh Etefaghfar Page 1
    The end of the first world war witnessed the disintegration of the Russian Empire. The October Revolution (1917) helped the disintegration and engulfed Russia in a bitter civil war. These developments persuaded the Iranian leaders in 1920 to send a high level delegate to Caucasia. The mission was headed by Seyyed Ziaeddin Tabatabaie who at that time was a radical nationalist journalist and held no official diplomatic post. The paper tries to explore Seyyed Zia’s attempts during this mission. Seyyed Zia is mainly remembered in Iran for his role in the famous military coup in 1921 which brought ultimately the down fall of the Qajar Dynasty and the establishment of the Pahlavy Dynasty.
  • S. A. Doost Mohammadi.Ph.D Page 21
    With the victory of Islamic Revolution in Iran, a new and powerful wave of Islamic revival crossed the entire world of Islam.This wave in the Middle East, in general, and in the land of Palastine, in particular, was more overwhelming and more decisive. So that, within a short priod of time, shaked the very foundation of the occupying regime of Isreal.Under These circumstances, the allies and advocates of Isreal in the West and their hand-picked and compromising agents in the region, started out a hard and sustained efforts to save Isreal through peace plans. Nevertheless, today, after almost three decades of multidimensional efforts, the goal of attaining a sustained peace in the Region stayes out of reach more than ever.The main question was that why all threes efforts have failed? What is the major cause of the ever – lasting instability and restlessness in the region? Our studies and investigations clearly show that the conflicts and the wars in the Middle East are originated from the racial, expansionist and imperialistic characteristics of Zionist regime of Isreal which, in itself, are rooted in the teachings and dictates of the deviated Old Tastament, Talmud and the Protocols of the Learned Elders of Zion. So, the peace plans of Isreal are not real, reather, they are merely an imposture to perpetuate its imposed entity in order to continue its policy of occupation and genocide of the primary and principal inhabitants and holders of the land of Palestine, that is, the Muslim Arabs.Therefore, with the existence of the fabricated regime of Isreal, achievement of a long lasting peace in the Region seems a Utopian idea.
  • Davood Feirahi Page 77
    Methodology is an instrumental science, which, because of its conditions of existence, has two types of limitations: (1) its relationship with epistemology, (2) its relationship with the nature of the subject matter. Thus, once can say that epistemologies, worldviews and, in general, regimes of knowledge in any civilization form the foundation of a nation’s thought and life in general and their political thought in specific. The political knowledge of the Islamic midieval age, too, follows from a specific epistemological regime on which is founded the thought over the political in the Islamic world as well. This knowledge is characterized by human nature (fitrat), the necessity of revelation and prophethood (nabowwat), the religious foundation of reason and philosophy, the rational and philosophical foundation of shariá, the world of text (nass), the priority of text and the expansion of political fiqh. This paper briefly deals with the relationship of the methodology of the Islamic midieval age political thought and epistemology on the one hand and the nature of the politics on the other hand, trying to analyze the logical implications of this type of relationship in the political acts of the Muslims in the middle era.
  • Fardin Ghoreishi Page 109
    This article seeks to reveal the extent of "correct thinking" among contemporary thinkers of Muslim societies. Following this purpose, "free thinking or thinking free from any mandatory powers" has been introduced as an indicator for the correct thinking. Also "the experimental approach" is introduced as a method to reach this theoretical freedom. Based on the above mentioned theoretical framework, the type of thinking among the main thinking groups of Muslim societies i.e. Traditionalists, Modernists and Islamic Reformists, has been considered. This consideration shows that the each of these groups has distance from "correct thinking". However the extent of this problem is different among them. The most vulnerable group is traditionalists and the least one is Islamic reformists. This situation leads these three groups to" Rationality Crisis" that is one of the most important problems in Muslim world.
  • S. Mahmoud Kashani Page 135
    The military aggression of alied Forces against Iran during the Second World War escalated a momentous campaign Which led to the victory of Iranian National Movement. A decade of ceaseless concerted efforts made it tremendously popular with the people hence highly successful. This Movement had all the potential elements to achieve it,s goals with regards to holding free elections and enforcement of the law of nationalisation of oil industry. however the iranian nation were subject to british conspirecy to stamp out national Iranian Movement. The British Government engaged with a direct interference in internal affairs of Iran by her domestic Pawns to destroy this Movement. Notwithstanding, the claim concerning the so called "Coup", There were no action from military units of army aginst mossadegh,s governement. Violation of Separation of Powers, getting the full authority from parliament through intimidation of MPS, weakening and the dissolving of the Parliament, to give a free hand to the commusist party in the political arina, to lead to bankruptcy the national economy through creating a deadlock in oil issue, intentionally leaving the people in the dark concerning the unfolding events, were the real causes of defeat of national movement of Iran.
  • Hamid Reza Malek Mohammadi Page 201
    Public Choice Theory as an almost old view which has become far more prevalent recently, put the economic man in the center of its attentions. This man, once put in the political Sphere, often respond to the economic incentives presented by a cost-benefit analysis and his political and bureaucratic decisions are the Immediate consequences of this economic prospect. This article tries to clarify the Situation mentioned above