فهرست مطالب

رشد فناوری - پیاپی 14 (بهار 1387)

فصلنامه رشد فناوری
پیاپی 14 (بهار 1387)

  • 98 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1387/11/15
  • تعداد عناوین: 10
|
  • سخن نخست
    صفحه 1
  • مهندس عباس خمسه، رضا رادفر صفحه 2
    در سالهای اخیر، اهمیت و نقش شرکتهای کوچک و متوسط در کش‍وره‍ای صنع‍تی و کشوره‍ای در ح‍ال ت‍وسع‍ه رو ب‍‍ه افزایش بوده و به دلیل ظهور فناوری های نوین در تولید و ارتباطات، تحولاتی در روش های تولید، توزیع و ساختار تشکیلاتی بنگاه ها پدید آمده است. در همین راستا اهمیت واحدهای کوچک و متوسط سیر فزایندهای پیدا نموده است. کشورهای پیشرفته و تازه توسعه یافته به منظور تضمین رقابت در بازار آزاد و جلوگیری از انحصار شرکتهای بزرگ، همیشه راهبردها و سیاستهای ویژهای را برای ارتقای صنایع کوچک و متوسط و تسهیل ورود شرکتهای کارآفرین در عرصه اقتصادی اتخاذ نموده اند.
    شبکه به گروهی از شرکتها اطلاق می شود که در رابطه با پروژه خاصی با هم همکاری دارند و از تخصصیکدیگر به منظور غلبه بر مشکلات معمول و روزمره و دستیابی به راندمان بهتر استفاده میکنند. شبکه ها به عنوان بستر و موقعیت قوی در مبحث تجارت جهانی مطرح هستند و از دهه 90 نیز در حوزه تجارت نوین و مساعدت در ایجاد نوآوری ها در شرکتهای کوچک و متوسط شدیدا مورد توجه قرار گرفتند. از آنجا که شرکتهای کوچک و متوسط مشکلات و فرصتهای مشابه دارند، یک خط مشی شبکهای مشابه، تسهیلات شبکهای متناسب با ضرورتها و نیازهای شرکتهای کوچک و متوسط فراهم میکند. همچنین خوشهسازی و شبکهسازی شرکتهای کوچک و متوسط به عنوان یک منبع مهم اطلاعاتی و ایدهسازی برای نوآوری های فرایند و تولید است. از سوی دیگر شرکتهای کوچک و متوسط مرتبط با هم میتوانند R&D منسجم داشته باشند که هزینه کلی آن از مجموع هزینه های R&D شرکتهای کوچک و متوسط به تنهایی و جداگانه کمتر است. همچنین توسعه محصول، بهبود فرایند، مشاوره های مشترک و هماهنگی در بهبود فرایندها در شرکتهای کوچک و متوسط قرار گرفته در نظام شبکهای بسیار ثمربخشتر از فرایند و مشاوره برای شرکتهای کوچک و متوسط مجزا از هم است. اخذ گواهینامه های استاندارد و کدهای مربوط برای تشکیلات شبکهای آسانتر و کمهزینهتر است. همچنین شبکه های آموزشی، امکان دسترسی به منابع آموزشی منسجم و مستمر را برای کلیه شرکتهای کوچک و متوسط در شبکه فراهم میآورد. به طور کلی منافع ناشی از تشکیل شبکه شرکتهای کوچک و متوسط میتواند نیاز شرکتها را در ارتباط با ورود به عرصه رقابت جهانی مرتفع نماید.
    در این مقاله سعی داریم تا ضمن بررسی نقش شبکه سازی R&D در میان شرکتهای کوچک و متوسط، به چالشها و فرصتهای حاصل از آن بپردازیم. همچنین به منافع و عواید خوشه سازی و شبکه سازی میان شرکتهای کوچک و متوسط پرداخته و خلق ارزشهای حاصل از شبکه سازی R&D در موفقیت و پیشرفت شرکتهای کوچک و متوسط در بازار رقابت را مورد تحلیل قرار خواهیم داد.
    کلیدواژگان: شرکت های کوچک و متوسط، خوشه، شبکه سازی
  • مهندس احمد موسایی صفحه 13
    امروزه، ضرورت پرداختن به مقوله تحقیق و توسعه در کشورمان ایران، بیش از پیش و فراتر از کشورهای توسعه یافته احساس میشود. اگر هدفمندتر به تحقیقات پرداخته شود، میتواند راهگشا باشد. تحقیق و توسعه تنها مزیت رقابتی شرکتهای امروزی است و تنها شرکتهایی پایدارند که تحقیق و توسعه در آنها نهادینه شده باشد.
    بنابراین این مقاله به توسعه مدلی جهت هدفمند نمودن فعالیت مراکز تحقیق و توسعه در کشور و افزایش کارایی و اثربخشی اینگونه مراکز میپردازد. با اجرای گام به گام چنین الگویی، سازمان تحقیق و توسعه میتواند اطمینان حاصل نماید هر ایدهای که خلق می شود به شرط آنکه یک فرصت باشد، در مسیر مدون و برنامهریزی شدهای برای رسیدن به بازار قرار میگیرد و در نتیجه جایگاه طرحهای پژوهشی در سازمان تحقیق و توسعه کاملامشخص است. ضمن اینکه شاخصه مهم و بارز الگوی مذکور، وجود برنامه هایی جهت بازاریابی، تحقیقات بازار و تجاریسازی ایده خلق شده است تا انباشتی از دانش در سازمان های تحقیق و توسعه اتفاق نیفتد که از قبل هیچگونه تفکری در خصوص کاربردی و عملی نمودن آنها وجود نداشته است.
    کلیدواژگان: مراکز تحقیق و توسعه، راهبرد، نقشه راه، تحقیقات بازار، بسته فناوری، تجاری سازی
  • رضا قادری صفحه 22
    با توجه به تاثیرات گرایش عمومی جهانی شدن در اقتصاد و روابط اجتماعی، توجه حکومتها به موضوع انتقال فناوری در حال گسترش بوده و به همین دلیل شاهد تاسیس و حمایت انواع مختلفی از سازمان های ملی برای اهتمام به این موضوع هستیم. بررسی ها حاکی از آن است که این گونه سازمانها با چالش های گوناگونی در ایفای نقش خود مواجه هستند. بخشی از این چالشها ناشی از عدم هماهنگی بین توقعات کارکردی و ساختار و توان سازمانی است. این امر بیش از هر چیز معلول نگاه کلیشهای و تجزبهناپذیر به موضوع انتقال فناوری است. در این نوشتار سعی شده تا با تجزیه موضوع، به تبیین انواع کارکردهای مورد نیاز و سازمان های متناسب با آن مبادرت شود.
    کلیدواژگان: انتقال فناوری، ارزش گذاری فناوری، کانال انتقال فناوری، نقطه تعادل منافع، سازمان ملی انتقال فناوری
  • سعید صمدی، مهندس امین کلاهدوزان، مهندس مریم اسفندیاری صفحه 27
    امروزه یکی از مهمترین عوامل افزایش توان رقابت اقتصادی کشورها، توجه به توسعه فناوری است. این موضوع به این دلیل است که در اقتصاد دانشمحور، سهم قابل توجهی از ارزش افزوده فعالیتهای اقتصادی، از فعالیتهای مبتنی بر دانش کسب میشود. از طرفی بخش مهمی از توان علمی و فناوری کشورها در توسعهء صنایع و خدمات با فناوری برتر تجلی می یابد و رشد و توسعهء صنایع با فناوری برتر به شدت متاثر از جریانهای نوآوری و ابداع و فعالیتهای تحقیق و توسعه است. مشخص شده است، اکثر فعالیتهای اقتصادی نوآور و فناور که به نتایج قابل توجهی دستیافتهاند، در مناطق خاص جغرافیایی به صورت خوشهای متمرکز گشتهاند.خوشه های فناوری میتوانند در ایجاد و جهتدهی به جریانهای نوآوری و فناوری نقشی اساسی ایفا کنند. در این مقاله سعی می شود علاوه بر مروری کلی بر مفاهیم اساسی، عناصر تشکیل دهنده و الزامات خوشه های فناوری1، الگویی منطبق با شرایط و داشته های کشور ایران برای بهرهگیری از این ساختار در تجارت فناوری و دستاوردهای تحقیق و توسعه ارائه شود.
    کلیدواژگان: تجارت فناوری، اقتصاد دانش محور، خوشه فناوری
  • بیتا فرامرزپور دارزینی، نسرین خاندان صفحه 34
    تعریف ارائه شده از سازمان همکاری و توسعه اقتصادی از R&D شامل کار خلاقی است که بر پای های نظامیافته انجام میشود، تا گنجینه دانش علمی و فنی حاصل از آن، به منظور ابداع کاربردهای جدید، مورد بهرهبرداری قرار گیرد. قبل از جنگ جهانی دوم تنها معدودی از مؤسسات خصوصی و خدماتی، تحقیقاتی برای صنایع انجام میدادند. اما فعالیتهای R&D زمان جنگ به سرعت پیشرفت کرده و حجم پیچیدگی های واحدهای R&D افزوده شدند که در نتیجه بهبود فزاینده محصولات جدید را همراه داشت. درجه اهمیت به R&D و حمایت دولتها و سهم R&D از GDP نشان دهنده درجه توسعهیافتگی کشورها است. برای بررسی بهتر جایگاه R&D در ایران و درجه همافزایی شبکهای آن در این گزارش ابتدا مطالعات کتابخانه ای صورت گرفت و الگوهای حمایتی چند کشور توسعهیافته مورد بررسی قرار گرفت که همه آنها حاکی از ایجاد شبکه و ارتباط بین واحدهای R&D در بخش دولتی و خصوصی همراه با ارتباط صنعت و دانشگاه است و ایجاد ارتباط و همافزایی شبکهای در کشور ما میتواند به بهترین نحو در قالب تقویت پارکهای علم و فناوری عملی گردد. سپس وضعیت R&D در صنایع استان کرمان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نظرات مدیران درصد بالایی از آنها به R&D اهمیت داده و به ایجاد آن اقدام نمودند و آن را مؤثر در سودآوری و خلق ارزش میدانستند. اما نکته مهم در پایان همه مطالب نشان دهندهء لزوم حمایت حساب شده دولت از R&D و عملیاتی شدن نتایج و زمینهسازی جهت شبکهای شدن فعالیتهای R&D است.
    روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله توصیفی است. در این مقاله ابتدا به مطالعات کتابخانه ای پرداخته و مطالبی راجع به مفهوم، تاریخچه، مزایا و مشکلات R&D از سایتهای مرتبط دریافت نموده و سپس با شناسایی واحدهای کوچک و متوسط در سطح استان کرمان و مراجعه مستقیم و تکمیل پرسشنامه ارتباط بین واحد R&D و خلق ارزش در آنها را بررسی و به تجزیه و تحلیل نتایج و ارائه پیشنهادات عملی پرداختهایم.
    کلیدواژگان: تحقیق و توسعه، بنگاه کوچک و متوسط، خلق ارزش، ارزش آفرینی شبکه ای
  • مهندس پریا دولتیابی، عبدالله آقایی صفحه 47
    در این مقاله، پس از بررسی مفهوم پارک فناوری، کاربرد و ضرورت پارک فناوری مجازی برای کشور، بررسی شده است. با در نظر گرفتن معیارهای موفقیت پارک فناوری مجازی و مدلی ارائه شده برای این پارک در ایران که الزامات آن نیز مورد بررسی قرارگرفتهاند - نقاط قوت و ضعف، تهدیدها و فرصتهای پیشروی پارک فناوری مجازی در ایران در قالب یک تحلیل SWOT شناسایی شده اند. در پایان نیز، با توجه به تحلیل ارائهشده، موارد کلیدی دارای اولویت برای توسعه پارک فناوری مجازی در ایران، جهت استفاده متولیان و دستاندرکاران برنامه ریزی توسعه این پارکها در کشور، ارائه گردیدهاند.
    کلیدواژگان: پارک فناری، پارک فناوری مجازی، تقاضا، عرضه، زیرساخت، محیط توانمندساز، تحلیل SWOT، برنامه ریزی راهبردی
  • سیدحبیب الله طباطباییان، امید مجد صفحه 55
    این مقاله ضمن مرور مفاهیم مرتبط با راهبرد فناوری، توضیحاتی در زمینه رویکرد فرایندگرایی ارائه مینماید. همچنین درخصوص تقابل راهبرد فناوری و راهبرد کسب و کار و جایگاه هر یک در برابر دیگری، دیدگاه های مختلف را دسته بندی نموده و به تشریح دو دیدگاه میپردازد. سپس ضمن بررسی خصوصیات نگرشهای مختلف در تدوین راهبرد فناوری به ویژه رویکرد منبعمحور، مدلهای مطرح مبتنی بر این رویکرد را معرفی و تشریح مینماید. در انتها مدلهای مذکور بر اساس گامهای تدوین راهبرد فناوری، سطح مورد استفاده، تصمیمات کلیدی در راهبرد فناوری و توجه به فناوری محصول یا فرایند، در قالب یک جدول با یکدیگر مقایسه شده اند.
    کلیدواژگان: راهبرد فناوری، فرایندگرایی، رویکرد منبع محور، مدل های منبع محور
  • امیرعلی بینام صفحه 74

    علی القاعده نقشه جامع علمی کشور باید نقش اساسی را در تحقق سند چشم انداز کشور ایفا کند. اولین گام در این زمینه تحلیل سند چشم انداز بود که بر اساس آن بتوان نقشه ای را تدوین کرد که به سند چشم انداز کمک کند. اگر کلمه به کلمه به سند چشم انداز توجه کنیم حدود 52 فاکتور دارد که هر کدام برای خود، معنایی دارد که اینها به 42 دسته تقسیم شده است. به عبارتی 42 هدف در سند چشم انداز وجود دارد که باید به آنها دست یافت. هدف بعدی این است که دیدگاه های مهندسی که دیدگاه های روش شناسانه هستند با دیدگاه های ناشی از علوم انسانی که کلی نگری است تلفیق شوند و حتما روش شناسی وجود داشته باشد که از نقشه چه می خواهیم و دیدگاه نسبت به نقشه به شکل کلی نگری باشد. نقشه بر اساس دید فلسفی حرکت شامل شش عنصر است. یعنی در یک حرکت باید شش عنصر مدنظر قرار گیرد که این حرکت تحقق پیدا کند.
    اولین و دومین عنصر بحث مبدا و مقصد حرکت هستند، یعنی باید بدانیم از کجا شروع می کنیم و به کجا می رویم. دو عنصر بعدی که خیلی هم مهم هستند زمان و مسافت حرکت هستند. یعنی باید بدانیم در چه مسافتی و در چه زمانی باید مسیر را طی کنیم؟ این دو عنصر دوم برای ما بستر حرکت را مشخص می کنند. با توجه به زمان و مسافت موجود، مسیر و وسیله حرکت مشخص می شود. در حرکت های مفهومی هم به همین شکل است، یعنی با توجه به زمان و مسافت، مسیر و وسیله حرکت تعیین می شود که این بحث فلسفی است.
    موارد پنجم و ششم مورد بحث فاعل و موضوع حرکت است. یعنی چه کسانی این مسیر را طی کنند و باید روی چه موضوعاتی این حرکت انجام شود. این نگاه فلسفی و کلی نگری است. تلا ش شده است دیدگاه های مقام معظم رهبری در این 6 عنصر پیاده شوند و بر این اساس به این سوال پاسخ دهیم که نقشه علمی چیست و چه باید باشد. چیزی که از این مفاهیم استنباط می شود این است که نقشه علمی قطعا«باید یک plan به ما بدهد به این معنا که برای20 سال بعد مقصد حرکت چیست؟ دوم مبدا حرکت است که باید وضعیت موجود را شناسایی کنیم و یک نقشهای را هم از map نیاز داریم. سوم اینکه این نقشه باید مسیر حرکت را هم مشخص کند، بنابراین یک Road map هم نیاز است. پس در نقشه جامع علمی کشور سه نوع طرح لازم است که عبارتند از: plan، map و map Road برای ترسیم plan که مسیر را مشخص کند روش شناسی توسعه این است که در ابتدا بررسی شود که چه فناوری هایی موجب توسعه علم می شود و یک روش شناسی توسعه داده شود. یک ساختار ماتریسی که در آن فناوری ها به سند چشم انداز عرضه شوند و بعد حوزه های فناوری و بعد اهمیت هر کدام را مشخص کند، نیاز است.

  • خلاصه مقالات به زبان انگلیسی
    صفحه 97
|
  • Reza Radfar, Abbas Khamseh Page 2
    In the recent years, importance and the role of small and medium enterprises was on the increase in industrial and developing countries. With the appearance of modern technology in the production and communications, some transitions have been created in the ways of production, distribution and organizational structure of agencies, and in this regard the importance of small and medium units has been found an upward movement. Developed countries and recently developed ones, have always applied special policies and strategies for improvement of small and medium industries and facilitating of enterprises entrance in the economical arena. They have applied those strategies for the competitions guarantee in the free market and restraint of big companies’ monopolization. Networking is referred to groups of enterprises which have cooperation in the special project with each other, and are using their own specialties for overcoming the usual and common difficulties, and gaining access to better efficiency. Networks are propounded in the universal trading subjects as a strong situation and condition, and have considered in the modern trading realm since 90s. Its importance as assistance in the creation of innovations in small and medium enterprises has been considered increasingly. Because small and medium enterprises have similar bonds, difficulties and opportunities, so they are providing the same networking policy strategy, the suitable networking facilities that are proportional with necessities and requirements of small and medium enterprises. Furthermore, clustering and networking of small and medium enterprises are considered as an important informational source and ideas creation for the process and productions innovations. On the other hand, the related small and medium enterprises can have the continual research and development, in which total sum of expenses is less than the research and developments expenses of each one solitarily and separately. In addition, products development, process recovery, common consultation and coordination in the process recovery of small and medium enterprises, which have been located in the networking discipline, are more fruitful than the processing and consultation of the distinct small and medium enterprises. Adoption of standard certificates and their related codes for the networking organizations is more accessible and cheaper. Also the instructional networks are providing this possibility, for accessing to the continual educational sources, for all small and medium enterprises in the networks. And finally advantages which obtained from the formation of small and medium enterprises networks can fulfill their needs in relation to their entrance to the universal competition arena. In this essay it was tried to consider the role of research and development networking among the small and medium enterprises and study the opportunities and problems which obtained from that. Furthermore, we will discuss the advantages and benefits of clustering and networking among the small and medium enterprises. The creation of values which obtained from research and development networking in the success and development of small and medium enterprises in the competition market will be analyzed too.
  • Ahmad Mousaei Page 13
    Nowadays, pay attention to research and development in Iran (our country) is more important than previous and especially more than developed countries. If Research is being directive it could be solvent for most of the disaster. In the current companies R&D is the merely competitive advantage and only organizations could be sustainable that have installed R&D. Hence this paper aim to develop a directive model for R&D centers in Iran to improve efficiency and effectiveness of such centers. Through Step by step executing of such model, R&D organization could be certain that each of their ideas (if being opportunity) will locate in a directive and default road to arrive the market. This will lead to a clear position to research plan in the R&D organization. The important characteristic of the model is that Market research, marketing, and commercialization are some of the stages of that which lead to inhibit of accumulation of no applicable knowledge in R&D organization.
  • Reza Ghaderi Page 22
    Due to the effects of globalization on the economy and social relations, governments pay more attention on the issue of technology transfer. This is why the rapid formation and boost for support of existing national technology transfer institutions is witnessed on the regular basis. Reviews state that these kinds of institutions are facing various challenges. One of the basic challenges is due to the mismatch between the expectations and the structure of the institution. This problem by itself is caused by the global viewing on the problem. In this essay the technology transfer problem will be decomposed and different parts will be discussed to determine appropriate structure of national institutions.
  • Saeed Samadi, Amin Kolahdoozan, Maryam Esfandiary Page 27
    According to definition, knowledge based economic development is creating value in society by means of wisdom, knowledge and technology. Some infrastructures for commercializing research outcomes and facilitating technological exchanges are required in order to form a system for getting to this point In other hand, Technology Clusters are geographic concentrations of interconnected knowledge-based and innovative companies who work closely with each other, local suppliers, infrastructure providers, educational institutions, and other relevant agencies. Cluster-based development is based on the premise that a company (and their region) can realize higher levels of competitiveness when it looks beyond its own limited capacity and strategically partners with other companies and support institutions to address challenges and solve problems that it is unable to solve when operating as an isolated entity. It is an approach that encourages companies who compete to come together and identify ways in which they can cooperate to their mutual benefit This paper, with a review to basic concepts, presents the main components and requirements of technology clusters along with a compatible model to use it more effectively for commercialization of technology and R&D outcomes in Iran.
  • Bita Faramarzpour Darzini, Nasrin Khandan Page 34
    The organization economic co-operation and development (O.E.C.D) gives the definition of R&D as a creative work which is done based on systematic structure in order to find new usage out of technical and scientific resulted knowledge. Before the Second World War, only a few non-governmental institutions did research about industries. But at the time of the war, the R&D works developed quickly and the complexity of R&D works increased, so that resulted in improvement of new products. R&D importance and governments support and R&D proportion of GDP shows countries development ratio. In the present article, in order to have a better survey of R&Ds position and its network coincreasing ratio in Iran; at first librarian studies were done and some developed countries supporting samples were reviewed. All of them showed that relationship and network creation between R&D units in governmental and nongovernmental sectors in our country, accompanied with the relationship between industry and university. This can be practical in the best way in form of reinforcing of technology and science parks model. Then the R&D position is studied in Kerman industries. According to managers opinions, many of them emphasized R&D and started to build R&D units and they believed, it is so effective in profitability and value creation. But the important point is the supporting role of the government and the better effort to make the result of the researches applicable and the works of R&D in form of network.
  • Pariya Dolatyabi, Abdollah Aghaie Page 47
    In this paper, a study has been done about concept, implication, and necessity of a virtual science park (VSTP) for Iran. According to the critical success factors of a VSTP, and the presented model for VSTP in Iran together with its prerequisites strengths, weaknesses, opportunities and threats that a VSTP in Iran may face, have been identified in the form of an SWOT analysis. Finally, the key development drivers of VSTPs in Iran have been introduced regarding the proposed analysis, in order to be applied by managers and planners of this field in Iran.
  • Seyed Habibollah Tabatabaian, Omid Majd Page 55
    This article takes a look on the concepts of technology strategy as well as providing detail information on process oriented approach. The other aim of this article is to show the position of the technology strategy among the business strategy and nominate different perspectives upon this issue, and then two important perspectives will be explained. Following, the characteristics of different approaches for developing technology strategy, especially resource base approach, are introduced and the well known models of resource base approach for developing technology strategy are described. As the conclusion, models are getting compared to each other within a table under the basis of deployment steps of models, level of application, key strategic decision and product/process technology oriented.