فهرست مطالب

پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز - سال سی‌ام شماره 3 (پیاپی 79، پاییز 1387)

مجله پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز
سال سی‌ام شماره 3 (پیاپی 79، پاییز 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/08/11
  • تعداد عناوین: 26
|
  • ناصر احمدی اصل، محمدرضا علیپور، ساسان عندلیب، هادی ابراهیمی صفحه 7
    زمینه و اهداف
    یکی از مسائل مطرح در تحقیقات حاضر، نقش تغذیه ای روغن های خوراکی بر حافظه و یادگیری است. با توجه به استفاده زیاد از روغن حیوانی بخصوص در برخی مناطق ایران مثل کرمانشاه و آذربایجان غربی و شرقی، در این مطالعه به بررسی اثر این روغن بر پروفایل چربی خون و حافظه و یادگیری پرداخته ایم.
    روش بررسی
    20 رت نژاد ویستار در 2 گروه غذایی مساوی مورد مطالعه قرار گرفتند: گروه کنترل و گروه روغن حیوانی. بعد از 5 هفته، حافظه اجتنابی غیر فعال رتها توسط دستگاه جعبه دو سره و پروفایل چربی خون توسط دستگاه اتوآنالایزر و کیت های راندوکس تعیین شد.
    یافته ها
    روغن حیوانی شاخص High-Density-Lipoprotein، HDL و کلسترول را در مقایسه با گروه کنترل به طورمعنی داری افزایش داد (05/0> p). همچنین این روغن در مقایسه با گروه کنترل اثرات مطلوبی در فراخوانی حافظه 24 و 72 ساعت ایجاد کرد(05/0> p).
    بحث و نتیجه گیری
    روغن حیوانی در مقایسه با گروه کنترل اثرات مفیدی در تقویت حافظه و یادگیری داشت.
    کلیدواژگان: روغن حیوانی، پروفایل چربی، حافظه، یادگیری اجتنابی غیرفعال
  • شهلا بابایی نژاد، عفت خداییانی، جعفر مجیدی، امیر غفارزاد صفحه 11
    زمینه و اهداف
    ویتیلیگو یک اختلال رنگدانه ای بصورت فقدان اکتسابی پیگمانتاسیون است که وجه مشخصه بافت شناختی آن فقدان ملانوسیت های اپیدرمی می باشد. پاتوژنز بیماری فعلا ناشناخته است. مطالعات موجود معتقد به دخالت برخی مکانیزمهای ژنتیکی در اتیولوژی آن هستند و ماهیت آن را چند ژنی می دانند. مولکولهای (Human leukocyte Antigen، HLA) عملکرد مهمی در تنظیم پاسخ ایمنی دارند. ارتباط بین آنتی ژنهای HLAو بسیاری از بیماری های اتوایمیون به خوبی مشخص شده است. هدف این مطالعه بررسی HLA-Typing کلاسI در بیماران مبتلا به ویتیلیگو مراجعه کننده به درمانگاه و بخش پوست بیمارستان سینای تبریز به منظور تعیین آنتی ژنهای مستعد کننده و یا پیشگیری کننده HLA در ویتیلیگو می باشد.
    روش بررسی
    در این مطالعه تحلیلی مورد - شاهدی (case-control)، نمونه های خون وریدی 50 فرد سالم به عنوان شاهد و 50 بیمار مبتلا به ویتیلیگو مراجعه کننده به بخش و درمانگاه پوست بیمارستان سینای تبریز از مورخه دی ماه 1383 لغایت اسفند 1384 به منظور تعیین نوع آنتی ژنهای لوکوسیتی به روش میکروسیتوتوکسیسیتی مورد ارزیابی قرار گرفت. گروه شاهد از میان افراد سالمی که بعنوان دهنده کلیه تحت HLA-typing کلاس I قرار می گرفتند، انتخاب و آزمایشات در بخش ایمونولوژی بیمارستان امام خمینی انجام گرفت. از 50 بیمار، 48 % مذکر و 52% مونث و در سنین 60-14 سالگی بودند. در گروه شاهد 66% مذکر و 34% مونث بوده و تقریبا در گروه سنی مشابه انتخاب شدند.
    یافته ها
    HLAهای 2A (90/2 OR=، 009/0 =P)، 2CW (75/10 = OR، 008/0 = P)، 3CW (33/9 = OR، 031/0 = P)، 49B (33/9 OR=، 031/0 =P) و 7CW (75/10 =OR، 008/0 =P) بعنوان آنتی ژنهای مستعد کننده و HLA های3A (316/0، OR= 019/0 =P)، 8B(107/0OR=، 031/0=P)، 4BW (008/0 =OR، 001/0< P)، 6BW (206/0 =OR، 001/0 =P) بعنوان آنتی ژنهای پیشگیری کننده این بیماری تعیین شدند.
    نتیجه گیری
    در مطالعه ما ارتباط مثبت بین بیماری ویتیلیگو و HLA های 2A، 49B، 2CW، 3 CW، 7 CW و ارتباط منفی بین بیماری ویتیلیگو و HLAهای 3A، 8B، 4BW، 6BW حاصل گردید. در این مطالعه ارتباط مثبتی بین بروز بیماری ویتیلیگو و HLA های 3A، 30A، 27B، 6 BW، 35BW، 60 BW، 6CW، 13B، 21B و ارتباط منفی بین بروز بیماری ویتیلیگو و19 HLA-A که در سایر مطالعات بدست آمده بود، یافت نشد.
    کلیدواژگان: آنتی ژن های لکوسیتی نوع یک انسان، ویتیلیگو، آنتی ژن های مستعد کننده
  • محمدرضا بنیادی، کاظم مدائن، جاوید صمدی صفحه 15
    زمینه و اهداف
    واریکوسل شایع ترین علت ناباروری در مردان بوده که با مکانیسم های متعددی در ایجاد ناباروری نقش دارد. از جمله علل ایمونولوژیک درایجاد ناباروی، آنتی اسپرم آنتی بادی (ASA) می باشد. هدف از این مطالعه تعیین سطح آنتی اسپرم آنتی بادی در سمن و سرم مردان مبتلا به واریکوسل قبل و بعد ازعمل واریکوسل می باشد.
    روش بررسی
    در این مطالعه کارآزمائی 60 بیمار مبتلا به واریکوسل که اندیکاسیون عمل جراحی واریکوسل داشتند انتخاب و در آنها ارزیابی عیار ASA در سرم و در سمن قبل و بعد از عمل جراحی انجام شد. اندازه گیری ASA به صورت مستقیم و غیر مستقیم به روش SPERM.MAR.TEST انجام گردید و مقداربالای 15درصد مثبت تلقی گردید.
    یافته ها
    درآنالیز سمن بعد از عمل جراحی، در هر سه پارامتر تعداد، موتیلیتی و مورفولوژی بهبودی دیده شد که در این بین تغییرات حاصل در تعداد و موتیلیتی از لحاظ آماری معنی دار بود (05/0 > P). در13درصد سرم ومایع سمن بیماران قبل ازعمل جراحی سطح ASA مثبت بوده و سطح ASA 3 ماه بعد از عمل جراحی در15 درصد موارد در سمن و21درصد در سرم مثبت بود که از لحاظ آماری تفاوت بین ASA سرمی قبل از عمل و ASA سرمی بعد از عمل معنی دار بود (031/0 = P) با این وجود، تفاوت در سمن قبل و بعد از عمل، معنی دار نبود (772/0= P). پارامترهای سمن بعد از عمل، در در مقایسه بین دو گروه ASA مثبت با گروه ASA منفی فقط در موتیلیتی تفاوت معنی دار نشان داده شد (035/0 =P). در افراد با ASA منفی قبل از عمل، سطح ASA در 48 بیمار بین 15-5 درصد بود که روی پارامترهای سمن اثری نداشت.
    نتیجه گیری
    براساس این یافته واریکوسلکتومی ممکن است در عده ای از افراد سبب مثبت شدن ASA بعد از عمل در سرم گردد ولی در مقایسه با افرادی که بعد از عمل ASA سرمی منفی داشتند به استثنای کاهش موتیلیتی،تغییر دیگری ایجاد نمی نماید. با توجه به عدم تاثیر واریکوسلکتومی بر روی ASA در سمن، واریکوسلکتومی روی باروری مردان مبتلا به واریکوسل آثار نامساعدی ایجاد نمی نماید.
    کلیدواژگان: واریکوسل، ناباروری، آنتی اسپرم آنتی بادی، واریکوسلکتومی، موتیلیتی اسپرم
  • نعمت بیلان، شمسی غفاری، شادی شیوا صفحه 21
    زمینه و اهداف
    ازیک طرف مراقبتهای ویژه در طی دو دهه اخیر بطور چشمگیری پیشرفت کرده و از طرف دیگر پاتوفیزیولوژی فرآیندهای تهدید کننده حیات و ظرفیتهای تکنولوژیکی در ارزیابی ودرمان در طی این دوره سریعا" توسعه یافته که منجر به بهبود میزان مرگ ومیر کودکان شدیدا بیمارگردیده است. در عین حال باید در نظر داشت که این بخش بزرگترین منبع صرف هزینه ها در داخل بیمارستان است. این بخش فراهم کننده سطوحی از مراقبت است که درسایر بخشهای بیمارستانی قابل انجام نیست مانند ونتیلاسیون مکانیکی و یا ارزیابی همودینامیک. نکات فوق ایجاب می کند که این بخش مدام ارزیابی وبرای خدمات کیفی بیشتر آماده شود. به همین منظور این مطالعه با هدف بررسی فاکتورهای موثر بردستاورد بخش مراقبت های ویژه کودکان طراحی واجرا شد.
    روش بررسی
    این مطالعه به صورت مقطعی تحلیلی، طراحی و کل بیماران بستری بخش مراقبت های ویژه کودکان در طی 2 سال از ابتدای سال 1384 تا انتهای سال 1385 که شامل 1044 نفر می گردید وارد مطالعه گردید. داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و تستهای آماری Independent sample t-test و Chi-square و One way ANOVA مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفته و سطح معنی داری در این مطالعه (05/0 > P) در نظر گرفته شد.
    یافته ها
    درمجموع از 1044 بیمار بستری 435 نفر زیر ونتیلاتور رفتند. میانگین سنی درگروه زیرونتیلاتور1/43± 6/29 ودرگروه مقابل 5/44 ±2/41 بود که با (001/0 > P) اختلاف معنی دار دیده شد. مورتالیته کل بخش 218 نفر (9/20 %) بود که در کسانیکه زیر ونتیلاتور بودند 201 نفر(2/46 %) و در گروه مقابل 17 نفر (9/2 %) ودر افرادیکه زیر یک روز بستری وفوت نمودند بیش از گروه مقابل بود (31% در مقابل 7/14%) (001/0 = P) بدین ترتیب با حذف موارد زیر یک روز مرگ ومیر بخش از 9/20 % به 7/14% کاهش یافت. طول مدت بستری درکسانیکه فوت نمودند 4/10± 9/4 روزودرگروه مقابل5 ±1/3 روز بود (01/0 = P). میزان Re-intubations معادل 9/13 % (36 از 258 نفر) بود که 7 نفر فوت و29 نفر نجات یافتند.
    نتیجه گیری
    از فاکتورهای بسیار مهم اثر گذار بر دستاورد بخش مراقبت های ویژه مرگ ومیر بیمارانی است که در مراحل انتهائی بیماری به آن ارجاع داده شده وضمن صرف منابع عملا سودی نیز نمی برند.
    کلیدواژگان: سرانجام، مرگ ومیر، مراقبت ویژه کودکان
  • سیروس جداری سیفی صفحه 27
    زمینه و اهداف
    بیماران هموفیلی بعلت استفاده از فاکتورهای انعقادی مستعد ابتلا به ویروسهای منتقله توسط خون هستند که هر یک از این ویروسها میتوانند با ایجاد سندرومهای مربوطه سبب وخامت بیماری شوند. لذا بررسی این عوامل سببی در پیگیری و درمان این بیماران ضروری بنظر میرسد.
    روش بررسی
    دراین مطالعه توصیفی و مقطعی 52 بیمار هموفیلی که از نظر هپاتیت C مثبت و HIV منفی بودند و 52 بیمار هموفیلی که از نظر هپاتیتC و HIV منفی بودند بصورت اتفاقی انتخاب و سرم آنها از نظر آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز جهت بررسی میزان آسیب های کبدی با روش های بیوشیمیائی مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس کلیه نمونه ها از نقطه نظر ویروس های شایع فرصت طلب خانواده هرپس، از قبیل ویروس های سیتومگالو و اپشتین بار و ویروس هپاتیتB با روش ELISA مورد مطالعه قرار گرفتند.
    یافته ها
    نتایج بررسی نشان داد که حدود 6/7%، 5/61%، 6/57% از بیماران anti-HCV مثبت و حدود 8/3 %، 42 % و 48 % از گروه کنترل anti-HCV منفی به ترتیب از نظر ویروسهای هپاتیت B، سیتومگالو و اپشتین بار مثبت بودند و آنالیز آماری اختلاف معنی داری را فقط در مورد میزان شیوع ویروس سیتومگالو بین دو گروه مورد مطالعه نشان داد (5 0/0 > P). افزایش AST و ALT بین دو گروه بطور محسوس مشاهده شد و بخصوص در افرادیکه دارای عفونت مضاعف بودند از افزایش نسبتا" بالائی برخوردار بودند و همچنین بررسی پارامترهای سن و مدت استفاده از فاکتورهای انعقادی نیز نشان داد که افزایش این پارامترها در افزایش عفونتهای فوق موثر میباشند.
    نتیجه گیری
    علیرغم استفاده بیماران هموفیلی از فرآورده های خونی کنترل شده، هنوز هم این بیماران در مقایسه با سایر افراد از شیوع بالای عفونت ویروسهای منتقله توسط خون برخوردار هستند. لذا پیگیری منظم این بیماران از نظر ویروسهای منتشره از طریق خون از نظر بهداشت فردی و اجتماعی و کنترل بیماری ضروری بنظر میرسد.
    کلیدواژگان: هموفیلی، هپاتیت B، هپاتیت C، سیتومگالو، اپشتین بار
  • علیرضا جوادزاده، امیر قربانی حق جو، نادره رشتچی زاده، زانیار یوسفی، مهران مسگری صفحه 31
    زمینه واهداف
    کاتاراکت شایعترین علت کاهش بینایی در دنیا بشمار می رود. تاثیر بعضی از آنتی اکسیدانتها در به تاخیر انداختن کاتاراکت ناشی از سلنیت نشان داده شده است. در این مطالعه تاثیر N- استیل سیستئین (N-Acetylcysteine، NAC) در پیشگیری از کاتاراکت تجربی ناشی از سلنیت سدیم در چشم موش صحرایی بررسی شده است.
    روش بررسی
    چهل موش صحرایی از نژاد Wistar به صورت غیر انتخابی به چهار گروه تقسیم شدند. در هر گروه 10 موش قرار داده شد. در روز دهم پس از تولد به گروه 1 (کنترول) به مقدار ml 3/0 سرم سالین به صورت زیر جلدی و به همین مقدار داخل پریتوان، به گروه 2 nmol/gbw 20 سلنیت سدیم به صورت زیر جلدی و ml 3/0 سرم سالین نرمال داخل پریتوان، به گروه 3 nmol/gbw 20 سلنیت سدیم به صورت زیر جلدی و mg/kgbw 100، NAC به صورت داخل پریتوان، برای گروه 4 mg/kgbw 100، NAC داخل پریتوان و به مقدار ml 3/0 سرم سالین نرمال زیر جلدی تزریق شد. عدسی موش های هر 4 گروه از نظر تشکیل کاتاراکت به صورت هفتگی معاینه شد و مقدار کاتاراکت آنها درجه بندی گردید. روز پانزدهم پس از تزریق عدسی ها خارج شده و از نظر سطح گلوتاتیون (Glutathione، GSH)، مالون دی الدئید (Malondialdehyde، MDA)، سوپراکسید دیسموتاز (Superoxide dismutase، SOD) و گلوتاتیون پراکسیداز (Glutathione peroxidase، GPX) مورد آزمایش قرار گرفت.
    یافته ها
    تمام عدسی های موشهای گروه 3 شفاف بودند، در حالیکه در تمام موش های گروه 2 کاتاراکت به درجات مختلفی با میانگین 03/1±8/2 ملاحظه شد (05/0>P). میانگین سطح GSH، SOD و GPX در گروه 2 به صورت معنی داری کمتر از گروه های 1،3 و 4 بود (05/0>P). بطوریکه میانگین سطح MDA در گروه 2، به صورت معنی داری بالاتر از گروه های 1، 3 و 4 بود (05/0>P).
    نتیجه گیری
    N-استیل سیستئین به صورت موثری مانع کاتاراکت ناشی از سلنیت سدیم می شود که این اثر میتواند به خاصیت آنتی اکسیدانتی آن مربوط باشد
    کلیدواژگان: کاتاراکت تجربی، سلنیت سدیم، N، استیل سیستئین
  • علی جهان، سعید برات زاده، رضا نیلی پور صفحه 37
    زمینه و اهداف
    بنابر اهمیت حافظه کلامی کوتاه مدت، تاکنون مطالعات بسیاری برای شناخت مکانیسم و ماهیت آن صورت گرفته است. مطالعات سبب بوجود آمدن دو دیدگاه زبانی و غیر زبانی نسبت به آن شده است. در طی این مطالعات پدیده ای بنام شباهت واجی مطرح شد که دامنه اختلافات بین دو دیدگاه را افزایش داده است. با در نظر گرفتن تفاوت های زبانی، انجام مطالعات بر روی حافظه کلامی کوتاه مدت در زبان های مختلف می تواند سودمند باشد. هدف این مطالعه بررسی اثر شباهت واجی بر ظرفیت و ترتیب حافظه کلامی کوتاه مدت در زبان فارسی است.
    روش بررسی
    در این مطالعه توصیفی- تحلیلی 16 نفر با میانگین سنی 20 سال (03/2 SD =) شرکت کردند که دوازده نفرشان مونث وچهار نفر مذکر بودند. تمام افراد فارسی زبان (تک زبانه) بودند و هیچ کدام از آنها سابقه اختلال شنوایی یا گفتاری نداشتند. کلمات مورد استفاده 450 کلمه فارسی بود که در سه لیست کلمات هم قافیه، کلمات متجانس و کلمات نامشابه دسته بندی شدند. در هر لیست 25 زنجیره 6 تایی از کلمات بصورت شنیداری ارائه می شد و 3 ثانیه بعد از شنیدن کلمات هر زنجیره، آزمودنی ها یادآوری کلمات را با صدای بلند انجام می دادند..
    یافته ها
    آنالیز واریانس یکطرفه نشان داد که بین سه لیست اختلاف معنادار وجود دارد (001/0 P <). مقایسه چندگانه توسط آزمون post hoc Tukey نشان داد که بین لیست هم قافیه و کلمات نامشابه تفاوت معنی دار وجود دارد(001/0 P <). همچنین بین لیست تجانس و کلمات نامشابه تفاوت معنادار بود(006/0 P =) اما بین لیست قافیه و تجانس اختلاف معناداری مشاهده نشد(422/0 P =)
    نتیجه گیری
    در این تحقیق مشخص شد که قافیه و تجانس اثر تسهیلی بر ظرفیت حافظه دارند. به نظر می رسد واکه در این کلمات، به علت دارا بودن وضوح بالاتر نسبت به سایر واج های کلمه به عنوان یک مختصه عمومی بارز عمل کرده و اثر تسهیلی بر حافظه کلامی کوتاه مدت دارد. اما در این بین تفاوت های زبانی در نظام واجی و میزان وضوح واکه ها می تواند سبب مشاهده رفتار متفاوت شباهت واجی در سایر زبان ها گردد. بنابراین احتمال دارد که حافظه کلامی کوتاه مدت بعلت حساسیت به میزان وضوح واکه ها یک ماهیت زبانی داشته باشد.
    کلیدواژگان: شباهت واجی، حافظه کلامی کوتاه مدت، ظرفیت حافظه، وضوح واکه
  • منوچهر خوشباطن، مهرانگیز ابراهیمی ممقانی، مریم ثقفی اصل، سید رفیع عارف حسینی صفحه 41
    زمینه و اهداف
    پاتوژنز بیماری رفلاکس معدی- مری (Gastro-esophageal reflux disease، GERD) به طور کامل مشخص نیست. ولی، عوامل خطر متعددی از جمله رژیم غذایی، اضافه وزن و چاقی در سبب شناسی آن مطرح هستند. نظر به تناقض نتایج مطالعات مختلف در این زمینه، این مطالعه با هدف بررسی تاثیر رژیم غذایی و نمایه توده بدن (Body mass index، BMI) و اثر تداخلی آنها بر روی بیماری رفلاکس معدی- مری انجام گرفت.
    روش بررسی
    این مطالعه مورد-شاهدی بر روی 217 فرد (106 مورد و 111 شاهد، همسان شده از لحاظ سن و جنس) مراجعه کننده به کلینیک شیخ الرئیس تبریز از آبان ماه 85 لغایت اسفند ماه 85 انجام گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه عمومی، چک لیستی برای تشخیص GERD و فرم ثبت غذایی سه روزه جهت ارزیابی دریافت غذایی گردآوری شد. وزن و قد افراد اندازه گیری و نمایه توده بدن (BMI) محاسبه گردید. BMI مساوی یا بیشتر از 25 به عنوان اضافه وزن یا چاقی در نظر گرفته شد. داده های غذایی با استفاده از نرم افزار III Nutritionist و SPSS آنالیز و از تستهای آماری x2، student t-test و Mann-Whitney U test استفاده گردید.
    یافته ها
    میانگین BMI افراد مورد مطالعه 32/5±5/26 کیلوگرم/مترمربع بود. از بین عوامل غذایی، تنها سهم پروتئین از انرژی دریافتی تفاوت بین مبتلایان به GERD و افراد سالم نشان داد (06/0 P=)، ولی دریافت سایر ترکیبات رژیم غذایی بین دو گروه مشابه بود. چگالی انرژی، حجم کل و تعداد دفعات مصرفی غذا اختلاف معنی داری را در بین دو گروه نشان نداد؛ در حالیکه بروز نشانه های GERD در افراد با BMI بالا بیشتر یافت شد (0001/0 P =). با در نظر گرفتن اثر تداخلی BMI، از مجموعه عوامل غذایی، مقدار تام چربی و قند ساده ارتباط مثبت معنی داری با اضافه وزن و یا چاقی در بروز GERD نشان داد (04/0 = Pدر هر دو مورد).
    نتیجه گیری
    نتایج مطالعه حاکی از نقش احتمالی حمایتی سهم پروتئین از انرژی دریافتی در بروز نشانه های GERD می باشد. از طرف دیگر، با افزایش BMI، شیوع GERD افزایش می یابد. به نظر میرسد چربی و قند ساده به طور غیر مستقیم و از طریق مکانیسم های غیر رفلاکسوژنیک از جمله افزایش BMI در بروز نشانه های GERDدخیل باشند.
    کلیدواژگان: رژیم غذایی، چربی، نمایه توده بدن، رفلاکس، اسفنکتر تحتانی مری
  • لیلا روشنگر، جعفر سلیمانی راد صفحه 47
    زمینه و اهداف
    در بررسی حاضر تاثیر میدانهای الکترومغناطیسی بر فراساختمان وبروز آپوپتوز در اپی تلیوم لوله رحم و هم چنین اثر گونادوتروپین مونوپوزال هورمون (Human Menopausal Gonadotropin، hMG) بر آن پس از قرار گیری رت ها در معرض میدان الکترو مغناطیس مورد مطالعه قرار گرفته است.
    روش بررسی
    برای این منظور تعداد 30 رت ماده بالغ نژاد ویستار تهیه و سپس به دو گروه کنترل و آزمایش تقسیم شدند. رتهای گروه آزمایش روزانه 4 ساعت و به مدت 4 ماه در معرض 3 میلی تسلا میدان الکترو مغناطیس قرار گرفته و رتهای گروه کنترل در شرایطی مشابه و بدون قرار گیری در معرض میدان الکترو مغناطیس نگهداری شدند. پس از اتمام دوره آزمایش به نیمی از رتها در هر دو گروه یک دوز واحد hMG تزریق گردید و هفتاد دو ساعت پس از تزریق hMG، کلیه رتها در هر دو گروه کشته شدند و ازلوله رحم آنها نمونه برداری شد. نمونه ها پس از فیکساسیون در گلو تارآلدئید برای مطالعه با میکروسکوپ الکترونی و فرمالین 10 درصد برای بررسی توسط تکنیک TUNEL آماده شدند و بررسی های مورفومتریک بطریق اندازه گیری بر روی میکروگرافها انجام و با استفاده از T- test مورد آنالیز آماری قرار گرفته و سطح معنی داری 05/0 = P درنظر گرفته شد.
    یافته ها
    مطالعات میکروسکوپ الکترونی عبوری نشان داد که در گروه تحت تاثیر میدان نسبت به گروه کنترل هسته سلولهای اپی تلیوم لومینال متراکمتر، میتوکندری ها پاره شده، شبکه آندوپلاسمی دانه دار بصورت کیستیک در آمده وسیتوپلاسم مملوازقطرات چربی میگردد. علاوه براین، از ارتفاع سلولها کاسته شده، بافت همبند بلافاصله زیر اپی تلیوم لومینال حاوی تعداد زیادی سلول آپوپتوتیک و ماکروفاژ شده و بازال لامینا کاملا نامنظم میگردد. گرچه تزریق hMG باعث پیشرفت شرایط مورفولوژیک لوله در گروه کنترل می گردد ولی در گروه میدان الکترومغناطیس + hMG تغییر قابل ملاحظه ای نسبت به گروه میدان الکترو مغناطیس مشاهده نگردید.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج حاصل ازبررسی حاضر، میدان الکترومغناطیس با اثرگذاری بر عملکرد سلولها، تغییرات غشایی و القاء آپوپتوز در اپی تلیوم لوله رحم می تواند دررشد و انتقال بلاستوسیست ودر نتیجه آن در روند طبیعی لانه گزینی اختلال ایجاد نماید که این پروسه بوسیله تحریک با hMG نیز قابل برگشت نمی باشد.
    کلیدواژگان: میدان الکترومغناطیس، میکروسکوپ الکترونی عبوری، اپی تلیوم لوله رحم، گونادوتروپین مونوپوزال هورمون، تکنیک TUNEL
  • وحید زمانزاده، جعفر کلاهدوزی پور، فرحناز عبدالله زاده، مژگان لطفی صفحه 55
    زمینه و اهداف
    بیش از 80% بیماران در طول بستری شان درمانهای وریدی را از طریق کاتترهای وریدی محیطی دریافت می کنند. این شیوه درمانی عوارض متعددی همانند فلبیت دارد که می تواند وضعیت سلامت بیمار را تحت الشعاع قرار دهد. شیوع عوارض درمان وریدی بخصوص فلبیت در کشور ما بیش از 70 درصد است. لذا با توجه به شیوع بالای آن و عدم انجام تحقیقات کافی در زمینه محلول کلرهگزیدین گلوکنات2% بعنوان یک ضدعفونی کننده انتخابی در پیشگیری از فلبیت، انجام پژوهش در این زمینه ضروری بنظر می رسد.
    روش بررسی
    این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که بر روی بیماران بستری در بخشهای داخلی بیمارستان امام خمینی تبریز انجام گرفت. برای این منظور مجموعا 90 بیمار در سه گروه کلرهگزیدین گلوکنات2% (30 نفر) و الکل اتیلیک (اتانول)70% (30 نفر) و بتادین (30 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. واحدهای پژوهش از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در گروه ها قرار گرفتند. ابزار گردآورری داده ها، چک لیست مشاهده ای بود که از دو بخش مشخصات فردی–اجتماعی و مقیاس استاندارد علائم فلبیت تشکیل شده است.
    یافته ها
    این مطالعه نشان داد که بروز فلبیت در گروه کلرهگزیدین 7/36%، اتانول 3/53% و بتادین 7/46% بوده که از لحاظ آماری تفاوت معنی داری در سه گروه وجود نداشت (05/0< P).
    نتیجه گیری
    هر چندکه تفاوت معنی داری در استفاده از سه محلول یاد شده در پیشگیری از فلبیت دیده نشد ولی میزان فلبیت و علائم فلبیت در گروه کلرهگزیدین در مقایسه با گروه الکل و بتادین کمتر بود. لذا به عنوان محلول انتخابی برای ضدعفونی محل جاگذاری کاتتر پیشنهاد می شود.
    کلیدواژگان: کلرهگزیدین، اتانول، بتادین، فلبیت، پیشگیری
  • محمدرضا شکیبای، عبدالله اردبیلی، شهناز عالی، علی اصغرکتابچی، ناصرشهابی نژاد صفحه 61
    زمینه و اهداف
    در سالهای اخیر شیوع عفونت های ناشی از باکتری نایسریا گونوره (گنوکوک) در کشورهای مختلف جهان، بخصوص جهان سوم افزایش قابل ملاحظه ای داشته است. اغلب سویه های جدا شده از بیماران، مقاومت متعددی را نسبت به آنتی بیوتیکهای مؤثر بر روی این باکتری نشان می دهند. یکی از مهمترین آنها، ظهور سویه های مولد آنزیم بتالاکتاماز است که ژن آن بر روی پلاسمیدهای با وزن ملکولی بالا قرار دارد.اطلاعات اندکی در مورد میزان مقاومت دارویی و الگوی پلاسمید در سویه های نایسر یا گونوره در ایران وجود دارد.
    روش برسی: در این تحقیق از 205 بیمار با علائم اورتریت و سرویست چرکی مراجعه کننده به چهار مرکز درمانی اورولوژی، زنان و عفونی در سطح شهر کرمان از آبان ماه 1384 تا خرداد ماه 1385 که مورد بررسی قرار گرفتند، تعداد 37 مورد مثبت باکتری گنوکوک جدا شد. برای شناسایی ایزوله ها، نمونه های چرکی جدا شده از بیماران ابتدا رنگ آمیزی گرم شدند و باکتری ها در محیط اختصاصی تایرمارتین تغییریافته (MTM) حاوی VCNT و 2% هموگلوبین و آگار شکلاتی کشت داده شدند. سپس تستهای تشخیصی اکسیداز، کاتالاز و تخمیر قندها برای هر ایزوله بطور جداگانه انجام شد. حساسیت دارویی ایزوله ها توسط تست های انتشار دیسک در آگار و متد MIC مشخص شد و تولید بتالاکتماز و وجود پلاسمید در میان ایزوله ها نیز مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    83% از ایزوله های گنوکوک به پنی سیلین و 9/72% به تتراسیکلین مقاوم بودند] μg/ml 2 MIC ≥ [، این در حالی بود که 78% ایزوله ها به سیپروفلوکساسین، 5/67% به سفتریاکسون و 62% به سفتازیدیم حساس بودند μg/ml] 05/0 MIC [(05/0 P ≤).
    نتیجه گیری
    54% از ایزوله هایی که مقاوم به پنی سیلین بودند تولید آنزیم بتالاکتاماز می کردند. مطالعه الگوی پلاسمیدی ایزوله ها در آگارز ژل سه نوع پلاسمید با وزن ملکولی بالا را نشان داد. در حالیکه اغلب سویه ها فاقد هر نوع پلاسمیدی بودند.
    کلیدواژگان: نایسر یا گونوره، مقاومت دارویی، بتالاکتاماز، پلاسمید
  • محمود صمدی، دکترسعیداصلان آبادی، دکترشمسی غفاری صفحه 67
    زمینه واهداف
    آترزی مری از آنومالی های شایع مادرزادی بوده و وجود آنومالی در دیگر ارگانها از جمله قلب در این بیماران یافته شایعی است. هدف از این مطالعه بررسی شیوع انواع آنومالی های قلبی مادرزادی در بیماران مبتلا به آترزی مری بوده و در ضمن تاثیر همراهی بیماری قلبی مادرزادی با آترزی مری بر پیش آگهی عمل جراحی این بیماران مورد بررسی قرارخواهدگرفت.
    روش بررسی
    بیمارانیکه در طی سالهای 1383 – 1377 در بخش جراحی بیمارستان کودکان بعلت آترزی مری بستری بودند انتخاب گردیدند. اطلاعات لازم شامل سن، جنس، وزن، یافته های اکوکاردیوگرافی و مورتالیته بیماران استخراج و مورد بررسی قرارگرفتند.
    یافته ها
    در طی مدت مطالعه در139 بیمار مبتلا به آترزی مری بررسی قلبی انجام گرفته بود که دراین بیماران 60 مورد بدون مشکل قلبی و 79 مورد همراه با مشکل قلبی بودند. درافرادیکه فاقد مشکل قلبی بودند 8 مورد مرگ (3/13%) و در گروهیکه دارای بیماری قلبی بودند 26 مورد (9/32%) مرگ ومیرروی داده بود که این تفاوت با احتساب 008/0= P از نظر آماری معنی دار می باشد.
    در گروهیکه دارای بیماری قلبی بودند بالاترین میزان مرگ ومیر مربوط به بیمارانی بود که از نظر قلبی در دسته سیانوتیک و هیپرتانسیون ریوی(Pulmonary hypertension، PH) قرارداشتند (با 6/66% مرگ ومیر) کمترین میزان مرگ ومیر به میزان 2/14% در افرادی بود که بیماری قلبی آنها نه منجر به سیانوز شده بود و نه به همراه هیپرتانسیون ریوی بود.
    نتیجه گیری
    بیماری های قلبی مادرزادی شیوع بالایی در نوزادان دچارآترزی مری داشته و وجود سیانوز یا هیپرتانسیون ریوی می تواند پیش آگهی عمل جراحی را تحت تاثیر قراردهد. لذا بررسی قلبی در تمام نوزادان مبتلا به آترزی الزامی می باشد.
    کلیدواژگان: آترزی مری، بیماری قلبی مادرزادی، سیانوز، هیپرتانسیون ریوی
  • قدمعلی طالبی، گیتی ترکمان، سید محمد فیروزآبادی، شمس شریعت، محمود مفید صفحه 71
    زمینه و اهداف
    سالها از جریان مستقیم میکروآمپر برای تسریع التیام زخم استفاده شده است. در این مطالعه سعی شده تا با ارزیابی سطح زخم و ویژگی های مکانیکی آن و نیز مطالعه بافت شناسی از وقایع مهم مراحل مختلف التیام، شناخت بهتری از مکانیسم تاثیر گذاری تحریک الکتریکی بر پروسه التیام زخم بدست آید
    روش بررسی
    51 خوکچه هندی به صورت تصادفی به یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش (گروه آندی و گروه کاتدی) تقسیم شدند. در فاصله یک سانتی متری از ستون فقرات پشتی یک برش تمام ضخامت پوستی به طول 5/2 سانتی متر داده شد. یک روز پس از برش، جریان مستقیم میکروآمپر با قطب درمانی مربوطه روی زخم، به صورت یک روز درمیان تا 3 هفته؛ اعمال گردید. اندازه گیری سطح زخم و ویژگی های بیومکانیکی بافت و نیز بررسی های بافت شناسی انجام شد.
    یافته ها
    سطح زخم در گروه آندی از روز 15 پس از ایجاد زخم و در گروه کاتدی از روز 17 پس از ایجاد زخم، نسبت به گروه کنترل، کاهش معنی دار نشان داد (05/0 P <). اختلاف معنی داری در ویژگی های بیومکانیکی بافت زخم و نیز جهت گیری فیبرهای کلاژن بین گروه های کنترل و درمان مشاهده نشد. تعداد فیبروبلاست ها و تراکم رشته های کلاژن در روز 3، 7 و 21 ترمیم در گروه کاتدی نسبت به گروه کنترل افزایش معنی دار نشان داد.
    نتیجه گیری
    به نظر می رسد که جریان مستقیم آندی بواسطه جذب و فراخوانی بیشتر سلول های اپی تلیال به محل زخم، اثرات بهتری در بستن سطح زخم دارد.
    کلیدواژگان: زخم پوستی، تحریک الکتریکی، قدرت کششی، بافت شناسی، خوکچه هندی
  • شهین عبدالهی فخیم، یلدا جباری مقدم صفحه 79
    زمینه و اهداف
    شکاف لب و کام یکی از بیماری های شایع مادرزادی بوده و در بسیاری از کودکان مبتلا با سایر اختلالات همراهی دارد. از جمله اختلالات شایع مشکلات شنوائی بوده وکاهش شنوایی هدایتی بدنبال اوتیت سروز در پیش از 90 درصد کودکان مبتلا به شکاف رویت می شود. فراوانی کم شنوایی حسی عصبی نیز در کودکان دچار اختلالات کرانیوفاسیال 5-3 درصد است.
    تاخیر در تشخیص و درمان کاهش شنوایی متاسفانه عوارض غیر قابل جبرانی را برای کودکان بهمراه دارد. هدف از این مطالعه تعیین علل و فراوانی کاهش شنوایی در بیماران شکاف می باشد.
    روش بررسی
    تعداد 101 کودک مبتلا به شکاف لب و کام بستری شده در بیمارستان کودکان در بین سالهای 1385-1383 طی یک مطالعه مقطعی تحلیلی تحت معاینه بالینی و انجام تست های شنوایی سنجی جهت غربالگری از نظر تعیین آستانه شنوایی قرار گرفتند. کلیه اطلاعات در نرم افزار اطلاعاتی SPSS وارد وآنالیز شدند.
    یافته ها
    101 کودک مبتلا به شکاف لب وکام و یا لب تحت بررسی قرار گرفتند. (57 پسر و 44 دختر) 66/41 ماه میانگین سنی پسران و 34/29 ماه میانگین سنی دختران بود (05/0 P <). 34 بیمار شکاف/ کام ایزوله (11 پسر و 23 دختر)، 7 بیمار شکاف لب ایزوله (2 پسر، 5 دختر) و 60 بیمار شکاف کام. لب (43 پسر و 17 دختر) داشتند. 25 نفر از بیماران مبتلا به شکاف کام ایزوله و 2 نفر از بیماران شکاف ایزوله و 43 بیمار شکاف لب و کام دچار اوتیت سروز بودند.
    دو نفر مبتلا به کاهش شنوایی حسی عصبی بودند که کودک دچار کاهش شنوایی نوع عمیق جهت کاشت حلزون و کودک دچار کاهش شنوایی متوسط جهت استفاده از سمعک ارجاع شدند.
    نتیجه گیری
    با توجه به فراوانی افت یا فقدان شنوایی در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام و اهمیت تشخیص زودرس این اختلال در سنین رشد و تکامل، غربالگری شنوایی سنجی همه کودکان مبتلا به شکاف ضروری است.
    کلیدواژگان: شکاف کام، کاهش شنوایی، اوتیت سروز
  • بیت الله علیپور، دکترعلیرضا استادرحیمی، عباس دل آذر، مهران مسکری، دکترسولماز اثنی عشری، امیر منصور وطن خواه، سرور علیپور آژیری، عبدالرسول صفاییان صفحه 83
    زمینه و اهداف
    دیابت یکی از شایعترین بیماری های مزمن رایج در کشورهای در حال توسعه و توسعه یا فته می با شد که عوارض قلبی و عروقی همراه آن می توا ند ناشی از اختلالات چربی حاصل از دیابت بوده و یکی از مکا نیسمهای احتمالی اثر چای که می توا ند ما نع بروز عوارض قلبی و عروقی دیابت گردد از طریق تعدیل پروفایل لیپیدی ذکر میشود. بر این اساس مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر عصاره تام و فراکسیونهای حاصل از چای سیاه اورتودکس ایرانی بر پروفایل لیپیدی رتهای دیابتیک صورت گرفت.
    روش بررسی
    در این مطالعه 8 گروه 7تایی (56رت) از رتهای نر سه ماهه در محدوده وزنی 250-200 گرم انتخاب و بطور تصادفی به گروه های مورد نظر تقسیم و به مدت یکماه مورد مطالعه قرار گرفتند. گروه های اول و دوم سالم غیر دیابتی و بقیه گروه ها توسط استرپتوزوتوسین دیابتی شدند به گروه های هشت گانه به ترتیب: 1- حامل (سالم، کنترل) 2- عصاره تام (سالم، کنترل)3- حامل (دیابتی، کنترل) 4- عصاره تام (دیابتی) 5- فراکسیون متانولی 20% (دیابتی) 6- فراکسیون متانولی 40% (دیابتی) 7- فراکسیون متانولی 60% (دیابتی) 8- تر کیب فراکسیون متانولی 80 و 100% (دیابتی) به صورت داخل صفاقی روزانه ترزیق شد. در پایان مطالعه از رتها خو نگیری و پارامترهای پروفایل لیپیدی توسط کیتهای پارس آزمون با دستگاه اتوآنالیزورAlycon Abbot ساخت کشور فرا نسه اندازه گیری گردید. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یکطرفه، دوطرفه و آنالیزتکرار اندازه ها و آنالیز واریانس لانه ای مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    در این مطالعه عصاره تام باعث کاهش معنی دار تری گلیسیرید سرم در گروه رتهای دیابتیک نسبت به سایر گروه ها شد (045/0=P). همچنین فراکسیون 20% نیز باعث کاهش معنی دار تری گلیسیرید (004/0=P)، کلسترول تام (001/0 P <) و LDL کلسترول (001/0 P <) نسبت به سایر فراکسیونها در سرم رتهای دیابتیک شد. تجویز عصاره تام (175/0=P)و فراکسیونهای حاصل از آن (333/0=P) تاثیری بر روی HDL کلسترول سرم رتهای دیابتیک و سالم نداشت.
    نتیجه گیری
    تجویز عصاره تام چای سیاه و فراکسیون 20% حاصل از آن بر پروفایل لیپیدی رتهای دیابتیک تاثیر مثبت داشته و می توا ند در پیشگیری از عوارض قلبی و عروقی ناشی از دیابت موثر واقع شود.
    کلیدواژگان: دیابت، رت، چای سیاه، عصاره تام، پروفایل لیپیدی
  • صمد غفاری، سید هادی حکیم، الناز ثاقب اصل صفحه 89
    زمینه و اهداف
    در اکثر جوامع از جمله در کشور ما بیماری های عروق کرونر عامل اصلی مرگ و میر محسوب می شوند. طی چند دهه اخیرکنترل عوامل خطرو پیدایش روش های جدید درمانی باعث کاهش شیوع و نیز کشندگی سکته قلبی حاد شده است.هدف مطالعه حاضر بررسی روند این تغییرات در مرکز ما و بررسی تاثیر آن بر عوارض و مرگ و میر بیماران در بیست سال گذشته است.
    روش بررسی
    پرونده 600 بیمار دچار سکته قلبی حاد که در بیمارستان شهید مدنی تبریز طی دو دهه گذشته بستری بوده اند (سال های 1365 الی 1384) در یک مطالعه توصیفی-تحلیلی بررسی شد. ویژگی های عمومی بیماران، عوامل خطر، عوارض، درمان ها و میزان مرگ و میر بیمارستانی ارزیابی شد. بیماران در سه گروه 200 نفری وارد مطالعه شدند: سال های 71-1365 (عمدتا درمان دارویی بدون ریپرفیوژن تراپی)، سال های 77-1372 (شروع ترومبولتیک تراپی در این مرکز) و سال های 84-1378 (فراهم آمدن امکان آنژیوپلاستی در این مرکز)و پارامترهای اشاره شده بین این سه گروه مقایسه گردید.
    یافته ها
    از 600 بیمار مورد بررسی 440 نفر(73.3%) مذکر و160نفر (26.7%) مونث و سن متوسط بیماران 61/11±03/60 سال بود. متوسط سنی (001/0>P)، شیوع هیپرلیپیدمی (001/0=P)، تاکیکاردی یا فیبریلاسیون بطنی بعد از روز دوم (024/0=P)، تجویز بتابلوکر (001/0>P)، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (001/0>P)، استرپتوکیناز (001/0>P) و آنژیوپلاستی (001/0>P) بطور معنی داری طی این دوره افزایش یافته بود. از طرف دیگر، متوسط مدت بستری (001/0>P)و شیوع سیگار کشیدن (001/0>P)، طی دو دهه اخیر بطور معنی داری کمتر شده است. از نظر میزان مرگ و میر (533/0=P) و نارسایی قلبی (403/0=P) تفاوت معنی داری وجود نداشت.
    نتیجه گیری
    نتایج ما نشان دهنده بهبود اساسی در روند اداره بیماران دچار سکته حاد قلبی در بیست سال گذشته منطبق با دستورالعمل های بین المللی است؛ با این وجود بعلت عدم توسعه مناسب درمانهای مبتنی بر پرفیوژن مجدد کرونر تغییر قابل توجهی در شیوع عوارض اصلی و مرگ و میر بیماران بوجود نیامده است.
    کلیدواژگان: سکته حاد قلبی، درمان، پیش آگهی، مرگ و میر
  • رضا فروغی مقدم، احد رازی، فریده گلفروشان صفحه 97
    زمینه و اهداف
    بازال سل کارسینوما شایعترین تومور بدخیم پوست است. هدف این مطالعه، ارزیابی امکان استفاده از ترمیم ثانویه به عنوان روش ترمیمی در برخورد با ضایعه پس از اکسیزیون تومور بازال سل کارسینوما ناحیه پوست سر، همچنین ارزیابی کارآیی و عوارض این روش می باشد.
    روش بررسی
    در این کار آزمایی بالینی، 15 بیمار دارای ضایعه بازال سل کارسینوما در ناحیه پوست سر با روش ترمیم ثانویه مورد درمان قرار گرفتند. دوره ای از چندین پی گیری در هفته اول، هفته دوم، ماه اول و ماه ششم پس از عمل برای بیماران تنظیم گردید. عوارض، روند ترمیم زخم، عود و میزان رضایت بیماران از نتیجه عمل از نظر زیبایی پرسیده و معاینه می شد و در چک لیستی درج می گردید.
    یافته ها
    عود در یک بیمار دیده شد که سابقه رادیوتراپی داشت. در یک بیمار تشکیل بافت گرانولاسیون با تاخیر توام بود. میانگین قطر ضایعه برابر 46/0±71/3 سانتیمتر بود و ارتباط مستقیمی بین قطر ضایعه و مدت زمان بین شروع علائم و مراجعه بیمار به متخصص پوست وجود داشت (001/0 = P). تمامی بیماران از نتیجه عمل از نظر زیبایی راضی بودند. تنها یک مورد عفونت دیده شد که شدید نبود.
    نتیجه گیری
    ترمیم زخم با استفاده از روش ترمیم ثانویه در مواجهه با ضایعات بازال سل کارسینوما در ناحیه پوست سر کارآمد بوده، میزان عود و عوارض در این شیوه قابل قبول است. معرفی مجدد این شیوه درمانی می تواند باعث تصمیم گیری صحیحتر و کاهش وقت و سرمایه ای شود که در سایر روش های جراحی هزینه می شود.
    کلیدواژگان: بازال سل کارسینوما، ترمیم ثانویه، پوست سر
  • دکتربابک قنبرزاده، الهامه رزمی راد، مسعود ثقفی، ناصر اویسی صفحه 105
    زمینه و اهداف
    طی مراحل اولیه شرایط اضطراری، در اثر ازبین رفتن سرویسهای زیربنایی و عدم دسترسی به لوازم آشپزی، استفاده از مواد غذایی ویژه شرایط اضطراری(Emergency Food Product، EFP) از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. مواد غذایی اضطراری اصطلاحی است که گستره ای از محصولات نظیر بیسکویت های غنی شده، بار های غذایی فشرده و خمیر های مغذی را در بر می گیرد. این نوع مواد غذایی به آسانی حمل و سریع مصرف می شوند. هدف از این پروژه فرمولاسیون بیسکویت اضطراری که بتواند نیازمندی های روزانه به انرژی، پروتئین و ریز مغذی ها را تامین کند می باشد.
    روش بررسی
    در این تحقیق با توجه به جدول نیازمندی های تغذیه ای برای شرایط اضطراری (که توسط کمیته تغذیه انستیتو پزشکی ایالات متحده آمریکا ارائه گردیده است) بیسکویت هایی با فرمولاسیون های مختلف تولید شد که بتواند تمامی نیازهای انرژی، پروتئینی، ویتامینی، و مواد معدنی را برای فاز اولیه بحران و برای تمامی گرو ه های سنی بالاتر از 6 ماه فراهم کرده و به عنوان تنها منبع مواد غذایی برای حداکثر 15 روز مناسب باشد. برای این منظورپنج فرمولاسیون اولیه برای مخلوط بیسکویت تهیه و از بین آنها یک فرمولاسیون که از خواص تکنولوژیکی بهتری برخوردار بود انتخاب گردید. ارزیابی حسی بیسکویت های اضطراری توسط یک گروه ارزیابی 100 نفره متشکل از دانشجویان و کارمندان دانشگاه تبریز انجام شد.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که بین بیسکویت اضطراری فرموله شده و بیسکویت معمولی تولید شده توسط همان شرکت تولید کننده اختلاف معنی داری وجود ندارد.
    نتیجه گیری
    بیسکویت اضطراری فرموله شده از سطح متوسط و قابل قبولی از پذیرش بر خوردار است و می تواند در وضعیت های اضطراری مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: بیسکویت اضطراری، ارزیابی حسی، فرمولاسیون
  • عبدالحسن کاظمی، جواد مهتدی نیا، رضا مهدوی، سید جمال قائم مقامی، نجیبه اصل رهنمای اکبری، اصغر صالحپور، مرتضی واحد جباری، فاطمه رضاییان، فرناز ضامن میلانی، فرساد نعیمی، سیده فائزه میر یوسفی عطا صفحه 111
    زمینه و اهداف
    طیف نسبتا وسیعی از گونه های قارچ کپکی مانند آسپرژیلوس ها، پنیسیلیوم ها، فوزاریوم ها و... قدرت تولید مقادیر زیادی از آفلاتوکسین ها، فومونیزین ها، زرالنون ها، اوکراتوکسین ها و... بعنوان مایکوتوکسین های دارای خاصیت سرطان زایی، نفروتوکسیسیتی، استروژنیسم و... را دارا می باشند که مصرف اغذیه آلوده به این مایکوتوکسین ها بعنوان یکی از عوامل بروز سرطان های ازوفاژال، کبد، کلیه و... در انسان و حیوان ارزیابی شده است. با توجه به میزان بالای مصرف برنج و مشتقات آن در جیره غذایی جامعه، بررسی حاضر به منظور تشخیص آلودگی برنج های مصرفی در آذربایجان شرقی به قارچ های مولد مایکوتوکسین ها انجام پذیرفت.
    روش بررسی
    در این بررسی با کشت از یکصد و پنجاه نمونه برنج جمع آوری شده از سطح استان در محیط های کشت اختصاصی و سپس مطالعه مورفولوژیک کلنی های رشد کرده در محیط کشت ها، آزمایش میکروسکوپی لام تهیه شده از کلنی ها و همچنین تهیه اسلاید کالچر در صورت لزوم، آلودگی نمونه های برنج به گونه های مختلف قارچ های مولد مایکوتوکسین های متعدد مورد مطالعه قرار گرفت.
    یافته ها
    در این بررسی آلودگی نمونه های مورد مطالعه از برنج های مصرفی استان به انواع قارچ ها مانند پنیسیلیوم ها، آسپرژیلوس ها، فوزاریوم ها و... به میزان 137 نمونه از 150 نمونه مورد بررسی (90%) که مولد مایکوتوکسین های متعدد می باشند؛ مشخص گردید.
    نتیجه گیری
    این مطالعه با توجه به نتایج حاصله و مباحث مطروحه در آن، لزوم توجه به رفع الودگی از مواد غذایی منجمله برنج، وضع مقررات بهداشتی و نظارت بر اجرای آنها، اندازه گیری کمی مقادیر مایکوتوکسین های حاصل از قارچهای مولد مایکوتوکسین ها در مواد غذایی برای تعیین حد مجاز این گروه از سموم در مواد غذایی، و توجه متخصصین بهداشت عمومی و تغذیه به موضوع را مطرح می نماید.
    کلیدواژگان: برنج، قارچ، مایکوتوکسین ها
  • سلطانعلی محبوب، مهدیه عباسعلی زاد فرهنگی، مهندس سیدجمال قائم مقامی، علیرضا استاد رحیمی صفحه 119
    زمینه و اهداف
    افراد چاق در معرض خطر بسیاری از بیماری های مزمن و اختلالات متابولیکی و اندوکرینی قرار دارند. اخیرا هایپرپاراتیروئیدیسم ثانویه به عنوان یکی از این اختلالات اندوکرینی و عامل تشدید کننده چاقی مطرح شده است؛ با توجه به مطالب مذکور و نظر به محدود بودن مطالعات انجام یافته در این زمینه، غلظت سرمی هورمون پاراتیروئید (PTH) در زنان چاق وغیر چاق سنین باروری اندازه گیری و ارتباط آن با وضعیت تغذیه ای و ترکیب بدن مورد بررسی قرارگرفت.
    روش بررسی
    86 زن سالم در سنین باروری (50-17 سال) که سابقه ابتلا به بیماری های کبدی، کلیوی، دیابت و پرفشاری خون نداشته و از داروها و مکمل های موثر برمتابولیسم کلسیم و ویتامین D استفاده نمی کردند، وارد مطالعه شدند. 43 نفر از این زنان مبتلا به چاقی درجه یک و دو نمایه توده بدن به ترتیب 9/34-30 و9/39-35 2kg/m و 43 نفر دارای وزن طبیعی بودند (2kg/m 9 /24 - 5/18 = BMI). در همه افراد ترکیب بدن با روش Bioelectrical Impedance Analyser و پارامترهای تن سنجی ارزیابی شد. اندازه گیری های بیوشیمیایی شامل هورمون پاراتیروئید با روش الایزا، آلکالین فسفاتاز با روش آنزیمی واندازه گیری کلسیم و فسفر سرمی با روش رنگ سنجی انجام شد. آنالیز میانگین دریافت روزانه انرژی و مواد مغذی با نرم افزارш NUTRITIONIST انجام شد.
    یا فته ها: پارامترهای مربوط به ترکیب بدن و تن سنجی در زنان چاق و غیر چاق تفاوت معنی داری با هم داشتند. (001/0 P <)، حال آنکه میانگین دریافت روزانه انرژی و مواد مغذی در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت. میانگین سطح سرمی PTH (هورمون پاراتیروئید) در افراد چاق بطور معنی داری بیشتر از افراد غیر چاق بود (05/0 P <). در حالی که سطح سرمی کلسیم، فسفر و آلکالین فسفاتاز در افراد چاق وغیر چاق تفاوت معنی داری نداشت. همچنین در بررسی ارتباط بین سطح سرمی PTH با متغیر های مربوط به ترکیب بدن و وضعیت تغذیه ای در کل افراد مورد مطالعه، همبستگی مثبت و معنی داری بین سطح سرمی PTH با نمایه توده بدن، چربی کل بدن (kg)، درصد چربی کل بدن و دور کمر دیده شد و همبستگی منفی معنی داری بین سطح سرمی PTH با درصد توده بدون چربی بدن و آب کل بدن یافت شد. همبستگی معنی داری بین PTH با سایر پارامتر های تن سنجی و نیز میانگین دریافت روزانه انرژی و مواد مغذی یافت نشد.
    نتیجه گیری
    در این مطالعه نشان داده شد که افراد چاق در مقایسه با افراد غیر چاق دارای سطح سرمی بالای PTH می باشند، لذا جهت جلوگیری از ابتلا به عوارض مزمن هایپرپاراتیروئیدیسم، پیگیری منظم سطح سرمی PTH در افراد چاق ضروری بنظر می رسد.
    کلیدواژگان: هورمون پاراتیروئید، چاقی، نمایه توده بدن، ترکیب بدن، دریافت انرژی و مواد مغذی
  • دکترفخرالسادات مرتضوی، دکترباب الله قاسمی صفحه 125
    زمینه و اهداف
    نتایج بیوپسی کلیه برحسب منطقه جغرافیایی، نژاد و سن متفاوت است. در منطقه ما مطالعات بسیار محدودی در زمینه بیوپسی کلیه در کودکان انجام گرفته است. هدف این مطالعه بررسی نتایج بیوپسی کلیه در بیمارستان کودکان تبریز و مقایسه آن باسایر منابع می باشد.
    روش بررسی
    دریک مطالعه مقطعی-توصیفی 73 مورد بیوپسی کلیه در کودکان زیر 14 سال طی سالهای 85 -1378 از نظر نتایج هیستوپاتولوژی، نقش آن در تشخیص و درمان و سرانجام بیماران مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    تشخیصهای اولیه بیماران به ترتیب فراوانی عبارت بودند از: سندرم نفروتیک، سندرم نفریتیک حاد، نارسایی کلیه، نفریت هنوخ شوئن لاین، لوپوس اریتماتوز و هماتوری آشکار عود کننده. از نظر نتایج هیستوپاتولوژیک، گلومرولونفریت منتشرمزانژیو پرولیفراتیو 22%، سندرم نفروتیک با تغییرات ناچیز 1/19%، گلومرولواسکلروز فوکال و سگمنتال 2/16%، گلومرولونفریت مامبرانوپرولیفراتیو 8/11%، گلومرولونفریت پرولیفراتیو فوکال 8/11%، سندرم نفروتیک مادرزادی نوع فنلاندی 3/7%، گلومرولونفریت کرسنتیک 9/5%، نفرونوفتیزیس 4/4% و اسکلروزمنتشرمزانژیال 47/1% موارد را به خود اختصاص می دهند. نتیجه بیوپسی در 31% موارد منجر به تغییر تشخیص و در 44% موارد منجر به تغییر درمان گردید. در پی گیری دراز مدت 3/49% بیماران بهبود یافتند و 4/23% به نارسایی مزمن کلیه رسیدند و 11% فوت کردند.
    نتیجه گیری
    نتایج واندیکاسیونهای بیوپسی کلیه در این مطالعه کمابیش مشابه سایر مطالعات از کشورهای مختلف است ولی درمقایسه با کشورهای غربی فراوانی سندرم نفروتیک مادرزادی نوع فنلاندی در این مطالعه بیشتر و فراوانی نفروپاتی IgA احتمالا به علت کمبود امکانات تشخیصی کمتر است.
    کلیدواژگان: بیوپسی کلیه، کودکان، هیستوپاتولوژی
  • مرجان مهدوی روشن، سلطانعلی محبوب، علی صدیقی، علیرضا صادقپور، سید جمال قائم مقامی، علیرضا استادرحیمی صفحه 131
    زمینه و هدف
    امروزه شکستگی استخوان به عنوان یکی از مشکلات مهم بهداشتی در سراسر دنیا شناخته شده است و از طرفی مطالعات حیوانی نشان داده اند که کمبود روی باعث کاهش رشد استخوان، تراکم استخوانی، کاهش نیروی لازم جهت شکستن استخوان و احتمالا کاهش سرعت ترمیم شکستگی می شود. لذا این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تغذیه ای، غلظت سرمی روی و غلظت سرمی آلکالین فسفاتاز به عنوان آنزیم وابسته به روی موثر در ساخت استخوان، در افراد دچار شکستگی استخوان انجام گردید.
    روش بررسی
    جامعه هدف این مطالعه مقطعی تحلیلی 71 بیمار دچار شکستگی تروماتیک استخوانهای دراز مراجعه کننده به بیمارستان شهدائ تبریز بودند. در یافت غذایی با استفاده از پرسشنامه ثبت غذای 3 روزه،سطح فعالیت بدنی و اطلاعات فردی و پزشکی افراد با استفاده از پرسشنامه، وزن و قد افراد با استفاده از ترازوی متصل به قدسنج و غلظت سرمی روی با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری جذب اتمی و غلظت آلکالین فسفاتاز سرم با استفاده از کیت پارس آزمون تعیین گردید. آنالیز آماری داده ها با استفاده از روش های توصیفی و تحلیلی انجام گرفت.
    یافته ها
    از 71 بیمار شرکت کننده در مطالعه 47 نفر مرد و 24 نفر زن بودند. میانگین در یافت روزانه انرژی 2385کیلوکالری و میانگین در یافت روزانه روی از رژیم غذایی 82/4 میلی گرم برآورد شد. زنان معادل54% و مردان، 5/43%جیره توصیه شده روزانه (Recommended daily allowance، RDA) روی را از رژیم غذاییشان دریافت کرده بودندکه به طور معنی داری کمتر از مقادیر توصیه شده غذایی بود. میانگین غلظت روی سرم نیز کمتر از مقادیر نرمال بودکه این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بودولی غلظت آلکالین فسفاتاز سرم در محدوه نرمال قرار داشت. بین روی دریافتی از رژیم غذایی بادریافت پروتئین، چربی، کلسیم، فسفر و منیزیم از رژیم ارتباط معنی داری مشاهده شد، در مقابل روی سرم با متغیرهای سن، نمایه توده بدن(Body Bass Index، BMI)، استعمال دخانیات، آلکالین فسفاتاز سرم و روی دریافتی از رژیم غذایی ارتباط معنی داری نداشت.
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه وضعیت تغذیه ای و غلظت سرمی روی در افراد دچار شکستگی تروماتیک استخوان کمتر از محدوده نرمال بود. لذا آموزش تغذیه به کلیه افراد جهت مصرف غذاهای غنی از روی در کنار کلسیم، افزایش مصرف این غذاها در دوران شکستگی جهت بهبود ترمیم شکستگی،توصیه می شود.
    کلیدواژگان: روی دریافتی، روی سرم، شکستگی، سلامت استخوان، وضعیت تغذیه ای
  • سپیده وثوق حسینی، جواد یزدانی، منیر مرادزاده، مهرداد لطفی، امیر علا آغبالی صفحه 137
    فوکال اپی تلیال هایپرپلازی یا بیماری هک یک ضایعه خوش خیم، مسری و نادر است که اولین بار در کودکان اسکیمو و سرخپوستان آمریکا گزارش شد.از ایران تا کنون تنها یک مورد از این ضایعه گزارش شده است. شیوع بالای این ضایعه در بین اعضاء خانواده دلالت بر پاتوژنز عفونی آن دارد. زیر گروه های 13 و 32 ویروس پاپیلومای انسانی به عنوان عامل ایجاد ضایعه شناخته شده اند. فوکال اپی تلیال هایپرپلازی معمولا" به صورت پاپولها و ندول های کوچک و متعدد در حفره دهان خصوصا"در مخاط لب ها، گونه و نواحی طرفی زبان دیده می شود.این گزارش اولین مورد فوکال اپی تلیال هایپرپلازی در تبریز و دومین گزارش این ضایعه از ایران در منابع است.
    کلیدواژگان: فوکال اپی تلیال هایپرپلازی، بیماری هک، ویروس پاپیلومای انسانی
  • تورج رشیدی صفحه 141
    سلاحهای شیمیایی عوارض گوناگون زودرس و دیررس در ارگانهای مختلف ایجاد مینمایند که ایجاد بدخیمی در قسمتهای مختلف بدن از آن جمله است. دراین مقاله ما بروز بازال سل کارسینوما های(سرطان سلولهای پایه ای پوست) متعدد را در یک مجروح سلاحهای شیمیایی گزارش میکنیم. بیمار ما یک خانم 66 ساله اهل سردشت می باشد که در سال 1366 دچار مصدومیت با گاز سولفور موستارد شده است. دو سال پس از آن زخمی در صورت وی ایجاد شده و در طی سالیان بعدی زخمهای دیگری نیز بوجودآمده است.در نمونه برداری از پوست ایشان بازال سل کاسینوما گزارش شده است. در صورت گزارش موارد مشابه میتوان سولفور موستارد را نیز از علل زمینه ساز بروز بازال سل کارسینوما های متعدد بحساب آورد.
    کلیدواژگان: بازال سل کارسینوما، سلاحهای شیمیایی، زخمهای پوستی
  • زهره صناعت، مسعود پزشکیان، حیدر اسماعیلی صفحه 143
    تومورهای اولیه قلب بسیار نادر بوده و پیش آگهی بدی دارند. بیمار معرفی شده آقای 48 ساله ای با تنگی نفس درد و سوزش قفسه سینه و سرفه که تحت عمل جراحی استرنوتومی و جراحی قلب باز قرار گرفت گزارش پاتولوژی تومور بدخیم غلاف اعصاب محیطی Malignant Peripheral Nerve Sheath Tumor، MPNS)) بامنشا قلب را نشان داد.
    کلیدواژگان: تومور قلب، سارکوم، سوزش قفسه سینه
  • دکتراحمد کوشا، سویل حکیمی، قشم سلیمان زاده، ناهید هاشم نیا، حسن فرهاد غیبی صفحه 145
    از سال 1379 تا به امروز سالانه در آذربایجان شرقی غلظت ید ادرار کودکان اندازه گیری میشود. در سال 1382 میانه ید ادرار برای اولین بار به شدت افت نمود. دو نوع مطالعه جهت ارزیابی برنامه مبارزه با کمبود ید طراحی شد. درمطالعه اول میزان ید ادرار کودکان 10-8 ساله تعیین و در مطالعه دوم میزان ید نمک در زمان تولید اندازه گیری گردید. در سال 1382 میانه ید ادرار68 میکرو گرم در لیتر بود و در سال 1383 به 65 میکرو گرم در لیتر رسید. از طرف دیگر در سال83 میانگین ید موجود در نمکهای نمونه برداری شده از کارخانجاتppm 37/12 بود و هیچ نمونه نمکی از لحاظ میزان ید در طیف" رضایت بخش" قرار نداشت. در سال 1384میانه ید ادرار به 107 و یک سال بعد به 119 میکرو گرم در لیتر رسید. این در حالی است که میانگین ید موجود در نمکهای نمونه برداری شده در سال 84، 19/25 و در سال 85، ppm 36/32 بود. در سالهای 82 و 83 کمبود ید خفیف در استان مشاهده گردید و در سال 84و 85 این شاخص در طیف طبیعی قرار داشت. که احتمالا بر اثر بهبود وضعیت نمک بوده است همانطور که آمار سالهای 82 و 83 نشان داد، اختلالات ناشی از کمبود ید به سادگی قابل بازگشت است. پیشنهاد می شود پایش منظم برنامه و نظارت مداوم بر کارخانجات تولید نمک هر ساله انجام شود.
    کلیدواژگان: ید، ادرار، نمک یددار، دانش آموزان