فصلنامه لیزر در پزشکی
سال چهارم شماره 1 (پیاپی 23، بهار 1385)

در این مطالعه سعی شده است که در یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده، اثربخشی لیزر کم توان را در پیشگیری از موکوزیت دهانی ناشی از شیمی درمانی مورد ارزیابی قرار گیرد.
بیمارانی که بدلیل بدخیمی های خونی تحت شیمی درمانی قرار می گرفتند بطور تصادفی به دو گروه لیزر و پلاسبو تقسیم شدند. در گروه لیزر، بیماران 24 ساعت قبل از شروع شیمی درمانی تحت درمان با لیزر کم توان 630 نانومتر با توان 30 میلی وات و دوز 5 ژول بر سانتیمتر مربع قرار گرفتند که تابش بصورت روزانه تا روز پنجم ادامه یافت. در گروه پلاسبو بیماران تحت درمان با لیزر خاموش قرار گرفتند. بیماران از نظر بروز، شدت و طول مدت بهبودی موکوزیت دهانی، خشکی دهان و نیاز به استفاده از مسکن تا 30 روز پس از درمان ارزیابی شدند. کیفیت زندگی بیماران با استفاده از پرسشنامه EORTC QLQ-C30 قبل و یکماه پس از شیمی درمانی مورد سنجش قرار گرفت.
اگرچه بروز موکوزیت دهانی در گروه لیزر (31%) در مقابل گروه پلاسبو (41%) کاهش داشت ولی از لحاظ آماری معنی دار نبود (p=0.5). مدت زمان بهبودی موکوزیت دهانی در گروه لیزر در مقایسه با گروه پلاسبو کاهش معنی داری داشت (p=0.03). بروز خشکی دهان و شدت آن نیز در گروه لیزر کمتر از گروه پلاسبو بود (به ترتیب p=0.05 و p=0.007). هیچگونه تغییر معنی داری در دو گروه در زیر گروه های مختلف از نظر کیفیت زندگی شامل امتیازهای عملکردی و شکایات بیمار قبل و پس از شیمی درمانی بدست نیامد.
نتایج این مطالعه حاکی از اثرات مثبت لیزر درمانی در بروز موکوزیت دهانی و خشکی دهان ناشی از شیمی درمانی است. هر چند که این اثرات در طول مدت بهبودی موکوزیت دهانی و شدت خشکی دهان قابل ملاحظه تر بود و اثر مخربی بر کیفیت زندگی بیماران نداشت.

در این مطالعه سعی شده است برای اولین بار، روش فتودینامیک درمانی با حساسگر نوری متیلن بلو در درمان ضایعات لیکن پلان دهانی بررسی شود.
بیست و شش ضایعه لیکن پلان دهانی تایید شده به روش هیستوپاتولوژی که به درمان های متداول پاسخ نداده بودند وارد مطالعه شدند. ابتدا بیماران محلول متیلن بلو 10% بمدت 10 دقیقه بصورت دهانشویه استفاده نمودند. سپس ضایعات بیماران تحت تابش پرتوی نور لیزر 630 نانومتر (محدوده قرمز) با دوز 150-200 J/cm2 قرار گرفتند. برای نتایج درمانی بیماران یک هفته پس از درمان بررسی شده و به منظور بررسی میزان عود ضایعات، بیماران تا سه ماه پس از درمان پیگیری شدند. پاسخ به درمان شامل تغییرات شدت شکایات بیماران (درد و سوزش)، شدت علایم و اندازه ضایعات بود.
شدت علایم در 16 ضایعه مشاهده شد. 4 ضایعه کراتوتیک بطور کامل بهبود یافت. از لحاظ آماری یک هفته پس از درمان، شدت علایم و شکایات ضایعات کاهش معنی داری داشتند و این تغییرات طی 12 ماه پیگیری باقی ماند. متوسط کاهش مساحت ضایعات پس از درمان %44.3 بود.
با توجه به نتایج این مطالعه مقدماتی، به نظر می رسد که فتودینامیک درمانی با استفاده از متیلن بلو می تواند به عنوان یک درمان جایگزین برای ضایعات لیکن پلان دهانی مورد استفاده قرار گیرد. با این وجود برای تعیین دقیق میزان اثر نیاز به انجام مطالعات تکمیلی در این زمینه است.

استئوآرتریت یکی از شایع ترین بیماری های ارتوپدی است که درد و ناتوانی پیش رونده ای را بر بیمار تحمیل می کند. متاسفانه هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. در این مطالعه تاثیر تابش لیزر کم توان بر استئوآرتریت زانو بررسی شده است.
در این مطالعه 60 بیمار مبتلا به استئوآرتریت زانو وارد مطالعه شدند. بیماران به طور تصادفی و دوسو کور در دو گروه لیزر و لیزرنما قرار گرفتند. لیزرتابی با استفاده از لیزر GaAlAs با طول موج nm810 در 5 نقطه با چگالی انرژی 3 j/cm2، در 12 جلسه پیاپی انجام شد. در پایان میزان درد در زمان های استراحت و فعالیت بیماران بر اساس NRS و عملکرد روزانه آنها بر اساس پرسشنامه Lequesne Index ارزیابی شد.
نتایج مطالعه افزایش معنادار عملکرد روزانه و کاهش معنادار درد در زمان استراحت و فعالیت را در بیماران گروه لیزر در مقایسه با گروه لیزرنما نشان داد.
به نظر می رسد که لیزر درمانی می تواند در کاهش درد و بهبود عملکرد بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو موثر باشد.

در این مطالعه سعی شده است که اثربخشی لیزر اگزایمر با طول موج 308 نانومتر به تنهایی با استفاده همزمان تاکرولیموس موضعی در درمان ضایعات ویتلیگو بررسی قرار گیرد.
بررسی حاضر به صورت یک مطالعه مقایسه ای و آینده نگر تصادفی شده طراحی و انجام شد. چهارده بیمار، سن بین 12 تا 63 سال، با نوع پوست فیتزپاتریک نوع دو تا چهار وارد مطالعه شدند. در هر بیمار، 4 تا 10 ضایعه انتخاب گردید. درمان ارایه شده برای ضایعات هدف به صورت تصادفی انجام شد. هر ضایعه برای 2 بار در هفته بوسیله لیزر اگزایمر، بطور کل 24 جلسه تحت تابش قرار گرفتند. دوز اولیه لیزر در حدود 50 mJ/cm2 کمتر از حداقل دوز ایجاد کننده اریتم پوستی در پوست ویتیلیگویی انتخاب شد. سپس، دوز تابش در جلسه دوم 50 mJ/cm2 افزایش داده شد. همزمان، کرم تاکرولیموس 1/0%، روزی دو بار، بصورت موضعی بر روی ضایعات ویتلیگو قرار داده شد (گروه A). در گروه B ضایعات ویتلیگو به تنهایی با استفاده از لیزر اگزایمر تحت درمان قرار گرفتند. برای هر ضایعه درمان شده در هر گروه، یک ضایعه قرینه بدون درمان در سمت مقابل در نظر گرفته شد (ضایعات کنترل). اثربخشی درمان بصورت ناآگاهانه توسط دو پزشک مستقل با استفاده توسط عکسبرداری مسقیم و نور پلاریزه قبل و بعد از درمان تعیین شد.نتایج چهل و سه ضایعه تحت درمان قرار گرفتند (23 ضایعه در گروه A و 20 ضایع در گروه B). تمام بیماران به صورت کامل در مطالعه شرکت کردند. رپیگمانتاسیون در همه بیماران گروه (%100) A و در 17 ضایعه گروه (%85) B دیده شد. رپیگمانتاسیون در ضایعات درمان نشده (کنترل) مشاهده نشد. میزان رپیگمانتاسیون در حد 75% یا بیشتر در 16 ضایعه از 23 ضایعه گروه (%70) A و در 4 ضایعه از 20 ضایعه گروه (%20) B دیده شد. در نواحی حساس به ماورای بنفش (صورت، گردن، تنه، اندامها به استثنای پرومینس استخوانها و انتهاها)، 10 (77%) از 13 ضایعات گروه A میزان رپیگمانتاسیون در حد 75% یا بیشتر داشتند این درحالی است که این میزان در گروه B، 4 ضایعه از 7 ضایعه بود. بطور کلاسیک در نواحی مقاوم به ماورای بنفش، 6 تا از 10 ضایعه گروه (%60) A میزان رپیگمانتاسیونی برابر یا بیشتر از 75% داشتند که در گروه B این میزان، صفر از 13 ضایعه بود. متوسط تعداد جلسات لازم برای مشخص شدن رپیگمانتاسیون در گروه A 10 جلسه و در گروهB 12 جلسه بود. اثرات جانبی در این مطالعه بسیار محدود بوده است و تحمل بیماران نسبت به درمان عالی بود.
درمان ترکیبی با استفاده از تاکرولیموس 1/0% بهمراه لیزر اگزایمر 308 نانومتر به استفاده لیزر تنها در مورد نواحی مقاوم به ماورای بنفش برتری دارد(p<0.02). اثربخشی و تحمل خوب لیزر اگزایمر در منوتراپی در مورد ضایعات لوکالیزه ویتلیگو تایید شد، اما این رژیم درمانی تنها برای نواحی حساس به ماورای بنفش باید منظور شود.