فصلنامه لیزر در پزشکی
سال سوم شماره 4 (پیاپی 22، زمستان 1384)

سلول درمانی یکی از روش های نوین در درمان بیماریهای مزمن سیستم های مختلف می باشد که در سالهای اخیر به سرعت پیشرفت نموده است. این سلول ها می توانند جایگزین نسوج عضلانی، قلبی، استخوانی، ترشحی و عصبی گردند. برای انجام این مهم داشتن کشت بافتی از ناحیه مورد نظر لازم است. در کشت بافتی از مهم ترین اهداف، ایجاد محیط های مناسب برای تکثیر سلول مورد نظر در حداقل زمان است. افزایش سرعت تکثیرسلولها می تواند به روش های مختلفی انجام پذیرد. درعین حال ساختمان ژنتیکی سلول باید دست نخورده باقی بماند به طوری که مکانیزم های کنترلی رشد سلول به طور طبیعی فعالیت نمایند. عواملی از قبیل فاکتورهای رشد طبیعی، هورمونها، داروهای مختلف و میتوژن ها می توانند سبب تحریک تزاید سلولی گردند. بعضی از این فاکتورها تاثیرات فیزیکی بر ساختمان سلولی دارد به طوری که با کمترین تغییرات ژنتیکی همراه هستند که می توان به عنوان نمونه از لیزرهای کم توان نام برد.

مقدمه در این پژوهش اثر درمانی لیزر کم توان (LLLT) در درمان لنفادم پس از ماستکتومی بررسی گردید. یازده زن که حداقل به مدت سه ماه مبتلا به لنفادم بازو بدنبال برداشتن عقده های لنفاوی زیر بغل یا رادیوتراپی برای درمان کانسر پستان بودند در این مطالعه مقدماتی وارد شدند. بیماران در دو گروه لیزر و sham تقسیم گردیدند که گروه لیزر تحت تابش لیزر کم توان Ga-As با دستگاه Mustang که دارای طول موج 890 nm و چگالی انرژی 1.5 ژول بر سانتی متر مربع بود قرار گرفتند. جذب تابش لیزر در بافت با استفاده از یک روش عددی مبتنی بر مونت کارلو شبیه سازی گردید.نتایج چهار بیمار در هر گروه دوره درمان را کامل کردند. تغییرات در محیط اندام، میزان درد، تمایل به ادامه درمان، میزان حرکت و سنگینی اندام مبتلا در هر جلسه اندازه گیری و با وضعیت پیش از درمان مقایسه گردید. کاهش درد به استثنای هفته های سوم و نهم در گروه لیزر بیش از گروه Sham بود. نتایج این مطالعه مقدماتی نشان داد که LLLT با طول موج 890 nm ممکن است در کاهش درد و ادم بازو ناشی از لنفادم پس از ماستکتومی مفید باشد، هرچند این اثرات به نظر می رسد که موقتی هستند.

این مطالعه به منظور ارزیابی کارآیی لیزر اگزایمر (308 نانومتر) در درمان ویتیلیگو، و بررسی تاثیر فاکتورهای موثر مانند منطقه آناتومیک ضایعات، سن، جنس، تایپ پوستی، حداقل دوز اریتماتو (Minimal Erythema Dose) و مدت ابتلا به ویتیلیگو در پاسخ به درمان طراحی گردیده است.

35 بیمار مبتلا به ویتیلیگو وارد مطالعه شدند. هر پلاک ویتیلیگو، دو بار در هفته مجموعا 24 بار به وسیله لیزر اگزایمر درمان و ارزیابی نتایج درمانی به صورت کور، به وسیله دو پزشک مستقل از مداخله انجام شد.نتایج رپیگمانتاسیون در 46 مورد از 52 پلاک تحت درمان (%88.5) به دست آمد. رپیگمانتاسیونی که بیشتر از 75% سطح هر ضایعه را شامل شود در 14 پلاک (%26.9) به وجود آمد. در نواحی حساس به فروسرخ، مثل صورت و گردن و تنه، 8 مورد از 14 ضایعه (%57.1) پاسخ درمانی بیشتر از 75% نشان داده اند و در نواحی مقاوم به فروسرخ مثل برجستگی های استخوانی و انتهاها، این پاسخ به میزان 6 مورد از 38 ضایعه (%15.8) بود. (p=0.031) هیچگونه ارتباطی بین جواب به درمان و فاکتورهای سن، جنس، تایپ پوستی، MED و مدت ابتلا به ویتیلیگو مشاهده نشد.

پاسخ معقول و قابل پذیرش از نظر زیبایی به طور اساسی در پلاک های نواحی حساس به UV مشاهده شد و بدین ترتیب به نظر می رسد که این پلاک ها مکان های مناسب و انتخابی برای این درمان باشند.

مقدمه مهار مغز استخوان پدیده ایست که در بسیاری شرایط رخ داده، بیماران را در معرض خطرات تهدید کننده حیات قرار می دهد. از جمله این شرایط درمان انواع سرطان ها با داروهای شیمی درمانی است. از آنجا که لیزرهای کم توان دارای خاصیت تحریک تکثیر سلولی هستند، در این مطالعه تلاش شده است تاثیر آنها بر مغز استخوان سالم و مهار شده مورد ارزیابی قرار گیرد.

تعداد 120 عدد موش صحرایی نر وارد مطالعه شدند. نیمی از حیوانات با تزریق سیکلوفسفاماید دچار سرکوب مغز استخوان گردیدند. تابش لیزر کم توان گالیوم- آلومینیوم- آرسناید بر فمور حیوانات انجام شد. تابش لیزر GaAlAs با طول موج در 5 روز پیاپی انجام و در روز پنجم از حیوانات نمونه های خون محیطی و بیوپسی مغز استخوان گرفته شد.نتایج در گروه با مغز استخوان سالم، شاخص های خونی و شمارش سلولهای مغز استخوان تفاوت معناداری در بین دو زیر گروه لیزر و کنترل نشان ندادند. در گروه مغز استخوان مهار شده، دو شاخص خونی MCH و MCHC در گروه تابش لیزر تفاوت معناداری با گروه کنترل داشت (p<0.05).

یافته های این مطالعه نتوانستند اثر قابل ملاحظه ای از لیزر کم توان در توزیع سلولهای خونی و سلولاریته مغزاستخوان در دو گروه مغزاستخوان سالم و مهار شده بین دو زیر گروه لیزر و کنترل مشاهده نشد.

حرکت اسپرم و سرعت رو به جلوی آن نقش کلیدی در فرآیند باروری تخمک در محیط کشت و در بدن انسان ایفا می کند. اثر پرتوی لیزرهای کم توان در فرآیند های زیستی سلولی به طور واضحی در تحریک زنجیره های تنفسی که با تحریک سیتوکروم های میتوکندری هایی در سلول و همچنین با تاثیر بر میزان کلیسم داخل سلولی مشخص شده است. در این مطالعه سعی شده است اثر تابش لیزر کم توان بر تحرک، سرعت و میرایی اسپرم های طبیعی و غیرطبیعی مورد بررسی قرار گیرد.

اثر لیزرهای کم توان گالیوم آلومینیوم آرسناید (GaAlAs) (طول موج 810 nm و توان خروجی 50 mW) در دوزهای مختلف 4, 2 و 8 ژول بر سانتی متر مربع بر روی حرکت، سرعت و میرایی سلول های گرفته شده از 17 مرد (12 نفر با اسپرموگرام طبیعی و 5 نفر مرد مبتلا به عقیمی با اسپرموگرام غیرطبیعی) بررسی شد. سرعت حرکت اسپرم ها با عکس های متعدد از نمونه ها در زیر میکروسکوپ و فیلمبرداری از آنها اندازه گیری شدند. کلیه اندازه گیری پس از سه دوره تابش در گروه های مختلف و کنترل بعد از 24 ساعت انجام شد.

حرکت اسپرم هایی که دوز 2 J/cm2 و 4 J/cm2 تحت تابش قرار گرفته بودند بطور قابل ملاحظه ای نسبت به گروه کنترل افزایش یافته بود (p=0.03). میزان سلولهای مرده در تمام گروه های مورد تابش با دوز 2 J/cm2 و 4 J/cm2 کاهش معنی داری در مقایسه با گروه کنترل داشت (p=0.01). هیچگونه تفاوت معنی داری بین گروه دوز 8 J/cm2 با گروه کنترل بدست نیامد.

تابش لیزر گالیوم آلومینیوم آرسناید با طول موج 810 nm در دوزهای 2 J/cm2 و 4 J/cm2 سرعت و حرکت اسپرم ها را افزایش داده و میزان میرایی آنها را کاهش می دهد.

بررسی های اولیه نشان داده اند که لیزرهای کم توان (low level lasers) می توانند با تحریک زیستی سلول های بافت هدف، درژنراسیون آنان را کاهش و ترمیم را سرعت دهند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تاثیر تابش لیزر کم توان هلیوم- نیون بر ترمیم عصب سیاتیک آسیب دیده در یک مدل تجربی و کنترل شده بود.

تعداد 34 موش صحرایی از نژاد Sprague-Dawley بعد از کراش شدن عصب سیاتیک هر دو پا به مدت 24 روز تحت تابش با لیزر کم توان هلیوم-نیون (He-Ne) با دوز 6 mJ/cm2 قرار گرفتند. حیوانات در سه گروه (اثر موضعی، اثر سیستمیک و شاهد) تقسیم شدند. برای سنجش کارآیی عصب سیاتیک از معیاری به عنوان آزمون Angleboard استفاده شد.

در انتهای روز 24 نشان نتایج بدست آمده از آزمون Angleboard اختلاف معنی داری بین دو گروهی که لیزر سیستمیک و موضعی دریافت داشته اند بدست نیامد. با این وجود، نتایج آزمون مذکور در هر دو گروهی که لیزر دریافت داشتند، نسبت به گروه شاهد، بهبود قابل ملاحظه ای داشتند (p=0.000).

با توجه به نتایج به دست آمده مشخص می شود که لیزر کم توان He-Ne در طیف قرمز می تواند تاثیر مثبتی روی ترمیم اعصاب محیطی بگذارد و این تاثیر تنها به دلیل اثرات موضعی آن نیست و می تواند به صورت سیستمیک و از طریق افزایش میزان مدیاتورها باشد. با این وجود برای شناسایی مکانیسم اثر سیستمیک آن نیاز به مطالعات تکیملی است.

با توجه به کاربرد وسیع آلیاژهای تیتانیوم در پروتزها، جدید ترین مطالعات بر خواص سطحی این فلز و بررسی رفتار آن در تماس با مایعات بدن متمرکز شده است.

در این تحقیق تاثیر برهمکنش لیزر پالسی Nd:YAG و پارامترهای اپتیکی آن نظیر چگالی انرژی و تعداد پالس بر خصوصیات سطح آلیاژ Ti6Al4V با هدف دست یابی به سطحی با کیفیت بالا مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه این تحقیق مدلسازی رفتار چسبندگی سلولهای استخوانی بر سطح آلیاژ تیتانیوم و تغییر آن به صورت تابعی از تنش، دما، زمان و پارامترهای سطحی نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

نتایج آزمایشات شامل SEM رشد سلولها بر روی ایمپلنت، افزایش مقاومت خوردگی، سختی قابل توجه سطح و کاهش درصد وانادیوم در سطح است که در فرآیند پرتودهی با لیزر فوق در شرایط بهینه بر سطح فلز حاصل گردید.

مطالعات حیوانی نشان می دهد که چسبندگی سلولهای استخوانی به سطح نمونه لیزر خورده با شرایط بهینه نسبت به نمونه شاهد افزایش می یابد.