فهرست مطالب

پژوهش ادبیات معاصر جهان - پیاپی 48 (زمستان 1387)

نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان
پیاپی 48 (زمستان 1387)

  • ویژه نامه آلمانی
  • 130 صفحه، بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/12/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • زهرا بهفر صفحه 5
    فرهنگ را می توان مجموعه ای پویا در نظر گرفت که علاوه بر عوامل درونی، از عوامل بیرونی نیز تاثیرپذیرفته، الهام می گیرد، خودرا وفق می دهد و از این طریق همواره در حال تغییر و تحول است. ادبیات، به عنوان یکی از مظاهر فرهنگ به وضوح بیانگر این تاثیرات متقابل است. البته در بسیاری از موارد ریشه مشترکات بین فرهنگ ها لزوما از درون خود آنها بر نخواسته٬ بلکه می تواند متاثراز عوامل بیرونی باشد. به عنوان مثال می توان افکار عرفانی- فلسفی را نام برد، که از یک حیطه فرهنگی وارد حیطه دیگر شده وبرسیر افکار در آن بستر اثر می گذارند.
    در مقاله حاضر از یک سو نمونه هایی از آثار شاعر بزرگ ایرانی قرن هفتم خورشیدی (دوازده میلادی)، مولانا جلال الدین رومی، ذکر شده اند که در آنها شاعر به مظاهر خالق در عالم اشاره دارد. از سوی دیگر نمونه هایی از آثار و افکار ادبای دوره رومانتیک آلمان همچون نووالیس وشلگل، متعلق به قرن هجده میلادی، عنوان می شوند که این نمونه ها نیز بیانگر نحوه نگرش این ادبا نسبت به مظاهر خالق در عالم هستند. علی رقم وجود تفاوت های بسیار به لحاظ شرایط تاریخی و فکری، شباهت های بسیاری میان آثار پدید آمده در این دو بستر مشاهده می شوند. با توجه به آشنایی هر دو بستر با افکار فیلسوفانی چون افلاطون و نوافلاطونیان می توان بر اساس مقایسه نمونه های ذکر شده با افکار این فیلسوفان نتیجه گرفت که وجه اشتراک آنها افکار افلوطینی است.
    کلیدواژگان: رمانتیسم، تاثیرات نوافلاطونی، بهره مندی از واحد، الوهیت در عالم، لامتناهی در متناهی
  • سیدمحمود حدادی صفحه 27
    متن حاضر که با سرپرستی آقای دکتر تورج رهنما نوشته شده است، در ابتدا می کوشد ویژگی های آن مکتب ادبی را بر بشمرد که با نام رمانتیسم شهرت دارد. در گام بعد آن را مکتبی معرفی می کند که به ادبیات محدود نمی ماند، بلکه رنگی فلسفی می گیرد و تا سطح نوعی عقیده و منش اوج می یابد. رمانتسیم با این مفهوم و اعتبار پدیده ای است که از قرن نوزده و حوزه فرهنگی اروپا فراتر می رود و ما می توانیم به طور عام نشانه های آن را در حوزه های فرهنگی شرق و غرب بیابیم.
    مقاله حاضر در راه اثبات این دعوی نوولی از لودویک تیک، نویسنده قرن نوزده آلمان را با افسانه ای از نظامی گنجوی، شاعر ایرانی قرن ششم مقایسه کرده است، تا خویشاوندی آنها را در قالب و محتوا برجسته سازد. شاخص این هر دو اثر، یعنی نوول اکبرت زرد مو و افسانه ماهان مصری، آن است که هر دو قهرمان در درک عینی جهان پیرامون خود ناتوان هستند، و با طبیعتی دشمن خو سر و کار دارند که با آنان بیگانه است.
    کلیدواژگان: مکتب رومانتیسم، جهان نگری رمانتیک، بحران شناخت، طبیعت بیگانه، کنش ناعقلانی انسانی، انقلاب فرانسه، صلح بهشتی
  • محمدحین حدادی صفحه 41
    گوته در اگمونت از یک موضوع تاریخی قرن شانزدهم که برای او بیانگر تاریخ اولیه آلمان است، بهره جسته و با اعمال تغییرات مطابق دیدگاه خود شخصیتی آفریده است که با تصورات او از یک درام تاریخی که تلفیقی از گذشته و حال، رئالیسم و ایده آلیسم است، سنخیت داشته باشد. گوته از اگمونت که در تاریخ شخصیت برجسته ای نیست، جوانی ساخته است که از تمامی وابستگی ها رهاست و یک عاشق بی پروای باب میل اوست و قرابت وی به مردم برای او انسانی است. اگمونت گوته بسیار دوست داشتنی تر از اگمونت تاریخی است و از محبوبیت خاصی در بین مردم برخوردار است. شخصیت به تصویر کشیده شده در این درام تاریخی برای گوته که در دوران جوانی خود شیفته عدالت خواهی و آزادی بود، سمبل مبارزه بر علیه استبداد می باشد، استبدادی که از آن گوته و اگمونت بیزار بودند. در این مقاله تفاوت شخصیت تاریخی اگمونت و شخصیت ارایه شده از وی در درام تاریخی اگمونت و هدف گوته از ارایه چنین شخصیتی در زمان تحریر آن مورد مداقه قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: درام تاریخی، تاریخ، فرد، عشق، آزادی، سیاست، استبداد
  • نرجس خدایی صفحه 55
    موضوع «شرق» دهه ها پیش از ایجاد و گسترش آکادمی ها و مکتب های شرق شناسی مورد توجه اهل ادب و فرهیختگان آلمانی زبان قرار گرفته و به ویژه از نیمه دوم سده هیجدهم میلادی بیش از هر زمان دیگری در آثار ادبی، ترجمه ها و مباحث نظری مطرح شده، و وجه تخیلی آن نیز افزایش قابل توجهی یافته بود. جستار حاضر نخست دلایل مطرح شدن شرق را در برهه زمانی مذکور بررسی می کند و سپس به معرفی آن دسته از متون شرق گرایانه می پردازد که سهم برجسته ای در باز شدن فضای فرهنگی و تکوین ادبیات جهان شمولانه داشته اند.
    در پایان برداشت های عرضه شده در مورد شرق، در سه ساحت علوم نظری، پرداخته های ادبی و سفرنامه بررسی و تحلیل خواهد شد.
    کلیدواژگان: شرق، شرق شناسی، گشایش فرهنگی، تحول، بیگانه، آرمان پردازی
  • محمدرضا دوستی زاده صفحه 75
    بیش از پنجاه سال است که زبان آلمانی در مؤسسات زبان و دانشگاه های ایران تدریس می شود، اما در مورد ساختارش هنوز ابهامات و اختلاف نظرهایی وجود دارد. برای اینکه وضعیت و ساختار تدریس زبان آلمانی گرچه ناچیز آشکار شود، مقاله حاضر سعی دارد کندوکاوی در مورد چگونگی تدریس رشته زبان آلمانی در دو دانشگاه تهران و شهید بهشتی، وهمچنین برخی از مشکلات تدریس را با ارایه مثال هایی بر اساس نظریه های آموزش زبان بررسی کند. این مقاله با تلفیق مشکلات کنونی تدریس زبان آلمانی در دانشگاه های ایران پیشنهاداتی ارایه دهد.
    تدریس زبان آلمانی با توجه به جزئیات، اهداف، روش ها و دانشگاه های ارایه دهنده این رشته بر اساس تئوری های موجود، همچنین بر اساس گفتمان بین فرهنگی توصیف و تجزیه و تحلیل می شود. پیشنهادات ارایه شده در این مقاله در موضوعات آموزش زبان آلمانی بر اساس توجه ویژه به تجزیه تحلیل های ساختاری تدریس رشته آموزش زبان آلمانی در ایران و تحلیل گفتار در کلاس های مورد تحقیق تنظیم شده اند.
    کلیدواژگان: آموزش، آموزش زبان آهمانی، ارتباط فرهنگ، تجزیه و تحلیل تدریس، دانشگاه های ارایه دهنده زبان آلمانی
  • احمدرضا علی اکبری صفحه 93
    یادگیری یک زبان جدید در کنار زبان های اول، یعنی زبان های مادری را یادگیری زبان دوم می نامیم. شیوه های یادگیری زبان دوم بر حسب عواملی نظیر سن یادگیرنده، هدف یادگیری و نیز میزان مطلوب تسلط به زبان جدید تغییر می یابند. این مسئله حائز نقش بزرگی است که آیا زبان جدید به صورت سنتی یا به عبارت دیگر حضور در کلاس درس و توسط دروس تعلیمی آموخته شود، یا بدون آن. بنابراین یادگیری زبان دوم به دو نوع هدایت شده و هدایت ناشده تقسیم می شود، در حالی که در یادگیری هدایت ناشده زبان دوم محوریت یادگیری بر روی ارتباط نزدیک و فعال با زبان دوم و یا افراد تکلم کننده آن زبان می باشد و در واقع امر یادگیری بصورت نامنظم و بدون سیستم انجام می پذیرد، در یادگیری هدایت شده زبان دوم این امر توسط دروس برنامه ریزی شده و دارای سیستم صورت می گیرد.
    در هنگام یادگیری زبان دوم باید واج شناسی و دستگاه صوتی زبان جدید (در کنار دیگر قسمت های تشکیل دهنده آن زبان جدید) یاد گرفته شود. در دستگاه صوتی با سه مرحله ورودی (Input)، پردازش (Verarbeitung) و خروجی (Output) مواجه هستیم. مقاله حاضر مبحث ورودی را که بیش از هر چیز به قدرت شنوایی فرد یادگیرنده بستگی داشته و در عین حال تحت تاثیر دانش زبانی او نیز می باشد، بردسی می کند و و فرآیندهای مختلف این پدیده را مورد مداقه و ارزیابی قرار می دهد.
    کلیدواژگان: ورودی، خروجی، پردازش، واج شناسی، دستگاه صوتی، زبان دوم
  • اورزولا ویزه فیاض صفحه 107
    شعر حاصل از تجربه شعری است در مقام خاطرهای شاعرانه و به مقولهای از سرایندگی گفته می شود که انگیزه آن بازگو کردن سرگذشت و تجربه منتهی تجربه گر، و واکنش او در قبال رویدادی است که شاعر به شخصه با آن درگیر بوده است.. همه امکانات و ابزارهای سازنده شعر، مانند وزن، قافیه، موسیقی کلام، ترجیعبند و تصویرپردازی به تجربه شاعر جان می بخشند و به احساساتی که وی در هنگام تجربه رویداد داشته است، تازگی و عمق می دهند و همه این موارد انتقال محسوسات شاعر را به خواننده امکانپذیر می سازد. شرط دریافت چنین احساسهایی از شعر، برقراری رابطه ای مستقیم میان انسان و جهان است، رابطه ای که امکان دریافت و تجزیه جهان را برای ما فراهم می سازد. از این رو، اوج شعر حاصل از تجربه و یا بداهه گویانه را در مکتب طوفان و طغیان، کلاسیک و رمانتیسم می یابیم. زیرا که موضوع کانونی این مکتب ها انسان و رابطه وی با جهان خارج است. موضوعات و بن مایه های عمده شعر حاصل از تجربه عبارتند از عشق در مقام حس زمینه ساز، گذار از خویشتن، خانواده و نقش محوری مادر، فروپاشی هویت.
    کلیدواژگان: تجربه، شعر حاصل از تجربه، ترانه محلی، بار احساسات شخصی، سمبل، زبان احساسات
  • صفحه 2
  • صفحه 5
|
  • Page 5
    Die Kultur eines jeden Landes kann als ein nicht in sich abgeschlossenes System angesehen werden, das durch das Handeln der Menschen, durch Anpassung, Ubernahme, Bereicherung etc. mit unterschiedlichem Grad der Dynamik, st?ndig im Wandel ist. Als eine ihrer Auspr?gungen, werden in der Literatur verschiedener Kulturkreise die interkulturellen Gemeinsamkeiten deutlich sichtbar. Der Ursprung vorhandener Parallelit?ten aber geht oft nicht nur aus dem Innern eines dieser Kreise hervor, sondern er kann auch durch den Einfluss von Au?en her entstehen. Als Beispiel sind mystisch-philosphische Züge zu nennen, die sich auf die Gedankenwelt der Dichter verschiedener Abstammung gleicherma?en ausgewirkt haben. In dem vorliegenden Beitrag werden einige Züge aus den Werken des persischen Dichters Rumi, der aus dem 13. Jahrhundert stammt, aufgeführt, die in? hnlicher Weise auch im 18. Jahrhundert bei den Frühromantikern wie Novalis und Schlegel vorzufinden sind. Anhand Erl?uterungen und Beispielen wird gezeigt, dass trotz der unterschiedlichen geistigen und historischen Voraussetzungen in den beiden genannten Kulturkreisen, die übereinstimmenden Aspekte und Denkweisen platonisch anmuten.
  • Page 27
    Der folgende Text, der unter der Betreuung von Herrn Dr. Touraj Rahnema entstanden ist, erw?hnt zuerst kurz die bestimmenden Züge der literarischen Schule, die im europ?ischen Kulturraum allgemein als Romantik verstanden wird, will aber darüber hinaus die Romantik als eine Art Lebenshaltung und Kunstverst?ndnis begreifen, die unabh?ngig von einer bestimmten Kunstperiode genauso auch in? stlichen Kulturkreisen ihre Vertreter hat. Als Beleg dafür dienen hier die Novellistik des deutschen Dichters Ludwig Tieck und das M?rchenwerk des persischen Klassikers Nizami und jene formalen wie inhaltlichen Verwandtschaften, die in Tiecks Erz?hlung Der blonde Eckbert und Nizamis Kunstm?rchen Der Kaufmann Mahan offenbar vorkommen. Kennzeichnend für beide Erz?hlungen ist, dass jeweils die Hauptfiguren nicht in der Lage sind, ihre Umwelt objektiv wahrzunehmen und sehen sich einer Natur ausgesetzt, die ihnen bedrohlich feindlich gesinnt ist.
  • Page 55
    Das Thema „Orient“besch?ftigte schon lange vor der Institutionalisierung der Orientforschung und Entstehung von Orientalistikschulen die deutschsprachige Kulturszene und wurde vor allem seit der zweiten H?lfte des 18. Jahrhunderts mit einem ungeheuren illusorischen Potenzial intensiver denn je in literarischen Werken und Ubersetzungen sowie in geistesgeschichtlichen Debatten thematisiert. Die vorliegende Arbeit befasst sich zun?chst mit der Frage nach der Relevanz der Aktualisierung des Orients im erw?hnten Zeitraum, um dann diejenigen orientalisierenden Texte vorzustellen, die in der erw?hnten Zeitphase einen wichtigen Beitrag zur kosmopolitischen? ffnung der deutschen Literatur und Kultur beigetragen haben. Zuletzt werden die Orientbezüge auf drei unterschiedlichen Gebieten und zwar der Geistesgeschichte, den literarischen Produktionen und Reisebeschreibungen untersucht und ausgewertet.
  • Page 75
    Seit 50 Jahren wird Deutsch an iranischen Institutionen angeboten, aber über dessen Struktur besteht noch immer weitgehende Unklarheit und Uneinigkeit. Um die Struktur des Faches "Deutsch" an iranischen Universit?ten zu kl?ren, wird der vorliegende Artikel den Deutschunterricht an iranischen Universit?ten mit zwei Beispielen aus den Lehrveranstaltungen an der Universit?t Teheran und Shahid-Beheshti analysieren. Dieser Artikel will nicht nur die Untersuchungsergebnisse bekanntgeben, sondern die Probleme der heutigen Situation einbeziehen und daraus neue Vorsch?ge machen. Der Deutschunterricht wird in Bezug auf seine Gegenst?nde, Ziele, Methoden und die ihn anbietenden Universit?ten auf diskurstheoretischer Grundlage besonders im Hinblick auf Aspekte interkultureller Kommunikation beschrieben und analysiert. Die Vorschl?ge des folgenden Beitrages in Fragen der Deutschdidaktik ergeben sich aus besonderer Beachtung der Struktur der Deutsch anbietenden Universit?ten und diskurtheoretischer Unterrichtsanalyse.
  • Page 93
    Das Erlernen einer zweiten Sprache neben der Erstsprache, n?mlich der Muttersprache, gilt als Zweitspracherwerb. Man kann verschiedene Formen des Zweitspracherwerbs unterscheiden und zwar je nachdem, in welchem Alter, auf welche Weise, mit welchen Zielen und bis zu welchem Grad der Sprachbeherrschung die neue Sprache gelernt wird. Aber es spielt eine besonders gro?e Rolle, ob diese neue Sprache mit oder ohne Unterricht gelernt wird. Dementsprechend gibt es also zwei Arten des Zweitspracherwerbs n?mlich gesteuert und ungesteuert. W?hrend es sich beim ungesteuerten Zweitspracherwerb um t?gliche und aktive Kommunikation handelt und der Prozess des Lernens unsystematisch erfolgt, wird der gesteuerte Zweitspracherwerb durch planm??igen Unterricht systematisch geleitet. Beim Zweitspracherwerb muss auch u.a. die Phonologie der neuen Sprache gelernt werden. Die interne phonologische Verarbeitung im Zweitspracherwerb umfasst drei wesentliche Stufen, n?mlich: Input (Perzeption), Verarbeitung und Output (Produktion). Im folgenden Aufsatz beschr?nken wir uns auf das Thema „Input“. Der Input (Die Perzeption) h?ngt vor allem von der H?rf?higkeit des Lerners ab und wird auch von seinem Sprachwissen gesteuert.
  • Page 107
    Die Erlebnislyrik umfasst die Gedichte, in denen es um die Erinnerung eines lyrischen Ichs an ein Geschehen geht, wobei mit dem Gedichtschreiben ein Erinnerungsvorgang in Gang gesetzt wird, der einen Bezug zwischen dem erlebenden Ich und dem Geschehen schafft und damit ein unmittelbares Erleben erzeugt. Die speziellen Mittel der Lyrik wie Reim, Rhythmik, Klang, Melodie, Wiederholung, Bildsprache lassen das Erlebnis mit der sprachlichen Fixierung immer wieder aufleben, vertiefen das erlebte Gefühl und erm?glichen es auch einem Leser, das im Gedicht Besprochene mitzuerleben. Voraussetzung für ein solches Erleben im Schreiben ist das Bewusstsein, dass die Welt und der Mensch in unmittelbarer Beziehung zueinander stehen, dass es also die M?glichkeit gibt, die Welt zu erleben. Deshalb hat Erlebnislyrik ihren H?hepunkt in den Epochen „Sturm und Drang“, „Klassik“und „Romantik“, denn in diesen Epochen steht das Individuum in seinem Verh?ltnis zur Welt im Mittelpunkt. Einige wichtige Themen sind Liebe als Selbstverlust, Familie mit dem mütterlichen Zentrum und der Zerfall des Ichs.