فهرست مطالب

اقتصاد و تجارت نوین - سال دوم شماره 4 (پیاپی 8، بهار 1386)

نشریه اقتصاد و تجارت نوین
سال دوم شماره 4 (پیاپی 8، بهار 1386)

  • تاریخ انتشار: 1386/02/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مصطفی عمادزاده، سید کمیل طیبی، آزیتا شیخ بهایی صفحه 1
    جذب فناوری های مدرن و پیشرفته در جریان تجارت و انطباق آنها با شرایط داخلی تولید نیاز به سرمایه گذاری در منابع انسانی و تربیت نیروی انسانی ماهر، متخصص و کارامد دارد. بنابراین تجارت خارجی و سرمایه انسانی و اثر متقابل این دو عامل بر یکدیگر می توانند موجبات ارتقای بهره وری کل عوامل تولید را فراهم آورند.
    در این مقاله اثر متقابل سرمایه انسانی و تجارت خارجی بر بهره وری کل عوامل تولید (TFP) با استفاده از داده های تابلویی 29 کشور منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی، طی دوره 1980-2005 مطالعه می شود.
    نتایج نشان می دهد سرمایه انسانی تاثیر مثبت و معنا داری بر بهره وری کل عوامل تولید دارد. اما تاثیر صادرات صنعتی، واردات صنعتی و تجارت صنعتی (مجموع صادرات و واردات صنعتی) بر بهره وری کل عوامل تولید از نظر آماری معنا دار نیست. تاثیر متغیرهای صادرات مواد خام و اولیه و واردات مصرفی بر بهره وری کل عوامل تولید منفی و معنا دار است. این در شرایطی است که اثر متقابل سرمایه انسانی با هر یک از شاخص های مربوط به تجارت خارجی تاثیر کاملا مثبت و معناداری بر بهره وری کل عوامل تولید داشته است.
    کلیدواژگان: سرمایه انسانی، تجارت خارجی، بهره وری کل عوامل تولید، کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی
  • امیررضا سوری، علیرضا گرشاسبی، بهاره عریانی صفحه 33
    هدف اصلی این مقاله مقایسه تطبیقی کارایی با دو روش ناپارامتری (DEA) و پارامتری (SFA)، در بانک های تجاری (ملی، صادرات، تجارت، ملت، سپه و رفاه) در دوره 1375 -1383 است.
    نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین دو روش ناپارامتری و پارامتری در اندازه گیری کارایی بانک های تجاری ایران وجود دارد. با توجه به نتایج حاصل از روش ناپارامتری میانگین کارایی اقتصادی، تخصیصی و فنی برای بانک های تجاری در دوره مورد بررسی به ترتیب برابر با 65 درصد، 96 درصد و 68 درصد است.
    در روش پارامتری به منظور برآورد کارایی و نیز تشخیص عوامل موثر بر آن از فرم خطی لگاریتمی تابع هزینه مرزی تصادفی ترانسلوگ استفاده شده است. متوسط کارایی بانک های تجاری در دوره مورد بررسی 34 درصد است.
    کلیدواژگان: کارایی، روش های ناپارامتری و پارامتری، برنامه ریزی خطی، تحلیل مرزی تصادفی، بانک های تجاری ایران
  • محمد فتحیان، غلامعلی منتظر صفحه 61
    بشر امروز جامعه ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات را تجربه می کند که از ویژگی های خاص خود برخوردار است. چنین جامعه ای را جامعه اطلاعاتی گویند. در این گونه جوامع، مفاهیم سنتی موجود در زمینه هایی همچون: اقتصاد، آموزش، کسب وکار، مدیریت، تجارت و جنگ دچار تحول شده است. ایجاد چنین جوامعی مبتنی بر عنصر دانایی و دانش است، بنابراین نیروی انسانی به عنوان سرچشمه فکرافزاری مهم ترین رکن این گونه جوامع محسوب می شود؛ به بیان بهتر، ورود موفق به عصر اطلاعات بدون توجه به زیرساخت انسانی امری محال است.
    این مقاله ضمن بررسی اجمالی وضعیت نیروی انسانی دانش آموخته کشور در عرصه فناوری اطلاعات، به استخراج راهبردهای توسعه نیروی انسانی دانش آموخته (متخصص) در این عرصه می پردازد. بر این اساس بهسازی فرآیندهای جذب، نگهداشت و تقویت انگیزش اعضای هیئت علمی مرتبط با فناوری اطلاعات به منظور جلوگیری از دفع مغزها، تقویت پژوهش های بنیادی و کاربردی در عرصه فناوری اطلاعات برای حفظ بالندگی علمی کشور، ایجاد رشته های مرتبط با حوزه فناوری اطلاعات، بازنگری در محتوای آموزشی رشته های موجود و اعمال تاثیر فناوری اطلاعات در آنها از جمله راهبردهای مطرح این مقاله است.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات و ارتباطات، نیروی انسانی دانش آموخته، توسعه منابع انسانی، نظام آموزش عالی
  • مهدی غضنفری، مرتضی معلق، سعید روحانی صفحه 83
    در جهت توسعه تجارت الکترونیکی در بخش حمل و نقل دریایی تجارت خارجی و به منظور برنامه ریزی و تبیین نقشه راه توسعه تجارت الکترونیکی در بندر شهید رجایی، در این پژوهش، تجارب توسعه تجارت الکترونیکی در بنادر کانتینری دنیا در حوزه های برنامه ها و سیاست ها، سازمان تجارت الکترونیکی و نوع حاکمیت، خدمات ارائه شده در بستر تجارت الکترونیکی، استانداردها و فناوری های مورد استفاده و در نهایت قوانین و مقررات، مطالعه و تحلیل می شوند. با مقایسه و جمع بندی نتایج مطالعات تطبیقی و استفاده از ادبیات و مدل های علمی موجود در زمینه به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در لجستیک از یک سو و شناسایی وضعیت کنونی بندر شهید رجایی از سوی دیگر، در این مقاله، راهکار توسعه در قالب طرح عملیاتی شامل خدمات، استانداردها و فناوری های مورد نیاز و قوانین و مقرارت به صورت مدل توسعه تجارت الکترونیکی و پنجره واحد بندر شهید رجایی پیشنهاد می شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد مدل معرفی شده می تواند به صورت یک الگو برای آغاز فعالیت های مورد نیاز طراحی و پیاده سازی تجارت الکترونیکی در بنادر کانتینری ایران استفاده شود.
    کلیدواژگان: تجارت الکترونیکی، حمل و نقل کانتینری، بندر شهید رجایی، پنجره واحد
  • جمشید صالحی صدقیانی، الهام فروغی فر صفحه 112
    نظام بانکی کشور به عنوان متولی تامین بخشی از زیرساختارهای مورد نیاز تجارت الکترونیکی در گستره اقتصاد، یکی از نهادهای پیشرو در راه اندازی و کاربرد تجارت الکترونیکی است. به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت بانکداری می تواند با حذف روش های سنتی هزینه بر منجر به کارایی بیشتر در انجام کارها و عملیات بانکی گردد. به رغم سرمایه گذاری های قابل توجه در این زمینه، روند توسعه ابزارها و زیرساخت های مورد نیاز تجارت الکترونیکی در بخش مالی بسیار کند و محدود است.
    در این مقاله سعی شده است با تبیین مفاهیم مدیریت تغییر و یادگیری سازمانی، نقش آن در توسعه بانکداری الکترونیکی بررسی و تحلیل می شود. به منظور استخراج و تحلیل عامل های موثر در روند تغییر مدل کسب وکار بانک ها به مدل کسب وکار الکترونیکی، پس از تکمیل پرسش نامه ها و تحلیل آماری آنها، از تحلیل عامل اکتشافی برای بررسی های اولیه و پیش بینی نتایج نهایی و رگرسیون چند متغیر گام به گام به منظور و تبیین اعتبار مدل پیشنهادی استفاده شده است. براساس یافته های این پژوهش سطح استفاده از قابلیت ها و زیرساختارهای بانکداری الکترونیکی و در عین حال به کارگیری عناصر مدیریت تغییر و یادگیری سازمانی در بانک های ایرانی بسیار کمتر از حد مطلوب است.
    کلیدواژگان: بانکداری الکترونیکی، مدل کسب وکار الکترونیکی، مدیریت تغییر سازمانی، یادگیری سازمانی، رگرسیون چند متغیره
  • منصور صمدی، راحیل شمس، علی پروین صفحه 137
    با تغییر شرایط محیط کسب وکار اقتصادهای در حال گذر، مدیران بنگاه ها و سازمان هایی که قبلا در اقتصاد بسته و براساس اقدامات برنامه ریزی شده عمل نموده و به زعم خود موفق بوده اند، ناگزیر از تغییر اولویت های سنتی خود به سوی شناسایی بازارهای هدف مناسب و توسعه محصولاتی هستند که نیازهای مصرف کنندگان را به نحو مناسب پاسخ دهند. عوامل زیادی می تواند در موفق نبودن برنامه های بازاریابی بنگاه های اقتصادی نقش داشته باشد که در این مقاله با توجه به اهمیت فناوری اینترنت، نقش پذیرش این فناوری تحلیل می شود. به رغم این اهمیت، نقش مطالعات تکنوگرافی در مباحث بخش بندی بازار هنوز به طور مفصل و مبسوط پژوهش نشده است.
    در این مطالعه از مدل پذیرش فناوری استفاده شده است. همچنین بیان می شود که مدیران بازاریابی باید در ارزیابی های کلی خود در مورد استفاده و یا استفاده نکردن از فناوری اینترنت به اهمیت نسبی عواملی چون جنسیت و وضعیت سکونت مشتریان خود، توجه داشته باشند. در پایان با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری به بررسی روابط علی این مدل پرداخته می شود و میزان تطابق مدل مذکور در دانشکده مدیریت دانشگاه تهران مورد سنجش قرار می گیرد.
    کلیدواژگان: تکنوگرافیک، مدل پذیرش فناوری، نگرش، سهولت استفاده درک شده، مفید بودن درک شده
  • مجید آزادی خواه سلیمی صفحه 159
    امروزه سازمان ها به منظور رقابت در بازارهای جهانی قرن بیست و یکم، در حال مسابقه برای بهبود مزیت رقابتی خودشان هستند. در این بازارهای الکترونیکی و پویا، دیگر رقابت نه بین سازمان ها بلکه بین زنجیره های تامین است. بنابراین، اخیرا مفاهیم زنجیره تامین و مدیریت آن به عنوان پارادایم پذیرفته شده معرفی شده اند. این امر منجر به توسعه فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی (ICT) که شامل مبادله الکترونیکی داده ها (EDI)، اینترنت و... می شود، شده است. زیرا از این طریق می توان بر پیچیدگی های موجود در روابط سیستم های خریدار مشتری بهتر غلبه کرد. همچنین پیچیدگی های مدیریت زنجیره تامین سازمان ها را وادار به استفاده از فناوری اطلاعات کرده است.
    در این باره تحقیق حاضر از آمار و اطلاعات در شرکت سایپا یدک استفاده کرده است و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و انجام مصاحبه با کارشناسان و مدیران زنجیره تامین سایپا یدک، عوامل تاثیرگذار فناوری اطلاعات بر عملکرد زنجیره تامین شناسایی و با استفاده از مدل های ریاضی تصمیم گیری چند شاخصه از جمله AHP و TOPSIS عوامل مذکور اولویت بندی شده اند.
    نتایج نشان می دهد که عوامل مذکور سلسله مراتبی بوده و اولویت بندی آنها بر اساس روش TOPSIS در مقایسه با روش AHP کارامدتر است.
    کلیدواژگان: فناوری اطلاعات، زنجیره تامین، زیرساخت فناوری اطلاعات، AHP، TOPSIS
|
  • Mostafa Emadzadeh, Seyed Komail Tayebi, Azita Sheikhbahaei Page 1
    Foreign trade provides scale economies, technology progress, optimal resource allocation, and competition enhancement in products, which cause possibly the rise in productivity. An important characteristic of the role of foreign trade in the technological catch-up of countries is the complementary nature of technological change and human capital formation. Thus, foreign trade and human capital and their interaction effects are likely to have a crucial impact on total factor productivity. This paper examines the interaction between human capital and foreign trade on total factor productivity using panel data of the selected OIC members over the period 1980-2005. The empirical results indicate a positive effect of human capital on total factor productivity while the effect of trade in manufacturing sectors on their productivity is not statistically significant, However, exports of primary goods and consumer imports affect negatively the dependent variable. But an interacted relationship of trade and human capital has significantly a proper effect on productivity of the selected OIC members.
    Keywords: Human Capital, Foreign Trade, Productivity, OIC Members
  • Amir Reza Soori, Ali Reza Garshasbi, Bahare Oryani Page 33
    The main Purpose of this study is to investigate the comparative efficiency of commercial banks in Iran using stochastic frontier function as a parametric and data envelopment analysis as a non-parametric approaches. The data used cover the period 1996-2004. The findings of this paper show that there is a significant difference between non–parametric and parametric methods in measuring the efficiency in the commercial banks of Iran. The mean of cost efficiency, allocative efficiency, and technical efficiency are 65, 96, and 68 percent, respectively, using DEA approach. Moreover, a linear translog cost function is specified and estimated. The estimated Mean of efficiency is 34 percent.
    Keywords: Efficiency, Data Envelopment Analysis, Stochastic Frontier Function, Iran
  • Mohammad Fathian, Gholamali Montazer Page 61
    Rapid developments in information and communication technology (ICT) and their applications have been identified one of the main driving forces behind globalization. ICT has become the most enabling and modern technology affecting every sector of economy. Most countries have clearly recognized the importance of e-Readiness in improving competitiveness. However, one of the biggest challenges in the field of IT is the gap between the demand and supply of qualified human resources. The shortage of human resources in IT presents a major hindrance to participate in a global economy. Most of the economies in the region have faced severe challenges in labor markets. This would have partly been due to the limited capacity for setting human resources development goals, a shortage of academic staff and trainers, inefficient institutions, and higher attrition rate of human resources to developed country. The paper proposes a comprehensive strategy and a complete integrated package for higher education to develop human resources in the field of IT in Iran.
    Keywords: Information Technology, Human Resource Development, Higher Education, Iran
  • Mehdi Ghazanfari, Morteza Moalagh, Saeed Rouhani Page 83
    The aim of this study is to analyze e-Commerce practices in the best container ports of global and introduce an e-Commerce model for Shahid Rajaee port in Iran. More specifically, this paper focuses the implications of e-Commerce in areas such as maritime trade, shipping, trade transport, and investment in the planning, development, operations and strategies of ports. In drawing lessons from the best container ports of global, this paper argues that the Iranian ports should enhance their capacity, boost their productivity, and increase their competitiveness to face the challenges by developing e-Commerce. This paper proposes e-Commerce implications through single window deployment model required services, standards, technologies, and law. This model can be used as a benchmark for designing and implementing e-Commerce projects and activities in other Iranian container ports.
    Keywords: Electronic Commerce, Container Transportation, Single Window, Shahid Rajaee Port
  • Jamshid Salehi Sadaghiani, Elham Foroughifar Page 112
    Banking system plays a critical role in transmitting and developing infrastructures of e-Commerce in economy. Information and communication technology can make a significant contribution to supporting the development of e-Commerce and improving the efficiency of banking system in Iran. The objective of this study is to examine the organizational factors affecting the development of e-Banking in Iran. This paper uses the variables screening technique based on the stepwise multiple regression. Moreover, a questionnaire is designed to collect data. Based on the results of this study, the main determinants of the e-Commerce development include technical staff, organizational innovation, research and development, and efficient management.
    Keywords: Organization, e, Banking, Stepwise Multiple Regression, Path Analysis, Iran
  • Mansoor Samadi, Rahil Shams, Ali Parvin Page 137
    This study uses an extended technology acceptance model that integrates variables connoting technographic variables into the model to investigate what determines the acceptance of internet usage by a selected group of Tehran university students. The proposed technology acceptance model is empirically tested using data collected from the Tehran university students. A confirmatory factor analysis was performed to examine the reliability and validity of the measurement model, and a structural equation modeling technique is used to evaluate the causal model. The results of this study indicate that sex and habitation's situations have a significant effect on a student's intention to use internet. Therefore, marketing managers should concern the importance of sex and habitation's situations in their decisions.
    Keywords: Technology Acceptance Model Technographic Variables, Iran
  • Majid Azadikhah Salimi Page 159
    Nowadays, company's major aim is to improve organizational competitiveness in order to compete in the 21st century global markets, where those markets are electronically connected to the World Wide Web. Moreover, in this digitally markets, competition is not between companies but rather between supply chains. Consequently, the concepts of supply chain and supply chain management (SCM) have become a popular paradigm. This paradigm has intensified the development of information and communication technology (ICT) that include electronic data interchange (EDI), internet, and etc. The complexity of the SCM has also forced companies to develop information technology (IT). They choose to invest more heavily in the IT infrastructure to increase supply chain integration capabilities. The objective of this paper is to identify and prioritize information technology infrastructure Factors affecting the performance of supply chain. Mathematical multi-attribute decision making models of AHP and TOPSIS are employed to rank those factors using the data collected from SIPA YADAK Corporation. The findings show that the TOPSIS method has the advantages of yielding more precise results compared to the AHP method.
    Keywords: information technology: Supply Chain, IT Infrastructure, AHP, TOPSIS