Physiology and Pharmacology
Volume:12 Issue: 3, 2009

هورمون های جنسی از مهمترین عوامل ایجاد تفاوت یادگیری و حافظه در بین دو جنس(نر و ماده) می باشند. تراکم زیاد گیرنده های آندروژنی و استروژنی و تولید تستوسترون و استروژن در مراکز اصلی حافظه و یادگیری به ویژه هیپوکامپ، نقش این گیرنده-ها را در حافظه فضایی نشان می دهند. به همین منظور ما در این تحقیق اثر استروژن و مهارکننده آروماتاز (آناسترازول) بر حافظه فضایی را در ماز آبی موریس (Morris water maze) مورد بررسی قرار دادیم.
ناحیه CA1 حیوانات بصورت دو طرفه کانول گذاری شد. پس از طی دوره بهبودی، دو گروه کنترل، DMSO را با دوزهای lμ5/0 و lμ5/0 + lμ5/0 دریافت کردند. استرادیول والرات با دوزهای 1، 5/2، 5، 10 و lμ 5/0g/μ 15، آناسترازول با دوزهای 25/0، 5/0 و lμ 5/0/gμ1 واسترادیول والرات lμ 5/0g/μ 15+ آناسترازول lμ 5/0/gμ5/0 هر روز قبل از آزمایش تزریق شدند. تزریق استرادیول والرات 35-30 دقیقه و آناسترازول 30- 25 دقیقه قبل از آزمایش انجام شد.
نتایج تزریق استرادیول والرات با دوز lμ5/0/gμ 15، افزایش در مسافت طی شده و زمان لازم برای پیدا کردن سکوی پنهان را نشان داد. و آناسترازول بصورت وابسته به دوز lμ5/0gμ5/0 باعث کاهش در زمان و مسافت طی شده گشت.
نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که استرادیول والرات باعث تخریب حافظه و یادگیری می گردد و آناسترازول آنرا بهبود می بخشد. آناسترازول نمی تواند اثر تخریبی استرادیول والرات را خنثی کند.

قبلا گزارش شده بود که تجویز حاد مورفین یادگیری و حافظه فضائی را در موش های صحرائی تخریب می کند. از طرف دیگر نشان داده شده است که تجویز عصاره زعفران سبب بهبود اثرات تخریبی ناشی از اتانول بر فرآیندهای مذکور در موش کوچک آزمایشگاهی می شود، همچنین مطالعات دیگر بیانگر آن است که عصاره زعفران اثرات مهاری ناشی از اتانول بر تقویت طولانی مدت در برش های زنده هیپوکمپ موش های صحرائی نر را سرکوب می کند. احتمال دارد مکانیسم های مسئول تخریب یادگیری و حافظه فضائی ناشی از اتانول و مورفین دارای مشابهت هائی باشند، لذا در مطالعه حاضر اثر عصاره زعفران بر تخریب فرآیندهای یادگیری و حافظه فضائی ناشی از مورفین بررسی شد.
در این مطالعه موش های صحرائی نر بمدت 5 روز متوالی تحت تجویز عصاره زعفران mg/kg، i.p.) 10 یا 30 یا 50) سی دقیقه قبل از تجویز مورفین (mg/kg،i.p. 10) یا سالین قرار گرفتند. حیوانات گروه کنترل فقط مورفین یا سالین دریافت نمودند. شاخصه های یادگیری و حافظه فضائی همزمان در روزهای فوق الذکر در ماز آبی موریس بررسی شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله به روش ANOVA انجام شد.
نتایج نشان داد تجویز مورفین یادگیری و حافظه فضائی را تخریب می کند که با تجویز عصاره زعفران به صورت وابسته به دوز بهبود می یابد.
تجویز عصاره زعفران می تواند اثرات مهاری مورفین در روند یادگیری و حافظه فضائی موش صحرائی را بهبود بخشد.

سلول p19 بعنوان یک سلول بنیادی سرطانی جنینی، بعد از کشت بصورت توده ای و مجاورت با اسید رتینوئیک به سلول های عصبی،آستروسیتی وفیبروبلاستی تمایز می یابد. دهیدرواپی اندرو استرون، یکی از انواع نورواسترودید است که تکثیر سلول های پیش ساز عصبی و تمایز این سلول ها را افزایش می دهد. در این مطالعه اثر فاکتورهای دهیدرواپی اندرواسترون (DHEA) و اسید رتینوئیک (RA) به تنهایی و اثر اسید رتینوئیک + دهیدرواپی اندرواسترون بر القای تمایز سلول های بنیادی کارسینومای رویانیP19 به سلول های پیش سازعصبی بررسی خواهد شد.
سلول های P19 همزمان با تشکیل اجسام شبه رویانی (Embryoid Bodies)، به مدت 6 روز تحت تیمار های اسید رتینوئیک (RA) و دهیدرواپی اندرواسترون (DHEA) با غلظت های مختلف قرار گرفت. محیط این سلول ها در چهار روز اول حاوی DMEM با 5 درصد سرم جنین گاوی بوده به طوری که مقدار سرم در دو روز آخر به 3 درصد کاهش یافت. به منظور ارزیابی سلول های پیش ساز عصبی از آزمون های فلوسایتومتری، RT-PCR و ایمونوسیتوشیمی استفاده شد. سپس سلول های اجسام شبه رویانی از هم جدا شده و در محیط عصبی قرار گرفته و بعد از 4 روز مورفولوژی سلول ها بررسی شد.
مطالعات فلوسایتومتری علیه آنتی بادی Nestin و Brdu/Nestin به ترتیب درصد سلول های پیش ساز عصبی ودرصد تکثیر سلول های پیش ساز عصبی درگروه های مختلف اسید رتینوئیک و دهیدرواپی اندرواسترون به تنهایی و اسید رتینوئیک + دهیدرواپی اندرواسترون بررسی شده وآزمایش ایمونوسیتوشیمی Brdu/Nestin هم تکثیر سلول های پیش ساز عصبی را نشان داد. علاوه بر این آزمایش RT-PCR بیان ژن های Mash1، Nestin، pax-6وER (پاسخ دهنده استروژن) را تایید کرد. یافته ها نشان داد، گروه تحت تیمار اسید رتینوئیک (1μM) + دهیدرواپی اندرواسترون افزایش معنی داری در درصد سلول های پیش ساز عصبی و درصد تکثیر سلول های پیش ساز عصبی نسبت به سایر گروه ها مشاهده شد.
نتایج نشان داد که دهیدرواپی اندرواسترون به همراه اسید رتینوئیک سبب افزایش سلول های پیش ساز عصبی و افزایش تکثیر سلول های پیش ساز عصبی در سلول های پیش ساز عصبی مشتق شده از سلول P19 شده، اما در مقایسه با اسید رتینوئیک، به تنهایی نمی تواند سبب القای سلول های پیش ساز عصبی شود.

اورکسینA و B (هیپوکرتین 1و2) در هیپوتالاموس جانبی بیان می شوند و بی دردی ناشی از اورکسینA بعد از تزریق داخل بطن مغزی و تزریق داخل نخاعی نشان داده شده است، ولی هسته ها و مراکز مغزی که این بی دردی را وساطت می کنند، مشخص نشده است. چندین مطالعه ارتباط اورکسینرژیک بین هیپوتالاموس جانبی با ماده خاکستری دور قناتی را نشان داده است. بنابراین در این مطالعه اثرات تزریق داخل ماده خاکستری دور قناتی اورکسینA را روی پاسخ رفتاری به درد در آزمون فرمالین بررسی و با مرفین مقایسه شد.
مطالعه رفتاری در مدل درد التهابی بوسیله فرمالین در موش های صحرایی سفید، نژاد Dawley Sprague و در محدوده وزنی 200 تا 300 گرم، تهیه شده از انستیتو رازی، انجام شد.
تزریق داخل ماده خاکستری دور قناتی اورکسینA سبب کاهش رفتارهای دردی در مرحله اینترفاز و فاز 2 آزمون فرمالین شد (دوز 5، 10 و 20 نانومول)، در حالی که روی مرحله 1 تاثیری نداشت. تزریق داخل ماده خاکستری دور قناتی مرفین رفتارهای دردی را در فاز 1، اینترفاز و فاز 2 آزمون فرمالین شدیدا کاهش داد. در مقایسه با مرفین، اورکسینA تاثیر کمتری در مرحله فاز 2 و 1 آزمون فرمالین داشت. تزریق جانبی تر نسبت به ماده خاکستری دور قناتی اورکسینA هیچ تاثیری روی رفتارهای دردی آزمون فرمالین نداشت.
تزریق داخل ماده خاکستری دور قناتی اورکسینA سبب کاهش رفتارهای دردی در مرحله اینترفاز و فاز 2 آزمون فرمالین شد. ممکن است اورکسینA سبب با مکانیسم های رفتارهای دردی در مرحله اینترفاز و فاز 2 آزمون فرمالین درگیر با شد.

بیماری هانتینگتون نوعی اختلال نورودژنراتیو ارثی است که با تحلیل نورونی گسترده در نئواستریاتوم و نئوکورتکس همراه است و با پیشرفت بیماری، اثرات کلنیکی ناتوان کننده ای بر فعالیت های حرکتی، شناختی و فیزیولوژیکی بدن بر جا گذاشته و در نهایت منتهی به مرگ می شود. در حال حاضر هیچ روش درمانی که بتواند اختلال حرکتی بیماری هانتینگتون را به طور مؤثری برطرف نماید، در دسترس نیست. در سال های اخیر، کاشت سلولی به عنوان یک روش درمانی بالقوه برای برخی از بیماری های نورودژنراتیو مورد توجه قرار گرفته است. این مقاله، اثرات پیوند سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان را در مدل حیوانی بیماری هانتینگتون مورد بررسی قرار داده است.
پس از ایجاد ضایعه یک طرفه در استریاتوم رت توسط کوئینولینیک اسید، سلول های بنیادی مزانشیمی که از مغز استخوان رت های 6-4 هفته ای نژاد ویستار جداسازی و خالص سازی شده بودند، به استریاتوم ضایعه دیده پیوند زده شدند. توانایی پیوند سلولی برای بهبودی اختلالات حرکتی توسط تست چرخش القایی با آپومورفین و تست سیلندر طی 8 هفته پس از پیوند سلولی بررسی شد. در بررسی های بافت شناسی حجم استریاتوم و درصد آتروفی محاسبه گردید.
نتایج به دست آمده نشان می دهند که کاشت سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان، به شکل معنی داری (0001/0< p) موجب بهبودی اختلالات حرکتی و جلوگیری از آتروفی استریاتوم می شود.
بر اساس نتایج حاصله از این تحقیق، سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی بالغ مغز استخوان می تواند نویدی برای درمان بیماری های نورودژنراتیو به ویژه هانتینگتون محسوب شود.

هیپرگلیسمی های مکرر نقش مهمی در گسترش آترواسکلروز در دیابت دارند. اندوتلیوم اولین سیستم دفاعی در برابر آترواسکلروز می باشد و اکسید نیتریک نقش مهمی در این دفاع دارد. هدف این مطالعه تعیین تغییرات سطح پلاسمایی متابولیت های اکسید نیتریک (NOx) در طی تست تحمل گلوکز در موش های دیابتی نوع 2 در مقایسه با گروه کنترل می باشد.
نوزادان نر موش های صحرایی در دو گروه کنترل و دیابتی قرار گرفتند. برای ایجاد دیابت نوع 2 استروپتوزوتوسین (100 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم) به صورت داخل صفاقی به نوزادان تزریق شد. گلوکز و NOx پلاسما در روزهای 7، 30، 45، 60 و 75 اندازه گیری شد. پس از بالغ شدن حیوانات تست تحمل گلوکز وریدی انجام و نمونه های خون در فواصل 0، 5،10، 30 و 60 دقیقه برای اندازه گیری مقدار گلوکز، انسولین و NOx تهیه شد. آنالیز واریانس دو طرفه مخلوط برای مقایسه داده ها استفاده شد.
در گروه کنترل افزایش گلوکز در تست تحمل گلوکز پس از 60 دقیقه به مقدار قبل از انجام تست بازگشت در حالیکه در گروه دیابتی همچنان بالا بود (001/0P<). افزایش انسولین پلاسما پس از تزریق گلوکز در گروه کنترل و دیابتی به ترتیب 5/4 و 9/1 برابر شد. مقادیر پایه NOx در گروه دیابتی بالاتر بود (4/6 ± 4/50 در مقابل 8/3 ± 8/28 میکرومول در لیتر، 05/0P<). بعد از تزریق گلوکز سطح پلاسمایی NOx در گروه های کنترل و دیابتی به ترتیب 35 و 62 درصد کاهش داشت و در گروه کنترل پس از 30 دقیقه تقریبا به مقدار اولیه بازگشت در حالیکه در گروه دیابتی در زمان 60 دقیقه نیز 17 درصد کمتر از مقدار پایه اولیه بود.
کاهش تولید اکسید نیتریک یا افزایش تخریب آن در طی هیپرگلیسمی ممکن است دلیلی برای نقص عملکرد اندوتلیوم و آترواسکلروز در بیماران دیابتی باشد.

آلفا نوروتوکسین سم مار دارای چارچوب سرشتگی مشخص متشکل از یک هسته دی سولفیدی و سه حلقه است که هر یک از این حلقه ها یک دمین عملکردی مجزا محسوب می شوند. این مولکول به علت پایداری و اختصاصی بودن زیاد برای گیرنده هدف، گزینه مطلوبی برای مطالعات ساختاری- عملکردی محسوب می شود.
در تحقیق حاضر با این فرض که هریک از دمین های مولکول آلفا نوروتوکسین قابلیت این را دارند که بصورت مستقل سرشته شده و احتمالا واجد عملکرد نیز باشند، با تقلیل ساختار نوروتوکسین سم مار کبری به پپتید های 18 و 31 اسید آمینه ای با استفاده از روش های کلون کردن و سنتز پپتید به روش فاز جامد، ساختار و عملکرد این پپتید ها در محیط آبی به ترتیب با استفاده از روش دورنگ نمایی دورانی ومطالعه اثر آن ها بر عضله دوقلوی گردن جوجه (Chick biventer cervicis muscle)، مورد بررسی قرار گرفت.
ساختار پپتید های 18 و 31 اسید آمینه ای در حالت محلول به ترتیب به دور بتا و مخلوطی از صفحات بتا و مارپیچ آلفا متمایل شد و مشاهده شد که تغییر pH محلول، بر شدت ساختار دوم پپتید ها تاثیر می گذارد؛ همچنین اثر پپتید ها بر روی گیرنده های استیل کولین عضله جوجه (CBCM) با سم نوروتوکسین مادر مقایسه شد. داده های بدست آمده از مطالعات تئوری و تجربی نشان می دهند که این مولکول ها با غلظت بیشتر از 5/0 میکرومولار اثر خود را اعمال می کنند و این اثر به شدت وابسته به دوز است در حالی که اثر برگشت ناپذیر سم نوروتوکسین مار کبری تا غلظت 50 نانومولار نیز دیده می شود و هر دو اثر از نوع پس سیناپسی است.
مولکول های طراحی شده از حلقه دوم سم مار علاوه بر داشتن ساختار در حالت محلول، قادر هستند به عنوان یک واحد زیستی مستقل، عملکرد نسبی را در مقایسه با سم اصلی نشان دهند.

گیرنده های بتا- دو آدرنرژیک عروق خونی یکی از عوامل اجرایی تنظیم میزان جریان خون بافت ها می باشند. در عوارض عروقی بیماری دیابت، پاسخ دهی این گیرنده ها کاهش می یابد، در حالی که در التهاب، پاسخ دهی این گیرنده ها افزایش می یابد. با توجه به اثرات متضاد دیابت و التهاب بر پاسخ دهی گیرنده ها، هدف این تحقیق بررسی پاسخ دهی این گیرنده ها در بیماری دیابت درشرایط التهاب حاد بود.
از تزریق زیر جلدی استرپتوزوسین (mg/ kg55) در موش های صحرایی ویستار (با وزن 300- 200 گرم) برای ایجاد دیابت نوع I و از تزریق محلول کائولین 4% به داخل حفره مفصل زانوی آنها برای ایجاد التهاب استفاده شد. پنج گروه موش صحرایی شامل گروه های کنترل، سالین، دیابتی، التهابی و دیابتی التهابی مورد آزمایش قرار گرفت. جریان خون عروق مفصل زانو در گروه های مختلف و در پاسخ به تزریق سالبوتامول (آگونیست اختصاصی گیرنده های بتا- دو آدرنرژیک) و آتنولول و فنوکسی بنزامین (به ترتیب مهار کننده های بتا-1 و آلفا-1 آدرنرژیک) از طریق تکنیک جریان سنج لیزری داپلری (LDF) اندازه گیری شد.
نتایج بدست آمده نشان داد که 1- افزایش قطر و محیط زانو ناشی از التهاب حاد در موش های صحرایی دیابتی به طور معنی داری کمتر از موش های صحرایی غیر دیابتی است. 2- التهاب حاد ناشی از تزریق محلول کائولین به داخل حفره مفصل زانو باعث افزایش پاسخ دهی گیرنده های بتا- دو آدرنرژیک عروق این ناحیه می شود. 3- افزایش پاسخ دهی گیرنده های بتا- دو آدرنرژیک عروق مفصل زانو بر اثر التهاب حاد در موش های صحرایی دیابتی دیده نمی شود.
از این نتایج چنین نتیجه گیری می شود که در دیابت افزایش پاسخ دهی گیرنده های بتا- دو آدرنرژیک عروق خونی در التهاب حاد مفصل زانو تضعیف می شود.

اسید اسکوربیک به عنوان یک آنتی اکسیدانت در سیستم عصبی مرکزی پستانداران یافت می شود که به همراه بعضی نوروترانسمیترها آزاد می گردد و مطالعات نشان داده است که میتواند بر یادگیری و حافظه تاثیر داشته باشد. در پژوهش حاضر، اثرات اسید آسکوربیک بر یادگیری و حافظه ی فضایی به وسیله ی ماز آبی موریس مورد بررسی قرار گرفته است.
در این مطالعه از تعداد 42 سر موش صحرایی نر از نژاد NMRI در محدوده وزنی 300-250 گرم استفاده گردید، کانول گذاری دو طرفه در ناحیه ی بطن های جانبی با مختصات (AP=-0.8، LA=±1.5، DV=3.4) صورت گرفت. پس از طی دوره ی بهبودی موش ها به 6 گروه تقسیم شدند. گروه اول، گروه کنترل می باشند، که تزریقی را دریافت نمی کنند. چهار گروه دیگر دوزهای (mg/kg 150 و100 و50 و 25) اسید اسکوربیک را دریافت کردند. گروه ششم دریافت کننده ی حلال 9/0 درصد نرمال سالین می باشد. تزریق به مدت 5 روز متوالی صورت گرفت. 30 دقیقه پس از تزریق حیوان در ماز آبی موریس (MWM) قرار گرفته و شاخص های یادگیری و حافظه ی فضایی ثبت شده و مورد آنالیز قرار گرفت.
پژوهش حاضر نشان می دهدکه اسید آسکوربیک در هر چهار دوز دریافت شده از میزان یادگیری و حافظه ی فضایی می کاهد و دوز (mg/kg 100) کاهش معنی داری را نشان می دهد.
به نظر می رسد که اسید آسکوربیک پس از تزریق در بطن های جانبی بطور مستقیم یا از طریق متاثر کردن سایر نوروترانسمیترها توانسته است یادگیری و حافظه ی فضایی را کاهش دهد.

دوکسوروبیسین در درمان انواع سرطان ها مصرف می گردد اما سمیت قلبی مصرف آن را محدود می کند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که کورتیکو استرویید ها باعث محافظت قلبی می گردند. سلول های قلبی مشتق از سلول های بنیادی جنینی موش می توانند ابزار مناسبی برای بررسی سمیت قلبی ناشی از این دارو باشند.
سلول های قلبی مشتق از سلول های بنیادی جنینی موش با غلظت های مختلف دوکسوروبیسین به مدت 24 ساعت تیمار شدند تا حداقل دوزی که باعث توقف ضربان قلب می گردد به دست آمده و در مراحل بعدی مورد استفاده قرار گیرد. سپس سلول ها در دو گروه مورد بررسی قرار گرفتند، در گروه اول سلول ها 24 ساعت قبل از تیمار با دوکسوروبیسین با یکی از غلظت های 1/0، 1 و یا 10 میکرومولار دگزامتازون تیمار شدند. در گروه دوم بعد از تیمار 24 ساعته با یکی از غلظت های ذکر شده دگزامتازون، این غلظت ها هم زمان با دوکسوروبیسین نیز دریافت شدند. طی یک هفته به صورت روزانه تعداد اجسام شبه جنینی دارای ضربان در هر یک از گروه ها در مقایسه با گروه تیمار شده با دوکسوروبیسین تنها مورد بررسی قرار گرفته و در روز هفتم نتایج ثبت شدند.
غلظت 5 میکرومولار دوکسوروبیسین به عنوان حداقل دوزی که باعث توقف ضربان در بیش از 50% این سلول های قلبی می گردد به دست آمد. در گروه اول تیمار شده با دوکسوروبیسین و غلظت های مختلف دگزامتازون فقط غلظت 10 میکرومولار دگزامتازون اثر محافظت کننده بر ضربان سلول های قلبی داشت و در گروه دوم با تیمار هم زمان دوکسوروبیسین و دگزامتازون هیچیک از غلظت ها بر پیشگیری از توقف ضربان سلول های قلبی اثر محافظت کننده نداشتند.
تیمار سلول های قلبی حاصل از سلول های بنیادی جنینی موش با دگزامتازون 24ساعت قبل از تیمار با دوکسوروبیسین باعث پیشگیری از توقف ضربان قلب ناشی از دوکسوروبیسین در این سلول ها می گردد. نتایج به دست آمده در سلول های قلبی حاصل از سلول های بنیادی جنینی موش مطابق با نتایج به دست آمده در سلول های قلبی به دست آمده از موش می باشد و این سلول ها می توانند مدل آزمایشگاهی مناسبی برای بررسی آثار درمانی و یا سمی داروها باشند.

روی یک عنصر کمیاب ضروری است که نقش های مهمی در تنظیم سیناپسی و تعادل عملکردهای سیستم عصبی مرکزی ایفا می کند و در یادگیری وحافظه نقش دارد. وجود روی دروزیکول های سیناپسی هیپوکمپ اثرات تعدیل کنندگی بر گیرنده های گلوتاماتی NMDA اعمال می کند.
در این تحقیق اثر تزریق داخل هیپوکمپی آگونیست و آنتاگونیست گیرنده NMDA بر یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال در موش های صحرایی نر بالغ نژاد ویستاردرحضور وعدم حضور کلراید روی به کمک دستگاه استپ دان مورد بررسی قرار گرفت. به این منظورحیوانات به 10 گروه تقسیم شدند (8=n). گروه کنترل، گروه دریافت کننده NMDA که مقدار 0.1μg/rat NMDA در حجم1 میکرو لیتر سالین به مدت 4 روز دریافت کردند. گروه شاهد سرم فیزیولوژی آن ها نیز همین مقدار سالین دریافت کرد. گروه دریافت کننده MK-801که مقدار 1μg/rat، MK-801 در حجم 1میکرو لیتر سالین به مدت 4 روز 10 دقیقه قبل از آموزش دریافت کردند و گروه شاهد سرم فیزیولوژی آن ها نیز به همین مقدار سالین دریافت کرد. 5 گروه دیگر به مدت دو هفته روزانه مقدار mg/kg 30 کلراید روی درآب آشامیدنی دریافت کردند، گروه ششم فقط کلراید روی دریافت کرد و گروه های بعدی (7، 8، 9، 10) علاوه برمصرف کلراید روی به ترتیب مشابه گروه های 2، 3، 4، 5 دارو یا سرم فیزیولوژی دریافت کردند.
نشان داد که مصرف کلراید روی باعث تخریب یادگیری و حافظه در موش های صحرایی نر بالغ می گردد. در صورتی که تجویز NMDA باعث بهبود اثرات تخریبی ناشی از مصرف کلراید روی می شود. همچنین دریافت MK-801 اثرات تخریبی کلراید روی را افزایش می دهد.
به نظر می رسد که روی با تاثیر بر زیرواحدهای گیرنده NMDA درون هیپوکمپ موجب اختلال در فرایند یادگیری و حافظه احترازی غیر فعال می گردد.