فهرست مطالب

رفاه اجتماعی - پیاپی 4 (تابستان 1381)

فصلنامه رفاه اجتماعی
پیاپی 4 (تابستان 1381)

  • 219 صفحه، بهای روی جلد: 6,500ريال
  • تاریخ انتشار: 1381/02/16
  • تعداد عناوین: 17
|
  • سر آغاز
    صفحه 5
  • مباحث بنیادی
  • ملیحه شیانی صفحه 9
    امروزه تجارت مواد مخدر و سوء استفاده از آن یکی از اساسی ترین چالش های سیاسی، اقتصادی، بهداشتی، فرهنگی، خانوادگی و... در همه جوامع می باشد. علیرغم همه پیشرفت های تکنولوژیکی و فرهنگی ظاهرا علاقه تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان در سطوح مختلف سنی، اجتماعی و فرهنگی به مواد مخدر نسبتا زیاد است.
    رفع این معضل پیچیده چند وجهی و عمیق اجتماعی به آسانی امکان پذیر نمی باشد. آمارهای جهانی نشان می دهد که علیرغم تمامی فعالیت های آگاهسازی، پیشگیری، درمان و توانبخشی، گستره استفاده از مواد رو به افزایش است. در حدی که امنیت سیاسی اقتصادی و اجتماعی بسیاری از کشورهای جهان را به خاطر انداخته است.
    گزارش های جهانی در مورد بازار سوء مصرف مواد، حکایت از آن دارد که یک راه حل مطلوب و ایده آل که بتوان آن را به عنوان نسخه برای همگان به کار برد، وجود ندارد. اما مهم آن است که اطلاعات روزآمد و در دسترس متخصصان و برنامه ریزان در سطوح منطقه ای و بین المللی قرار گیرد تا بتوان در برنامه ریزی های صحیح و اصولی از آنها استفاده نمود.
    مقاله حاضر بررسی دو گزارش جهانی بازار مواد مخدر از دیدگاه های مختلف اقتصادی، نظامی، بازار مصرف و... می باشد که به وسیله دفتر کنترل مواد مخدر سازمان ملل تهیه گردیده است و جهت همکاری بین المللی در اختیار دست اندرکاران قرار داده شده است.
  • زهرا تشکر، محمدرضا معینی صفحه 25
    این مقاله خلاصه ای است از سخنرانی برگزار شده در موسسه مطالعات اقتصادی دانشگاه تربیت مدرس و نویسندگان در آن با طرح سوالات و موارد انتقادی نسبت به نظریه اقتصاد ارتدوکس (نظریه اقتصاد نئوکلاسیک) دلایل و انگیزه های توجه به بحث (سرمایه اجتماعی) را توضیح می دهند و سپس با اذعان به این که مفهوم (سرمایه اجتماعی) می تواند برخی از شکافهای نظری اقتصاد نئوکلاسیک و دیدگاه های توسعه ای منتج از آن را به خوبی پر کند، به توضیح مفهوم سرمایه اجتماعی و تاریخچه این نظریه پرداخته و به اختصار دستاوردهای آن را برای توسعه برمی شمارند.
  • برنامه های اجتماعی
  • سعید مدنی قهفرخی صفحه 45
    ماده 40 قانون برنامه سوم توسعه که در فروردین سال 1379 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید، دولت را موظف کرد طی حداکثر شش ماه طرح نظام تامین اجتماعی را تدوین و برای تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم کند. پس از نزدیک به دوسال و نیم از تاریخ تصویب برنامه سوم، بالاخره دولت لایحه ای را در مرداد ماه سال جاری (1381) به مجلس شورای اسلامی ارایه کرد. نزدیک به دو سال تاخیر دولت در انجام تکالیف برنامه سوم نشان دهنده اختلافات جدی در نظرات دستگاه های مرتبط با بخش بهزیستی و تامین اجتماعی از یک سو و کارشناسان و صاحبنظران مسایل رفاه و تامین اجتماعی از سوی دیگر در زمینه نظام جامع است. قانون اساسی، قانون برنامه سوم توسعه، وضعیت موجود بخش بهزیستی و تامین اجتماعی و مکاتب نظری در زمینه رفاه و تامین اجتماعی منابعی هستند که در تدوین نظام جامع باید مورد بررسی قرار گرفته و مبنای طراحی این نظام باشند. مقاله حاضر به بررسی دیدگاه های متفاوت صاحب نظران در مورد هر یک از منابع فوق و نقش آن در طراحی نظام جامع می پردازد.
  • بهرام پناهی صفحه 63
    پژوهش مورد بحث در این مقاله در ارتباط با نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی طی مدت 11ماه در شورای پژوهشی موسسه عالی تامین اجتماعی شکل گرفت. رئوس مطالب مهم پژوهش مذکور که در مقاله توضیح داده شده عبارتند از:1- اهمیت تامین اجتماعی و ارتباط مستقیم آن با رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی، کرامت انسانی و سرافرازی ملی 2- مبانی و فرصت های مختلف در نگرش به نظام رفاه و تامین اجتماعی 3- تصویر وضع موجود نظام تامین اجتماعی در ایران 4- تامین اجتماعی در سازمان های بین المللی چند کشور منتخب جهان 5- تامین اجتماعی و چشم انداز اجتماعی و اقتصادی آن در ایران 6- انتخاب دیدگاه، مبانی و فروض مناسب برای ایران و تصویر وضع مطلوب. حاصل پژوهش مورد بحث به تدوین پیش نویس ماده واحده نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی توسط موسسه عالی پژوهش و تامین اجتماعی انجامید که در این مقاله دیدگاه ها پیرامون آن ارایه شده است.
  • ناصر حق جو صفحه 81
    این مقاله به بررسی روند اعتبارات امور اجتماعی و همچنین بخش بهزیستی و تامین اجتماعی در دو دهه اخیر پرداخته و تاثیر آن را بر (رفاه ملی) مورد ارزیابی قرار داده است. نویسنده با بررسی اعتبار امور اجتماعی و مقایسه آن با سایر امور نشان می دهد که روند اعتبارات امور اجتماعی طی سالهای بعد از انقلاب رشد قابل توجهی هم از حیث سهم و هم از نظر مقدار داشته است. در ادامه بحث، نویسنده سهم اعتبارات امور اجتماعی از تولید ناخالص داخلی را بررسی کرده و پس از آن با توجه به این که بخش بهزیستی و تامین اجتماعی تنها بخشی از امور اجتماعی را تشکیل می دهد روند اعتبارات این بخش را تحلیل کرده است. نویسنده در پایان نتیجه گرفته که به رغم رشد فزاینده اعتبارات در شرایط کنونی سرانه اعتبار بهزیستی و تامین اجتماعی هر فرد ایرانی از 4 دلار فراتر نرفته که پاسخگوی نیاز شهروندان ایرانی به خدمات اجتماعی و بهزیستی نخواهد بود.
  • آرش میراب زاده، تقی یاسمی، لیلا خواصی صفحه 105
    اثرات روان شناختی و بهداشت روانی حوادث طبیعی، موضوعی است که از اهمیت خاص برخوردار بوده و متاسفانه کمتر به آن پرداخته شده است. تاکنون سیاستگذاری های کلان بهداشتی و اجتماعی در برخورد با وقایع مصیبت زا معطوف به پیامدهای جمسانی و مالی این عوراض بوده است در این مقاله به اهمیت خدمات بهداشت روانی در حوادث و بلایای طبیعی، کمبود نیروهای متخصص روانپزشک، روان شناس و مشاور در سطح کشور که از توانایی لازم برای مداخله در این بحران ها برخوردار باشند، پرداخته شده است. پژوهش های بین المللی، پژوهش های داخلی، نتایج مشاهدات مناطق مختلف زلزله زده کشور و همچنین بررسی مصاحبه های بالینی رهنمون این نکته است که آسیب پذیری روانی از آثار غیر قابل اجتناب حوادث طبیعی است. از این رو در جریان وقوع بلایای طبیعی احساس نیاز واقعی برای مشاوره و حمایت حضوری و همراهی افراد خاص مثل مسوولان دولتی، روانپزشکان، روانشناسان و مددکاران اجتماعی کاملا محسوس است.
  • علی صداقتی خیاط صفحه 117
    اهمیت سازگاری با محیط و چاره اندیشی برای نابسامانی های طبیعی به ویژه زلزله محور اصلی این مقاله است. نویسنده با یک بررسی تاریخی به ضرورت مقابله و پیشگیری از حوادث همراه و پیامد زلزله پرداخته است. مطالب مهمی که در این مقاله عنوان شده عبارتند از: 1. فرهنگ زلزله 2. معرفی و مشخصات سدهای بزرگ تهران 3. پس لرزه ها و وظایف ما 4. تاریخچه و شرح زلزله های ایران.
    اشاره به کاستی ها و عدم وجود یک اندیشه مناسب در شهرسازی، فقدان برنامه صحیح امداد به آسیب دیدگان زلزله، اشاره به آسیب های روانی زلزله، و طرح و قایع و رخدادهای همزمان با وقوع زلزله از نکات قابل ذکر مقاله می باشد. تجربه بدیع نویسنده به عنوان عضو یک گروه غیر دولتی در زلزله آوج قزوین از نکات مهم مقاله حاضر است که به گسترش افق دید در زمینه نقش سازمان های غیر دولتی خواهد انجامید.
  • آسیب های اجتماعی
  • علی فیض زاده صفحه 135
    اکستازی یکی از جدیدترین داروهای هم خانواده آمفتامین ها دارای آثار تحریک کننده مانند سایر آمفتامین ها و روان گردان ها مانند LSD است. در ایران مطالعه ساخت یافته و دانشگاهی در مورد این دارو و مصرف آن انجام نشده است. مصرف این ماده به صورت گسترده از دهه 90 میلادی در کشورهای غربی آغاز شد. در مطالعات انجام شده در سان فرانسیسکو و استرالیا با روش نمونه گیری گلوله برفی (Snowballing) دیده شد که این ماده توسط جوانان فعال مصرف می شود و همان گونه که باور عمومی جامعه اعتقاد دارد، نماد تفریح، فراغت و کلاس می باشد.
    همه گیر شناسی مصرف این ماده در پژوهشی در نروژ (1996) نشان می دهد که مصرف این ماده طی یک سال با 3 درصد شیوع پس از کانابیس، با 12.9 درصد شایع ترین ماده بوده است. اکثریت مصرف کنندگان، این ماده را پس از مصرف کانابیس شروع کرده بودند و مصرف آن با علاقه به انواع خاصی از موسیقی نیز ارتباط داشت.
    مصرف این ماده در تمام جهان و در ایران سیر صعودی دارد و امروزه در بسیاری از مهمانی های جوانان در ایران مورد استفاده قرار می گیرد.
  • مجید بینازاده، شهرام نادری صفحه 145
    به منظور ارزیابی اقتصادی عملکرد مراکز بازتوانی سرپایی معتادان سازمان بهزیستی از کلیه مراکز درمان بازتوانی سرپایی سازمان بهزیستی درخواست شد، جدول هزینه ای را که دوره زمانی اسفند 79 تا اسفند 80 را در بر می گیرد، تکمیل نمایند. تا تاریخ نگارش این مقاله 19 استان اطلاعات خود را ارسال نمودند و تحلیل اقتصادی حاضر نیز بر اساس این دسته از اطلاعات صورت گرفت.
    هم چنین بر اساس پرسش نامه ای که برای مراجع در هر مرکز درمانی تکمیل می شود، هزنیه ماهانه مصرف مواد آنها محاسبه شد. سپس بر اساس ضریب میزان پرهیز از وضعیت سوء مصرف مواد در کلیه مراجعان، سود حاصل از عدم مصرف مواد – به خاطر درمان – نیز محاسبه شد.
    یافته های به دست آمده عبارتند از:1- هزینه یک دوره درمانی هر مراجع در مراکز مختلف، بطور میانگین، 246897 ریال در طی سال 1380 بوده است.
    2- هزنیه ماهانه مصرف مواد هر مراجع، به طور میانگین 600000 ریال بوده است.
    3- با محاسبه مدت پرهیز از مصرف مواد در مراجعان درمان شده، سود ناشی از عدم مصرف مواد به طور میانگین برای هر مراجع 787000 ریال بوده است.
    4- بر این اساس نسبت سود به هزینه در مراکز درمانی مورد مطالعه، حدودا 3.2 ریال سود به ازای هر یک ریال هزینه بوده است.
  • دانشکده
  • مراکز مطالعاتی و تحقیقات: آشنایی با مراکز مطالعات رفاه اجتماعی برکلی
    صفحه 161
    فصلنامه رفاه اجتماعی از این پس در هر شماره به معرفی یکی از مراکز مطالعاتی و تحقیقاتی رفاه اجتماعی فعالیت های برجسته ای نموده، می پردازد. این امر با هدف آشنایی دانش پژوهان و محققان با مراکز تحقیقاتی در حوزه رفاه اجتماعی در سایر کشورهای جهان است.
  • برنامه های آموزشی: دوره دکترا و کارشناسی ارشد رفاه اجتماعی در دانشگاه برکلی
    صفحه 165
    امروزه در بسیاری از دانشگاه های معتبر جهان، برنامه های آموزشی مختلفی به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص رفاه اجتماعی، در سطوح کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می شود. این امر نشانگر نیاز جوامع عصر ما، به حوزه جدیدی از دانش بشری است که بتواند پاسخگوی مشکلات اجتماعی ناشی از تغییرات پیچیده نظام های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در سطح ملی و بین المللی باشد.
  • رساله ها: معرفی پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترا درباره رفاه اجتماعی
    صفحه 169
    فصلنامه رفاه اجتماعی به منظور آشنایی استادان، صاحبنظران و پژوهشگران با پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترا در حوزه های مرتبط با رفاه و تامین اجتماعی در هر شماره تعدادی از رساله های دانشجویان این دوره ها را معرفی می کند.
  • اولین همایش آسیب های اجتماعی در ایران
    فریبرز رئیس دانا صفحه 179
    اولین همایش آسیب های اجتماعی در ایران با تلاش انجمن جامعه شناسی ایران یازدهم و سیزدهم خرداد ماه سال جاری برگزار گردید. همایش شامل دو بخش اصلی ارائه مقالات و جلسات بحث و گفتگو بود.
  • کتابخانه
  • نقد کتاب، توسعه به مثابه آزادی
    فریبرز رئیس دانا صفحه 191
    کتاب «توسعه به مثابه آزادی» را می توان فشرده باورهای آمارتیاسن در حوزه های اقتصاد، اقتصاد سیاسی و سیاست و جامعه دانست. او در این کتاب از مجموعه دانش و تجربه آموزش و پژوهش خود، که حجم قابل توجه دارد و محتوای غنی در آن نهفته است سود برده است.
  • نقد کتاب، اقتصاد سیاسی توسعه
    پرویز صداقت صفحه 199
    کتاب اقتصاد سیاسی توسعه نوشته دکتر فریبرز رئیس دانا به تازگی از سوی انتشارات نگاه منتشر شد. این کتاب در 485 صفحه به بررسی مباحثی شامل وابستگی و توسعه، ابعاد مهم در اقتصاد بین الملل، چند زیرگونه سرمایه داری، برنامه ریزی و ارزیابی چند برنامه در ایران، سیاست های مالی، مسائل توسعه شهری، بیکاری، وضعیت مصرف کنند، فن شناسی، آموزش و توسعهخ و خط مشی های رادیکال پرداخته است.
  • کتابشناسی رفاه اجتماعی
    صفحه 205
    در هر شماره فصلنامه تلاش خواهد شد، فهرست کلیه کتابهایی که در زمینه رفاه اجتماعی به چاپ رسیده است ارائه شود. متذکر می شود فهرست مذکور بر اساس نظر اعضای تحریریه فصلنامه و با مرور عناوین کلیه آثار چاپ شده در یک فصل سال انتخاب می شوند.
|
  • Maliheh Shiani Page 9
    In contemporary of social science, many thesis and ideas were discussed from the viewpoint of citizenship. This article with a historical approach to the citizenship is trying to provide some definitions and social attitudes to gain social welfare. In order to do this, we have to represent some definitions about citizenship and a tendency toward self - orienting among boys, civil Republican, and marshal Marx theories and so on. Different approaches indicate a bilateral relationship between citizenship and social welfare. Some viewpoints have called social welfare as a part of citizenship, and named it as a law. While some others announced availability of various facilities as a framework to citizenship. Thus in the framework of citizenship we can directly obtain social welfare Also indirectly through obtaining social welfare in different people we can prepare a ground of citizenship.
    Keywords: Citizenship, Social Welfare
  • Zahra Tashakor*, Mohammad Reza Moeini Page 25
    In this article, the writers have posed some questions and critical points to the orthodox neo classic economic theory and tried to represent the reasons or a "Social Capital" theory. They have pointed to this fact that the concept of "Social Capital" can fill the existing gap between neo-classic economy theory and viewpoints concerning development. This article described the concept of social capital, the history of the Concept and theory and mentioned some of its achievements in brief.
    Keywords: Social Capital, Development
  • Saeed Madni Ghahverokhi* Page 45
    According to the third-development program in 1379, government was obliged to design a suitable social security polity and submit it to the parliament for final approval. During recent weeks and after nearly a Two-year delay, a bill was edited by government and sent to the Islamic parliament. This long - term delay indicates the serious differences in the field of law - making and necessary framework for common polity designing. In this article, the writer discusses the controversies in law - making, the third - development program, analysing and evaluating the current' health care and social security, different viewpoints and styles and so on.
    Keywords: Social Welfare, Social Security, Social Polity
  • Bahram Panahi* Page 63
    The research discussed in this article consists of the Process ended to propos a structure for social welfare and security which took more than 11 months in social security research institute. The main topics discussed are as follows: 1- The importance of social security and its relationship to economic growth, social justice, human generosity and national honor. 2- The basis and opportunities towards different atitudes about social welfare and security, polity. 3- The portrait of current Iran social security polity in Iran. 4- Social security in international organizations and some chosen countries. 5- Social security and its socio - economic viewpoints in Iran. 6- Choosing the viewpoints, bases, and suitable ideas for Iran and portrait of suitable conditions. The results of this research led to preparing an act on comprehensive social welfare and security that are discussed in some points.
    Keywords: Social Welfare, Social Security
  • Naser Hag Ju* Page 81
    This article deals with budgets social of and health cares and social security during the last two decades and brings their its influence on social welfare into consideration. The author lays emphasis on an increasing growth in social expenditures after the Islamic Revolution of Iran. The author continues discussing credibility ratio from GDP and sets up a series of analyses, and comes to this conclusion that the growth hasn’t raised more than $4 per person which doesn’t seem enough for Iranian citizens.
    Keywords: Social Affairs, Social Security, Wellbeing
  • Arash Mirabzadeh*, Mohammad Taghi Yasami, Leila Khavasi Page 105
    The psychological effects and mental health issues in natural disaster is one of the most important affairs which have got less attention. There have been a great amount of health and social policies confronting with these physicaly and financially problems. This selection deals with the importance 'of mental health in natural disasters and the lack of psychiatrits psychologists and counselors skillful in these fields. International and domestic researches, observation results in different earthquake areas and performng clinical interviews, all together result in inevitable harms to minds and feelings in natural disasters. It is obvious that the presence ol' officials, psychologists psychiatrits, and social workers will be of great advantage in face to face speaking with and providing supports for persons afflicted by natural disasters.
    Keywords: Mental Health, Natural Disaster
  • Ali Feiz Zadeh* Page 135
    Ecstasy is one of the newest drugs in the same category with Amphetamines which has stimulating effects in the same families of Amphetamines and LSD. There hasnt been a structured and organized study on this drug in Iran. It has been used in great scale in all western countries. Studies at San Francisco and Australia with snowballing method, revealed that this drug is used by active young people as a symbol of recreation, leisure and social level and is commonly accepted by the society. According to a survey in Oslo, The average usage of this drug at about 3% during the year will rank second after cannabis with the average use of 12.9%. Most of users became addicted to cannabis first and taking this drug when they listening to music. Using this drug had an increasing growth all over the world and Iran, and it is used in mostly of in some teenagers and young generator parties in Iran.
    Keywords: Ecstasy, Substance, Abuse
  • Mohammad Bina Zadeh*, Shahram Naderi Page 145
    In order to evaluate the economic performance of rehabilitation centers for addicted persons, the welfare organization asked all its centers to send the expense table of Esfand 79-80 and fill out the information wanted there. The economic analysis is based upon this information. Also, each center is provided with a questionnaire to estimate monthly expenses. According to the preventive scale of drug abuse in all the clients, it will be easier to estimate the profit drawn of this factor. The most important findings were as follows: 1- The average expense of treatment during every visit was about 246,897 Rls in 1380. 2- The average expense of drug usage was 600,000 Rls. 3- Estimating the avoidance of drug using shows the benefit drawn of it which had an average about 787,000 Rls. 4- According to this fact, the average profit was 3.2 Rls in per' any rial expended.
    Keywords: Economic performance. Rehabilitation Center, Addicted