فهرست مطالب

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران - سال بیست و چهارم شماره 4 (پیاپی 42، زمستان 1387)

مجله تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران
سال بیست و چهارم شماره 4 (پیاپی 42، زمستان 1387)

  • 160 صفحه، بهای روی جلد: 25,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1387/11/29
  • تعداد عناوین: 13
|
  • بی بی زهرا صحاف، سعید محرومی پور* صفحات 385-395
    در این بررسی اسانسهای استخراج شده از گیاهان زنیان Carum copticum C. B. Clarke و هنده بید Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. به روش تقطیر با آب، جهت تعیین شاخصهای تغذیه ای شپشه آرد Tribolium castaneum (Herbst) مورد بررسی قرار گرفت. نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده و شاخص بازدارندگی تغذیه برای ارزیابی اثر ضدتغذیه ای اسانس اندازه گیری شد. تیمارها به روش دیسک آردی در شرایط کنترل شده در دمای 1±27 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و تاریکی ارزیابی شدند. در این آزمایشها 10 میکرولیتر از غلظتهای ppm 1500-100 از اسانس هر دو گیاه به همراه شاهد (فقط حاوی 10 میکرولیتر استون) به طور یکنواخت روی دیسک های آردی پخش شدند. پس از تبخیر حلال در هر تکرار 10 حشره کامل شپشه آرد روی دو عدد دیسک آردی قرار داده شد. پس از گذشت 3 روز از شروع آزمایش، شاخصهای تغذیه محاسبه شدند. نتایج نشان داد که افزایش غلظت اسانس دو گیاه روی شاخصهای تغذیه شپشه آرد به طور معنی داری موثر بوده است. در این پژوهش، اسانس زنیان نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی و کارایی تبدیل غذای خورده شده توسط شپشه آرد را به طور معنی دار بیش از اسانس هنده بید کاهش داده است. با افزایش غلظت، شاخص بازدارندگی تغذیه هر دو گیاه به نحو چشمگیر و معنی داری افزایش یافت و به شدت مانع از تغذیه حشرات کامل از غذایی که در اختیار آنها بود، گردید. اما اسانس این دو گیاه از نظر قدرت تاثیر بر شاخص بازدارندگی بر یکدیگر برتری نداشتند. به طور کلی نتایج نشان داد که خاصیت ضد تغذیه ای اسانس زنیان بسیار موثرتر از هنده بید است.
    کلیدواژگان: Vitex pseudo، negundo (Hausskn) Hand، Mzt)، Carum copticum C، B، Clarke، شپشه آرد (Tribolium castaneum (Herbst، نرخ رشد نسبی، نرخ مصرف نسبی، کارایی تبدیل غذای خورده شده، شاخص بازدارندگی تغذیه
  • محمدتقی درزی*، امیر قلاوند، فاطمه سفیدکن، فرهاد رجالی صفحات 396-413
    به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum Vulgare Mill.)، شامل میزان اسانس و میزان آنتول، فنکون و لیمونن در اسانس، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه فاکتوره با استفاده از عوامل تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار در دو سال زراعی 1384 و 1385 در ایستگاه تحقیقات همند آبسرد در دماوند (وابسته به موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور) به اجرا درآمد. همچنین یک کرت به عنوان شاهد برای مقایسه با کرتهای کودهای زیستی در هر تکرار قرار داده شد که فقط کودهای شیمیایی (NPK به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) در آن بکار برده شد. مقایسه میانگینها توسط آزمون چند دامنه ای دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین میزان اسانس در دانه (88/3%) و میزان آنتول در اسانس (42/68%) و کمترین میزان فنکون (68/11%) و لیمونن (44/10%) در اسانس در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی نیز دارای تاثیر معنی داری بر روی میزان فنکون در اسانس نبود، ولی اثر معنی داری بر روی میزان اسانس در دانه و میزان آنتول و لیمونن در اسانس داشت. به طوری که بیشترین میزان اسانس در دانه (86/3%) و میزان آنتول در اسانس (90/67%) با مصرف 60 کیلوگرم کود فسفات زیستی و نیز کمترین میزان لیمونن در اسانس (59/10%) با مصرف 30 کیلوگرم از آن بدست آمد. همچنین بیشترین میزان اسانس در دانه (03/4%) و میزان آنتول در اسانس (47/71%) و کمترین میزان فنکون (45/10%) و لیمونن (58/9%) در اسانس با مصرف 10 تن ورمی کمپوست حاصل شد. مقایسه شاهد با تیمارهای کودهای زیستی نیز معنی دار شد. به طوری که از نظر میزان اسانس در دانه و میزان آنتول، فنکون و لیمونن در اسانس، دو تیمار کود زیستی حاوی تلقیح با میکوریزا، مصرف 30 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 10 تن ورمی کمپوست و تلقیح با میکوریزا، مصرف 60 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 10 تن ورمی کمپوست دارای ترکیب بهتری نسبت به تیمار شاهد بودند.
    کلیدواژگان: رازیانه، میکوریزا، کود فسفات زیستی، ورمی کمپوست، اسانس، آنتول، فنکون، لیمونن
  • سمیه دهقان کوهستانی*، امین باقی زاده*، غلامعلی رنجبر، نادعلی باباییان جلودار صفحات 414-427
    Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch. یک گیاه دارویی متعلق به خانواده Apiaceae (جعفری) است که به نام زیره کوهی یا زیره پارسی معروف است. در این تحقیق، تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زیره استان کرمان با استفاده از نشانگر مولکولی RAPD مورد ارزیابی قرار گرفت. میوه های زیره پارسی از 43 رویشگاه مختلف در استان کرمان جمع آوری شد. استخراج DNA به روش CTAB تغییر یافته از میوه انجام شد. از 27 آغازگر تصادفی که در واکنش PCR استفاده شد، تعداد 19 آغازگر که نوارهای بهتری تولید کردند، جهت آنالیز انتخاب شدند. از این تعداد آغازگر، 446 قطعه چند شکل بدست آمد و امتیاز دهی شد. ماتریس صفر و یک حاصل توسط نرم افزار NTSYS-pc، با استفاده از ضریب تشابه دایس به ماتریس فاصله تبدیل شد و سپس با استفاده از الگوریتم میانگین فاصله (UPGMA) دندروگرام مربوطه رسم شد. بر این اساس 43 جمعیت مورد بررسی در 7 گروه جایابی شدند. کلاستر حاصله تا حدودی با تنوع جغرافیایی همخوانی داشت. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی با نتایج تجزیه کلاستر تقریبا مشابه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از تکنیک RAPD برای ارزیابی تنوع مولکولی بین این توده ها مناسب می باشد.
    کلیدواژگان: Bunium persicum (Boiss) B، Fedtsch، تنوع ژنتیکی، RAPD، ژرم پلاسم، کرمان
  • معصومه حبشی*، مهدی میرزا، یونس مستوفی، کامکار جایمند صفحات 428-436
    گیاه بالنگ (Citrus medica L.) یکی از گونه های خانواده مرکبات می باشد. اسانس پوست میوه بالنگ در صنایع غذایی، دارویی و عطرسازی کاربرد فراوان دارد. میوه های بالنگ در فصل پاییز از منطقه شمال ایران جمع آوری گردید و سپس از پوست میوه به روش های تقطیر با آب و پرس سرد اسانس گیری شد. بازده اسانس تقطیر 6/0% و بازده اسانس پرس سرد 5/0% بدست آمد. برای شناسایی ترکیبهای اسانس از دستگاه های GC و GC/MS استفاده گردید. در اسانس تقطیری 25 ترکیب شناسایی شد که عمده ترین ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس، لیمونن (3/58%)، گاما-ترپینن (8/16%)، ژرانیال (6%)، نرال (8/4%)، ژرانیل استات (4/1%) ژرانیول (4/1%) بودند. در اسانس پرس سرد، 23 ترکیب مورد شناسایی قرار گرفت و عمده ترین ترکیبهای تشکیل دهنده اسانس، لیمونن (7/63%)، گاما-ترپینن (7/21%) و ژرانیال (3/1%) بودند.
    کلیدواژگان: Citrus medica L، اسانس، تقطیر با آب، پرس سرد، لیمونن
  • مینا رمضانی*، سیما نصری، نرگس یاسا صفحات 437-443
    از آنجایی که در پزشکی سنتی اثر ضد التهابی به گیاه کرفس نسبت داده شده است، در این مطالعه به منظور یافتن فراکسیون موثر، اثر ضد التهابی عصاره آبی و هگزانی دانه کرفس مورد بررسی قرار گرفت. جهت ارزیابی التهاب از روش ایجاد تورم در گوش موش توسط گزیلن استفاده شد. موشهای نر نژاد NMRI به سه گروه کنترل مثبت (دگزا متازون mg/kg15)، کنترل منفی (نرمال سالین) و تجربی تقسیم شدند. به موشهای گروه تجربی دوزهای 100، 200، 300، 400 و 500 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره آبی و هگزانی به صورت درون صفاقی تجویز شد. سپس برای یافتن ماده موثره عصاره، کروماتوگرافی TLC انجام شد. نتایج نشان داد که اثر ضد التهابی تمامی دوزهای mg/kg 500-100 عصاره آبی و هگزانی نسبت به کنترل معنی دار است و نسبت به دگزا متازون اختلاف معنی داری ندارد. عصاره آبی و هگزانی کرفس دارای اثرهای قوی ضد التهابی حتی در دوزهای پایین است که احتمالا به دلیل وجود فلاونوئید، فتالید و کومارین در دانه کرفس است.
    کلیدواژگان: کرفس (Apium graveolens L)، عصاره آبی، عصاره هگزایی، فعالیت ضد التهابی
  • محمدحسین لباسچی*، محمد بختیاری رمضانی، ابراهیم شریفی عاشورآبادی صفحات 444-454
    به منظور بررسی اثرهای تراکم بوته بر شاخصهای رشد گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در شرایط دیم دماوند، آزمایشی در ایستگاه تحقیقات مراتع همند آبسرد (دماوند) با بارندگی 315 میلی متر در سال زراعی 83-82 به اجرا درآمد. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تیمار و 5 تکرار انجام شد. در این تحقیق اثر تراکم های 14، 20 و 29 بوته در متر مربع، بر شاخصهای رشد، Relative growth rate (RGR)، Crop growth rate (RGR)، Drymatter (DM) و Leaf area index (LAI) گلرنگ رقم اصلاح شده IL111 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد بیشترین ماده خشک و شاخص سطح برگ به ترتیب 684 گرم در متر مربع و 3/1 مربوط به تراکم 29 بوته در متر مربع بود. همچنین تیمار تراکم زیاد، دارای شاخصهای DM، LAI و CGR بالا در اوایل و اوسط رشد و افت سریع شاخص سرعت رشد نسبی در اواخر رشد نسبت به سایر تیمارها بود. از طرفی بالاترین سرعتهای رشد نسبی و محصول در تراکم پایین بدست آمد. توانایی رشد گلرنگ به عنوان یک گیاه صنعتی و دارویی با شاخصهای رشد متعارف، در شرایط دیم دماوند با بارندگی متوسط و پراکنش نسبتا مناسب، قابل توجه می باشد.
    کلیدواژگان: گلرنگ (Carthamus finctorius L)، شاخصهای فیزیولوژیک رشد، دیم، تراکم
  • معصومه رنجزاد*، مسعود خیامی، رضا حیدری، عبدالله حسن زاده صفحات 455-462
    Linum nodiflorum L. یکی از گونه های وحشی جنس کتان می باشد. گونه های این جنس دارای درصد قابل توجهی اسید چرب امگا 3 و امگا 6 می باشند. در این تحقیق 8 نمونه از جمعیتهای مختلف Linum nodiflorum L. جمع آوری شده از مناطق مختلف استان کرمانشاه، در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات جهاد کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی کشت شدند. در طول و پس از اتمام دوره رشد صفات فنولوژیکی و 27 صفت مختلف مرفولوژیکی از قبیل طول ساقه های اصلی و فرعی، تعداد کپسول، طول و قطر ریشه و... برای سه نمونه تصادفی از هر جمعیت اندازه گیری شد. اطلاعات بدست آمده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ضرایب همبستگی برای صفات مورد بررسی محاسبه و جدول مربوطه رسم شد. تجزیه کلاستر براساس مجموع صفات اندازه گیری شده انجام و دندروگرام مربوطه رسم شد. نتایج حاصل از ضرایب همبستگی، همبستگی مثبت و معنی داری را بین برخی صفات زایشی و رویشی نشان داد، از جمله طول و عرض کپسول با طول ریشه همبستگی مثبت و معنی داری را در سطح احتمال 5 درصد داشتند. تجزیه کلاستر با توجه به فاصله ژنتیکی، جمعیتها را در دو گروه مجزا تقسیم بندی کرد. از بین جمعیتهای کشت شده نمونه بیستون با 3 ماه و 13 روز بیشترین دوره رشد رویشی و نمونه روستای محمودآباد با 1 ماه و 17 روز بیشترین دوره رشد زایشی را داشتند.
    کلیدواژگان: Linum nodiflorum L، صفات فنولوژیک و مرفولوژیک، کرمانشاه، آذربایجان غربی، ایران
  • مریم مکی زاده تفتی*، میشا سلیمی، روزبه فرهودی صفحات 463-471
    این تحقیق با هدف بررسی اثر آللوپاتیک عصاره آبی گیاه دارویی سداب (Ruta graveolens L.) بر جوانه زنی بذر 3 گونه علف هرز تاج خروس، خاکشیر و خرفه به صورت آزمایشگاهی و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل عصاره های آبی گیاه سداب در 6 غلظت 5/0، 1، 5/2، 5، 10، 15 درصد و آب مقطر (شاهد) بود. نتایج نشان داد جوانه زنی بذر تاج خروس تحت عصاره هایی با غلظت 5% به بالا متوقف می شود. غلظت 5/2% عصاره گیاه سداب سرعت جوانه زنی بذر تاج خروس را به طور معنی داری (59/2 بذر در روز) کاهش می دهد. همچنین غلظتهای بیشتر از 1% عصاره گیاه سداب طول ریشه چه و ساقه چه تاج خروس را به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش می دهد. نتایج نشان داد درصد جوانه زنی بذر خرفه تحت غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب به طور معنی داری کاهش می یابد، به طوری که غلظت 5/0% عصاره گیاه سداب درصد جوانه زنی بذر خرفه را به میزان 67/40% و غلظت 1% عصاره گیاه سداب درصد جوانه زنی بذر خرفه را به میزان 34/75% نسبت به شاهد کاهش می دهد. غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب کاهش معنی داری در سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه و ساقه چه بذر خرفه ایجاد می کند. نتایج نشان داد جوانه زنی بذر خاکشیر تحت عصاره هایی با غلظت 5/2% به بالا متوقف می شود. نتایج سرعت جوانه زنی بذر خاکشیر نشان می دهد که با افزایش غلظت عصاره گیاه سداب از 5/0% به 1% سرعت جوانه زنی بذر خاکشیر به طور معنی داری از 91/5 بذر در روز به 97/2 بذر در روز کاهش می یابد. همچنین غلظتهای مختلف عصاره گیاه دارویی سداب تاثیر معنی داری بر طول ریشه چه خاکشیر دارد. بررسی نتایج نشان می دهد عصاره گیاه سداب دارای اثر آللوپاتیکی قوی بوده و از جوانه زنی بذر علفهای هرز تاج خروس، خاکشیر و خرفه جلوگیری می نماید که این امر می تواند در تولید علف کش هایی با منشا طبیعی مورد استفاده قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آللوپاتی، جوانه زنی، سداب (Ruta graveolens L)، عصاره آبی، علف هرز
  • گیاهان دارویی استان گلستان
    سیدعلی حسینی (رضا)*، قاسمعلی ابرسجی، سیدعلی حسینی (حبیب) صفحات 472-498
    استان گلستان به جهت موقعیت ویژه جغرافیایی، تنوع اقلیمی و ادافیکی از نظر فلور بسیار غنی است، به طوری که دارای بیش از 1704 گونه گیاهی می باشد. این بررسی به منظور جمع آوری و شناسایی گیاهان دارویی استان از سال 1380 به مدت 5 سال در استان گلستان به اجرا درآمد و گیاهان دارویی مناطق مختلف استان جمع آوری و شناسایی شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد استان گلستان دارای 409 گونه گیاه دارویی متعلق به 95 تیره گیاهی می باشد که 156 گونه آن در اراضی جنگلی، 98 گونه در اراضی مرتعی، 47 گونه در اراضی زراعی، حاشیه جاده ها، اماکن شهری و روستایی و همچنین 108 گونه به صورت مشترک در این اراضی پراکنش دارند. همچنین نتایج نشان داد تعداد 45 گونه از گیاهان دارویی توسط مردم استان شناخته شده است و به شکل سنتی از آنها استفاده می شود. در این تحقیق همچنین تعداد 70 گونه گیاهی برای نخستین بار به عنوان گیاهان دارویی استان معرفی شدند.
    کلیدواژگان: گیاهان دارویی، شناسایی، استان گلستان
  • بررسی تاثیر تنشهای شوری و خشکی بر تحریک جوانه زنی در گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L)
    امیر بهزاد برزگر* صفحات 499-505
    به منظور بررسی اثر تنشهای شوری و خشکی بر جوانه زنی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis L.)، دو آزمایش جداگانه در رابطه با اثر شوری و خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سطوح مختلف شوری، محلولهای کلرورسدیم با پتانسیل اسمزی صفر (شاهد)، 3-، 6- و 9- بار بوده و تیمارهای خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلایکول (PEG) 6000 به صورت تیمار شاهد (آب مقطر)، 3-، 6- و 9- بار اعمال شد و به منظور بررسی خصوصیات جوانه زنی تحت شرایط تنش، سرعت و درصد جوانه زنی و طول ریشه چه برای هر آزمایش اندازه گیری شد. نتایج آزمایش حاکی از آن بود که میانگین سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه در سطوح مختلف شوری دارای اختلاف معنی داری بودند. ضمن آنکه این دو صفت همبستگی مثبت و معنی داری نیز با یکدیگر داشتند. بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات جوانه زنی این گیاه نیز حاکی از وجود تفاوت معنی دار بین میانگینهای درصد و سرعت جوانه زنی و طول ریشه چه در سطوح مختلف خشکی بود. به طوری که با افزایش تنش خشکی هر سه این صفات کاهش یافتند. از طرفی به دلیل آنکه در تیمار 9- بار هنوز هم جوانه زنی با سرعت کم وجود داشت، می توان گفت که زوفا در مرحله جوانه زنی دارای مقاومت نسبی به تنش خشکی می باشد. به طور کلی نتایج آزمایش نشان داد که اعمال تنش شوری تا حد بین 3- تا 6- بار می تواند با تحریک جوانه زنی و پدیداری مکانیسمهای سازگاری زوفا با شرایط نامساعد، سبب بهینه سازی خصوصیات جوانه زنی و در نتیجه بهبود استقرار گیاه و افزایش عملکرد آینده گیاه شود.
    کلیدواژگان: زوفا (Hyssopus officinalis L)، جوانه زنی، تنشهای محیطی
  • آصفه لطفی، عباسعلی وهابی سدهی*، احمد قنبری، مصطفی حیدری صفحات 506-518
    به منظور بررسی واکنش عملکرد، اجزای عملکرد و خصوصیات کیفی گیاه دارویی اسفرزه (Plantago ovata Forssk.) به کم آبیاری و کود دامی آزمایشی در سال زراعی 86-85 در پژوهشکده تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل به اجرا در آمد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری (فاکتور اصلی) در چهار مرحله رشدی گیاه (a1: آبیاری در سه مرحله سبز شدن، به ساقه رفتن و گلدهی؛ a2: آبیاری در دو مرحله به ساقه رفتن و گلدهی؛ a3: آبیاری در مرحله سبز شدن و گلدهی؛ a4: آبیاری فقط در مرحله گلدهی) در کرتهای اصلی و تیمارهای فرعی شامل سه سطح کود گاوی کاملا پوسیده (در مقادیر عدم مصرف کود دامی، 20 و 40 تن کود دامی در هکتار) در کرتهای فرعی قرار گرفتند. صفات اندازه گیری شده شامل عملکرد و هفت صفت در ارتباط با آن بود. دو شاخص کیفی فاکتور تورم و درصد موسیلاژ نیز مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای آبیاری بر روی عملکرد و سایر صفات بجز وزن هزار دانه و بیوماس دارای تاثیر معنی داری بوده است. بیشترین عملکرد بذر هنگامی بدست آمد که آبیاری در سه مرحله رشدی انجام شد (228 کیلوگرم در هکتار). کود دامی نیز بر روی کلیه صفات بجز ارتفاع گیاه و وزن هزار دانه دارای تاثیر معنی داری بود. اثر متقابل این دو فاکتور در کلیه صفات بی تاثیر بود. همچنین این دو فاکتور بر صفات کیفی مورد بررسی نیز دارای تاثیر معنی دار نبودند. بنابراین بنظر می رسد در شرایط آب و هوایی سیستان وجود حداقل 3 بار آبیاری پس از کاشت و 40 تن کود دامی برای اسفرزه ضروری باشد.
    کلیدواژگان: اسفرزه (Plantago ovata Forssk)، کم آبیاری، کود دامی، عملکرد و اجزای عملکرد، صفات کیفی
  • مسعود نقش جواهری، مهناز کسمتی*، علی اصغر پیله وریان صفحات 519-529
    اطلاعات ناچیزی در خصوص اثر ترکیبهای فیتواستروژنی بر پدیده های فیزیولوژیک و تداخل اثر آنها با استروژنهای درون زا وجود دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر فیتواستروژنی عصاره هیدروالکلی گل بابونه (Matricaria recutita L.) و رابطه آن با استروژنهای درون زا بر فعالیت حرکتی با تجویز آنتاگونیست گیرنده های استروژنی (تاموکسیفن) در موشهای ماده بالغ بوده است. برای این منظور تعداد 49 سر موش کوچک آزمایشگاهی ماده بالغ از نژاد NMRI با میانگین وزن 3±32 گرم به 7 گروه 7 تایی دریافت کننده: الف) سالین، ب) بابونه mg/kg50، ج) سه گروه دریافت کننده تاموکسیفن در غلظتهای mg/kg 1/0، mg/kg 5/0، mg/kg 75/0، ج) دریافت کننده همزمان سالین و بابونه mg/kg 50، ه) دریافت کننده همزمان تاموکسیفن mg/kg 5/0 و بابونه mg/kg 50 تقسیم شدند. جهت ارزیابی فعالیت حرکتی از دستگاه ثبت فعالیت حرکتی (Motor Activity Monitor) استفاده شد. چهار پارامتر حرکتی شامل حرکتهای آرام و سریع، روی دو پا ایستادن (Rearing) آرام و سریع اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد عصاره بابونه در دوز mg/kg 50 فعالیت حرکتی سریع و روی دو پا ایستادن آرام را در موش سالم به طور معنی داری زیاد نموده و باعث افزایش نسبی سایر حرکات می شود. تاموکسیفن در دوز mg/kg 5/0 در موشهای ماده باعث کاهش حرکات سریع و آرام شده و در سایر دوزها اثر قابل ملاحظه ای ندارد. بیشتر پارامترهای حرکتی در حضور بابونه و تاموکسیفن mg/kg 5/0 کاهش معنی داری می یابد. به نظر می رسد بابونه از طریق گیرنده های استروژنی، برخی پارامترهای حرکتی را تحت تاثیر قرار داده و وجود این گیرنده ها و احتمالا استروژنهای درون زا برای فعالیت ترکیبهای فیتواستروژنیک این گیاه ضروری می باشد.
    کلیدواژگان: فعالیت حرکتی، دستگاه بررسی فعالیت حرکتی، گل بابونه (Matricaria recutita L)، فیتواستروژن، تاموکسیفن
  • سعید زارع ده آبادی، زهرا اسرار* صفحات 530-540
    به منظور مطالعه تاثیر غلظتهای مختلف عنصر روی بر گیاه نعناع سبز (Mentha spicata L.)، گیاه مورد نظر به مدت 12 هفته در اتاق رشد با شرایط کنترل شده کشت شد. سپس میزان پراکسیداسیون لیپیدها، ترکیبهای فنلی، پروتئین کل و غلظت یونهای آهن، روی و منیزیم در نمونه ها اندازه گیری شد. براساس نتایج بدست آمده محتوای ترکیبهای فنلی مانند فلاونوئیدها و آنتوسیانین های برگ، مقدار پروتئین کل و میزان مالون دآلدهید به عنوان شاخص پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی در برگها با افزایش غلظت روی در محلول غذایی نسبت به گیاه کنترل به طور معنی داری افزایش یافت. غلظتهای بالای روی در محلول غذایی موجب کاهش تمرکز عنصر آهن در اندام هوایی نسبت به ریشه، کاهش میزان جابجایی این عنصر و تجمع بالای فلز روی در اندام هوایی گیاه شد. به طور کلی نتایج حاصل از این پژوهش ظرفیت آنتی اکسیدانی بالا در گیاه نعناع را اثبات می کند.
    کلیدواژگان: Mentha spicata L، آنتوسیاتین ها، تنش اکسیداتیو، فالونوئیدها، روی
|
  • B.Z. Sahaf, S. Moharramipour* Pages 385-395
    The essential oils extracted from Carum copticum C. B. Clarke and Vitex pseudo-negundo (Hausskn.) Hand.-Mzt. using hydro distillation was tested against the stored product insect, Tribolium castaneum (Herbst), for antifeedant activity. Several experiments were designed to measure the nutritional indices such as relative growth rate (RGR), relative consumption rate (RCR), efficiency of conversion of ingested food (ECI) and feeding deterrence index (FDI). Treatments were evaluated by the method of flour disc bioassay in the dark, at 271C and 605 % R. H. Aliquots of 10 µl of acetone (controls) or an acetone solutions of essential oils (100-1500 ppm) were spread evenly on the flour discs. The solvent was allowed to evaporate and then 10 adult insects were introduced into each treatment. After 72 h, nutritional indices were calculated. Results indicated that nutritional indices were significantly varied as essential oil concentrations increased. In this study, C. copticum decreased RGR, RCR and ECI significantly higher than that of V. pseudo-negundo essential oil. Both of plant essential oils, with the same activity, increased FDI as the oil concentration was increased, showing high feeding deterrence activity against T. castaneum. Generally, antifeedant activity of C. copticum was more effective than V. pseudo-negund.
    Keywords: Carum copticum C. B. Clarke, Vitex pseudo, negundo (Hausskn.), Tribolium castaneum (Herbst), relative growth rate, relative consumption rate, efficiency of conversion of ingested food, feeding deterrence index
  • M.T. Darzi*, A. Ghalavand, F. Sefidkon, F. Rejali Pages 396-413
    In order to study the effects of biofertilizers on quantity and quality of essential oil in fennel containing essential oil content and anethole content, fenchone content and limonene content in essential oil, an experiment was conducted at Hamand Research station in Damavand in 2005 and 2006. The factors were mycorrhizal inoculation (inoculated and non-inoculated), phosphatic biofertilizer (0, 30, 60 kg/ha) and vermicompost (0, 5, 10 ton/ha). The experiment design was factorial experiment in the base of randomized complete blocks design with eighteen treatments and three replications. In addition, one plot was allocated to control in each replication and only chemical fertilizers (NPK: 90, 60 and 90 kg/ha) were used. Data obtained from control plots were used for comparing other plots. Mean comparison was carried out using Duncan multiple range test (at 5% level). Results showed that the highest essential oil content in seed and anethole content in essential oil and the lowest fenchone content and limonene content in essential oil were obtained with mycorrhiza treatment. Phosphatic biofertilizer also showed significant effects on essential oil content and anethole and limonene contents in essential oil (except fenchone content). The maximum essential oil content in seed and anethole content in essential oil were related to the plots with consumption of 60 kg/ha. The lowest limonene content in essential oil was obtained with consumption of 30 kg/ha phosphatic biofertilizer. The highest essential oil content in seed and anethole content in essential oil and minimum fenchone content and limonene content in essential oil were obtained with consumption of 10 ton/ha vermicompost. Comparison of control versus biofertilizer treatments was significant, as two biofertilizer treatments include inoculation with mycorrhiza, application of 30 kg/ha phosphatic biofertilizer and 10 ton/ha vermicompost and inoculation with mycorrhiza and application of 60 kg/ha phosphatic biofertilizer and 10 ton/ha vermicompost in relation to quantity and quality of essential oil were better than control.
    Keywords: Fennel, Mycorrhiza, phosphatic biofertilizer, vermicompost, essential oil, anethole, fenchone, limonene
  • S. Dehghan Kouhestani*, A. Baghizadeh*, Gh.A. Ranjbar, N.A. Babaiyan Jelodar Pages 414-427
    Persian Cumin, a medicinal and aromatic plant, belongs to Apiaceae family. The objective of this study was to assess the genetic variation in germplasm of Persian Cumin collected from Kerman province using RAPD molecular markers. The Persian Cumin fruits were collected from 43 various regions in Kerman province. DNA was extracted from fruits using modified CTAB method. From the 27 used primers in PCR, 19 primers with better bands were selected for analysis. The 446 polymorphic bands obtained by these primers were scored. The binary matrix was converted to distance matrix by applying Dice similarity coefficient in NTSYS-pc (Ver 2.02) software. Then, the distance matrix was analyzed using UPGMA and the phyllogenic dendrogram was plotted. Based on the results, investigated populations were clustered in 7 groups. The obtained clusters based on RAPD markers to some extent matched with the geographical origin of the studied populations of Persian Cumin. Furthermore, the obtained results of principal component analysis method were similar to the results of cluster analysis. The results indicated that RAPD technique is an efficient tool for assessing genetic diversity in these populations.
    Keywords: Persian Cumin [Bunium persicum (Boiss.) B. Fedtsch.], biodiversity, RAPD, germplasm, Kerman
  • M. Habashi*, M. Mirza, Y. Mostofi, K. Jaimand Pages 428-436
    The citron (Citrus medica L.) belongs to Rutaceae family. Citron peel oil is widely used in perfume industry, medicine, and food products. In this research the fruits of citron were collected from North of Iran in the fall and peel oil obtained by hydrodistillation and cold-press methods with the extraction efficacy of 0.6% and 0.5% (w/w), respectively. The oils were analyzed by GC and GC-MS. Twenty-five components were identified in the hydrodistilled oil. The main components were limonene (58.3%), γ-terpinene (16.8%), geranial (6%) neral (4.8%), geranyl acetate (1.4%) and geraniol (1.36%). Twenty-three components were characterized in cold-pressed oil with limonene (63.7%), γ-terpinene (21.7%) and geranial (1.3%) as the main components.
    Keywords: Citrus medica L., essential oil, hydrodistillation, cold, press, limonene
  • M. Ramezani*, S. Nasri, N. Yassa Pages 437-443
    On the basis of anti-inflammatory effect of Apium graveolens L. in traditionally herbal medicine, in present study aqueous and hexane extracts were evaluated to find effective fractions. For induction of inflammation xylene-induced ear edema were used. Male NMRI mice were divided into three groups: positive control (dexamethason 15mg/kg), negative control (normal saline), and experimental groups. Experimental groups were injected by 100, 200, 300, 400 and 500mg/kg of aqueous and hexane extracts intraperitoneally. To find effective constituents of extract, TLC (thin layer chromatography) was performed. Results have shown significant anti-inflammatory effects of both extracts (100-500mg/kg doses) with control, and there was not significant difference with dexamethason. Data show potent anti-inflammatory effects of aqueous and hexane extracts even with low doses which may be due to existence of flavonoid, phthalid and coumarins in Apium graveolens seeds.
    Keywords: Apium graveolens L., aqueous extract, hexane extract, anti, inflammatory
  • M.H. Lebaschy*, M. Bakhtiari Ramezani, E. Sharifi Ashoorabadi Pages 444-454
    In order to study the effects of plant density on growth indices of safflower (Carthamus tinctorius L.) an expriment was conducted in Homand Research Station of Pasture under a Completely Randamized Block Design with 5 repelications in 2004. The treatments were 29, 20 and 14 plants/m2. The effects of C. tinctorius plantlets densities on some growth indices including DM, LAI, RGR and CGR, according to Growing Degree Days were evaluated. The results showed that the max. DM and LAI were 684 gr/m2 and 1.3 in 29 plant/m2 treatment respectively. In the highest density the DM, LAI and CGR were high in the beginning and middle of growth periods but RGR was low in the lowest density. The maximum RGR and CGR were observed in low density. Growth potential of Carthamus tinctorius is considrable as an industrial and medicinal plant with the acceptable growth indices in Damavand dry farming system with the semi suitable rain fall and distribution.
    Keywords: Safflower (Carthmus tinctorius L.), physiologican growth indices, dry farming, densities
  • M. Ranjzad*, M. Khayyami, R. Heidari, A. Hasanzadeh Pages 455-462
    Linum nodiflorum L. has high amount of omega 3 fatty acid. In this study seeds of 8 populations of Linum nodiflorum L., collected from different parts of Kermanshah, were cultivated in a farm at Agricultural and Natural Resources Research Center of West Azarbaijan. Three samples from each population were selected randomly. During and at the end of growing season phenological and 27 morphological characters such as length of main and secondary stems, numbers of capsules, distance of peduncles, length and diameter of root and and so on were measured. Data was analyzed using SPSS software. The results showed: Some characters had positive correlation. Distance of peduncles with diameter of secondary stems and length and width of capsules with length of root had positive significant correlation at 5% level of significance. There were two individual groups in accordance with measured characteristics. Bistoon sample had the longest period of growth with 3 months and 13 days and the longest period of reproduction was for Mahmud Abad sample with 1 month and 17 days.
    Keywords: Linum nodiflorum L., phenological, morphological characteristics, Kermanshah, West Azarbaijan, Iran
  • M. Makkizadeh*, M.Salimi, R. Farhoudi Pages 463-471
    The allelopathic effects of rue (Ruta graveolens L.) were evaluated on seed germination of velvet flower (Amaranthus retroflexus), flixweed (Descurainia Sophia) and purslane (Portulaca oleracea) in laboratory using the aqueous extracts of dried powdered of rue leaves. The treatments were 0.5, 1, 2.5, 5, 10 and 15% extract of Ruta graveolens and distilled water (control). According to the results, extracts significantly inhibited seed germination of weed species and the degree of inhibition increased with increasing concentration of extracts. Germination of Amaranthus retroflexus seeds was inhibited at concentrations greater than 5%. In addition, radicle and plumule lengths of Amaranthus retroflexus were significantly reduced at 1% compared to the distilled water. Results indicated germination percentage, germination rate and radicle and plumule lengths of Portulaca oleracea were significantly reduced by the extracts compared to the distilled water. Results confirm germination of Descurainia sophia seeds was inhibited at concentrations greater than 2.5%. Accordingly germination rate and radicle lengths of Descurainia sophia were significantly reduced by the extracts compared to the distilled water. Therefore, extract of rue might be useful as natural herbicides and might also contain numerous growth inhibitors that could be used for the development of biological herbicides.
    Keywords: allelopathy, germination, Ruta graveolens, aqueous extract, weeds
  • Medicinal plants of Golestan province
    S.A. Hossaini (Reza)*, Gh. Abarsaji, S.A. Hossaini (Habib) Pages 472-498
    Collection and identification of medicinal plants have been carried out since 2001 for five years in Golestan Province. Results showed tthere are 409 species of medicinal plants related to 95 families. Among them 45 species have traditional usage in the province. The medicinal plants of Golestan province in basses life forms including: 83 tree and shrub species, 189 perennial herbs species and 137 biennial and annual species. Study of distribution of medicinal plants in the Golestan province showed that 156 species in the forest, 98 species in the rangeland, 47 species in the agricultural lands and roads margin and 108 species are to form common in three lands.
    Keywords: Medicinal plants, identification, Golestan province
  • The effects of some environmental stress stimulation of germination on Hyssop (Hyssopus officinalis L.)
    A.B. Barzgar* Pages 499-505
    Hyssop, as one of the most important medicinal plants, is a perennial and woody plant which belongs to Lamiaceae family. It is used for treatment of respiratory system diseases like cough, pertussis, bronchitis and asthma. Hyssop (Hyssopus officinalis L.) essence has antibacterial and antifungal properties and has different applications in hygiene, cosmetic and food industries. In order to determine the effects of salinity and drought stress on stimulation of germination on Hyssop, separate experiments in a randomized complete block design with 4 replications were conducted. Treatment included 4 levels of salinity and 4 levels of drought induced to seedling by NaCl and Poly Ethylene Glycol (PEG) 6000 respectively. Germination characters included rate and percentage and length of radicles were measured. Salinity caused a significant (P<1%) reduction in rate of germination and length of radicles but not in percentage of germination. Results indicated that rate of germination increased up to –3 bars and then decreased. Although percentage of germination was not affected by inducing salinity, the most of this character was on –6 bar level. Our results showed that rate and percentage of germination and length of radicles were significantly different on drought levels. In general, results of this study indicated that salinity stress induced between –3 and –6 bar could stimulate germination and optimize seedling establishment.
    Keywords: Hyssop (Hyssopus officinalis L.), germination, environmental stress
  • A. Lotfi, A.A. Vahabi Sedehi*, A. Ganbari, M. Heydari Pages 506-518
    In order to investigate the effects of the two factors (deficit irrigation and manure) on yield and quality characteristic of the Plantago ovata Forssk. and experiment was conducted at the Research Farm, Zabol University. For this purpose split plot design based on completely randomized block with 4 replications was used. Results of the variance analysis indicated that there were significant difference between irrigation levels on the yield and it’s five dependent traits except 1000 seeds weight and Biomass. The application of manure showed significant effect for all traits except 1000 seeds weight and Plant height. Levels of irrigation and manure had no significant effects on the quality characters such as amount of mucilage and swelling factor.
    Keywords: Plantago ovata Forssk., deficit irrigation, manure, yield, quality character
  • M. Naghshe Javaheri, M. Kesmati*, A.A. Pilevarian Pages 519-529
    There are limited information about phytoestrogenic components on physiological phenomena and their interactions with endogenous estrogens. The aim of this investigation to examined the phytoestrogenic effect of Matricaria recutita L. (MR) and it is relationship with endogenous estrogens on locomotor activity with administration of estrogenic receptors antagonist (tamoxifen) on adult female mice. 49 NMRI adult female mice weighted 32±3 grams in 7 groups (each group was 7 mice) receiving: 1) saline, 2) MR (50 mg/kg), 3) tamoxifen (0.1, 0.5, 0.75 mg/kg, in 3 separate groups), 4) saline + MR, 5) tamoxifen (0.5 mg/kg) +MR were used. Motor activity monitor was used for locomotor activity evaluation. Four locomotors parameters such as fast and slow activity and fast and slow rearing were measured. The results showed that: MR (50 mg/kg) increase significantly the fast activity and slow rearing in female mice and partially the other locomotor parameters. Tamoxifen (0.5 mg/kg) decreased fast and slow activity in female mice and other doses had no effect. Most of locomotor parameters decrease significantly in presence of MR and tamoxifen (0.5 mg/kg). It seems MR affects locomotor activity parameters through the estrogenic receptors, and the presence of this receptors and endogenous estrogens are essential for action of its phytoestrogenic components.
    Keywords: Locomotor activity, motor activity monitor, Matricaria recutita L., phytoestrogen, tamoxifen
  • S. Zare Dehabadi, Z. Asrar* Pages 530-540
    The conditions used for spearmints growth in this work have been adequate for testing range of tolerance and adaptation to excess zinc. For studying oxidative changes, antioxidanic responses and metal accumulation in Spearmint (Mentha spicata L.) in reply to zinc, plants remained in a controlled environment for 12 weeks in nutrient solutions that contained different doses of zinc. This study showed that Zinc as heavy metal induced oxidative stress as evidenced by an increase in lipid peroxidation (malondialdehyde and other aldehydes). Under Zn treatments, phenolic compounds such as flavonoids and anthocyanins were increased significantly compared to control plants. The total protein content in leaves increased significantly by increment concentration of Zn but decreased with higher Zn supply. Lipid peroxidation (MDA) was increased only in the highest concentration of zinc. High levels of Zn decreased the shoot to root translocation of Zn and Fe which caused accumulation of these metals in root. In general, the results of this investigation proved high antioxidanic capacity in spearmint plants.
    Keywords: Mentha spicata L., anthocyanins, oxidative stress, flavonoids, Zinc