فهرست مطالب
مجله جامعه شناسی ایران
سال هشتم شماره 3 (پیاپی 19، پاییز 1386)
- 184 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1386/07/01
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحه 1
این پژوهش، هویت فرهنگی قوم لک را در درون فرایندهای جهانی شدن مورد بررسی قرار داده و براساس ویژگی های اجتماعی و فرهنگی لک ها، جامعه مورد مطالعه را به چهار گونه شیعه سنتی، شیعه مدرن، اهل حق سنتی، اهل حق مدرن دسته بندی کرده است. با استفاده از روش «کیفی» و از طریق مشاهده، مصاحبه و بررسی اسناد اطلاعات لازم را در مورد گروه های فرهنگی مذکور گردآوری نموده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که: لک ها علی رغم تفاوت های فرهنگی که در میان خویشتن دارند، برخی خصیصه های فرهنگی مشترک دارند که مشخصآ بیانگر هویت قومی آن هاست؛ آن ها بخش دیگری از هویت فرهنگی خود را به شیوه ای عام گرایانه بازسازی می کنند. یعنی با پذیرفتن عناصر مدرن و جهانی در کنار عناصر محلی و قدیمی، ترکیب ظریفی از امر محلی و جهانی را به وجود آورده اند؛ تمام عناصر فرهنگی در میان این قوم از قدرت هویت سازی همسانی برخوردار نیستند عناصری که در درون فرایندهای قدرت، تفاوت و مقاومت قرار می گیرند توان هویت سازی بالاتری دارند.
کلیدواژگان: جهانی شدن، فشردگی زمان و فضا، هویت قومی، بازسازی عام گرایانه، مقاومت -
تاملی بر مقاله « درباره جامعه شناسی مردم مدار» : نسبت جامعه شناسی مردم مدار با علوم اجتماعی در ایرانصفحه 30
مایکل بوراوی، قایم مقام انجمن جامعه شناسی در آمریکا در تیرماه سال 1387 سفری به ایران داشت که در چند دانشکده علوم اجتماعی به اشاعه اندیشه خود در مورد مفهوم و واقعیت جامعه شناسی مردم مدار پرداخت. در همین زمینه، مقاله ای از وی در انجمن جامعه شناسی ایران به چاپ رسید. در این نوشتار به واکاوی و سنجش ایده مایکل بوراوی در مورد " بازگشت به گروه های مردمی " از طریق جامعه شناسی مردم مدار می پردازیم و در بازتعریف و بازخوانی آن با توجه به شرایط معرفتی و اجتماعی علوم اجتماعی در ایران ، بر " تاسیس ، تثبیت و گسترش " جامعه شناسی حرفه ای ،در مفهوم وبری کلمه ، تاکید میکنیم. ما نه تنها با فربه شدگی جامعه شناسی حرفه ای روبرو نیستیم که علی رغم هفتاد سال طی مسیر ، به لحاظ معرفتی در آغاز راه هستیم. بوراوی مسئله و بحران جامعه شناسی امریکایی را اندیشیده ودر صدد دمیدن روح تازه " جامعه شناسی مردم مدار " در کالبد بی رمق جامعه شناسی حرفه ای و سیاستگذارامریکایی است.دغدغه بوراوی ، زنده نگهداشتن بینش جامعه شناختی است ، در حالی که مسئله علوم اجتماعی در ایران ، توجه توامان به تکوین و توسعه اندیشه مفهومی جامعه شناختی و استقلال دانشگاهی و البته بازگشته به واقعیت زیست جهان مردمی است. در پایان، تقسیم بندی بوراوی از چهار نوع دانش و جامعه شناسی را از منظری وبری ، به شکلی دیگر دسته بندی میکنیم. روش سنجش و بررسی اندیشه بوراوی ، توصیفی- هنجاری است که از یافته ها و پژوهش های در دسترس نیز به فراخور حال، استفاده می شود.
کلیدواژگان: جامعه شناسی مردم مدار، شرایط معرفتی و اجتماعی امکان دانش، تاسیس و تثبیت جامعه شناسی حرفه ای، وبر، اخلاق مسئولیت، تقدم هست بر باید، بازگشت به واقعیت -
صفحه 54
این مقاله، با توجه به رابطه پیچیده فرد، جامعه و تمدن و با اتکاء به این نظریه که «فرد، به هر روش و وسیله ای که باشد، عناصر تمدنی خاص جامعه خویش را به طور قطع و یقین جذب و در نهاد خویش ذخیره می سازد» (لینتون، 1378) به تحلیل محتوای اشعار ارتباطی 43 اندیشمند نظم نویس ایرانی طی یازده قرن و مجموعه ای از ضرب المثل های فارسی پرداخته و با نگاه به تحولات ادوار تاریخی «سامان نابسامان» یا «سکون تحول» ایران (همان:)59 به این نتیجه می رسد که نخبگان ایرانی، در اثر فشار شرایط حاکم در دوره های نابسامان و ماندگاری استبداد ایرانی (کاتوزیان، 1372: 7 11) ابتدا مجبور به مداحی فرادستان شدند (تا آن جا که پدیده مداحی، بخشی از هنجارهای ارتباطی ایرانی شد.)، سپس در اثر تحولات بعدی، به سکوت روی آورده و در سرگردانی خود، پانزده نوع سکوت را در توصیه به دیگران از جمله عامه جای دادند. مطالعه حاضر نشان می دهد که ایرانی به صورتی خودمدار و ذره ای (قاضی مرادی، 1378: 11) و در درک سرگردانی نخبگان زیر سلطه استبداد، به تدریج آموخته است که با نوعی «زرنگی» که از آن با اصطلاح «جادوی ایرانی» یاد شده (بیمن، 1381: 66) هر لحظه نقطه ای از تعامل سه طیف «سکوت» «غیرسکوت»، «ظاهر» «باطن» و «خودی» «غیرخودی» را انتخاب و در یکی از دو ایستگاه «فرادست پنداشتی» و «فرودست پنداشتی»، گلیم خود را از آب بیرون کشد.
مقاله در انتها با مروری بر سیر فلسفه سیاسی در ایران و بازسازی مدل ارتباطی دو مدینه فاضله فارابی و مسکویه، به این نتیجه می رسد که تحولات تاریخی ایران، جایی برای «مصلحت عمومی» که نیازمند «ارتباط افقی» است فراهم نکرده است و احتمالا این خلاî بر شکل گیری مدل یا الگوی هشت انگاره ای ارتباط ایرانی موثر بوده است. الگویی که پیروی از آن، فرد را در بیرون کشیدن گلیم خود از آب یاری می رسانده است.کلیدواژگان: مدل ارتباط ایرانی، هنجارهای ارتباط ایرانی، مدل ارتباط فارابی و مدل ارتباطی مسکویه -
صفحه 79
مقاله حاضر، با هدف «آسیب شناسی جریان روشنفکری در ایران معاصر» انجام شد. روش تحقیق در این مقاله، نظری و بر رویکردی انتقادی مبتنی است. این رویکرد، بر مطالعه منابع تاریخی تحلیلی استوار می باشد. این مقاله دوره های تاریخی معاصر ایران، یعنی از آغاز شکل گیری اندیشه مشروطه خواهی تا انقلاب اسلامی را در بر می گیرد. چارچوب نظری، تلفیقی از نظریه های میشل فوکو، ژان بودریار، و یورگن هابرماس می باشد. در این مقاله، جریان روشنفکری در سه بخش: 1. بنیان های فکری، 2. نهادهای روشنفکری، و 3. مواجهه با غرب، بررسی و با انطباق بر چارچوب نظری و ساختار سیاسی اجتماعی، به آسیب شناسی آن پرداخته شد. بنیان های فکری شامل: 1. فرایند شکل گیری مفاهیم، 2. منشا فکری، 3. استقلال فکری، و 4. عقلانیت بود. روشنفکران ایرانی در ارتباط با بنیان های فکری با ضعف هایی مواجه بودند. نهادهای روشنفکری شامل: 1. دارالفنون، 2. فراموش خانه،3. فردیدیه، 4. چپ گرایی، و 5. حسینیه ارشاد بود. این نهادها نیز در نهایت کارکردی «ابزارگرایانه»، «هویت گرایانه»، و «عمل گرایانه» ایفا نمودند. روشنفکران ایرانی در مواجهه با غرب، نگرش های متفاوتی اتخاذ نمودند. گروهی غرب را یک کل یکپارچه دانسته و به نفی آن پرداختند، گروهی دیگر خواهان گزینش جنبه هایی از آن شدند. به طور کلی، می توان روشنفکران ایرانی را «چپ نخبه گرای رمانتیک» نامید، که دارای گرایش های «هویت اندیشانه»، «خشونت گرایانه» و «ابزارگرایانه» می باشند. نتیجه مقاله، ساخت تیپ خاصی از روشنفکری با ویژگی ها و خصوصیات نوین شامل: «خردگرایی»، «استقلال فکری»، و «خشونت گریزی» بود. بر این اساس، گفتمان تیپ نوین روشنفکری نیز مبتنی بر «سنت مدرنیته»، خواهد بود.
کلیدواژگان: روشنفکری، عقلانیت، مدرنیته، پست مدرنیته، بنیان های فکری، نهادهای روشنفکری، مواجهه با غرب -
صفحه 120
مقاله حاضر با ارائه یک تعریف خاص از بحران و معرفی تقسیم بندی های مختلف از انواع بحران، یک رویکرد ساختارگرایانه به پدیده بحران اتخاذ می کند. بر این اساس، پژوهش حاضر بر آن است که تمام انواع بحران های موجود در یک جامعه، قابلیت فرافکنده شدن در بحران های دیگر و ایجاد بحران جدیدی با ابعاد بسیار فراتر از بحران های سازنده آن را دارند. با این رویکرد، مولف ویژگی های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، و اقتصادی جامعه امروز ایران را بررسی کرده و رابطه بحران های کنونی این جامعه با مسائلی مثل توسعه، جهانی شدن، روندهای نوین، و تحولات ساختاری در جامعه را تجزیه کرده است. در بخش پایانی مقاله، نویسنده تحلیل شخصی خود از بحران های ایران امروز را ارائه کرده و پیشنهادهایی برای پیشگیری از این بحران ها و یا کمینه کردن اثرات آن ها ارائه داده است.
کلیدواژگان: بحران، توسعه، مدیریت بحران، ایران -
صفحه 141
در این مقاله در پی آن بوده ایم که نحوه استفاده از روش ساختارگرایی تکوینی را در جامعه شناسی هنر و ادبیات نشان دهیم. به این منظور، در ابتدا به رویکردهای متفاوتی که به ساختارگرایی تکوینی معروف اند پرداخته ایم و سپس، با مقایسه منظرهای گلدمن و بوردیو بر نظریه رابطه گرای بوردیو به روش مذکور توجه کرده ایم. در پایان سعی شده است که این روش به شیوه ای عملیاتی برای استفاده در جامعه شناسی ادبیات صورت بندی گردد. برای به دست دادن نمونه ای عملی، استفاده از این روش در تحقیقی که در حوزه نمایشنامه نویسی ایران صورت گرفته، پایان بخش این نوشته است.
کلیدواژگان: ساختارگرایی تکوینی، همگونی ساختاری، روش شناسی، منش، میدان، ساختار، عامل، کنش، جامعه شناسی ادبیات
-
Page 1
This research has studied cultural identity of Lackish ethnic within globalization processes. Based on cultural and social charastristics of lackish people, it has divided population to four social types: Traditional Shietft Modern Shiet, Traditional Ahle-hagh and Modern Ahle-hagh. It has been used qualitative method and gathered data through using observation, interview and documents. The findings of research shows that: l) som cultural traits are common among Lackish people that represent their ethnic identity. 2) the other cultural traits, reconstruct their cultural identity universally. It means They have articulated the local and the global by accepting global traits beside local and old traits. 3) All cultural traits have equal identification. Traits which are put in diffrence, resistance and power processes have a high identification.
Keywords: Globalization, time – space compression, Ethinic identity, Universal reconstruction, Resistant -
Page 54
In this paper, based on the complicated relationship among individuals, society, and civilization, and based on the idea that "an individual would definitely absorb and memorize the special civilization elements of its own society" (Linton, pp. 44, 1378).
-
Page 79
This research were accomplished with the aim of Pathology of Intellectual movement in contemporary Iran, i. e. from constitutional movement to the islamic revolution. This is a historical-analytical study of the proposed subject.The theoritical model of article is compounded of Michel Foucault, Jean- Franµ ois Lyotard and Jurgen Habermas approaches.The analysis of the intellectual movement is concentrated on tree parts: Thought foundations, intellectual institutions and encountring with the west whose pathology were made in adaptation on the theoretical model and socio- political structure.Thought foundations is included: The process of conceptions formation, Thought sources, thought independence and rationality. Iranian intellectuals had some weakness in Thought foundations. Intellectual institutions are as Darelfonon, Faramoushkhaneh, (Freemasonry) Fardidieh, Hosseynie Ershad and Leftism. At the end these institutions have performed "instrumental" "identifiable" and "practical" functions. Iranian intellectuals had different ideas in encountring with the west. A group of these intellectuals consider west, as an integrated totality and reject it, on the other hand, another group want to accept some aspects of the west.In general it can consider Iranian intellectuals, "left-oriented and elitists" that have identifiable, violent and instrumental tendances.The result of this article is ideal development towards a special-special type of intellectualism with new characteristics that consists: "rationalism", "thought independence" and without any "violence". In fact, the new type of intellectualism discourse is based on "tradition-modernity".
-
Page 120
Providing a particular definition of crisis and introducing different classifications of different types of crisis, the present paper takes a structural approach to phenomenon of crisis. Hence, this study believes that all types of current crises of a society have capability to be projected into other crises and making a new crisis more huge than the sum of its constructing crises. With this approach, the author scrutinizes social, political, cultural and other aspects of today's society of Iran and analysis the connection between current crises of this society and issues such as development, globalization, new trends, and, structural changes in society. In the final sector, the author introduces his own analysis of crises of today's Iran and provides some suggestions for avoiding these crises or minimizing their effects.
-
Page 141
In this article, we try to demonstrate the application of genetic structuralism in the sociology of art and literature. At first, we introduce the various approaches which have named genetic structuralism, then we compare the point of views of Goldman and Bourdieu. At the end, we suga practical manner to apply this method. As an exemplary, this method has shown in a research about play-writing's field in Iran.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.