نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان
پیاپی 20 (پاییز و زمستان 1383)

پژوهش حاضر به بررسی میزان آگاهی فراگیران انگلیسی از تاثیر «نقش پذیرنده ها» به عنوان یک عامل مهم در ساختار جملات انگلیسی می پردازد. در زبان انگلیسی آرایش جملات به گونه ای است که نقش پذیرنده های «عامل»و «تجربه گر» بر دیگر نقش پذیرنده ها تقدم دارند و این مساله به نوبه خود بر توالی واژه ها در جمله اثر می گذارد. بدین معنا که یک انگلیسی زبان ترجیح می دهد این دو نقش پذیرنده را در جایگاه فاعل جمله بکار ببرد. این الویت تا حدی است که حتی یک انگلیسی زبان ترجیح می دهد جمله معلوم را مجهول کرده و به این وسیله نقش پذیرنده های «عامل» و «تجربه گر» را به عنوان فاعل جمله بکار ببرد. جهت بررسی این امر در زبان دوم‘ اطلاعات مربوطه از طریق چهارآزمون از فراگیران انگلیسی که زبان مادری ایشان فارسی و دارای بسندگی زبان پیشرفته ای می باشند جمع آوری شد. نتایج حاصله حاکی از آن است که این فراگیران از تاثیرنقش پذیرنده ها بر آرایش جملات آگاه می باشند. در پایان ‘ این مقاله به بررسی ارتباط این یافته ها با دیدگاه های مختلفی که در مورد دست آورد نهایی در فراگیری زبان دوم وجود دارد بپردازد.

شهر کوچک سلماس در شمال غرب ایران دراثر زلزله ویرانگر سال 1930 در قعر زمین فرو می رود. فقط یک نوجوان به نام یوسف در حومه آن باقی می ماند. یوسف در این پریشانی و تنهایی به یاد یک هم کلاسی صمیمی دوره کودکی به نام لوسیک می افتد که در یروان ارمنستان درهمان نزدیکی ها زندگی می کند. بی درنگ به کمک خودروهای باربری خود را به یروان می رساند و با شگفتی لوسیک را در حال آب دادن به گل ها می یابد. دوستی قدیمی با خوشحالی تمام تجدید می شود و به مرحله ای می رسد که یوسف به فکر ازدواج و زندگی مشترک با وی می افتد. ولی از آنجایی که لوسیک پیرو دین مسیح و ارمنی است و او یک مسلمان متدین‘ امکان چنین زندگی وجود ندارد. در چنین شرایطی پدر و مادر لوسیک با تصمیمی ناگهانی و برخلاف میل لوسیک‘ اورا به عقد شوهری ارمنی در می آورند. با چنین اتفاقی ‘ یوسف یکبار دیگر تنها می ماند و با ناراحتی و نگرانی به یاد از دست رفتگان و زمین لرزه می افتد. او تصمیم می گیرد به کوه آرارات برود‘ به قله آن صعود کند و با شوق و شور در کشتی نوح پناه بگیرد. او مسافت هایی از کوه را بالا می رود. ولی نمی تواند به قله آن دست یابد. درحالی که بسیار خسته و گرسنه شده ودیگر قدرت حرکت هم ندارد‘ در تاریکی کامل شب به زمین می افتد‘ لاله ای را که در راه چیده بود تا به کشتی ببرد‘ هنوز به دست دارد و لبخندی بر لب هایش نقش بسته‘ پاها را به نشانه پیروزی از هم باز می کند و در برابر عظمت بی پایان خداوند سرتعظیم فرود می آورد.

اکثر معلمان و استادان در تحلیل نتایج یک آزمون معمولا نمره یک آزمون دهنده را به عنوان بازتابی از دانش کسب شده توسط فراگیر در طی یک دوره آموزشی تلقی می کنند. اما واقعیت این است که دانش آموزان/ دانشجویان اغلب از مهارت هایی تحت عنوان «راهبردهای آزمون» بهره می گیرند تا کنش بهتری در یک آزمون داشته در نتیجه نمره بالاتری کسب نمایند. تحقیق حاضر بر آن است تا تاثیر استفاده از این راهبردها را درکنش آزمونی دانشجویان مقطع کارشناسی رشته زبان انگلیسی بکاود. داده های این تحقیق از 90 نفر دانشجوی دختر و پسر دوره کارشناسی زبان و ادبیات انگلیسی یا مترجمی زبان انگلیسی دانشگاه های مختلف بدست آمده است. ابزاراین تحقیق عبارت است از یک آزمون زبان60 سؤالی در زمینه های دستور زبان‘ لغت‘ و خواندن و درک مفاهیم. علاوه بر آن دانشجویان میزان اطلاع و میزان استفاده خود را از راهبردهای آزمون با پاسخ دادن به یک پرسشنامه نشان دادند. تحلیل داده های بدست آمده حاکی از آن است که همبستگی بالایی بین نمرات دانشجویان درتست زبان و امتیازهای آنان در پرسشنامه وجود دارد. به علاوه مشخص گردید دانشجویان در قسمت های گوناگون یک تست به میزان یکسانی از راهبردهای تست استفاده نمی کنند.

دراین نوشتار کارآیی پروتکل کلامی در بررسی روایی سازه یک تست کلوز که بر اساس یک نظریه ساختار بلاغی تهیه شد‘ مورد بررسی قرار گرفته است. منظور از روایی سازه تست دلایلی است که طراح تست برای حذف کلمات از متن داشته است. از افراد شرکت کننده در این پژوهش خواسته شد تا آنچه را که هنگام انجام تست مورد توجه قرار می دهند‘ بیان کنند. مشاهده این افراد در جریان اجرای تست نشان داد تمام آنچه را که آنها هنگام انجام تست مورد توجه قرار داده بودند‘ در پروتکل کلامی آنان بیان نشد. از اینرو جهت تکمیل داده ها از رویکرد مصاحبه استفاده شد. پس از اجرای پروتکل کلامی از شرکت کنندگان در این پژوهش خواسته شد تا درمورد کلماتی که برای تکمیل متن پیشنهاد کردند‘ توضیح بدهند. تحلیل پروتکل کلامی و مصاحبه شرکت کنندگان نشان داد که بیان تمام فرایندهای ذهنی آنان در هنگام انجام تست در پروتکل کلامی ممکن نبوده است. با این وجود‘ با توجه به کیفیت داده های پروتکل کلامی که امکان دستیابی به آنها در رویکردهای دیگر وجودندارد‘ پژوهش حاضر پروتکل کلامی را یک رویکرد مناسب برای بررسی روایی سازه تست های زبان معرفی می کند.

آزمون توفل به طور گسترده ای به عنوان وسیله ای جهت تعیین سطح دانش عمومی زبان مورد استفاده قرار می گیرد و مردم دنیا با اعتماد کامل از این آزمون استفاده می کنند. اما شواهدی در مورد آسیب پذیری این آزمون در قبال آموزش شیوه های پاسخگویی به این نوع آزمون ها وجود دارد. هدف از این مقاله ارائه شواهد تجربی در مورد اثر کلاس های آمادگی توفل می باشد که ممکن است نتایج این آزمون را به عنوان معیاری برای سنجش توانایی آزمون دهندگان زیر سؤال ببرد. به منظور بررسی این فرضیه به 75 نفر از دانشجویان که در کلاس های آمادگی توفل شرکت کرده بودند‘ آزمون توفل و آزمون دیگری از نوع کاربردی داده شد ومهارت زبان آنان در این دو آزمون مورد مقایسه قرارگرفته است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تدابیر آماده سازی برای آزمون توفل‘ منجر به نمرات غیر واقعی می شود که عملا نتایج حاصله از این آزمون را کم اعتبار می سازد. از نظر تئوری ‘ ادعا شده است که آماده سازی دانشجویان جهت پاسخگویی به آزمون های کاربردی ‘ آسیبی به آموزش و یادگیری وارد نخواهد کرد. زیرا توانایی آزمودنی ها درچنین آزمون هایی در واقع نشانه ای از فعالیت هایی است که از یادگیرنده ها انتظار انجام آنها در زندگی روزمره می رود. در نتیجه لازم است سازندگان این آزمونها به سمت استفاده از ارزشیابی هایی که مبتنی بر مطالب واقعی و متکی بر محتوای طبیعی و عملی می باشند حرکت نمایند تا به تدریس‘ یادگیری و فرایند تصمیم گیری آسیب پذیر ی وارد شود. در پایان رابطه آماده سازی دانشجویان در جهت فعالیتی ویژه‘ در محدوده ای معین‘ و یا در مورد رشته ای بخصوص به منظور افزایش پیشرفت دانش آموزان از یک طرف‘ و روائی آزمون از طرف دیگر مورد بحث قرار گرفته است.

مطالعات بسیاری نشان داده اند که ارائه بازخورد از طریق تعامل موجب تسهیل در فراگیری زبان می شود. ولی علیرغم انتظار‘ به گفته بعضی محققین باز خورد نوشتاری در کلاس های نگارش چندان مثمر ثمر نمی باشد. از این رو پژوهش حاضر به بررسی دیدگاه های دانشجویان نسبت به بکارگیری بازخورد گفتاری همچنین تغییر حاصله در کیفیت نوشتار آنها می پردازد. لذا از 17 دانشجوی دختر و پسر رشته زبان انگلیسی که در حال گذراندن درس مقاله نویسی بودند خواسته شد تا بعد از شرکت در یک دوره تعلیمی بازخوردهای خود را درباره نگارش همکلاسی هایشان ارائه دهند. رویهم رفته دانشجویان دیدگاه های مختلفی در رابطه با استفاده از این نوع باز خورد داشتند. ونیز استفاده از این روش که 7 هفته به طول انجامید‘همانند نتایج تحقیقات قبلی‘ پیشرفتی در نگارش دانشجویان به دنبال نداشت.

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی «تعارفات» زبان فارسی در ارتباط با «جهانی های منظورشناسی» انجام گرفت. برای این منظور45 نفر مشاهده گر به مشاهده و گزارش 566 مورد تعارف و 607 مورد دعوت پرداختند. همچنین درنتیجه مصاحبه با 34 نف دانشجوی دوره کارشناسی‘ 68 مورد تعارف و 68 مورد دعوت به دست آمد. به علاوه‘ 41 (زوج) دوست نیز در مصاحبه ای 41 مورد تعارف را در اختیار محقق قرار دادند. اطلاعات به دست آمده با استفاده از آزمون های آماری چندی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. مقایسه نسبت ها با هدف دستیابی به تفاوت های احتمالی انواع تعارف و دعوت انجام شد. نتایج این تحقیق مبین این نکته بودکه تعارف در زبان فارسی از هنجارهای جهانی کنترل کننده کنش زبانی تبعیت می کند.

هم رمان بوف کور وهم خشم و هیاهو دارای درونمایه های همسانند. دلیل این شباهت این نیست که یک نویسنده از کار نویسنده دیگر گرته برداری کرده‘ بلکه با کشف «ناخودآگاه همگانی» بوسیله کارل گوستاو یونگ‘ تحقیقاتی که ولادیمیر پراپ روی داستان های عامیانه روسی انجام داده وآن چه کلود لوی استروس درباره کارکرد زبان و اسطوره گفته‘ کاملا روشن است که این شباهت ها بوسیله ناخودآگاه همگانی هنرمندان به وجود می آیند. اگر چه هر دو رمان عاشقانه به شمار می آیند ولی به خاطر چند معنایی بودن‘ در ابعاد گوناگون قابل تجزیه وتحلیل هستند. در رمان بوف کور چشم اندازی تاریخی می بینیم که طی آن فرهنگ ایرانی دگردیسی پیدا میکند و آن هم به صورت استعاری در پیکر و ویژگی های درونی یک زن در گذر از جوانی به میانسالی نشان داده می شود. در رمان خشم و هیاهو هم‘ جامعه آمریکا به صورت نمادین‘ از جامعه ای کشاورزی به صنعتی (درآغاز سده بیستم) دگرگون می شود. سوگ هر دو نویسنده برای این دگرگونی که درنتیجه آن بسیاری از ارزش ها ازمیان می روند.درونمایه اصلی هر دو رمان است.

این مقاله که به نوعی در پاسخ به کتاب های «شرق شناسی»و «فرهنگ و استعمار» ادوارد سعید است‘ نگرشهای دیالکتیکی نسبت به «شرق» در تعدادی ازمتون ادبیات انگلیسی را مورد مطالعه قرار می دهد. با انجام یک تحلیل «کانترا پانتال» متن علائمی از یک شرق کلیشه ای و یکنواخت در چارچوب گفتمان غالب ظاهر می شود. به نظر می رسد گفتمان های مشابه ‘تعدادزیادی از اساتید ومنتقدین معاصر در زمینه ادبیات انگلیسی را نیز تحت تاثیر قرار می دهند. این مسئله درباره یک «تضاد جفتی» و یا به قول «بابا» درباره یک رابطه «جاذبه و دافع» میان«غرب» و «غیر» پرسش های بسیاری را بر می انگیزد. آیا تصویر شرق نسبتا ثابت و یکنواخت است؟ و آیا شرق به خاطر تبادل فرهنگی و اختلاط فرهنگی همیشه تهدید بالقوه ای به شمار می رود؟ پاسخ این پرسش ها را می بایست در بطن موضعگیری ایدئولوژیکی خود نویسندگان و نیز شرق شناسی منتقدان و نظریه پردازان دنبال کرد.

دوره رنسانس بیش از هر دوره دیگری با خشونت‘ جرم و تنبیه سر وکار دارد. در بیشتر نمایشنامه های این دوره‘ به ویژه نمایشنامه های مربوط به حکومت جیمز نخست(سال 1603 تا1625 میلادی) دو نوع مجرم وجود دارد. نوع نخست«حاکم ستمگر» است که عطش او برای قدرت او را به پیش می راند و دیگران را استثمار می کند. او همچنین توانایی این را دارد که رفتار رذیلانه اش را زیر ردای خوش نامی پنهان کند. مجرم نوع دوم «انتقام گیرنده» است. فردی که توسط «حاکم ستمگر» قربانی و استثمار شده است. Bosola شخصیت منفی نمایشنامه «دوشس مالفی» که در این گزارش به او پرداخته است ‘ فردی است که قربانی شده وفکر می کند از او به اندازه کافی سپاسگذاری نشده است. به عنوان یک انتقام گیرنده Bosola عدالت و قانون را خود اجرا می کند چرا که مرکز برقراری عدالت خود فاسد است. در روند انتقام گیری خود Bosola به یک ابلیس تبدیل می شود و هویت راستینش را از دست می دهد. او فکر میکند برای اینکه با سیستم فاسد مبارزه کند باید قسمتی از آن شود.