فهرست مطالب

نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان
پیاپی 16 (بهار و تابستان 1383)

  • تاریخ انتشار: 1383/01/11
  • تعداد عناوین: 11
|
  • ژاله کهنمویی پور صفحه 5
    مسئله چندآوایی در روایت، به ویژه در متون داستانی که توسط نظریه پردازانی چون میخاییل باختین m.bakhtine و اسوالد دوکروo.ducrot مطرح شده، به خواننده این امکان را می دهد تا با نگرشی نو متن داستانی را نظاره کند، هر گفته را در ارتباط با گفته های دیگر قرار داده آن را همچون حلقه ای از زنجیره گفتار، در روایت کلی داستان به حساب آورد. هر نوشته ای می تواند شامل گفتگویی تخیلی، واقعی، تفسیری از جانب نویسنده یا راوی- که الزاما همان نویسنده نیست ولی پیام دهنده در متن است- ابراز عقیدهایی از طرف شخصیت داستان و غیره باشد. در بسیاری از روایت های داستانی به خصوص در قرن بیستم، این آواها به هم می آمیزند و خواننده باید به عنوان دریافت کنندهء پیام، خود برداشت لازم را از متن بکند.
    کلیدواژگان: چند آوایی، متون داستانی، روایت، گفتمان، نقل قول
  • ماندانا صدر زاده صفحه 17
    مقالهء حاضر بررسی رویکرد فلسفی داستایفسکی نسبت به مسئله آزادی، دریافت او از وضعیت بشر و بعد مذهبی، تمثیلی و تحول عظیم فکری وی در بازپسین نوشته هایش- از خاطرات زیر زمینی تا «افسانهء مفتش بزرگ»، بخش فلسفی برادرا ن کاراما زوف- است. فلسفه روسی آرمان طلب و نمادگرا، از سال های پسین قرن نوزدهم، این رمان نویس را به عنوان پدر فکری خود برگزید. چگونه می توان شیفتگی فلاسفه و ادبا را در برابر یک داستان نویس توجیه کرد؟ آیا انگاره های اصلی فلسفهء داستایفسکی از هنر داستانی او جدا است؟ این بررسی بر تحلیل های روشنگرانهء فیلسوفانی همچون لئون شستوف، نیکولا بردائوف و نظریات نرین میخاییل باختین در بارهء اهمیت آوا، گفتار و ابداع چندآوایی داستانی توسط داستایفسکی استوار است. افزون بر توجه به سویه های فلسفی آثار در قبال آزادی، که موضوع بخشی از مقاله است، بررسی تاثیر داستایفسکی بر برخی ادبای فرانسوی، از جمله آندره ژید و ناتالی ساروت نیز در اینجا مدنظر است.
    کلیدواژگان: داستایفسکی، تکوین فکری، فلسفهء آزادی، تحلیل، آخرین آثار، افسانهء مفتش بزرگ
  • جان الله کریمی مطهر صفحه 37
    در این مقاله، ابتدا به نقش ترجمه و ادبیات ترجمه ای در توسعه، رشد و شکوفایی ادبیات ملی و همچنین به دیدگاه های نویسندگان و محققان بزرگ در رابطه با این مسائل اشاره شده است. اکثر نویسندگان روسیه معتقدند که بدون در نظرگرفتن ادبیات ترجمه ای ارائهء تصویری کامل از ادبیات بومی و ملی ممکن نیست، پس از آن، به تاثیر ترجمه قرآن در مضامین اشعار تاسیا زقرا ن پوشکین اشاره می شود. در مقاله سوره هایی از قرآن که منبع الهام و پیدایش قطعه اول شعر، تاسی ا زقران اند، نشان داده شده است، این قطعه نیز. براساس موضوعات منبع الهام آن، مورد ارزیابی قر ا رگر فت.
    کلیدواژگان: قرآن، ادبیات روسیه، تاسی از قرآن، پوشکین، تر جمه
  • شهرزاد ماکویی صفحه 49
    آندره ژید از همان ابتدای نویسندگی ا رو آیینه وار، یا قصه در قصه (en abyme mise) را، در دفترچه های آندره والتر به کار گرفت و درنتیجه شیوه تازه ای در سبک رمان نویسی ارائه کرد. او با به کارگیری این نوع ادبی نه چندان مرسوم قصد داشت که امکان دیگری از زندگی اشرا در نثر به وجود آورد. بعدها در رساله نارسیس، قصد عاشقانه و نی در تب نبه، و چند اثر دیگر از این نوع ادبی بدیع استفاده کرد. در مقاله حاضر روش مذکور در آثار او بررسی خواهد شد تا سهمش در تحول سبک رمان نویسی اش نشان داده شود.
    کلیدواژگان: آندره ژید، ادبیات فرانسه، قرن بیستم، روش آیینه وار
  • نادر حقانی صفحه 59
    برنامه ریزی درسی بر اساس معیارهای علمی، از اصول اولیه برنامه ریزی آموزشی می باشد و تعریف امکانات و ابزارها نیز باید در این راستا صورت گیرد. چانچه برنامه های آموزشی فقط با توجه به افراد و امکانات موجود و با معیارهای غیرعلمی تدوین گردد، هم کمیت و کیفیت رشته خدشه دار می شود و هم برنامهء تدوین شده منجر به اتلاف وقت، هزینه و نیروی انسانی خواهد شد. انطباق برنامه با معیارهای علمی روز و بازنگری و روزآمد کردن برنامه براساس یافته ها و نیازها، از ضروریات هر رشته و از جمله وظایف برنامه ریزان در گروه های آموزشی می باشد. تجربهء بدست آمده در سالیان گذشته بستری مناسب برای بررسی و نقد اشکالات ساختاری و محتوایی برنامهء درسی دورهء کارشناسی مترجمی زبان آلمانی فراهم ساخته است تا این برنامه مورد بازبینی قرار گیرد.
    کلیدواژگان: برنامه، مترجمی، محورها، سا ختار، محتوا، آمو زش
  • حسین لسانی صفحه 75
    در این مقاله سعی شده است، نقطه نظرات زبانشناسان کثورهای مشترک المنافع در مورد جملات بدون شخص با یکدیگر مقایسه گردد. افعال بدون شخص، در زبان فارسی و روسی می توانند به صورت اشکال منجمد و تغییرناپذیر ظاهر گردند. در این مقاله، جملات بدون شخص زبان روسی و فارسی از لحاظ نحوی مورد مقایسه قرار گرفته اند. مولف سعی نموده، نقطه نظرات خود را در مورد جملات بدون شخص و در مورد اظهارات سایر زبانشناسان بیان نماید. در پایان مقاله، نتیجه حاصل از تحقیق و بررسی جملات بی شخص زبان روسی و فارسی و مطالعات مولف بیان گردیده است.
    کلیدواژگان: جملات بی شخص و باشخص، گروه اسمی و فعلی، مضارع التزامی، بن فعل
  • سید حسن زهرایی صفحه 83
    امروزه زبان شناسان روس بیش از ثذشته توجه خود را به ساختار معنایی جمله معطوف کرده و بر پایهء دیدگاه های نظری متفاوت، معنا و مفهرم جمله را بررسی و توصیف می کنند. از میان دیدگاه های مختلف در این زمینه، می توان دو دیدگاه را، به عنوان مهمترین روش های بررسی ساختار معنایی جمله، از دیگر دیدگاه ها متمایز نمود، نخست ساختار معنایی جملات با توجه به ساختار صرری آن ها بررسی می شوند. تعیین و ترسیم «الگوی ساختاری جمله»، با هدف تعیین ساختار معنایی آن در دستور کار قرار می گیرد. سپس زبانثناسان ساختار معنایی جملات را بدون توجه به ساختار صوری آن ها مورد بررسی قرار می دهند. تعیین «مؤلفه های معنایی جمله» مهمترین رسیله برای تعیین ساختار معنایی جمله در نظر گرفته می شود. مؤلفه های معنایی عینی و ذهنی به عنوان اجزای معنایی الزامی جملات شناخته می شوند! در این مقاله به بررس دو دیدگاه فوق در زبانثشاسی معاصر روسی می پردازد.
    کلیدواژگان: الگوی ساختاری کمینه، نحو معنایی، مؤلفهء معنایی، مؤلفه معنایی عینی، مؤلفهء معنایی ذهنی
  • خسرو خاوری صفحه 97
    فرایند فراگیری مهارت های زبان خارجی بحثی است مفصل و در ابعادی گسترده، که از دیرباز مورد نظر استادان آموزش زبان و خود زبان آموزان بوده است. با اشراف به این گستردگی، آنچه که موضوع بررسی این نوشتار قرار می گیرد، تنها اختصاص به افزایشی مهارت خواندن داردزیرا سایر ابعاد این آموزش می تراند خود منشاء مقالات دیگر باشد. در دانشگاه های ایران برخورد اولیهء زبان آموزان بزرگ سال با متونی است که بیشتر با رشته تحصیلی آن ها ارتباط دارد. این که چگرنه می توان دانشجویان را به خواندن صحیح یک متن و درک مطلب مؤثر آن عادت داد، همراره مد نظر بسیاری از متخصصان آموزش زبان بوده است و چنین است که مهارت خواندن نه تنها حاصل کندوکاو و تجربه می شود بلکهء بیشتر از سایر مهارت ها، توجه و علاقهء دانشجو را جلب می کند.
    کلیدواژگان: خواندن، دریافت، ارتباط، انتخاب متن، فنون یادگیری
  • زهرا اسماعیلی فرد صفحه 111
    هجا از شمی ترین واحدهای زبانی است که از دیرباز مورد مطالعه قرار گرفته و بحث و بررسی پیرامون مرزهای آن بسیار بوده است. در زبان ایتالیایی هم بر روی آن مطالعات بسیاری انجام گرفته است. در این مقاله عناصری که در آغازه، قله و پایانهء هجا در ایتالیایی قرار می گیرند، بررسی می شوند. این گرایش آشکار نیز به چشم می خورد که خوشه های همخوانی شکسته و به هجاهای ساده تر تبدیل می شوند. نقش همخوان های روان، نوع واکه و محل تکیه در تعیین مرزهای هجایی باید مورد توجه قرار گیرد. حرف تعریف، حرف اضافه و دیگر عناصری که در محور همنشینی قرار می گیرند زمینه های شکست خرشه های همخوانی آغازین واژه را فراهم می کنند، اما در درون واژه، همنشینی واکه ها در این روند سودمندند.
    کلیدواژگان: خوشهء همخوانی، هجا، همخواد روان، آواشناسی، زبان ایتا لیایی
  • ثریا وحیدی صفحه 125
    هدف از این بررسی، دست یابی، توصیف و تبین ساختار متنی بندهای گفتمان فارسی برحسب شیوهء نگارش و «ساخت بیان گونگی» و مقایسهء آن با زبان انگلیسی است. در این بررسی مشخصات ساختاری بندهایی چند از نوشتار تشریحی انگلیسی و فارسی، مورد تجزیه، تحلیل و مقابله قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی شامل دو تفاوت عمده است: یکی متون تشریحی انگلیسی عمدتا شامل بخش «مقدمه» و «نتیجه» مشخص و واضح اند. درصورتی که این طرح در متون فارسی بطور مشخص دیده نمی شود و بخش «بدنه» در این متون بارزتر است دیگری بندهای متون انگلیسی شامل جملات درونمایه (topic sentences) اند، در حالی که بندهای فارسی نوعا دارای جملهء درونمایه مشخص نیستند و شیوهء پردازش و عرضه داشت مطلب در متن فارسی به گونه ای متفاوت از زبان انگلیسی است.
    کلیدواژگان: تجزیه و تحلیل گفتمان، نوشتار تشریحی، بند، ساخت بیاد گونگی، جملهء درونمایه
  • فیروزه قندهاری صفحه 143
    دانش زبانی در زمینهء ساختار و ریشه شناسی واژه، واجد تمامی ویژگی هایی است که روان شناسان آموزش از آن به عنوان «فراگیری معنادار» یاد کرد هاند. علاوه بر این، در محدودهء فراگیری زبان خارجی محققان به دنبال یافتن بهترین شیوهء تدریس برای این گروه از فراگیران اند. بر این اساس، پژوهشی بر روی گروهی از دانش جویان دانشگاه تهران که در یک نیم سال، درس زبان عمومی انگلیسی را می گذراندند، انجام شد و با اعمال شیوه های آمار و نمرات دانشجویان، این نتیجه به دست آمد که یک آموزش معنادار در زمینه تجزیه و تحلیل واژه می تواند کمک شایانی به یادگیری و افزایش واژگان دانشجویان در وهلهء اول و بالا بردن دانش دستوری آن ها در مرحله بعدی باشد.
    کلیدواژگان: واژگان، ریشه شناسی، ساختواره، اشتقاق، تصر یف