فهرست مطالب
نشریه تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران
سال نهم شماره 1 (پیاپی 9، بهار 1381)
- تاریخ انتشار: 1381/03/01
- تعداد عناوین: 8
-
صفحات 1-14
مقایسه مقاومت در برابر شوری سه گونه شورزی ,Salsola dendroides Alhagi persarum و Aeluropus lagopoides در مرحله جوانه زنی در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی با 15 تیمار و 4 تکرار انجام گرفت. بذر های هر سه گونه از منطقه نورالدین آباد گرمسار واقع در شمال شرقی دریاچه نمک قم جنوب گرمسار جمع آوری شدند. پس از تعیین دمای بهینه جوانه زنی برای هر یک، اثر غلظتهای متفاوت شوری بر سرعت و درصد جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که با افزایش میزان شوری، جوانه زنی بذرها کاهش یافت و زمان لازم برای جوانه زنی نیز افزایش یافت. با توجه به اینکه بذرهای گیاهان شورروی مقاومت بالایی در برابر شوری در هنگام جوانه زنی نشان می دهند، ولی باز هم حداکثر میزان جوانه زنی را در محیط شاهد (فاقد نمک) یا تحت شرایط شوری کاهش یافته می توان دید. در این بررسی نشان داده شده است که بالاترین مقاومت در برابر شوری در مرحله جوانه زنی را گونه S. dendroides و کمترین مقاومت را گونه A. lagopoides دارد
کلیدواژگان: شوری، جوانه زنی، مقاومت به شوری، شورزی -
صفحات 15-24
درخت کنار (Ziziphus spina-christi) از خانواده Rhamnaceae درخت همیشه سبزی است که در نواحی گرم جنوبی ایران به صورت خودرو رشد می نماید. این درخت علاوه بر مقاومت به خشکی و شوری حاوی مواد موثره تاننی و ساپونینی در برگ و ساقه ها بوده و میوه آن نیز مورد توجه عموم قرار دارد. این گونه در صورت اصلاح می تواند از اهمیت فراوانی برخوردار باشد، اما مشکل عمده آن تکثیر بذری است. با توجه به درصد بالای دگرگشنی، تفرق صفات زیادی در این درخت مشاهده می گردد که حفظ صفات اصلاح شده را مشکل و یا حتی غیرممکن می سازد و دستیابی به روش تکثیر غیرجنسی برای ارقام مهم آن بسیار ضروری می باشد. یکی از این روش ها پیوند می باشد که برای اولین بار به منظور حفظ صفات مثبت رقم بی هسته کنار انجام گردید. بدین منظور عملیات پیوند شکمی درخت کنار (Ziziphus spina-christi) در 8 تاریخ (بهار در 3 تاریخ 20 و 27 فروردین و 9 اردیبهشت و پاییز در 5 تاریخ 17، 22 و 27 مهر و یکم و 16 آبان) در قالب طرح کاملا تصادفی در باغ گیاه شناسی خوزستان انجام گردید. پیوندک از کنار بی هسته تامین شده و جهت پایه نیز پایه بذری کنار معمولی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از تفاوت معنی دار تاریخ انجام عملیات پیوند بود. درصد پیوندهای موفقیت آمیز در اواخر مهرماه 80% بود، در حالی که قبل و بعد از تاریخ مذکور درصد گیرایی پیوند کاهش یافت. میزان رشد گیاهان پیوندی پس از چند سال بسیار مطلوب و اندامهای رویشی و میوه از نظر فنوتیپی به طور کامل مشابه پایه مادری بودند.
کلیدواژگان: کنار، Ziziphus spina-christi، ازدیاد غیرجنسی، پیوند، تاریخ پیوند -
صفحات 25-38
در اصلاح ژنتیکی هر گونه گیاهی، داشتن اطلاعات کافی در خصوص سطح پلوییدی و ویژگیهای کاریوتیپی از مهمترین نیازهای اولیه میباشند. با توجه به اهمیت جنس Stipagrostis در تثبیت شنهای روان، مقاومت به خشکی و شوری و ارزش علوفه آن در احیا و استفاده از عرصه های طبیعی در مناطق خشک و نیمه خشک، مطالعه این جنس بسیار ضروری است. در ایران گونه ها و تود های مختلفی از جنس Stipagrostis وجود دارند که مطالعات بسیار اندکی در مورد آنها انجام شده است. در خصوص مطالعات سیتوژنتیکی این جنس هیچ مطالعه ای در ایران صورت نگرفته و در سطح دنیا نیز مطالعات بسیار محدودی انجام شده است. در این مطالعه 5 جمعیت از سه گونهStipagrostis pennata، Stipagrostis plumosa، و Stipagrostis karelini مورد مطالعه قرار گرفت و دو سطح پلوییدی در آنها مشاهده گردید. گونه Stipagrostis pennata تتراپلویید (44 = x4 = n2) و گونه های Stipagrostis plumosa و Stipagrostis karelini دیپلویید (22=x2=n2) بودند. همچنین مشخصات کروموزومی گونهها شامل طول بازوی کوتاه، طول بازوی بلند و طول کل کروموزوم و نسبت طول بازوی کوتاه به طول بازوی بلند و نسبت طول بازوی بلند به طول بازوی کوتاه مورد بررسی قرار گرفت. بعد میانگین مشخصات کروموزومی محاسبه شده و ایدیوگرام هر جمعیت ترسیم گردید و در نهایت مولفه های تقارن کاریوتیپی نظیر TF%، DRL، S% جهت سنجش تقارن کاریوتیپی مورد محاسبه قرار گرفت تا جهت مقایسه کاریوتیپهای مورد نظر مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژگان: Stipagrostis، کاریوتیپ، پلیپلوئید -
صفحات 39-48
این تحقیق به منظور انجام تلاقی بین گونه ای و تولید بذر دو رگ، میان گونه های L. perenne و L. rigidum صورت گرفت. به این منظور در مزرعه و آزمایشگاه اقدام به انجام تلاقی به ترتیب روی بوته های کامل و ساقه های گلدهنده پای در آب گونه های مورد نظر گردید. بذرهای نارس حاصل از تلاقی روی ساقه های حامل گل در آزمایشگاه بیست روز پس از انجام تلاقیها از گل آذین جدا شده و با سترون کردن کامل در محیط کشت MS کاشته شدند.
کلیدواژگان: تلاقی بین گونه ای، لولیوم، L. perenne و L. rigidum -
صفحات 49-84
با توجه به اهمیت روز افزون گونه های مختلف صبر زرد و کاربرد های وسیع این گونه ها در صنایع مختلف دارویی، بهداشتی و غذایی، مطالعات کاریوتیپی این گونه ها در دستور کار موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع قرار گرفت. به همین منظور ابتدا پاجوش این گونه ها از مناطق مختلف واقع در استان های جنوبی کشور که این گونه ها در آنجا سازش و گسترش یافته اند جمع آوری شده و در شرایط گلخانه ای کاشت و نگهداری گردیدند. با تهیه مریستم انتهایی ریشه از این پاجوشها مطالعات رایج کاریوتیپی بر روی این گونه ها در دست انجام می باشد. در این مقاله بخشی از مطالعات که در مورد تعدادی از جمعیت های گونه Aloe litoralis صورت گرفته است ارایه می گردد.
کلیدواژگان: صبر زرد، کاریوتیپ، عدم تقارن، سیتوژنتیک و کاریوتیپ دو شکلی -
صفحات 85-97
یونجه (Medicago sativa) از مهمترین گیاهان علوفه ای است که چشم انداز مناسبی در زیر کشت بردن و استفاده از اراضی شور نشان می دهد. چهار لاین گلستان (20313)، فایو (2566)، سیستان و بلوچستان و همدانی اهر به عنوان لاینهای متحمل، حساس، نیمه متحمل و نیمه حساس به منظور تعیین تاثیر شوری بر روی رشد بعد از رفع شوری و در شرایط بدون تنش مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش در گلخانه با بازگشت از 5 سطح شوری اعمال شده و در سه تکرار با استفاده از طرح فاکتوریل در قالب طرح مزرعه ای بلوکهای کامل تصادفی و در داخل گلدانهای حاوی پرلایت اجرا شد. جهت اجرای آزمایش از چین سوم لاینهای یونجه ای که در طول دو چین قبلی در شرایط شور رشد کرده بودند، استفاده شد. بعد از برداشت چین دوم اقدام به شستشوی کامل محیط ریشه نموده و آبیاری تیمارها با محلول غذایی هوگلند آغاز و در طول دوره رشد از اعمال تیمارهای شوری خودداری شد. با آغاز گلدهی اقدام به برداشت بوته ها نموده و ارتفاع، تعداد پنجه در هر بوته، تعداد میانگره در ساقه اصلی، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و وزن خشک اندام هوایی اندازه گیری شدند. بازگشت از شرایط تنش باعث ایجاد اختلافهای معنی دار در صفات مورد بررسی لاینها شد و اثرات متقابل میان لاینها و بازگشت از شرایط تنش در مورد تعداد پنجه، وزن خشک ساقه و اندام هوایی نیز در سطح 5 % معنی دار گردید. بیشترین میزان همبستگی با وزن خشک اندام هوایی مربوط به وزن خشک ساقه (925/0> R2)بود. در تمام لاینها با افزایش شوری در طول دوره رشد چین اول و دوم، بازگشت در چین سوم بهتر انجام شد و لاینها عملکرد بهتری نسبت به شرایط بدون تنش ایجاد کردند. لاین فایو (2566) بیشترین توان بازگشت از دوره تنش را بر اساس صفات اندازه گیری شده نشان داد.
کلیدواژگان: یونجه، تحمل به شوری، محلول غذایی، بازگشت پس از قطع شوری -
صفحات 99-111
ژنوتیپهای گل محمدی (Rosa damasena Mill) از سه نقطه عمده تحت کشت و کار گل محمدی در منطقه کاشان جمع آوری و در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت شدند. در میان نمونه های فوق تعداد 6 ژنوتیپ از نظر صفات مختلف شامل عملکرد یک دوره گلدهی، تعداد گل، درصد ماده خشک و وزن متوسط گل، در بهار 1381 مورد مقایسه قرار گرفتند. ارزیابی و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تجزیه واریانس، گروه بندی میانگینها و تجزیه خوشه ای انجام گرفت. از نظر وزن و تعداد گل، ژنوتیپهای مورد مطالعه اختلاف بسیار معنی داری را نشان دادند. اما مبدا ژنوتیپها تنها از نظر ماده خشک گل اختلاف معنی دار نشان داد. مقایسه میانگینها به روش دانکن نیز ژنوتیپها را بر اساس صفات عملکرد گل، تعداد گل و وزن متوسط گل به ترتیب در 3، 2و 2 گروه قرار داد. همچنین بر اساس تجزیه خوشه ای داده ها، ژنوتیپها از نظر عملکرد گل، تعداد گل، ماده خشک گل و متوسط وزن یک گل در 3 گروه مختلف قرار گرفتند،. نتایج ارزیابیهای فوق در مورد صفات تحت بررسی نشان دادند که اگرچه تا حدودی دسته بندی ژنوتیپها بر اساس مبدا امکان پذیر است، اما عملکرد و تعداد گل که در این مطالعه همبستگی بسیار بالایی نیز باهم نشان دادند، معیارهای مناسبی در گروه بندی و ارزیابی ژنوتیپهای گل محمدی به شمار می آیند.
کلیدواژگان: گل محمدی، تنوع ژنتیکی، ژنوتیپ، عملکرد -
صفحات 113-122
سرشاخه های سفیدپلت از رویشگاه اصلی گیاه (استان گیلان، منطقه صفرابسته) جمع آوری و پس از سترون سازی در محیط کشت MS با نصف غلظت نیترات و افزودن هورمون BA (mg/lit 5/0) به همراه IBA (mg/lit 1./0) مستقر گردیدند. پس از وصول به شاخه های متعدد در بهترین محیط کشت و غلظت هورمونی مناسب، قطعات میانگره از شاخه های مزبور به طول 1 تا 5/ 1 سانتیمتر در دو نوع محیط کشتMS ½ و MS به همراه سه نوع غلظت هورمونی BA (1، 5/0 و 1/0 میلی گرم بر لیتر)، انتقال و کشت گردیدند. میزان شاخه زایی و رشد طولی با تیمارهای مذکور طی یک آزمایش فاکتوریل با سه تکرار انجام و مقایسه میانگینها براساس آزمون دانکن (05/0= α) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که قطعات میانگره در محیط کشت MS 2/ 1 با حضور BA به غلظت 5/0 میلی گرم بر لیتر بیشترین پرآوری و تکثیر شاخه ها را به همراه داشته است . ریشه زایی شاخه های حاصل در محیط کشت MS 2/1 با هورمون IBA در 5/0میلی گرم بر لیتر صورت گرفت.
کلیدواژگان: سفید پلت، تکثیر رویشی، کشت میانگره
-
Pages 1-14
This experiment was performed to determine salt tolerance in Salsola dendroides, Alhagi persarum and Aeluropus lagapoides. Seeds were collected from Nouredin Abad Garmsar in a hot and dry climate. After determination of optimum temperarure for germination, effect of salt on percentage and rate of germination was measured. Results showed that increment of salt concentration caused delay in germination rate and decreased germination. Despite high tolerance of halophytes to salt, the maximum germination occurred in salt free medium. The highest and the lowest salt resistance were observed in Salsola dendroides and Alhagi persarum repectively.
Keywords: Salinity, germination, Resistance to salinity, Halophyte -
Pages 15-24
Christ's thorn tree (Ziziphus spina-christi) is an evergreen tree species naturally grown in southern part of Iran. Drought and salinity tolerance, tanin and saponin in its leaves and shoots are well known characteristics of the species.The fruits of the species are edible and in the case of breeding improvement it can be used as a horticulture tree. Regarding to a high cross-pollination in this species, many segregation is occurred, and maintenance of improved traits is impossible in progeny. Thus, it is worthwhile to seek for an asexual propagation method. T budding is a method carried out for the first time in this work in order to propagate a seedless fruit variety. Randomized complete block design with eight operation dates of budding were used as treatments in Khuzestan Province’s Botanical Garden. Scions were provided seedless Christ's thorn tree and rootstocks were used, from native species. Results showed that the effect of the date treatment is significant. Percentage of successful grafted trees on 14 October was 80% while other treatments indicated in lower performance. Monitoring of treated trees shows that the growth rate of grafted species are desirable and vegetative organs and fruits were phenotipically similar to their mother plants.
Keywords: Ziziphus spina-christr, Asexual propagation, Budding -
Pages 25-38
Preparing appropriate information on ploidy level and karyotypic characteristics is one of the most important requirements for breeding purposes of all plant species. Regarding the importance of Stipagrostis in sand dune fixation, its drought and salinity resistance and its values as a fodder in better utilization of natural resources in arid and semi-arid areas, investigation of various aspects of this genus is necessary. In Iran, there are numerous populations and species of Stipagrostis on which little study has been done. There is not any attempt to investigate cytogenetics of the genus in Iran and world wide study on this genus is also scarce. Five populations from three species named Stipagrostis pennata, S. plumose and S. karelini were studied in this work. Two ploidy levels were observed in the populations. S. pennata was tetraploid (2n = 4x = 44) and the species S. plumose and S. karelini were diploid (2n = 2x = 22). Chromosome characteristics of the species such as long arm length (L), and Short arm length (S) were measured based on which L/S, S/L and total length of the chromosomes were obtained. Ideograms of the genotypes were also drown. Several parameters, such as TF%, DRL and S% were also estimated for comparing the karyotyps.
Keywords: Stipagrostis pennata, S. plumose, .S. karelini, Karyotype, polyploidy -
Pages 39-48
A number of populations of three Loriurn species including L_ mu.worum, L. rigidum and L' perenne, were investigated for cytogenetic characteristics, such as ploidy level, in order to be used in breeding projects of the species. Seeds were germinated and fresh grown root tips were treated with alpha bromonaphtalin, Farmer solution, 1N HCI and hematoxilin as pretreatment, fixative, hydrolize agent and chromosome staining dye, respectively. Mitotic cells were captured at metaphase stage and karyotypic characteristics such as ploidy lever were investigated' A number of populations were tetraploid ancl the rest cliploid. The phenomenon focused in this article was mixoploicly and aneuploicly in the studied populations. Two populations of L. rigidum and L. prenne trisomic phenomenon was observed. Also mixoploidy was observe d in L. igidum and, L. murffiorum, by two levels of polyploidy.
Keywords: Interspecific hybridization, Lolium prenne, L. igidum -
Pages 49-84
This research was carried out to produce interspecific hybrid seeds between the two species of Lolium, L. perenne and L. igidurn. Crossing was done on both single plants in the field and cut flowering stems in laboratory. Immature seeds were collected on the stems in the laboratory after twenty days. These were cultured on MS medium after sterilization. Enough hybrid seedlings were raised on the medium in the laboratory. When the seedlings grown to four leaves stage, they were transfered to plastic pots containing steam sterilized soil. These pots were covered by plastic bags for two weeks for aclimatization. Then the pots were kept in a growth chamber for two months. After complete establishment, the plants were transplanted to the field. Intermediate behaviors was observed on the adult hvbrid plants.
Keywords: Aloe litoralis, Karyotype, Asymetry, Bimodal karyotype.Qltogenetics Af, Bimodal karyotype -
Pages 85-97
Alfalfa (Medicago sativa) is the most important forage crop which has a good situation for cultivating in saline soils. Four lines named, Golestan (20313), F.A.O (2566), Sistan and Baluchestan and Ahar Hamedani as a tolerant, susceptible, semi tolerant and semi susceptible lines, respectively, were used for evaluation of salinity effects on recovery growth after salinity stress and non stressed conditions. The experiment was conducted in perlyt filled pots in greenhouse which recovered after 5 salinity levels using 3 times replicated experiment in RCBD based factorial design. After second cutting the pots were leached with adequate distilled water and used Hoegland nutrition solution for irrigation. After flowering (third cutting) the height, tiller number per plants, internode number per main stem, leaf dry weight, stem dry weight and shoot dry weight were measured. Recovery after salinity stress showed significant differences in above mentioned characters. Line X Recovery interactions on tiller number per plant, stem dry weight and shoot dry weight were significant at 5% probability. Stem dry weight had the highest correlation to shoot dry weight (R2>0.925). Increasing salinity before second cutting leaded to better recovery and increased higher yield than control plants in all of the lines. F.A.O line (2566) showed the most recovery from stress based on measured characters.
Keywords: Alfalfa, Salinity tolerance, Nutrient solutions, Recovery after salinity stress -
Pages 99-111
Rosa damascena genotypes from three areas of Kashan, were cultivated at the experimental field of Research Institute of Forests and Rangelands, using a three replicated randomized complete blocks design. Six genotypes were compared based on different traits including flower yield in 2001. Evaluation of the obtained data was performed using ANOVA, mean classification, correlation, and cluster analyses. Genotypes showed significant differences in terms of the measured traits. Comparison of means, classified the genotypes in 2, 3 and 2 groups, based on flower number, yield and flower weight, respectively. It could be concluded from the results of different analyses that although the genotypes could be grouped based on geographical origins, flower yield and number could be used as appropriate selection factors for classification of damask rose genotypes.
Keywords: Rosa damascena L, Genetic variation, genotype, yield -
Pages 113-122
Shoot tips of elite adult trees of Populus caspica in northern forest of Iran (Gillan, Safrabaste) were collected. After sterilization the materials, these explants were cultured in ½ MS medium with 0.5 mg / lit BA + 0.01 mg / lit IBA. Enough proliferated shoots were obtained. Internodes with length of 0.5 to 1 cm , were cultured in MS and ½ MS with 3 hormone treatments ( BA : 0.1, 0.5 and 1 mg/lit) with three replications. The differences of proliferation and shoot length growth between treatments were investigated with a factorial experiment and Duncan’s test. Results showed that the best medium for internodes’ micropropagation of P. caspica, was MS with 0.5 mg / lit BA. Rooting of shoots were obtained in ½ MS with IBA in 0.5 mg/lit.
Keywords: Internode culture, Vegatative propagation, Populus caspica
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.