فهرست مطالب

فصلنامه علوم زراعی ایران
سال دهم شماره 1 (پیاپی 37، بهار 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/02/17
  • تعداد عناوین: 7
|
  • کبری مقصودی، علی اکبر مقصودی مود صفحه 1

    در یک آزمایش گلدانی سی و سه رقم گندم از لحاظ توانایی تنظیم اسمزی، با استفاده از نسبت مساحت تصویر دانه های گرده در شرایط تنش خشکی و بدون تنش مقایسه شدند. دانه های گرده بوته های رشد یافته در شرایط بدون تنش، در محلول های 30% و50% پلی اتیلن گلیکول (6000) قرار گرفته و پس از تهیه تصاویر میکروسکوپی دیجیتالی مساحت آنها با روش آنالیز تصویر اندازه گیری شد. در یک آزمایش مزرعه ای نیز عملکرد دانه این ارقام در قالب طرح کرت های خرد شده) تیمار بدون تنش و تنش خشکی در کرت های اصلی و ارقام گندم در کرت های فرعی(با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان بررسی شدند. بر اساس نتایج بدست آمده نسبت مساحت دانه های گرده قرار گرفته در محلول پلی اتیلن گلیکول 50 به 30 در صد، در ارقام دز، کویر، روشن، بک کراس روشن زمستانه، زرین، پیشتاز، الوند و امید بیشتر از واحد بود. بنابراین این ارقام در گروه دارای توانایی تنظیم اسمزی قرار گرفتند. بقیه ارقام دارای نسبت کمتر از واحد بودند و در گروه فاقد توانایی تنظیم اسمزی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده های مربوط به عملکرد نشان داد که اثر خشکی و رقم بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت معنی دار بود و تنش خشکی سبب کاهش عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک شد. میانگین عملکرد دانه ارقام دارای توانایی تنظیم اسمزی 73/1 برابر بیشتر از گروه فاقد توانایی تنظیم اسمزی بود. نتایج به دست آمده از مقایسه ارقام از لحاظ توانایی تنظیم اسمزی با نتایجی که از مقایسه عملکرد دانه این ارقام در شرایط تنش خشکی در مزرعه به دست آمد همبستگی معنی داری (** 29/0 r =) داشت. بالاتر بودن عملکرد در گروه توانا در تنظیم اسمزی به زیادتر بودن توانایی تنظیم اسمزی آنها نسبت داده شد. از این نتایج چنین نتیجه گیری می شود که ارقام دارای توانایی تنظیم اسمزی در مقایسه با ارقام فاقد توانایی تنظیم اسمزی، برای کشت در شرایط خشک ارجحیت دارند. بنابراین از این ارقام می توان در برنامه های به نژادی برای افزایش توانایی تنظیم اسمزی ارقام سازگار به شرایط خشک استفاده نمود

    کلیدواژگان: تنظیم اسمزی، دانه گرده، تنش خشکی، گندم نان، عملکرد دانه، اجزای عملکرد
  • حمیدرضا فنایی، محمد گلوی، احمد قنبری بنجار، محمود سلوکی، محمدرضا نارویی راد صفحه 15

    به منظوربررسی اثر تاریخ کاشت ومیزان بذر برعملکرد واجزای عملکرد دو رقم کلزا در شرایط آب و هوایی منطقه سیستان آزمایشی بصورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار طی سال های 1385-1383 اجرا شد. تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی درچهار سطح(15 مهر، 30 مهر ماه، 15 آبان و 30 آبان ماه)و عامل فرعی شامل رقم و میزان بذر به صورت فاکتوریل بود. رقم در دو سطح (RGS003 و Hyola401) و میزان بذر در سه سطح (6، 8 و 10 کیلوگرم در هکتار) بود. هر کرت فرعی دارای 6 خط 6 متری با فواصل خطوط ثابت 20 سانتی متر بود. کاشت با دست در تاریخ های مورد نظر و بصورت هیرم کاری انجام گرفت. نتایج آزمایش حاکی از اثرمعنی دار تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه شامل، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و سایر صفات اندازه گیری شده بود. با تاخیر در کاشت عملکرد دانه روند کاهشی داشت، به طوری که بیشترین عملکردانه با میانگین 3943 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت دوم (30 مهر) وکمترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت چهارم (30آبان) با میانگین 1830کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بطوریکه میانگین عملکرد دانه به ازاء هر هفته تاخیر در کاشت 4/3 درصد کاهش یافت. اثر رقم بجز بر تعداد دانه در خورجین، درصد روغن و ارتفاع بوته بر سایر صفات اندازه گیری شده معنی دار نبود. رقم RGS003 با میانگین 3249 کیلوگرم نسبت به هیبرید Hyola401 با میانگین 3062 کیلوگرم در هکتار برتری نشان داد. اثر میزان بذر نیز بجز بر وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و تعداد بوته درمترمربع بر سایر اجزای عملکرد دانه و صفات اندازه گیری شده، معنی دار نشد. با این وجود بیشترین عملکرد دانه با میانگین 3282 کیلوگرم در هکتار در میزان بذر بالا یعنی 10کیلوگرم در هکتار بدست آمد. اثرمتقابل تاریخ کاشت × رقم بر تعداد خورجین در بوته، اثرمتقابل میزان بذر × رقم بر ارتفاع و اثر متقابل تاریخ کاشت × میزان بذر × رقم بر وزن هزاردانه معنی دار و بر سایر اجزای عملکرد دانه و صفات اندازه گیری شده معنی دار نبودند. نتایج حاصله از این آزمایش نشان دادکه تاریخ کاشت 30 مهر برای ارقام RGS003 وHyola401 با میزان بذر 10کیلوگرم در هکتار برای شرایط منطقه سیستان قابل توصیه می باشد.

    کلیدواژگان: کلزا، تاریخ کاشت، میزان بذر، عملکرد دانه و اجزای عملکرد
  • ماندانا شایگان، داریوش مظاهری، حمید رحیمیان مشهدی، سیدعلی پیغمبری صفحه 31

    به منظور بررسی اثر کشت مخلوط ذرت و ارزن دم روباهی بر عملکرد و کنترل علف های هرز، آزمایشی به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران، واقع در کرج، در سال 1385 اجرا گردید. در این پژوهش، ذرت(SC704) و ارزن دم روباهی(KFM4) به صورت مخلوط افزایشی کاشته شدند. در این آزمایش، عامل اصلی شامل 4 تاریخ کاشت مختلف ارزن دم روباهی(کاشت ارزن 20 روز پیش از ذرت، 10 روز پیش از ذرت، همزمان با ذرت و 10 روز پس از ذرت) و عامل فرعی شامل نسبت های مختلف کاشت(کشت های خالص دو گیاه و 3 نسبت مختلف کاشت 100% ذرت+5/12% ارزن دم روباهی، 100% ذرت + 25% ارزن دم روباهی و 100% ذرت+ 50% ارزن دم روباهی) بود. در این بررسی نتایج نشان داد، کشت مخلوط ذرت و ارزن دم روباهی در کنترل علف های هرز موفق عمل کرد و نسبت کاشت 100% ذرت+ 50% ارزن دم روباهی پایین ترین میزان بیوماس و تراکم علف هرز را دارا بود. تیمار100% ذرت + 50% ارزن دم روباهی در تاریخ کاشت همزمان دو گیاه را می توان به عنوان برترین تیمار معرفی کرد، زیرا بالاترین میزان نسبت برابری زمین (435/1) و بیشترین میزان عملکرد دانه از این تیمار به دست آمد. علت این امر را می توان به استفاده بهتر از نهاده ها در کشت مخلوط در مقایسه با تک کشتی و کنترل جمعیت و بیوماس علف های هرز در کشت مخلوط نسبت داد. بنابراین کشت مخلوط 100%ذرت +50% ارزن دم روباهی در تاریخ کاشت همزمان دو گیاه، به دلیل افزایش عملکرد، افزایش استفاده از منابع رشد و کاهش علف های هرز تیمار برتر این مطالعه بود.

    کلیدواژگان: کشت مخلوط، ذرت، ارزن دم روباهی، علف هرز، تاریخ کاشت، نسبت برابری زمین
  • رضا سلیمانی صفحه 47
    این پژوهش به منظور تعیین اثرات مقدار و زمان مصرف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گلرنگ بهاره طی سه سال زراعی (1381 تا 1384) در ایستگاه شیروان- چرداول ایلام به اجرا گذاشته شد. آزمایش بصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با عامل مقدار نیتروژن در پنج سطح شامل 50، 75، 100، 125 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره و عامل تقسیط در سه سطح (تقسیط اول: با نسبت 50%:50% در دو مرحله پایه و خروج از روزت، تقسیط دوم: با نسبت 50%:50% در دو مرحله پایه و قبل از گل دهی وتقسیط سوم: با نسبت یک سوم- یک سوم – یک سوم در سه مرحله پایه، خروج از روزت و قبل از گل دهی) در سه تکرار اجرا شد. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که برهمکنش مقادیر مصرف کود نیتروژن و تقسیط آن بر عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود. مقایسه میانگین ها نشان داد که مصرف 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با سه تقسیط در مراحل پایه، خروج از روزت و قبل از گل دهی بیشترین عملکرد دانه را به میزان 2752 کیلوگرم در هکتار تولید کرد. این نتیجه با توجه به بیشتر بودن تعداد غوزه در متر مربع (240 عدد)، تعداد دانه در غوزه (3/36 عدد) و وزن هزار دانه (4/34 گرم) در همین تیمار نیز مورد تایید قرار گرفت. مصرف 100 کیلوگرم نیترو‍ژن در هکتار و تقسیط سه مرحله ای آن، حداکثر عملکرد روغن را نیز تولید کرد (755 کیلوگرم در هکتار).
    کلیدواژگان: گلرنگ، نیتروژن، عملکرد دانه، اجزای عملکرد، غوزه
  • غلامرضا خلیل زاده، مجتبی وهاب زاده، معرفت قاسمی، امیر غریب عشقی صفحه 60

    ارزیابی لاین های در دست معرفی یکی از مهمترین مراحل معرفی یک رقم به حساب می آید. بررسی سازگاری لاینهای پیشرفته در سال و مکان های مختلف، لازمه معرفی ارقام جدید می باشد. در این تحقیق نه لاین و رقم، شامل پنج لاین امید بخش بهمراه ارقام چمران و شیرودی از نظر عملکرد دانه و جهت ارزیابی عکس العمل آنها نسبت به بیماری های زنگ زرد و فوزاریوم سنبله در مقایسه با ارقام فلات و فرونتانا به عنوان شاهدهای حساس و مقاوم به این بیماری ها مورد مقایسه قرار گرفتند. این تحقیق در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و در دو مکان، در دو شرایط آبیاری معمولی و آبیاری بارانی در سال زراعی83-1382 اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده های مربوط به عملکرد دانه و صفات حاکی از وجود اختلاف بین لاینها از نظر صفات ارتفاع بوته، تعداد پنجه، تعداد پنجه بارور، طول پدانکل، وزن دانه در کل بوته در سطح احتمال 1% و برای صفات تعداد سنبلچه در سنبله شاخص برداشت درسطح احتمال 5% بود. مقایسه میانگین صفات نشان داد که لاین های N-81-8، N-81-9 و N-81-18 بترتیب با عملکرد دانه 6000، 6060 و 6310 کیلوگرم در هکتار از نظر عملکرد دانه بر سایر لاین ها برتری داشتند. از نظر مقاومت به بیماری در دو شرایط آبیاری بارانی و معمولی لاینهای N-81-8، N-81-9 و N-81-18 نسبت به زنگ زرد مصون تا مقاوم و به بیماری فوزاریوم سنبله مقاوم تشخیص داده شدند. لاین N-81-18 با عملکرد دانه بالا و متفاوت نسبت به بیماری های زنگ زرد و فوزاریوم سنبله در هر دو شرایط آبیاری (معمولی و بارانی) می تواند از جمله کاندیدهای مناسب برای معرفی در منطقه مغان باشد و یا به عنوان والد مقاوم در دورگ گیری ها مد نظر قرار گیرد. در شرایط آبیاری معمولی همبستگی عملکرد دانه با ارتفاع بوته مثبت و معنی دار بود. محاسبه ضریب همبستگی بین صفات در شرایط آبیاری بارانی نشان داد صفات تعداد پنجه بارور با وزن کل دانه، وزن کل دانه با تعداد کل پنجه و پنجه بارور و طول پدانکل با ارتفاع بوته همبستگی مثبت و معنی دار داشتند. بر اساس نتایج این تحقیق، استنباط می شود که بررسی لاینها در دو شرایط آبیاری نشتی و بارانی منجر به ارزیابی دقیق تر لاین ها شد. لاین N-81-18 با برتری عملکرد دانه و مقاومت به بیماری های زنگ زرد و فوزاریوم در این شرایط شناسایی شد.

    کلیدواژگان: گندم نان، لاین های امید بخش، فوزاریوم سنبله، زنگ زرد، عملکرد دانه
  • جهانفر دانشیان، احسان جمشیدی، امیر قلاوند، ابراهیم فرخی صفحه 72

    جهت ارزیابی مناسبترین تاریخ کشت و تراکم بوته و تاثیر آنها بر عملکرد و اجزای عملکرد هیبرید جدید (CMS–26 R-103) آفتابگردان آزمایشی به مدت دو سال (1384 و 1385) بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تاریخ کاشت بعنوان عامل اصلی در چهار سطح به فاصله 21 روز شامل 19 اردیبهشت، 9 خرداد،30 خرداد و 20 تیر و تراکم بوته بعنوان عامل فرعی در چهار سطح شامل6، 8، 10 و 12 بوته در متر مربع در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر سال بر هیچ یک از صفات اندازه گیری شده معنی دار نبود. در حالیکه اثر تاریخ کاشت بر تمامی صفات بجز شاخص بارآوری در سطح احتمال1% معنی دار گردید. بیشترین عملکرد دانه از تاریخ کاشت اول (19 اردیبهشت ماه) با 3540 گیلو گرم در هکتار بدست آمد. نتایج نشان دادند که اثر تراکم بوته بر تمامی صفات اندازه گیری شده بجز وزن هزار دانه و شاخص بارآوری در سطح احتمال1% معنی دار بود. اثر متقابل تراکم بوته × تاریخ کاشت بر تعداد دانه پر در متر مربع، تعداد کل دانه در متر مربع، عملکرد دانه و وزن خشک نیز در سطح احتمال 1% معنی دار گردید. بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب از تاریخ کاشت 19 اردیبهشت با تراکم 12 بوته در متر مربع (4200 گیلوگرم در هکتار) و 20 تیر با تراکم 6 بوته در متر مربع (1430 گیلو گرم در هکتار) بدست آمد. در مجموع نتایج تحقیق حاضر نشان داد که تاریخ کشت در فاصله 19 اردیبهشت تا 9 خرداد با تراکم 12 بوته در متر مربع مناسبترین تاریخ کشت و تراکم بوته برای بدست آوردن عملکرد مطلوب برای هیبرید جدید آفتابگردان ((CMS-26 R-103 می باشد.

    کلیدواژگان: تاریخ کاشت، تراکم بوته، عملکرد دانه، اجزاء عملکرد دانه و عملکرد روغن
  • محمدتقی درزی، امیر قلاوند، فرهاد رجالی صفحه 88
    به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر گلدهی، عملکرد بیولوژیک و درصد همزیستی ریشه با قارچ میکوریزا در گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه عاملی با استفاده از عامل های قارچ میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هیجده تیمار و سه تکرار و در دو سال زراعی 1384 و 1385 به اجرا در آمد. مقایسه ای نیز بین این تیمارها با یک تیمار شاهد کود شیمیایی (NPK به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با نوزده تیمار و سه تکرار انجام گرفت. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که بیشترین تعداد چتر در بوته، عملکرد بیولوژیک و درصد همزیستی ریشه در تلقیح با میکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی نیز دارای اثر معنی داری بر ویژگی های مورد بررسی بود، به طوری که بیشترین تعداد چتر در بوته و درصد همزیستی ریشه با کاربرد 60 کیلوگرم از آن و بیشترین عملکرد بیولوژیک با کاربرد 30 کیلوگرم از آن بدست آمد. بیشترین تعداد چتر در بوته و عملکرد بیولوژیک با کاربرد 10 تن ورمی کمپوست و نیز بیشترین درصد همزیستی ریشه با کاربرد 5 تن ورمی کمپوست حاصل گردید. اثر متقابل هم افزایی و مثبت نیز در بین عوامل مشاهده گردید که می توان به اثر متقابل تلقیح میکوریزایی × ورمی کمپوست بر عملکرد بیولوژیک اشاره کرد. مقایسه میانگین ها مبین آن بود که از نظر تعداد چتر در بوته و عملکرد بیولوژیک تیمار کود زیستی شامل تلقیح با میکوریزا، مصرف 60 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 10 تن ورمی کمپوست و نیز از نظر درصد همزیستی ریشه، تیمار کود زیستی شامل تلقیح با میکوریزا، مصرف 60 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 5 تن ورمی کمپوست برتری محسوسی در مقایسه با تیمار شاهد داشتند.
    کلیدواژگان: رازیانه، میکوریزا، کود فسفات زیستی، ورمی کمپوست، گلدهی، عملکرد بیولوژیک و همزیستی ریشه
|
  • Maghsoudi, K.A. A. Maghsoudi Moud Page 1

    In this study thirty three wheat cultivars were compared for osmoregulation capability using the ratio of projected pollen grains area under water stress to normal conditions. Digital images of pollen grains obtained from plants grown under well watered condition, were analyzed to obtain their projected areas. Field experimental arranged in a split-plot (cultivars were assigned to sub-plots and drought stress to main plots) in order to compare cultivars grain yield under water stressed and well watered conditions. Based on the results of pollen area ratio, cultivars were divided into two groups. Cultivars, Dez, Kavir, Roshan, Back Cross Roshan (winter type), Zarrin, Pishtaz, Omid and Alvand were classified as capable for osmoregulation as they had a ratio of higher than unit, while the others were grouped as incapable since had ratio lower than unit. Results of ANOVA showed that drought stress and cultivar had significant effects on grain yield and its components as well as biological yield and harvest index. In general, drought stress significantly reduced the grain yield. On the other hand, average grain yield of osmoregulation capable group was 1.73 times greater than that of incapable group. Meanwhile, significant correlation coefficient (r = 0.29**) was found between projected pollen area and grain yield under drought stress condition, implying that increased grain yield could be attributed to osmoregulation capability. Wheat cultivars grouped as capable for osmoregulation are suggested to be used in breeding programs for increasing drought tolerance.

    Keywords: Osmoregulation, Pollen grain, Water stress, Bread wheat
  • Fanaei, H. R., M. Galavi, A. Ghanbari Bonjar, M. Solouki, M. R. Naruoie, Rad Page 15

    In order to study the effect of sowing date and seeding rate on grain yield and yield components two rapeseed (Brassica napus L.) cultivars, a field experiment was carried out using a split plot factorial arrengements with three replications at the Zahak Agricultural Experimental Station, Zabol, Iran in two cropping seasons (2004-2006). Sowing dates were assigned to main plots at four levels (5 October, 20 October, 5 November and 20 November). Combination of two spring rapeseed cultivars (Hyloa401 and RGS003) with three seeding rates (6, 8 and 10 Kg/ha) were randomized in sub-plots. Results showed that sowing date had significant effect on grain yield and yield components (number of silique in plant, number of seed in silique, 1000 grain weight) and other studied traits.With delay in sowing date grain yield decreased 3.4 percent per week.The highest grain yield with mean of 3943 Kg/ha obtained in second sowing date (25 October) and the lowest grain yield with mean of 1830 kg/ha in fourth sowing date (15 November).The effect of cultivar, except number of seed in silique, plant height and oil content, was not significant on the other components and traits. RGS003 cultivar with mean of 3249 Kg/ha performed better than Hyola401 with mean of 3062 Kg/ha. The effect of seeding rate, except on 1000 grain weight and plant height, was not significant on the other components and traits. Nevertheless, the highest grain yield with mean of 3282 Kg/ha was obtained from seeding rate of 10 Kg/ha. Interaction of sowing date × cultivar on number of silique in plant, interaction of seeding rate × cultivar on plant height and interaction of sowing date × seeding rate × cultivar on 1000 grain weight, were significant. It is concluded that sowing date of 20 October for RGS003 and Hyloa401 cultivars and seeding rate of 10 Kg/ha can be recommended for conditions of Sistan region.

    Keywords: Canola, Sowing date, Seeding rate, Grain yield, Yield components
  • Shayganm., D. Mazaheri, H. Rahimian Mashhadi, S. A. Peyghambari Page 31

    In order to study the effect of corn and foxtail millet intercropping on grain yield and weed control, an experiment was conducted in a split plot arrangement in randomized complete block design with four replications at the Field Station of Tehran University in Karaj during 2006 cropping season. In this experiment maize (SC704) and foxtail millet (KFM4) was intercropped using additive pattern. In this study, the main plots were different dates of planting (planting foxtail millet 20 days before maize planting, planting foxtail millet 10 days before maize planting, planting maize and foxtail millet at the same date, planting foxtail millet 10 days after maize planting). Sub-plots were pure stand of two crops as well as three intercropping ratios (100% maize +12.5% foxtail millet, 100% maize + 25% foxtail millet, 100% maize + 50% foxtail millet). Intercropping of maize and foxtail millet controlled weeds and intercropping ratio of 100% maize + 50% foxtail millet had the lowest weeds density and biomass. The combination of 100% maize + 50% foxtail millet at the same planting date was the superior treatment, because of the highest Land Equivalent Ratio (1.435) and the highest grain yield. This was referred to better use of growth inputs and control of weeds biomass and density as compared to monoculture. Generally, intercropping 100% maize + 50% foxtail millet in the same planting date was of high grain yield, better use of growth resource and reducing of weeds density.

    Keywords: Intercropping, Maize, Foxtail millet, Weeds, Planting date, Land Equivalent Ratio
  • Soleimani, R Page 47
    This experiment was carried out for evaluation of the effect of rate and time of nitrogen application on grain yield and yield components in spring safflower in Shirvan-Chardavol in Ilam during 2002-2005 cropping seasons. Experimental treatments were arranged as factorial in complete randomized block design with three replications. Nitrogen rates (50, 75, 100, 125 and 150 Kg.ha-1) and split application of nitrogen in three levels (first split: 50%: 50% ratio at pre-planting and late rosett, second split: 50%: 50% ratio at preplanting and early flowering and third split: one-third: one-third: one-third ratio at pre-planting, late rosett and early flowering). Combined analysis of variance indicated that interaction of nitrogen rate × split application was significant (p<0.05) on grain yield. Mean comparison showed that 100 Kg.ha-1 of nitrogen with triple splitting application at pre-planting, late rosett and early flowering stages produced higher grain yield (2752 Kg.ha-1). This was achieved due to increase in head/m2 (240 heads), grain/head (36.3 grains), and 1000 grain weight (34.4 g). Application of 100 kg.ha-1 nitrogen and its triple splitting produced the highest oil yield (755 Kg.ha-1).
    Keywords: Safflower, Nitrogen, Grain yield, Yield components, Head, Oil yield
  • Khalilzadeh, Gh. R., M. Vahabzadeh, M. Ghasemi, A. Gharib Eshghi Page 60

    This study was conducted at Moghan Agricultural Research Center in 2000-01 with five promising lines, two cultivars Chamran and Shiroodi as checks for yield, two cultivars Falat and Forontana as diseases checks. The main objective was to evaluate the promising lines for grain yield and diseases resistance in Moghan region. A randomized complete block design with three replications was used under two different irrigation conditions; furrow and sprinkler irrigations. Combined analysis of variance over two irrigation conditions showed significant effect of genotype at the 1% of probability level on plant height, number of tiller per plant, number of fertile tiller per plant, length of peduncle, grain weight per plant. Mean comparison of lines showed that no significant differences but lines N-81-8, N-81-9 and N-81-18 produced 6000, 6060 and 6310 Kg/ha, respectively. These lines lines were also resistance to yellow rust (O-MR) and fusarium head blight (O). Line N-81-18 not only produced the highest grain yield but was highly resistance to yellow rust and fusarium head blight, under both furrow and sprinkler irrigation conditions. This line could be a promising candidate to be released in Warm Humid Caspian Zone. According to the results of this study sprinkler and furrow irrigations can be used for evaluation of new lines. In this study line N-81-18 with high grain yield and resistance to both yellow rust and fusarium head blight was designated as suitable candidate for Moghan region.

    Keywords: Bread wheat, Promising lines, Fusarium head blight, Yellow rust, Grain yield
  • Daneshianj., E. Jamshidi, A. Ghalavand, E. Farrokhi Page 72

    In order to determining the suitable planting date and planting density for new hybrid (Cms-26 ´ R-103) of sunflower, an experiment was conduct in Karaj, Iran in 2006 and 2007 cropping seasons, using split plot arrangement in a complete randomized block design with four replications. Two factors of planting date in four levels (9 May, 30 May, 20 June and 11 July) in main plots and plant density in four levels (6, 8, 10, 12 plant/m2) in subplots. The results showed that the effect of year on all traits was not significant. Planting date significantly affected all of measured traits except productivity index. The highest grain yield was achieved in the first planting date (i.e. 9 May) with 3540 kg/ha. The results also showed that the effect of plant density was significant on all traits (p<0.01), except 1000 grain weight and productivity index. Interaction of planting date ´ plant density was negligible on all studied traits except grain yield, total grain no. per m2 and number of filled grain /m2. The first planting date (i.e. 9 May) with 12 plants/m2 and the latest planting date (i.e. 11 July) with 6 plants/m2 produced the highest yield (4200 kg/ha) and the least grain yield (1430 kg/ha), respectively. The results revealed that planting dates from 9 May to 30 May with 12 plants per m2 were the most suitable combinations for obtaining the highest grain yield in sunflower new hybrid (CMS-26 ´ R-103).

    Keywords: Sunflower, Planting date, Plant density, Grain yield, Yield components
  • Darzi, M.T., A. Ghalavand, F. Rejali Page 88
    In order to study the effect of biofertilizers on flowering, biological yield and root colonization in fennel (Foeniculum vulgare Mill.), an experiment was conducted in 2005 and 2006 growing seasons. The factors were mycorrhizal inoculation (inoculated and non-inoculated), phosphate biofertilizer (0, 30, 60 Kg/ha) and vermicompost (0, 5, 10 Ton/ha). The treatments were arranged as factorial in a randomized complete blocks design with eighteen treatments and three replications. These treatments together with a chemical fertilizer control treatment (NPK: 90, 60 and 90 Kg/ha) were also evaluated using a randomized complete blocks design with nineteen treatments and three replications. Results showed that the highest umbrella no./plant, biological yield and root colonization percent were obtained with mycorrhiza treatment. Phosphate biofertilizer also showed significant effect on these traits. The maximum umbrella no./plant and root colonization percent were related to the plots with application of 60 Kg/ha of phosphate biofertilizer. The highest biological yield were obtained with application of 30 Kg/ha phosphate biofertilizer. The maximum umbrella no./plant and biological yield were obtained from vermicompost (10 ton/ha). The highest root colonization percent were also obtained with application of five ton/ha vermicompost. There were positive and synergistic interactions between factors. For example, intractions between mycorrhizal inoculation × vermicompost on biological yield. Differences between control and biofertilizer treatments were significant, as umbrella no./plant and biological yield in treatment of inoculation with mycorrhiza, application of 60 kg/ha phosphate biofertilizer and 10 ton/ha vermicompost were higher than control. Root colonization percent in treatment of inoculation with mycorrhiza, application of 60 Kg/ha phosphate biofertilizer and five ton/ha vermicompost was also greater than control.
    Keywords: Fennel, Mycorrhiza, Phosphate biofertilizer, Vermicompost, Flowering, Biological yield, Root colonization