فهرست مطالب

پژوهشنامه بازرگانی
پیاپی 50 (بهار 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/02/15
  • تعداد عناوین: 12
|
  • صفحه 0
  • علی اکبر خسروی نژاد صفحه 1

    پر داخت یارانه به جهت تامین رفاه اجتماعی و جلوگیری ازکاهش رفاه شهروندان پیوسته مورد توجه اندیشمندان و نظریه پردازان از یکسو و سیاستگذاران از سوی دیگر بوده است. این مقاله سعی کرده است که با استفاده از روش شناسی اقتصاد خرد به سوال اساسی زیر در حوزه پرداخت یارا نه از منظر رفاهی پاسخ دهد . معادل پولی یارانه برای جلوگیری از کاهش رفاه خانوارها در هنگام حذف (کاهش) یارانه کالاهای اساسی چقدر است؟ لذا، باتوجه به ادبیات نظری اندازه گیری شاخص های رفاهی، سیستم های تقاضا و طبقه بندی خانوارها، س یستم تقاضای تقر یبا ا یده آل برای خانوارهای شهر ی ای ران طبقه بندی شده در پنج گروه مستقل ومتمایز برآورد شده و شاخص های رفاهی (درآمد معادل، تغ یی ر جبران ی و شاخص درست هز ینه زندگ ی) ناشی از تعد یل یارانه (قیمت) برای کالاهای نان، قند و شکر و روغن نباتی در طبقات پنج گانه محاسبه شده است. نتایج حاص ل از اعمال سیاست های قیمتی نشان می دهد که برای طبقات اول تا سوم، همواره اثرات افزایش قیمت نان بزرگتر از افزایش قیمت در قند و شکر و روغن نباتی بوده ، و برای طبقات چهارم و پنجم اثر تعدیل قیمت روغن نباتی بیشتر از تعدیل قیمت نان و قند و شکر می باشد.

    کلیدواژگان: یارانه، تعدیل قیمت، شاخص های رفاهی، تغییرات جبرانی، درآمد معادل، شاخص درست هزینه زندگی، سیستم های تقاضا
  • مهدی صادقی شاهدانی، حجت الله عبدالملکی صفحه 33

    مزیت سنج ی تول یدی، یکی از شاخه های علم اقتصاد است که ارتباط تنگاتنگ با نظر ی ه اقتصاد خرد و اقتصاد کلان دارد . به لحاظ اقتصاد خرد، صاحبان بنگاه های اقتصاد ی تلاش می کنند مکان ی را برای فعال یت خود انتخاب کنند که دارای ب ی شترین مز ی ت (بیشترین سود) باشد. از جهت اقتصاد کلان ن یز تع یین مز یت های منطقه ای برای استفاده به ینه از منابع اقتصاد و وصول به سطح بالاتر رشد، توسعه و رفاه اقتصادی، امری دارای اهمیت است. در تحق یق حاضر، به رتبه بندی استان های کشور به لحاظ م ی زان مز ی ت جهت توسعه صنعت لبن یات پرداخته شده است . به ا ین منظور ابتدا به بررسی نظری تیوری ها و مدل های مزیت سنجی و عوامل م وثر بر آن پرداخته شد . در ادامه و با توجه به تعدد عوامل تاث یر گذار بر رشد و توسعه ا ین صنعت، مدل های تصم یم گیری چند مع یاره مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفتند که از میان آن ها، دو مدل ‐ تاکسونوم ی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتب ی‐ جهت تعیین میزان مزیت استان های مختلف کشور برای توسعه صنعت لبنیات انتخاب شدندسپس با گردآوری داده های مورد نیاز و نیز تعیین ضریب اهمیت هریک از عوامل م وثر بر تعیین مزیت صنعت لبنیات ‐ با نظرسنجی از متخصصین صنعت مورد نظر از استان های مختلف کشور‐ مدل های مورد نظر اجرا و نتایج آن بررسی شدند. نتایج ا ین پژوهش نشان م ی دهد استان تهران و پس از آن استان های اصفهان، قم، قزو ین، گیلان و خوزستان دارای ب یشترین مز یت در توسعه صنعت لبن ی ات هستند . همچن ین ضر یب همبستگی رتبه های استان ها در دو روش تاکسونوم ی عدد ی وزن ی و فرآیند تحل ی ل سلسله 0 به دست آمد که نشان دهنده قابل یت بالای جانش ینی ا ین دو روش است . در واقع / مراتبی، 93 این دو روش، با درجه اطمینان بالایی یکدیگر را تایید می کنند.

    کلیدواژگان: صنعت لبنیات، مدل های مزیت سنجی، مدل های تصمیم گیری چند معیاره، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، تاکسونومی عددی
  • حسین صادقی، عباس عصاری آرانی، ظریفه جلیلی صفحه 73

    اخیرا تحقیقات متعددی در زمینه رابطه ب ین رشد اقتصادی و فقر انجام شده است که طی آن اقتصاددانان به دنبال پاسخ به این سیوال بوده اند که: آیا رشد اقتصادی شامل فقرا می شود یا اینکه اثر اصلی رشد به وسیله ثروتمندان جذب شده و به مقدار کمتری افراد کم درآمد را منتفع می کند؟ در این تحقیق سعی شده است تاثی ر رشد اقتصادی بر کاهش فقر با توجه به کشش فقر نسبت به رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد . نتایج نشان می دهد که طی سال های مورد مطالعه تغییرات رشد اقتصادی در ایران اثر چندانی بر شاخص فقر و کشش فقر نداشته است و همچنین شاخص فقر از لحاظ کششی مقدار ثابتی نبوده است و علاوه بر رشد اقتصادی به عوامل دیگری مانند نابرابری اولیه بستگی دارد، به طوریکه طبق محاسبات انجام شده ضریب رشد تولید ناخالص داخلی هر چند معنی دار است اما اثر ناچیزی بر شاخص سرشمار فقر دارد، در صورتی که سایر متغیرها ثابت بمانند، با افزایش یک درصدی رشد 0 درصد تغییر می کند که بسیار ناچیزاست. در صورتی که کشش شاخص فقر نسبت به متغیر رشد اقتصادی برآورد شود، به دلیل ناچیز بودن ضریب متغیر مذکور، ضریب کشش به دست آمده ناچیز است به طوری که این 0‐) برآورد شد که انتظار می رود در دیگر سال ها نیز / ضریب برای سال 1372 معادل (04 وضعیت مشابهی حاکم باشد . در نتیجه با تغییر روند رشد اقتصادی، شاخص سرشمار فقر در کشور چندان تحت تاثیر قرار نمی گیرد. هم چنین متغیر مربوط به نابرابری اثری قابل ملاحظه بر تشدید شاخص فقر دارد. به طوری که با ثب ات سایر متغیرها در صورتیکه ضریب مربوطه یک درصد افزایش یابد، شاخص 3 درصد افزایش می یابد که در سطح وسیعی متغیر وابسته را تحت تا ثیر قرار / سرشمار فقر 54 می

    کلیدواژگان: فقر، نابرابری، رشد اقتصادی
  • اسمعیل ابونوری، امیر خانعلی پور، جعفر عباسی صفحه 101

    با عنایت به اهمیت نرخ ارز در بازارهای تجارت خارجی توجه به نوسانات نرخ ارز نی ز اهمیت خاصی دارد. هدف اساسی در این مقاله ارزیابی اثر اخبار بر نوسانات نرخ ارز در ایران بوده است . (ARCH) با استفاده از خانواده الگوهای خودرگرس یون ناهمسان وار یانس شرط ی EGARCH ،TGARCH و الگوهای نامتقارن GARCH برای ا ین منظور،از الگو ی متقارن استفاده بعمل آمده است، تا براورد تا ث یر اخبار نوسانات در ایران APGARCH و بپردازیم.برای ا ین منظور از داده های روزانه نرخ ارز 1208 داده استفاده شده است . نتایج حاصل از ای ن پژوهش حاکی از تاثیر نامتقارن اخبار بر نوسانات نرخ ارز در ا یران است . یعنی، تاثیر اخبار بد (منفی) بر نوسانات نرخ ارز بیشتر از تاثیر اخبار خوب (مثبت) میباشد

    کلیدواژگان: APGARCH، TGARCH، EGARCH، GARCH، ارز، اخبار، نامتقارن، ایران
  • میرعبدالله حسینی، غلامرضا حیدری صفحه 121

    تعرفه فصلی نوعی از تعرفه گمرکی است که در مقاطع مختلف زمانی با نرخ متفاوتی وضع می شود. از تعرفه فصلی موقعی استفاده می شود که توازن عرضه و تقاضا به طور معنی داری در فصول مختلف سال تغییر کند . دایره شمول تعرفه فصلی صرفا به محصولات کشاورزی محدود نمی شود، بلکه بدلیل تغییرات فصلی در میزان تقاضاو عرضه می تواند حوزه نسبتا وسیع تری را در برگیرد . ماهیت شکل گیری تعرفه فصلی عمدتا بر دو محور نوسان قیمت ها و ضرورت تنظیم بازار استوار است . در تدوین این مقاله سه هدف مدنظر بوده است : 1. شناسایی آن دسته از محصولات کشاورزی که باید مشمول تعرفه فصلی قرا ر گیرند؛ 2. مشخص کردن ماه هایی از سال که تعرفه فصلی باید بر این محصولات اعمال شود و 3. تعیین میزان تعرفه فصلی برای این محصولات. روش مطالعه تعرفه فصلی با استفاده از روش شکاف قیمتی و حقوق ورودی موجود برای سالهای 1376 تا 1384 محاسبه و تحلیل شده است. مطابق نتایج پژوهش در میان 294 محصول کشاورزی، 8 محصول شامل سیب درختی، پرتقال، انگور، سیب زمینی، پیاز، نخود، هندوانه و گوجه فرنگی به سبب نوسان در بهای ماهانهدر طی دوره جهت اعمال تعرفه فصلی در اولویت قرار دارند . دوره زمانی اعمال تعرفه فصلی‐ دوره برداشت و کف شاخص بهای ماهانه‐ محصولات فوق بشرح زیراست : سیب درختی: مرداد تا اول اسفند؛ پرتقال : مهرتا اول اسفند؛ انگور: مرداد تا اول اسفند؛ سیب زمینی : تیرتا اول اسفند؛ پیاز : اردیبهشت تا اول دی؛ نخود: خردادتا شهریور؛ هندوانه : تیرتا اول آذر؛ گوجه فرنگی: خردادتا اول دی هر سال. مضافا، مطابق نتایج تحقیق، نرخ تعرفه فصلی (که برابر با تعرفه تثبیت شده یا حداکثر نرخ تعرفه مجاز دانسته شده) برای واردات در دوره برداشت از 47 درصد برای سیب زمینی برآورد می شود

    کلیدواژگان: تعرفه فصلی، معادل تعرفه ای، عرضه، تقاضا، تجارت، محصولات کشاورزی، ایران
  • محمد بابازاده، خلیل قدیمی، رضا محسنی صفحه 157

    پیشرفت های اخیر مبتنی بر الگوهای رشد، برخی از الگوهایی که رابطه بین مخارج سرمایه گذاری عمومی با رشد بلندمدت اقتصادی را نشان می دهند، معرفی نموده است . این امر با سایر مطالعات پیرامون بررسی رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی (در سطح جمعی و بخشی) سازگار می باشد. اما به هرحال شواهد متعارضی در ادبیات درباره این سوال که چگونه ترکیب مخارج دولت بر رشد اقتصادی موثر است، وجود دارد. به ویژه این مساله در رابطه بین سرمایه گذاری دولتی در بخش حمل و نقل و ارتباطات (زیربنایی) و رشداقتصادی، هنوز از تصویر روشنی نیز برخوردار نمی باشد. بر این اساس مقاله حاضر به بررسی رابطه سرمایه گذاری دولت در بخش حمل و نقل و رشد اقتصادی مبتنی بر رهیافت هم انباشتگی 1338 می پردازد. نتایج حاکی از آن است که سرمایه گذاری دولت در ‐ طی دوره زمانی 84 بخش حمل و نقل دارای تاثیر معنی داری در بلندمدت و کوتاه مدت بر رشد اقتصادی است

    کلیدواژگان: علیت، هم انباشتگی، سرمایه گذاری، بخش حمل و نقل، رشد اقتصادی
  • محمدعلی افشار کاظمی، احمد ماکویی، زهرا درمان صفحه 201

    مدیریت صنعت فولاد نیازمند تصمیات آینده نگر و طراحی ظرفیت های جدید با تکنولوژی پیشرفته با رویکردی جامع و به هم پیوسته است . یکی از ابزارهای مدیریتی براساس این نگرش، علم پویایی سیستم 1 می باشد . این علم توانایی شبیه سازی زنجیره تامین های مختلف را دارد، به کمک این شبیه سازی پیامدهای نامشخص تصمیم گیری ها آشکار می شود. هدف عمده این روش شبیه سازی، تسریع و تسهیل یادگیری رفتار سیستم ها در شرایط فعلی و آینده است. در این مقاله مدل مربوط به زنجیره تامین صنعت فولاد ایران با روش پویایی سیستم ها بر ای شناخت و ارزیابی روندو شناخت عوامل اثرگذار بر آن، تهیه و توسعه داده شده است.

    کلیدواژگان: زنجیره تامین صنعت فولاد، تحلیل پویایی سیستم، تدوین استراتژی فولاد، متغیرهای حساس مدل فولاد
  • اصغر عارفی صفحه 225

    یکی از استراتژ ی های سطح شرکت 1، استراتژی تصاحب و ادغام شرکت ها است . این استراتژی به منظور خلق ارزش و افزا یش ثروت صاحبان سهام اتخاذ م ی گردد . انگی زه ها و دلایل متعدد ی، مد یران عال ی شرکت ها را به اتخاذ استراتژ ی مذکور تشو یق م ی نمای د که مهمترین آن ها کسب هم افزایی است . در ا ین مقاله سع ی شده است عملکرد مالی معاملات تصاحب شرکت ها در ا یران مورد بررس ی قرار گ ی رد. پس از طراح ی شاخص های ارز ی ابی مالی، اطلاعات معاملات انجام شده در دوره پژوهش ی 1376 تا 1381 از سازمان بورس اوراق بهادار جمع آوری و با استفاده از تکن یک های ت ی استیودنت و فریدمن (ناپارامتریک) تجزی ه و تحلیل شده است . به منظورشناسا یی اثرات کلان اقتصاد ی، نتا یج آزمون شرکت های هدف (تصاحب شده) با نتا یج شرکت های مشابه تصاحب نشده، مقا یسه م ی گردد. نتایج کل ی تحق یق بیانگر ا ین است که مد یران شرکت های خر یدار توانا یی بهبود عملکرد و خلق ارزش برای صاحبان سهام شرکت نداشته اند و اغلب معاملات تصاحب شرکت در ا یران با شکست مواجه شده و منجر به انتقال ثروت از سهامداران شرکت خر یدار به سهامداران قبل ی شرکت هدف شده است

    کلیدواژگان: تصاحب، ادغام و تصاحب سهام، تصاحب مالی و استراتژیک، تصاحب تهاجمهی و دوستانه
  • صفحه 277
  • صفحه 1
|
  • Page 1

    Designating a system of policies for basic goods subsidy adjustments and welfare effects of subsidy reduction is widely accentuate by Iranian policy makers and economists. This article tries to answer one of the main questions of this matter such as "what is the equivalent amount of money for compensating welfare loss of household through eliminating bread, sugar and oil subsidies?" By using microeconomic methodology and with regards to the theoretical literature of welfare indices, demand systems and household clustering, we cluster household base on homogeneity of consumption behaviors and estimate linear approximate of almost ideal demand systems (LA\AIDS) for different clusters in five independent groups and also compute welfare indices (equivalent income, compensated variation and the cost of living index). After that, we analyze results of bread, sugar and edible oils price adjustment in five groups of households. For cluster one to three, relative effects of bread price is greater than sugar and edible oils and for clusters four and five, relative effect for edible oils is greater than bread and sugar. Finally, we introduce "Policy Effects Matrix" for bread and conclude that its price adjustment policy is decreasing from cluster one to five.

    Keywords: WELFARE INDICES, COMPENSATED VARIATION, COST OF LIVING INDEX, DEMAND SYSTEM, SUBSIDY
  • Page 33

    Production advantage measuring is a branch of economics with strong linkages with microeconomics and macroeconomics. Regarding microeconomics, entrepreneurs try to choose places for their activities in which they can earn the highest profits. Also regarding macroeconomics, determination of regional advantages is important, because of its effects on optimal allocation of resources in the economy. In this paper we rank Iranian provinces according to their advantage levels for dairy industry. Thus firstly theories and models of advantage measuring and its factors were reviwed. Then because of the numerous factors influencing growth and development of this industry, multi-criteria models were surveyed and evaluated, among which, two models- weighted numerical taxonomy and AHP- were choosen for determination of advantage level of Iranian provinces subject to dairy industry. Then by collecting the necessary data and calculating importance coefficients for advantage determination factors- using the industry experts ideas, around the country- we ran the relative models and surveyed the results. The results of this paper show that Tehran and after it, Qom, Qazvin, Guilan and Khozestan have the most advantage level for dairy industry development. Also the correlation coefficient between province rankings with WNT and AHP calculated about 0.93 which suggests the high capability of substitution between these two methods. In fact these methods with high degree of reliability, confirm each other.

    Keywords: DAIRY INDUSTRY, ADVANTAGE MEASURING MODELS, MULTI, CRITERIS DECISION MAKING MODELS, ANALYTICAL HIERARCHY PROCESS, NUMERICAL TAXONOMY
  • Page 73

    Recently, many researches have been performed about the relationship between economic growth and poverty and economists have debated the notion that growth sinks down to benefit the poor or growth may well occur at the same time as large groups of people are being increasingly impoverished. This paper investigates the impact of the relationship between economic growth and poverty in Iran by using data set for the period (1984-2004) to analyze the growth elasticity of poverty, that is, 0.006 percentage poverty decline in percentage terms with a 1 percentage rise in economic growth. Economic growth contributes to tiny poverty reduction. The discussion is analytical, and empirical approaches assess the poverty elasticity of growth; the emphasis is that the relationship between growth and poverty change is non-constant. For a given poverty measure, it depends on initial inequality and on the location of the poverty line relative to mean income. In most cases, inequality is more important for poverty reduction than changes in growth.

    Keywords: POVERTY, INEQUALITY, ECONOMIC GROWTH
  • Page 101

    The main purpose in this article has been to evaluate the exchange rate volatility in Iran using the family of the ARCH models. Doing so, the symmetric GARCH and asymmetric TARCH, EGARCH and APGARCH models are applied. The results have indicated that the volatility caused by the bad (negative) news is relatively larger than that caused by the good (positive) news.

    Keywords: NEWS, CURRENCY RATE, ASYMMETRY, GARCH, EGARCH, TARCH APGARCH
  • Page 121

    A seasonal tariff is a kind of customs duties which varies across different periods or seasons. It is used where the supply-demand equilibrium varies with the season in a meaningful way. It doesnt concern only agricultural products and, due to the seasonal variation of supply and demand, may cover a broader range of products. A seasonal tariff is mainly determined by price fluctuation and the necessity of market regulation. This paper follows three

    Purposes

    1. to identify those agricultural products which require seasonal tariffs, 2. to determine those months during which seasonal tariffs are needed for the identified products, and 3. to calculate the required seasonal tariffs. To these ends, the method of price gap/ differential and applied import duties in 1997- 2005 has been used. As per authors, findings, out of 294 agricultural products, eight product- apple, orange, potato, onion, peas, watermelon and tomato - are of utmost priority for having seasonal tariffs owing to their monthly price fluctuation during the said period. Their terms of seasonal tariff - harvest periods - are as follows: Mordad- Bahman for apple, Mehr-Bahman for orange, Mordad-Bahman for grapes, Tir-Bahman for potato, Ordibehesht-Azar for onion, Khordad-Shahrivar for peas, Tir-Aban for watermelon and Khordad-Azar for tomato. Furthermore, according to the authors, findings, seasonal tariff rates (deemed equal to bound tariffs) for imports during harvest periods rang from 81 percent for watermelon to 47.5 percent for potato.

    Keywords: SEASONAL TARIFF, TARIFF EQUIVALENT, SUPPLY, DEMAND, TRADE, AGRICULTURAL PRODUCTS, IRAN
  • Page 157

    This paper investigates the relationship between public investment in transportation and economic growth using cointegration approach over 1959 to 2005. There is, however, conflicting evidence in the literature regarding the question as to how the composition of government expenditure affects economic growth. In particular, on the relationship between public investment in transportation (infrastructure) and economic growth, there has been a mixed picture. We find that there is a long run relationship between investment in transportation and economic growth and its impact is positive. In comparison with earlier studies, our estimated coefficients are exact.

    Keywords: CAUSALITY, COINTEGRATION, PUBLIC INVESTMENT, TRANSPORT, ECONOMIC GROWTH
  • Page 201

    Steel industry management always needs strategic decisions for planning new capacities with high technologies. In recent years we feel this need more than always, because of important roles which China and other countries play. One of the managing tools for making effective decisions is System Dynamics and system thinking methods. This methodology can simulate different supply chains and by that we can see the results of our simulation immediately. In this research we try to simulate Iran steel industry supply chain, accordingly at first the main variables defining this system to considerable extent are identified and realized, then their relations are codified according to casual loop diagrams, then its technical structure is completed through design of the main model according to stock- flow diagram and assimilated in the VENSIM software. Through execution of model and analysis of its results we recognize some effective parameters which their changes can influence over profit of steel industry. At last we identified more effective and more principal indexes. Therefore any strategy and solution can be tested and assessed with this model, although detailed study and expanding of the model is suggested, and variables which exist in real world can be added to model.

    Keywords: SYSTEM DYNAMICS, STEEL SUPPLY CHAIN, STEEL STRATEGIC PLANNING, VENSIM MODEL
  • Page 225

    In strategic management, one of the corporate level strategies is the mergers and acquisitions strategy (M&A). The main aims of this strategy are to create value and maximize the shareholder's wealth. Managers acquire companies mostly to create synergy.We examine the post-acquisition performance of target firms using a sample of 57 acquisitions between Iran public industrial firms completed in the period of 1983 to 1997 through non-parametric techniques of Friedman and TStudent. We used industry-adjusted measures to control for events in economy and industry that are unrelated to mergers and acquisitions. The results indicate that acquired firms havent improved in sales growth, asset productivity, and return on equity relative to their industries after acquisitions. Also results indicate that operating cash flows of acquired firms have significant improvements. The empirical results indicate that value isnt created in Iranian target firms.

    Keywords: TAKEOVER, MERGERS, ACQUISITIONS, STRATEGIC, FINANCIAL TAKEOVERS, FRIENDLY, HOSTILE TAKE OVERS