فهرست مطالب

تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران - سال بیست و چهارم شماره 1 (پیاپی 30، بهار 1388)

مجله تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران
سال بیست و چهارم شماره 1 (پیاپی 30، بهار 1388)

  • 166 صفحه، بهای روی جلد: 20,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/05/25
  • تعداد عناوین: 15
|
  • احمد جهان لتیباری، فرداد گلبابایی، امیر زیادزاده، مجید فرضی، آزاد وزیریان صفحات 1-14
    در بررسی ویژگی های کاربردی ساقه ذرت دانه ای، پراکندگی اندازه طول، قطر و قطر حفره سلولی الیاف ساقه ذرت دانه ای رقم 704 اندازه گیری شده است. پنج ساقه به طور اتفاقی از مزرعه تهیه شده و بعد از جدا کردن برگها، بندها و بین بندها جدا شده و پس از آن جداسازی مغز نمونه ها انجام گرفته است. طول، قطر و قطر حفره سلولی الیاف نمونه های بدون مغز به تفکیک بین بندها و بندها توسط میکروسکوپ پروژکتور دار اندازه گیری شده است. هر ساقه دارای 10 بند بوده است. نتایج اندازه گیری بر روی 3000 رشته الیاف به شرح زیر است.
    میانگین طول الیاف بین بندها و بندها بترتیب 004/1 میلی متر و 802/0 میلی متر اندازه گیری شده است. بعلاوه بین میانگین طول الیاف در ارتفاع های مختلف ساقه، بین ساقه ها و بندها و بین بندها اختلاف معنی داری در سطح 99% مشاهده شده است. منحنی های پراکندگی اندازه طول الیاف بین بندها، بندها و کل الیاف به شکل سهمی بوده و نقطه حداکثر منحنی ها در یک مقدار یکسان قرار دارد.
    میانگین قطر الیاف بین بندها و بندها بترتیب 8/16 میکرون و 1/20 میکرون تعیین شده است. بین میانگین های قطر الیاف در ارتفاع های مختلف، ساقه ها و بند و بین بند نیز اختلاف معنی داری در سطح 99% مشاهده شده است. میانگین قطر حفره سلولی حفره الیاف بین بندها و بندها نیز بترتیب 42/9 میکرون و 7/12 محاسبه شده است که بین این مقادیر اختلاف معنی داری در سطح 99% وجود دارد. منحنی های پراکندگی اندازه قطر و قطر حفره الیاف نیز به شکل سهمی و قرینه بوده، اما نقطه حداکثر منحنی های پراکنش در یک مقدار یکسان نبوده، بلکه نقطه حداکثر الیاف بندها در مقدار بزرگتری قرار دارد. نتایج نشان می دهد که ساقه ذرت از نظر ویژگی های الیاف در حد قابل رقابت با چوب پهن برگان و سایر پسماندهای کشاورزی قرار دارد، اما فقط قابل استفاده در تولید خمیر کاغذ با کیفیت پایین تر، نظیر کاغذ فلوتینگ می باشد.
    کلیدواژگان: ساقه ذرت، ابعاد الیاف، پراکنش اندازه، بندها، بین بندها
  • امیر نوربخش، ابوالفضل کارگرفرد، فرداد گلبابایی صفحات 15-25
    در این بررسی استفاده از چوب پالونیا در ساخت تخته خرده چوب مورد توجه قرار گرفته است. مقدار درصد ترکیب ساخت در 4 سطح 25، 50، 75 و 100 درصد خرده چوب پالونیا و سه سطح زمان پرس 4، 5 و 6 دقیقه بعنوان عوامل متغیر در نظر گرفته شدند. سایر عوامل ساخت بعنوان عوامل ثابت در نظر گرفته شدند.پس از ساخت تخته خرده چوب خواص فیزیکی و مکانیکی آنها اندازه گیری شده است. سپس با استفاده از طرح فاکتوریل (2 عامله) کاملا تصادفی نتایج مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. استفاده از ذرات بیشتر چوب پالونیا در ترکیب سبب افزایش ویژگی های خمشی تخته های ساخته شده گردید. با افزایش میزان مصرف چوب پالونیا چسبندگی داخلی نیز بهبود یافته است. در زمانی که از ترکیبات با مقادیر بیشتر ذرات پالونیا استفاده می گردد بدلیل دانسیته حجمی بالاتر و فشردگی بیشتر کیک خرده چوب اتصالات مناسبتری بوجود آمده که میزان واکشیدگی ضخامت را به حداقل رسانیده است; نتایج نشان داده که شرایط مناسب جهت ساخت تخته خرده چوب با استفاده از ترکیب چوب پالونیا و خرده چوب صنعتی با ترکیب بیش از 50 درصد چوب پالونیا و زمان پرس 5 دقیقه بدست می آید.
    کلیدواژگان: چوب پالونیا، تخته خرده چوب، ترکیب چوبی، زمان پرس، ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی
  • ابوالفضل کارگرفرد، امیر نوربخش، رضا حاجی حسنی صفحات 26-35
    در این بررسی از چوب اکالیپتوس اینترتکستا با استفاده از دو زمان بخارزنی 5 و 10 دقیقه، الیاف تهیه و با استفاده از دو دمای پرس 180 و190 درجه سانتیگراد و 3 زمان پرس 3، 5/3 و 4 دقیقه، با کاربرد چسبUF، تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF) تهیه گردید. از ترکیب عوامل فوق 12 شرایط ساخت (تیمار) بوجود آمد و برای هر تیمار 3 تخته ساخته شد. سپس خواص فیزیکی و مکانیکی تخته های ساخته شده اندازه گیری و با استفاده از آزمون فاکتوریل نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    نتایج حاصل از اندازه گیری ویژگی های فیزیکی و مکانیکی تخته های ساخته شده از الیاف چوب اکالیپتوس اینترتکستا نشان داد که تاثیر زمان بخارزنی بر مقاومت خمشی این تخته ها معنی دار بوده است و بالاترین مقاومت خمشی تخته ها با 62/14 مگاپاسکال در زمان بخارزنی 5 دقیقه حاصل شده است. همچنین با افزایش دمای پرس به مقاومت خمشی تخته ها افزوده شده است. نتایج نشان داد که تاثیر دمای پرس بر مدول الاستیسیته تخته ها معنی دار بوده و با افزایش درجه حرارت پرس، مدول الاستیسیته تخته های ساخته شده افزایش یافته است.
    همچنین نتایج نشان داد که با افزایش زمان بخارزنی، چسبندگی داخلی تخته های ساخته شده با کاهش روبرو گردیده است. تاثیر زمان پرس بر چسبندگی داخلی تخته ها نیز معنی دار بوده و با افزایش زمان پرس مقدار چسبندگی داخلی تخته ها با کاهش روبرو شده است، به طوری که حداکثر چسبندگی داخلی تخته های ساخته شده در زمان پرس 3 دقیقه مشاهده گردید. همچنین زمان پرس بر واکشیدگی ضخامتی معنی دار بوده و واکشیدگی ضخامتی تخته های ساخته شده در شرایط استفاده از زمان پرس 3 دقیقه، حداقل بوده است.
    کلیدواژگان: تخته فیبر با دانسیته متوسط، اکالیپتوس اینترتکستا، زمان بخارزنی، دمای پرس، زمان پرس، ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی
  • سعید مهدوی، مسعودرضا حبیبی، عباس فخریان، کامیار صالحی صفحات 36-43
    توسعه سریع کشت کلزا با توجه به سیاست وزارت جهاد کشاورزی برای تامین روغن خوراکی کشور در حال انجام است. کمبود شدید مواد لیگنوسلولزی از یک طرف و میزان رو به افزایش پسماند سلولزی کلزا در کشور از طرف دیگر، لزوم این بررسی را ایجاب نموده است. با توجه به آزمایشهای اولیه سازگاری و بازده تولید بذر ارقام مختلف کلزا در استان مازندران، دو رقم هایولا 401 وPF برای این بررسی انتخاب شده و ابعاد الیاف شامل طول و قطر فیبر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی، جرم مخصوص خشک و بحرانی و نیز مقادیر ترکیب شیمیایی تشکیل دهنده الیاف اندازه گیری شدند. نتایج بدست آمده حکایت از این است که از هر هکتار زمین کشت شده کلزا، حداقل 4 تن ساقه خشک برجای می ماند. دو رقم مورد بررسی از نظر قطر الیاف، قطر حفره سلولی، خاکستر و مواد استخراجی با هم اختلاف معنی داری دارند. ساقه کلزا به عنوان یک ماده لیگنوسلولزی مورد استفاده برای کاغذسازی از نظر پنج ویژگی شامل ارزیابی گیاه شناختی، ابعاد الیاف، بازده جداسازی الیاف، ترکیب شیمیایی و ویژگی های ظاهری، ارزش 10 را کسب می کند که این امر انجام مطالعات بیشتر را برای اظهارنظر قطعی ضروری می سازد.
    کلیدواژگان: ساقه کلزا، ابعاد الیاف، جرم مخصوص، ترکیب شیمیایی
  • علیرضا خاکی فیروز، سید احمد میرشکرایی، امیر هومن حمصی، حبیب الله خادمی اسلام، محمد طلایی پور صفحات 44-57
    کاغذ با دوام کاغذی است که طی مدت استفاده و در هنگام بایگانی شدن، کیفیت اولیه اش را حفظ نماید. عوامل اصلی تخریب کاغذ شامل آبکافت (هیدرولیز اسیدی)، اکسیداسیون و فرآیندهای فتوشیمیایی هستند. در ساختار کاغذ هر چقدر طول الیاف مورد استفاده بلندتر و یونهای فلزی Fe+3،Fe +2،Cu+2، Mn+2 و ترکیبات حلقوی حاصل از تخریب لیگنین کمتر باشند، انتظار می رودکه کاغذ ساخته شده دارای دوام بیشتری باشد. در این تحقیق از الیاف کرافت رنگبری شده وارداتی اکالیپتوس استفاده گردید. خمیر مورد به وسیله دستگاه PFI mill برای رسیدن به درجه روانی 25 300 به میزان 12000 دور پالایش گردید. سپس کاغذ دست ساز 70 گرمی مطابق آیین نامه شماره C25-65 استاندارد SCAN ساخته شد. در ساخت کاغذ دست ساز از AKD به عنوان عامل آهار دهنده به میزان 2% وزن خشک الیاف و EDTA بعنوان عامل کی لیت کننده در غلظت های 0، 25/0، 5/0 و 75/0 درصد استفاده گردید. برای اطمینان بیشتر از آب یون زدایی شده استفاده گردید. همچنین به میزان 20% از کربنات کلسیم به عنوان عامل پر کننده و قلیای باقی مانده استفاده گردید. سپس نمونه ها تحت تابش نور U.V با طول موج 330 تا 440 نانومتر در فواصل زمانی 0، 10، 20، 30، 40 و 50 ساعت قرار گرفته و پس از آن در شرایط کنترل شده دمایی و رطوبت نسبی قرار گرفتند. در نهایت هر یک از شاخص های مقاومتی با سه تکرار اندازه گیری و به منظور مقایسه میانگین مقاومتهای کاغذهای ساخته شده، آزمون تجزیه واریانس و دانکن استفاده گردید.
    در بررسی عوامل متغیر (زمان، غلظت EDTA) بر روی طول پاره شدن نمونه ها، عامل زمان تاثیر بسیار معنی داری بر روی طول پاره شدن نمونه ها دارد.
    در مورد شاخص مقاومت پاره شدن افزایش زمان همواره باعث کاهش اینشاخص می گردد و کاهش معنی دار است. افزایش غلظت ماده کی لیت کننده EDTA در بهبود خواص شاخص مقاومت پاره شدن کاملا مشهود است.
    در مورد شاخص مقاومت به تاشدن افزایش زمان همواره باعث کاهش مقاومت به تاشدن می گردد و این کاهش معنی دار است. در بررسی سطوح مختلف ماده کی لیت کننده EDTA مشخص است که میانگین تاثیر این ماده در بهبود خواص مقاومت به تاشدن در غلظت های صفر درصد تا 75/0 درصد در سه سطح مختلف قرار داشته و دارای تفاوت معنی دار می باشد.
    در مورد شاخص مقاومت به ترکیدن عامل زمان، تاثیر بسیار معنی داری بر روی این شاخص دارد. افزایش زمان همواره باعث کاهش شاخص مقاومت به ترکیدن می گردد و این کاهش کاملا معنی دار است.
    در مورد شاخص مقاومت به کشش، افزایش زمان همواره باعث کاهش این شاخص می گردد. و در 6 سطح قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: کاغذ با دوام، خمیر وارداتی اکالیپتوس، طول پاره شدن، شاخص های مقاومتی
  • علی اکبر رامتین، علی نقی کریمی، مهدی تجویدی صفحات 58-68
    در این تحقیق اثر پرکننده و جفت کننده بر خواص مکانیکی چندسازه ساخته شده از نرمه های حاصل از سمباده زنی سطح تخته خرده چوب- پلی پروپیلن مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی امکان استفاده از درصد بالای پرکننده در ساخت چندسازه های آرد چوب – پلاستیک، نرمه های حاصل از سمباده زنی سطح تخته خرده با نسبتهای متفاوت 40، 55 و 70 درصد با پلی پروپیلن مخلوط شد. برای بالا بردن کیفیت اتصال بین فاز پرکننده و فاز زمینه، از سازگارکننده MAPP، به میزان 2 درصد استفاده شد. سپس خواص مکانیکی کشش، خمش و ضربه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد افزایش پرکننده سبب بهبود مدول خمشی و کاهش تنش کششی، مدول کششی، کرنش کششی، مدول گسیختگی و مقاومت به ضربه چندسازه ها شده است. همچنین افزایش سازگارکننده، تنش کششی، کرنش کششی، مدول گسیختگی، مدول خمشی و مقاومت به ضربه را افزایش و مدول کششی را کاهش داد.
    کلیدواژگان: خواص مکانیکی، نرمه های حاصل از سمباده زنی، پرکننده، جفت کننده
  • سید محمد مظهری موسوی، سعید مهدوی، سید ضیاءالدین حسینی، حسین رسالتی، حسین یوسفی صفحات 69-79
    این تحقیق با هدف بررسی امکان استفاده از پسماند ساقه کلزا برای تولید خمیرکاغذ با فرآیند سودا-آنتراکینون و ارزیابی ویژگی های کاغذسازی آن انجام گرفته است. میانگین طول الیاف ساقه کلزا (Hayolla401) برابر با 04/1 میلیمتر و میانگین قطر، قطر حفره سلولی و ضخامت دیواره سلولی الیاف به ترتیب برابر با 28، 09/19 و91/4 میکرومتر اندازه گیری شد. میانگین مقادیر سلولز، لیگنین، مواد استخراجی محلول در استن و خاکستر به ترتیب برابر با 66/41، 00/16، 63/1 و 46/3 درصد بدست آمد. شرایط پخت، شامل ماده شیمیایی(سود سوزآور) به مقدار 16، 18 و20 درصد بر مبنای وزن خشک کاه کلزا، درجه حرارت پخت 175 و 185 درجه سانتیگراد، زمان پخت 40 و 70 دقیقه، نسبت مایع پخت به کاه 8 به 1 و آنتراکینون به مقدار 2/0 درصد بر مبنای وزن خشک کاه به مایع پخت اضافه شد. با افزایش شدت شرایط پخت، از مقدار بازده، عدد کاپا و وازده خمیرکاغذ کاسته شد. عمل پالایش خمیرکاغذ بر روی تیمار منتخب به منظور دستیابی به درجه روانی حدود 25±350 (ml، CSF) انجام شد. از خمیرکاغذ پالایش شده کاغذ دست ساز 60 گرمی تهیه و خواص فیزیکی مکانیکی آنها اندازه گیری شد. خصوصیات فیزیکی اندازه گیری شده شامل ضخامت، دانسیته و حجیمی به ترتیب برابر با 4/86 میکرومتر،g/cm3 69/0 وcm3/g 44/1 بدست آمد. خصوصیات مکانیکی اندازه گیری شده شامل اندیس مقاومت به پاره شدن، اندیس مقاومت به ترکیدن، طول پاره شدن و اندیس مقاومت در برابر کشش به ترتیبmN.m2/g 6/4، kPa.m2/g 5/3، km 4/7 و Nm/g6/72 اندازه گیری شد. نتایج این بررسی در مقایسه با سایر گیاهان غیر چوبی نشان می دهد اگرچه بازده بعد از الک خمیرکاغذ در حد مطلوبی نبوده، ولی با توجه به عددکاپای مناسب و ویژگی های مقاومتی درحد مطلوب می توان از این ماده لیگنوسلولزی برای تولید خمیرکاغذ در صنایع کاغذسازی بهره گیری کرد.
    کلیدواژگان: سودا، سودا-آنتراکینون، ساقه کلزا، عددکاپا، بازده خمیرکاغذ، خواص کاغذ
  • حمیده عبدل زاده، کاظم دوست حسینی صفحات 80-90
    در این تحقیق امکان استفاده از خرده چوب های استیله شده صنوبر با رزین ایزوسیانات در ساخت تخته خرده چوب بررسی شد. سطوح استیلاسیون بالا، متوسط و صفر (شاهد) و رزین های ایزوسیانات و اوره فرمالدهید به عنوان عوامل متغیر این تحقیق در نظر گرفته شده و تاثیر آنها بر خواص کاربردی تخته خرده چوب بررسی شد. نتایج نشان دادند که استفاده از رزین ایزوسیانات در تخته هایی با خرده چوب های استیله شده نه تنها ثبات ابعاد فراورده حاصل را بهبود می بخشد، بلکه باعث افزایش مقاومت های مکانیکی آن نسبت به نمونه های شاهد حاوی رزین اوره فرمالدهید نیز می شود. اصولا با بالا رفتن شدت تیمار استیلاسیون خواص مکانیکی تخته های مورد مطالعه کاهش یافته و ثبات ابعاد آن افزایش می یابد. البته در تخته های حاوی رزین ایزوسیانات افزایش ثبات ابعاد فراورده در مقایسه با نمونه های شاهد بیشتر است. تخته های حاوی رزین ایزوسیانات پس از 2 و 24 ساعت غوطه وری در آب، دارای جذب آب و واکشیدگی ضخامت کمتری نسبت به نمونه های شاهد بودند.
    کلیدواژگان: تخته خرده چوب، صنوبر، رزین ایزوسیانات، استیلاسیون، مقاومت خمشی، مقاومت برشی، پایداری ابعاد
  • علی اکبر عنایتی، داود رسولی، حسین یوسفی صفحات 91-98
    در این بررسی امکان استفاده از پودر پلی پروپیلن به عنوان چسب جهت ساخت تخته سه لایه با استفاده از لایه های صنوبر (Populus alba) بررسی گردید. عوامل متغیر این مطالعه، مقدار پلی پروپیلن(PP) در سه سطح 80، 120 و 160 گرم بر مترمربع و ماده جفت کننده انیدرید مالئیک پیوند خورده با پلی پروپیلن (MAPP) در دو سطح 0 و 4 گرم بر متر مربع بودند. تخته های ساخته شده با چسب اوره فرمالدهید و فیلر آرد گندم (به ترتیب120 و40 گرم بر متر مربع) به عنوان تخته شاهد این مطالعه انتخاب شدند. بعد از تهیه تخته های آزمونی خصوصیات آن ها شامل مدول گسیختگی و مدول الاستیسیته موازی و عمود بر جهت الیاف لایه های سطحی ، واکشیدگی ضخامت و جذب آب بعد از 2 و 24 ساعت غوطه وری در آب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که اثر مقدار عامل جفت کننده بر مدول گسیختگی در جهت موازی الیاف لایه های سطحی تخته ها معنی دار بوده به طوری که با افزایش مقدار عامل جفت کننده، مدول گسیختگی افزایش یافت. مقدار پلی پروپیلن بر واکشیدگی ضخامت و جذب آب تخته ها بعد از 2 و 24 ساعت اثر معنی دار داشت و با افزایش مقدار پلی پروپیلن واکشیدگی ضخامت و جذب آب تخته ها کاهش یافت. اثر مقدار عامل جفت کننده بر جذب آب بعد از 24 ساعت معنی دار شد به طوری که با افزایش مقدار عامل جفت کننده، این ویژگی بهبود پیدا کرد. اگر چه نتایج نشان داد که با افزایش مقدار پلی پروپیلن خصوصیات تخته بهبود می یابد ولی تخته های شاهد در همه موارد به غیر از واکشیدگی ضخامت بعد از 24 ساعت، خصوصیات بهتری نسبت به تخته های ساخته شده با پلی پروپیلن داشتند.
    کلیدواژگان: تخته لایه، پلی پروپیلن، انیدرید مالئیک، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی
  • علی خلیلی گشت رودخانی، رضا میرزابیگی ازغندی صفحات 99-116
    در این تحقیق جهت استفاده مطلوب از پسماند کشاورزی (باگاس) و گونه سنگین وزن (تاغ) و کم مصرف در صنعت تخته خرده چوب، امکان استفاده از چوب تاغ مناطق کویری استان کرمان و باگاس موجود در مزارع نیشکر استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از مواد اولیه یادشده با درصد اختلاط مختلف و با تغییر عوامل مؤثر در ساخت تخته خرده چوب همسان، از قبیل رطوبت کیک خرده چوب و زمان پرس نمونه های آزمونی ساخته شد و سپس خصوصیات فیزیکی و مکانیکی آنها مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی مقاومتهای مکانیکی مدول گسیختگی، مدول الاستیسیته و چسبندگی داخلی و ویژگی فیزیکی جذب آب از استاندارد 1037 ASTM D- استفاده گردید.
    نتایج این بررسی نشان داد که افزایش مقدار تاغ تا 40 درصد مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته را افزایش داده و مقادیر بیشتر آن سبب کاهش این مقاومتها می گردد. افزایش مقدار تاغ تا 60 درصد مقادیر چسبندگی داخلی تخته ها را افزایش داده و بعد از این مقدار روند کاهشی در این مقاومت دیده می شود. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که با افزایش تاغ تا 40 درصد مقادیر جذب آب در 2 و 24 ساعت کاهش یافته و سپس افزایش می یابد. مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته تخته خرده چوب همسان حاصل با افزایش رطوبت کیک تا 12 درصد افزایش و بعد از آن کاهش می یابد. همچنین چسبندگی داخلی تخته ها با افزایش رطوبت، روند کاهشی دارد. حد بهینه رطوبت کیک برای جذب آب در 2 و 24 ساعت، 12 درصد در نظر گرفته شد. مطلوبترین زمان پرس برای کلیه مقاومتهای مورد مطالعه در این بررسی، زمان پرس 6 دقیقه می باشد.
    کلیدواژگان: تاغ، باگاس، زمان پرس، رطوبت کیک، تخته خرده چوب همسان، حد بهینه
  • محسن بهمنی، قنبر ابراهیمی، لیلا فتحی صفحات 117-124
    تحقیق حاضر با هدف بررسی متغیرها در اتصال با پین تعبیه شده روی تخته فبیر با دانسیته متوسط (MDF) و به دست آوردن معاله تجربی برای پیش بینی مقاومت کششی اتصال مذکور انجام گرفته تا اطلاعات بنیادی و مقدماتی در رابطه اتصال با دوبل چوبی فراهم سازد. با وجود اینکه اتصالات با دوبل چوبی به طور وسیعی در اسکلت مبلمان به کار می روند، اما اطلاعات اندکی درباره نیروی انفصال این اتصال وجود دارد. در این تحقیق، اثر متغیرهای قطر پین در سه سطح 6، 8 و 10 میلی متر و عمق نفوذ در دو سطح 9 و 12 میلی متر، بر نیروی انفصال بررسی شده است. نتایج نشان دادند که بالاترین میزان مقاومت کششی اتصال با پین در تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF) از پین با قطر 8 میلی متر و طول نفوذ 12 میلی متر در اعضای اتصال ایجاد می شود. در پایان با تحلیل های صورت گرفته معادله تجربی برای پیش بینی نیروی انفصال حاصل شد.
    کلیدواژگان: اتصال دوبل، پین آجدار، تخته فیبر با دانسیته متوسط (MDF)، نیروی انفصال
  • بهزاد کرد صفحات 125-133
    این تحقیق با هدف بررسی شناخت تاثیر شدت پالایش بر ویژگی های خمیرکاغذ و کاغذ حاصل از چوب اکالیپتوس انجام شد. برای این منظور تعداد سه اصله درخت اکالیپتوس کاملدولنسیس به طور تصادفی از جنگل آموزشی- پژوهشی دکتر بهرام نیا (جنگل شصت کلاته) استان گلستان قطع شد و از هر درخت یک دیسک به ضخامت 50 سانتی متر از محدوده ارتفاع برابر سینه جهت تهیه خمیرکاغذ جدا شد. سپس دیسکها توسط خردکن به خرده چوب تبدیل شدند و در نهایت عملیات پخت خرده چوبها تحت فرایند کرافت و شرایط پخت قلیائیت موثر20%، سولفیدیته 25%، درجه حرارت 190 درجه سانتیگراد و زمان پخت 90 دقیقه انجام شد. پس از پایان عملیات پخت و تهیه خمیرکاغذ، پالایش خمیرکاغذ توسط پالایشگر آزمایشگاهی در پنج دور متفاوت پالایشگر با شدت های 0، 500، 1500، 2500 و 3500 انجام شد. در نهایت ساخت کاغذ و اندازه گیری خواص مورد نظر شامل درجه روانی خمیرکاغذ، مقاومت به کشش، مقاومت به پارگی، مقاومت به ترکیدن و دانسیته کاغذ انجام شد. سپس داده های حاصل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که بین ویژگی های کاغذهای حاصل از چوب اکالیپتوس کاملدولنسیس با دورهای مختلف پالایشگر در سطح اطمینان 95% اختلاف معنی دار وجود دارد. با افزایش شدت پالایش و بالارفتن تعداد دور پالایشگر، درجه روانی خمیرکاغذ و مقاومت به پارگی کاغذ کاهش می یابد، ولی مقاومت به کشش، مقاومت به ترکیدن و دانسیته کاغذ افزایش می یابد، به نحوی که بالاترین مقدار درجه روانی خمیرکاغذ و مقاومت به پارگی کاغذ به شدت پالایش با 0 دور در دقیقه (بدون پالایش) و بالاترین مقدار مقاومت به کشش، مقاومت به ترکیدن و دانسیته کاغذ به شدت پالایش با 3500 دور در دقیقه مرتبط می باشد.
    کلیدواژگان: اکالیپتوس کاملدولنسیس، پالایشگر، درجه روانی، مقاومت به پارگی، مقاومت به کشش، مقاومت به ترکیدن
  • داود افهامی، احمد رضا سراییان صفحات 134-147
    در این بررسی از درختانPopulus alba کلن بومی و X Populus euramericana کلن شماره 476 که در جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان کاشته شده بودند، استفاده و برخی خواص کاربردی آناتومیکی و فیزیکی این گونه ها اندازه گیری شد. نتایج این بررسی نشان داد که سن جوان چوبی برای هر دو گونه تقریبا 10 سال می باشد. در هر دو گونه مورد مطالعه با افزایش تعداد حلقه های سالیانه تا حلقه دهم، میانگین طول الیاف به شدت افزایش یافت. بعد از حلقه دهم در گونه آلبا این روند افزایشی به طور آهسته تری ادامه داشت، در حالی که در گونه اورامریکن با افزایش حلقه های سالیانه از میانگین طول الیاف کاسته شد. با توجه به میزان رویش سالیانه، درصد جوان چوب برای گونه آلبا 8/46 درصد و گونه اورامریکن 8/73 درصد در ارتفاع برابر سینه محاسبه شد. میانگین دانسیته پایه نیز در ارتفاع برابر سینه برای گونه های آلبا و اورامریکن به ترتیب 329/0 و 318/0 گرم بر سانتیمتر مکعب بود، که از مغز به پوست در هر دو گونه روند افزایشی داشت. بین دانسیته جوان چوب و بالغ چوب در هر دو گونه اختلاف معنی داری مشاهده شد. الگوی تغییرات هم کشیدگی نیز در گونه های مورد مطالعه از مغز به پوست روند کاهشی داشت.
    کلیدواژگان: صنوبر آلبا، صنوبر اورامریکن، جوان چوب، بالغ چوب، طول الیاف، دانسیته، هم کشیدگی
  • تاثیر پالایش خمیر شیمیایی جوهر زدایی شده بر خواص نوری، فیزیکی و مقاومتهای مکانیکی کاغذ
    محمد طلایی پور صفحه 148
    اثر پالایش الیاف بازیافتی حاصل از خمیر کاغذهای شیمیایی جوهرزدایی شده بر خواص نوری، فیزیکی و مقاومت های مکانیکی کاغذ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که با انجام پالایش خمیرهای جوهرزدایی شده، کلیه مقاومتهای مکانیکی کاغذ به استثناء مقاومت به پاره شدن بطور معنی داری افزایش می یابد. از نظر خواص نوری، روشنی کاغذ افزایش و ماتی کاهش می یابد. همچنین ضخامت و زبری سطح کاغذ بطور معنی داری کاهش و مقاومت کاغذ در برابر عبور هوا افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: الیاف بازیافتی، پالایش، جوهر زدایی، ماتی، مقاومت کششی، زبری، مقاومت به تا شدن
  • همایون سلیمانی آشتیانی، ابوالفضل کارگرفرد، امیر نوربخش صفحات 158-166
    در این بررسی با هدف کاربرد پسماندهای لیگنو سلولزی حاصل از هرس درختان انار در تولید تخته خرده چوب با استفاده از سرشاخه های چوب انار و چوب صنوبر (P.nigra) در چهار ترکیب متفاوت (1- 100 درصد سر شاخه انار، 2 - 75 درصد سرشاخه انار و 25 درصد چوب صنوبر، 3 - 50 درصد سرشاخه انار و 50 درصد چوب صنوبر و 4 - 100 درصد چوب صنوبر به عنوان شاهد) و با استفاده از دو مقدار مصرف چسب 10 و 12 درصد و دو زمان پرس 4 و5 دقیقه، اقدام به ساخت تخته خرده چوب گردید. از ترکیب عوامل فوق 16 ترکیب شرایط بوجود آمد و برای هر ترکیب 3 تخته و در مجموع 48 تخته آزمایشگاهی ساخته شد. نتایج حاصل از آزمایشات فیزیکی و مکانیکی تخته های ساخته شده با استفاده از طرح آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت نتایج این بررسی نشان داد که با افزایش زمان پرس به طور معنی داری از مقاومت خمشی تخته ها کاسته شده است. از طرف دیگر تاثیر متقابل میزان مصرف چسب و زمان پرس بر روی مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته تخته ها معنی دار بوده و در شرایط مصرف 10 درصد چسب با افزایش زمان پرس مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته تخته ها کاهش یافت. نتایج این بررسی همچنین نشان داد که با افزوده شدن خرده چوب صنوبر به ترکیب چوبی مورد استفاده برای ساخت تخته ها، مقاومت خمشی و مدول الاستیسیته تخته ها افزایش یافته است. از طرف دیگر در میزان مصرف چسب 10 درصد با افزایش زمان پرس، چسبندگی داخلی تخته ها بهبود یافته است در حالیکه در میزان مصرف چسب 12 درصد با افزایش زمان پرس، چسبندگی داخلی تخته ها به طور معنی داری کاهش یافته است.ولی تمام میانگین های چسبندگی داخلی حاصل برای تخته های ساخته شده از حد استاندارد بالاتر بوده است. نتایج این بررسی همچنین نشان داد که با افزوده شدن خرده چوب صنوبر به ترکیب چوبی مورد استفاده برای ساخت تخته ها، واکشیدگی ضخامت تخته ها افزایش یافته است.
    کلیدواژگان: تخته خرده چوب، چوب انار، صنوبر، میزان مصرف چسب، زمان پرس و ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی