فهرست مطالب

غدد درون ریز و متابولیسم ایران - سال یازدهم شماره 2 (پیاپی 44، تیر 1388)

مجله غدد درون ریز و متابولیسم ایران
سال یازدهم شماره 2 (پیاپی 44، تیر 1388)

  • 130 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/04/16
  • تعداد عناوین: 14
|
  • مقاله مروری
  • فریدون عزیزی صفحه 109
  • مقالات پژوهشی
  • ناصر جان محمدی، زلیخا معززی، پریسا قبادی گل افشانی، راضیه حدادی، محمد منتظری، محمود منتظری صفحه 121
    مقدمه
    زخم های پا یکی از مهم ترین عوارض دیابت هستند که احتمال ابتلا به آن در طول زندگی در هر فرد بیمار 15% است. هدف از مطالعه ی حاضر تعیین عوامل مستعد کننده ی زخم پا و روش های درمان آن در بیماران دیابتی شمال ایران بود.
    مواد و روش ها
    مطالعه ی حاضر مطالعه ای مقطعی است که در 100 بیمار دیابتی مبتلا به زخم پا که طی سال های 84-83 در بیمارستان های شهید بهشتی و یحیی نژاد بابل بستری شده بودند، انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسشنامه که اولی مربوط به اطلاعات دموگرافیک و دومی سوالاتی راجع به عوامل مستعدکننده ی زخم پا در بیماران دیابتی و درمان های صورت گرفته بود، استفاده شد. اطلاعات به دست آمده توسط نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل شد و 05/0p< معنی دار تلقی شد.
    یافته ها
    در بیماران مورد مطالعه هیچ ارتباط معنی داری بین جنس با مصرف سیگار، مصرف الکل و چاقی وجود نداشت (05/0p>). بروز زخم، در 66% موارد، اتفاقی گزارش شد و در 18% موارد عامل زمینه ساز بروز زخم وجود جسم خارجی بود. در پای 73% بیماران (27 مرد و 46 زن) ساختمان غیرطبیعی دیده شد که ارتباط معنی داری بین جنس و ساختمان غیرطبیعی پا وجود داشت (001/0p=).
    نتیجه گیری
    هرچند زخم پای دیابتی به طور کامل قابل پیشگیری نیست، می توان میزان بروز و ناتوانی حاصل از آن را با کاهش عوامل زمینه ساز و تداوم آموزش به میزان زیادی کاهش داد.
    کلیدواژگان: دیابت، زخم پای دیابتی، عوامل خطرساز
  • شکوفه بنکداران، محمد قره باغی، محمد واحدیان صفحه 127
    مقدمه
    کم خونی از شایع ترین یافته های آزمایشگاهی در بیماران دیابتی است. بیماران دیابتی در مقایسه با بیماران غیر دیابتی درجه های بیشتری از شیوع و شدت آنمی را در هر میزانی از عملکرد کلیوی دارا هستند. هدف این مطالعه بررسی شیوع آنمی در جمعیت بیماران دیابتی نوع 2 و رابطه ی آن با درجه های مختلف درگیری کلیوی و آلبومینوری بود.
    مواد و روش ها
    1962 بیمار نوع 2 دیابتی انتخاب شدند. نمونه ی خون کامل از تمام بیماران گرفته شد. آنمی با استفاده از معیار هموگلوبین کمتر از 13 در مردان و کمتر از 12 دسی لیتر در زنان تعریف شد. سپس شیوع آنمی در سایر بیماران محاسبه شد و رابطه ی آن با یکسری متغیر ها شامل میزان اختلال عملکرد کلیوی، آلبومینوری، سن، جنس، طول مدت دیابت، وجود سندرم متابولیک و میزان هموگلوبین گلیکوزیله در این بیماران بررسی شد.
    یافته ها
    در این مطالعه 2/9% از مردان و 4/10% زنان دارای کم خونی بودند. میزان شیوع آلبومینوری (میکرو و ماکروآلبومینوری) در کل جمعیت مورد مطالعه 1/38% بود. 1/8% از بیماران درجه های متوسط درگیری کلیوی (کلیرانس کلیوی کمتر از 60 میلی در دقیقه به ازای 73/1 مترمربع) و 4/31% دچار درجه های خفیف درگیری کلیوی (کلیرانس کراتی نین بین 90-60) داشتند. بیمارانی با درجه های متوسط درگیری کلیوی، کم خونی بیشتری نسبت به بیمارانی با درجه های خفیف درگیری کلیوی داشتند (30% در مقابل 9% و 001/0p<). شیوع آنمی در بیمارانی با درگیری خفیف کلیوی به میزان معنی داری بیشتر از بیمارانی بدون درگیری کلیوی بود (9% در مقابل 2/7% و 001/0p<). بیماران دچار ماکروآلبومینوری، میزان بیشتری از شیوع آنمی را نسبت به بیماران دیابتی مبتلا به میکروآلبومینوری داشتند (4/32% در مقابل 4/8% و 001/0p<). هم چنین، شیوع آنمی به میزان معنی داری در گروه بیماران دیابتی دچار میکروآلبومینوری بیش از بیماران بدون دفع آلبومین ادراری بود. (4/8% در مقابل 7/5% و 001/0p<).
    نتیجه گیری
    آنمی، یافته ی شایعی در بیماران دیابتی نوع 2 است. درجه های مختلف درگیری کلیوی و آلبومینوری از بزرگ ترین عوامل خطرساز در ایجاد آنمی در بیماران دیابتی به شمار می آید.
    کلیدواژگان: آنمی، دیابت نوع 2، اختلال کلیوی، آلبومینوری
  • ژاله شادمان، سید رضاراست منش، مهدی هدایتی، فروغ اعظم طالبان، نوید سعادت، فریده طاهباز، یدالله محرابی صفحه 135
    مقدمه
    برخی مطالعه های حیوانی و کشت سلولی، خواص مفیدی را برای اسید لینولئیک مزدوج (CLA) گزارش کرده اند. خواص ضد چاقی، ضد آتروژنی و ضد التهابی، نمونه ای از اثرهای CLA هستند. مطالعه های حیوانی نشان داده اند که ایزومر 10 ترانس12 سیس با افزایش مقاومت به انسولین در ارتباط است ولی در مورد ایزومر ترکیبی (50:50) یافته های مطاله ها ضد و نقیض هستند. مطالعه ی حاضر به منظور بررسی اثر CLA بر مقاومت به انسولین، عملکرد سلول های بتا، سطح گلوکز و پاسخ دهی سلول های بتای بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.
    مواد و روش ها
    افراد مورد بررسی در این مطالعه 39 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 با نمایه ی توده ی بدن 25 تا 30 کیلوگرم بر مترمربع بودند که از داروی متفورمین برای کنترل قند خون استفاده می کردند. افراد مذکور بر اساس سن و جنس به طور تصادفی در دو گروه تقسیم شدند. گروه آزمون روزانه 3 گرم کپسول حاوی اسید لینولئیک مزدوج و گروه شاهد معادل آن کپسول پلاسبو به مدت 8 هفته دریافت نمودند. در ابتدا و انتهای دوره از هر دو گروه به صورت ناشتا و دو ساعت پس از صبحانه ی استاندارد، نمونه گیری انجام شد و قند خون، انسولین، پروانسولین، پپتید C و هموگلوبین گلیکوزیله اندازه گیری شد.
    یافته ها
    در میزان قند خون، انسولین، پرو انسولین و پپتید C ناشتا و دو ساعته و میزان مقاومت به انسولین، حساسیت به انسولین، عملکرد سلول های بتا و پاسخ دهی سلول های بتا در دو گروه آزمون و شاهد، قبل و بعد از مداخله ی اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد.
    نتیجه گیری
    مصرف روازنه ی ایزومرهای اسید لینولئیک مزدوج به مدت دو ماه سبب بهبود وضعیت قند و عملکرد انسولین در افراد دیابتی نوع 2 نمی شود بنابراین تجویز آن توصیه نمی گردد.
    کلیدواژگان: اسید لینولئیک مزدوج، دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، گلوکز، حساسیت به انسولین
  • فرهاد ملک، مجتبی ملک، جعفر علاوی طوسی، ستاره سلطانی، هومن هاشمی قوچانی صفحه 143
    مقدمه
    عوارض ریوی دیابت به صورت دقیق شناخته نشده و مطالعه های محدودی که در این زمینه انجام شده است، یافته های یکسانی را ارایه ننموده اند. این مطالعه با بررسی عوارض ریوی دیابت در بیماران با و بدون رتینوپاتی و مقایسه ی آن با گروه شاهد انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه به روش مقطعی در 3 گروه 33 نفره مشتمل بر بیماران دیابتی نوع 2 بدون رتینوپاتی با رتینوپاتی و یک گروه شاهد سالم انجام شد. بیماران دیابتی از نظر قد، وزن، سن و جنس با گروه کنترل جور شدند. همه ی افراد در شرایط یکسان اسپیرومتری شدند و یافته ها با یکدیگر مقایسه شد.
    یافته ها
    متوسط سن بیماران در مجموع 9/8±7/50 سال بود. از نظر جنسی در هر گروه 16 مرد و 17 زن شرکت داشتند. FEV1 و FVC در بیماران دیابتی نسبت به افراد سالم کاهش نشان دادند که این کاهش معنی دار نبود. PEFR در بیماران دیابتی نسبت به گروه شاهد کاهش معنی دار نشان داد (001/0>p). میانگین PEFR در بیماران مبتلا به رتینوپاتی پایینتر از افراد بدون رتینوپاتی بود ولی از نظر آماری معنی دار نبود. FEV1/FVC در بیماران دیابتی نسبت به افراد سالم دارای افزایش معنی دار بود (001/0>p). این نسبت در بیماران دیابتی با رتینوپاتی به طور معنی داری نسبت به بیماران دیابتی بدون رتینوپاتی افزایش داشت (001/0 = p). PEFR و FEV1/FVC با مدت ابتلا به دیابت به ترتیب ارتباط معکوس و مستقیم نشان دادند (به ترتیب 02/0 = p و 016/0=p). نوع درمان بیماران دیابتی با انسولین در مقایسه با داروهای خوراکی کاهنده ی قندخون با یافته های اسپیرومتری ارتباط معنی دار نداشت (در تمام موارد 05/0
    نتیجه گیری
    این مطالعه نشان داد که عملکرد ریه در بیماران دیابتی دچار اختلال می شود و افزایش معنی دار FEV1/FVCهمراه کاهش PEFR یک الگوی تحدیدی را برای عارضه ی ریوی دیابت مطرح می کند. به نظر می رسد شدت عوارض ریوی با بروز سایر عوارض دیابت (رتینوپاتی) ارتباط داشته باشد. طول مدت ابتلا به دیابت رابطه ی معنی داری با افزایش عوارض ریوی دیابت نشان می دهد و نوع درمان دیابت اثری بر عملکرد ریه در بیماران دیابتی ندارد. برای طراحی روش غربالگری عوارض ریوی دیابت نیاز به مطالعات دقیق تر و وسیع تر می باشد.
    کلیدواژگان: دیابت، رتینوپاتی، اسپیرومتری، عملکرد ریوی
  • مریم فروغی، محمد جواد حسین زاده، صالح زاهدی اصل، فرهاد حسین پناه، امیرعباس مومنان، محمدرضا اشراقیان، علی اکبر صبور یراقی صفحه 151
    مقدمه
    ویسفاتین، یک آدیپوکین شناسایی شده ی جدید است و مطالعه های اخیر نشان می دهند که ویسفاتین ممکن است اثرهای التهاب زایی بالقوه ای داشته باشد. از آن جا که ارتباط سطح ویسفاتین سرم و سندرم متابولیک مشخص نشده است، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین سطح سرمی ویسفاتین و متغیرهای آنتروپومتریک و سندرم متابولیک انجام شد.
    مواد و روش ها
    37 بیمار مبتلا به سندرم متابولیک و 37 نفر به عنوان گروه شاهد تطابق داده شده از نظر سنی بررسی شدند (با میانگین سنی64/1±35/46 سال). بیماران مبتلا به سندرم متابولیک براساس معیار های انجمن بین المللی دیابت در سال 2005 شناسایی و شاخص های بیوشیمیایی و آنتروپومتریک اندازه گیری شدند. میزان ویسفاتین سرم نیز به روش ایمونواسی آنزیمی (EIA) اندازه گیری شد. داده های بین گروه ها با استفاده از آزمون تی مقایسه شدند و ضریب همبستگی پیرسون برای ارزیابی ارتباط بین متغیرهای پیوسته استفاده شد. مقادیر P کمتر از 05/0 از نظر آماری معنی دار تلقی شدند.
    یافته ها
    میزان ویسفاتین سرم در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک به طور معنی داری در مقایسه با گروه شاهد پایین تر بود لوگ ویسفاتین، به ترتیب 27/0±74/1 در برابر 13/0±86/1 نانوگرم در میلی لیتر). همبستگی معنی داری بین سطح ویسفاتین سرم و متغیرهای متابولیک یا آنتروپومتریک در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک یا گروه شاهد وجود نداشت.
    نتیجه گیری
    این مطالعه نشان داد که سطح ویسفاتین سرم در بیماران مبتلا به سندرم متابولیک کمتر از افراد گروه شاهد است، بنابراین نمی توان ویسفاتین را به عنوان یک سیتوکین التهاب زای جدید در سندرم متابولیک در نظر گرفت.
    کلیدواژگان: ویسفاتین، سندرم متابولیک، آ‎دیپوکین
  • مرجان باژن، ناصر کلانتری صفحه 159
    مقدمه
    نوجوانی مرحله ی مهمی از رشد و تکامل به شمار می رود و تغذیه ی نامناسب در این دوران، احتمال بروز چاقی، تاخیر در بلوغ جنسی، افزایش فشار خون و استئوپروز را در سال های بعدی زندگی افزایش می دهد. مطالعه ی حاضر به منظور تعیین شیوع کم وزنی، اضافه وزن و چاقی و برخی عوامل غذایی مرتبط با آن ها در دختران نوجوان دبیرستانی شهر لاهیجان انجام شد.
    مواد و روش ها
    در این بررسی توصیفی – تحلیلی، 400 دختر دبیرستانی به تفکیک مقطع تحصیلی با روش نمونه گیری طبقه ای و به طور تصادفی از 12 مدرسه انتخاب شدند. پرسشنامه های دموگرافیک، 24 ساعته ی یادآمد خوراک یک روزه، عادت های غذایی و بسامد مصرف مواد غذایی برای همه ی نمونه ها تکمیل شد. وزن و قد دانش آموزان اندازه گیری و BMI آنها محاسبه شد. در این مطالعه BMI بیشتر یا مساوی صدک های 85 و 95 استاندارد WHO برای سن و جنس به ترتیب به عنوان اضافه وزن و چاقی در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه، مجذور خی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
    یافته ها
    میزان کم وزنی، اضافه وزن و چاقی در دختران نوجوان در این مطالعه به ترتیب 7/4%، 8/14% و 3/5% بود. میانگین میزان دریافت انرژی، کربوهیدرات و چربی در دانش آموزان دارای اضافه وزن و چاق در مقایسه با نمونه های کم وزن و طبیعی به طور معنی داری بیشتر بود (0001/0P<). بین BMI و دفعه های مصرف غذای سرخ شده (0001/0P< و 24/0r =) و غذای آماده (0001/0P< و 19/0r =) در هفته همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد.
    نتیجه گیری
    دریافت بالای انرژی، چربی و کربوهیدرات و نیز مصرف غذاهای سرخ شده و آماده از عوامل غذایی مرتبط با BMI دختران دبیرستانی شهر لاهیجان بودند. بر این اساس، لزوم توجه به این گروه سنی و برنامه ریزی در جهت بهبود وضع تغذیه و تصحیح عادات غذایی آن ها توصیه می شود.
    کلیدواژگان: دختران نوجوان، نمایه ی توده ی بدن، دریافت غذایی
  • محمدرضا حامدی نیا، محمد علی سردار، امیرحسین حقیقی، جواد پورجاهد صفحه 169
    مقدمه
    لپتین یک پروتئین با ساختار مارپیچی مشابه سیتوکین ها است با وزن مولکولی 16 کیلودالتون که در تنظیم وزن بدن و هموستاز انرژی کمک می کند. آدیپونکتین دارای ویژگی های ضدالتهابی و سوخت و سازی محافظت کننده است و میزان آن در خون انسان با درجه ی مقاومت به انسولین نسبت عکس دارد هدف مطالعه ی حاضر مقایسه ی آدیپونکتین، لپتین و هورمون های مرتبط با آن ها در کودکان ونوجوانان چاق مشهدی بود.
    مواد و روش ها
    60 دانش آموز پسر چاق در دو گروه کودک و نوجوان (هر گروه 30 نفر) قرار گرفتند. آدیپونکتین، لپتین، ویژگی های تن سنجی و هورمون های تستوسترون، رشد، انسولین و کورتیزول سرم در حالت ناشتا در صبح اندازه گیری شد.
    یافته ها
    مقادیر لپتین (101%) آدیپونکتین (98%) و هورمون کورتیزول سرم (62/38%) در کودکان نسبت به نوجوانان بیشتربود. زمانی که لپتین و آدیپونکتین نسبت به وزن چربی بدن تعدیل شد دوباره همین نتایج مشاهده شد. هم چنین مقادیر هورمون تستوسترون (58/82%)، هورمون انسولین (47/34%) و هورمون رشد (36/36%) سرم در نوجوانان نسبت به کودکان بیشتر بود. نسبت لپتین به آدیپونکتین بین کودکان و نوجوانان تفاوت معنی داری نداشت.
    نتیجه گیری
    مقادیر لپتین و آدیپونکتین سرم در کودکان نسبت به نوجوانان مشهدی بیشتر است.
    کلیدواژگان: آدیپونکتین، لپتین، چاقی، نوجوانان، کودکان، انسولین
  • صغری نیک پور، شیدا وحیدی، مهدی هدایتی، حمید حقانی، حمید آقاعلی نژاد، لیلی بریم نژاد، بابک سودمند صفحه 177
    مقدمه
    بهبود شاخص های چاقی شکمی در زنان چاق میانسال در اثر تمرین های ورزشی اهمیت ویژه ای دارد. بررسی اثر برنامه ی ورزشی استقامتی منظم بر شاخص های چاقی شکمی (نسبت دور کمر به دور باسن، دور کمر، نسبت دور کمر به قد و درصد چربی) در زنان شاغل هدف این مطالعه بود.
    مواد و روش ها
    این مطالعه از نوع کارآزمایی در عرصه با گروه شاهد بود. با فراخوان، زنان بالای 35 سال، دارای چاقی شکمی؛ عادات ماهیانه ی منظم و عدم فعالیت ورزشی منظم از دانشکده های پرستاری و مامایی، پزشکی، توانبخشی، پیراپزشکی، دانشکده ی بهداشت و حوزه های مختلف سازمان مرکزی شامل حوزه ی ریاست، معاونت های پژوهشی، آموزشی، دانشجویی، پشتیبانی و درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران، ثبت نام به عمل آمد. داوطلبان واجد شرایط (31 نفر) به صورت تخصیص تصادفی به گروه های تمرین استقامتی (17 نفر) و شاهد (14 نفر) تقسیم شدند. افراد گروه آزمون به مدت 8 هفته تمرین استقامتی منظم داشتند. در ابتدا و انتهای مطالعه در دو گروه، علاوه بر ثبت اطلاعات پرسشنامه، اندازه گیری های تن سنجی و ظرفیت هوازی بیشینه نیز با متر، کالیپر و کورنومتر انجام شد.
    یافته ها
    نسبت دور کمر به دور باسن در دو گروه مورد و شاهد اختلاف معنی داری نداشت، اما تمرین استقامتی منظم بر شاخص های دور کمر، نسبت دور کمر به قد و درصد چربی به طور معنی داری تاثیر گذاشت (05/0>P). هرچند کاهش شاخص دور کمر به دور باسن در گروه مورد معنی دار نبود.
    نتیجه گیری
    معنی دار نبودن کاهش نسبت دورکمربه دور باسن بعد از انجام ورزش استقامتی منظم احتمالا به دلیل کوتاه بودن مدت هفته ای تمرین یا عدم کنترل رژیم غذایی بوده است.
    کلیدواژگان: ورزش استقامتی، شاخص های چاقی شکمی، زنان شاغل، کارآزمایی بالینی
  • صغری نیک پور، شیما رحیمیان، شعله شکرابی، حمید حقانی صفحه 185
    مقدمه
    اگرچه شیردهی عامل شناخته شده ای در پیشگیری از ابتلا به عفونت در دوره ی نوزادی است، نقش آن در پیشگیری از ابتلا به لوسمی حاد ناشناخته است. این مطالعه با هدف تع‍ی‍ین ارتباط مدت زمان تغذی‍ه با ش‍یر مادر و ابتلا به لوسم‍ی حاد در کودکان انجام شد.
    مواد و روش ها
    مطالعه یک پژوهش مورد شاهد ‍ی بود. گروه مورد 300 از کودکان 13-2 ساله ی در ق‍ید ح‍یات مبتلا به لوسم‍ی لنفوئ‍یدی و م‍یلوئ‍یدی حاد و گروه شاهد 300 کودک سالم بودند که از نظر سن، جنس و محل سکونت با یکدیگر همگون شدند. نمونه گیری به صورت مستمر انجام شد. اطلاعات از طریق پرسشنامه و مصاحبه ی چهره به چهره با مادران جمع آوری شد.
    یافته ها
    این پژوهش نشان داد که بین مدت زمان تغذیه با شیرمادر و ابتلا به لوسمی حاد در کودکان ارتباط معنی دار آماری وجود دارد (001/0≥ p). نتایج آنالیز رگرسیون لوجستیک نشان داد کودکانی که کمتر از 1 ماه با شیر مادر تغذیه شده بودند نسبت به کودکانی که 24-19 ماه شیر مادر خورده بودند، 54/3 برابر شانس بیشتر برای لوسمی حاد داشتند.
    نتیجه گیری
    یافته های پژوهش نشان داد که مدت زمان تغذیه با شیر مادر با ابتلا به لوسمی حاد ارتباط دارد و کودکانی که مدت زمان بیشتری از شیر مادر استفاده کنند، شانس کمتری برای ابتلا به لوسمی حاد دارند. به منظور تایید یافته های این پژوهش پیشنهاد می شود پژوهشی آینده نگر در مورد ارتباط تغذیه با شیر مادر و ابتلا به تمامی اشکال بدخیمی در کودکان انجام شود.
  • مهدی مقرنسی، عباسعلی گائینی، داریوش شیخ الاسلامی وطنی صفحه 191
    مقدمه
    گزارش ها نشان می دهند که نشان گرهای جدید بیماری های قلبی عروقی در پیش بینی و پیشگویی حوادث قلبی عروقی از حساسیت و دقت بیشتری برخوردارند. با توجه به نقش موثر فعالیت های بدنی در پیشگیری و کاهش این بیماری ها، تعیین نوع فعالیت بدنی، مدت و شدت آن به عنوان الگویی مناسب، کمک شایانی به ارتقای سلامت افراد جامعه خواهد کرد. در این پژوهش، تاثیر دو شیوه ی تمرین هوازی و بی هوازی بر برخی سیتوکین های پیش التهابی در موش های صحرایی نر بالغ مقایسه شده است.
    مواد و روش ها
    54 سر موش صحرایی نر 3 ماهه از نژاد ویستار در محیطی کنترل شده نگهداری و به طور تصادفی به سه گروه شاهد، هوازی و بی هوازی تقسیم شدند. برنامه ی تمرین به مدت 12 هفته و هفته ای 3 جلسه با مدت و شدت مشخص اجرا شد. برای بررسی تاثیر یک جلسه ی تمرین هوازی و بی هوازی، پس از انجام برنامه ی تمرین، اولین مرحله ی خون گیری به عمل آمد. پس از 24 جلسه و 36 جلسه تمرین، دومین و سومین مرحله ی خون گیری انجام شد. لازم به ذکر است خون گیری پس از 14 ساعت ناشتایی و 24 ساعت پس از آخرین جلسه ی تمرین انجام شد. داده های حاصل با استفاده از آزمون های کولموگروف اسمیرنوف، آنالیز واریانس، اندازه گیری های و آزمون تعقیبی LSD در سطح 05/0≥ α تجزیه و تحلیل شدند.
    یافته ها
    تمرین های هوازی کاهش معنی داری در مقادیر sICAM-1 (001/0>P)، میانجی های التهابی IL-1β (01/0>P) و TNF-α (05/0>P) ایجاد می کردند، در حالی که تمرین های بی هوازی منجر به افزایش معنی دار مقادیر sICAM-1 (01/0>P)، IL-1β (05/0>P) و TNF-α (05/0>P) شدند.
    نتیجه گیری
    یافته های این پژوهش نشان داد تمرین های منظم و طولانی مدت هوازی (55 تا 85% Vo2max) کاهش معنی داری در نشان گرهای جدید حوادث قلبی عروقی ایجاد می کند در حالی که، تمرین های بی هوازی شدید (100 و فراتر از 100% Vo2max) منجر به افزایش معنی دار آن ها می شوند و بدن را در معرض خطر آسیب های التهابی قرار می دهند. بر این اساس شاید بتوان گفت، کاهش عوامل جدید پیشگویی کننده ی بیماری های قلبی عروقی پس از تمرین های هوازی منظم، حاکی از تخفیف فرایند آتروژنز است در حالی که تمرین های بی هوازی شدید می تواند این فرایند را تشدید نماید.
    کلیدواژگان: آتروژنز، تمرین هوازی، تمرین بی هوازی، سیتوکین ها، موش صحرایی
  • فرین بابایی، رضا حیدری، مینو ایلخانی پور، سعید عزیزی صفحه 199
    مقدمه
    مطالعه های بالینی متعدد نشان داده اند که فعالیت جنسی در افراد مبتلا به دیابت قندی کاهش می یابد. مکانیسم های پاتوفیزیولوژیکی اختلالات جنسی در بیماری دیابت ناشناخته است. در این بررسی اثرات درمانی احتمالی ملاتونین بر رفتار جنسی رت های نر دیابتی، به واسطه سیستم سروتونرژیک مرکزی مورد ارزیابی قرار گرفت.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه 30 راس موش صحرایی نر از نژاد ویستار با محدوده ی وزنی 20±200 گرم استفاده شد. حیوان ها به سه گروه ده تایی: شاهد، دیابتی، و دیابتی دریافت کننده ی ملاتونین تقسیم شدند. القای دیابت با تزریق داخل صفاقی mg/kg 50 استرپتوزوتوسین انجام شد. تیمار روزانه با ملاتونین (mg/kg i. p10) سه روز پس از تزریق استرپتوزوتوسین با مشاهده ی وضعیت هیپرگلیسمیک، آغاز شد و به مدت 30 روز ادامه یافت. در پایان دوره ی تیمار، رفتار جنسی هر یک از موش های نر در مواجهه با موش ماده مطالعه گردید. فعالیت گیرنده های سروتونرژیک نوع دو (5-HT2A) با بررسی رفتار WDS خودبخودی حین فعالیت مقاربتی ارزیابی شد. سپس داده های حاصل مورد تحلیل آماری قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج به دست آمده بیانگر افزایش معنی دار مدت زمان سپری شده تا انجام اولین مانت، اینترومیشن و انزال در حیوانات دیابتی در مقایسه با حیوانات شاهد بود (05/0p<). هم چنین تعداد دفعات مانت، اینترومیشن و انزال در مدت آزمون در حیوانات دیابتی به طور معنی دار (05/0p<) کمتر از حیوانات شاهد بود. تیمار با ملاتونین نمایه های مذکور را به طور معنی دار (05/0p<) در مقایسه با حیوانات دیابتی تغییر داد. مقایسه ی میانگین راندمان جفت گیری و شاخص فعالیت جنسی در گروه های مورد بررسی نشان داد که میزان فعالیت تولید مثلی در حیوانات دیابتی به طور معنی دار (05/0p<) کمتر از دو گروه دیگر بود. هم چنین تفاوت های معنی داری در تعداد پاسخ های WDS خودبخودی، بین هر سه گروه مشاهده گردید (05/0p<). بیشترین تعداد WDS به ترتیب مربوط به گروه های شاهد و ملاتونین بود.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد که اختلالات رفتار تولید مثلی در موش های دیابتی با کاهش فعالیت گیرنده های 5-HT2A همراه بود و ملاتونین با تعدیل عملکرد سیستم سروتونرژیک مرکزی از بروز ناتوانی جنسی در این حیوانات جلوگیری نمود.
    کلیدواژگان: دیابت، ملاتونین، رفتار جنسی، WDS، 5، HT2A، سیستم سروتونرژیک
  • مقاله مروری
  • مریم اعلاء، حمیدرضا آقایی میبدی، مریم پیمانی، باقر لاریجانی * صفحه 209

    استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که قابل پیشگیری و درمان است. این بیماری بیش از نیمی از زنان بالای50 سال را درگیر می کند. پیشگیری و درمان استئوپروز شامل مداخله های دارویی و غیردارویی است. یکی از مهم ترین مداخله های غیردارویی موثر، داشتن فعالیت بدنی مناسب و مستمر است. هدف از این مطالعه ی مروری، ارزیابی تاثیر ورزش بر تراکم معدنی استخوان بود. یافته های حاصل از بررسی مطالعه های کارآزمایی بالینی حاکی از آن است که همه ی انواع برنامه های ورزشی تاثیر مثبتی بر تراکم استخوان نداشته، نوع، شدت و مدت زمان انجام حرکت های ورزشی از عوامل موثر بر افزایش توده ی استخوان هستند. به نظر می رسد ترکیبی از ورزش های تحمل وزن و مقاومتی در قالب یک برنامه ی خاص به صورت مداوم بیشترین تاثیر را در افزایش تراکم استخوان فرد دارد. به علاوه کارآزمایی های بالینی مختلف نشان داده اند که ورزش های کششی با شدت بالا نیز بر میزان تراکم توده ی استخوانی موثر هستند. با توجه به این که زنان یائسه به درجه هایی از پوکی استخوان مبتلا هستند، می توان یک برنامه ی ورزشی آهسته و تدریجی شامل تمرین های هوازی و ورزش های سبک را به عنوان شیوه ای موثر در بهبود میزان توده ی استخوانی در نظر گرفت. در نهایت با توجه به اثر مثبت ورزش و بی عارضه بودن بیشتر حرکت های ورزشی، پیشنهاد می شود زنان یائسه پس از مشاوره با پزشک از یک برنامه ی منظم ورزشی پیروی کنند.

    کلیدواژگان: استئوپروز، زنان یائسه، ورزش
  • اخبار همایش ها
    صفحه 218
|
  • N. Janmohammadi, Z. Moazzezi, P. Ghobadi, R. Haddadi, M. Montazeri, M. Montazeri Page 121
    Introduction
    Diabetic foot ulcer is one of the major complications of diabetes mellitus patients occurring in 15% of these individuals. The aim of this study is to evaluate the risk factors of diabetic foot ulcer and determine its treatment in diabetic patients. Methods and Materials: This cross-sectional study was performed on 100 diabetic patients with foot ulcer, hospitalized in the Shahid Beheshti and Yahayanejad hospitals in Babol from 2003 to 2004. Information was collected with two questionnaires, one for demographic characteristics and the other covering the risk factors of diabetic foot ulcer and its treatment. Data was analyzed by SPSS software, P values <0.05 were considered significant.
    Results
    There was no significant difference between gender and smoking, or alcohol consumption and obesity (p>0. 05). Foot ulcer occurred incidentally in 66% of patients and in 18%, foreign bodies were the cause. Seventy-three percent of patients (27 males and 46 females) had abnormal foot structure, revealing a significant difference between sex and abnormal foot structure (P=0. 001).
    Conclusion
    Although diabetic foot ulcer cannot be prevented, but controlling the risk factors and educating people, can significantly decrease the incidence rate and morbidity.
    Keywords: Diabetes Mellitus, Diabetic foot ulcer, Risk factors
  • Sh Bonakdaran, M. Gharebaghi, M. Vahedian Page 127
    Introduction
    Anemia is a common problem in diabetic patients, who usually suffer from a greater degree and severity of anemia based on their level of renal impairment, compared to non diabetic patients. This study investigates the prevalence of anemia in type 2 diabetic patients and aims to determine the role of different stages of nephropathy in development of anemia in these patients. Methods and Materials: For this study, 1962 outpatients, with type 2 diabetes were selected. A full blood count and iron indices were obtained for all patients. Anemia was defined as Hemoglobin<13g/lit in males and <12 g/lit in females. The correlation of anemia with other variables including sex, age, duration of diabetes, fasting blood sugar, glycosylated hemoglobin, glumerolar filtration rate, albuminuria, uric acid and metabolic syndrome was identified with multivariate logistic regression analysis.
    Results
    In males 9.2% and among females 10.4% of patients had anemia. The prevalence of elevated albuminuria (micro or macroalbuminuria) was 38. 1%. Of our patients, 8.1% had moderate (creatinine clearance <60 ml/min/ 1. 73 m2) and 31. 4% had mild (CCr= 60-90) renal impairment. Patients with moderate renal impairment had significantly higher levels of anemia than patients with mild renal failure (30% Vs. 9%, p<0.001). Patients with diabetes and macroalbuminuria were also likely to have more anemia than patients with microalbuminuria (32.4% Vs. 8.4%, p<0.001) also patients with microalbuminuria were also more likely to have anemia than patients without elevated albuminuria (8. 4% vs. 5. 7%, p<0. 001).
    Conclusion
    Anemia has a high prevalence in type 2 diabetic patients. Any degree of renal impairment and albuminuria are risk factors for anemia in such patients.
    Keywords: Anemia_Type 2 diabetes_Nephropathy_Albuminuria
  • Z. Shadman, R. Rastmanesh, M. Hedayati, F. Taleban, N. Saadat, F. Tahbaz, Y. Mehrabi Page 135
    Introduction
    Some cell culture and animal studies have reported that Conjugated Linoleic Acids (CLAs) have several health related benefits. CLAs have been shown to have antiadipogenic, antiatherogenic, antidiabetogenic and anti-inflammatory properties. While increase in insulin resistance with 10-trans, 12-cis isomer of CLA was reported in some animal studies, there are controversial results about a 50:50 isomer mixture. The object of the present study was to determine the effect of CLAs supplementation (providing equal proportions of c9, t11 and t10, c12 CLA) on plasma glucose, insulin, proinsulin, C-peptide, insulin sensitivity, insulin resistance, beta cell function and HbA1c in patients with type 2 diabetes mellitus.
    Materials and Methods
    The study was performed as an 8-week randomized double-blind, placebo-controlled parallel intervention. Participants were 39 (19 men and 20 women) type 2 diabetic subjects (35 to 50 Y, BMI >25 and <30), stratified according to sex, age and BMI into two groups. Group one were given 3.0 g CLA/d (3×1g capsules, a 50:50 isomer blend of c9, t11 and t10, c12 CLA) and, group 2 took CLA placebos (soy bean oil) for 8 weeks. Blood sample collection after fasting and 2 hours after a standard breakfast, was done before and after the intervention in order to determine insulin, glucose, pre insulin, c-peptide and HbA1c levels.
    Results
    No significant differences were seen in fasting and postprandial glucose, insulin, proinsulin, C- peptide and HbA1c levels between groups or in insulin resistance, insulin sensitivity, beta cell function and beta cell responsiveness.
    Conclusion
    CLA supplementation has no effects on diabetes glucose level and insulin function and its prescription is not recommended.
    Keywords: Conjugated Linoleic acid_Type 2 diabetes mellitus_Insulin resistance_Glucose_Insulin sensitivity
  • F. Malek, M. Malek, J. Tosi, S. Soltabi, H. Hashemi Page 143
    Introduction
    All pulmonary complications of diabetes have not yet been identified completely and results of limited studies available show controversial results. This study aims to determine lung involvement in diabetic patients with and without retinopathy and compare them with healthy subjects.
    Materials and Methods
    This cross-sectional study was conducted on three groups, 33 diabetic patients with, and 33 patients without retinopathy and 33 healthy subjects as the control group. Diabetic patients were matched with the control group in terms of weight, height, age and sex. Spirometry was performed using a portable spirometer and the results compared with the appropriate statistical software.
    Results
    Diabetic patients did not show significant reduction in FEV1 and FVC compared to the control group (p>0.05) but PEFR showed significant reduction (p<0.001). Mean PEFR values were lower in patients with retinopathy compared to subjects without retinopathy, difference not statistically significant (p >0.05). FEV1/FVC was significantly higher in diabetics than nondiabetics, and also in patients with retinopathy in comparison to patients without retinopathy (p<0.001). PEFR and FEV1/FVC values, in regard to duration of diabetes (≥10 Yrs), had significantly reduced and increased respectively (p=0.039, p = 0.049). Type of diabetes control (Insulin Vs Oral agents) did not show significant changes in spirometeric parameters between patients with and without diabetes (p >0. 05).
    Conclusion
    This study showed that the pulmonary function is impaired in diabetes mellitus. Increased FEV1/FVC and decreased PEFR present a restrictive pattern in diabetic patient. And the severity of pulmonary complications seems to be correlated with other complication o f diabetes(retinopathy). Duration of diabetes has a significant association with pulmonary complications, whereas the type of treatment has no effect on pulmonary function. To design screening tests for lung involvement in diabetic patients, we need more precise and extensive studies.
    Keywords: Diabetes, Retinopathy, Spirometery, Pulmonary function
  • M. Foroughi, Mj Hosseinzadeh, S. Zahediasl, F. Hoseinpanah, Aa Momenan, Mr Eshraghiyan, Aa Saboor Yaraghi Page 151
    Introduction
    Recent studies indicate that Visfatin, a newly identified adipocytokine, may have potential proinflammatory effects. Since, the relationship between serum visfatin levels and metabolic syndrome (MetS) has not been established, the aim of this study was to explore the association between serum visfatin levels and anthropometric variables and the metabolic syndrome.
    Materials And Methods
    Thirty-seven patients with MetS and 37 age matched controls (mean age 46.35±1.6 years) were included. Metabolic syndrome in patients was defined based on the 2005 criteria of the International Diabetes Federation, and anthropometric and biochemical profiles were documented. Serum Visfatin was measured using an enzyme immunoassay (EIA) kit. Using the t-test, data were compared between groups and Pearson's correlation coefficient was used to evaluate the relationship between continuous variables. P values <0.05 were considered as statistically significant.
    Results
    Serum Visfatin level was significantly lower in metabolic syndrome patients (P<0. 05) compared controls, log visfatin: 1.74 ± 0.27ng/ml vs. 1.86 ±0.13 ng/ml, respectively. There was no significant correlation between serum visfatin levels and any anthropometric or any metabolic parameters in patients with metabolic syndrome or the control group.
    Conclusions
    The results of this study showed that serum visfatin level was decreased in patients with MetS, indicating that Visfatin cannot be considered as a new proinflammatory adipocytokine for the metabolic syndrome.
    Keywords: Visfatin, Metabolic syndrome, Adipokine
  • M. Bazhan, N. Kalantari Page 159
    Introduction
    Adolescence is a critical period of growth and development, and inadequate nutrition during this period may increase the incidence of obesity, sexual maturation delay, high blood pressure and osteoporosis in adulthood. This study was conducted to determine the prevalence of underweight, overweight and obesity and some dietary factors associated with it in adolescent high school girls in Lahijan, north of Iran.
    Materials And Methods
    In this descriptive-analytical study, 400 students were selected by random stratified sampling from 12 schools. Data collected were demographics status, 24-hour dietary recall, food habits and food frequency questionnaires were completed for all samples. Weight and height were measured and BMI was calculated. BMIs at or above the 85th and 95th percentiles for age and sex (based on WHO standard) were classified as overweight or obese, respectively. Data were analyzed by the SPSS program and ANOVA, chi-square and pearson correlation tests.
    Results
    The prevalence of underweight, overweight and obesity were 4. 7%, 14. 8% and 5. 3%, respectively. Mean energy, carbohydrate and fat intakes were significantly higher for overweight/obese girls than for under weight and normal weight ones (P<0. 0001). A significant positive correlation was observed between consumption frequencies of fried and fast foods with BMI (respectively: r=0. 24, P<0. 0001 and r=0. 19, P<0. 0001).
    Conclusion
    High energy, fat and carbohydrate intakes as well as consumption of fast and fried foods were associated with BMI in adolescent girls. Hence, more attention must be given to improving the nutritional status and dietary patterns of adolescents through policy making, nutritional education and implementing changes in nutritional styles.
    Keywords: Adolescent girls, Body mass index, Food intake
  • Mr Hamedinia, Ma Sardar, Ah Haghighi, J. Porjahed Page 169
    Introduction
    Leptin, a protein with a cytokine-like helical structure and molecular weight of 16 KDa, regulates the body weight and homeostasis of the energy in the body. Adiponectin has protective and special metabolic effects as well as anti-inflammatory ones, and the adiponectin level in human blood has an inverse ratio relation with the insulin resistance. The purpose of this study was to compare levels of leptin and adiponectin, and related hormones in the serum of obese children and adolescents.
    Materials And Methods
    Sixty obese subjects were divided into two groups of 30 children and 30 adolescents. Anthropometric characteristics were recorded and adiponectin and leptin testosterone, growth, insulin, and cortisol hormones were measured in a fasting state in all subjects.
    Results
    The serum levels of leptin (101%), adiponectin (98%) and cortisol hormone (38.62%) were significantly higher in children than in adolescents (p<0/05). When leptin and adiponectin were adjusted to body fat mass, the same results were observed. Serum levels of testosterone (82.58%), insulin (34.47%) and growth hormone (36.36%) were significantly higher in adolescents than in children (p<0/05). The ratio of leptin to adiponectin had no significant difference among children and adolescents.
    Conclusion
    Levels of leptin and adiponectin are higher in children than in adolescents.
    Keywords: Adiponectin, Leptin, Obesity, Children, Adolescents, Insulin
  • S. Nikpour, Sh Vahidi, M. Hedayati, H. Haghani, H. Aghaalinejad, L. Borim Nejad, B. Soudmand Page 177
    Introduction
    Improvement of abdominal obesity indices in middle-aged obese women by of exercise training has significant importance. The aim of the study was to assess the effects of rhythmic endurance training on abdominal obesity indices (waist to hip ratio, waist circumference, waist to high ratio, body fat %) in working women.
    Materials And Methods
    This study was a randomized controlled clinical trial conducted on, middle-aged women, aged >35 years, with abdominal obesity, regular menstrual cycle, without regular exercising, registered nurses & midwives, medicine, rehabilitation, para clinic, health sciences university and all administrative departments of the Iran university of Medical Sciences. Volunteer participants (n=31) were randomly separated into cases (n=17) and controls (n=14). The case group has rhythmic endurance training for 8 weeks. At the beginning and the end of the study, in addition to completion of questionnaires, anthropometrical data, VO2 Max determined by tape, calipers and a chronometer.
    Results
    The results obtained showed that endurance training had no significant effect on waist-to-hip ratio in the cases, but significant positive changes on waist circumference, waist-to-high ratio and body fat percentage were seen.
    Conclusion
    Decrease in waist to hip ratio was not significant after endurance training, probably due to short duration of exercise (8 weeks) and also may be related to lack of diet control.
    Keywords: Endurance training, Abdominal obesity indices, Working women, Clinical trial
  • S. Nikpour, Sh Rahimian, Sh Shokrabi, H. Haghani Page 185
    Introduction
    The role of breast-feeding in protection against childhood acute leukemia is uncertain. In this study, we tested the hypothesis that breast-feeding decreases the risk of 300 patients we investigated childhood acute leukemia.
    Materials And Methods
    In a case control study, we inrestigated 300 patients, aged 2±13 years, with acute leukemia, as well as 300 controls, individually matched for age and sex. Information regarding breast-feeding was obtained through face to face interviews with mothers.
    Results
    Findings showed that there was a significant relationship between duration of breast-feeding and childhood acute leukemia (P<0. 001). Breast-feeding of less than 1-months durations, when compared with feeding of longer durations 19-24 months was associated with increased risk of childhood acute leukemia (OR=3. 54).
    Conclusion
    In this study, breast-feeding was associated with a reduced risk of childhood acute leukemia. Our findings suggest that future epidemiologic and experimental efforts should be directed at investigating the relationship between breast-feeding duration and all malignancies among children.
    Keywords: Breast, feeding, Acute leukemia, Case, control study
  • M. Mogharnasi, A. Gaeini, D. Sheikholeslami Vatani Page 191
    Introduction
    Data available reports that the novel biomarkers of cardiovascular diseases have more sensitivity and accuracy in anticipating cardiovascular disease. Hence, considering the significant role of physical activity in decreasing and preventing these diseases, determining the type of physical activity, its duration and intensity, and appropriate pattern significantly promotes the individual's health. In this study, effects of two training methods, the aerobic and anaerobic, on some pre-inflammatory cytokines in adult male rats were compared.
    Materials And Methods
    In this experiment, 54 male wistar rats (3 months), were kept in a controlled condition, randomly divided into three groups, the control, aerobic and anaerobic groups. The training program was conducted for a period of 12 weeks - 3 sessions per week, specified durations and intensity. To assess the influence of one session of an aerobic and anaerobic, training program, following the program, the first blood sample was taken. After the 24th and 36th sessions, the second and the third blood samples were obtained. Blood samplings were done after 14 hours of fasting and 24 hours after the final training session. Data were analyzed with Kolmogrov-Smirnov, One Way ANOVA, Repeated Measurement and the LSD post hoc tests, at the level of α ≤ 0. 05.
    Results
    Aerobic training causes a significant decrease in quantities of sICAM-1(p<0. 001), inflammatory mediators of IL-1β (p<0. 01), and TNF-α (p<0. 05), whereas anaerobic training leads to a significant increase in quantities of sICAM-1(p<0. 01), IL-1β (p<0. 05) and TNF-α (p<0. 05).
    Conclusion
    The results of this study show that the regular aerobic training (55-85% Vo2max) causes a significant decrease in novel biomarkers of cardiovascular diseases, whereas intensive anaerobic training (100 and over 100%Vo2max) causes a significant increase in these, and exposes the body to the risk of inflammatory impairment. Therefore, it is possible that decrease in the novel anticipating factors of cardiovascular diseases after regular aerobic training could be due to reduction of the atherogenesis process, whereas anaerobic training could have the opposite effect.
    Keywords: Atherogenesis, Aerobic training, Anaerobic training, Cytokines, Rat
  • F. Babaei, R. Heydari, M. Ilkhanipour, S. Azizi Page 199
    Introduction
    Several clinical studies indicate deterioration of sexual behavior in diabetic patients. The pathophysiological mechanisms of diabetic sexual impotence remain obscure. In this study the therapeutic effects of melatonin on sexual behavior were investigated through the central serotonergic system in diabetic rats.
    Materials And Methods
    In this study, 30 male adult Wistar rats, weighing 200±20 g, were used. Animals were divided into three groups, the controls (C), diabetic (D) and the melatonin-treated diabetic (M) group. Experimental diabetes was induced by intraperitoneal injection of 50 mg/kg streptozotocin. Melatonin was injected (10 mg/kg i. p.) after 3 days of streptozotocin injection for 30 days. At the end of the administration period, the sexual behavior of each male rat to an ovariectomized female rat was assessed for 40 min. Serotonergic type 2 (5-HT2A) receptor activities were investigated through spontaneous WDS behavior, and experimental data were statistically analyzed.
    Results
    First mount, first intromission and first ejaculation latencies significantly (p<0. 05) increased in diabetic rats as compared to controls. Melatonin treatment significantly (p<0. 05) reduced these responses in the M group, compared to the D one. Also the number of mounts, intromissions and ejaculations significantly (p<0. 05) decreased in diabetic rats compared to controls. Administration of melatonin significantly (p<0. 05) increased these activities in the M group as compared to the D one. Calculation of copulatory efficiency and the sexual activity index of each rat indicate that reproductive activity in diabetic rats was significantly (p<0. 05) less than other two groups. The number of WDS responses was significantly (p<0. 05) different in all three groups.
    Conclusion
    Sexual dysfunction in diabetic animals was accompanied by decreasing of 5-HT2A receptor activities, and melatonin prevented the diabetes-induced sexual impotence by modulating of central serotonergic system activity.
    Keywords: Diabetes, Melatonin, Sexual behavior, WDS, 5, HT2A, Serotonergic system
  • M. Aala, Hr Aghaei Meybodi, M. Peymani, B. Larijani Page 209
    Introduction

    Osteoporosis is one of the most common metabolic bone diseases. Half of all women over the age of 50 years suffer an osteoporosis-related fracture in their lifetime. Treatment regimen consists of both nonpharmacologic and pharmacologic therapy. One most effective nonpharmacologic therapy is continuous and suitable exercise.

    Materials And Methods

    The aim of this review is to assess the effects of exercise on Bone Mass Density (BMD). The results of related clinical trials suggest that all exercises do not have positive effects on BMD and the type, severity and duration of exercise are important factors in increasing BMD.

    Results

    It seems that a combination of weight bearing and resistance exercises, as a specific and continuous program has an effect on increasing BMD. Some clinical trials showed that strength exercise is also effective. Concussion: Since osteoporosis more commonly affects postmenopausal women, an organized exercise program including aerobic and light exercise is effective in increasing BMD. Considering the positive effects of exercise, regular exercise programs are in these women are recommended.

    Keywords: Osteoporosis, Postmenopausal women, Exercise