فهرست مطالب

اسلام و علوم اجتماعی - پیاپی 1 (بهار و تابستان 1388)

دوفصلنامه اسلام و علوم اجتماعی
پیاپی 1 (بهار و تابستان 1388)

  • 150 صفحه، بهای روی جلد: 10,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1388/06/17
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مجید کافی صفحه 7
  • علی سلیمی صفحه 11
    این نوشتار با مطالعه ی انواعی از گزاره های اسلامی که از «نگاه کارکردی به دین» گفته اند، امکان همسازی این رویکرد را با «دینداری» اسلامی، بررسی کرده است. این بحث، جایگاه خاصی در مطالعات دینداری و عرفی شدن و سنجش آنها دارد و بررسی منابع اسلامی، در حد شایسته ای آن را به مقصودش نزدیک می کند. یافته ها از مفهومی از «دینداری» در «افراد متعارف» خبر می دهند که عناصر مهمی از این رویکرد را در خود دارند و همچنین نشان می دهند که آموزه های اسلامی، جایگاه مهمی را برای کاربرد این نگاه در سنجه های عملی دینداری قائل هستند.
    کلیدواژگان: آموزه های اسلامی، رویکرد کارکردی (به دین) دینداری (مراتب، تعریف، سنجش)، ظرفیت روانی، افراد متعارف
  • مجید کافی صفحه 49
    درباره ی تکامل و انحطاط جوامع نظریه های متعددی ارائه شده است. این جستار در صدد است از میان نظریه های مختلف تکامل و انحطاط جوامع اسلامی، بر نظریه ی فرهنگی تاکید کند. از این رو، از بین متفکران مسلمان، تنها کسی که تصور نمی رود نظریه ی انحطاطش در یک چارچوب فرهنگی قرار دارد، سید جمال الدین اسدآبادی است که در این جستار تلاش شده که نشان داده شود وی نیز به عوامل فرهنگی در انحطاط جوامع اسلامی توجه داشته است. نظریه ی قصر مسدس الشکل سعادت انسانی سید جمال بیانگر دو نکته اساسی است که برای اثبات فرضیه ی این مقاله از آنها بهره گرفته شده است: 1. عامل انحطاط می تواند عامل غیر سیاسی و غیر ساختاری باشد؛ 2. انحطاط یک جامعه به عوامل درونی به خصوص عوامل فرهنگی بر می گردد.
    کلیدواژگان: سیدجمال الدین اسدآبادی، تکامل، انحطاط، نظریه ی فرهنگی انحطاط، قصر مسدس الشکل سعادت انسانی
  • حسین بستان صفحه 85
    این مقاله از یک سو کوششی در جهت بازخوانی اندیشه ی استاد مطهری در موضوع خانواده است و از سوی دیگر، می کوشد یک الگوی نظریه پردازی اسلامی به منظور اسلامی کردن علوم اجتماعی ارائه دهد و به همین دلیل، رویکرد نظری بر آن حاکم است، هرچند نظریه ای که ارائه خواهد شد، با توجه به فرضیه های مختلفی که در چارچوب نظری آن لحاظ گردیده، زمینه ی پژوهش های تجربی گوناگونی را فراهم می سازد. بر اساس این نظریه، استحکام پیوند خانوادگی و در مقابل بی ثباتی آن، بیش از هر چیز ناشی از توجه یا بی توجهی به تفاوت های فطری زن و مرد است.
    کلیدواژگان: خانواده، بی ثباتی خانواده، نظریه های خانواده، مطهری
  • حفیظ الله فولادی صفحه 107
    بررسی خاستگاه انحرافات اجتماعی از دیرباز مورد توجه اندیشمندان علوم مختلف بوده و نظریه های متفاوتی در مورد نقش و تاثیرگذاری شرایط زیستی، روانی و اجتماعی افراد ارائه شده است. شهید مطهری با تکیه بر اندیشه اسلامی، در عین اینکه تاثیر هیچ یک از عوامل فوق را نادیده نمی گیرند، ولی خود فرد را با داشتن آگاهی، اراده و اختیار و مسئول بودن در برابر افعال خود و نیز توان بر خویشتن داری در ارتکاب هر عملی، مورد توجه قرار می دهند و بر دو عامل اساسی رواج اندیشه های انحرافی و نیز رونق نفاق و دورویی در دوران معاصر بر زمینه سازی برای ارتکاب رفتارهای انحرافی تاکید می کنند. دیدگاه ایشان با دیدگاه کلاسیک ها و نظریه گزینش عاقلانه رفتار انحرافی قرابت دارد.
    کلیدواژگان: مطهری، انحرافات اجتماعی، انحرافات فکری، نفاق
  • علیرضا خوشگویان فرد، طیبه زرگر، فرشاد تجاری صفحه 125
    این مقاله می کوشد کارآمدی روش کیو را برای شناسایی ذهنیت ها نسبت به موضوعی خاص در قالب یک مطالعه واقعی بیان کند. به این ترتیب، فرایند اجرای تحقیقی با روش کیو با استفاده از مسیر طی شده در این مطالعه شرح داده خواهد شد؛ بنابراین، خواننده با اصطلاحات مربوط به این روش و چگونگی اجرای تحقیق کیو آشنا خواهد شد. در این مطالعه، 20 بانوی ورزشکار مشارکت داشتند و در نهایت، دو ذهنیت نسبت به حجاب در میان آنها به دست آمد. برای توصیف این دو ذهنیت از 36 جمله کمک گرفته شده است که نگاه های مختلف را نسبت به حجاب از دیدگاه بانوان ورزشکار نشان می دهند.
    کلیدواژگان: ابزار سنجش، تحلیل عاملی، ذهنیت، روش کیفی
  • محمدرضا شاه نظر صفحه 137
|
  • Ali Salimi Page 11
    This research studies the Islamic propositions that discuss practice view of religion, and analyzes the coordination of this approach with Islamic religiousness. This discussion has a special position in the studies of religiousness and its evaluation. An analysis of Islamic sources sufficiently serves the purpose. The findings show that the religiousness of common people contains important elements of this approach. They also demonstrate that Islamic teachings have a special position in establishing this view in practical evaluation of religiousness.
  • Majid Kafi Page 49
    Various theories have been proposed regarding the evolution and degeneration of societies. Among these theories, this research focuses on the cultural theory. Among the Muslim scholars, Seyed Jamalodin Asadabadi’s degeneration theory is not considered to fit a cultural framework. The research demonstrates that even Seyed Jamalodin Asadabadi has considered cultural factors in degeneration of Islamic societies. His theory of hexagonal castle of human happiness contains two important points that are used for proving the theory at hand: 1. The cause of degeneration can be non-political and non-structural.2. The degeneration of a society is based on internal, especially cultural, factors.
  • Hossain Bostan Page 85
    This article is a review of Shahid Morteza Motahari’s thoughts on the issue of family. It also develops a model of Islamic theorization to serve the purpose of Islamization of social science. As the developed theory involves various hypotheses in its theoretical framework, it opens grounds for different experimental research. Based on this theory, the strength of family bond depends on the consideration of the innate and natural differences of men and women.
  • Hafizallah Fooladi Page 107
    The root of social deviations has long been the center of scholars’ attention. Many theories on the role and impact of living, psychological, and social conditions of people have been proposed. Based on Islamic thought, Shahid Motahari, while not ignoring the aforementioned factors, considers the human being as a knowledgeable and responsible being toward one’s actions, who enjoys continence. He stresses on propagation of deviated thoughts and dissension as the platform of deviated behaviors in today’s world. His view is similar to the classic view and the theory of wise selection of deviated behavior.
  • Alireza Khoshgooyan Fard, Tayyebeh Zargar, Farshad Tejari Page 125
    In this article, it is attempted to describe the practicability of the Q method in identifying the ideas toward a specific issue. Thus, the process of research using the Q method will be described in this research. Twenty sportswomen participated in this study, in which two ideas towards Hijab were achieved. In order to offer a description of these two ideas, 36 sentences are used that express the different views of sportswomen toward Hijab.