فهرست مطالب

حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی - سال یکم شماره 2 (پاییز 1378)

نشریه حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی
سال یکم شماره 2 (پاییز 1378)

  • تاریخ انتشار: 1388/05/11
  • تعداد عناوین: 7
|
  • کابوسی کامی صفحه 1
    در چند دهه اخیر، حجم عظیمی از توان اجرایی، اعتبارات و فعالیت های دولت به گسترش سیستم های آبیاری تحت فشار اختصاص یافته است. جمع بندی این برنامه ها و تعیین وضعیت توسعه این سیستم ها در نقاط مختلف کشور، می تواند راهنمایی برای تعیین راهبردهای آینده باشد. این پژوهش طرح های آبیاری تحت فشار اجرا شده در فاصله سال های 1369 تا پایان شهریور 1386 در شهرستان های مختلف استان گلستان را مورد بررسی قرار می دهد. علاوه بر این، روند توسعه و وضعیت سیستم های آبیاری تحت فشار در این استان مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج این تحقیق مجموعا 1020 طرح آبیاری تحت فشار با مساحت 86/22990 هکتار در استان گلستان اجرا شده است که فقط 64/6 درصد مساحت اراضی کشاورزی آبی یا 2/3 درصد مساحت کل اراضی کشاورزی استان را تحت پوشش قرار می دهد و نشان دهنده عدم توسعه آبیاری تحت فشار در استان گلستان می باشد. بیشترین تعداد و مساحت اجرا شده آبیاری تحت فشار با اختلاف زیادی نسبت به سایر برنامه ها، در برنامه دوم توسعه اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی کشور اتفاق افتاده است. مقایسه روند توسعه آبیاری تحت فشار در استان با کشور نشان می دهد که مهمترین عامل عدم توسعه آبیاری تحت فشار در استان، ناشی از سیاست های کلی حاکم بر این بخش در سطح کشور می باشد. تغییرات مداوم سیاست گذاری و عدم پایداری در سیاست های اتخاذ شده، دلیل اصلی بروز فراز و نشیب های زیاد در توسعه این سیستم ها بوده و عوامل فنی، اجتماعی، فرهنگی و اجرایی استانی در ایجاد وضعیت حاضر کمترین تاثیر را داشته اند. مقاله حاضر جمع بندی از طرح های آبیاری بارانی و قطره ای استان گلستان و شهرستان های تابعه آن از جنبه های مختلف ارائه می نماید.
    کلیدواژگان: آبیاری تحت فشار، بارانی، قطره ای، استان گلستان، توسعه
  • فرهنگی محمد صفحه 27
    آسیب شناسی اثرات مسمومیت حاد با آمونیاک در ماهی قزل آلای رنگین کمان به مدت 15روز با روش آب ساکن اجرا شد. تحقیق حاضر در مدت 24 ساعت در 5 گروه و با 13 قطعه ماهی (با میانگین وزنی 15گرم) درهرگروه اجرا گردید. هر گروه از ماهی ها در معرض غلظت های مختلفی از آمونیاک کل (0، 10، 15، 20، 25 میلی گرم در لیتر) قرار گرفتند. در مدت آزمایش، درصد تلفات و علائم مسمومیت ثبت گردید. براساس نتایج این تحقیق، غلظت کشنده آمونیاک در مدت 24 ساعت برابر 25 میلی گرم در لیتر آمونیاک کل به دست آمد. بیشترین تلفات ماهی ها (80-70 درصد) در غلظت کشنده آمونیاک درساعات اولیه رخ داد. ماهیانی که درمعرض غلظت های بالای آمونیاک کل (بیشتر از 15 میلی گرم در لیتر) قرار داشتند، حرکات تشنجی شدید، عدم تعادل و شنای به پهلو، خم شدن ناگهانی عضلات تنه و باز ماندن سرپوش های آبششی را نشان دادند. در مطالعات میکروسکپی بافت های کلیه، کبد و آبشش ماهیانی که در معرض غلظت های مختلف آمونیاک کل قرار داشتند ضایعات به شکل پرخونی، خونریزی، نکروز سلولی و نفوذ سلول های آماسی تک هسته ای مشاهده گردید.
    کلیدواژگان: آسیب شناسی، مسمومیت حاد، آمونیاک، قزل آلای رنگین کمان، Oncorhynchus mykiss
  • عمران عالیشاه، محمدباقریه نجار، نسرین یاوری صفحه 39
    باززایی از طریق چند ساقه چه زایی، یکی از روش های مناسب و موثر برای حفظ و تکثیر گیاهان هیبرید در تلاقی های دور و همچنین گیاهان تراریخته جدید است. در این تحقیق وضعیت ساقه چه زایی و باززایی چهار گونه زراعی پنبه شامل G.herbaceum، G.arboreum، G.hirsutum و G.barbadense و تاثیر محیط کشت و همچنین منشاء ریزنمونه روی آنها مورد مطالعه قرار گرفت. چند ساقه زایی در پنبه به طور مستقیم از طریق کشت تک جوانه های لپه ای و مریستم انتهایی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل، بذور کشت شده در سطح محیط کشت بعد از 48 ساعت جوانه زایی کرده و بعد از 3 تا 4 روز تولید ریشه و کوتیله دون مشخص در سطح محیط های کشت مورد مطالعه (MS1 و MS2) نمودند. در بین گونه های مورد مطالعه گونه G.hirsutum بیشترین و G.arboreum کمترین درصد جوانه زنی را نشان دادند. در کشت جنین های کامل، تولید و تکامل ساقه چه برای گونه های تتراپلوئید تقریبا در هفته دوم در حالی که برای گونه های دیپلوئید در هفته سوم پس از کشت مشاهده گردید. محیط کشت MS2 و همچنین محیط کشت SH بهترین نتیجه را به ترتیب در القاء ساقه چه زایی و ریشه زایی پنبه نشان دادند و در بین گونه های مختلف، گونه های تتراپلوئید از نظر تعداد ساقه چه و دو گونه G.barbadense و G.arboreum از نظر توان ریشه دهی برتری نشان دادند. استفاده از این روش برای ریزازدیادی و باززایی گونه های ریکال سیترانت پنبه، احیا و ازدیاد مواد ژنتیکی جدید و همچنین تهیه بافت، اندام و گیاهچه های استریل از طریق کشت های این ویترو، مناسب خواهد بود.
    کلیدواژگان: کشت بافت، پنبه، چند ساقه زایی
  • ابوالفضل دانشور، رامین رحمانی، سیدهادی منفرد صفحه 55
    بررسی ها گویای آن است که تخریب جنگل های هیرکانی سیر صعودی دارد و بیم آن می رود که در آینده ای نه چندان دور کلیه این جنگل ها ویژگی های طبیعی خودشان را از دست بدهند. متاسفانه یکی از مواردی که در تحقیقات جنگل های هیرکانی مورد توجه قرار نگرفته است، انتخاب مناطقی در جنگل است که آماربرداری ها در آنها قابل تکرار باشد. وجود قطعات شاهد در طرح های جنگلداری شمال که در آنها شرایط رویشگاهی طبیعی حفظ شده است، فرصتی را جهت ایجاد قطعات بررسی دائمی فراهم کرده است. بر این اساس، قطعه بررسی دائمی در پارسل 32 طرح جنگلداری شصت کلاته ایجاد شد که تاکنون چندین طرح تحقیقاتی آموزشی و پژوهشی در آن اجرا شده است. از جمله این تحقیقات، مطالعه ارتباط ویژگی های خاک با الگوی پراکنش درختان و گروه های درختی در راشستان های آمیخته، تغییرات افقی و عمودی ساختار در یک جنگل طبیعی راش، اثر رقابت نوری بر گسترش تاج درختان در جنگل های چند آشکوبه راش آمیخته و بررسی تنوع ساختاری در راشستان های آمیخته می باشند. ایجاد قطعات بررسی دائمی در سایر نقاط جنگل-های هیرکانی، منجر به مطالعات جامع این جنگل ها بر پایه اصول صحیح علمی خواهد شد. این مقاله مروری بر نتایج به دست آمده از تعدادی از تحقیقات انجام شده در قطعه بررسی دائمی در پارسل 32 جنگل شصت کلاته می باشد.
    کلیدواژگان: جنگل های هیرکانی، شصت کلاته، قطعه بررسی دائمی، آماربرداری
  • دانیال حاجیلری، احمدرضا یزدانی، حسن فضائلی، سعید زره داران، مختار مهاجر صفحه 67
    این پژوهش به منظور بررسی کاربرد و مقایسه تریتیکاله سیلو شده با ذرت سیلو شده در جیره غذایی بر عملکرد بره های نر پرواری نژاد زل انجام گرفت. بدین منظور جایگزینی چهار سطح صفر، 3/33، 6/66 و 100 درصد تریتیکاله سیلو شده به جای ذرت سیلو شده در جیره های غذایی در قالب یک طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 10 تکرار بر روی 40 راس بره نر از نژاد زل مورد بررسی قرار گرفت. میزان افزایش وزن، خوراک مصرفی و ضریب تبدیل غذایی بره ها در طول 84 روز تعیین گردیده و در پایان تفکیک لاشه صورت گرفت. نتایج نشان داد که به جز میزان ماده خشک مصرفی که در تیمار 100 درصد جایگزینی کاهش یافت (05/0P<)، در سایر متغیرهای مورد بررسی نظیر افزایش وزن، ضریب تبدیل غذایی و اجزا لاشه، تفاوت معنی داری بین تیمارهای مختلف وجود نداشت (05/0P>). نتایج این تحقیق بر روی بره های نر پرواری زل نشان داد که جایگزینی کامل تریتیکاله سیلو شده به جای ذرت سیلو شده تاثیری بر عملکرد نداشته و مصرف این سیلو تا سطح 30 درصد در جیره غذایی بره های پرواری قابل توصیه است.
    کلیدواژگان: تریتیکاله سیلو شده، ذرت سیلو شده، بره زل
  • محمد پاسندی، عبدالله کاویان صفحه 77
    به منظور تعیین ارزش غذایی تفاله خشک مالت و استفاده از آن در جیره غذایی بره های نر پرواری دو آزمایش انجام شد. در آزمایش اول، ترکیبات شیمیایی طبق روش های متداول (AOAC) و قابلیت هضم مواد مغذی آن توسط چهار راس قوچ بالغ به روش in vivo اندازه گیری شد. در آزمایش دوم، تفاله خشک مالت با نسبت های 0، 15 و30 درصد جایگزین کنسانتره در جیره غذایی گردید. در این مطالعه، 30 راس بره نر دالاق (بومی استان گلستان) با میانگین وزن اولیه 74/2±01/33 کیلوگرم به مدت 90 روز مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد و دام ها به صورت گروهی نگهداری شدند. افزایش وزن، مصرف خوراک و ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای مختلف اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که میزان ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام، ماده آلی، الیاف خام وNFE تفاله خشک مالت به ترتیب برابر 7/83، 8/14، 5/2، 5/75، 19 و 3/61 درصد و قابلیت هضم آنها به ترتیب برابر 90/67، 5/69، 2/37، 1/71، 2/57 و 3/87 درصد بود. علی رغم عدم وجود تفاوت آماری بین تیمارها، بیشترین افزایش وزن روزانه (223 گرم) مربوط به گروه شاهد (جیره فاقد تفاله خشک مالت) و کمترین افزایش وزن روزانه (200 گرم) مربوط به گروه دریافت کننده 30 درصد تفاله خشک مالت بود. ماده خشک مصرفی در سه گروه مشابه و حدودا 46/1 کیلوگرم در روز بود. ضریب تبدیل غذایی (56/6) در گروه شاهد مناسب تر از دو گروه 15 و 30 درصد جایگزینی بود. نتیجه این بررسی مشخص می کند که می توان تا 30 درصد کل جیره بره های پرواری از تفاله مالت استفاده نمود.
    کلیدواژگان: تفاله خشک مالت، ارزش غذایی، بره های پرواری
  • انور آموزمهر، بهروز دستار، محمود شمس شرق، سعید زره داران صفحه 85
    این آزمایش به منظور بررسی اثر سطوح مختلف سبوس برنج خام و عمل آوری شده با اسید استیک بر عملکرد و ترکیبات لاشه جوجه های گوشتی انجام گرفت. تعداد 500 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 به مدت 42 روز روی بستر پرورش یافتند. یک جیره ذرت- سویا به عنوان تیمار شاهد و جیره های حاوی سطوح 10 و 15 درصد سبوس برنج خام و عمل آوری شده با اسید استیک برای هر یک از دوره های آغازین (0 تا 21 روزگی) و پایانی (22 تا 42 روزگی) تهیه شدند. بنابراین 5 تیمار آزمایشی وجود داشت که به هر یک 4 تکرار متشکل از 25 قطعه جوجه گوشتی (به صورت مخلوط دو جنس) اختصاص یافت. نتایج حاصل نشان داد اختلاف معنی داری بین تیمار شاهد با گروه های دریافت کننده سبوس برنج خام در افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی وجود نداشت. استفاده از سبوس برنج به طور معنی داری باعث افزایش مصرف خوراک پرندگان شد (05/0>P). بر اساس نتایج این آزمایش، اختلاف معنی داری در ترکیب لاشه جوجه های گوشتی بین تیمارهای مختلف مشاهده نگردید. عمل آوری سبوس برنج با اسید استیک نتوانست سبب بهبود عملکرد جوجه های گوشتی شود.
    کلیدواژگان: جوجه گوشتی، سبوس برنج، عمل آوری، اسید استیک، عملکرد
|
  • K. Kaboosi Page 1
    In recent decades, big share of executive capabilities, capital and activities of the government have been allocating to develop the pressurized irrigation systems. Concluding these programs and specifying the development status of these systems in different locations of country can be regarded as a guideline to assign future strategies. Present research, survey the pressurized irrigation projects performed from 1990 to the end of September 2007 in different townships of Golestan province. In addition, development trend and status of pressurized irrigation systems were also evaluated. Based on the results, totally 1020 pressurized irrigation projects with 22990.86 hectares area have been performed in Golestan province, which have covered only 6.64 percent of irrigated lands area or 3.2 percent of total agricultural lands area. The most numerous pressurized irrigation have been performed in the second economical- social- cultural development program of country with a significant difference to other development programs. It seems that general policiy on the country scale is the most important factor in the lack of pressurized irrigation development in Golestan province. Continuous changes in policies and instability of adopted policies are the main reasons of fluctuation in developing of these systems while, technical, social, cultural and executive factors have little effects. Current paper present comprehensive conclusion of sprinkler and trickle irrigation projects from various aspects in Golestan province and its dependant townships.
  • M. Farhangi Page 27
    The histopathological effect of acute toxicity of ammonia was investigated on rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) for 15 days using static water method. Present investigastion was performed during 24 hours in five groups with 13 specimens (with an average weight of 15g) in each group. Each group were exposed to different consentrations (including 0, 10, 15, 20, 25mg/l) of ammonia. Mortality percenentage and toxicity signs were recorded during experiment. Based on current results, lethal concentration of ammonia during 24 hours was 25mg/l. The highest mortality rate (70-80%) at lethal concentration was observed early in the experiment. High ammonia levels (higher than 15mg/l) caused convulsion, ataxia, bending of body muscle and opened operculum. In microscopic tissue studies of kidney, liver and gills, hyperemia, hemorrhagi cell necrosis and influx of inflammatory cells were observed.
  • O. Alishah, M. Bagherieh-Najjar, N. Yavari Page 39
    Multiple shoot induction has been suggested to be a suitable method for regeneration of hybrid plants in wide crosses as well as for regeneration of transgenic plants. Shoot and root induction response were studied in four species of cotton consisting of G.herbaceum G.arboreum, G.hirsutum, and G.barbadense. Two media were employed and explants were prepared from plantlets originated from mature and immature cotton embryo cultures. According to obtained results, seeds planted on MS1 and MS2 medium germinated after 48 hours and produced roots and cotyledons after 3-4 days. G.hirsutum and G.arboretum showed the highest and the lowest germination percent among four species. In complete embryo cultures of tetraploid species, emergence and development of shoots occurred in the second week whereas, in the case of diploid species it occurred in the third week. In general, the results showed that MS2 and SH were the best media for shoot and root induction, respectively. Tetraploid species showed to be superior to diploid cotton species for shoot number and G.barbadense and G.arboreum were superior for root production. Based on present study, multiple shoot induction would be appropriate for micro-propagation and regeneration of recalcitrant species and new genetically modified cottons (GM cottons) derived from biotechnological methods, as well as, preparation of sterile tissues, organ and seedling by in vitro culture.
  • A. Daneshvar, R. Rahmani, S.H. Monfared Page 55
    A lot of surveys observed that destruction of Hyrcanian forest has been increased and their natural characteristics will be lost in a short period of time. The attention is not paid to select the forest area for continuing studies as permanent plot. There are contact parcels in forestry plans with natural site conditions that make opportunity for conducting permanent plot. Thus, the permanent plots on parcel 32 in Shast-Kolate forest was selected and were done several succeed educational and research projects such as: the relation of soil properties with spatial tree patterns and tree groups in mixed beech forest, changes of horizontal and vertical structure in natural Beech forest, effect of light competition on crown expansion of trees in a mixed multi storied forests and the heterogeneity of structure in mixed beech forest. Some results of these researches were introduced in this paper. Making permanent sample plot in other areas of Hyrcanian forests is led to comprehensive studies based on scientific fundamentals.
  • D. Hajilari, A.R. Yazdani, H. Fazaeli, S. Zerehdaran, M. Mohajer Page 67
    Present research was conducted to compare the effect of using triticale and corn silage in feed ration on performance of feedlot male Zel lambs. Four levels of triticale silage including 0, 33.3, 66.6 and 100 percent replaced with corn silage were applied in a completely randomize design with 4 treatments on 40 male Zel lambs. Weight gain, feed intake and feed conversion ratio were measured during 84d of experimental period and carcass characteristics were evaluated at the end of experiment. Results showed that except dry matter intake that decreased on treatment with 100 percent replacement (P<0.05) there were no significant differences for weight gain, feed conversion ratio and carcass characteristics among treatments (P>0.05). The results of current study showed that complete replacement of triticale silage with corn silage has no considerable effect on performance of Zel lambs and using of mentioned silage until 30 percent of diet can be recommended.
  • M. Pasandi, A. Kavian Page 77
    Two experiments were conducted to determine the chemical composition and apparent digestibility of dried malt sprouts and its substitution in the ration of fattening lambs. In first experiment, chemical composition (in AOAC method) and in vivo digestibility coefficient was determined using four mature male Atabay lambs. In second experiment, thirty male lambs with initial weight of 33.01±2.74 kg, were used in a completely randomized designed for a three- month experiment. Concentrate (barley and beet pulp) was replaced by malt sprout at levels of 0, 15 and 30 percents. Weight gain, dry matter intake and feed conversion ratio were measured in three treatments. The results showed that dry matter, crude protein, ether extract, organic matter, crude fiber and NFE of malt sprout were 83.7, 14.8, 2.5, 75.5, 19 and 61.3 percent respectively. Digestibility coefficient of dry matter, crude protein, ether extract, organic matter, crude fiber and NFE were 67.90, 69.50, 37.2, 71.1, 57.2 and 87.3 percent respectively. The highest daily weight gain (223g/day) was achieved by lambs fed 0% malt sprout and the lowest daily weight gain (200g/day) was achieved by lambs fed 30% malt sprout but no significant differences were found among treatments. Dry matter intake (approximately 1.46 kg/day) was similar in three rations. Feed conversion ratio was better in control group (6.56) than groups with 15 and 30 percent malt sprout. The results showed that malt sprout can be used until 30% of total ration in fattening Zel lambs.
  • A. Amoozmehr, B. Dastar, M. Shams Shargh, S. Zerehdaran Page 85
    This experiment was conducted in order to study the effect of different levels of raw and treated rice bran with acetic acid on the performance and carcass composition of broiler chickens. 500, unsexed Ross 308 broiler chicks were reared on the floor pens for 42 day. A corn-soy dietary treatment and four extra dietary treatment containing 10 and 15 percent of rice bran with and without acetic acid was formulated according to NRC, 1994 recommendations for starter (0-21d) and finisher (22-42d) periods. Each of 5 dietary treatments was fed to 4 replicate groups of 28 chicks. Result showed no significant difference between birds fed control diet those were fed rice bran for body weight gain and feed conversion ratio. Increasing level of rice bran from 10-15% of the diet resulted significant increase of feed intake. Based on results of this experiment, there was no significant difference between carcass compositions of all broilers. Treatment of rice bran with acetic acid had no improvement on the performance of broiler chickens.